Dane wydawniczePierwsze wydanie
Autor: Justyna Borzucka
Projekt okładki: Justyna Borzucka
Wydawnictwo: Co robić, kiedy dziecko
ISBN: 978-83-967903-1-6
Korekta: Agnieszka Anulewicz-Wypych
Skład: Bartłomiej Borzucki
Rok wydania: 2023
Miejsce wydania: Wrocław, Polska
Wszelkie prawa zastrzeżone. Żadna część tej publikacji nie może być powielana, przechowywana w systemie pobierania danych ani przekazywana w jakiejkolwiek formie lub jakimkolwiek środkiem, elektronicznym, mechanicznym, fotokopiującym, nagrywającym lub inaczej, bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy. Autorka oraz wydawca dołożyli wszelkich starań, by zawarte w tej książce informacje były rzetelne i kompletne. Nie biorą jednak żadnej odpowiedzialności za ich wykorzystanie.
Wstęp
Czy czujesz presję, aby ciągle bawić się ze swoim dzieckiem? Albo wymyślać kreatywne, edukacyjne, rozwojowe zabawy? Bombardują Cię wokół nagłówki typu „50 kreatywnych zabaw”/„Baw się jak najczęściej z dzieckiem, żeby stworzyć silną relację”?
Czy Twoje dziecko w ogóle nie umie zająć się sobą i ciągle wciąga Cię do swojej zabawy? Czujesz się zmuszony/zmuszona do zabawy i męczy Cię to? Być może wcale nie lubisz bawić się ze swoim dzieckiem? Albo nie lubisz się bawić we wszystko, czego ono chce? A może te wspólne zabawy uwielbiasz, ale po prostu nie cały czas i chcesz, żeby dziecko potrafiło zająć się sobą?
Jeśli powyższe tematy przewijają się przez Twoją głowę, to chcę Cię zapewnić: nie Ty jeden / jedna tak masz.
Żyjemy w nietypowych czasach. Mamy ogromnie wiele możliwości i szeroki dostęp do wiedzy, co jest niewątpliwie ogromną korzyścią. Z drugiej strony… tych możliwości jest równie wiele, co wszechobecnej presji. Dodatkowo jako ludzie mamy tendencję do wpadania z jednej skrajności w drugą. I tak jak kilkadziesiąt lat temu rzadko w którym domu opiekunowie bawili się z dziećmi, tak teraz przyznanie się publicznie „nie bawię się z dziećmi” wymaga wielkiej odwagi. Ostatnio trafiłam na post na IG, gdzie amerykańska influencerka napisała, że nie bawi się często z dziećmi. Dba o wspólne posiłki i inne rodzinne aktywności, ale typową dziecięcą zabawę oddaje dzieciom. I jej profil zalała fala negatywnych komentarzy oraz hejtu.
Pod moim wpisem na blogu o wspieraniu samodzielnej zabawy dzieci również kiedyś pojawił się krytykujący mnie komentarz, że nie buduję z dziećmi bezpiecznej więzi, jeśli się nie bawimy razem. Jakże krzywdzące jest takie ocenianie, znając tylko jeden wycinek rzeczywistości. Jak zawsze potrzebna jest nam RÓWNOWAGA.
Lubię bawić się z dziećmi, ale nie ciągle i nie we wszystko. Czasami robię coś tylko dla nich, bo wiem, że im to sprawia radość. Ale szukam równowagi i dbam również o swoje granice. Gdybym miała tak się poświęcać zabawie z nimi, to na pewno nie miałabym trójki dzieci.
Dlatego moim celem w tym e-booku jest zasianie w Tobie silnego przekonania, że Twoje dziecko MOŻE bawić się SAMO. I to na dwóch poziomach:
Może się bawić samo - w znaczeniu: TO JEST OK, kiedy bawi się samo. Samodzielna zabawa dziecka to nie tylko więcej dobrostanu dla Ciebie. TO PRZEDE WSZYSTKIM OGROM KORZYŚCI DLA DZIECKA. Bo ta zabawa jest niesamowicie ważna, potrzebna i rozwijająca dla najróżniejszych kompetencji dzieci! Po prostu: win-win.
Może bawić się samo - w znaczeniu: POTRAFI bawić się samo. Każde dziecko to potrafi - Twoje też.
E-book będzie największą inspiracją dla rodziców dzieci w wieku 0 - 7 lat. Najlepiej zaczynać wspieranie samodzielnej zabawy od pierwszego dnia życia, więc e-book będzie przydatny już dla rodziców niemowlaków. Najczęściej jednak wyzwania w tym obszarze pojawiają się w wieku kilku lat, więc dużo wskazówek jest też dla rodziców przedszkolaków. Wskazówki RIE są jednak na tyle uniwersalne, że przydadzą się nawet dla rodziców dzieci powyżej siedmiu lat. W tym wypadku może to zaowocować zmniejszeniem czasu ekranowego i większym zaufaniem, że dziecko potrafi inaczej zorganizować sobie czas.
Niektóre dzieci trzeba trochę bardziej wesprzeć w tym procesie - szczególnie, jeśli nie są one przyzwyczajone do samodzielnej aktywności. Uważam, że to bardzo przyjemny temat, dlatego też proponuję miłą metaforę naszej rozpoczynającej się współpracy. Będziemy układać razem puzzle! Na kolejnych stronach znajdziesz różne wskazówki, dotyczące zarówno otoczenia i zabawek dziecka, jak i rutyny oraz Twoich możliwych reakcji. To będą takie pojedyncze puzzle, które po ułożeniu dadzą obraz samodzielnej zabawy Twojego dziecka.
Zaufaj sobie w tym procesie. Jestem przekonana, że z silną wewnętrzną wiarą oraz niezachwianą pewnością co do tej zmiany z łatwością wdrożysz wszystkie konkretne wskazówki z części praktycznej tego e-booka.
O mnie
Nazywam się Justyna Borzucka. Na co dzień uczę się pilnie, jak ze spokojem, szacunkiem i zaufaniem reagować na różne zachowania moich dzieci. Pracuję też z rodzicami i podpowiadam im, jak budować silną relację, nawiązywać współpracę z dziećmi, stawiać czoła codziennym wyzwaniom oraz jak wspierać rozwój dziecięcych umiejętności.
Od 2020 roku
certyfikowana promotorka podejścia do dzieci RIE (czyt. raj; Resources for Infant Educarers, Educaring)
Od 2019 roku
twórczyni bloga "Co robić, kiedy dziecko" - konkretne (p)odpowiedzi na różne wyzwania z dziećmi
Od 2016 roku
pokorny adept rodzicielstwa z trojgiem niesamowitych nauczycieli
Dziękuję Ci za zaufanie i zakup tego e-booka. Jestem pewna, że będzie bardzo przydatny dla Ciebie i wdrożenie wskazówek odnośnie wspierania samodzielnej zabawy wniesie więcej spokoju w Twoją codzienność i poprawi relację z dzieckiem. Moją misją jest bowiem, aby rodzice wychowywali swoje pociechy z większym spokojem i aby dzieci rozkwitały w zaufaniu rodziców co do ich różnych kompetencji.
Zapraszam Cię też do śledzenia moich działań w newsletterze1 oraz na Instagramie2 czy Facebooku3. Mam nadzieję, że pozostaniemy w kontakcie.
Zeskanuj poniższy kod QR, aby poznać mnie lepiej:
1. https://corobickiedydziecko.pl/newsletter-rodzicielski/
2. https://instagram.com/corobickiedydziecko/
3. https://facebook.com/corobickiedydziecko
Rodzicielstwo RIE i ogólne podejście RIE do zabawy dziecka
W tym e-booku nie będę absolutnie nikogo zachęcać do ignorowania dziecka, zostawiania samego sobie, zamykania na siłę w pokoju czy wymuszania na nim, za pomocą surowości czy kar, aby bawiło się samo. Podejście do dzieci RIE, na którym bazuję moje wskazówki, opiera się na zaufaniu w kompetencje dzieci i wspieranie ich rozwoju poprzez pozytywne doświadczenia. Dlatego aby móc zająć się tematem samodzielnej zabawy konieczne jest choć podstawowe zrozumienie, czym jest podejście do dzieci RIE i jakie są jego filary.
RIE to podejście do dzieci, które było rozwijane już od lat pięćdziesiątych XX wieku. Początki tego nurtu wiążą się z węgierskim sierocińcem Lóczy w Budapeszcie. Dyrektorem placówki była pediatra, Emmi Pikler, której pełne szacunku podejście wobec dzieci zauroczyło w tamtych czasach pedagożkę, Magdę Gerber, na tyle, że postanowiła ona dołączyć do pracy w sierocińcu.
Obie panie szukały sposobu na to, jak opiekować się małymi, powojennymi sierotami, aby uchronić je przed negatywnymi skutkami wychowania bez pełnej rodziny i w instytucjonalnych warunkach. Charakterystyka ówczesnych czasów powodowała, że wychowankowie sierocińców zmagali się z wieloma problemami w dzieciństwie i życiu dorosłym: konfliktami z prawem, nieumiejętnością utrzymania związków oraz zaopiekowania się własnymi dziećmi, a także szeregiem zaburzeń psychologicznych.
Magda Gerber i Emmi Pikler wiedziały, że nie mogą dzieciom próbować zastąpić prawdziwej, kochającej rodziny, ponieważ przebywały one w ich ośrodku tylko do ukończenia trzeciego roku życia, a co za tym idzie, opuszczałyby sierociniec ze złamanym sercem.
Swoją filozofię wobec sierot oparły więc na okazywaniu dzieciom ogromnego szacunku już od pierwszych dni życia oraz na obdarzaniu ich ogromnym zaufaniem – tak aby dzieci mogły w tym zaufaniu opiekunów rozkwitać i na tej bazie budować wiarę we własne siły.
Założenia te były rewolucyjne jak na lata, w których nikt nie widział nic złego w wymaganiu bezwzględnego posłuszeństwa od dzieci czy w karach fizycznych. Były też rewolucyjne w swoich wynikach! Dzieci z sierocińca Emmi Pikler bowiem wielokrotnie badano w trakcie ich życia: zarówno w kolejnych placówkach wychowawczych, jak i po osiągnięciu pełnoletności – i wiele razy potwierdzono, że bardzo dobrze radziły sobie w życiu, w przeciwieństwie do sierot z innych instytucji. Nie wykazywały właściwie żadnych różnic w radzeniu sobie z codziennymi wyzwaniami w porównaniu z osobami pochodzącymi z pełnych rodzin.
W 1956 roku ze względów politycznych Magda Gerber musiała wyemigrować do Stanów Zjednoczonych, więc obie panie kontynuowały swoją pracę oddzielnie. Gerber skupiła się na pracy z rodzicami, nianiami i opiekunami małych dzieci w żłobkach, pozostając oczywiście przy głównej zasadzie wychowywania dziecka z szacunkiem i zaufaniem. Założyła w latach siedemdziesiątych organizację Resources for Infant Educarers (w skrócie RIE) oraz wprowadziła określenie Educaring®, czyli opieka edukacyjna. Magda wierzyła bowiem, że edukacja i opieka są ze sobą nierozerwalnie związane i dziecko rozwija się najlepiej, kiedy opiekunowie dbają o oba te aspekty.
Ze względu na kłopotliwe tłumaczenie neologizmu educaring, w języku polskim przyjęła się nazwa „podejście do dzieci RIE”, „podejście RIE” lub „rodzicielstwo RIE”. Podejście to kładzie nacisk na zrozumienie i szanowanie indywidualności dziecka, a także na budowanie z nim relacji już od pierwszego dnia życia poprzez obopólną komunikację i obserwację. Organizacja RIE działa do dzisiaj, promując Educaring® poprzez warsztaty stacjonarne z rodzicami i opiekunami dzieci w wieku od momentu urodzenia do trzeciego roku życia (głównie w Stanach Zjednoczonych) oraz poprzez globalne inicjatywy online (kursy i konferencje). Filary RIE są jednak tak uniwersalne, że mogą jednocześnie stanowić bazę dla rodziców starszych dzieci.
