Charyzma. Jak osiągnąć sukces, doskonaląc własną osobowość ebook

BRIAN TRACY

Przed­mo­wa

Cie­szy mnie, że mam za­szczyt za­re­ko­men­do­wa­nia jed­nej z naj­bar­dziej in­te­re­su­jących ksi­ążek, ja­kie prze­czy­ta­łem. Zo­sta­ła na­pi­sa­na przez mo­je­go przy­ja­cie­la Ni­ko­lau­sa B. En­kel­man­na, świa­to­we­go eks­per­ta w dzie­dzi­nie roz­wo­ju oso­bo­wo­ści i in­dy­wi­du­al­nych osi­ągni­ęć. Po­świ­ęcił się on ba­da­niu oso­bo­wo­ści lu­dzi suk­ce­su. Z wiel­ką pie­czo­ło­wi­to­ścią ana­li­zo­wał ró­żni­ce mi­ędzy tymi, któ­rzy osi­ągnęli w ży­ciu wie­le, i tymi, któ­rym się nie uda­ło. Na re­zul­ta­tach owych ob­ser­wa­cji opa­rł swe se­mi­na­ria, do­ta­rł do se­tek ty­si­ęcy lu­dzi i często ra­dy­kal­nie od­mie­nił ich ży­cie. W tej ksi­ążce po­ru­sza bar­dzo in­te­re­su­jący obu nas te­mat, a mia­no­wi­cie rolę me­ne­dże­ra w trze­cim ty­si­ąc­le­ciu na­szej ery.

Głów­ne prze­sła­nie En­kel­man­na dla me­ne­dże­rów no­we­go stu­le­cia brzmi: po­sia­dasz wszyst­kie umie­jęt­no­ści nie­zbęd­ne, by uczy­nić swe ży­cie cu­dow­nym pa­smem suk­ce­sów; twój po­ten­cjał jest nie­ogra­ni­czo­ny, mu­sisz tyl­ko na­uczyć się, jak z nie­go ko­rzy­stać, a wte­dy przy­szło­ść sta­nie przed tobą otwo­rem. Ze wszyst­kich czyn­ni­ków, któ­re de­cy­du­ją o tym, jak wiel­ki suk­ces i za­do­wo­le­nie sta­ną się two­im udzia­łem, naj­wa­żniej­sze są two­je umie­jęt­no­ści in­te­rak­cji z in­ny­mi lu­dźmi. Wy­wie­rasz okre­ślo­ne wra­że­nie na ka­żdym czło­wie­ku, któ­re­go spo­tkasz; od cie­bie tyl­ko za­le­ży, ja­kie ono będzie.

Ta pa­sjo­nu­jąca ksi­ążka o roz­wo­ju cha­ry­zmy po­zwo­li ci zro­zu­mieć, że siła cha­ry­zmy po­cho­dzi z two­je­go wnętrza. Im bar­dziej będziesz ko­chać i sza­no­wać sie­bie, tym bar­dziej będą cię ko­chać i sza­no­wać inni lu­dzie. A to z ko­lei spo­wo­du­je, że ty też po­lu­bisz sie­bie. Ksi­ążka ta po­zwo­li ci stać się oso­bą, któ­rą się sza­nu­je i po­wa­ża, z któ­rej bie­rze się przy­kład. Będąc sprze­daw­cą, na­uczysz się pod­cho­dzić do klien­tów z wi­ęk­szym opty­mi­zmem i pew­no­ścią sie­bie. Będąc urzęd­ni­kiem i ma­rząc o suk­ce­sie, na­uczysz się wy­wie­rać wpływ na sze­fa i ko­le­gów. Ka­żde­go dnia mu­sisz i mo­żesz zwi­ęk­szać wła­sną siłę prze­ko­ny­wa­nia.

Suk­ces me­ne­dże­ra, co udo­wod­nio­no, w 85 pro­cen­tach uza­le­żnio­ny jest od re­la­cji mi­ędzy­ludz­kich. Nic nie sprzy­ja bar­dziej ka­rie­rze i szczęściu niż wła­ści­we po­stępo­wa­nie z lu­dźmi i umie­jęt­no­ść re­ago­wa­nia na ich za­cho­wa­nie. Pod­czas lek­tu­ry od­kry­jesz, że z siłą prze­ko­ny­wa­nia jest jak ze spraw­no­ścią fi­zycz­ną: mu­sisz re­gu­lar­nie tre­no­wać, by osi­ągnąć jak naj­wy­ższy po­ziom. Ni­ko­laus B. En­kel­mann pro­po­nu­je ci spe­cjal­ny pro­gram tre­nin­go­wy, z któ­re­go po­mo­cą szyb­ko po­czy­nisz po­stępy i na­uczysz się osi­ągać lep­sze re­zul­ta­ty, wi­docz­ne nie­mal z dnia na dzień we wszyst­kich dzie­dzi­nach ży­cia. Im szyb­ciej za­czniesz się sto­so­wać w co­dzien­nym po­stępo­wa­niu do wska­zó­wek za­war­tych w tej ksi­ążce, tym szyb­ciej zo­ba­czysz efek­ty we wszyst­kim, co ro­bisz.

Nie ma cza­su na oci­ąga­nie się i zwle­ka­nie! Już dziś po­dej­mij de­cy­zję! Sto­isz na star­cie do wiel­kiej przy­go­dy, któ­ra na­zy­wa się: po­zna­nie wła­snej psy­chi­ki i oso­bo­wo­ści. A przed tobą nowe ty­si­ąc­le­cie!

Ży­czę ci wie­lu suk­ce­sów!

Brian Tra­cy

OD AUTO­RA

Być może dzi­wi cię, dla­cze­go na te­mat tej ksi­ążki wy­bra­łem cha­ry­zmę, czy­li sztu­kę ocza­ro­wa­nia in­nych. Otóż uwa­żam, że szcze­gól­nie dla me­ne­dże­ra osi­ągni­ęcie suk­ce­su bez po­sia­da­nia wła­ści­wo­ści cha­ry­zma­tycz­nych jest w dzi­siej­szych cza­sach prak­tycz­nie nie­mo­żli­we. Po­ka­żę ci więc, jak krok po kro­ku zdo­być umie­jęt­no­ści, któ­re roz­świe­tlą two­ją oso­bo­wo­ść. Le­piej po­znasz sie­bie, ujaw­nisz swo­je moc­ne stro­ny, usu­niesz sła­bo­ści i może od­kry­jesz w so­bie uzdol­nie­nia, o któ­rych ist­nie­niu na­wet ci się nie śni­ło.

Fun­da­men­tem mo­je­go sys­te­mu osi­ąga­nia suk­ce­su jest lo­go­te­ra­pia (lo­gos to sens) za­po­cząt­ko­wa­na przez wiel­kie­go mi­strza psy­cho­lo­gii Vic­to­ra Fran­kla. Nadać ży­ciu sens – oto głów­ny cel oma­wia­ne­go kie­run­ku te­ra­pii. Frankl tak sfor­mu­ło­wał swo­je za­da­nie: „Zo­ba­czy­łem sens ży­cia w po­mo­cy in­nym lu­dziom w zna­le­zie­niu sen­su ży­cia.” Za­da­nie ży­cio­we czło­wie­ka po­win­no się więc spro­wa­dzać do nie­sie­nia po­mo­cy in­nym. Czło­wiek musi stać w cen­trum jako naj­wi­ęk­sza war­to­ść. Py­tam więc: ja­kie zna­cze­nie ma dla cie­bie po­moc in­nym lu­dziom w od­kry­ciu sen­su ży­cia? co dla cie­bie sta­no­wi sens ży­cia?

Na grun­cie strasz­nych do­świad­czeń z lat spędzo­nych w obo­zie kon­cen­tra­cyj­nym Frankl do­sze­dł do szer­szych po­kła­dów zro­zu­mie­nia i po­zna­nia: „Wszyst­ko mo­żna czło­wie­ko­wi za­brać, ale nie jego du­cho­wą wol­no­ść i po­zy­tyw­ne na­sta­wie­nie do ży­cia. Tym, co się rze­czy­wi­ście li­czy, jest wła­śnie we­wnętrz­ne na­sta­wie­nie.” A więc ist­nie­je zwi­ązek po­mi­ędzy we­wnętrz­ną wol­no­ścią i sen­sem ka­żdej sy­tu­acji. Spró­buj­my więc iść o krok da­lej: zna­le­źć sens we wszyst­kim, co się czy­ni. Wszyst­ko jest mo­żli­we, je­że­li rze­czy­wi­ście tego pra­gniesz. Ty­si­ące lu­dzi, któ­rzy pra­co­wa­li zgod­nie z za­ło­że­nia­mi mo­jej me­to­dy, prze­ko­na­ło się o jej sku­tecz­no­ści.

Ksi­ążka ta nie jest opo­wie­ścią, lecz zbio­rem za­dań. Ze­sta­wi­łem w niej dla cie­bie cały ar­se­nał ćwi­czeń, któ­re oka­za­ły się nie­zwy­kle cen­ne w toku mo­jej pi­ęćdzie­si­ęcio­trzy­let­niej prak­ty­ki i po­pro­wa­dzi­ły nie­zli­czo­ną rze­szę lu­dzi do suk­ce­su. Wszyst­kie moje pro­po­zy­cje są spraw­dzo­ne i pro­stą dro­gą po­wio­dą cię do celu. Pra­ca nad sobą po­win­na spra­wić ci przy­jem­no­ść i przy­nie­ść wie­le sa­tys­fak­cji. Ra­zem ze mną idź więc krok po kro­ku, roz­wiń wła­sną cha­ry­zmę, do­pro­wa­dź swą oso­bo­wo­ść do roz­kwi­tu. Two­je po­wo­dze­nie po­mo­że in­nym lu­dziom osi­ągnąć suk­ces. I tak wła­śnie za­my­ka się koło wo­kół py­tań o sens ży­cia.

Sta­raj się pod­cho­dzić do swych ce­lów z na­sta­wie­niem po­zy­tyw­nym, a ta­kże włączyć do efek­tyw­ne­go wspó­łdzia­ła­nia podświa­do­mo­ść. Na­staw my­śli na to, co naj­istot­niej­sze. To wła­śnie jest moja re­cep­ta na od­nie­sie­nie suk­ce­su. Przyj­mij ją za swo­ją fi­lo­zo­fię suk­ce­su lub pre­cy­zyj­niej – fi­lo­zo­fię roz­wo­ju.

Ży­czę ci dużo ra­do­ści z prak­ty­ko­wa­nia za­war­tych w tej ksi­ążce ćwi­czeń oraz wie­lu suk­ce­sów.

Ni­ko­laus B. En­kel­mann

PRZED­MO­WA DO WY­DA­NIA POL­SKIE­GO

Dro­gi Czy­tel­ni­ku!

Przede wszyst­kim pra­gnę cię za­pew­nić, że ni­g­dy wcze­śniej two­je szan­se nie były tak wiel­kie jak dzi­siaj. Suk­ces jest jak świa­tło sło­necz­ne od­bi­ja­jące się w ludz­kiej du­szy. Tę ksi­ążkę na­pi­sa­łem po to, żeby rów­nież two­je­mu ży­ciu do­dać wi­ęcej bla­sku.

Nie­je­den czy­tel­nik słusz­nie stwier­dzi: znam już to czy tam­to. To praw­da. Jed­nak po­my­śl o tym, że wie­dza do­pie­ro wte­dy daje siłę, kie­dy wpro­wa­dzi­my ją w czyn. Po­wo­łam się na Go­ethe­go: „Błąd usta­wicz­nie po­wta­rza się w czy­nie. Dla­te­go trze­ba nie­stru­dze­nie po­wta­rzać re­al­no­ść sło­wa­mi.”

Co­dzien­nie two­rzy­my świat od nowa. Ka­żdy dzień ofe­ru­je nowe szan­se, nowe mo­żli­wo­ści. Moja pra­ca me­ne­dże­ra po­mo­gła wie­lu lu­dziom wy­do­być z sie­bie i wła­sne­go ży­cia to, co naj­lep­sze. Bar­dzo się cie­szę, że ksi­ążka tra­fi­ła ta­kże do Pol­ski. Je­że­li uwa­żnie ją prze­stu­diu­jesz, może się oka­zać two­im oso­bi­stym prze­wod­ni­kiem w dro­dze do suk­ce­su. Zro­zu­miesz, że ka­żdy czło­wiek ju­tro może stać się kimś, kim jesz­cze dzi­siaj nie jest. Po­nie­waż ka­żdy nosi w so­bie nie­wy­czer­pa­ny po­ten­cjał. Dzi­ęki ze­bra­nym w ksi­ążce ćwi­cze­niom na­uczysz się kie­ro­wać wła­snym ży­ciem tak, żeby było jesz­cze szczęśliw­sze i pe­łne suk­ce­sów.

Po­czątek no­we­go ty­si­ąc­le­cia po­sta­wił przed Eu­ro­pą wiel­kie za­da­nia. Ta­kże na­ród pol­ski po­trze­bu­je wie­lu pra­co­wi­tych i kom­pe­tent­nych fa­chow­ców. Wie­lu wy­bit­nych Po­la­ków wnio­sło zna­czący wkład w roz­wój świa­ta i za­pi­sa­ło się w hi­sto­rii. W no­wym ty­si­ąc­le­ciu znaj­dą się z pew­no­ścią w Pol­sce lu­dzie wiel­kie­go umy­słu i du­cha, lu­dzie mądrzy, kre­atyw­ni, pe­łni ener­gii, mo­gący być siłą spraw­czą wiel­kich, twór­czych prze­mian w kra­ju, w Eu­ro­pie, na świe­cie. Bo nie ma nic gor­sze­go niż bez­czyn­ne cze­ka­nie, że coś się wresz­cie wy­da­rzy. Nie ma nic bar­dziej ilu­zo­rycz­ne­go niż to, że na­gle sta­nie się cud. To płon­na na­dzie­ja.

Dzi­ęku­ję bar­dzo, że da­jesz mi szan­sę, abym mógł oso­bi­ście spo­tkać się z tobą za po­śred­nic­twem tej ksi­ążki. Bar­dzo chcia­łbym wes­przeć cię w po­zna­niu i zdys­kon­to­wa­niu two­ich szans. Wy­ko­rzy­staj wła­sne zdol­no­ści i kon­se­kwent­nie wspi­naj się na szczyt pe­łną suk­ce­sów dro­gą, po­nie­waż w Eu­ro­pie po­trze­ba co­raz wi­ęk­szej licz­by osi­ąga­jących szczyt­ne cele pro­fe­sjo­na­li­stów.

Ży­czę ci go­rąco osi­ągni­ęcia celu i mam na­dzie­ję, że uznasz tę ksi­ążkę za cen­ny prze­wod­nik.

Ni­ko­laus B. En­kel­mann

POD­ZI­ĘKO­WA­NIA

Je­stem wdzi­ęcz­ny wszyst­kim wiel­kim na­uczy­cie­lom, któ­rzy po­mo­gli mi zo­stać tym, kim je­stem dzi­siaj. Lu­dziom, któ­rzy mnie wspo­ma­ga­li, in­spi­ro­wa­li i po­pie­ra­li. Szcze­gól­ne po­dzi­ęko­wa­nia chcia­łbym zło­żyć przede wszyst­kim pro­fe­so­ro­wi Vic­to­ro­wi Fran­klo­wi, Osca­ro­wi Schel­l­ba­cho­wi i dok­to­ro­wi Ro­ber­to­wi Schul­le­ro­wi.

Je­stem wdzi­ęcz­ny ka­żde­mu, kto wspie­rał moje dąże­nie do po­dzie­le­nia się fi­lo­zo­fią dro­gi ku suk­ce­som z mi­lio­na­mi lu­dzi. To wła­śnie jest za­da­nie mego ży­cia – po­ka­zać lu­dziom, że ist­nie­je dro­ga na szczy­ty, dro­ga do roz­wo­ju nie­po­wta­rzal­nej oso­bo­wo­ści, że ka­żdy ma mo­żli­wo­ść nada­nia wła­sne­mu ży­ciu war­to­ści i sen­su.

Bar­dzo wdzi­ęcz­ny je­stem Bir­git Rup­precht-Stro­ell, któ­ra uczest­ni­czy­ła we wszyst­kich na­szych se­mi­na­riach i in­ten­syw­nie ana­li­zo­wa­ła nasz sys­tem osi­ąga­nia suk­ce­su. Prze­stu­dio­wa­ła moje za­le­ce­nia naj­do­kład­niej, jak to było mo­żli­we, i jak nikt inny wspie­ra­ła mnie pod­czas pi­sa­nia tej ksi­ążki. Wie­le przy­kła­dów za­czerp­nąłem z do­świad­cze­nia ży­cio­we­go Bir­git: jej cen­ne wska­zów­ki umo­żli­wi­ły lep­sze spre­cy­zo­wa­nie mo­ich my­śli, tak by ka­żdy za­in­te­re­so­wa­ny czy­tel­nik zna­la­zł kie­run­ki wła­sne­go roz­wo­ju.

Ni­ko­laus B. En­kel­mann

WPRO­WA­DZE­NIE

Te­mat cha­ry­zmy roz­pocz­nę od hi­sto­rycz­ne­go prze­mó­wie­nia Joh­na F. Ken­ne­dy’ego. Cof­nij­my się więc do lat sze­śćdzie­si­ątych XX wie­ku i po­my­śl­my o Ber­li­nie – wy­spie w ko­mu­ni­stycz­nej części Nie­miec.

Był to trze­ci dzień wi­zy­ty Ken­ne­dy’ego w Ber­li­nie. Pre­zy­dent Sta­nów Zjed­no­czo­nych po­twier­dził bez­wa­run­ko­we po­par­cie USA dla za­chod­nich Nie­miec, zwłasz­cza Fe­de­ral­nej Re­pu­bli­ki Nie­miec.

Miej­sce: plac przed ra­tu­szem Schöne­ber­ger

Czas: 26 czerw­ca 1963 roku

– pra­wie dwa lata po wy­bu­do­wa­niu muru ( 13.08.1961 )

Dro­dzy Miesz­ka­ńcy Ber­li­na!

Je­stem dum­ny, mo­gąc przy­być tu jako gość wa­sze­go wy­bit­ne­go bur­mi­strza, któ­ry we wszyst­kich częściach świa­ta ucho­dzi za sym­bol wal­ki i opo­ru Ber­li­na Za­chod­nie­go. Je­stem dum­ny z tego, że pod­czas obec­nej pod­ró­ży od­wie­dzi­łem Re­pu­bli­kę Fe­de­ral­ną Nie­miec, ra­zem z wa­szym wy­bit­nym kanc­le­rzem, któ­ry przez tak wie­le lat wy­zna­cza kie­ru­nek po­li­ty­ki de­mo­kra­cji, wol­no­ści i po­stępu. Je­stem dum­ny z tego, że mo­głem przy­być dzi­siaj – wraz z oby­wa­te­lem ame­ry­ka­ńskim, ge­ne­ra­łem Clay­em, któ­ry był tak ak­tyw­ny pod­czas naj­ci­ęższe­go kry­zy­su, jaki do­tknął to mia­sto, i zno­wu przy­będzie do Ber­li­na, je­że­li to będzie ko­niecz­ne.

Przed dwo­ma ty­si­ąca­mi lat zda­niem, któ­re wy­po­wia­da­no z naj­wi­ęk­szą dumą było: „Je­stem oby­wa­te­lem Rzy­mu.” Dzi­siaj ka­żdy może po­wie­dzieć z ogrom­ną dumą zda­nie: „Je­stem oby­wa­te­lem Ber­li­na.”

Je­że­li na świe­cie ist­nie­ją lu­dzie, któ­rzy nie ro­zu­mie­ją, albo uda­ją, że nie ro­zu­mie­ją, o co dzi­siaj cho­dzi w spo­rze po­mi­ędzy wol­nym świa­tem a ko­mu­ni­zmem, mo­że­my im je­dy­nie po­wie­dzieć, żeby przy­by­li do Ber­li­na. Są też tacy, któ­rzy twier­dzą, że ko­mu­nizm ma przed sobą przy­szło­ść. Oni rów­nież po­win­ni przy­być do Ber­li­na! Żyją też lu­dzie w Eu­ro­pie i in­nych częściach świa­ta, któ­rzy utrzy­mu­ją, że z ko­mu­ni­sta­mi mo­żna wspó­łpra­co­wać. Oni ta­kże po­win­ni przy­je­chać do Ber­li­na! Ist­nie­ją też nie­licz­ni, któ­rzy mó­wią, że wpraw­dzie ko­mu­nizm jest złym sys­te­mem, ale po­zwa­la osi­ągnąć po­stęp go­spo­dar­czy. Wła­śnie oni po­win­ni przy­być do Ber­li­na!

Sie­dem­na­ście lat po za­ko­ńcze­niu dru­giej woj­ny świa­to­wej Niem­cy sta­ły się dzi­ęki od­bu­do­wa­niu go­spo­dar­ki zno­wu sil­ne, jed­nak po­li­tycz­ne prze­ci­wie­ństwa, ko­mu­nizm z jed­nej stro­ny i ka­pi­ta­lizm z dru­giej, zda­wa­ły się unie­mo­żli­wiać dal­szy po­stęp.

Przy­po­mnij­my so­bie: po­czątek lat sze­śćdzie­si­ątych, naj­ciem­niej­szy okres zim­nej woj­ny. Roz­dzie­le­nie Nie­miec i Ber­li­na wy­da­wa­ło się nie­odwo­łal­ne, Ber­li­ńczy­cy czu­li się uwi­ęzie­ni i znie­chęce­ni. Lu­dzie się bali.

Na­prze­ciw­ko sie­bie sta­ły dwie siły: wol­ny świat i ko­mu­nizm. I ber­li­ńczy­cy ka­żde­go dnia mie­li oka­zję kon­fron­to­wać je ze sobą, co na przy­kład na Ku­bie się nie zda­rza­ło.

W zda­niu: „Oni po­win­ni przy­być do Ber­li­na!” cho­dzi też o Zwi­ązek Ra­dziec­ki, któ­ry w tym cza­sie wy­słał sput­nik w ko­smos. Gdy na Zie­mi nie mo­żna swo­bod­nie wy­po­wia­dać wła­snych po­glądów i swo­bod­nie się po­ru­szać, wte­dy rów­nież w prze­strze­ni ko­smicz­nej nie ma wol­no­ści. Wszy­scy, któ­rzy żyją w nie­wo­li, są uci­ska­ni i nie mogą prze­miesz­czać się bez ogra­ni­czeń – wszy­scy oni po­win­ni przy­być do Ber­li­na. Prze­mó­wie­nie Ken­ne­dy’ego było dy­na­micz­ne, po­bu­dza­jące, zro­zu­mia­łe dla ka­żde­go. Na­wet dzi­siaj – po tak wie­lu la­tach – jego sło­wa nie stra­ci­ły zna­cze­nia i zna­ko­mi­cie od­zwier­cie­dla­ją po­li­ty­kę świa­to­wą lat sze­śćdzie­si­ątych.

Były to pro­ste, wy­ra­zi­ste stwier­dze­nia, ja­sno okre­śla­jące, że Ken­ne­dy jest jed­nym z nich – ber­li­ńczy­kiem, któ­ry czu­je tak samo jak oni i sym­pa­ty­zu­je z miesz­ka­ńca­mi tego mia­sta. Ber­li­ńczy­cy uwa­ża­li, że sło­wa te skie­ro­wa­ne są do ka­żde­go z nich, po­nie­waż wy­ra­ża­ły do­kład­nie to, co oni sami chcie­li­by po­wie­dzieć.

Naj­po­tężniej­szy wów­czas czło­wiek świa­ta od­czu­wał więź z ka­żdym ber­li­ńczy­kiem. Ken­ne­dy był dum­ny, że zna­la­zł się w tym mie­ście. To wi­ąże lu­dzi i wznie­ca mi­ędzy nimi iskrę zro­zu­mie­nia.

Oto dal­szy ciąg owe­go tek­stu:

Ży­cie na wol­no­ści nie jest ła­twe, bo de­mo­kra­cja też nie jest do­sko­na­ła. Jed­nak ni­g­dy nie uwa­ża­li­śmy za po­trzeb­ne zbu­do­wa­nie muru, żeby za­trzy­mać lu­dzi i prze­szko­dzić im pó­jść, do­kąd­kol­wiek by chcie­li. W imie­niu oby­wa­te­li Sta­nów Zjed­no­czo­nych, któ­rzy od­da­le­ni są od was o wie­le ty­si­ęcy ki­lo­me­trów i żyją po dru­giej stro­nie Oce­anu Atlan­tyc­kie­go, chcia­łbym po­wie­dzieć, że moi ame­ry­ka­ńscy ro­da­cy są nie­zwy­kle dum­ni, mo­gąc ra­zem z wami po­mi­mo od­da­le­nia dzie­lić hi­sto­rię ostat­nich osiem­na­stu lat – po­nie­waż nie sły­sza­łem, żeby kie­dy­kol­wiek ja­kie­kol­wiek mia­sto prze­trwa­ło osiem­na­ście lat w sta­nie ob­lęże­nia i wci­ąż żyło z tak nie­złom­ną wi­tal­no­ścią, z nie­wzru­szo­ną na­dzie­ją, z tą samą siłą i tą samą de­ter­mi­na­cją, jak dzi­siaj Ber­lin Za­chod­ni.

Mur jest naj­ohyd­niej­szą i naj­sil­niej­szą de­mon­stra­cją siły, mo­gącą za­ne­go­wać isto­tę sys­te­mu ko­mu­ni­stycz­ne­go. Cały świat jest świad­kiem tej prze­mo­cy. W żad­nym wy­pad­ku nie może nas ona cie­szyć, po­nie­waż jak po­wie­dział wasz bur­mistrz, mur nie tyl­ko ude­rza hi­sto­rię w twarz, on ude­rza w twarz ludz­ko­ść. Roz­dzie­la ro­dzi­ny, od­dzie­la żonę od męża, bra­ta od sio­stry; lu­dzie, któ­rzy pra­gną żyć ra­zem, siłą są trzy­ma­ni od­dziel­nie...

„Ży­cie na wol­no­ści nie jest ła­twe, bo de­mo­kra­cja też nie jest do­sko­na­ła...” – umie­jęt­no­ść roz­po­zna­nia błędów wła­sne­go sys­te­mu po­zwa­la na­wi­ązać bli­ski kon­takt ze słu­cha­cza­mi i wzbu­dza sym­pa­tię. Jed­no­cze­śnie do­strze­ga się ta­kże za­po­wie­dź wal­ki ze złem. Roz­po­znać błędy, by w przy­szło­ści na nich się uczyć, po­pra­wiać rze­czy nie­do­bre – z tym ka­żdy może się iden­ty­fi­ko­wać – a jed­no­cze­śnie dążyć do lep­szej przy­szło­ści.

Po­tępie­nie muru i em­pa­tia wo­bec cier­pie­nia miesz­ka­ńców Ber­li­na – te emo­cje sil­nie prze­ma­wia­ły do lu­dzi do­tkni­ętych znie­wo­le­niem.

Co do­ty­czy Ber­li­na, do­ty­czy ta­kże Nie­miec: nie może ist­nieć w Eu­ro­pie praw­dzi­wy po­kój do­pó­ty, do­pó­ki jed­na czwar­ta Niem­ców po­zba­wio­na jest pod­sta­wo­we­go pra­wa do wol­ne­go wy­bo­ru. W la­tach sze­śćdzie­si­ątych, la­tach po­ko­ju i wy­pró­bo­wa­nej sta­bi­li­za­cji, to po­ko­le­nie Niem­ców za­słu­ży­ło na pra­wo do wol­no­ści, łącz­nie z pra­wem, aby zno­wu zo­ba­czyć ro­dzi­ny i cały na­ród zjed­no­czo­ne i ży­jące w do­brej ko­mi­ty­wie.

Ży­je­cie na ogro­dzo­nej wy­spie wol­no­ści. Ale wa­sze ży­cie zwi­ąza­ne jest ze sta­łym lądem i dla­te­go na ko­niec wzy­wam was do skie­ro­wa­nia wzro­ku po­przez nie­bez­pie­cze­ństwa dnia dzi­siej­sze­go na na­dzie­ję ju­tra, przez wol­no­ść sa­me­go Ber­li­na, przez wol­no­ść wa­sze­go kra­ju na marsz ku wol­no­ści ca­łe­go świa­ta, przez mur na na­de­jście po­ko­ju i spra­wie­dli­wo­ści.

Wol­no­ść jest nie­po­dziel­na, na­wet wte­dy, gdy jest znie­wo­lo­na, gdy nie wszy­scy ją mają. Ale na­dej­dzie czas, w któ­rym wszy­scy będą wol­ni, wa­sze mia­sto i wasz kraj zno­wu sta­ną się wol­ne; kie­dy będą wspól­nie częścią skła­do­wą jed­nej Eu­ro­py. I wte­dy będzie­cie mo­gli z sa­tys­fak­cją po­wie­dzieć, że ber­li­ńczy­cy i Ber­lin przez dwa­dzie­ścia lat two­rzy­li jed­no­li­ty front. Wszy­scy wol­ni lu­dzie, gdzie tyl­ko za­pra­gnęli żyć, są oby­wa­te­la­mi Ber­li­na Za­chod­nie­go; dla­te­go jako wol­ny czło­wiek je­stem dum­ny z tego, że mogę dziś po­wie­dzieć: je­stem ber­li­ńczy­kiem!

Roz­to­czyć wi­zję, wzbu­dzić na­dzie­ję na lep­szą przy­szło­ść, upo­mnieć się o wol­no­ść dla Ber­li­na i Nie­miec – wszyst­ko to mo­ty­wu­je i do­da­je sił dzi­ęki kry­ty­ce prze­szło­ści i wy­zna­cze­niu kie­run­ków przy­szło­ści. En­tu­zja­stycz­na re­ak­cja ber­li­ńczy­ków, za­chwyt i na nowo roz­bu­dzo­na od­wa­ga – wszyst­ko to jest do dziś żywe w pa­mi­ęci lu­dzi, któ­rzy mie­li oka­zję wy­słu­chać tego prze­mó­wie­nia.

Ken­ne­dy wzbu­dził praw­dzi­we emo­cje i du­cha wal­ki, a na ko­ńcu po­ka­zał ta­kże dro­gę – dro­gę wy­jścia z kry­zy­su. Oto cha­ry­zma w czy­stej po­sta­ci!

ROZDZIAŁ PIERW­SZY

CZYM JEST CHA­RY­ZMA?

Je­że­li za­py­tasz ko­le­gów i przy­ja­ciół, co ro­zu­mie­ją pod po­jęciem suk­ce­su, usły­szysz wie­le roz­ma­itych od­po­wie­dzi: pie­ni­ądze, wła­dza, po­wa­ża­nie, wy­gra­na. Rzad­ko jed­nak wspo­mi­na się o czy­mś, bez cze­go suk­ces wła­ści­wie jest nie­mo­żli­wy, a co na­zy­wa­my cha­ry­zmą. To sło­wo często po­wta­rza­ne w me­diach, lecz jego praw­dzi­we zna­cze­nie nie­ła­two spre­cy­zo­wać. Raz mówi się, że to od­dzia­ły­wa­nie jed­nost­ki – ener­gia, czar, siła prze­ko­ny­wa­nia, za­ufa­nie; in­nym ra­zem do­da­je się do tego sek­sa­pil – wy­bór jest duży. Jed­nak czym w rze­czy­wi­sto­ści jest cha­ry­zma?

Słow­nik de­fi­niu­je ją na­stępu­jąco:

1. Dar Du­cha Świ­ęte­go udzie­lo­ny da­nej oso­bie dla do­bra wspól­no­ty re­li­gij­nej.

2. Szcze­gól­ne ce­chy oso­bo­wo­ści jed­nost­ki, dzi­ęki któ­rym cie­szy się ona au­to­ry­te­tem i może sku­tecz­nie spra­wo­wać wła­dzę (przy­wód­cy re­li­gij­ne­go lub po­li­tycz­ne­go).

Ko­ściół okre­śla cha­ry­zmę jako ła­skę daną przez Boga, któ­rą czło­wiek od­po­wied­nio do wy­ma­gań i oko­licz­no­ści zo­stał ob­da­rzo­ny i dzi­ęki któ­rej po­tra­fi mo­ty­wo­wać in­nych lu­dzi do szcze­gól­ne­go wy­si­łku. Do ta­kich cha­ry­zma­tycz­nych lu­dzi mo­żna za­li­czyć na przy­kład Fran­za von Assi.

Sło­wo „cha­ry­zma” po­cho­dzi z języ­ka sta­ro­grec­kie­go i ozna­cza „kon­cen­tro­wa­nie na so­bie uwa­gi”; zwi­ąza­ne jest z Cha­ris, bo­gi­nią wdzi­ęku i pi­ęk­no­ści. Już w sta­ro­żyt­nej Gre­cji cha­ry­zma­tycz­ni lu­dzie uwa­ża­ni byli za ulu­bie­ńców bo­gów, któ­rzy w ten spo­sób zo­sta­li wy­ró­żnie­ni i pre­de­sty­no­wa­ni do nie­zwy­kłych czy­nów.

So­cjo­log Max We­ber pod po­jęciem „au­to­ry­tet cha­ry­zma­tycz­ny” ro­zu­miał zdol­no­ść do prze­wo­dze­nia jako ir­ra­cjo­nal­ny bie­gun prze­ciw­sta­wio­ny ra­cjo­nal­nej struk­tu­rze biu­ro­kra­cji, w któ­rym przy­wód­ca jest de­cy­den­tem w cza­sie kry­zy­su; we­dług We­be­ra to oso­ba, któ­rej się ufa i bez­wa­run­ko­wo za nią podąża.

Wła­ści­wo­ści cha­ry­zma­tycz­ne są nie­zwy­kle zró­żni­co­wa­ne. Do­ty­czy to rów­nież cha­ry­zma­tycz­nych oso­bo­wo­ści, po­nie­waż tu­taj szcze­gól­ną rolę od­gry­wa in­dy­wi­du­al­ny spo­sób wi­dze­nia rze­czy­wi­sto­ści. Nie ka­żdy wi­dzi w Ger­har­dzie Schröde­rze cha­ry­zma­tycz­ne­go po­li­ty­ka, w Lady Di oso­bo­wo­ść cha­ry­zma­tycz­ną. Nie ka­żdy po­strze­ga Bo­ri­sa Bec­ke­ra lub Ral­fa Schu­ma­che­ra jako cha­ry­zma­tycz­nych spor­tow­ców. Taki ktoś za­wsze stoi w cen­trum za­in­te­re­so­wa­nia, lu­dzie lgną do nie­go, pu­blicz­no­ść uwa­żnie go słu­cha ocza­ro­wa­na jego sło­wa­mi, od­czy­tu­je z jego oczu ży­cze­nia, wspó­łpra­cow­ni­cy zaś wy­da­ją się w po­rów­na­niu z nim co naj­mniej prze­ci­ęt­ni. I są też pe­chow­cy, któ­rzy sami pra­cu­ją jak opęta­ni, mają wspa­nia­łe po­my­sły, rze­tel­nie sta­ra­ją się o zwró­ce­nie uwa­gi oto­cze­nia, a mimo to po­zo­sta­ją nie­zau­wa­że­ni. Wy­gląda to tak, jak­by ist­nie­li lu­dzie uprzy­wi­le­jo­wa­ni przez los oraz po­krzyw­dze­ni.

Czy rze­czy­wi­ście ist­nie­ją uro­dze­ni zwy­ci­ęz­cy i uro­dze­ni prze­gra­ni?

Je­stem prze­ko­na­ny, że z taką bły­sko­tli­wą oso­bo­wo­ścią czło­wiek wca­le się nie ro­dzi ani też nie jest ona po­da­run­kiem od szczęśli­we­go losu. Wie­lo­krot­nie zwy­ci­ęz­ca czer­pie ko­rzy­ści ze swych umie­jęt­no­ści, co daje mu ra­do­ść z do­ko­nań, a na­stęp­nie przy­no­si na­tchnie­nie i en­tu­zjazm. Ów ktoś osi­ąga to wszyst­ko dzi­ęki po­zy­tyw­ne­mu na­sta­wie­niu. Klęski nie od­bie­ra­ją mu od­wa­gi – uczy się na nich i wci­ąż pod­no­si po­przecz­kę. Sta­wia­ne przed nim za­da­nia są za­da­nia­mi jego ży­cia! Dla­te­go wręcz try­ska pew­no­ścią sie­bie, ra­do­ścią ży­cia, en­tu­zja­zmem i wzbu­dza za­ufa­nie – a oto­cze­nie po pro­stu na to re­agu­je. W ten spo­sób po­wsta­je w jego podświa­do­mo­ści pro­gram suk­ce­su. Oso­bo­wo­ść cha­ry­zma­tycz­na za­pro­gra­mo­wa­na jest na suk­ces – po­zy­tyw­ne my­śle­nie sta­je się jej na­wy­kiem!

Co więc ró­żni osi­ąga­jące­go suk­ce­sy me­ne­dże­ra od ko­le­gów, co de­cy­du­je o cha­ry­zmie po­li­ty­ka, gdzie znaj­du­ją się źró­dła cha­ry­zmy ar­ty­sty? Cha­ry­zma nie jest ni­czym in­nym, tyl­ko pro­mie­niu­jącą i po­ry­wa­jącą wła­ści­wo­ścią jed­nost­ki, któ­ra opa­no­wa­ła sztu­kę ocza­ro­wa­nia in­nych lu­dzi. To tłu­ma­czy rów­nież roz­ma­ite opi­nie w spra­wie tego, kto ma cha­ry­zmę, a komu jej brak. Czło­wiek, w któ­re­go obec­no­ści czu­je­my się do­brze, któ­re­go sło­wom uwa­żnie się przy­słu­chu­je­my, któ­ry fa­scy­nu­je nas i za­chwy­ca, bez wąt­pie­nia po­sia­da ową god­ną po­żąda­nia ce­chę – cha­ry­zmę. Jed­nak ka­żdy od­czu­wa to ina­czej. Im wi­ęcej wi­ęzi, przede wszyst­kim w płasz­czy­źnie emo­cjo­nal­nej, tym częściej czło­wiek po­strze­ga­ny jest jako ob­da­rzo­ny cha­ry­zmą. Je­że­li ktoś od­po­wia­da nam we­wnętrz­nie – do tego na­wet nie po­trze­ba słów – je­ste­śmy go­to­wi się przed nim otwo­rzyć. Po­zwa­la­my wte­dy wy­wie­rać tej oso­bie na nas wpływ, a przede wszyst­kim za­chwy­cać nas i sty­mu­lo­wać do dzia­ła­nia. W ta­kim czło­wie­ku wi­dzi­my coś szcze­gól­ne­go, a po­nie­waż po­dzie­la­my jego zda­nie, wzno­si­my się ra­zem z nim po­nad prze­ci­ęt­no­ść. Dla­te­go ta­kie­mu czło­wie­ko­wi chęt­nie po­zwa­la­my się mo­ty­wo­wać. Na­to­miast je­że­li na­sze uczu­cia nie wspó­łgra­ją i ten czło­wiek nam nie od­po­wia­da, po­słu­gu­je­my się ro­zu­mem. Z uwa­gą roz­wa­ża­my jego ar­gu­men­ty i od­no­si­my się scep­tycz­nie do pre­zen­to­wa­nych prze­zeń pla­nów.

Przed czło­wie­kiem pro­mie­niu­jącym cha­ry­zmą drzwi otwie­ra­ją się same. Na­wi­ąże on kon­tak­ty i szcze­re zwi­ąz­ki z in­ny­mi lu­dźmi dzi­ęki ła­twe­mu prze­pły­wo­wi ko­mu­ni­ka­cji. Pew­na sie­bie, wład­cza oso­bo­wo­ść, bu­dząca za­ufa­nie, pe­łna en­tu­zja­zmu i siły mo­ty­wu­jącej dzia­ła na naj­głęb­sze war­stwy ludz­kiej du­szy. Na tej płasz­czy­źnie po­wsta­je sym­pa­tia lub an­ty­pa­tia. Dla­te­go mo­żna by okre­ślić cha­ry­zmę jako ro­dzaj cza­ru lub za­ra­źli­wie po­zy­tyw­ny na­strój, któ­ry ema­nu­je z cha­ry­zma­tycz­nych lu­dzi.

Cha­ry­zma jest wa­run­kiem ko­niecz­nym nie tyl­ko dla lu­dzi, któ­rzy sta­ją w świa­tłach ram­py. Ka­żdy z nas od­zna­cza się cha­ry­zmą lub może ją po­sia­dać. Na­uczy­ciel wy­wie­ra­jący po­zy­tyw­ny wpływ na uczniów, sza­no­wa­ny i po­wa­ża­ny czło­wiek, któ­ry zna­la­zł dro­gę do serc mło­dych lu­dzi, po­tra­fi ich mo­ty­wo­wać i za­chęcać do dzia­ła­nia, bez wąt­pie­nia ma cha­ry­zmę. Ka­żdy to czu­je i wi­dzi. Pe­da­gog ów nie musi kon­cen­tro­wać na so­bie uwa­gi pod­nie­sio­nym gło­sem – ucznio­wie za­uwa­ża­ją go, gdy tyl­ko prze­kro­czy próg kla­sy, zwra­ca­ją się do nie­go, py­ta­ją o radę, czu­ją się do­brze w jego obec­no­ści. W na­tu­ral­ny spo­sób zdo­by­wa au­to­ry­tet dzi­ęki sile swej oso­bo­wo­ści.

Ob­da­rzo­ny cha­ry­zmą jest ta­kże tu­rec­ki tak­sów­karz, któ­ry jest uprzej­my, go­tów do po­mo­cy i otwar­ty. Pa­sa­żer czu­je się do­brze w jego obec­no­ści, w od­pręża­jącej at­mos­fe­rze może po­my­śleć o swo­ich ter­mi­nach i wy­sia­da z uśmie­chem z sa­mo­cho­du. Może za­uwa­żysz cha­ry­zma­tycz­ny wpływ sąsiad­ki, któ­ra wzbu­dza po­czu­cie bez­pie­cze­ństwa, z wdzi­ękiem i życz­li­wo­ścią trosz­cząc się o do­bre sa­mo­po­czu­cie wspó­łmiesz­ka­ńców.

Wie­dząc już, co to cha­ry­zma, wy­pisz:

– na­zwi­ska dzie­si­ęciu cha­ry­zma­tycz­nych lu­dzi zna­nych ci oso­bi­ście,

– na­zwi­ska dzie­si­ęciu cha­ry­zma­tycz­nych osób ze świa­ta go­spo­dar­ki, po­li­ty­ki, kul­tu­ry,

– Ja­kie szcze­gól­ne wła­ści­wo­ści wy­ka­zu­ją wy­mie­nio­ne przez cie­bie oso­by?

– Któ­re ich ce­chy uwa­żasz za cha­ry­zma­tycz­ne?

– Któ­re z tych cech po­sia­dasz?

• Ca­łko­wi­cie

• Nie w pe­łni

• Wca­le

Do wła­ści­wo­ści cha­ry­zma­tycz­nych na­le­żą:

– ma­gne­tycz­na siła przy­ci­ąga­nia

– en­tu­zjazm pod­czas po­dej­mo­wa­nia za­dań ży­cio­wych

– we­wnętrz­na iden­ty­fi­ka­cja z wła­snym po­stępo­wa­niem (wia­ry­god­no­ść)

– roz­wi­ja­nie po­sia­da­nych umie­jęt­no­ści

– pew­no­ść sie­bie i we­wnętrz­ny spo­kój

– umie­jęt­no­ść kon­cen­tra­cji

– ko­mu­ni­ka­tyw­no­ść

– umie­jęt­no­ść mo­ty­wo­wa­nia

– em­pa­tia wo­bec lu­dzi

– pre­cy­zyj­ne wy­ty­cze­nie celu

– wdzi­ęk

– ener­gia

– zde­cy­do­wa­nie

– da­wa­nie przy­kła­du

– po­zy­tyw­ne na­sta­wie­nie do ży­cia

Zaj­mie­my się te­raz po­szcze­gól­ny­mi aspek­ta­mi cha­ry­zmy. Na­to­miast jak je roz­wi­jać, tre­no­wać i wzmac­niać, do­wiesz się w roz­dzia­le czwar­tym.

Cha­ry­zma i en­tu­zjazm

Cha­ry­zma to en­tu­zjazm – en­tu­zjazm wo­bec idei i za­dań. En­tu­zjazm ro­dzi się tyl­ko wte­dy, gdy wi­dzisz sens dzia­ła­nia. Kto ca­łko­wi­cie kon­cen­tru­je się na jed­nej spra­wie, po­nie­waż jest dlań bar­dzo wa­żna, i pra­cu­je z za­pa­łem, ra­do­ścią, ze wszyst­kich sił, temu na pew­no nie brak en­tu­zja­zmu. Wie­lu lu­dzi umiesz­cza suk­ces na pierw­szym miej­scu i dąży do nie­go za wszel­ką cenę, jest to jed­nak nie­wła­ści­we po­de­jście. Samo pra­gnie­nie nie wie­dzie do suk­ce­su. Punk­tem wy­jścia do osi­ągni­ęcia au­ten­tycz­ne­go suk­ce­su – i tym sa­mym ka­rie­ry, któ­ra rze­czy­wi­ście cię usa­tys­fak­cjo­nu­je – jest en­tu­zjazm, z któ­rym przy­stępu­jesz do wy­ko­na­nia za­dań. Wte­dy suk­ces przyj­dzie sam. I to wła­śnie będzie praw­dzi­wy suk­ces, da­jący głębo­kie po­czu­cie spe­łnie­nia i sa­tys­fak­cję. Tak mówi o tym Adolf von Wil­brandt:

En­tu­zjazm jest wszyst­kim! Daj czło­wie­ko­wi wszyst­kie skar­by świa­ta i za­bierz mu en­tu­zjazm, a ska­żesz go na po­tępie­nie.

Przyj­rzyj­my się te­raz, w jaki spo­sób wie­lu lu­dzi pod­cho­dzi do obo­wi­ąz­ków słu­żbo­wych. Pod­jęli pra­cę, po­nie­waż aku­rat w tej fir­mie były wol­ne eta­ty, oj­ciec miał w niej kon­tak­ty, był do­bry do­jazd do pra­cy miej­ski­mi środ­ka­mi ko­mu­ni­ka­cji pu­blicz­nej... Kie­ru­jąc się ta­ki­mi prze­słan­ka­mi, ów czło­wiek wy­brał więc po­sa­dę. Nie ma to nic wspól­ne­go z po­wo­ła­niem do pra­cy na okre­ślo­nym sta­no­wi­sku. Cho­dzi nie tyl­ko o to, co ro­bisz, ja­kie obo­wi­ąz­ki wy­ko­nu­jesz; cho­dzi przede wszyst­kim o to, czy z za­an­ga­żo­wa­niem i chęt­nie po­dej­mu­jesz swo­je za­jęcia. Pra­ca wy­ko­ny­wa­na z en­tu­zja­zmem i pra­ca wy­ko­ny­wa­na z ko­niecz­no­ści – to dwie zu­pe­łnie ró­żne spra­wy. Mo­żna pra­co­wać z obo­wi­ąz­ku i bez za­an­ga­żo­wa­nia, ale mo­żna też pod­cho­dzić do wła­snych obo­wi­ąz­ków z en­tu­zja­zmem i praw­dzi­wą pa­sją.

Nie wy­ka­zu­jący en­tu­zja­zmu pra­cow­ni­cy nie mogą, lo­gicz­nie rzecz bio­rąc, osi­ągać wy­bit­nych re­zul­ta­tów. Brak im bo­wiem za­in­te­re­so­wa­nia, uzdol­nień lub chęci osi­ąga­nia w tej wła­śnie dzie­dzi­nie wy­bit­nych wy­ni­ków. Pra­ca za­wo­do­wa jest roz­le­głą sfe­rą ży­cia ka­żdej jed­nost­ki. Je­że­li tyl­ko przy­pa­dek za­de­cy­do­wał o tym, gdzie i ja­ki­mi czyn­no­ścia­mi zaj­mo­wać się będzie czło­wiek przez wi­ęk­szo­ść cza­su, to praw­dzi­we za­an­ga­żo­wa­nie jest nie­mo­żli­we, pra­ca nie daje sa­tys­fak­cji i oczy­wi­ście, nie ma mowy o cha­ry­zmie.

Dla­te­go tak wa­żne jest, żeby me­ne­dżer o tym wie­dział. Aby wy­do­być z pra­cow­ni­ka jego po­ten­cjał i rze­czy­wi­ście móc li­czyć na jego wspó­łpra­cę, na­le­ży przede wszyst­kim za­ra­zić go en­tu­zja­zmem. Sfru­stro­wa­ny pra­cow­nik po­trze­bu­je od kie­row­nic­twa uka­za­nia per­spek­tyw na przy­szło­ść i do­pie­ro wte­dy go­tów będzie na­praw­dę się za­an­ga­żo­wać.

Ist­nie­ją jed­nak inne prze­szko­dy. Jak mo­żesz prze­ko­nać lu­dzi i roz­bu­dzić w nich en­tu­zjazm, je­że­li nie masz prze­ko­na­nia do tego, co ro­bisz?

Wzbu­dź pło­mień en­tu­zja­zmu naj­pierw w so­bie, a do­pie­ro po­tem w in­nych lu­dziach.

Prze­pro­wa­dź krót­ką ana­li­zę:

– Kie­dy ostat­ni raz coś wzbu­dzi­ło twój en­tu­zjazm?

– Co cię za­chwy­ci­ło?

– Kie­dy ostat­ni raz lu­dzie zo­sta­li za­in­spi­ro­wa­ni przez cie­bie?

– Czy wy­ko­nu­jesz swą pra­cę z en­tu­zja­zmem?

– Czy pra­ca jest two­im po­wo­ła­niem?

– Czy pra­cu­jesz z en­tu­zja­zmem?

– Ja­kie czyn­no­ści spra­wia­ją ci praw­dzi­wą przy­jem­no­ść?

– Czy z en­tu­zja­zmem od­da­jesz się ży­ciu ro­dzin­ne­mu? Czy z pe­łnym en­tu­zja­zmem upra­wiasz sport?

– Co wzbu­dza w to­bie en­tu­zjazm?

– Zrób li­stę czyn­no­ści, któ­re wy­ko­nu­jesz z en­tu­zja­zmem: „Za­wsze z en­tu­zja­zmem ro­bię... ”

En­tu­zjazm – to naj­pi­ęk­niej­sze sło­wo świa­ta, stwier­dził Chri­stian Mor­gen­stern. Zga­dzam się z nim bez za­strze­żeń, po­nie­waż czło­wiek za­fa­scy­no­wa­ny ce­lem nie do­strze­ga żad­nych prze­szkód. Jest prze­ko­na­ny o wła­snej słusz­no­ści i nie musi kon­sul­to­wać się z in­ny­mi. On do­kład­nie wie, cze­go chce, po­nie­waż pły­nie to z głębi jego ser­ca. Czy wiesz, że en­tu­zjazm może spo­wo­do­wać zmia­ny fi­zycz­ne? Re­gu­lu­je pro­ce­sy za­cho­dzące w or­ga­ni­zmie, sta­bi­li­zu­je ci­śnie­nie krwi i pra­cę ukła­du po­kar­mo­we­go, wy­wo­łu­jąc do­bre sa­mo­po­czu­cie. Nic więc dziw­ne­go, że czło­wiek pe­łen en­tu­zja­zmu jest za­wsze ak­tyw­ny i zdro­wy.

Wie­lu lu­dzi sądzi, że mo­żna prze­ko­nać in­nych sło­wa­mi, mo­ty­wo­wać nimi wspó­łpra­cow­ni­ków i za­chęcać ich do jak naj­wi­ęk­szej wy­daj­no­ści. To sta­now­czo za mało! Je­dy­nie wła­sną oso­bo­wo­ścią mo­żna wy­wie­rać wpływ na in­nych lu­dzi. Nikt nie może za­mknąć przed tobą drzwi lub ci od­mó­wić, je­że­li je­steś prze­ko­na­ny do swych za­dań i wy­ko­nu­jesz je z pe­łnym za­an­ga­żo­wa­niem.

Mo­żesz pło­nący w to­bie ogień en­tu­zja­zmu roz­nie­cić ta­kże w in­nych. Po­my­śl, ilu lu­dzi cze­ka na to, żeby ich obu­dzić, wska­zać im cel, któ­ry nada ich eg­zy­sten­cji sens i przy­nie­sie ra­do­ść. Ro­zej­rzyj się tyl­ko: wie­lu lu­dzi żyje z dnia na dzień bez przy­jem­no­ści. Ty ze swym en­tu­zja­zmem mo­żesz in­nym po­ka­zać dro­gę, dać im­puls i po­rwać za sobą. Za­in­spi­ruj ich więc, wy­rwij z le­tar­gu, z mo­no­to­nii i otępie­nia ru­ty­no­wy­mi czyn­no­ścia­mi za­wo­do­wy­mi. Wskaż im cel, po­zwól kre­ować wła­sne wi­zje, wzbu­dź prze­ko­na­nie, że wspól­nie osi­ągną wszyst­ko, bo ra­zem są sil­ni.

Mo­żesz spo­wo­do­wać taką prze­mia­nę. Za­an­ga­żuj się! Mo­żesz skie­ro­wać swój wy­dział lub swą fir­mę na dro­gę do suk­ce­su. Nie cho­dzi tyl­ko o to, żeby usta­lić nowe cele, prak­ty­ko­wać lean ma­na­ge­ment i na wszyst­kim oszczędzać. Naj­wa­żniej­szy jest czło­wiek, wspó­łpra­cow­nik. Prze­ko­na­nie o słusz­no­ści wła­snej wi­zji spra­wi, że en­tu­zjazm będzie z cie­bie ema­no­wać, ci­ągłe my­śle­nie o pro­jek­cie za­owo­cu­je zgo­ła no­wy­mi po­my­sła­mi. Im kon­kret­niej­szy będzie twój cel, tym wi­ęcej po­czu­jesz za­pa­łu i będzie to z cie­bie pro­mie­nio­wa­ło. Samo z sie­bie po­ja­wi się rów­nież prze­ko­na­nie, że two­je pra­gnie­nie wca­le nie musi po­zo­stać w sfe­rze ma­rzeń, lecz mo­żesz je zre­ali­zo­wać. Two­je opa­no­wa­nie wła­sną wi­zją – twój we­wnętrz­ny en­tu­zjazm – sta­nie się wi­docz­ny dla wszyst­kich. Oczy ci pło­ną, głos wy­ra­ża prze­ko­na­nie i pew­no­ść sie­bie, język cia­ła wska­zu­je ja­sno i jed­no­znacz­nie: tkwi w to­bie ener­gia, masz okre­ślo­ne pla­ny i zde­cy­do­wa­nie chcesz je re­ali­zo­wać. Po pro­stu pro­mie­nie­jesz en­tu­zja­zmem.

En­tu­zjazm mo­żna po­rów­nać z do­brym wi­ru­sem. Je­że­li się nim za­ra­zisz, szyb­ko się roz­prze­strze­ni i za­ra­zi in­nych. Twój za­pał po­rwie two­ich wspó­łpra­cow­ni­ków. Z ko­lei oni „za­in­fe­ku­ją” ko­le­gów i klien­tów, po­wo­du­jąc praw­dzi­wą epi­de­mię en­tu­zja­zmu.

Cha­ry­zma i fa­scy­na­cja

Cha­ry­zma­tycz­ny mów­ca fa­scy­nu­je, nie tyl­ko wy­po­wia­da­jąc okrągłe zda­nia, lecz ta­kże tym, jak prze­ka­zu­je słu­cha­czom wła­sne my­śli. Nie ma tu zna­cze­nia bły­sko­tli­wo­ść prze­mo­wy ani też pierw­szo­rzęd­na re­to­ry­ka, któ­rej roli nie mo­żna po­mi­jać. Naj­wa­żniej­sza jest jed­nak umie­jęt­no­ść nada­wa­nia sło­wom ży­cia i siła wy­ra­zu. Cho­dzi o to, żeby prze­mó­wić do serc słu­cha­czy, a nie tyl­ko do ich umy­słów. Je­że­li mów­ca jest roz­en­tu­zja­zmo­wa­ny wła­sną ideą, prze­no­si to uczu­cie na in­nych jak iskrę, któ­ra jest za­rze­wiem ognia, lub też jak wi­rus, któ­ry in­fe­ku­je. Ta­kie wy­stąpie­nie nie może po­zo­stać bez echa, po­nie­waż pre­le­gent ape­lu­je do sfe­ry emo­cjo­nal­nej od­bior­ców, a jego sło­wa przyj­mo­wa­ne są przez ich podświa­do­mo­ść. Bu­dzi ich za­in­te­re­so­wa­nie, sku­pia na so­bie uwa­gę. Za­fa­scy­no­wa­ni słu­cha­cze nie spusz­cza­ją zeń wzro­ku. W po­miesz­cze­niu robi się tak ci­cho, że mo­żna usły­szeć prze­la­tu­jącą mu­chę. Nic nie wy­da­je się wa­żniej­sze niż sło­wa mów­cy, a jego po­stać znaj­du­je się w cen­trum uwa­gi. Fa­scy­na­cja owym czło­wie­kiem ogar­nia całą pu­blicz­no­ść, a jego idee sta­ją się ide­ami słu­cha­czy.

Dla­cze­go więc pew­ni lu­dzie, na­wet ma­jąc do­bre po­my­sły, nie po­tra­fią się z nimi prze­bić? Po­nie­waż owe idee nie są wy­pe­łnio­ne ży­ciem, po­nie­waż lu­dzie ci nie po­tra­fią ocza­ro­wać i pod­bić słu­cha­czy, po­nie­waż ich oso­bo­wo­ść nie jest wy­ra­zi­sta. En­tu­zjazm i fa­scy­na­cja od­dzia­łu­ją na in­nych lu­dzi tyl­ko wte­dy, kie­dy czło­wiek sam jest ocza­ro­wa­ny wła­sny­mi ide­ami i po­my­sła­mi. Wów­czas uczu­cie to sta­je się wy­star­cza­jąco sil­ne, aby prze­nio­sło się na słu­cha­czy.

Fa­scy­na­cja jest zresz­tą uza­le­żnio­na od sił wi­tal­nych. Je­że­li są one sła­be, sła­be jest też pro­mie­nio­wa­nie.

Cha­ry­zma i mo­ty­wa­cja

Pod po­jęciem mo­ty­wa­cji ro­zu­miem umie­jęt­no­ść mo­bi­li­zo­wa­nia ist­nie­jących w czło­wie­ku re­zerw wy­dol­no­ści i po­bu­dza­nia go do dzia­łań. W spo­rcie nie ma pro­ble­mu z wy­ja­śnie­niem tego po­jęcia. Je­że­li tre­ner sam nie jest prze­ko­na­ny o zwy­ci­ęstwie, wte­dy z pew­no­ścią nie uda mu się skło­nić dru­ży­ny do efek­tyw­ne­go wy­si­łku i osi­ąga­nia lep­szych wy­ni­ków.

Dla­cze­go tak nie­wie­lu me­ne­dże­rów po­tra­fi mo­ty­wo­wać swych pra­cow­ni­ków? Po­nie­waż sami nie iden­ty­fi­ku­ją się w pe­łni z fir­mą i dla­te­go bra­ku­je im czyn­ni­ka de­cy­du­jące­go: siły prze­ko­ny­wa­nia. Nie mo­żna sku­tecz­nie prze­ko­nać ko­goś do cze­goś, w co się nie wie­rzy. Wy­obraź so­bie, że pra­cu­jesz jako sprze­daw­ca sa­mo­cho­dów mar­ki Mer­ce­des, ale w głębi du­szy uwa­żasz, że auta BMW są lep­sze. Jak więc mo­żesz sprze­da­wać mer­ce­de­sy, nie ma­jąc we­wnętrz­nie za­ko­do­wa­nej in­for­ma­cji, że to naj­lep­szy pro­dukt? Z pew­no­ścią nie osi­ągniesz wy­so­kiej wy­daj­no­ści i nikt nie oce­ni po­zy­tyw­nie two­jej pra­cy. Le­piej zmień fir­mę!

Dla­cze­go nie masz na kon­cie wy­bit­nych re­zul­ta­tów w pra­cy?Może za­bra­kło ci prze­ko­na­nia? Je­że­li two­je ar­gu­men­ty są (two­im zda­niem) nie do zbi­cia, je­że­li sta­ty­sty­ki i po­rów­na­nia nie ule­ga­ją wąt­pli­wo­ści – wte­dy ty je­steś prze­szko­dą w sprze­da­ży. Może nie po­tra­fisz ukryć wąt­pli­wo­ści, nie masz wła­ści­wej mo­ty­wa­cji? Je­że­li my­ślisz, że nikt tego nie za­uwa­ży, je­steś w błędzie. Mo­żesz uży­wać na­wet per­fek­cyj­nie do­bra­nych słów, ale nie zdo­łasz sku­tecz­nie kon­tro­lo­wać sy­gna­łów nie­wer­bal­nych; twój klient za­uwa­ży, że nie iden­ty­fi­ku­jesz się z wła­sny­mi sło­wa­mi, mowa two­je­go cia­ła cię zdra­dzi. Wszyst­kie sy­gna­ły emi­to­wa­ne na naj­czul­szych ka­na­łach zo­sta­ną ode­bra­ne przez roz­mów­cę. Suk­ces więc nie nad­cho­dzi, od­czu­wasz fru­stra­cję, a z cza­sem po­ja­wi się de­mo­ty­wa­cja.

Je­że­li brak ci praw­dzi­wie głębo­kie­go prze­ko­na­nia o słusz­no­ści celu i sen­sie wa­szych dzia­łań, nie wzbu­dzisz en­tu­zja­zmu swych pra­cow­ni­ków, nie zdo­łasz ich więc zmo­ty­wo­wać ani zmo­bi­li­zo­wać do wy­daj­niej­szej pra­cy. W ten spo­sób po­zo­sta­nie wam tyl­ko dzień w dzień mo­zol­nie re­ali­zo­wać na­rzu­co­ne cele. Bez na­le­ży­tej mo­ty­wa­cji ka­żda pra­ca wyda ci się uci­ążli­wa i co­dzien­nie zu­ży­jesz na nią bar­dzo dużo ener­gii. To jest wła­śnie przy­czy­ną ta­kiej utra­ty sił przez me­ne­dże­rów. Naj­wi­ęcej ener­gii po­trze­bu­ją oni sami do roz­bu­dze­nia wła­snej mo­ty­wa­cji, do­pie­ro po­tem do mo­ty­wo­wa­nia wspó­łpra­cow­ni­ków. Nie mogą zak­ty­wi­zo­wać wła­snych re­zerw wy­daj­no­ści, po­nie­waż bra­ku­je im na­pędu. Nie­któ­re fir­my chcą skło­nić swych lu­dzi do wy­daj­niej­szej pra­cy za po­mo­cą wy­na­gro­dze­nia. Do tego do­cho­dzą pod­ró­że, po­si­łki w luk­su­so­wych re­stau­ra­cjach, słu­żbo­we sa­mo­cho­dy i inne tego typu bo­dźce skła­nia­jące do zwi­ęk­szo­ne­go za­an­ga­żo­wa­nia. To może za­chęcić, wy­two­rzo­na w ten spo­sób mo­ty­wa­cja nie jest jed­nak skie­ro­wa­na na cele przed­si­ębior­stwa i na wła­ści­we za­da­nia, lecz na oso­bi­ste zy­ski pra­cow­ni­ków. Cha­ry­zma­tycz­ne za­rządza­nie na­to­miast musi być ukie­run­ko­wa­ne na zop­ty­ma­li­zo­wa­nie wspó­łpra­cy i wzmoc­nie­nie mo­ra­le ze­spo­łu.

Z wła­sne­go do­świad­cze­nia wiesz, że pra­ca przy­cho­dzi lek­ko, gdy