O tarczycy. Czego ginekolog ci nie powie ebook

W ga­bi­ne­tach co­dzien­nie spo­ty­kamy osoby, któ­rych li­sta ob­ja­wów wciąż się wy­dłuża, ży­cie nie przy­po­mina tego sprzed lat i bra­kuje im już sił, aby szu­kać od­po­wie­dzi na py­ta­nie: „Co mi wła­ści­wie do­lega?”.

I choć za­równo za­wód le­ka­rza, jak i die­te­tyka wy­maga ho­li­stycz­nego po­dej­ścia do czło­wieka (jego or­ga­ni­zmu, diety i stylu ży­cia), wielu z na­szych pa­cjen­tów la­tami cho­dzi od drzwi do drzwi le­kar­skich ga­bi­ne­tów. Ko­lejne ba­da­nia i kon­sul­ta­cje do­kła­dają in­for­ma­cji i wy­ni­ków ba­dań, któ­rych nie spo­sób po­łą­czyć w osta­teczne roz­po­zna­nie.

A tak wiele kro­pek łą­czy się w ca­łość! Już dawno można było po­sta­wić dia­gnozę!

Nie­jed­no­krot­nie wy­star­czy­łoby przyj­rzeć się tar­czycy – ma­łemu, ale waż­nemu na­rzą­dowi o funk­cji en­do­kryn­nej. Pro­du­ko­wane w nim hor­mony na­dają rytm wielu pro­ce­som, ja­kie co­dzien­nie za­cho­dzą w or­ga­ni­zmie. Chcemy pod­po­wie­dzieć, jak za­jąć się nią od A do Z – nie po­prze­sta­wać na le­cze­niu ob­ja­wów, a w te­ra­pii uwzględ­nić hi­sto­rię pa­cjenta, jego ob­cią­że­nia ro­dzinne, co­dzienną dietę czy na­wyki.

I wła­śnie z tą my­ślą stwo­rzy­li­śmy książkę, którą czy­tasz. Po­wstała ona dla tych, któ­rzy chcą:

• po­łą­czyć kropki – roz­po­zna­nia z kon­sul­ta­cji le­kar­skich i wy­niki ba­dań;

• wspo­móc swoje le­cze­nie;

• za­po­biec cho­ro­bie.

Da­jemy ci nie tylko kom­pen­dium wie­dzy o zdro­wiu hor­mo­nal­nym, ale przede wszyst­kim – go­towy plan dzia­ła­nia. Krok po kroku po­zwoli ci on za­trosz­czyć się o swoje zdro­wie, po­czuć się le­piej i cie­szyć się ży­ciem!

O au­to­rach

O tar­czycy. Czego gi­ne­ko­log ci nie po­wie po­wstała dzięki la­tom prak­tyki peł­nej pa­sji oraz ho­li­stycz­nego po­dej­ścia dr. n. med. Ta­de­usza Olesz­czuka – gi­ne­ko­loga z po­nad trzy­dzie­sto­let­nim do­świad­cze­niem.

TA­DE­USZ OLESZ­CZUK – dr n. med. gi­ne­ko­log-po­łoż­nik. Eks­pert wy­stę­pu­jący w pro­gra­mach te­le­wi­zyj­nych, ra­dio­wych, w licz­nych pod­ca­stach, udzie­la­jący wy­wia­dów pra­so­wych w ma­ga­zy­nach „Wprost”, „Elle”, „Vo­gue” i in­nych. Współ­pra­cuje z or­ga­ni­za­cjami pro­mu­ją­cymi ho­li­styczne po­dej­ście do zdro­wia. Au­tor pię­ciu be­st­sel­le­ro­wych ksią­żek: Czego gi­ne­ko­log ci nie po­wie; Uspo­kój swoje hor­mony; Fa­cet jak młody bóg; O me­no­pau­zie. Czego gi­ne­ko­log ci nie po­wie; Czego nie wie dziew­czyna, a gi­ne­ko­log jej nie po­wie. Jego tre­ści edu­ka­cyjne zdo­były po­nad 800 000 po­lu­bień na plat­for­mie Tik­Tok, a na In­sta­gra­mie śle­dzi go już po­nad 120 000 osób. Au­tor pod­ca­stów do­stęp­nych na Spo­tify i Ap­ple Pod­ca­sts.

O tar­czycy. Czego gi­ne­ko­log ci nie po­wie to zbiór naj­now­szych, ho­li­stycz­nych in­for­ma­cji z za­kresu ży­wie­nia i em­pa­tyczne po­dej­ście Gosi Zie­liń­skiej – die­te­tyczki kli­nicz­nej.

GO­SIA ZIE­LIŃ­SKA – die­te­tyk kli­niczny. Z pa­cjen­tami współ­pra­cuje on­line i w War­sza­wie, w ga­bi­ne­tach na Bie­la­nach i w Cen­trum. Wspiera za­pra­co­wane ko­biety w ich dro­dze do zdro­wia i upra­gnio­nej syl­wetki. Pre­le­gentka i szko­le­nio­wiec, dba o do­bre sa­mo­po­czu­cie ko­biet i męż­czyzn, pra­cow­ni­ków kor­po­ra­cji i człon­kiń ko­bie­cych or­ga­ni­za­cji. Od wielu lat sku­tecz­nie pla­nuje in­dy­wi­du­alne roz­wią­za­nia die­te­tyczne, w za­leż­no­ści od zło­żo­no­ści przy­czyn. Do­świad­cze­nie łą­czy z wie­dzą na te­mat naj­now­szych osią­gnięć na­uko­wych, en­tu­zja­zmem i pa­sją, z jaką nie­sie po­moc dru­giemu czło­wie­kowi.

CO MA WSPÓL­NEGO MA­CICA Z TAR­CZYCĄ?

W ga­bi­ne­cie le­ka­rza ko­bieta wy­mie­nia swoje liczne ob­jawy. Cen­trum jej pro­ble­mów i bólu zdaje się ma­cica – tam wy­kryto po­lipa i mię­śniaka. Ma ob­fite mie­siączki, kłu­jące bóle brzu­cha i za­par­cia. Od­czuwa rów­nież czę­ste zmiany na­stroju, brak sił, apa­tię.

Choć od lat jest pa­laczką pa­pie­ro­sów, a w jej ro­dzi­nie u wielu ko­biet roz­po­znano cho­roby tar­czycy, to ni­gdy nie ba­dała tego na­rządu, nie po­my­ślała, że pro­blem z tar­czycą może do­ty­czyć i jej. Nie zro­biła USG, ba­dań po­ziomu hor­mo­nów oraz prze­ciw­ciał. I choć jej ob­jawy, hi­sto­ria ro­dzinna oraz co­dzienna dieta i na­wyki po­winny były za­pa­lić czer­wone świa­tło, nikt do tej pory – a przede wszyst­kim ona sama – nie po­łą­czył oczy­wi­stych fak­tów.

Uru­cha­miam więc ma­szy­ne­rię dia­gno­styczną! Za­czy­namy od ba­dań – USG tar­czycy (z oceną jej ob­ję­to­ści wy­ra­żoną w mi­li­li­trach), ba­da­nie po­ziomu hor­mo­nów, wi­ta­min i skład­ni­ków mi­ne­ral­nych (w tym m.in. wi­ta­miny D i jodu), a także prze­ciw­ciał anty-TPO i anty-TG. Ro­bię wy­wiad na te­mat diety. Oka­zuje się, że składa się głów­nie z bia­łego skle­po­wego pie­czywa, wę­dlin, słod­kich ser­ków.

Mam pierw­sze wnio­ski i opisy ba­dań. Przede wszyst­kim ob­raz tar­czycy wy­ka­zuje nie­pra­wi­dło­wo­ści. Jest zde­cy­do­wa­nie za mała (5,6 ml) oraz pełna guz­ków, które na zmianę pro­du­kują zbyt mało lub zbyt wiele hor­mo­nów (co po­wo­duje huś­tawkę na­stro­jów pa­cjentki). Stwier­dzam wy­soki po­ziom prze­ciw­ciał anty-TPO i anty-TG, które wska­zują na cho­robę Ha­shi­moto. I choć mam już pra­wie go­towy ob­raz sy­tu­acji, a na nim wszyst­kie kropki po­łą­czone, z za­my­śle­nia wy­rywa mnie py­ta­nie pa­cjentki pod­czas wi­zyty kon­tro­l­nej...

– Ale co tar­czyca ma wspól­nego z mie­siączką, z po­li­pem czy z mię­śnia­kiem?! Nie ro­zu­miem – mówi zdez­o­rien­to­wana.

Je­śli i cie­bie nur­tuje to py­ta­nie – od­po­wiedź po­znasz w roz­dziale Tar­czyca to nie układ za­mknięty.

KIEDY CHO­ROBA ATA­KUJE W MŁO­DO­ŚCI

Przede mną w ga­bi­ne­cie sia­dają matka i 18-let­nia córka. Dziew­czyna zmaga się z oty­ło­ścią, ma nie­re­gu­larne mie­siączki (raz na cztery mie­siące), a także do­le­gli­wo­ści ze strony układu po­kar­mo­wego – za­par­cia i re­fluks. Ten ostatni nie daje o so­bie za­po­mnieć na­wet na chwilę, po­wo­duje cią­głe od­ka­sły­wa­nie.

Skie­ro­wana na spe­cja­li­styczne ba­da­nia, wraca z ich wy­ni­kami do ga­bi­netu, mó­wiąc z uśmie­chem: „Miał pan ra­cję!”. W wy­dru­kach wy­ni­ków od­naj­duję bra­ku­jące ele­menty:

• pod­wyż­szone prze­ciw­ciała anty-TPO i anty-TG, wska­zu­jące na cho­robę Ha­shi­moto i nisz­czące już, i tak zbyt małą, tar­czycę (4 ml, za­miast 16–18 ml),

• pięć­dzie­się­cio­krotny wzrost pro­lak­tyny w te­ście z ob­cią­że­niem me­to­klo­pra­midu.

Wdra­żam le­cze­nie, jed­nak to nie wszystko! W ży­ciu pa­cjentki zmie­niło się dużo wię­cej – zaj­rzyj pod ko­niec roz­działu Twój die­te­tyczny plan dzia­ła­nia, by do­wie­dzieć się, co!

KIEDY ZDRO­WIE STAJE NA DRO­DZE DO RO­DZI­CIEL­STWA

Do mo­jego ga­bi­netu tra­fiają rów­nież pary po la­tach nie­sku­tecz­nych sta­rań o ciążę. Taką parę ko­cha­ją­cych się trzy­dzie­sto­lat­ków po­zna­łem na kon­sul­ta­cji, o którą zwró­cili się do mnie po dwóch bez­sku­tecz­nych za­bie­gach in vi­tro. Na­dzieję, że to nie ko­niec jej drogi do ma­cie­rzyń­stwa, dała ko­bie­cie moja pierw­sza książka (Czego gi­ne­ko­log ci nie po­wie).

Za­le­ci­łem m.in. USG tar­czycy, ba­da­nia po­ziomu hor­mo­nów tar­czycy i prze­ciw­ciał, pro­lak­tyny, ale także pod­sta­wowe ba­da­nia – w tym mor­fo­lo­gię, kwas mo­czowy, glu­kozę, stę­że­nia róż­nych wi­ta­min i skład­ni­ków mi­ne­ral­nych.

Jak to moż­liwe, że dziś para ta cie­szy się ro­dzi­ciel­stwem, ota­cza­jąc tro­ską już dwójkę kil­ku­let­nich dzieci? Od­po­wie­dzi szu­kaj w roz­dziale Pierw­sze kroki do zdro­wia.

LE­CZE­NIE TO NIE WSZYSTKO

Zgło­siła się do mnie ko­bieta od lat le­cząca się na cho­robę Ha­shi­moto. Nie zgła­szała ob­ja­wów ty­po­wych dla za­bu­rzeń pracy tar­czycy, ale na­wra­ca­jące bo­le­sne rop­nie w pier­siach. W pra­wej miała ich pięć. Na­ci­nane, le­czone an­ty­bio­ty­kami, wciąż wra­cały.

Mimo wielu wi­zyt u le­ka­rzy w żad­nym ga­bi­ne­cie ni­gdy nie pa­dło py­ta­nie o jej układ po­kar­mowy, o wy­próż­nie­nia i po­wią­zane do­le­gli­wo­ści. Py­tam więc ją o za­par­cia, bóle brzu­cha, wzdę­cia, które oka­zują się jej co­dzien­no­ścią. Tak samo jak słod­kie po­siłki i prze­ką­ski, bez któ­rych nie wy­obraża so­bie dnia.

Czy te ob­jawy się łą­czą? Czy od­po­wied­nia dieta może wes­przeć ob­ja­wowe i miej­scowe le­cze­nie? Prze­czy­tasz o tym w roz­dziale Twój die­te­tyczny plan dzia­ła­nia.

SI­ŁOW­NIA KON­TRA TAR­CZYCA

Jako die­te­tyczka, czę­sto wspie­ram osoby ak­tywne fi­zycz­nie i spor­tow­ców ama­to­rów. Zgła­szają się do mnie, bo chcą osią­gać co­raz lep­sze wy­niki i/lub zbu­do­wać masę mię­śniową.

I tak pew­nego razu do mo­jego ga­bi­netu przy­szedł ener­giczny męż­czy­zna przed trzy­dziestką. Dłu­gie go­dziny pracy i nie­usta­jący stres prze­pla­tał in­ten­syw­nymi tre­nin­gami. Bra­ko­wało mu mu­sku­lar­nej syl­wetki i sys­te­ma­tycz­nych po­stę­pów na tre­nin­gach. Mimo wy­czer­pu­ją­cych ćwi­czeń na si­łowni i peł­nego ta­le­rza, do tej pory nie udało mu się tego osią­gnąć. I choć, pe­łen en­tu­zja­zmu, go­tów był zmie­niać dietę choćby od ju­tra, to za­czę­li­śmy od kon­sul­ta­cji le­kar­skiej i ba­dań.

Wy­niki i dia­gnoza cho­roby Ha­shi­moto kom­plet­nie od­mie­niły jego prio­ry­tety. W pierw­szej ko­lej­no­ści mu­sie­li­śmy za­dbać o cały jego or­ga­nizm.

Co, poza le­cze­niem i dietą, po­zwo­liło pa­cjen­towi osią­gnąć wy­ma­rzony cel? Czy­taj da­lej w roz­dziale Tar­czyca to nie układ za­mknięty.

NIE MUSI TAK BYĆ

Na kon­sul­ta­cję die­te­tyczną zgło­siła się do mnie pa­cjentka od lat cho­ru­jąca na Ha­shi­moto. Po obej­rze­niu na­szych trans­mi­sji na In­sta­gra­mie, zdała so­bie sprawę z tego, że tar­czyca może mieć wpływ na jej do­le­gli­wo­ści ze strony układu po­kar­mo­wego. Po la­tach złego sa­mo­po­czu­cia (w tym co­dzien­nych wzdęć i nie­re­gu­lar­nych wy­próż­nień) oraz wy­słu­chi­wa­nia, że pew­nie taka jej uroda, zgło­siła się do ga­stro­loga. Otrzy­mała skie­ro­wa­nia na liczne ba­da­nia. Ich wy­nik wy­wo­łał nie­małą zmianę w ży­ciu pa­cjentki. Poza zmianą diety – zmie­niło się i jej sa­mo­po­czu­cie (na dużo lep­sze!) oraz dawka le­wo­ty­rok­syny w le­kach, którą en­do­kry­no­log po­sta­no­wił zmniej­szyć już po paru mie­sią­cach sto­so­wa­nia za­le­ceń ży­wie­nio­wych. Ob­ni­żył się rów­nież po­ziom prze­ciw­ciał anty-TPO oraz anty-TG.

Czę­sto ob­ser­wuję sy­tu­ację, kiedy zmiana diety pro­wa­dzi do spadku po­ziomu tych prze­ciw­ciał, cza­sem po­wol­nego. Naj­pierw trzeba zna­leźć czyn­niki od­po­wie­dzialne za stan za­palny, aby móc je sku­tecz­nie eli­mi­no­wać.

Jaką dia­gnozę usły­szała pa­cjentka i ja­kie zmiany w die­cie po­mo­gły jej od­zy­skać do­bre sa­mo­po­czu­cie? O tym w roz­dziale Tar­czyca to nie układ za­mknięty.