ebook
w abonamencie 3 dni za darmo
ebook
poza abonamentem 10,00 zł

Pismo. Magazyn opinii. Kwiecień 2021 ebook

Fundacja Pismo

4,0

Uzyskaj dostęp do tej i ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie

12 osób interesuje się tą książką

Wydawca: Fundacja Pismo
Kategoria: Czasopisma
Cykl: Pismo. Magazyn opinii.
Język: polski
Rok wydania: 2021

Opis

W kwietniowym wydaniu „Pisma” pochylamy się nad tematem dobroczynności. Okładka „Nie przelewa się" autorstwa Jakuba Kamińskiego w obrazie talerza zupy gromadzi powszechne wyobrażenie o dobroczynności.

W najnowszym numerze szczególnie polecamy materiały, w których:

Mirosław Wlekły pyta, co znaczy pomagać dobrze,
Paul Valley pisze o darczyńcach, którym wydaje się, że zmieniają świat,
Karolina Lewestam rozmawia z prof. Mirosławem Wyrzykowskim,
Marta Mitek sprawdza, jak mądrze przekazać ubrania innym.

Szczegóły

Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:

Androidzie

iOS

czytnikach certyfikowanych
przez Legimi

czytnikach Kindle™
(dla wybranych pakietów)

Windows
10

Windows
Phone

Liczba stron: 250

Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:

Androidzie

iOS

Oceny

4,0 (2 oceny)

Recenzje(1 recenzja)

Sortuj według:

miodowabesos95

Dobrze spędzony czas

Myślę, że każdy znajdzie coś dla siebie do poczytania.

Popularność

Fragment

Karta tytułowa

PROZA

Po ciemku

tekstMARCIN WICHA

Ściany w tamtym domu. Cienkie rysy, które biegły od podłogi po sufit. Ukryte pod warstwą tapety, zamalowane – znów się pojawiały. „Czy dom runie?” – pytał. „Nie, nie bój się. To tylko rysa. Nie powiększa się. Nie trzeba się obawiać”.

WIĘC TERAZ PAŃSTWA ZAPRASZAM DO CIEMNEGO POKOJU

Mija wiele lat. Nadal będzie się tam budzić. W którymś z tych domów czy mieszkań. Noce nigdzie nie są tak czarne jak na Ukrainie. Niebo nigdzie nie jest tak czarne. Wiele lat później podzieli się tym spostrzeżeniem. Napisze to w autobiografii. Podrzuci tę uwagę jako klucz do zagadki. Czarna noc. Czarna ziemia. Czarny kwadrat.

Budzi się w ciemności. Budzi go lęk, że stracił wzrok. Noce nigdzie nie są tak czarne jak na Ukrainie. Jest pod ziemią. Przysypany. Zagrzebany. W ceglanym dwupiętrowym budynku. W mieszkaniu kierownika cukrowni. W pokoju dziecięcym.

Budzi się. Boi się, że to odeszło. Zostawiło go, znalazło sobie inne mieszkanie.

Czuje strach. W ciemności zamienia się w ślepca. Szuka po omacku. Dotyka ściany. Jest ciepła, tłusta i pokryta drobnymi grudkami farby.

Bez oczu, bez ust, utopiony w ziemi. Jest rybą głębinowa. Wijem. Skręconą linią. Wodzi ręką po ścianie tak długo, aż odnajdzie podłużny rowek. Ślad, który zostawiła jakaś szafa czy komoda. Wsuwa palec w szczelinę. Czuje pył na opuszce palca. Chce narysować jakiś kształt, żeby sprawdzić, że tamto jest.

Budzi się w nocy. Jest ciemno. Czuje, że coś zgubił. Coś stracił. Przesuwa palcem po ścianie. Rysuje na próbę. Rysuje niewidocznego koziołka. Daje mu cztery triumfalne nogi. Zginają się, każda we właściwą stronę.

Próbuje narysować konia. Później jeźdźca. Rysuje nagą kobietę – i natychmiast ściera ten rysunek ze ściany – boi się kary, która spadnie na niego, na rodziców, rodzeństwo. Rysuje świętą postać. Może to bluźnierstwo – aureola w miejscu, gdzie jeszcze przed chwilą dotykał ogromnych niewidzialnych piersi. Ale może to właśnie jest najlepsze. I najstraszniejsze.

Wreszcie zasypia, jednak nadal rysuje włochate zwierzęta, patykowatych myśliwych z łukami i włóczniami. Rysuje Minotaura. Czarnego wojownika ze stopami wąskimi jak wrzeciona. Rysuje profil mężczyzny – nigdy go nie widział, ale zna jego rysy. Tamten utył z opilstwa lub choroby. Przedstawia w półprofilu jego nalaną twarz – a obok wszystkie przyszłe i minione kształty.

Wszystko to wydobywa się spod jego palców, a on czuje każdą linię. Pobudzają jego układ nerwowy, dłonie i przedramiona. Drżą tuż pod skórą, w przegubach. Pulsują pod paznokciami. Czuje, że wokół coś żyje, szarpie się, drży w drewnie, w kamieniu, w cegle, w papierze, w ziemi i w nim.

Linie układają się we właściwych miejscach. Pokój zamienia się w niewidzialne Lascaux. Przezroczystą Kaplicę Sykstyńską. Ściana pokrywa się pajęczyną, a on porusza się po napiętych liniach. Jakby szedł pod kopułą cyrku.

Zasypia spokojny. Rano budzi się z poczuciem, że wydarzyło się coś radosnego, czego nie potrafi sobie przypomnieć. Coś dostał, tylko nie pamięta, gdzie to odłożył. Coś mu się udało.

Czuje pod stopami nić pajęczyny. Wiele lat później ktoś zapisze, że w chwilach ekscytacji, gdy wygłasza perory i objaśnia swoje poplątane teorie, jego ręce wciąż jeszcze leciutko drżą.

Fragment pochodzi z książki Kierunek zwiedzania, która ukaże się 16 kwietnia 2021 roku nakładem wydawnictwa Karakter.

MARCIN WICHA (ur. 1972), grafik i pisarz. Nagrodzony Paszportem „Polityki” 2017 w kategorii literatura. Laureat Nagrody Literackiej Nike 2018 za Rzeczy, których nie wyrzuciłem.

Partnerem prozy w „Piśmie” jest Wrocław Miasto Literatury UNESCO i Wrocławski Dom Literatury.

Rzecz gustu,

czyli redakcja „Pisma”podpowiada, komu podarować wkwietniuswój jeden procent

Podobnie jak w zeszłym roku, również tym razem w kwietniu, w miejsce rekomendacji kulturalnych przygotowaliśmy subiektywny przegląd organizacji pożytku publicznego, na które możecie przekazać swój jeden procent podatku. O problemach, których rozwiązywanie wspierają przytoczone organizacje, pisaliśmy niejednokrotnie na swoich łamach. Jeśli zatem…

…istotny jest dla ciebie temat coraz powszechniejszej depresji wśród dzieci i młodzieży wobec jednoczesnej zapaści polskiej psychiatrii dziecięcej, o czym można przeczytać w wywiadzie Janusza Schwertnera Depresja? Nie wiadomo, od czego zacząć z Rafałem Szymańskim, podaruj jeden procent podatku Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę (KRS: 0000204426), która zapewnia młodym pacjentom po traumatycznych przejściach bezpłatną pomoc psychologiczną, prawną i medyczną, lub Fundacji ITAKA (KRS: 0000126459), która między innymi prowadzi Antydepresyjny Telefon Zaufania.

…utkwił ci w pamięci wstrząsający reportaż Mój kraj utrudnia mi życie Aleksandry Wareckiej, opisujący historie pacjentów onkologicznych w Polsce, przekaż swój jeden procent na Fundację Alivia (KRS: 0000358654), która pomaga chorym na raka w finansowaniu nierefundowanych terapii, prywatnych konsultacji i innych wydatków niezbędnych w procesie leczenia. Możesz też wesprzeć Fundację Rak’n’Roll (KRS: 0000338803), która zajmuje się wspieraniem pacjentów onkologicznych i edukacją w zakresie badań profilaktycznych.

…bliski jest ci temat przeciwdziałania brutalnej eksploatacji i eksterminacji zwierząt po lekturze cyklu Nasze zwierzobójstwo autorstwa Bartka Sabeli, wesprzyj swoim jednym procentem organizację Otwarte Klatki(KRS: 0000444120) lub Fundację Viva! Akcja Dla Zwierząt (KRS: 0000135274). Obie organizacje działają na rzecz ochrony praw zwierząt poprzez edukację, walkę o zmiany systemowe oraz dokumentowanie przypadków niehumanitarnego traktowania zwierząt.

…szczególnie ważny jest dla ciebie temat wspierania kobiet, które doświadczają przemocy, na przykład po lekturze tekstu Boicie się? Ja też Małgorzaty Sadowskiej, wesprzyj jednym procentem Centrum Praw Kobiet (KRS: 0000188668), które od dwudziestu pięciu lat niesie pomoc kobietom doświadczającym przemocy i ich dzieciom, lub Feminotekę (KRS: 0000242885), która obok misji edukacyjnej, mającej na celu przeciwdziałanie przemocy i promowanie równości, prowadzi telefon dla kobiet doświadczających przemocy.

…poruszył cię reportaż Karoliny Sulej Miłość i sztuka dragu. Orędzia matki Kasi, przekaż jeden procent na Kampanię przeciw Homofobii (KRS: 0000111209), która działa na rzecz przeciwdziałania nagonce na osoby LGBTQ+ oraz wspiera osoby doświadczające przemocy i wykluczenia na tle homofobii oraz transfobii. Możesz też wesprzeć organizację Lambda (KRS: 0000140531), która prowadzi telefon zaufania dla osób LGBT+ i ich bliskich oraz udziela wsparcia psychologicznego i prawnego osobom doświadczającym homofobii.

…ważny jest dla ciebie temat wsparcia samotnych osób starszych, na przykład po obejrzeniu fotoreportażu Seniorzy autorstwa Katarzyny Piechowicz, przekaż jeden procent Stowarzyszeniu mali bracia Ubogich (KRS:0000160750), które prowadzi telefon zaufania dla osób starszych i zapewnia samotnym seniorom wsparcie psychologiczne, lub Fundacji Sedeka „Zdążyć z pomocą” (KRS: 0000338389), której misją jest pomoc potrzebującym, zwłaszcza osobom starszym, z niepełnosprawnością i zagrożonym wykluczeniem społecznym.

…cykl Filipa Springera Wyprawa po nadzieję zainspirował cię do walki o przeciwdziałanie zmianom klimatu, podaruj swój jeden procent podatku organizacji Greenpeace Polska (KRS: 0000180402), która działa na rzecz zmian systemowych w dziedzinie ochrony przyrody (od działań mających na celu możliwie szybkie odejście od spalania paliw kopalnych po ochronę zagrożonych ekosystemów i pomników przyrody). Możesz też wesprzeć Fundację WWF (KRS: 0000160673), która zajmuje się ochroną klimatu, przyrody i ginących gatunków.

…po lekturze reportażu Łukasza Pilipa Jagoda szuka rodziny zależy ci na wsparciurodzin zastępczych i rodzinnych domów dziecka, przekaż swój jeden procent na rzecz Fundacji Przystanek Rodzina (KRS: 0000495960), która udziela pomocy dzieciom w trudnej sytuacji życiowej i materialnej, rodzinom zastępczym oraz organizatorom pieczy zastępczej. Swoim wsparciem możesz też obdarować Fundację Rodzinnej Opieki Zastępczej „Ja i mój dom” (KRS: 0000199423), która zajmuje się pomocą finansową, materialną oraz edukacyjną dla rodzinnych form zastępczego rodzicielstwa.

PRAWA CZŁOWIEKA

Woda

zdjęcie i tekstMARTA SOSZYŃSKA

W 2017 roku epidemia cholery wstrząsnęła prowincjami Kiwu Południowe i Kiwu Północne, na wschodzie Demokratycznej Republiki Konga (DRK).

To choroba błyskawicznie atakująca przewód pokarmowy. Można się nią zarazić, pijąc skażoną bakteriami wodę lub przez pożywienie. Dawno wyeliminowana z krajów wysoko rozwiniętych, dziś występuje głównie tam, gdzie na co dzień wciąż brakuje dostępu do pitnej wody. A takich miejsc jest na świecie wciąż wiele.

Przeciętny mieszkaniec USA zużywa dziennie około 340 litrów wody. Natomiast w regionie Kiwu przeciętna rodzina czerpie wodę z okolicznych źródeł (w większości wybudowanych ze środków pomocy rozwojowej) lub po prostu z jeziora czy rzeki. Trzy- lub pięciolitrowe baniaki muszą wystarczyć na pranie, gotowanie i toaletę dla całej rodziny. Za transport wody do domu odpowiedzialne są przede wszystkim dzieci i kobiety.

Przed 2017 rokiem w regionie działało wiele punktów uzdatniania wody. Duża część finansowana była z pieniędzy amerykańskiej pomocy rozwojowej (USAID). Po dojściu Donalda Trumpa do władzy z dnia na dzień drastycznie zmniejszono budżety pomocowe i wiele osób w regionie straciło dostęp do bezpiecznych studni. Zaledwie parę miesięcy po wyborach w USA w regionie wybuchła epidemia cholery.

Na zdjęciu: Mieszkańcy przedmieść Bukavu, stolicy Kiwu Południowego, czerpią wodę z jedynej bezpiecznej studni w okolicy (kwiecień 2017, Bukavu, DRK)

90 l

• dzienne zużycie wody na mieszkańca Polski

PROZA