Zwierzęta – inteligencja, emocje, prawa ebook

Zwierzęta – inteligencja, emocje, prawa

„Dawno minęły czasy, kiedy zwierzęta można było postrzegać po kartezjańsku jako automaty pozbawione rozumu, niepotrafiące odczuwać bólu” – pisze Marzena Zdanowska w tekście pt. Nieznośna hierarchia bytów. Wielu wiedziało o tym od dawna, np. Zbigniew Mikołejko, który w publikowanej tu rozmowie wyznaje towarzyszące mu w życiu ze zwierzętami uczucia: „Śmierć i cierpienie łączy nas, ludzi i zwierzęta, w sposób niepodważalny”. W ostatnich dekadach obserwacje te potwierdziły badania naukowe: zwierzęta posiadają emocje, złożoną inteligencję, potrafią się komunikować, a nawet czczą swoich zmarłych. Doskonale zdajemy już sobie sprawę, że różnica między człowiekiem a zwierzęciem nie jest jednoznaczna i niepodważalna. Bo „nawet jeśli ludzie potrafią zdecydowanie więcej od swoich bratnich naczelnych – pisze z kolei Krzysztof Kornas w artykule Coraz bardziej człekokształtne małpy – [to] trudno wskazać cechę człowieka, która nie miałaby prekursora na wcześniejszym stadium ewolucji”.

Wiedza ta stawia przed nami pytania, które pilnie domagają się odpowiedzi: Czy stworzenia obdarzone samoświadomością wypada jeszcze traktować jako własność? Czego brakuje, by przyznać im prawa? Co jeszcze musimy wiedzieć o zwierzętach, by traktować je po partnersku i zrzec się „prawa” do ich zabijania?

Więcej takich pytań i próby odpowiedzi na nie znaleźć można w niniejszym minibooku.

Zapraszamy do lektury

Redakcja miesięcznika „Znak”

PS Wszystkim autorom i spadkobiercom praw autorskich serdecznie dziękujemy za udostępnienie tekstów do minibooków. Jednocześnie informujemy, że dołożyliśmy wszelkich starań, by odnaleźć ich spadkobierców i właścicieli. Przychody ze sprzedaży nieposiadających ambicji komercyjnych minibooków zostaną przeznaczone na kontynuowanie działalności miesięcznika „Znak”.

■ Ze Zbigniewem Mikołejką rozmawia Justyna Siemienowicz

Ty jesteś tym

Jesteśmy dopiero na progu głębszego poznania zwierząt, nie tylko w sensie intelektualnym, ale też w tym głębszym znaczeniu, które zakłada współistnienie z nimi

Gaja – ładne imię. Ile miała lat, gdy odeszła?

Szesnaście. I przez ostatnie miesiące mówiliśmy sobie dzień w dzień, jak bardzo się kochamy. Ona, skubana, rozumiała kilkaset słów, miała wyrazistą ekspresję, cały język, którym wyrażała nie tylko uczucia czy nastroje, ale też inne, bardziej skomplikowane treści. Od początku też nawiązywała kontakt ze wszystkimi, nawet gdy była nowa w okolicy. Dialogowała, zaczepiała dzieci, „wózkowe”, zwierzęta. Wychodziły z tego nieraz śmieszne historie. Jedną z nich opowiedziała mi moja sąsiadka pani Kasia. Robotnicy, którzy zmieniali jej kafelki na tarasie, przyszli do niej w pewnym momencie na skargę: „Na sąsiednim balkonie siedzi kot

Ciąg dalszy dostępny w wersji pełnej.

■ Marzena Zdanowska

Nieznośna hierarchia bytów

Dostępne w wersji pełnej.

■ Krzysztof Kornas

Coraz bardziej człekokształtne małpy

Dostępne w wersji pełnej.

Dostępne w wersji pełnej.

Dostępne w wersji pełnej.