Krosno Odrzańskie 1945 ebook

Wstęp

Ze względu na swoje położenie Krosno Odrzańskie od wieków pełniło istotną rolę militarną i stanowiło doskonały punkt do obrony oraz miasto garnizonowe. Tak też było pod koniec II wojny światowej. Do połowy stycznia 1945 roku w mieście stacjonował sztab 9 Armii generała Theodora Busse.

W części dotychczasowej literatury zajmującej się wojennymi dziejami Krosna Odrzańskiego panował pogląd o szczupłości, słabym uzbrojeniu, wyszkoleniu itd. oddziałów niemieckich walczących na przyczółku oraz ograniczonych działaniach sił sowieckich. Na podstawie analizy materiałów archiwalnych wyłania się nieco inny obraz. Okazało się bowiem, że dowództwu 323 Dywizji Strzeleckiej zarzucano brak energii i odpowiednich postępów związanych z wykonaniem rozkazu zajęcia przedmościa. Natomiast obrońcy miasta potrafili się doskonale odgryzać i odzyskiwać utracony teren. Po wymianie jednostek oblegających Krosno Odrzańskie i wprowadzeniu do walki 95 Dywizji Strzeleckiej — także i ona nie odniosła spektakularnych sukcesów. Zajęła miasto głównie dzięki zmianie sytuacji militarnej i związanym z nią wycofaniem się niemieckich oddziałów na południowy brzeg Odry. Porażki sowieckich dywizji mających kilkakrotną przewagę nad obrońcami Krosna tłumaczono małym doświadczeniem w walkach ulicznych i obleganiu miast zamienionych w istotne punkty oporu oraz działaniami rozproszonych grup na ich tyłach. Nie ulega jednak wątpliwości, że była to swego rodzaju klęska. Nadal pozostaje jednak otwarte pytanie — czy miasto zostało zniszczone w trakcie dość uporczywych walk, czy przede wszystkim tuż po jego zajęciu? Wspomnienia byłych, niemieckich mieszkańców wskazują wyraźnie, że stało się to po jego zdobyciu.

Ryc. nr

1 Krosno Odrzańskie na starej pocztówce (Źródło: www.wikipedia.org).

Pierwszy etap walk

2 lutego 1945 roku do dowództwa 38 Korpusu Strzeleckiego dotarł szyfrogram z rozkazem dowódcy 33 Armii generała pułkownika Wiaczesława Cwietajewa nakazującym do końca dnia zajęcie rubieży Krosno Odrzańskie (Crossen an der Oder) — Brody (Gross Blumberg) — Cigacice (Odereck). Zadanie to miały wykonać 64 i 323 Dywizja Strzelecka a obronę oprzeć na północnym brzegu Odry. Rozkaz ten okazał się niewykonalny, gdyż podejścia do Odry osłaniały ogromne leśne obszary, które doskonale nadawały się do organizacji obrony i utrudniały przemieszczanie się zwartych jednostek. Ukrywające się tam resztki rozbitych, niemieckich oddziałów wielokrotnie stawiały opór i utrudniały marsz. Ogromne problemy sprawiała również łączność, która bardzo często się zrywała. Dowódcy poszczególnych pułków tracili kontakt ze swoimi batalionami.

Głównym zadaniem