Wzasadziemożnapowiedzieć,żeprzeztewszystkielataniepoznałemjakośszczególnienikogozewspółbraci.Bracia…świetneokreślenie,wkońcuwszystkichnasłączyłozesobądokładnietyle,cołączychybawiększośćrodzeństw,czyliwzasadzieprawietyleconic:przymusegzystowaniazesobą.
BratJuan– pracowałzemnąwskryptorium.Wzasadzietowłaśnieonwprowadziłmniewobowiązki,wyjaśniałwszystko,comiałemrobić.Dokładneprzepisywanieksiążek,nadalniebardzorozumiem,wjakimcelumieliśmysiętymzajmować,aleprzezcałyczasmojegopobytuwtymmiejscucelbyłostatniąrzeczą,którejposzukiwałem,negowałemgowręcz.
Pracaniebyłatrudna,myślę,żeobecniekażdypotrafipisaćiczytać,apozatymraczejnietrudnobyłozrozumieć,gdzieodkładaćprzepisaneksięgi,wkońcubyłotozawszepraktycznietosamomiejsce,toteżnaszerozmowyrównieżnietrwałyzbytdługo.Niebyliśmywżadensposóbblisko,aobojętnośćnasiebienawzajemstałasiętakistotnymelementemnaszejcodzienności.
Napoczątkuniepotrafiłemsięzamknąć,mówiłemzdecydowaniezbytwiele,przezcomuszęprzyznać,żepierwszemiesiącebyłynaprawdęciężkie.Spędzaniewielugodzindziennienamodlitwachbyłoidealnymzrównoważeniemfaktu,jakimbyłbrakjakiegokolwiekrozmówcy,dziwięsię,żeprzezcałytenczasniedoszedłemdowniosku,żesłyszęgłoszniebios,albojestemprorokiem,wkońcunicniedoprowadzadoszaleństwatakszybkojakwszechogarniającacisza.Zagodnepodziwuuważałem,żebyłemwstaniezaadaptowaćsiędotegootoczenia.
Znalazłemgodzieńwcześniejwskryptorium,zsamegorana,niewiem,czynieleżałtamprzezcałąnoc,niezacząłjeszcześmierdzieć.Niebyłytopierwszezwłoki,jakiewidziałemwswoimżyciu,askoronicnasniełączyło,nieporuszyłmniezbytniofaktjegośmierci.Konsekwentniewykonywałemnaszezadanie,jakimbyłaobojętnośćnasiebienawzajem.
Wtrakciesamegopogrzeburaczejskupiłemsięnapozostałych,razemzemnąinaszymprzełożonym,zostałonastamdziewięciu.Każdywbrunatnymhabicie,zgłowązakrytąkapturem.Zbliżałsiękonieckwietnia,toteżwszyscybyliśmyjużdosyćmocnozarośnięci.Naszkucharzgoliłnaswszystkichzawszenapoczątkukażdegomiesiąca,jakwzegarku,otejsamejgodzinie.
Wszyscypozostalibylirówniekonsekwentniwbrakuwyrażaniaemocjicoja.Wydajemisię,żewszyscyzostaliśmyichcałkowiciepozbawieni.Niemamnamyślitego,żemieliśmyzasobąpłakać,jednakpustkabyłajedyną,pozazbytdługimzarostem,inajbardziejcharakterystycznąozdobątwarzykażdegoznas.Wszyscybyliśmyjakbynieobecni,pozbawieniludzkichodruchów,obdarcizczłowieczeństwa.Aleczywszyscywłaśnietegochcieliśmy?Gdyprzechodziłemporazpierwszyprzezdrzwiklasztoru,właśnietegopragnąłem,aleczykażdyznasbyłrównieniegodnyżycianazewnątrzcoja?
Niewiem,dlaczegozostałemnacmentarzunajdłużej.Pochłaniałymniemyśli:Czyktokolwiekbędzieonimpamiętał?Czyktokolwiekbędziepamiętałomnie?
Miałemwtedywrażenie,jakbymoddawnabyłmartwy.Jednaknieprzeszkadzałomito,wkońcudokładnietegochciałem,tylkoniepotrafiłemzesobąfizycznieskończyć.
Pochłoniętytakmyślami,jakiprzedewszystkimmodlitwąniezorientowałemsięnawet,kiedyzacząłzbliżaćsięwieczór.Wraz z nimzbliżałasięporakolacji,toteżpowoliwróciłemdoklasztoru,byodebraćswojącodziennąporcjęjedzenia,czylidwaziemniakiikubekzmlekiem.
Przezcałymójpobytnaszeposiłkiwyglądałyzupełnietaksamo.Pewnegorazuzażartowałemdokucharza:
– O,ciekawe,codzisiajbędzieprzygotowane,czyżbytobyłydwaziemniakiikubekmleka?
Nieodpowiedziałmi,widziałemjedynie,jakzwykle,tenszczególnybrakwyrazunatwarzy,aletobyłymojepierwszemiesiące,gdyjeszczeuczyłemsię,żedonichpoprostuniemasensusięodzywać.
Raznawetzastanawiałemsię,czyniezjeśćJuana,jakośpoczterechlatach.Niedasięprzywyknąćdojedzeniategosamego,wciążsprawiałomitotrudności,wtedyzostawałamijedyniegłodówkaczyjaktotutajnazywali:post.Tamtegodnianiezajmowałymnietakiemałostkowerzeczy,zjadłemjaknajszybciejiposzedłemdooratoriumnawieczornąmodlitwę.
Naszaświątyniamogłapomieścićbezproblemuconajmniejsetkęosób,niesądzęjednak,bykiedykolwiektyleichtambyło.Miałabocznenawy,zwizerunkamiświętych,krzyżami,możnabyłoukryćsiętam,jeślipotrzebowałosięmodlitwywsamotności.
Dokładnietakwłaśnierobiłem,toswoistyrodzajmedytacji,któryprzenosiłmniejeszczegłębiejwpustkę,ułatwiałucieczkę.Wpatrującsięwkrzyż,powoliodpływałem,itakażdomomentu,gdybiłdzwonklasztorny,oznaczający,żeczasnasen,wtedykażdyznaswychodziłdoswojejceli.Przynajmniejzazwyczaj.Niemieliśmyzakazane,byzostawaćnamodlitwiedłużej.
Sypialniezajmowałydwapiętradokładnienadskryptorium,wktórympracowałem.Dziękimałejliczbiebraciprzynajmniejkażdyznasmiałswojącelę.Niebyłtojednakluksus:dwasienniki,jedenodpowiadającyzamaterac,adrugizapoduszkę,przykrywaćmieliśmysiękawałkiemkoca.
Pewniejakooptymistacieszyłbymsię,żeznikimgoniedzielę,mamswojąprzestrzeń,alemożegdybybyłoinaczej,niebyłbymtakniesamowiciesamotny,pozatymoddawnajużniebyłemoptymistą.Oknobyłozamurowane,przynajmniejmoje,zeroświatła,pozatymwpadającymprzezszparywdrzwiach.Jednaknieonomniebudziło,leczdźwiękbijącychdzwonów,rozchodzącysięzawszewrazznastaniemświtu.Senpokilkugodzinnejmodlitwieprzychodziłbezproblemu,nawetmimobrakujakiejkolwiekwygody,doktóregoteżzdążyłemprzywyknąć,poprostukładłemsięibudziłemnastępnegoporanka.Zastanawiałemsię,czytanocbędzieinna,wkońcuodszedłktośzmojegootoczenia,możezobaczęgoweśnie,aleskoronierozmawiałzemnązażycia,topocomiałbyodwiedzaćmniepośmierci.
Dźwiękdzwonuobudziłmniejakkażdegominionegodnia,niestałosięnicszczególnego,nicinnegoniżzwykle.Awięcchybanatymskończyłysięfajerwerki,trzebaznowuzabraćsiędocodziennegożycia,powtarzaćtesameschematy.Nocóż,książkisamesięnieprzepiszą,czaswracaćdoskryptorium,alenajpierw,standardowo,porannamodlitwa.Wtedyjeszczewmawiałemsobiejejniesamowitąmoc,jednakprawdziwiesilnabyłasugestia.
