Grodków 1945 ebook

Od Nysy Kłodzkiej do Grodkowa

W nocy z 3 na 4 lutego 1945 roku, zgodnie z rozkazem dowództwa 21 Armii, 31 Korpus Pancerny miał przygotować się do zdobycia Grodkowa. Po przeprawie przez Nysę Kłodzką o 10.30 czołgi wraz z piechotą powinny ruszyć do natarcia. Natarcie miało poprzedzić 10 minutowe przygotowanie artyleryjskie.

4 lutego 1945 roku usytuowany w rejonie Brzegu 31 Korpus Pancerny generała majora Kuzniecowa rozpoczął natarcie w kierunku Łosiowa, Grodkowa i Nysy.[1] Zadanie dotarcia do ostatnich z wymienionych miejscowości powierzono: 237, 242, 100 Brygadzie Pancernej oraz 65 Brygadzie Piechoty Zmotoryzowanej i 229 Dywizji Strzeleckiej, które wspierały: 617 Pułk Moździerzy, 722 Pułk Artylerii Samobieżnej, 367 Pułk Ciężkiej Artylerii Samobieżnej Gwardii.

O godzinie 9.00 4 lutego 1945 roku większość jednostek 31 Samodzielnego Korpusu Pancernego sforsowała Nysę Kłodzką w rejonie Wronowa (wówczas Frohnau). Natychmiast po przebyciu rzeki oddziały rozpoczęły natarcie w kierunku Łosiowa (wówczas Lossen).

237 Brygada Pancerna wyruszyła jako pierwsza. Już o 9.00 wraz z 229 Dywizją Strzelecką z marszu opanowała Różynę (wówczas Rosenthal) i wdarła się do Łosiowa. Czołgi brygady dotarły do południowo zachodniej części wsi, gdzie zostały zatrzymane przez silny ogień niemieckiej artylerii i czołgów rozmieszczonych w rejonie stacji kolejowej. Okoliczne budynki były obsadzone przez piechotę uzbrojoną w bron maszynową i pancerfausty. Szczególnie umocniony był gmach ówczesnej szkoły, którą zamieniono w silny punkt oporu. W czasie walki Niemcom udało się trafić z pancerfausta czołg dowódcy jednego z batalionów pancernych, kapitana Borysowa. Czołg zaczął płonąć. Na ratunek dowódcy ruszył starszy lejnant Oriesznikow, ale i jego maszyna została trafiona. Obie załogi zginęły. Niemcy zagrożeni okrążeniem w ostatecznie zostali zmuszeni do odwrotu. 70 niemieckich żołnierzy wzięto do niewoli.

Łosiów na starej pocztówce (Źródło: archiwum)

W tym samym czasie 100 Brygada Pancerna nie wdając się w bój w Łosiowie — ominęła wieś od północy i ruszyła w kierunku Pogorzeli (wówczas Pogarell). Ta ostania miejscowość została zamieniona w silny punkt oporu. Po długich bojach ulicznych Sowietom udało się około 19.00 zgnieść niemiecki opór. W Pogorzeli zdobyli 2 baterie niemieckiej artylerii.

Po tych wydarzeniach elementy brygady kontynuowały natarcie w kierunku Grodkowa wzdłuż torów kolejowych.

Jednocześnie 242 Brygada Pancerna zbliżając się do Łosiowa od południa zaatakowała Buszyce (wówczas Buchitz) i zdobyła je. Wtedy z przysiółka Leśniczówka został wyprowadzony niemiecki kontratak 8 niemieckich czołgów wspieranych przez 2 baterie artylerii. Brygada zdołała odrzucić wroga i w miejscowości Jasiona (wówczas Eschendorf) otoczyła 2 kompanie niemieckiej piechoty wraz z 8 czołgami oraz działami pancernymi. Siły te zostały zniszczone.

4 lutego 1945 roku przemieszczając się w kierunku Grodkowa 242 Brygada Pancerna z 31 Korpusu Pancernego natknęła się na lotnisko w Polanie. Zaskoczenie nie było pełne, gdyż część samolotów zdołała wznieść się w powietrze, ale ponad dwadzieścia zostało na polu startowym. Pancerniacy z 242 Brygady Pancernej nie zabawili długo na lotnisku i wkrótce ruszyli do pobliskiego miasta, które było ich głównym celem.

Nie wiadomo czy lotnisko było silnie bronione. Zapewne do jakichś starć mogło jednak dojść. Świadczą o tym łuski z niemieckich mauzerów znajdowane na okolicznych polach oraz radzieckie pociski z wielkokalibrowych karabinów maszynowych. Od północy rozciągał się okop chroniący lotnisko, który także mógł być użyty w walce. Wyraźne ślady niemieckiej obrony usytuowane są około 2 kilometrów od lotniska — przy linii kolejowej.

W samo południe 3