Zaakceptować wstyd. Jak przestać opierać się wstydowi i uczynić go sprzymierzeńcem ebook

OPI­NIE O KSIĄŻCE

Co ja­kiś czas uka­zują się książki roz­świe­tla­jące mroczne za­ka­marki na­szego ży­cia, ba­da­jące ta­jem­nice ludz­kiego za­cho­wa­nia i pró­bu­jące od­po­wie­dzieć na py­ta­nie, dla­czego na świe­cie ist­nieje tyle emo­cjo­nal­nego cier­pie­nia. Za­ak­cep­to­wać wstyd au­tor­stwa Breta Lyona i She­ili Ru­bin jest jedną z ta­kich ksią­żek. Za­bawną, po­ucza­jącą i otwie­ra­jącą oczy! Wstyd sam w so­bie jest czymś krę­pu­ją­cym, przez co rzadko się o nim mówi. Czai się w cie­niu, za­kłó­ca­jąc na­szą zdol­ność do two­rze­nia zdro­wych więzi z in­nymi. Dla­tego nie lada osią­gnię­ciem jest wolny od osą­dów spo­sób, w jaki au­to­rzy pi­szą o tym zja­wi­sku. Ba­zu­jąc na oso­bi­stych hi­sto­riach oraz ofe­ru­jąc po­mocne ćwi­cze­nia, wy­ja­śniają, skąd bie­rze się wstyd, co może nam zro­bić i jak mo­żemy go prze­kształ­cić. Za­ak­cep­to­wać wstyd to nie­zwy­kle mą­dry, prak­tyczny i po­ży­teczny po­rad­nik. Gdyby każda osoba na ziemi go prze­czy­tała, świat stałby się o wiele bez­piecz­niej­szym i bar­dziej przy­ja­znym miej­scem.

Dr Ann We­iser Cor­nell

za­ło­ży­cielka or­ga­ni­za­cji Fo­cu­sing Re­so­ur­ces, au­torka The Ra­di­cal Ac­cep­tance of Eve­ry­thing

Bu­du­jąca, da­jąca po­czu­cie siły, oso­bi­sta i bły­sko­tliwa. Raz na ja­kiś czas po­ja­wia się książka, która nie tylko po­bu­dza do my­śle­nia, lecz także do­tyka na­szej du­szy i przy­po­mina nam, że nie je­ste­śmy sami. Za­ak­cep­to­wać wstyd au­tor­stwa She­ili Ru­bin i Breta Lyona to prze­ło­mowa praca, dzięki któ­rej wy­rwiemy się z kaj­da­nów wstydu. Opie­ra­jąc się na oso­bi­stych hi­sto­riach, kon­kret­nych ćwi­cze­niach oraz wnio­skach pły­ną­cych z ba­dań, She­ila i Bret sta­wiają nas twa­rzą w twarz z pa­ra­li­żu­ją­cym wsty­dem, a także po­ka­zują, jak so­bie z nim ra­dzić. Au­to­rzy wy­ka­zują przy tym głę­bo­kie zro­zu­mie­nie więzi łą­czą­cej umysł i ciało. Ten nie­zwy­kły po­rad­nik za­wiera istotne stra­te­gie po­zwa­la­jące od­bu­do­wać re­la­cję z sa­mym sobą i in­nymi w taki spo­sób, by wstyd nie de­fi­nio­wał już tego, kim je­ste­śmy. Je­śli nęka cię po­czu­cie wstydu, ta książka po­może ci uwol­nić się od niego i za­cząć żyć peł­nią ży­cia. Przy­to­czone przez au­to­rów in­spi­ru­jące świa­dec­twa po­ka­zują, że wy­zna­cze­nie no­wej ścieżki so­bie, swoim klien­tom oraz bli­skim jest jak naj­bar­dziej moż­liwe.

Dr Al­bert Wong

pro­wa­dzący Trauma Cer­ti­fi­cate Pro­gram w cen­trum So­ma­to­pia

W prze­szło­ści Bret Lyon i She­ila Ru­bin od­mie­nili te­ra­pię traumy po­przez swoje warsz­taty „He­aling Shame”. Te­raz zaś każdy może po­znać ich ra­dy­kalne po­dej­ście do le­cze­nia wstydu dzięki książce Za­ak­cep­to­wać wstyd. Jest to nie­zwy­kle cenna, przy­stęp­nie na­pi­sana pu­bli­ka­cja, która po­może czy­tel­ni­kom zro­zu­mieć wła­sne pro­blemy i pod­jąć od­po­wied­nie kroki, aby się od nich uwol­nić. Się­ga­jąc po nią, mo­że­cie być pewni, że na­uczy­cie się cze­goś no­wego, chwi­lami olśnie­wa­ją­cego, nie­kiedy wzru­sza­ją­cego, ale za­wsze – in­spi­ru­ją­cego do zmiany. Au­to­rzy z nie­zrów­naną ja­sno­ścią prze­ka­zują, czym jest wstyd, jak wpływa na na­sze ciało i umysł oraz jak ra­dzić so­bie, gdy staje się przy­tła­cza­jący; jed­no­cze­śnie zaś umie­jęt­nie, ze współ­czu­ciem i od­wagą, uka­zują nam le­czącą siłę wraż­li­wo­ści i przej­rzy­sto­ści. Opie­rają się przy tym na przy­kła­dach z wła­snej pracy te­ra­peu­tycz­nej oraz do­świad­cze­niach ży­cio­wych do­ty­czą­cych wstydu i jego le­cze­nia. Uwiel­biam tę książkę i cie­szę się, że jest już do­stępna. Kup­cie ją, a wasz układ ner­wowy – po­dob­nie jak wasi bli­scy i przy­ja­ciele – po­dzię­kują wam za to. Gra­tu­luję au­to­rom tak nie­zwy­kłego i przy­stęp­nego dzieła.

Dr Diana Fo­sha

twór­czyni przy­spie­szo­nej psy­cho­te­ra­pii dy­na­micz­nej opar­tej na do­świad­cze­niu (AEDP), re­dak­torka Un­do­ing Alo­ne­ness and the Trans­for­ma­tion of Suf­fe­ring into Flo­uri­shing, au­torka The Trans­for­ming Po­wer of Af­fect

Za­ak­cep­to­wać wstyd to naj­bar­dziej bły­sko­tliwa i przy­stępna książka trak­tu­jąca o tej po­tęż­nej i nie­zro­zu­mia­nej emo­cji. Bret i She­ila na­leżą do czo­łówki świa­to­wych eks­per­tów w dzie­dzi­nie wstydu. W swoim po­rad­niku przy­bli­żają nam ta­jem­ni­czą na­turę wstydu oraz pod­stępne spo­soby, któ­rymi pod­ko­puje on na­sze siły i od­biera ra­dość z ży­cia. Za po­mocą do­bit­nych przy­kła­dów i sta­ran­nie do­bra­nych ćwi­czeń książka po­maga zro­zu­mieć tok­syczne od­dzia­ły­wa­nie wstydu oraz oswoić się z nim, tak aby­śmy nie do­świad­czali go już jako wroga. Jed­no­cze­śnie zaś uczy, jak od­mie­nić i od­zy­skać kon­trolę nad swoim ży­ciem. Go­rąco po­le­cam lek­turę Za­ak­cep­to­wać wstyd, je­śli chce­cie uwol­nić się od tej znie­wa­la­ją­cej emo­cji, by cie­szyć się co­dzien­no­ścią i bu­do­wać głęb­sze re­la­cje z in­nymi.

Dr John Amo­deo

au­tor Dan­cing with Fire, pu­bli­cy­sta Psy­cho­logy To­day

Książka ta sta­nowi zna­ko­mite opra­co­wa­nie na te­mat wstydu. Jest re­wo­lu­cyjna, wni­kliwa i bły­sko­tliwa. Za­ak­cep­to­wać wstyd z pew­no­ścią ma po­ten­cjał, by in­spi­ru­jąc jed­nostki, za­ini­cjo­wać zmianę kul­tu­rową. She­ila i Bret pięk­nie opi­sują za­równo spo­łeczne, jak i psy­cho­lo­giczne aspekty wstydu, co jest nie­zbędne do jego peł­nego zro­zu­mie­nia. Do­sko­nale po­ka­zują, w jaki spo­sób wstyd łą­czy się na co dzień z in­nymi emo­cjami (gnie­wem, ża­lem, stra­chem, ra­do­ścią) i więzi nas w nie­zdro­wych sche­ma­tach po­stę­po­wa­nia. Jak pod­kre­ślają, praca ze wsty­dem ma cha­rak­ter wie­lo­wy­mia­rowy. Aby móc prze­kształ­cić swój wstyd, mu­simy naj­pierw uświa­do­mić so­bie, że zbu­rzy­li­śmy na­sze mo­sty in­ter­per­so­nalne, a na­stęp­nie za­cząć pracę nad ich od­bu­dową oraz za­ak­cep­to­wać swoje ogra­ni­cze­nia i nie­do­sko­na­ło­ści. Choć książkę na­pi­sano w spo­sób zro­zu­miały dla la­ików, rów­nież każdy pro­fe­sjo­na­li­sta po­wi­nien mieć ją na swo­jej półce.

Dr Su­zanne Ret­zin­ger

te­ra­peutka, współ­au­torka Emo­tions and Vio­lence

Za­ak­cep­to­wać wstyd to wy­jąt­kowo wni­kliwy i dro­bia­zgowy prze­wod­nik po wsty­dzie i jego zło­żo­nej na­tu­rze. Książka za­wiera po­parte do­świad­cze­niem po­rady au­tor­stwa dwojga zna­ko­mi­tych na­uczy­cieli, któ­rzy prze­ka­zują je w spo­sób cie­pły i em­pa­tyczny. Z pew­no­ścią okaże się nie­zwy­kle po­mocna każ­demu, kto chciałby uwol­nić się spod cię­żaru tej przy­tła­cza­ją­cej emo­cji.

Bruce Ec­ker

te­ra­peuta, dy­rek­tor Co­he­rence Psy­cho­logy In­sti­tute, współ­twórca te­ra­pii ko­he­ren­cji, współ­au­tor Od­blo­ko­wa­nia mó­zgu emo­cjo­nal­nego

Bret Lyon i She­ila Ru­bin stwo­rzyli nie­zwy­kle po­trzebne źró­dło wie­dzy, z któ­rego po­win­ni­śmy ob­fi­cie czer­pać. Wstyd jest bo­wiem na tyle zdra­dliwą emo­cją, że je­śli nie bę­dziemy świa­domi jego od­dzia­ły­wa­nia na co dzień, może wy­rzą­dzić nam ogromną krzywdę. Ni­niej­sza książka na­uczy czy­tel­ni­ków ro­zu­mieć wstyd i bro­nić się przed nim, a na­wet wy­ko­rzy­sty­wać go w po­zy­tywny spo­sób. Jako te­ra­peutka i edu­ka­torka cie­szę się, że mogę po­le­cić moim pod­opiecz­nym tak zna­ko­mitą książkę.

Hi­lary Ja­cobs Hen­del

psy­cho­te­ra­peutka, kon­sul­tantka współ­pra­cu­jąca z twór­cami se­rialu Mad Men, au­torka Nie­ko­niecz­nie de­pre­sja

Za­ak­cep­to­wać wstyd to nie tylko świet­nie na­pi­sana książka, lecz także nie­zwy­kle istotny wkład w czę­sto po­mi­janą sferę psy­cho­lo­gii. Dzięki przej­mu­ją­cym przy­kła­dom i sta­ran­nie opra­co­wa­nym ćwi­cze­niom au­to­rzy po­ka­zują, jak ła­two można od­bu­do­wać rów­no­wagę swo­jego układu ner­wo­wego i prze­kształ­cić wstyd, tak aby od­zy­skać kon­trolę nad swoim ży­ciem.

Mark Ro­bert Wald­man

neu­ro­nau­ko­wiec, współ­pra­cow­nik Hol­mes In­sti­tute, współ­au­tor How God Chan­ges Your Brain

She­ila Ru­bin i Bret Lyon od dawna sku­piają się w swo­jej pracy te­ra­peu­tycz­nej i edu­ka­cyj­nej na za­gad­nie­niu wstydu. W książce Za­ak­cep­to­wać wstyd dzielą się z czy­tel­ni­kami swoim do­świad­cze­niem, wie­dzą i mą­dro­ścią. Za­warte w niej prze­my­śle­nia i rady do­ty­czące prze­kształ­ca­nia wstydu dają od­biorcy na­dzieję na po­prawę ja­ko­ści ży­cia, a jed­no­cze­śnie są re­ali­styczne i pełne em­pa­tii. Jest to prak­tyczny i in­spi­ru­jący po­rad­nik nie tylko dla za­wo­dow­ców, lecz dla każ­dego, kto do­świad­cza wstydu – a więc dla wszyst­kich!

Dr Re­née Emu­nah

au­torka Ac­ting for Real, współ­re­dak­torka Cur­rent Ap­pro­aches in Drama The­rapy 7 i The Self in Per­for­mance, współ­za­ło­ży­cielka Drama The­rapy Pro­gram na In­sti­tute of In­te­gral Stu­dies w Ka­li­for­nii

Za­ak­cep­to­wać wstyd rzuca świa­tło na tę naj­bar­dziej nie­po­ko­jącą ze wszyst­kich ludz­kich emo­cji. Au­to­rzy po­ka­zują, jak wstyd wpływa na na­szą toż­sa­mość, kształ­tuje na­sze po­czu­cie wła­snej war­to­ści oraz w jaki spo­sób staje się prze­szkodą dla zdro­wej in­tym­no­ści. Bret Lyon i She­ila Ru­bin opi­sują jego szko­dliwe od­dzia­ły­wa­nie na na­sze ży­cie, a także od­kry­wają przed nami po­tęgę pły­nącą z le­cze­nia wstydu.

Dr Ger­shen Kauf­man

au­tor Shame: The Po­wer of Ca­ring i The Psy­cho­logy of Shame, współ­au­tor Co­ming Out of Shame

Bret i She­ila to pio­nie­rzy w pracy nad le­cze­niem wstydu, a ich książka sta­nowi pod­sta­wowe źró­dło w tym za­kre­sie. Opie­ra­jąc się na naj­now­szych ba­da­niach i wła­snych do­świad­cze­niach, ja­sno pre­zen­tują w niej ścieżkę te­ra­peu­tyczną po­zwa­la­jącą upo­rać się ze wsty­dem. Wiele się od nich na­uczy­łam i z po­wo­dze­niem wy­ko­rzy­stuję tę wie­dzę we wła­snej pracy.

Dr Ruth L. Schwartz

dy­rek­torka Con­scious Girl­friend Aca­demy i współ­au­torka Con­scious Les­bian Da­ting and Love

Jako psy­chiatrka i psy­cho­te­ra­peutka ze­tknę­łam się z wie­loma oso­bami, któ­rym wstyd sku­tecz­nie utrud­niał funk­cjo­no­wa­nie w co­dzien­nym ży­ciu. Cie­szę się więc, że mogę im te­raz po­le­cić tę książkę. Po­zwoli im ona zro­zu­mieć teo­re­tyczne i prak­tyczne aspekty prze­kształ­ca­nia wstydu. Za­warte w niej oso­bi­ste hi­sto­rie są po­ru­sza­jące, a ćwi­cze­nia opra­co­wano w taki spo­sób, aby dało się je wy­ko­nać sa­memu lub z za­ufaną osobą. Dzięki tej lek­tu­rze czy­tel­nicy na nowo od­kryją w so­bie zdol­ność do prze­ży­wa­nia zło­ści, śmia­nia się, pła­ka­nia i ko­cha­nia.

Dr Bar­bara McCo­ard

współ­au­torka Sand­play

Za­ak­cep­to­wać wstyd to wspa­niała książka! Je­stem za­chwy­cona fak­tem, że po­ru­sza­jące, po­ucza­jące i głę­boko ludz­kie po­dej­ście Breta i She­ili do pro­blemu le­cze­nia wstydu do­cze­kało się ta­kiego opra­co­wa­nia. Książka jest świet­nie zor­ga­ni­zo­wana, pięk­nie wy­dana, a do tego nie­zwy­kle przy­stępna. Już nie mogę się do­cze­kać, by po­dzie­lić się nią z mo­imi współ­pra­cow­ni­kami i klien­tami.

Dr Fran Schwartz

li­cen­cjo­no­wana kli­niczna pra­cow­niczka so­cjalna, an­tro­po­lożka

Lek­tura Za­ak­cep­to­wać wstyd nie­jed­no­krot­nie po­ru­szyła mnie do łez. Czuję wzru­sze­nie i ra­dość z faktu, że pu­bli­ka­cja ta wresz­cie uj­rzała świa­tło dzienne. Dzięki Bre­towi, She­ili i spo­łecz­no­ści „He­aling Shame” by­łam w sta­nie upo­rać się z od za­wsze nę­ka­ją­cym mnie wsty­dem. Do­świad­cze­nie to po­zwo­liło mi z ko­lei po­ma­gać in­nym w prze­zwy­cię­ża­niu wła­snych sła­bo­ści i prze­kształ­ca­niu wstydu. Przy­stępny ję­zyk, ja­kim na­pi­sana jest książka spra­wia, że ła­two ją zro­zu­mieć i dzięki temu od­mie­nić ży­cie i spo­sób, w jaki po­strze­gamy sie­bie oraz świat. Za­warta w niej siła od­po­wiada trzę­sie­niu ziemi, które po­ru­szy pły­tami tek­to­nicz­nymi na­szej kul­tury i po­dej­ścia do wstydu.

Lau­ren Grey

te­ra­peutka spe­cja­li­zu­jąca się w le­cze­niu wstydu

Jako osoba od wielu lat śle­dząca pracę Breta Lyona i She­ili Ru­bin w za­kre­sie le­cze­nia wstydu je­stem pod­eks­cy­to­wana fak­tem, że udało im się prze­ka­zać tak wiele swo­jej wie­dzy i do­świad­cze­nia w tej książce. Jak sami na­uczają, le­cze­nie wstydu jest moż­liwe, kiedy prze­sta­niemy się go bać i za­ak­cep­tu­jemy jego na­tu­ralną funk­cję w na­szym ży­ciu. Dzięki pracy nad wsty­dem sama mo­głam się prze­ko­nać, jak wy­zwa­la­ją­cym do­świad­cze­niem jest uświa­do­mie­nie so­bie wła­ści­wej na­tury i celu wstydu. Em­pa­tyczne spoj­rze­nie na wstyd jako na­do­pie­kuń­czą część mo­jej oso­bo­wo­ści i ob­da­rze­nie jej współ­czu­jącą uwagą po­zwo­liło mi od­mie­nić sie­bie i moje mał­żeń­stwo, co prze­ło­żyło się rów­nież na re­la­cje z edu­ka­to­rami i uczniami, z któ­rymi pra­cuję.

Eli­za­beth Da­vidge

ko­or­dy­na­torka w Cen­ter for He­aling Shame i za­ło­ży­cielka or­ga­ni­za­cji dla mło­dzieży i edu­ka­to­rów re-SO­UR­CING Re­si­liency

Dzięki swo­jej kla­row­no­ści i em­pa­tycz­nej wy­mo­wie po­rad­nik Breta i She­ili, ni­czym ka­mień z Ro­setty, po­zwala zro­zu­mieć, ujaw­nić i po­ra­dzić so­bie z bo­le­sną, ta­jem­ni­czą na­turą owej czę­sto nie­do­strze­ga­nej emo­cji, jaką jest wstyd. Jego od­dzia­ły­wa­nie daje się szcze­gól­nie od­czuć w sys­te­mie opieki zdro­wot­nej. Za­wody me­dyczne pil­nie po­trze­bują po­mocy w tym za­kre­sie.

Dr Ha­rald Bet­t­ger

edu­ka­tor na te­mat wstydu w me­dy­cy­nie

She­ila Ru­bin i Bret Lyon na­pi­sali zna­ko­mity, po­ucza­jący, wszech­stronny, a do tego przy­stępny po­rad­nik do­ty­czący wstydu. Styl, któ­rym się po­słu­gują, przy­po­mina ra­czej luźną roz­mowę niż wy­kład aka­de­micki. Zro­zu­miałe ob­ja­śnie­nia i po­my­słowe ćwi­cze­nia po­zwolą czy­tel­ni­kowi „za­ak­cep­to­wać wstyd”, prze­kształ­ca­jąc go z tok­sycz­nej emo­cji w zdrową. Książka ta po­może szcze­gól­nie ro­dzi­com w kształ­to­wa­niu pew­no­ści sie­bie u dzieci, a także pa­rom pra­gną­cym po­głę­bić łą­czącą je więź uczu­ciową. Dzięki lek­tu­rze Za­ak­cep­to­wać wstyd od­kry­łam w so­bie nowe po­kłady kre­atyw­no­ści w pracy nad wsty­dem wła­snym oraz mo­ich klien­tów. W moim od­czu­ciu książka Breta i She­ili to naj­lep­szy po­rad­nik le­cze­nia wstydu.

Jan Di­Santo

te­ra­peutka, au­torka Myr­tle the Tur­tle Di­sco­vers Hug Po­wer

Je­śli je­steś czło­wie­kiem, mu­sisz prze­czy­tać tę książkę! Za­wiera wszystko, czego po­trze­bu­jesz do zro­zu­mie­nia wstydu. Każdy z nas może i po­wi­nien wy­ko­ny­wać ofe­ro­wane w niej ćwi­cze­nia. Je­śli zaś je­steś ro­dzi­cem za­stęp­czym lub ad­op­cyj­nym, przed­sta­wione przez Breta i She­ilę na­rzę­dzia po­mogą ci w ła­go­dze­niu ran spo­wo­do­wa­nych dzie­cięcą traumą. Jakże wspa­niały byłby świat, gdy­by­śmy wszy­scy prze­kształ­cili wstyd w cenne le­kar­stwo. Brawo!

Ju­line Agu­ilar

pro­wa­dząca Fo­ster and Kin­ship Care Edu­ca­tion Pro­gram na Fol­som Lake Col­lege

Wspólne pu­bli­ka­cje Au­to­rów

He­aling Shame: How to Work with This Po­wer­ful, My­ste­rious Emo­tion–and Trans­form It into an Ally, pro­gram te­ra­peu­tyczny na sze­ściu pły­tach kom­pak­to­wych, wyd. So­unds True, 2001.

„He­aling Shame and De­ve­lo­ping He­al­thy Shame in the Ima­gi­nal Re­alm”, w: Ac­tion Explo­ra­tions: Using Psy­cho­dra­ma­tic Me­thods in Non-The­ra­peu­tic Set­tings, red. Adam Blat­ner, 2019.

Pu­bli­ka­cje Breta Lyona

The Bret Lyon Per­so­nal Po­wer Pro­gram, wyd. Me­dal­lion Bo­oks, 1986.

Pu­bli­ka­cje She­ili Ru­bin

„Shame Clues: From Em­bar­ras­sment to Bre­ak­th­ro­ugh”, pre­zen­ta­cja na TE­DxSan­Ra­fa­el­Wo­men, li­sto­pad 2020.

„Unpac­king Shame and He­al­thy Shame: The­rapy on the Phone or In­ter­net”, w: Com­bi­ning the Cre­ative The­ra­pies with Tech­no­logy: Using So­cial Me­dia and On­line Co­un­se­ling to Treat Clients, red. Ste­pha­nie L. Bro­oke, 2017.

„Em­bo­died Life Sto­ries: Trans­for­ming Shame Thro­ugh Self-Re­ve­la­tory Per­for­mance”, w: The Self in Per­for­mance, red. Su­sana Pen­dzik, Re­née Emu­nah, Da­vid Read John­son, 2016.

„Al­most Ma­gic: Wor­king with the Shame That Un­der­lies De­pres­sion; Using Drama The­rapy in the Ima­gi­nal Re­alm”, w: The Use of the Cre­ative The­ra­pies in Tre­ating De­pres­sion, red. Se­pha­nie L. Bro­oke, Char­les E. Mey­ers, 2016.

„Shame and Co­un­ter­trans­fe­rence”, w: CAMFT – The The­ra­pist, li­sto­pad/gru­dzień 2016.

„Myth, Mask and Mo­ve­ment: Ri­tual The­ater in a Com­mu­nity Set­ting”, w: Ri­tual The­atre: The Po­wer of Dra­ma­tic Ri­tual in Per­so­nal De­ve­lop­ment Gro­ups and Cli­ni­cal Prac­tice, red. Cla­ire Schra­der, 2011.

„Wo­men, Food and Fe­elings: Drama The­rapy with Wo­men Who Have Eating Di­sor­ders”, w: The Cre­ative The­ra­pies and Eating Di­sor­ders, red. Ste­pha­nie L. Bro­oke, 2007.

„Self-Re­ve­la­tory Per­for­mance”, w: In­te­rac­tive and Im­pro­vi­sa­tio­nal Drama: Va­rie­ties of Ap­plied The­atre and Per­for­mance, red. Adam Blat­ner, 2007.

Na­szym stu­den­tom, klien­tom, przy­ja­cio­łom i ro­dzi­nom,

bez któ­rych na­pi­sa­nie tej książki nie by­łoby moż­liwe.

Pa­mięci ciotki Breta, Da­isy,

bę­dą­cej dla niego bez­pieczną przy­sta­nią, gdy do­ra­stał,

i „drużbą” na na­szym we­selu,

oraz naj­lep­szej przy­ja­ciółki She­ili z cza­sów szkol­nych, Patty Ro­go­ver Owens,

która pod płasz­czem wstydu do­strze­gła we­wnętrzne piękno She­ili.

Ich do­broć oca­liła na­sze ży­cie.

Nie­śli świa­tło tam, gdzie pa­no­wały ciem­no­ści.

A także pa­mięci na­szego kota Tig­gera II – nie­ustan­nego to­wa­rzy­sza, przy­ja­ciela wszyst­kich i du­cho­wego na­uczy­ciela.

WSTĘP

Na­pi­sa­li­śmy tę książkę, aby zwró­cić uwagę na coś, co zbyt czę­sto po­zo­staje w ukry­ciu. Je­śli oce­niasz się zbyt su­rowo; je­śli zda­rzyło ci się do­świad­czyć re­ak­cji za­mro­że­nia lub na­głego przy­pływu po­czu­cia wstydu, lęku bądź dez­orien­ta­cji i nie ro­zu­miesz dla­czego; je­śli sta­rasz się ro­bić wszystko ide­al­nie, tak aby nikt nie po­dej­rze­wał, że coś jest z tobą nie w po­rządku; je­śli coś z two­jej prze­szło­ści czę­sto cię drę­czy i na­wie­dza twoje my­śli, gdy tego nie chcesz – ta książka jest wła­śnie dla cie­bie. Po­dob­nie jak nie­zli­czone rze­sze in­nych osób praw­do­po­dob­nie zma­gasz się z naj­po­tęż­niej­szą, naj­bo­le­śniej­szą i nie­wi­dzialną emo­cją: wsty­dem. Je­śli za­tem pra­gniesz uwol­nić się od szko­dli­wych prze­ko­nań i na­wy­ków nią spo­wo­do­wa­nych, za­pra­szamy cię do wspól­nej po­dróży ku ozdro­wie­niu.

Je­ste­śmy mał­żeń­stwem i wspól­nie za­ło­ży­li­śmy or­ga­ni­za­cję edu­ka­cyjną Cen­ter for He­aling Shame. Przez po­nad dwie de­kady w na­szych warsz­ta­tach „He­aling Shame” uczest­ni­czyły ty­siące te­ra­peu­tów, na­uczy­cieli, tre­ne­rów, pra­cow­ni­ków opieki zdro­wot­nej i spo­łecz­nej z ca­łego świata. Z dumą mó­wimy o nich jako o na­szych stu­den­tach. W tym cza­sie stwo­rzy­li­śmy rów­nież sieć pro­fe­sjo­na­li­stów spe­cja­li­zu­ją­cych się w pracy nad wsty­dem z oso­bami z za­gra­nicy. Na­szą mi­sją jest do­star­czyć wie­dzę o le­cze­niu wstydu jak naj­więk­szemu gronu od­bior­ców.

Wielu lu­dzi ma po­czu­cie, że nie otrzy­mali wła­ści­wych wska­zó­wek, jak ra­dzić so­bie w ży­ciu. Dzięki tej książce po­znasz część owych bra­ku­ją­cych in­struk­cji i na­uczysz się, jak prze­stać się osą­dzać – na przy­kład wtedy, kiedy sta­jesz na wa­dze, za­kła­dasz strój ką­pie­lowy, pra­cu­jesz nad ja­kimś wy­jąt­ko­wym pro­jek­tem czy upra­wiasz seks. Na­uczysz się, jak nie kry­ty­ko­wać się za prze­czy­ta­nie jed­nej książki za­miast dwóch, za po­wie­dze­nie cze­goś nie­wła­ści­wego swoim dzie­ciom czy za błąd po­peł­niony w pracy. Na­bę­dziesz po­czu­cie rów­no­wagi i od­kry­jesz w so­bie oso­bi­stego do­radcę, który bę­dzie ci nie­ustan­nie to­wa­rzy­szył. Na­uczysz się, jak zin­te­gro­wać po­szcze­gólne czę­ści wła­snego Ja, aby stać się osobą bar­dziej au­ten­tyczną, zdolną do wy­ra­ża­nia swo­ich uczuć. Po­znasz nowe spo­soby na to, jak od­bu­do­wać swoje siły, po­zo­stać ugrun­to­wa­nym i kie­ro­wać swoim ży­ciem zgod­nie z wła­snymi pra­gnie­niami.

Być czło­wie­kiem to w du­żym stop­niu zna­czy być istotą spo­łeczną, po­trze­bu­jącą in­nych. Pra­gniemy, by inni nas ro­zu­mieli, a kiedy tak nie jest – czu­jemy się źle. W re­zul­ta­cie setki razy wra­camy my­ślami do ta­kich chwil i za­da­jemy so­bie py­ta­nia typu Czy ze mną jest coś nie tak? lub Czy to była moja wina? Kiedy zaś dzie­limy się na­szymi wąt­pli­wo­ściami z kimś bli­skim bądź z te­ra­peutą, czę­sto sły­szymy, by­śmy prze­stali się mar­twić i nie my­śleli o tym wię­cej. W rze­czy­wi­sto­ści jed­nak ta „po­mocna” rada wzbu­dza w nas wstyd, po­głę­bia­jąc ból i dez­orien­ta­cję, które od­czu­wamy.

Ni­niej­sza książka sta­nowi owoc pracy, jaką wy­ko­na­li­śmy nad sobą, a także z na­szymi stu­den­tami i klien­tami. Przy­ta­czamy w niej mnó­stwo oso­bi­stych hi­sto­rii – wła­snych oraz za­czerp­nię­tych z ży­cia na­szych stu­den­tów i klien­tów. Są to au­ten­tyczne świa­dec­twa i pu­bli­ku­jemy je za zgodą osób, któ­rych do­ty­czą. Aby za­pew­nić im ano­ni­mo­wość, część zo­stała od­po­wied­nio zre­da­go­wana. Pod­czas warsz­ta­tów i pry­wat­nych se­sji te­ra­peu­tycz­nych sta­ramy się two­rzyć śro­do­wi­sko po­ma­ga­jące re­du­ko­wać wstyd od­czu­wany przez ich uczest­ni­ków. Mamy na­dzieję, że pod­czas lek­tury na­szej książki, ty rów­nież po­czu­jesz się kom­for­towo.

Wstyd to ważna i trudna emo­cja, która czę­sto jest zby­wana i nie­ro­zu­miana. Błę­dem jest my­śle­nie, że po­win­ni­śmy po pro­stu to­le­ro­wać wstyd. Nie mu­simy się go bać ani wsty­dzić. Choć za­brzmi to dziw­nie, za­chę­camy na­szych klien­tów, by za­miast od­py­chać wstyd od sie­bie, za­ak­cep­to­wali go – uznali jego ist­nie­nie, po­zna­wali i przy­swo­ili lek­cje, które pró­buje im prze­ka­zać. Za­ak­cep­to­wa­nie wstydu spra­wia, że wy­zwa­lamy się spod jego kon­troli.

Jak głosi stare po­rze­ka­dło: „Przy­ja­ciół trzy­maj bli­sko, a wro­gów jesz­cze bli­żej”. In­nymi słowy, po­win­ni­śmy wie­dzieć, co knują nasi wro­go­wie, aby­śmy mo­gli od­po­wied­nio się przy­go­to­wać i w ra­zie ataku po­nieść jak naj­mniej­sze straty. Wstyd w ca­łej swej oka­za­ło­ści rze­czy­wi­ście może być wro­giem. Ale je­śli uda nam się go zro­zu­mieć i zła­go­dzić, może stać się na­szym przy­ja­cie­lem.

Uwa­żamy, że wstyd pełni uwa­run­ko­waną ewo­lu­cyj­nie rolę. Dla­tego na­szym zda­niem każda spo­łecz­ność może sko­rzy­stać na zdro­wej re­la­cji z nim. Je­śli za­ak­cep­tu­jemy wstyd, mo­żemy go prze­kształ­cić z prze­ra­ża­ją­cego we­wnętrz­nego de­mona w po­tęż­nego sprzy­mie­rzeńca. Być może na­sze sta­no­wi­sko wy­daje się ra­dy­kalne, ale na­prawdę wie­rzymy, że wstyd można prze­isto­czyć z cze­goś tok­sycz­nego i nisz­czy­ciel­skiego w po­mocną i zdrową emo­cję.

Wstyd to trudny i nie­wy­godny te­mat, przez co więk­szość lu­dzi unika mó­wie­nia, a na­wet my­śle­nia o nim. W związku z tym po­dejdź do lek­tury ni­niej­szej książki z cier­pli­wo­ścią. Prze­ra­biaj ma­te­riał w naj­bar­dziej kom­for­towy dla sie­bie spo­sób. Mo­żesz więc za­cząć od po­czątku lub od razu przejść do in­te­re­su­ją­cych cię roz­dzia­łów. Rób so­bie prze­rwy, gdy tylko uznasz to za ko­nieczne. Spró­buj jed­nak wy­ko­nać przy­naj­mniej część ćwi­czeń – dzięki temu le­piej przy­swo­isz in­for­ma­cje za­warte w książce, a jej lek­tura sta­nie się głęb­szym do­świad­cze­niem. Ale przede wszyst­kim oka­zuj so­bie wy­ro­zu­mia­łość. Czy­ta­jąc, od­dy­chaj spo­koj­nie. Po­łóż dłoń na sercu i pa­mię­taj, że je­steś tego wart. Je­śli na­tkniesz się na coś, co wy­woła w to­bie dys­kom­fort, odłóż książkę i wróć do niej, gdy po­czu­jesz się le­piej.

Cho­ciaż książka prze­zna­czona jest dla wszyst­kich, bę­dzie ona szcze­gól­nie uży­teczna dla osób za­wo­dowo zaj­mu­ją­cych się po­mocą in­nym. Więk­szość lu­dzi ma trud­no­ści w ra­dze­niu so­bie ze wsty­dem, co do­dat­kowo utrud­nia te­ra­peu­tom pracę z nimi. Nie­jed­no­krot­nie zda­rza się też, że wstyd od­czu­wany przez klien­tów staje się wy­zwa­la­czem wstydu te­ra­peuty. Dla­tego ofe­ru­jemy w książce sze­reg na­rzę­dzi, które po­mogą te­ra­peu­tom w ta­kiej sy­tu­acji. Dzięki nim zro­zu­mieją i za­pa­nują nad wła­snym wsty­dem, by na­stęp­nie prze­ka­zać tę wie­dzę i umie­jęt­no­ści swoim klien­tom.

Książki wy­wo­łu­jące bu­rzę emo­cji.

Li­te­ra­tura oparta na fak­tach, be­le­try­styka,pu­bli­cy­styka po­pu­lar­no­nau­kowa.

Książki, które in­spi­rują i dają do my­śle­nia,po­zo­sta­wia­jąc po so­bie cenne ślady.

Za­pra­szamy do wspól­nej wę­drówki!

www.do­bra­li­te­ra­tura.pl

Księ­gar­nia wy­sył­kowa

www.li­te­ra­tu­ra­in­spi­ruje.pl