Wielkie łowy Kaczyńskiego ebook

Skąd się wziął czło­wiek, który Pol­skę za­truł, po­dzie­lił i osła­bił, a te­raz ją nisz­czy?

W jaki spo­sób i z czyją po­mocą ją opa­no­wał?

Na pierw­sze py­ta­nie od­po­wie­działa książka Ka­czyń­ski i jego pa­ję­czyna, wy­dana w 2022 r. Na dru­gie py­ta­nie od­po­wia­dają Wiel­kie Łowy Ka­czyń­skiego, które masz przed sobą.

W Ka­czyń­skim i jego pa­ję­czy­nie przed­sta­wi­łem po­czątki i pierw­sze lata ka­riery po­li­tycz­nej Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. Opi­sa­łem sieć fun­da­cji, spółek, or­ga­ni­za­cji po­li­tycz­nych, które po­mo­gły dru­go­rzęd­nemu opo­zy­cjo­ni­ście cza­sów PRL-u i dru­go­pla­no­wemu po­li­ty­kowi Trze­ciej Rzecz­po­spo­li­tej prze­bić się na pierw­szy plan. Wska­za­łem lu­dzi, któ­rzy ze spryt­nego i upar­tego mola książ­ko­wego zro­bili wo­dza Pol­ski PiS-u. Pol­ski an­ty­za­chod­niej, an­ty­de­mo­kra­tycz­nej, an­ty­ko­bie­cej, an­ty­ge­jow­skiej, która jest agre­sywna, a za­ra­zem słaba, bo sko­rum­po­wana.

Wiel­kie łowy Ka­czyń­skiego to książka, która po­ka­zuje doj­rze­wa­nie tej Pol­ski, jej ko­lejne zwy­cię­stwa i zdo­by­cze. Ujaw­nia, jak pa­ję­czyna Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego oplo­tła na­sze spo­łe­czeń­stwo. Tłu­ma­czy, w jaki spo­sób Ka­czyń­ski zło­wił Pol­skę i co zro­bił swoim ofia­rom. Przy­gląda się jego me­to­dzie i po­moc­ni­kom, cy­nicz­nym wy­ko­naw­com ka­ta­stro­fal­nego prze­wrotu zwa­nego „do­brą zmianą”. Śle­dzi tropy ze­wnętrz­nych so­jusz­ni­ków, bez któ­rych wódz PiS-u ni­gdy nie stałby się au­to­ry­tar­nym władcą na­szego kraju. Uka­zuje praw­dziwą twarz Ka­czyń­skiego. To cier­pliwy my­śliwy, który prze­myśl­nie za­kła­dał si­dła i sta­ran­nie do­bie­rał kom­pa­nów. Tych, któ­rych póź­niej na­gro­dził naj­tłust­szymi ką­skami – i tych, któ­rych po­słał do na­gonki w za­mian za ko­ści do ogry­zie­nia.

46 LAT W SKRÓ­CIE

Za­nim jed­nak do tego przej­dziemy, przy­po­mnijmy so­bie główne usta­le­nia książki Ka­czyń­ski i jego pa­ję­czyna do­ty­czące ży­cia i dzia­łal­no­ści przy­szłego wo­dza PiS-u w la­tach 1949–1995:

• Ja­ro­sław Ka­czyń­ski wy­cho­wał się w nie­ko­mu­ni­stycz­nej, ale uprzy­wi­le­jo­wa­nej PRL-owskiej ro­dzi­nie (ro­dzice do­stali miesz­ka­nie na Żo­li­bo­rzu, oj­ciec Raj­mund Ka­czyń­ski mimo AK-owskiej prze­szło­ści wy­kła­dał na Po­li­tech­nice War­szaw­skiej, cie­szył się też za­ufa­niem władz i służb PRL-u, o czym świad­czy to, że po­dró­żo­wał na Za­chód oraz uczest­ni­czył w pro­jek­to­wa­niu sie­dziby am­ba­sady USA, prze­zna­czo­nej do in­ten­syw­nej in­wi­gi­la­cji);

• na stu­diach Ja­ro­sław Ka­czyń­ski tra­fił pod skrzy­dła ul­tra­le­wi­co­wego pra­wo­znawcy Sta­ni­sława Ehr­li­cha, który był śle­dzony przez SB, za­ra­zem jed­nak do­ra­dzał wy­soko po­sta­wio­nym es­be­kom z Mi­ni­ster­stwa Spraw We­wnętrz­nych i do­no­sił im na swo­ich zna­jo­mych;

• Ehr­lich po­mógł Ja­ro­sła­wowi Ka­czyń­skiemu zdo­być ty­tuł ma­gi­stra i dok­tora oraz do­brze płatną pracę, która po­le­gała na tym, że w la­tach 70. Ka­czyń­ski uczył pra­wo­znaw­stwa... es­be­ków z Bia­łe­go­stoku i ko­mu­ni­stycz­nych no­ta­bli z Su­wałk;

• rów­nież w la­tach 70. Ka­czyń­ski za­czął dzia­łać w opo­zy­cji an­ty­ko­mu­ni­stycz­nej, ale nie po­no­sił z tego po­wodu wi­docz­nych kon­se­kwen­cji;

• w grud­niu 1981 r., po wpro­wa­dze­niu stanu wo­jen­nego, funk­cjo­na­riu­sze SB przy­wieźli Ka­czyń­skiego do MSW na roz­mowę z es­bec­kim ka­pi­ta­nem Ma­ria­nem Śpi­tal­nia­kiem;

• w no­tatce z tej roz­mowy czy­tamy, że Ka­czyń­ski zło­żył ustną de­kla­ra­cję lo­jal­no­ści wo­bec re­żimu PRL-u i za­pro­po­no­wał ka­pi­ta­nowi Śpi­tal­nia­kowi, że bę­dzie z nim współ­dzia­łać po znie­sie­niu stanu wo­jen­nego;

• w na­stęp­nych mie­sią­cach Ka­czyń­ski in­ten­syw­nie uczest­ni­czył w kon­spi­ra­cyj­nych spo­tka­niach róż­nych or­ga­ni­za­cji, choć wie­dział, że es­becy śle­dzą go przez cały czas;

• po dzie­wię­ciu mie­sią­cach ta­kiego śle­dze­nia es­becy... prze­stali pro­wa­dzić teczkę Ka­czyń­skiego i uznali go za oby­wa­tela lo­jal­nego wo­bec re­żimu;

• w 1984 r. Tym­cza­sowa Ko­mi­sja Ko­or­dy­na­cyjna, czyli główny sztab naj­więk­szej pod­ziem­nej or­ga­ni­za­cji NSZZ „So­li­dar­ność”, ze­rwała współ­pracę z Ka­czyń­skim, gdyż ro­bił wszystko, aby więź­nio­wie po­li­tyczni się zła­mali i pod­pi­sali de­kla­ra­cje lo­jal­no­ści wo­bec re­żimu PRL-u;

• w 1986 r. Lech Ka­czyń­ski po­mógł Ja­ro­sła­wowi zbli­żyć się do przy­wódcy „So­li­dar­no­ści”, Le­cha Wa­łęsy;

• wów­czas Ja­ro­sła­wem Ka­czyń­skim za­częło się zaj­mo­wać Biuro Stu­diów SB, eli­tarna jed­nostka bli­sko współ­pra­cu­jąca z so­wiec­kimi służ­bami, która roz­bi­jała „So­li­dar­ność”, m.in. pro­mu­jąc ul­tra­pra­wi­co­wych ra­dy­ka­łów (w tym Kor­nela Mo­ra­wiec­kiego i An­to­niego Ma­cie­re­wi­cza, przy­ja­ciela i so­jusz­nika Ka­czyń­skiego);

• ra­dy­ka­ło­wie pro­mo­wani przez Biuro Stu­diów oskar­żali kie­row­nic­two „So­li­dar­no­ści” o ule­ga­nie ko­mu­ni­stom, le­wa­kom, Ży­dom itd.;

• pod opieką Biura Stu­diów Ka­czyń­ski stał się bar­dziej agre­sywny, np. po­zwa­lał so­bie na an­ty­se­mic­kie nuty w swo­ich wy­stą­pie­niach i pod­sy­cał kon­flikty mię­dzy Wa­łęsą a war­szaw­skimi li­de­rami so­li­dar­no­ścio­wej opo­zy­cji;

• w la­tach 1989–1990, gdy ko­mu­nizm upa­dał, Ja­ro­sław Ka­czyń­ski re­gu­lar­nie się spo­ty­kał i bie­sia­do­wał przy al­ko­holu z Ana­to­li­jem Wa­si­nem, głów­nym szpie­giem so­wiec­kich służb spe­cjal­nych KGB w Pol­sce;

• Wa­sin był spe­cja­li­stą od wer­bo­wa­nia mło­dych obie­cu­ją­cych po­li­ty­ków, a za­ra­zem „krem­low­skim ja­strzę­biem” (w pierw­szej po­ło­wie lat 80. ża­ło­wał, że pol­scy ko­mu­ni­ści nie za­bili Wa­łęsy);

• Ka­czyń­ski od­wie­dzał Wa­sina w jego war­szaw­skim miesz­ka­niu, choć mu­siał się do­my­ślać, że są tam pod­słu­chy;

• roz­ma­wiał z Wa­si­nem o wiel­kiej po­li­tyce, m.in. o po­my­śle „fin­lan­dy­za­cji” Pol­ski (we­dług niego Pol­ska mia­łaby po­zo­stać pań­stwem wa­sal­nym Kremla, ale w spra­wach we­wnętrz­nych rzą­dzi­łaby się swo­imi wła­snymi pra­wami i oby­cza­jami);

• w wy­da­nej po la­tach książce Po­ro­zu­mie­nie prze­ciw mo­no­wła­dzy[1] Ka­czyń­ski przy­zna się do spo­tkań z Wa­si­nem, ale bę­dzie twier­dzić, ja­koby po za­koń­cze­niu tych kon­tak­tów opo­wie­dział o tym sze­fowi służb spe­cjal­nych RP, An­drze­jowi Mil­cza­now­skiemu;

• Mil­cza­now­ski ka­te­go­rycz­nie temu za­prze­czy, mó­wiąc, że Ka­czyń­ski ni­gdy mu się z cze­goś ta­kiego nie zwie­rzał;

• na po­czątku lat 90. dzia­łal­ność Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego była hoj­nie fi­nan­so­wana przez szefa Banku Prze­my­słowo-Han­dlo­wego w Kra­ko­wie Ja­nu­sza Qu­andta, który m.in. nad­zo­ro­wał firmę Agen­cja Go­spo­dar­cza, prze­cho­wu­jącą pie­nią­dze po­cho­dzące z fun­du­szy KGB;

• spon­so­rem współ­pra­cow­ni­ków Ka­czyń­skiego był też Grze­gorz Że­mek, dy­rek­tor Fun­du­szu Ob­sługi Za­dłu­że­nia Za­gra­nicz­nego, agent służb spe­cjal­nych PRL-u o pseu­do­ni­mie „DIK”, pro­wa­dzony przez puł­kow­ni­ków wy­wiadu woj­sko­wego Ze­nona Kla­mec­kiego i Je­rzego Klembę;

• Że­mek fi­nan­so­wał lu­dzi Ka­czyń­skiego, po­słu­gu­jąc się PRL-owskimi cen­tra­lami han­dlu za­gra­nicz­nego, in­ten­syw­nie in­fil­tro­wa­nymi przez służby PRL-u, które prze­cho­wy­wały, mno­żyły i dzie­liły tam pie­nią­dze;

• wśród spon­so­rów śro­do­wi­ska Ka­czyń­skiego re­gu­lar­nie po­ja­wiały się osoby zwią­zane z PRL-owskimi cen­tra­lami han­dlu za­gra­nicz­nego;

• wśród tych spon­so­rów był np. Grze­gorz Tu­de­rek, szef cen­trali Bu­di­mex, który wspie­rał han­del z Ro­sją i fi­nan­so­wał spółkę Te­le­graf za­ło­żoną przez lu­dzi Ka­czyń­skiego;

• spółkę Te­le­graf fi­nan­so­wali też słynni afe­rzy­ści An­drzej Gą­sio­row­ski i Bo­gu­sław Bag­sik, wspie­rani przez sztab spe­cja­li­stów z PRL-owskich cen­trali han­dlo­wych;

• rów­nież wśród współ­pra­cow­ni­ków Ka­czyń­skiego spo­ty­kamy osoby zwią­zane z PRL-owskimi cen­tra­lami han­dlu za­gra­nicz­nego, jak choćby Hanna Am­broż, w la­tach 80. główna spe­cja­listka cen­trali han­dlu za­gra­nicz­nego Me­ta­le­xport, w na­stęp­nej de­ka­dzie człon­kini rady nad­zor­czej spółki Srebrna, kon­tro­lo­wa­nej przez Ka­czyń­skiego;

• spółki Te­le­graf i Srebrna to część pa­ję­czyny firm i fun­da­cji, utwo­rzo­nej przez Ka­czyń­skiego przy po­mocy Sła­wo­mira Siwka, któ­rego sio­stra za cza­sów ko­mu­ni­zmu miesz­kała w Mo­skwie, gdyż jej mąż re­pre­zen­to­wał tam... PRL-owską cen­tralę han­dlową Ciech;

• Si­wek dzia­łał w słyn­nym sto­wa­rzy­sze­niu re­żi­mo­wych ka­to­li­ków PAX, utwo­rzo­nym za zgodą so­wiec­kich i PRL-owskich służb, które póź­niej or­ga­ni­za­cję tę in­ten­syw­nie mo­ni­to­ro­wały;

• w la­tach 70. Służba Bez­pie­czeń­stwa za­blo­ko­wała Siw­kowi moż­li­wość wy­jaz­dów na Za­chód, jed­nak póź­niej Sła­wo­mir Si­wek uzy­skał zgodę na ta­kie po­dróże dzięki opiece pro­mo­skiew­skiego es­beka Ja­nu­sza Huka;

• pa­ję­czyna fun­da­cji i firm, utwo­rzona przy po­mocy by­łych ko­mu­ni­stów i Siwka, od­gry­wała i od­grywa do dziś klu­czową rolę w dzia­łal­no­ści Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego;

• dzięki tej pa­ję­czy­nie Ka­czyń­ski mógł utrzy­my­wać swoją par­tię po­li­tyczną Po­ro­zu­mie­nie Cen­trum (PC), za­ło­żoną na po­czątku lat 90;

• dzięki tej pa­ję­czy­nie mógł też utrzy­my­wać swoją drugą par­tię, Prawo i Spra­wie­dli­wość, w trud­nych dla niej okre­sach, kiedy nie spra­wo­wała wła­dzy.

1

Utrzy­mać par­tię w rę­kach

W 1993 roku Po­ro­zu­mie­nie Cen­trum nie wcho­dzi do Sejmu. Siłą rze­czy rów­nież sam Ka­czyń­ski traci po­sel­skie krze­sło i diety. Z czego żyje? „Przez ja­kiś czas mu­sia­łem po­ży­czać pie­nią­dze od Leszka [Le­cha Ka­czyń­skiego – przyp. T.P.]. Bez jego po­mocy ciężko by­łoby mi prze­trwać pierw­sze mie­siące po roz­wią­za­niu Sejmu. Póź­niej tro­chę się usta­bi­li­zo­wało, zna­la­złem za­trud­nie­nie w Fun­da­cji, za płacę prze­szło trzy razy niż­szą niż w Sej­mie” – wy­znaje Ka­czyń­ski w książce Po­ro­zu­mie­nie prze­ciw mo­no­wła­dzy[2], w któ­rej przed­sta­wia swój wie­lo­letni marsz ku wła­dzy.

O ja­kiej „Fun­da­cji” mowa, która tak skąpo pła­ciła wy­bit­nemu dzia­ła­czowi? O Fun­da­cji Pra­so­wej So­li­dar­no­ści, którą za­ło­żył sam Ka­czyń­ski. I to on de­cy­do­wał o za­rob­kach pra­cow­ni­ków. A miał z czego wy­pła­cać pen­sje. Fun­da­cja bo­wiem prze­jęła atrak­cyjne nie­ru­cho­mo­ści w cen­trum War­szawy. Cho­dzi o bu­dynki i grunty u zbiegu Alej Je­ro­zo­lim­skich i ulicy No­wo­grodz­kiej, gdzie dzi­siaj mie­ści się m.in. sie­dziba PiS-u. Cała ope­ra­cja, prze­pro­wa­dzona za po­mocą bez­praw­nych sztu­czek, zo­stała do­kład­nie opi­sana w Ka­czyń­skim i jego pa­ję­czy­nie.

Je­sień 1993 roku to czas walki z par­tyj­nymi ko­le­gami o wła­dzę w PC. Ko­le­dzy ob­wi­niają Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego o klę­skę wy­bor­czą. I to nie byle jacy ko­le­dzy. Ka­czyń­skiego ata­kuje m.in. główny so­jusz­nik Sła­wo­mir Si­wek. Już od pew­nego czasu Si­wek od­cina się od przy­wódcy. Stroni od dzia­łal­no­ści par­tyj­nej, nie wziął udziału w wy­bo­rach... Go­rzej: na­ma­wia człon­ków par­tii, żeby po­rzu­cili po­li­tykę dla biz­nesu! Nie­ru­cho­mo­ści, spółki, fun­da­cje, całe to im­pe­rium, które Si­wek bu­duje dla Ka­czyń­skiego, ma ogromny po­ten­cjał go­spo­dar­czy. Świetna ma­szyna do za­ra­bia­nia pie­nię­dzy dla par­tii? Ja­sne. Ale na co komu par­tia, która wła­śnie prze­grała wy­bory? Dla­czego nie za­ra­biać pie­nię­dzy dla nich sa­mych?

An­drzej Anusz, ów­cze­sny to­wa­rzysz par­tyjny Ka­czyń­skiego, tak to wspo­mina po la­tach:

– Do kiedy PC było w Sej­mie, ro­bi­li­śmy po­li­tykę. Nikt nie do­ce­niał po­ten­cjału Fun­da­cji Pra­so­wej. Faktu, że może być do­sko­na­łym za­ple­czem na cięż­kie czasy. Nie mie­li­śmy świa­do­mo­ści, że są ja­kieś bu­dynki, dru­kar­nie, działki. Po po­rażce wy­bor­czej Si­wek wy­co­fał się z po­li­tyki i chciał po pro­stu za­ra­biać pie­nią­dze. Ja­rek Ka­czyń­ski uwa­żał, że waż­niej­sze od by­cia ma­gna­tem pra­so­wym jest wspar­cie po­li­tycz­nych przy­ja­ciół, bo wtedy z nim po­zo­staną. Stąd spór[3].

Po­stawa Sła­wo­mira Siwka, współ­twórcy spółek, fun­da­cji i par­tii, robi wra­że­nie na ko­le­gach. Do bun­tow­ni­ków do­łą­cza też Adam Gla­piń­ski. On z pie­niędzmi wciąż ma do czy­nie­nia, gdyż po­zy­skuje fun­du­sze dla par­tii. Jako czło­wiek o do­bro­dusz­nym spo­so­bie by­cia Gla­piń­ski bun­tuje się ła­god­niej. „Po tro­sze, jak zwy­kle z pew­nego dy­stansu” – tak Ka­czyń­ski opi­suje ten bunt w Po­ro­zu­mie­niu prze­ciw mo­no­wła­dzy[4]. Jed­nak inni re­be­lianci nie gryzą się w ję­zyk. Pa­dają straszne słowa „Ja­rek, je­steś śmieszny”.

Co na to Ja­rek? Kontr­ata­kuje. Za­rzuca swoim kry­ty­kom le­ni­stwo. Pró­buje prze­rzu­cić na nich od­po­wie­dzial­ność za po­rażkę[5]. Roz­pacz­li­wie szuka sprzy­mie­rzeń­ców.

PO­MOCNA SE­NA­TORKA GRZEŚ­KO­WIAK

I na­gle po­ja­wia się nie­spo­dzie­wana so­jusz­niczka. To se­na­torka Ali­cja Grześ­ko­wiak, przed­sta­wi­cielka wo­je­wódz­twa to­ruń­skiego, była wi­ce­mar­szał­kini i póź­niej­sza mar­szał­kini Se­natu.

„W Za­rzą­dzie [Po­ro­zu­mie­nia Cen­trum – przyp. T.P.] mia­łem ewi­dentną prze­wagę, była jesz­cze Na­czelna Rada Po­li­tyczna, a tam mo­gło być róż­nie. Była [...] grupa człon­ków Rady [...] dzia­ła­czy ka­to­lic­kich, zwy­kle lo­jal­nych. Gdyby moi ów­cze­śni prze­ciw­nicy po­łą­czyli siły choćby z Ali­cją Grześ­ko­wiak, mo­gliby zmie­nić front” – tak Ka­czyń­ski re­la­cjo­nuje swe ów­cze­sne obawy. Bez­pod­stawne, jak się oka­zuje, gdyż: „ogrom­nego wspar­cia udzie­liła mi pani pro­fe­sor Grześ­ko­wiak. By­łem bar­dzo po­zy­tyw­nie za­sko­czony, dzie­lił nas za­wsze spory dy­stans [...]. Miała przy tym do­bre, ko­le­żeń­skie sto­sunki z nie­któ­rymi mo­imi kry­ty­kami, na przy­kład [...] [ze] Sław­kiem Siw­kiem” – czy­tamy w Po­ro­zu­mie­niu prze­ciw mo­no­wła­dzy[6].

Kim jest Ali­cja Grześ­ko­wiak? Uro­dziła się w 1941 roku. 22 lata póź­niej ukoń­czyła prawo na Uni­wer­sy­te­cie Mi­ko­łaja Ko­per­nika w To­ru­niu. W 1968 r. jako młoda praw­niczka wstą­piła do Stron­nic­twa De­mo­kra­tycz­nego, wspie­ra­ją­cego re­żim PRL-u. Zro­biła to pod­czas od­ra­ża­ją­cej an­ty­se­mic­kiej na­gonki pro­wa­dzo­nej przez ten re­żim.

W la­tach 70. es­becy po­zwa­lali Ali­cji Grześ­ko­wiak po­dró­żo­wać na Za­chód. Dzięki temu mo­gła od­być staż uni­wer­sy­tecki w Rzy­mie w la­tach 1974–1975.

Po upadku ko­mu­ni­zmu Ali­cja Grześ­ko­wiak zdo­była sławę jako ul­tra­kon­ser­wa­tystka, za­cie­kła prze­ciw­niczka praw re­pro­duk­cyj­nych ko­biet. W la­tach 90. zy­skuje przy­do­mek „Matki Bo­skiej Kar­nej”, gdyż żar­li­wie do­maga się ści­ga­nia osób do­ko­nu­ją­cych abor­cji[7]. Sły­nie wów­czas z na­mięt­nych wy­stą­pień. Nie­raz ozda­bia swoje prze­mowy dłu­gimi cy­ta­tami z po­ezji.

W la­tach 90. Ali­cja Grześ­ko­wiak wiąże się z an­ty­za­chod­nim ka­zno­dzieją i przed­się­biorcą Ta­de­uszem Ry­dzy­kiem[8] (jego es­bec­kie i ro­syj­skie związki zo­stały opi­sane w dwu­to­mo­wej książce Ry­dzyk i przy­ja­ciele[9]). Jed­nak w 1998 r. Grześ­ko­wiak po­kłóci się z księ­dzem Ry­dzy­kiem o to, kto ma rzą­dzić ka­to­lic­kimi du­szami w To­ru­niu[10]. We­dług nie­któ­rych źró­deł ko­ścią nie­zgody sta­nie się też prze­pro­wa­dzany wów­czas po­dział sa­mo­rzą­dowy kraju. Ali­cja Grześ­ko­wiak bę­dzie chciała, żeby To­ruń zna­lazł się w jed­nym wo­je­wódz­twie z Gdań­skiem. Tym­cza­sem Ry­dzyk w przy­mie­rzu z post­ko­mu­ni­styczną par­tią SLD wy­bie­rze Byd­goszcz i jak zwy­kle po­stawi na swoim[11].

SO­JUSZ­NICY, BIZ­NESY, WSCHÓD

W tej sa­mej de­ka­dzie Ali­cja Grześ­ko­wiak roz­po­czyna współ­pracę z to­ruń­skim przed­się­biorcą i po­li­ty­kiem Ja­nu­szem Strze­śniew­skim, który też jest wów­czas czło­wie­kiem Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego, gdyż re­pre­zen­tuje Po­ro­zu­mie­nie Cen­trum w To­ru­niu.

Współ­praca so­jusz­niczki Ka­czyń­skiego z so­jusz­ni­kiem Ka­czyń­skiego przy­nosi owoce. W 1994 r. Strze­śniew­ski zo­staje rad­nym To­ru­nia, po­tem zdo­bywa fo­tel wi­ce­pre­zy­denta mia­sta jako przed­sta­wi­ciel PC. Ra­zem z nim do miej­skiej rady wcho­dzą lu­dzie se­na­torki Grześ­ko­wiak.

– To był strzał w dzie­siątkę – tak Strze­śniew­ski bę­dzie wspo­mi­nać swoją współ­pracę z Grześ­ko­wiak przy wy­bo­rach sa­mo­rzą­do­wych. – Wpro­wa­dzi­li­śmy do Rady Mia­sta sporą grupę na­szych kan­dy­da­tów i nie­ocze­ki­wa­nie za­pro­po­no­wano mi funk­cję wi­ce­pre­zy­denta. Rada Mia­sta to prze­gło­so­wała, bo wów­czas to ona wy­bie­rała pre­zy­denta, jego za­stęp­ców i człon­ków za­rządu mia­sta[12].

Ali­cja Grześ­ko­wiak i Ja­nusz Strze­śniew­ski będą współ­pra­co­wać na róż­nych po­lach, nie tylko w ra­dzie To­ru­nia. W la­tach 2001–2004 pani Grześ­ko­wiak za­sią­dzie w ra­dzie Fun­da­cji Po­mocy Sa­mot­nym Mat­kom, któ­rej pre­ze­sem bę­dzie Strze­śniew­ski. W la­tach 2013–2014 Grześ­ko­wiak znaj­dzie się w ra­dzie nad­zor­czej firmy tek­styl­nej Kaja In­ve­st­ment, kon­tro­lo­wa­nej przez Strze­śniew­skiego i jego ro­dzinę[13].

Dla­czego to od­no­to­wu­jemy? Dla­tego, że w la­tach 2005–2007 Strze­śniew­ski zo­sta­nie wspól­ni­kiem to­ruń­skiego po­ten­tata Ro­mana Kar­ko­sika w spółce Uni­bax Włók­nina[14]. Kar­ko­sik to były kon­fi­dent ko­mu­ni­stycz­nej SB, który, gdy upa­dał ko­mu­nizm, do­ro­bił się for­tuny dzięki przed­się­wzię­ciom zwią­za­nym ze Wscho­dem. Mia­no­wi­cie im­por­to­wał złom cen­nych me­tali z ZSRR, a póź­niej z kra­jów post­so­wiec­kich. W na­stęp­nych la­tach robi biz­nesy w Ro­sji. W 1994 r. re­je­struje tam spółkę ak­cyjną Grossi[15]. W 2007 r. za­ofe­ruje pol­skiej Gru­pie Lo­tos ropę naf­tową od Gaz­prom­nie­ftu (jedna ze spółek krem­low­skiego kon­cernu pa­li­wo­wego Gaz­prom). W 2013 r. zbu­duje fa­brykę czę­ści sa­mo­cho­do­wych w Dzier­żyń­sku pod Niż­nym No­wo­gro­dem. A w roku 2019 – czyli pięć lat po na­pa­ści Pu­tina na Ukra­inę – Ro­man Kar­ko­sik bę­dzie pla­no­wać zbu­do­wa­nie ko­lej­nego za­kładu pro­duk­cyj­nego w im­pe­rium Kremla. Wię­cej na ten te­mat w książce Ry­dzyk i przy­ja­ciele.

Rzućmy też okiem na bli­skie związki Ja­nu­sza Strze­śniew­skiego z No­me­tem, pol­ską firmą me­blar­ską za­ra­bia­jącą w Ro­sji. W la­tach 2002–2003 Strze­śniew­ski bę­dzie wi­ce­pre­ze­sem No­metu[16]. „Ga­zeta Po­mor­ska” na­pi­sze, że Ja­nusz Strze­śniew­ski wsko­czył na ten sto­łek za­raz po tym, jak po­mógł No­me­towi w urzę­dzie miej­skim. Jako wi­ce­pre­zy­dent To­ru­nia miał prze­ka­zać fir­mie trzy nie­ru­cho­mo­ści na szcze­gól­nie do­god­nych wa­run­kach[17]. W tym sa­mym cza­sie No­met bę­dzie szu­kać klien­tów i przy­cho­dów w Ro­sji. W 2002 r. mo­skiew­ska fi­lia No­metu bę­dzie uczest­ni­czyć w tam­tej­szych tar­gach me­blar­skich[18]. Po­dob­nie jak w roku 2005.

Por­tal Biz­nes­Me­blowy.pl na­zwie to „pu­ka­niem do ro­syj­skich drzwi”[19]. Czy ro­syj­skie drzwi się otwo­rzą? W Ro­sji ak­ce­so­ria me­blowe firmy No­met będą obecne na rynku przez na­stępne lata. Co naj­mniej do roku 2023, gdy pi­szę te słowa[20].

ZA­KON Z PLA­CÓWKĄ W MO­SKWIE

Co jesz­cze warto wie­dzieć o ko­nek­sjach Ali­cji Grześ­ko­wiak, która ura­to­wała Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego jako wo­dza PC? W 1996 r. se­na­torka Grześ­ko­wiak wstę­puje do ka­to­lic­kiego świec­kiego za­konu bo­żo­grob­ców (Za­kon Ry­cer­ski Bo­żego Grobu)[21]. Za­kon bo­żo­grob­ców nie stroni od Ro­sji. Rów­nież po prze­ję­ciu wła­dzy przez Wła­di­mira Pu­tina, a na­wet po tym, jak Pu­tin na­pad­nie na Ukra­inę w roku 2014. To nie bę­dzie prze­szka­dzać Ali­cji Grześ­ko­wiak, która po­zo­sta­nie w tej or­ga­ni­za­cji. Wy­stąpi pu­blicz­nie jako „dama za­konu bo­żo­grob­ców” m.in. w 2019 r.[22] W tym sa­mym roku wielki mistrz za­konu, kar­dy­nał Edwin O’Brien, od­wie­dzi Mo­skwę[23]. A w roku 2022 ge­ne­ralny gu­ber­na­tor za­konu bo­żo­grob­ców, Le­onardo Vi­sconti di Mo­drone, bę­dzie ubo­le­wać, że opi­nia pu­bliczna zbyt­nio się przej­muje na­jaz­dem Kremla na Ukra­inę, przez co za­po­mina o kon­flik­cie izra­el­sko-pa­le­styń­skim...

Kto jest zwierzch­ni­kiem bo­żo­grob­ców w Ro­sji? Ro­syj­ski ka­to­lik Ja­ro­sław Tier­now­ski, który re­gu­lar­nie kon­tak­tuje się z cen­tralą w Wa­ty­ka­nie[24]. Acz­kol­wiek ma też inne au­to­ry­tety. Tier­now­ski to bo­wiem do­świad­czony i spraw­dzony pu­ti­no­wiec.

W 1999 r., gdy Wła­di­mir Pu­tin wy­grywa wy­bory pre­zy­denc­kie, Tier­now­ski działa w szta­bie wy­bor­czym Pu­tina. Współ­pra­cuje wtedy z Dmi­tri­jem Mie­dwie­die­wem [póź­niej­szy ma­rio­net­kowy pre­zy­dent, który w la­tach 2008––2012 for­mal­nie za­stąpi Pu­tina na sta­no­wi­sku głowy pań­stwa – przyp. T.P.]. W 2002 r. ka­to­licki bo­żo­gro­biec Tier­now­ski zo­sta­nie sze­fem pre­zy­dencko-rzą­dowo-par­la­men­tar­nej ko­mi­sji spraw za­gra­nicz­nych.

Bę­dzie też kie­ro­wać Ogól­no­ro­syj­skim Związ­kiem Sto­wa­rzy­szeń Pu­blicz­nych „Pu­bliczna Rada Do­rad­cza”, utwo­rzo­nym przez peł­no­moc­ni­ków Pu­tina. Ro­syj­skie me­dia po­da­dzą, że Ja­ro­sław Tier­now­ski za swoje za­sługi „zo­stał na­gro­dzony przez Pre­zy­denta Ro­syj­skiej Fe­de­ra­cji Wła­di­mira Pu­tina dy­plo­mem i cen­nym upo­min­kiem”[25].

Do­dajmy, że uro­dzony w 1970 r. Tier­now­ski cie­szył się za­ufa­niem krem­low­skich służb już jako na­sto­la­tek. W la­tach 1987–1988 wła­dze wy­sy­łały go na ofi­cjalne spo­tka­nia z ame­ry­kań­skimi ró­wie­śni­kami, sta­ran­nie wy­re­ży­se­ro­wane. Na­zy­wano to „dy­plo­ma­cją lu­dową”[26].

2

Okieł­znać Siwka

Dzięki se­na­torce Grześ­ko­wiak Ja­ro­sław Ka­czyń­ski od­zy­skuje ab­so­lutną wła­dzę nad par­tią. „Moi kry­tycy, mu­szę przy­znać, że dys­kret­nie, bez ro­bie­nia ha­łasu, za­cho­wu­jąc się przy­zwo­icie, wy­szli po an­giel­sku. Dla­tego z wie­loma z nich mo­głem póź­niej na­wią­zać współ­pracę w róż­nych dzie­dzi­nach, choć do par­tyj­nej dzia­łal­no­ści nikt nie wró­cił” – tak w Po­ro­zu­mie­niu prze­ciw mo­no­wła­dzy Ka­czyń­ski chwali po­stawę po­ko­na­nych ko­le­gów. Do­ce­nia to, że nie wy­wle­kali we­wnątrz­par­tyj­nych bru­dów w me­diach.

Na par­tii jed­nak świat się nie koń­czy. Jest jesz­cze Fun­da­cja Pra­sowa So­li­dar­no­ści i spółki, które po­winny par­tię fi­nan­so­wać. W nich zaś rzą­dzi Sła­wo­mir Si­wek, który pie­niędzmi nie chce się dzie­lić z par­tią.

Ka­czyń­ski szuka ko­lej­nych so­jusz­ni­ków, któ­rzy po­mo­gliby od­wo­jo­wać biz­ne­sową część im­pe­rium. Znaj­duje po­tęż­nych sprzy­mie­rzeń­ców. Ta­kich, któ­rzy no­szą czerń i pur­purę.

– W fi­nale sporu Siwka z Ka­czyń­skim go­dzili bi­skupi Go­cłow­ski i An­drze­jew­ski – mówi An­drzej Anusz[27].

Cho­dzi o ar­cy­bi­skupa gdań­skiego Ta­de­usza Go­cłow­skiego i bi­skupa wło­cław­skiego Ro­mana An­drze­jew­skiego, któ­rzy na po­czątku lat 90. we­szli do władz Fun­da­cji Pra­so­wej. Za­pro­sił ich tam Si­wek, który od cza­sów PRL-u miał zna­ko­mite sto­sunki z ka­to­lic­kimi bi­sku­pami. Zdo­był ich za­ufa­nie mimo swo­ich kon­tak­tów z ko­mu­ni­stycz­nymi służ­bami spe­cjal­nymi albo też... wła­śnie dzięki tym kon­tak­tom (zo­stało to do­kład­nie opi­sane w Ka­czyń­skim i jego pa­ję­czy­nie).

Udział bi­sku­pów w me­dia­cji z Siw­kiem po­twier­dza sam Ka­czyń­ski, który pi­sze tak: „Da­łem so­bie też radę w Fun­da­cji [Pra­so­wej So­li­dar­no­ści – przyp. T.P.]. Wspo­mi­na­łem już o roz­mo­wie z księ­dzem ar­cy­bi­sku­pem za­raz po wy­bo­rach. Do­kład­nie było to tak: już 21 wrze­śnia [1993 r.] o trze­ciej w nocy wy­ru­szy­łem wraz z Krzysz­to­fem Tchó­rzew­skim do Gdań­ska, by o ósmej rano spo­tkać się z ar­cy­bi­sku­pem Ta­de­uszem Go­cłow­skim. Oprócz spraw po­li­tycz­nych głów­nym ce­lem było wy­ja­śnie­nie sy­tu­acji fun­da­cji. Od­nio­słem czę­ściowy suk­ces. Jesz­cze tego sa­mego dnia od­wie­dzi­li­śmy we Wło­cławku bi­skupa Ro­mana An­drze­jew­skiego, też z nie­złym re­zul­ta­tem. Tu ma­leń­kie wtrą­ce­nie. Bi­skup An­drze­jew­ski miał psa, który z że­la­zną kon­se­kwen­cją pró­bo­wał każ­dego go­ścia ugryźć w piętę, a także dwa koty ta­kiej wiel­ko­ści, że przez całe ży­cie ni­czego po­dob­nego nie wi­dzia­łem. Po pro­stu koty gi­ganty. Poza tym był nie­zwy­kle sym­pa­tycz­nym czło­wie­kiem [...]. Wra­ca­jąc do Fun­da­cji. Mu­sia­łem, co prawda, zrzec się kie­ro­wa­nia Radą, prze­jął ją Krzysz­tof Cza­bań­ski. Nie udało się mnie wy­pchnąć. Osta­teczne wy­ja­śnie­nie tych spraw na­stą­piło do­piero po trzech la­tach róż­nych przy­gód. W każ­dym ra­zie, dzięki ar­cy­bi­sku­powi i bi­sku­powi, a także Krzysz­to­fowi Cza­bań­skiemu i w końcu Sła­wo­mi­rowi Siw­kowi udało się ura­to­wać Fun­da­cję, która mo­gła zro­bić wiele bar­dzo do­brych rze­czy”[28].

„Do­bre rze­czy”, które robi Fun­da­cja Pra­sowa So­li­dar­no­ści – to przede wszyst­kim utrzy­my­wa­nie Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego i jego śro­do­wi­ska po­li­tycz­nego. „Wy­ja­śnie­nie tych spraw” ozna­cza „wy­ja­śnie­nie Siw­kowi, że ma się pod­dać”.

Jak to wy­glą­dało w prak­tyce? Za­pewne burz­li­wie.

NOCNY RAJD DO BI­SKUPA

Spójrzmy na se­kwen­cję fak­tów. Wy­bory od­by­wają się 19 wrze­śnia 1993 r. Wie­czo­rem 21 wrze­śnia znane są osta­teczne wy­niki. Ja­ro­sław Ka­czyń­ski już wie, że prze­grał z kre­te­sem. Za­miast po­ło­żyć się do łóżka, by ode­spać ciężko prze­pra­co­wany czas kam­pa­nii wy­bor­czej, Ka­czyń­ski o trze­ciej w nocy wsiada do sa­mo­chodu z Tchó­rzew­skim. Je­dzie do Gdań­ska, by po­roz­ma­wiać z ar­cy­bi­sku­pem o „spra­wach po­li­tycz­nych” i „sy­tu­acji fun­da­cji”. Za­tem chce prze­ko­nać ar­cy­bi­skupa, by nie sta­wiał na nim krzy­żyka. Prze­gra­łem bi­twę, ale nie prze­gra­łem wojny! Je­śli prze­gra­łem te wy­bory, to tylko po to, by wy­grać na­stępne! Wciąż je­stem w grze! Dla­tego pro­szę po­przeć mnie prze­ciwko Siw­kowi i in­nym nie­lo­jal­nym ko­le­gom, któ­rzy chcie­liby ode­brać mi pie­nią­dze, czyli fun­da­cję! Taki sens mu­szą mieć wy­wody, które Ka­czyń­ski przed­sta­wia ar­cy­bi­sku­powi.

Ar­cy­bi­skup Go­cłow­ski sły­nie z po­jed­naw­czego na­sta­wie­nia, za­tem speł­nia prośby swego go­ścia – choć nie do końca. Prze­ko­nuje Ka­czyń­skiego i Siwka, żeby po­szli na wy­żej opi­sany kom­pro­mis (Ka­czyń­ski po­zo­staje w ra­dzie fun­da­cji, choć prze­staje jej prze­wod­ni­czyć). Wódz PC go­dzi się na to, gdyż po klę­sce wy­bor­czej nie ma in­nego wyj­ścia. Jed­nak w ciągu na­stęp­nych trzech lat udaje mu się skło­nić Siwka do ko­lej­nych ustępstw. W 1994 r. Sła­wo­mir Si­wek po­wta­rza gest Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. Jak Ka­czyń­ski od­dał kie­ro­wa­nie radą fun­da­cji swo­jemu przy­bocz­nemu, Cza­bań­skiemu, tak Si­wek od­daje fo­tel pre­zesa Ze­no­nowi Su­łec­kiemu. Do za­rządu fun­da­cji wcho­dzi stary przy­ja­ciel Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego, Woj­ciech Her­me­liń­ski[29].

A co ze spół­kami zwią­za­nymi z Fun­da­cją Pra­sową So­li­dar­no­ści? W fir­mach Air Link, In­ter-Po­li­gra­fia i Celsa rzą­dzi Si­wek. W Srebr­nej – Ka­czyń­ski z Cza­bań­skim.

W 1997 r. Fun­da­cja Pra­sowa So­li­dar­no­ści dzieli na czę­ści działkę przy Ale­jach Je­ro­zo­lim­skich i ulicy No­wo­grodz­kiej. Prze­nosi wła­sność bu­dyn­ków na firmy. Naj­bar­dziej atrak­cyjną część fron­tową od strony Alej Je­ro­zo­lim­skich bie­rze spółka Srebrna, czyli Ka­czyń­ski. Za­ple­cze od strony No­wo­grodz­kiej do­staje się spółce Air Link, czyli Sła­wo­mi­rowi Siw­kowi. Dzia­łal­ność Fun­da­cji Pra­so­wej So­li­dar­no­ści za­miera. Ka­czyń­ski po­wo­łuje Fun­da­cję Nowe Pań­stwo. Si­wek two­rzy Fun­da­cję So­li­darna Wieś. W ra­dzie No­wego Pań­stwa za­siada ar­cy­bi­skup Go­cłow­ski. So­li­darną Wieś wspiera bi­skup An­drze­jew­ski[30]. Czyżby Ka­czyń­ski wy­grał po­ło­wicz­nie? Sy­tu­acja bo­wiem wy­gląda tak, jak gdyby dawni so­jusz­nicy roz­stali się na do­bre, dzie­ląc się wszyst­kim: grun­tami, bu­dyn­kami, fir­mami, fun­da­cjami i bi­sku­pami.

To jed­nak mylne wra­że­nie.

PA­MIĘ­TLI­WOŚĆ WO­DZA

Co się sta­nie z Siw­kiem i in­nymi bun­tow­ni­kami? Wrócą póź­niej pod skrzy­dła Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. Acz­kol­wiek spo­tyka ich kara trwa­jąca do dziś, za­pewne do­ży­wot­nia. Prze­stają peł­nić w par­tii Ka­czyń­skiego ważne funk­cje.

Przy­po­mnijmy słowa wo­dza: „z wie­loma z nich mo­głem póź­niej na­wią­zać współ­pracę w róż­nych dzie­dzi­nach, choć do par­tyj­nej dzia­łal­no­ści nikt nie wró­cił”. To zda­nie dużo mówi o Ka­czyń­skim. Naj­wy­raź­niej w swoim kręgu chce mieć lu­dzi stu­pro­cen­towo po­słusz­nych. Ci, co na chwilę się za­wa­hali, wy­pa­dają z kręgu. Po­tem mogą stać się so­jusz­ni­kami, na­wet cen­nymi, jak dzi­siaj Gla­piń­ski. Jed­nak człon­kami dru­żyny już ni­gdy nie będą.

Naj­lep­szy tego przy­kład sta­nowi rola, jaką Sła­wo­mir Si­wek, ini­cja­tor buntu, przyj­mie w na­stęp­nych dzie­się­cio­le­ciach. Si­wek zbun­to­wał się prze­ciw Ka­czyń­skiemu. Gdy nie udało mu się wy­pchnąć wo­dza z fun­da­cji i spółek, zgo­dził się na po­dział. Po czymś ta­kim wy­pa­da­łoby się spo­dzie­wać, że Sła­wo­mir Si­wek bę­dzie Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego omi­jać z dala. Tak się nie dzieje. Si­wek po kilku la­tach po­rzuci swój bunt. Za­cznie po­słusz­nie, wręcz żar­li­wie współ­dzia­łać z Ja­ro­sła­wem Ka­czyń­skim. Żar­li­wie – ale po ci­chu, za­ku­li­sowo, dys­kret­nie. Już ni­gdy nie spró­buje się zbun­to­wać, przej­mo­wać ini­cja­tywy ani prze­py­chać się na pierw­szy plan.

Mimo to Ka­czyń­ski bę­dzie osten­ta­cyj­nie trak­to­wać Siwka jak trę­do­wa­tego. W 2006 r. wpro­wa­dzi go do za­rządu Te­le­wi­zji Pol­skiej (TVP) jako swo­jego przed­sta­wi­ciela. Jed­nak i wtedy pu­blicz­nie wy­prze się Siwka. „Nie biorę za niego od­po­wie­dzial­no­ści, bo on wszedł do TVP z re­ko­men­da­cji Epi­sko­patu, a nie PiS” – po­wie dzien­ni­ka­rzom. Mimo że Sła­wo­mir Si­wek w TVP bę­dzie bro­nić in­te­re­sów Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego fa­na­tycz­nie i z otwartą przy­łbicą. Po­bije się o te in­te­resy na­wet z ul­tra­pra­wi­co­wym pre­ze­sem TVP Bro­ni­sła­wem Wild­ste­inem, ską­d­inąd przy­chyl­nym PiS-owi. „[Si­wek] uwa­żany był za po­li­tycz­nego ko­mi­sa­rza z nada­nia PiS-u. Co cie­kawe, on sam pu­blicz­nie długo nie wal­czył z tym wi­ze­run­kiem. Już po pierw­szych ty­go­dniach pre­ze­sury Wild­ste­ina za­żą­dał dy­mi­sji w pio­nie in­for­ma­cji, uwa­ża­jąc, że »Wia­do­mo­ści« są zbyt an­ty­pi­sow­skie. A gdy pre­zes pró­bo­wał wy­rzu­cić z te­le­wi­zji pro­te­go­waną Ka­czyń­skich Mał­go­rzatę Ra­czyń­ską i jej za­stępcę, Si­wek do­stał szału: »To za­mach stanu. To ozna­cza otwartą wojnę z Jar­kiem i ze mną«” – na­pi­sze „Dzien­nik Ga­zeta Prawna”[31]. W 2018 r. były to­wa­rzysz Siwka z PRL-owskiego sto­wa­rzy­sze­nia PAX, Jan Król, po­wie „Ga­ze­cie Wy­bor­czej”, że PAX-owscy dzia­ła­cze za­wie­dli się na Ka­czyń­skim. Doda jed­nak: „Po­zo­stał przy nim tylko Sła­wek Si­wek, ale nie wiem, w ja­kim cha­rak­te­rze. Gdzieś jest głę­boko ukryty”[32].

Dla­czego Ka­czyń­ski po tylu la­tach wciąż bę­dzie po­mia­tać skru­szo­nym, po­ku­tu­ją­cym Siw­kiem?

Naj­wy­raź­niej wsz­czę­cie buntu w par­tii to prze­wina szcze­gól­nej wagi. Dla po­rów­na­nia: Adam Gla­piń­ski na prze­ło­mie ty­siąc­leci znaj­dzie się w ugru­po­wa­niach kon­ku­ren­cyj­nych wo­bec Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego i jego Po­ro­zu­mie­nia Cen­trum. W 1997 r. zo­sta­nie se­na­to­rem Ru­chu Od­bu­dowy Pol­ski, po­tem przej­dzie do Zjed­no­cze­nia Chrze­ści­jań­sko-Na­ro­do­wego i Klubu Se­na­tor­skiego Ak­cji Wy­bor­czej So­li­dar­ność. Jed­nak po 2015 r. Adam Gla­piń­ski zaj­mie w czyśćcu Ka­czyń­skiego luk­su­sowe miej­sce. Poza PiS-owskim par­tyj­nym Olim­pem, ale za to w Na­ro­do­wym Banku Pol­skim. Skąd ta­kie uprzy­wi­le­jo­wa­nie? Za­pewne dla­tego, że Gla­piń­ski 30 lat temu zbun­to­wał się w spo­sób bar­dziej umiar­ko­wany niż Sła­wo­mir Si­wek. A przede wszyst­kim to nie on wsz­czął bunt, tylko zo­stał do niego wcią­gnięty przez Siwka.

PO­KUT­NIK MAR­CHEWKI I KIJA?

Ko­lejna in­try­gu­jąca kwe­stia: w jaki spo­sób Ka­czyń­ski zmu­sił Siwka do wie­lo­let­niej, bez­na­dziej­nej po­kuty? Czy po­słu­szeń­stwo i po­kora wo­bec wo­dza dają Siw­kowi przy­chody i zy­ski, któ­rych tak za­pra­gnął w la­tach 90.? A może nie tylko mar­chewka tu za­dzia­łała, lecz także kij?

Mar­chewka mu­sia­łaby być so­czy­sta, a kij po­tężny. Prze­cież Si­wek to dzia­łacz o wiel­kim po­ten­cjale. Zna­ko­mity or­ga­ni­za­tor, sprytny, uparty i usto­sun­ko­wany w naj­po­tęż­niej­szych krę­gach, mia­no­wi­cie tych zwią­za­nych z Ko­ścio­łem ka­to­lic­kim. Czło­wiek, który zdo­bywa dla Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego po­par­cie bi­sku­pów. Czło­wiek, który zna jego se­krety. Pa­mięta bo­wiem sztuczki, za po­mocą któ­rych stwo­rzono pa­ję­czynę fun­da­cji i spółek, fi­nan­su­jącą dzia­łal­ność po­li­tyczną Ka­czyń­skiego. Rzecz ja­sna, Ja­ro­sław Ka­czyń­ski o tym wszyst­kim wie. Przed je­sien­nym bun­tem z 1993 r. robi wszystko, żeby mieć jak naj­lep­sze sto­sunki ze Sła­wo­mi­rem Siw­kiem. Przede wszyst­kim ze względu na jego bli­skość z bi­sku­pami. „Si­wek był pod jego cał­ko­witą po­li­tyczną ochroną. Kon­takty z epi­sko­pa­tem były dla pre­zesa Ka­czyń­skiego sprawą stra­te­giczną” – po­wie „Ga­ze­cie Wy­bor­czej” ano­ni­mowy współ­pra­cow­nik wo­dza[33].

An­drzej Anusz zaś doda: „Ja­rek bu­do­wał par­tię cha­decką w kontrze do ul­tra­ko­ściel­nego ZChN. PC nie cho­dziło przed Ko­ścio­łem na ko­la­nach, ale wy­star­czył je­den te­le­fon Siwka i był kon­takt z Mio­dową [pa­łac pry­masa – przyp. T.P.]”[34].

Oto za­gadka: silny, sku­teczny i wpły­wowy dzia­łacz, za­przy­jaź­niony z hie­rar­chami do­mi­nu­ją­cego Ko­ścioła, od­cina się od Ka­czyń­skiego, boj­ko­tuje par­tię, nie bie­rze udziału w wy­bo­rach, ata­kuje sa­mego wo­dza... Po­tem jed­nak idzie na kom­pro­mis w spra­wie wła­dzy nad Fun­da­cją Pra­sową So­li­dar­no­ści i jej pie­niędzmi. A w na­stęp­nych la­tach cał­ko­wi­cie usu­nie się w cień, pod­daw­szy się woli Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego.

Naj­wy­raź­niej Ja­ro­sław Ka­czyń­ski ma do dys­po­zy­cji sku­teczne na­rzę­dzia, mo­gące spa­cy­fi­ko­wać na­wet przy­ja­ciela bi­sku­pów. Czyżby Ka­czyń­ski dys­po­no­wał kom­pro­mi­tu­ją­cymi ma­te­ria­łami, które po­ka­zał Siw­kowi i hie­rar­chom?

Kto czy­tał Ka­czyń­skiego i jego pa­ję­czynę, ten wie, że w la­tach 90. Ja­ro­sław Ka­czyń­ski jest wspie­rany przez by­łych es­be­ków słu­żą­cych w UOP-ie. W książce Po­ro­zu­mie­nie prze­ciw mo­no­wła­dzy sam przy­znaje, że w tam­tym okre­sie przy­cho­dzą do niego es­beccy in­for­ma­to­rzy z UOP-u i mó­wią mu różne rze­czy. Co wię­cej, w 1992 r. ar­chiwa SB prze­trząsa ów­cze­sny mi­ni­ster spraw we­wnętrz­nych, An­toni Ma­cie­re­wicz, bli­ski so­jusz­nik Ka­czyń­skiego.

Można więc spy­tać, czy ktoś prze­ka­zał Ja­ro­sła­wowi Ka­czyń­skiemu na przy­kład no­tatkę z roz­mowy, którą es­bek Ja­nusz Huk prze­pro­wa­dził z Siw­kiem na po­czątku lat 80.?

Nie zna­la­złem tej no­tatki w ar­chi­wach IPN-u. Zna­la­złem tylko akta pasz­por­towe Sła­wo­mira Siwka. A w nich – świa­dec­twa roz­pacz­li­wych sta­rań Siwka o wy­da­nie mu zgody na po­dróże do kra­jów za­chod­nich. Kto miał wy­dać tę zgodę? Oczy­wi­ście ko­mu­ni­styczna Służba Bez­pie­czeń­stwa. W ak­tach po­ja­wia się za­pis mó­wiący, że es­bek Huk ma w tej spra­wie prze­pro­wa­dzić „roz­mowę ope­ra­cyjną” z Siw­kiem. Sfor­mu­ło­wa­nie „roz­mowa ope­ra­cyjna” ozna­cza, że cho­dzi w niej o dzia­ła­nia SB zwią­zane z in­wi­gi­la­cją lub nę­ka­niem prze­ciw­ni­ków ko­mu­ni­zmu. Naj­wy­raź­niej Huk spraw­dzał, czy Si­wek w za­mian za zgodę na wy­jazdy mógłby po­ma­gać w pro­wa­dze­niu es­bec­kich ope­ra­cji. Po po­ja­wie­niu się tego za­pisu SB znowu po­zwo­liła Siw­kowi wy­jeż­dżać na Za­chód.

DO­KO­NA­NIA DWÓCH KRZYSZ­TO­FÓW

Przyj­rzyjmy się te­raz oso­bom, które po­mo­gły Ja­ro­sła­wowi Ka­czyń­skiemu za­cho­wać wła­dzę nad im­pe­rium fun­da­cji i spółek. Za­cznijmy od Krzysz­tofa Cza­bań­skiego i Krzysz­tofa Tchó­rzew­skiego.

Cza­bań­ski i Tchó­rzew­ski to wierni to­wa­rzy­sze wo­dza. Dzia­ła­nia i po­wią­za­nia obu Krzysz­to­fów zo­stały do­kład­nie omó­wione w Ka­czyń­skim i jego pa­ję­czy­nie oraz Ry­dzyku i przy­ja­cio­łach. Dla­tego te­raz opi­szę je skró­towo.

Krzysz­tof Cza­bań­ski to były ko­mu­ni­sta, który w la­tach 1967–1980 dzia­łał w PZPR-ze. Pra­co­wał wów­czas dla re­żi­mo­wych ga­zet, łącz­nie ze „Sztan­da­rem Mło­dych” (pro­pa­gan­dowy or­gan ko­mu­ni­stycz­nych or­ga­ni­za­cji mło­dzie­żo­wych). Co uła­twiało Cza­bań­skiemu taką ka­rierę? To, że jego oj­ciec To­masz Cza­bań­ski też był re­żi­mo­wym dzien­ni­ka­rzem, jak rów­nież kon­fi­den­tem sta­li­now­skiego Urzędu Bez­pie­czeń­stwa, dzia­ła­ją­cym pod pseu­do­ni­mami „Tom”, „Tar­zan” i „To­ma­szew­ski”. We­dług do­nie­sień me­dial­nych Cza­bań­ski se­nior wspo­ma­gał UB nie tylko uchem, lecz także swoim miesz­ka­niem, wy­po­ży­cza­jąc swój lo­kal na tajne spo­tka­nia z agen­tami[35]. W wol­nej Pol­sce Cza­bań­ski ju­nior wspina się wy­żej u boku Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. Na po­czątku lat 90. kie­ruje dzien­ni­kiem „Express Wie­czorny” prze­ję­tym przez Ka­czyń­skiego. W 1992 r. zo­staje pre­ze­sem Pol­skiej Agen­cji Pra­so­wej. W roku 2006 Ja­ro­sław Ka­czyń­ski uczyni Cza­bań­skiego pre­ze­sem za­rządu Pol­skiego Ra­dia. W la­tach 2007–2009 Krzysz­tof Cza­bań­ski za­sią­dzie w ra­dzie nad­zor­czej TVP. W 2015 r. wej­dzie do Sejmu jako po­seł PiS-u i zo­sta­nie wi­ce­mi­ni­strem kul­tury. Od 2016 r. bę­dzie prze­wod­ni­czyć Ra­dzie Me­diów Na­ro­do­wych. Czym się zaj­mie to grono pod wo­dzą Cza­bań­skiego? Sku­tecz­nie prze­obrazi te­le­wi­zję i ra­dio pu­bliczne w bru­talną szcze­kaczkę pro­pa­gan­dową re­żimu Ka­czyń­skiego.

Krzysz­tof Tchó­rzew­ski to elek­tryk z wy­kształ­ce­nia, czło­nek Po­ro­zu­mie­nia Cen­trum od roku 1990 do roku 1999, wo­je­woda sie­dlecki w la­tach 1990–1992. W roku 1993 Tchó­rzew­ski zo­staje pre­ze­sem spółki In­ter-Po­li­gra­fia zwią­za­nej z Fun­da­cją Pra­sową So­li­dar­no­ści. W la­tach 1994–1997 jest dy­rek­to­rem spółki Srebrna kon­tro­lo­wa­nej przez Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. W 2004 roku wstąpi do no­wej par­tii Ka­czyń­skiego, czyli do PiS-u. W 2008 r. brat Krzysz­tofa Tchó­rzew­skiego, Ar­tur Tchó­rzew­ski, stwo­rzy spółkę trans­por­tową A.T. Tra­ding, han­dlu­jącą z post­so­wiec­kim Wscho­dem. Spółka jesz­cze w 2021 r. na swo­jej stro­nie in­ter­ne­to­wej bę­dzie się chwa­lić związ­kami z pu­ti­now­ską Ro­sją. Mimo to, a może wła­śnie dla­tego Ka­czyń­ski uczyni Krzysz­tofa Tchó­rzew­skiego mi­ni­strem ener­gii w la­tach 2015–2019. Me­dia będą Tchó­rzew­skiego ob­wi­niać o dra­styczny wzrost im­portu wę­gla z Ro­sji po roku 2015.

KO­ŚCIELNY PRO­TEK­TOR AGEN­TÓW

Kim zaś jest ar­cy­bi­skup Ta­de­usz Go­cłow­ski, który wspiera Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego w walce ze Sła­wo­mi­rem Siw­kiem?

Go­cłow­ski to je­dyny z bi­sku­pów, któ­rego Ka­czyń­ski po­znał bez udziału Siwka. Do­szło do tego w dru­giej po­ło­wie lat 80. Wtedy, gdy bra­cia Ka­czyń­scy wspie­rali Le­cha Wa­łęsę, przy­wódcę naj­więk­szej an­ty­ko­mu­ni­stycz­nej or­ga­ni­za­cji NSZZ „So­li­dar­ność”. Wa­łęsa dzia­łał w Gdań­sku, gdzie Go­cłow­ski pa­tro­no­wał ka­to­lic­kim wier­nym jako bi­skup, po­tem ar­cy­bi­skup. Hie­rar­cha po­ma­gał Wa­łę­sie i Ka­czyń­skim ne­go­cjo­wać z ko­mu­ni­stami w maju 1988 r., pod­czas strajku w Stoczni Gdań­skiej[36]. Nie­mniej Ta­de­usz Go­cłow­ski i Ja­ro­sław Ka­czyń­ski zbli­żają się do sie­bie do­piero na po­czątku 90. I do­cho­dzi do tego dzięki Siw­kowi, który za­pra­sza Go­cłow­skiego do Fun­da­cji Pra­so­wej So­li­dar­no­ści[37].

Jak wi­dzimy, w pierw­szej po­ło­wie lat 90. ar­cy­bi­skup Ta­de­usz Go­cłow­ski stara się jed­na­kowo trak­to­wać Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego i Sła­wo­mira Siwka. Po­tem jed­nak co­raz bar­dziej prze­suwa się na stronę Ka­czyń­skiego. Naj­pierw Go­cłow­ski za­siada w ka­pi­tule Fun­da­cji Pra­so­wej So­li­dar­no­ści ra­zem z Ja­ro­sła­wem Ka­czyń­skim, Sła­wo­mi­rem Siw­kiem i Krzysz­to­fem Cza­bań­skim[38]. W la­tach 1993–1994 nie po­zwala Siw­kowi wy­pchnąć Ka­czyń­skiego z tej fun­da­cji. A w roku 2003 ar­cy­bi­skup Go­cłow­ski znaj­dzie się z Ka­czyń­skim i Cza­bań­skim, ale już bez Siwka, w ra­dzie Fun­da­cji Nowe Pań­stwo (póź­niej prze­mia­no­wa­nej na In­sty­tut im. Le­cha Ka­czyń­skiego)[39]. Służy Ja­ro­sła­wowi Ka­czyń­skiemu za ko­ściel­nego pro­tek­tora i łącz­nika z ka­to­lic­kim epi­sko­pa­tem.

Ar­cy­bi­skup Go­cłow­ski wy­każe się wielką po­wścią­gli­wo­ścią wo­bec księży zwer­bo­wa­nych przez Służbę Bez­pie­czeń­stwa i in­nych kon­fi­den­tów SB. W 2006 r. ogłosi, że nie wie­rzy tecz­kom es­bec­kich agen­tów. „To, że czy­jeś na­zwi­sko jest w ak­tach, jesz­cze nic nie zna­czy” – po­wie od­no­śnie do księ­dza Wie­sława Lau­era (wi­ka­riusz gdań­ski, któ­rego na­zwi­sko fi­gu­ruje w ar­chi­wach IPN-u jako in­for­ma­tora SB). „Wie­rzę księ­dzu Wie­sła­wowi Lau­erowi, że nie był do­no­si­cie­lem SB” – oznajmi ar­cy­bi­skup[40].

Jesz­cze bar­dziej otwar­cie, a na­wet cał­kiem nie­po­wścią­gli­wie Go­cłow­ski po­śpie­szy bro­nić bi­skupa wło­cław­skiego Wie­sława Me­ringa, który zo­stał za­re­je­stro­wany przez SB jako kon­fi­dent o pseu­do­ni­mie „Lu­cjan”. Trudno wąt­pić w jego współ­pracę z es­be­kami. Nie będą jej pod­wa­żać na­wet PiS-owscy so­jusz­nicy epi­sko­patu. „Je­śli ktoś wy­biera so­bie pseu­do­nim, przyj­muje pre­zenty i go­dzi się na tajne spo­tka­nia, nie ma wąt­pli­wo­ści, że SB uważa go za swo­jego współ­pra­cow­nika” – tak PiS-owski hi­sto­ryk Jan Ża­ryn w 2008 r. od­nie­sie się do sprawy Me­ringa. A PiS-owski pro­pa­gan­dzi­sta Ce­zary Gmyz opu­bli­kuje tę wy­po­wiedź i doda: „Jan Ża­ryn z In­sty­tutu Pa­mięci Na­ro­do­wej nie ma wąt­pli­wo­ści, że wie­dza zgro­ma­dzona w ak­tach po­zwala okre­ślić ks. Wie­sława Me­ringa taj­nym i świa­do­mym współ­pra­cow­ni­kiem Służby Bez­pie­czeń­stwa”[41].

Jak na to za­re­aguje ar­cy­bi­skup Go­cłow­ski? Oświad­czy, że „Te­raz mor­duje się księ­dza Wie­sława Me­ringa. On jest mo­ral­nie za­strze­lony. Mo­żemy tylko pła­kać nad jego po­grze­bem”[42].

W 2016 r. Ta­de­usz Go­cłow­ski po­wtó­rzy pu­blicz­nie swoje wy­zna­nie wiary, a może ra­czej nie­wiary. Po­wo­ły­wa­nie się na es­bec­kie do­ku­menty okre­śli jako „nie­ak­cep­to­walne”. I doda: „Czło­wie­kowi na­leży wie­rzyć”[43].

Co ko­mu­ni­styczna Służba Bez­pie­czeń­stwa ro­biła w gdań­skiej die­ce­zji Go­cłow­skiego? W la­tach 80. wer­bo­wała tam księży przy po­mocy... słyn­nego gangu Ni­ko­dema Sko­tar­czaka ps. „Ni­koś”. Ka­to­liccy du­chowni po­ma­gali gang­ste­rom le­ga­li­zo­wać skra­dzione sa­mo­chody. Po­nie­waż cie­szyli się wów­czas za­ufa­niem spo­łe­czeń­stwa, sprze­da­wali wozy nie­świa­do­mym na­byw­com. A wtedy do ak­cji wkra­czała SB, która kon­tro­lo­wała gang po­przez swo­ich kon­fi­den­tów. Ksiądz do­wia­dy­wał się, że może sta­nąć przed są­dem za pa­ser­stwo. Chyba że zgo­dzi się do­no­sić es­be­kom.

Sprawa sta­nie się sze­rzej znana do­piero w roku 2006, gdy po­in­for­mują o niej me­dia. Nie­któ­rzy dzien­ni­ka­rze na­pi­szą o „cie­niu Ni­ko­sia nad ku­rią”. Inni ra­do­śnie ogło­szą, że „Go­cłow­ski nie dał się wcią­gnąć es­be­kom”, „Do­nie­sie­nia na te­mat współ­pracy me­tro­po­lity gdań­skiego z ma­fią sa­mo­cho­dową oka­zały się pro­wo­ka­cją”. „Ar­cy­bi­skup Ta­de­usz Go­cłow­ski za­wsze jeź­dził sa­mo­cho­dami po­cho­dzą­cymi z le­gal­nych źró­deł”[44]. W nie­któ­rych przy­pad­kach za­brak­nie re­flek­sji nad tym, że bi­skup od­po­wiada nie tylko za swoje li­mu­zyny, lecz jako zwierzch­nik księży die­ce­zjal­nych po­nosi od­po­wie­dzial­ność także za to, co ro­bią pod­le­ga­jący mu dusz­pa­ste­rze. Rów­nież ci, któ­rzy zo­stali pa­se­rami gang­ste­rów i kon­fi­den­tami es­be­ków.

Ta­de­usz Go­cłow­ski nie zdąży zo­ba­czyć, jak jego pro­te­go­wany Ja­ro­sław Ka­czyń­ski urze­czy­wist­nia peł­nię swo­jej wi­zji Pol­ski ka­to­lic­kiej i na­ro­do­wej. Ar­cy­bi­skup umrze w maju 2016 r. Przed śmier­cią przy­naj­mniej raz wy­razi nie­po­kój dzia­ła­niami mon­strum, które po­mógł stwo­rzyć. Przez „mon­strum” ro­zu­miemy tu­taj cały obóz po­li­tyczny Ka­czyń­skiego. Pod­czas kam­pa­nii pre­zy­denc­kiej w 2015 r. Go­cłow­ski skry­ty­kuje bo­wiem PiS-owskiego kan­dy­data An­drzeja Dudę. Za co? Pod­czas kam­pa­nii Duda bę­dzie twier­dzić, że Pol­ska jest w opła­ka­nym sta­nie i „wy­maga na­prawy”.

– To nie­uczciwe, je­śli się mówi, że to, co jest dzi­siaj w Pol­sce, po 25 la­tach, to jest ru­ina. To jest nie­prawda. Kiedy pa­trzymy, co się dzieje w rol­nic­twie, na wzrost do­chodu na­ro­do­wego, jak można po­wie­dzieć, że to wszystko się wali? – sko­men­tuje ar­cy­bi­skup Go­cłow­ski w roz­mo­wie z Ra­diem Gdańsk.

Nie­mniej ar­cy­bi­skup po­chwali po­pu­li­stycz­nego po­li­tyka-wo­ka­li­stę Pawła Ku­kiza za kon­tro­wer­syjny po­mysł wpro­wa­dze­nia jed­no­man­da­to­wych okrę­gów wy­bor­czych do sejmu[45]. Ku­kiz bę­dzie się wtedy ota­czać po­li­ty­kami jaw­nie pro­krem­low­skimi i pro­łu­ka­szen­kow­skimi, ta­kimi jak Kor­nel Mo­ra­wiecki (oj­ciec obec­nego pre­miera Ma­te­usza Mo­ra­wiec­kiego), Syl­we­ster Chruszcz i Adam An­drusz­kie­wicz. Wschod­nie po­wią­za­nia tych dzia­ła­czy zo­stały udo­ku­men­to­wane w książce Mo­ra­wiecki i jego ta­jem­nice[46].

SO­WIEC­KIE HOBBY KSIĘ­DZA BI­SKUPA

Rzućmy też okiem na sym­pa­tycz­nego bi­skupa An­drze­jew­skiego z Wło­cławka, który po­pie­rał Ka­czyń­skiego i Siwka, a poza tym miał oso­bli­wego psa i ogromne koty.

Bi­skup umrze w roku 2003, w wieku 65 lat. Do zgonu doj­dzie pod­czas urlopu hie­rar­chy. Ka­to­licka Agen­cja In­for­ma­cyjna (KAI) okre­śli jego śmierć jako na­głą. Ksiądz pra­łat An­toni Po­niń­ski z ku­rii wło­cław­skiej po­wie KAI, że „przy­czyną śmierci bp. An­drze­jew­skiego naj­praw­do­po­dob­niej był za­wał serca”[47].

In­for­mu­jąc o tym zda­rze­niu, KAI poda rów­nież, że Ro­man An­drze­jew­ski: „py­tany o swoje hobby zwy­kle od­po­wia­dał, że są to po­dróże po by­łych re­pu­bli­kach Związku Ra­dziec­kiego”[48].

Bi­skup An­drze­jew­ski za­czął upra­wiać to hobby dość wcze­śnie. Wtedy, gdy Zwią­zek So­wiecki jesz­cze ist­niał. Hie­rar­cha za­czął tam re­gu­lar­nie jeź­dzić w 1987 roku. I to nie tylko do Ukra­iny, Bia­ło­rusi, Li­twy i na Sy­be­rię, gdzie ist­niały liczne spo­łecz­no­ści ka­to­lic­kie. Przy­naj­mniej raz An­drze­jew­ski od­wie­dził rów­nież Mo­skwę. Przy tym w ZSRR wy­stę­po­wał ofi­cjal­nie jako bi­skup[49]. To za­ska­ku­jące, że So­wieci na to po­zwa­lali. W 1987 r. pie­rie­strojka – czyli li­be­ra­li­za­cja, która do­pro­wa­dziła póź­niej do upadku ZSRR – wciąż jesz­cze racz­ko­wała. Do kraju nie wolno było wwo­zić Bi­blii ani in­nej li­te­ra­tury re­li­gij­nej. Ko­ściół ka­to­licki był trak­to­wany przez Kreml jako jedna z naj­bar­dziej wro­gich or­ga­ni­za­cji. Mimo to krem­low­skie wła­dze po­zwa­lały sym­pa­tycz­nemu bi­sku­powi An­drze­jew­skiemu na ofi­cjalne wi­zy­to­wa­nie ZSRR. „W la­tach 1987–89 od­był on, jak sam póź­niej wy­znał, sześć po­dróży do ów­cze­snego Kraju Rad” – pi­sze ka­to­licki ty­go­dnik „Idziemy”[50].

Z so­wiec­kim hobby bi­skupa wiąże się szo­ku­jąca sprawa. W 1987 r. – za­tem wtedy, gdy So­wieci po­zwo­lili mu od­wie­dzać ZSRR – Ro­man An­drze­jew­ski po­ta­jem­nie wy­świę­cił na księ­dza nie­ja­kiego Jó­zefa Bulkę. Dla­czego po­ta­jem­nie? Wy­ja­śnie­nie brzmi na­stę­pu­jąco: Jó­zef Bulka, znany na Li­twie jako Ju­ozas Bul­kas, to oby­wa­tel so­wiecki. Gdyby so­wiec­kie wła­dze się do­wie­działy, że zo­stał księ­dzem ka­to­lic­kim, mo­głyby go prze­śla­do­wać... W 2009 r. „Ga­zeta Wy­bor­cza” ujawni, że Jó­zef Bulka to wie­lo­letni agent służb spe­cjal­nych ZSRR, który w la­tach 40. i 50. do­no­sił na an­ty­so­wiec­kich li­tew­skich par­ty­zan­tów. Akta so­wiec­kich służb mó­wią, że Bulka dzia­łał pod pseu­do­ni­mem „Bimba” i od­po­wiada za śmierć co naj­mniej pięć­dzie­się­ciu sze­ściu osób. Li­tew­scy hi­sto­rycy, któ­rzy znajdą te akta, wy­ślą je do pro­ku­ra­tury. W 2008 r. sąd w Wil­nie wyda eu­ro­pej­ski na­kaz za­trzy­ma­nia księ­dza Jó­zefa Bulki[51]. Mie­siąc po pu­bli­ka­cji „Ga­zety Wy­bor­czej” an­ty­ukra­iń­ski por­tal Kresy.pl na­pi­sze, że „ksiądz Bułka [sic!] za­prze­cza za­rzu­tom”, jed­nak „nie bę­dzie się kon­tak­to­wał z or­ga­nami li­tew­skiej pro­ku­ra­tury. Nie wie­rzy bo­wiem w jej obiek­tyw­ność, a także, że jego dzia­łal­ność zo­sta­nie spra­wie­dli­wie oce­niona przez po­wo­łane do tego or­gany Li­twy”[52].

Dla­czego Jó­zef Bulka zo­stał księ­dzem w 1987 r.? Czy do­stał ta­kie po­le­ce­nie od so­wiec­kich służb spe­cjal­nych? A może ża­ło­wał za grze­chy i szcze­rze się na­wró­cił? W ta­kim ra­zie po­wi­nien wy­znać swoje winy bi­sku­powi An­drze­jew­skiemu. Czy jed­nak bi­skup po czymś ta­kim uczy­niłby Bulkę dusz­pa­ste­rzem? To jesz­cze nie były czasy uwiądu po­wo­łań w pol­skim Ko­ściele ka­to­lic­kim. Nie uwa­żano, że każdy, kto umie ścią­gać datki na tacę, jest do­brym kan­dy­da­tem na księ­dza.

Nie wiemy, co w tej spra­wie kie­ro­wało bi­sku­pem. Wiemy, że na­wró­ce­nie kon­fi­denta zbrod­ni­czej ty­ra­nii po­winno za­owo­co­wać po­stawą sprze­ciwu wo­bec ty­ra­nów. Tak się jed­nak nie dzieje. W la­tach 90. ksiądz Bulka wy­jeż­dża na Bia­ło­ruś. Zo­staje pro­bosz­czem pa­ra­fii Mo­sarz w ob­wo­dzie wi­teb­skim. Bu­duje tam po­mnik Jana Pawła II. Za­kłada też „mu­zeum trzeź­wo­ści”, aby od­cią­gać miesz­kań­ców od pi­jań­stwa. W 2006 r. bia­ło­ru­ski dyk­ta­tor Alek­san­der Łu­ka­szenka oso­bi­ście wrę­czy Jó­ze­fowi Bulce or­der i na­grodę pie­niężną „Za du­chowe od­ro­dze­nie Bia­ło­rusi”. Ofi­cjalna ga­zeta re­żimu, wciąż wy­cho­dząca pod ty­tu­łem „So­wiet­skaja Bie­ło­rus­sija”, na­zwie Bulkę „ar­chi­tek­tem Boga”[53].

3

Szcze­kać, lecz nie gryźć kar­mią­cej ręki

W pierw­szej po­ło­wie lat 90. ko­lejna istotna po­stać po­ja­wia się w ży­ciu Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego i jego brata Le­cha. To mi­liar­der Ry­szard Krauze, który kon­tro­luje firmę in­for­ma­tyczną Pro­kom So­ftware SA i zwią­zaną z nią Grupę Pro­kom.

Sam Lech Ka­czyń­ski jako pre­zes Naj­wyż­szej Izby Kon­troli wpro­wa­dza Krau­zego i jego firmę do NIK-u na wiele lat.

Ty­go­dnik „Po­li­tyka” opi­sze to na­stę­pu­jąco: „W 1994 r. Pro­kom za­wiera umowę z NIK na in­for­ma­ty­za­cję Izby. Pod­pi­suje ją Lech Ka­czyń­ski, ów­cze­sny pre­zes. Obej­mo­wała ona naj­pierw kom­pu­te­ry­za­cję pro­gra­mów księ­go­wych, pła­co­wych itp. Po­tem zaś wpro­wa­dze­nie pro­gramu Pi­lot, za­wie­ra­ją­cego ewi­den­cję pro­wa­dzo­nych kon­troli. Pro­kom pra­co­wał w Izbie jesz­cze w 2000 r. Wy­ko­nawca pod­pi­sał klau­zulę o za­cho­wa­niu ta­jem­nicy, choć po­dobno do bazy da­nych NIK nie miał do­stępu”[54].

PO­TEN­TAT NIE­KIEDY ZRĘCZNY

Krauze zo­sta­nie póź­niej sko­ja­rzony z gło­śnymi ka­ta­stro­fami biz­ne­so­wymi. W la­tach 90. jed­nak sły­nie z ob­rot­no­ści. Stara się żyć do­brze z post­ko­mu­ni­stami, ale też z pra­wicą i li­be­ra­łami.

Lu­dzie PiS-u będą go trak­to­wać co naj­mniej nie­uf­nie.

„Ja­nowi Kul­czy­kowi, Alek­san­drowi Gu­dzo­wa­temu i Ry­szar­dowi Krau­zemu nie po­może za­trud­nia­nie po­li­ty­ków. In­te­resy, ja­kie ro­bili z pań­stwem naj­więksi biz­nes­meni, zo­staną do­kład­nie prze­świe­tlone” – po­wie w 2006 r. Ma­riusz Ka­miń­ski, no­mi­nat Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego na sta­no­wi­sko szefa Cen­tral­nego Biura An­ty­ko­rup­cyj­nego[55]. Jed­nak dwaj naj­wy­żej po­sta­wieni PiS-owcy przez dłuż­szy czas nie po­dzie­lają tej nie­uf­no­ści do Krau­zego. Lech Ka­czyń­ski uświet­nia swą obec­no­ścią im­prezy spor­towo-to­wa­rzy­skie or­ga­ni­zo­wane przez Pro­kom. „Ry­szard Krauze jest je­dy­nym biz­nes­me­nem, o któ­rym Lech Ka­czyń­ski i jego brat Ja­ro­sław pu­blicz­nie wy­po­wia­dają się życz­li­wie, także te­raz, mimo słyn­nej wy­po­wie­dzi Ma­riu­sza Ka­miń­skiego” – na­pi­sze w 2006 r. „Po­li­tyka”[56]. „Re­gu­lar­nie spo­ty­kał się z pre­zy­den­tem Le­chem Ka­czyń­skim, któ­rego córka prak­ty­ko­wała w so­poc­kiej kan­ce­la­rii praw­ni­czej ob­słu­gu­ją­cej Pro­kom. Pre­zy­dent pu­blicz­nie chwa­lił Krau­zego za etyczne pro­wa­dze­nie biz­nesu” – przy­po­mni w roku 2020 „Ga­zeta Wy­bor­cza”[57].

Ze swej strony mi­liar­der nie bę­dzie krył uzna­nia dla braci Ka­czyń­skich:

– To wy­jąt­kowo trafna de­cy­zja. Nie mo­gło być in­nego wska­za­nia, bo to był rok Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego – tak Ry­szard Krauze sko­men­tuje wy­bór Ka­czyń­skiego na Czło­wieka Roku 2005 (wy­róż­nie­nie przy­zna­wane przez ty­go­dnik „Wprost”).

W jaki spo­sób „etycz­nie pro­wa­dzący biz­nes” po­ten­tat zdo­bywa swoje mi­liardy? Działa w nie­jed­nej branży i w nie­jed­nej oko­licy – ze szcze­gól­nym uwzględ­nie­niem kra­jów post­so­wiec­kich.

„Kon­tro­lo­wany przez Krau­zego Pro­kom In­ve­st­ments jest ak­cjo­na­riu­szem ro­syj­skiego banku, który spe­cja­li­zuje się w ob­słu­dze ko­palń złota i firm ju­bi­ler­skich. Bank bę­dzie wspie­rał jed­nego z naj­bo­gat­szych Po­la­ków w po­szu­ki­wa­niu złóż ropy na Sy­be­rii [...]. Ropy bę­dzie po­szu­ki­wać Pe­tro­li­nvest, w któ­rym Ry­szard Krauze ma (bez­po­śred­nio i po­przez firmę Pro­kom In­ve­st­ments) 66,1 proc. ak­cji i gło­sów” – na­pi­sze w czerwcu 2007 r. znany dzien­ni­karz eko­no­miczny An­drzej Ku­blik[58]. Doda, że Ry­szard Krauze chce szu­kać ropy naf­to­wej w Ka­zach­sta­nie i w au­to­no­micz­nej Re­pu­blice Komi, która na­leży do Ro­sji. Po­woła się na Pawła Gri­cuka, pre­zesa Pe­tro­li­nve­stu, który po­wie, że spółka chce wy­ło­żyć 578 mln zł na wy­do­by­cie. Pre­zes Gri­cuk po­chwali się rów­nież, że Pe­tro­li­nvest uzy­skał kon­ce­sję wy­do­byw­czą na ob­szar da­jący mi­liony, może na­wet mi­liardy ba­ry­łek ropy. Za­po­wie także za­kup udzia­łów w spółce Pe­czora Pe­tro­leum, która też po­szu­kuje ropy na ob­sza­rze Komi.

W ar­ty­kule Ku­blika prze­czy­tamy też: „w li­sto­pa­dzie 2006 r. [Pe­tro­li­nvest – przyp. T.P.] pod­pi­sał umowę za­ło­ży­ciel­ską spółki Sie­wier­ge­ofi­zyka, która ma kon­ce­sję na po­szu­ki­wa­nie i wy­do­by­cie ropy na działce Wy­sow­skie w Komi. W tej spółce Pe­tro­li­nvest ma pra­wie 60 proc. udzia­łów, reszta na­leży do firmy SGT Re­surs, Iriny Do­ku­cza­je­wej i banku Lanta-Bank. Co to za bank? Z jego strony in­ter­ne­to­wej do­wie­dzie­li­śmy się, że spe­cja­li­zuje się w ob­słu­dze ko­palń złota i firm ju­bi­ler­skich. Jego pre­zes Sier­giej Do­ku­cza­jew jest wspól­ni­kiem firmy Rus­skije Sa­mo­cwiety z Sankt Pe­ters­burga, naj­więk­szych w Ro­sji za­kła­dów ju­bi­ler­skich [...]. W ru­bryce po­świę­co­nej wła­dzom Lanta-Bank in­for­muje, że w ra­dzie dy­rek­to­rów tego banku za­siada Ry­szard Krauze. Ze strony in­ter­ne­to­wej wy­nika, że dwa lata temu bank za­czął fi­nan­so­wać bu­dowę w ro­syj­skim mie­ście Orzeł fa­bryki in­su­liny Bio­tonu – in­nej spółki z grupy Pro­komu. Mysz­ku­jąc da­lej po ar­chi­wach, można zna­leźć ar­ty­kuł sprzed dwóch lat z mo­skiew­skiego dzien­nika »Wie­do­mo­sti« za­po­wia­da­jący in­we­sty­cje Lanta-Banku w bu­dowę miesz­kań w No­wo­sy­bir­sku wraz z Po­lnor­dem, ko­lejną spółką grupy Pro­kom. Jak bli­skie są związki ro­syj­skiego banku z Pro­ko­mem? Pre­zes Pe­tro­li­nve­stu prze­ka­zał nam, że we­dług jego wie­dzy Pro­kom In­ve­st­ments ma po­śred­nio 25,1 proc. ak­cji Lanta-Bank”[59].

Ry­szard Krauze bę­dzie li­czyć na to, że dzięki Ro­sja­nom, jak rów­nież Ka­za­chom zo­sta­nie szej­kiem naf­to­wym świa­to­wego for­matu. Źle się to dla niego skoń­czy. Jed­nak w la­tach 2004–2010 bę­dzie wią­zać z Ro­sją i Ka­zach­sta­nem wiel­kie na­dzieje. W la­tach 2006–2007 można wręcz mó­wić o en­tu­zja­zmie.

Wró­cimy do tego w dal­szej czę­ści książki. Spójrzmy naj­pierw, jak się za­częła ka­riera mi­liar­dera, któ­rego chwa­lił Lech Ka­czyń­ski.

„Nie lubi mó­wić, jak za­ro­bił swój pierw­szy mi­lion. Przy­wiózł go z Nie­miec, do­kąd w 1984 roku wy­je­chał na ofi­cjalny kon­trakt, wy­słany przez Pol­se­rvice. Ra­zem z matką Ireną, która do tej pory mieszka w Ham­burgu. – To ważna po­stać w jego ży­ciu, może je­dyny au­to­ry­tet – twier­dzi Je­rzy Ję­dy­kie­wicz, były po­mor­ski ba­ron SLD. – Po niej odzie­dzi­czył za­mi­ło­wa­nie do te­nisa. Star­sza pani gra zresztą do tej pory. Jest bar­dzo sprawna, także in­te­lek­tu­al­nie. Do nie­dawna była sze­fem rady nad­zor­czej Pro­kom So­ftware i kilku in­nych spółek” – pi­sze „Po­li­tyka”[60].

Czym był Pol­se­rvice, który wy­słał pa­nią Krauze i jej syna Ry­szarda do Nie­miec Za­chod­nich? PRL-owską cen­tralą han­dlu za­gra­nicz­nego, in­fil­tro­waną i ma­ni­pu­lo­waną przez wy­wiad ko­mu­ni­stycz­nej Pol­ski. Jak wi­dać, Ry­szard Krauze wy­wo­dzi się z tego sa­mego śro­do­wi­ska co liczni współ­pra­cow­nicy i so­jusz­nicy Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego.

W la­tach 1986–1987 Ry­szard Krauze przy­wiózł z Za­chodu sporą jak na tamte czasy sumę (ofi­cjal­nie mó­wiło się o 35 tys. do­la­rów). Za­in­we­sto­wał je w świeżo po­wstałe pry­watne firmy in­for­ma­tyczne, dzia­ła­jące w PRL-u i za­ło­żone przez in­for­ma­tyka Ry­szarda Kaj­kow­skiego. Kaj­kow­ski nie miał żyłki do biz­nesu, więc po­wie­rzył firmy Krau­zemu i swo­jej żo­nie – Li­dii Kaj­kow­skiej, która w la­tach 1978–1983 współ­pra­co­wała z SB jako kon­fi­dentka o pseu­do­ni­mie „Ka­ta­rzyna”[61]. Dzięki temu mo­gła bez­kar­nie an­ga­żo­wać się w prze­myt. To pani Kaj­kow­ska wy­my­śliła na­zwę „Pro­kom” (skrót od „Pro­fe­sjo­nalne Kom­pu­tery”)[62]. W 1986 roku zo­stała pre­ze­ską i wspól­niczką spółki o tej na­zwie. Dru­gim wspól­ni­kiem był Krauze, który jed­nak na boku za­ło­żył In­no­wa­cyjny Za­kład Tech­niki Kom­pu­te­ro­wej „Pro­kom”. Tak po­wstała Grupa Pro­kom. W 1989 r. Kaj­kow­ska ode­szła z Pro­komu. Póź­niej utwo­rzyła spółkę Sa­tView zaj­mu­jącą się two­rze­niem zdjęć sa­te­li­tar­nych. W ra­dzie nad­zor­czej spółki za­sie­dli Alek­san­der Li­chocki, były szef PRL-owskiego kontr­wy­wiadu woj­sko­wego, a także Mie­czy­sław Tar­now­ski, do­radca Krau­zego i były wi­ce­szef Urzędu Ochrony Pań­stwa, za­re­je­stro­wany jako agent ko­mu­ni­stycz­nej Woj­sko­wej Służby We­wnętrz­nej w la­tach 1978–1990[63].

W 1997 r. Pro­kom pod­pi­suje wielki kon­trakt na in­for­ma­ty­za­cję Za­kładu Ubez­pie­czeń Spo­łecz­nych (ZUS). Kto po­maga Krau­zemu w zdo­by­ciu ZUS-u? Do­radca Jan Pro­chow­ski, w 1988 r. za­re­je­stro­wany jako kon­fi­dent ko­mu­ni­stycz­nego kontr­wy­wiadu woj­sko­wego PRL-u o pseu­do­ni­mie „Syl­we­ster”[64]. Re­ali­za­cja kon­traktu na­po­tyka ogromne pro­blemy. Sys­tem, który Pro­kom two­rzy dla ZUS-u, z po­czątku nie działa wła­ści­wie – nie prze­ka­zuje na czas skła­dek płat­ni­ków fun­du­szom eme­ry­tal­nym. Trud­no­ści zo­stają po­ko­nane, jed­nak za­biera to dużo czasu. ZUS do­sta­nie na­grodę eEu­rope Awards for eGo­vern­ment za wdro­że­nie zło­żo­nego sys­temu – ale do­piero w 2005 r.[65]

Wśród współ­pra­cow­ni­ków Ry­szarda Krau­zego zwraca także uwagę Prze­my­sław Sęcz­kow­ski, który staje się wi­ce­sze­fem spółki So­ft­bank z Grupy Pro­kom w wieku za­le­d­wie 34 lat. Krauze czyni też Sęcz­kow­skiego pre­ze­sem dru­żyny ko­szy­kar­skiej Pro­komu. „Moi roz­mówcy za­sta­na­wiają się, z czego wy­nika tak szybka ka­riera Prze­my­sława Sęcz­kow­skiego, który wraz z oj­cem czę­sto go­ści na try­bu­nach Pro­komu” – na­pi­sze póź­niej Krzysz­tof Wój­cik, au­tor książki De­pre­sja mi­liar­dera. Hi­sto­ria Ry­szarda Krau­zego, jed­nego z naj­bo­gat­szych Po­la­ków. Wspo­mniany oj­ciec, Jó­zef Sęcz­kow­ski, rów­nież jest biz­nes­me­nem. W na­stęp­nych la­tach bę­dzie ro­bić in­te­resy z sy­nem[66]. Wój­cik poda w swo­jej książce, że SB w 1978 r. za­re­je­stro­wała Sęcz­kow­skiego se­niora jako kon­fi­denta o pseu­do­ni­mie „Bo­gu­sław”. Au­tor skon­fron­tuje go z es­bec­kimi ak­tami.

– Pra­co­wa­łem wtedy jako elek­tro­mon­ter na bu­do­wie lot­ni­ska Sze­re­mie­tiewo w Mo­skwie. Fak­tycz­nie, roz­ma­wiał ze mną ja­kiś es­bek, ale nie pod­pi­sy­wa­łem żad­nych zo­bo­wią­zań do współ­pracy – po­wie Jó­zef Sęcz­kow­ski po obej­rze­niu do­ku­men­tów. Przy­zna, że ta­kich spo­tkań od­był wię­cej, z czego jedno w Pol­sce. Bę­dzie za­pew­niać, że nie miał żad­nego wpływu na ka­rierę syna[67]. Naj­wy­raź­niej służby Kremla też ufały panu Sęcz­kow­skiemu, skoro po­zwo­liły, by Po­lak ro­bił co­kol­wiek przy stra­te­gicz­nej so­wiec­kiej in­we­sty­cji. Co cie­kawe, gdy w 2023 r. szu­ka­łem w IPN-ie akt Jó­zefa Sęcz­kow­skiego, nic nie zna­la­złem. Czyżby ktoś je utaj­nił w la­tach 2015–2022?

Związki z ko­mu­ni­stycz­nymi służ­bami i pro­blemy w ZUS-ie nie będą prze­szka­dzać Le­chowi Ka­czyń­skiemu w bli­skich sto­sun­kach z Ry­szar­dem Krau­zem. Do­piero póź­niej re­la­cje mię­dzy braćmi Ka­czyń­skimi a mi­liar­de­rem zde­cy­do­wa­nie się po­psują. Wró­cimy do tego w na­stęp­nych roz­dzia­łach.

LISI UŚMIECH PANI SĘ­DZI

We wrze­śniu 1994 r. Ja­ro­sław Ka­czyń­ski uwal­nia się od spo­rego kło­potu. Mia­no­wi­cie od sprawy 8 mld zł (z dzi­siej­szej per­spek­tywy tak zwa­nych sta­rych zło­tych), które Fun­da­cja Pra­sowa So­li­dar­no­ści po­ży­czyła par­tii Po­ro­zu­mie­nie Cen­trum trzy lata wcze­śniej. Po­życzka była bez­prawna, gdyż nie uspra­wie­dli­wiał jej sta­tut fun­da­cji. W 1993 r. sąd pierw­szej in­stan­cji uznał jed­nak, że po­życzka nie miała zna­mion prze­stęp­stwa. Pro­ku­ra­tura od­wo­łała się od wy­roku. Wy­rok za­pada we wrze­śniu 1994 r. Sąd ape­la­cyjny do­strzega wy­stę­pek je­dy­nie w tym, że Sła­wo­mir Si­wek za­pła­cił pie­niędzmi fun­da­cji za miej­sca ho­te­lowe dla go­ści kon­gresu za­ło­ży­ciel­skiego Po­ro­zu­mie­nia Cen­trum. Jed­nak Si­wek unika kary, gdyż sąd uznaje go za po­rząd­nego oby­wa­tela, któ­remu oka­zjo­nal­nie po­wi­nęła się noga. Cóż, po­rządni oby­wa­tele re­ko­men­do­wani przez ka­to­lic­kich bi­sku­pów mogą w Pol­sce li­czyć na ta­ryfę ulgową.

Przy tej oka­zji Ja­ro­sław Ka­czyń­ski znów spró­buje się przed­sta­wić w roli ofiary prze­śla­do­wań ze strony post­ko­mu­ni­stów. W Po­ro­zu­mie­niu prze­ciw mo­no­wła­dzy na­pi­sze, że sprawę roz­strzy­gała... zła i prze­wrotna ko­bieta. Mia­no­wi­cie sę­dzia ko­mu­nistka, która w cza­sach PRL-u gnę­biła ofiary re­żi­mo­wej mi­li­cji. „Otóż gdy wsze­dłem na roz­prawę od­wo­ław­czą, zo­ba­czy­łem, że jed­no­oso­bowy skład [sę­dziow­ski – przyp. T.P.] to pani, która za daw­nych cza­sów była I se­kre­ta­rzem Pod­sta­wo­wej Or­ga­ni­za­cji Par­tyj­nej [ko­mórka ko­mu­ni­stycz­nej par­tii rzą­dzą­cej PZPR – przyp. T.P.] i prze­wod­ni­czącą wy­działu zwa­nego wy­dzia­łem gwar­dii. Skąd ta na­zwa? Otóż je­śli trzeba było za­ła­twić ja­kąś wy­jąt­kowo wręcz brudną sprawę, ska­zać za po­bi­cie mi­li­cjan­tów cał­kiem nie­win­nych lu­dzi, któ­rych to mi­li­cjanci po­bili, to rzecz była kie­ro­wana wła­śnie tam [...]. Kiedy zo­ba­czy­łem ją po­now­nie, po pra­wie dwu­dzie­stu la­tach, trzeba przy­znać, nie­mal nie­zmie­nioną, to [...] by­łem za­sko­czony” – czy­tamy w książce[68].

Czy­tamy rów­nież, że per­fidna ko­mu­ni­styczna sę­dzia... ak­cep­tuje wy­rok unie­win­nia­jący Ka­czyń­skiego i jego ko­le­gów. Chce na­wet zmie­nić uza­sad­nie­nie wy­roku pierw­szej in­stan­cji, żeby wy­ma­zać nie­ko­rzystne dla nich sfor­mu­ło­wa­nia. Ta­kie, które mo­głyby su­ge­ro­wać, że Ka­czyń­ski z ko­le­gami do­pu­ścili się bez­praw­nego czynu świa­do­mie...[69]

Tu można spy­tać, dla­czego Ja­ro­sław Ka­czyń­ski otwar­cie przy­znaje się do tego, że ra­to­wała go sę­dzia ko­mu­nistka. Cóż, Ka­czyń­ski naj­wy­raź­niej się tego wsty­dzi. Być może na­wet boi się, że po la­tach ktoś mógłby mu wy­po­mnieć taką so­jusz­niczkę. Dla­tego woli tę sprawę opo­wie­dzieć po swo­jemu. Su­ge­ruje, że po­moc ze strony ko­mu­nistki wcale nie jest po­mocą, tylko chy­trą in­trygą ma­jącą na celu wsz­czę­cie sprawy od nowa. Ja­ro­sław Ka­czyń­ski pi­sze: „Pani sę­dzia z li­sim uśmie­chem po­in­for­mo­wała mnie, że co prawda nie ma za­strze­żeń do wy­roku, ale uza­sad­nie­nie jest wa­dliwe, gdyż wy­ni­ka­łoby z niego, że za­rzu­cane nam prze­stęp­stwo ma cha­rak­ter tak zwa­nego prze­stęp­stwa ce­lo­wego, a tak nie jest. W związku z tym trzeba sprawę roz­pa­trzyć jesz­cze raz”[70]. Za­raz po­tem jed­nak do­daje: „To po­nowne roz­pa­trze­nie ni­gdy nie miało miej­sca. Po ja­kimś cza­sie sprawę umo­rzono”.

Za­tem dla Ka­czyń­skiego wszystko do­brze się skoń­czyło, choć mo­gło się skoń­czyć jesz­cze le­piej. Chyba trzeba się cie­szyć, że sąd niż­szej in­stan­cji nie po­słu­chał wska­zań ko­mu­ni­stycz­nej sę­dzi wyż­szej in­stan­cji. Co bo­wiem by się stało, gdyby jesz­cze do­bit­niej unie­win­nił Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego? Ka­czyń­ski jesz­cze bar­dziej mu­siałby wy­krę­cać kota ogo­nem. Czy­tel­nicy jego książki mo­gliby do­stać oczo­pląsu od akro­ba­cji au­tora.

BIEDNY, PRZE­ŚLA­DO­WANY

Opo­wieść o prze­wrot­nej sę­dzi sta­nowi część nar­ra­cji o rze­ko­mych prze­śla­do­wa­niach Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego przez post­ko­mu­ni­stów. W roli prze­śla­dow­ców wy­stę­pują przede wszyst­kim byli es­becy z UOP-u. Prawda jest taka, że byli es­becy z UOP-u nie prze­śla­dują Ka­czyń­skiego, tylko po­ma­gają mu od­gry­wać prze­śla­do­wa­nego. Świad­czą o tym fakty opi­sane w Ka­czyń­skim i jego pa­ję­czy­nie. Je­den z tych fak­tów skró­towo przy­po­mnę.

Cho­dzi o fał­szywą de­kla­ra­cję lo­jal­no­ści wo­bec re­żimu PRL-u, tak zwaną lo­jalkę, którą Ka­czyń­ski rze­komo miał pod­pi­sać w grud­niu 1981 r. Fał­szywkę pu­bli­kuje w 1993 r. Ma­rek Ba­rań­ski, dzien­ni­karz ty­go­dnika „Nie”, były ko­mu­ni­styczny pro­pa­gan­dzi­sta. W od­po­wie­dzi Ja­ro­sław Ka­czyń­ski wy­ta­cza re­dak­to­rowi Ba­rań­skiemu pry­watny akt oskar­że­nia w są­dzie kar­nym. Przed są­dem Ba­rań­ski pre­zen­tuje spre­pa­ro­waną wer­sję teczki Ka­czyń­skiego. We­dług niej Ja­ro­sław Ka­czyń­ski w 1981 r. miał się zgo­dzić na re­gu­larne spo­tka­nia z SB. Es­becy zaś mieli go uznać za kan­dy­data na TW [tajny współ­pra­cow­nik, kon­fi­dent ści­śle współ­pra­cu­jący z SB i pod­dany służ­bo­wej dys­cy­pli­nie – przyp. T.P.]. Teczka zo­stała spre­pa­ro­wana tak źle, że na­wet dziecko mo­głoby to za­uwa­żyć. Do­strzega to rów­nież sąd, który nie daje wiary fał­szywce. Ka­czyń­skiemu po­ma­gają liczni przed­sta­wi­ciele UOP-u, prze­waż­nie byli es­becy, któ­rzy świad­czą na jego ko­rzyść. Przede wszyst­kim jed­nak naj­bar­dziej po­maga au­tor fał­szywki, który nie­udol­nie ją sfa­bry­ko­wał.

Wszystko wska­zuje na to, że au­to­rem jest es­becki puł­kow­nik Jan Le­siak, który po upadku ko­mu­ni­zmu kon­ty­nu­uje ka­rierę w UOP-ie. Ka­rierę burz­liwą i ma­low­ni­czą, gdyż Le­siak sły­nie z ak­cji o cha­rak­te­rze pro­wo­ka­cji i mi­sty­fi­ka­cji. Dzięki jed­nej z ta­kich ak­cji, po­le­ga­ją­cej na fa­bry­ka­cji lo­jalki i teczki, Ja­ro­sław Ka­czyń­ski staje się świę­tym mę­czen­ni­kiem dla swo­ich wy­znaw­ców. „Es­becy tak chcą znisz­czyć Ja­ro­sława, że teczki mu pre­pa­rują! Naj­wy­raź­niej za­lazł im za skórę!” – po­wta­rzają wy­borcy PC, póź­niej PiS-u. 

Ha­łas wo­kół fał­szy­wej teczki prze­sła­nia to, że Ja­ro­sław Ka­czyń­ski ma inną, praw­dziwą es­becką teczkę. Teczkę za­kwa­li­fi­ko­waną jako au­ten­tyczną przez IPN i uznaną za wia­ry­godną przez sąd w wol­nej Pol­sce. Teczkę, do­dajmy, skraj­nie kom­pro­mi­tu­jącą. Co bo­wiem w niej czy­tamy? To, że Ka­czyń­ski nie zło­żył pi­sem­nej de­kla­ra­cji lo­jal­no­ści w 1981 r., za to zło­żył ustną. Jak rów­nież to, że wy­raź­nie bro­nił się przed rolą re­gu­lar­nego TW, ale chciał współ­pra­co­wać z es­be­kami w spo­sób bar­dziej luźny. We­dług za­sad, które obo­wią­zy­wały w przy­padku tak zwa­nych kon­tak­tów ope­ra­cyj­nych, czyli nie­for­mal­nych kon­fi­den­tów.

Tak wy­gląda prawda o po­sta­wie Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego w grud­niu 1981 r. Acz­kol­wiek wielka część opi­nii pu­blicz­nej w la­tach 90., a także w dwóch pierw­szych de­ka­dach XX w. wciąż nie przyj­mie tego do wia­do­mo­ści. Do­ty­czyć to bę­dzie rów­nież licz­nych prze­ciw­ni­ków Ka­czyń­skiego.

Jaki bo­wiem sku­tek przy­nie­sie na­gło­śnie­nie tego, że wo­dzowi PiS-u za­ło­żono fał­szywą teczkę? De­mo­kra­tyczne me­dia skon­cen­trują się na po­ucza­niu Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego: „Drogi Jarku, to brzydko wy­ty­kać in­nym ich teczki, kiedy na swoim przy­kła­dzie wiesz, że je pre­pa­ro­wano” – tak można pod­su­mo­wać te ka­za­nia. Na­iw­ność tych, co są­dzą, że wpłyną dy­dak­tycz­nie na Ka­czyń­skiego, za­piera dech w pier­siach. Słowa „fał­szywa teczka, fał­szywa teczka” będą po­wta­rzane tak czę­sto, że nie­mal wszy­scy za­po­mną o teczce jak naj­bar­dziej praw­dzi­wej. Ten, kto po­wie: „W teczce Ka­czyń­skiego czy­tamy, że za­ofe­ro­wał współ­pracę SB”, usły­szy w od­po­wie­dzi: „Nie można wie­rzyć teczce Ka­czyń­skiego, prze­cież ją sfał­szo­wano”.

Twórcy fał­szywki za­pewne nie­je­den raz po­gra­tu­lują so­bie suk­cesu.

NA­RZĘ­DZIA, KTÓ­RYCH KA­CZYŃ­SKI NIE UŻYŁ

W tej sy­tu­acji mało kto zada so­bie dwa pod­sta­wowe py­ta­nia. Dla­czego Le­siak, wy­trawny es­bek, spre­pa­ro­wał teczkę tak źle, że po­mógł Ka­czyń­skiemu? Dla­czego Ja­ro­sław Ka­czyń­ski, który bę­dzie pu­blicz­nie wska­zy­wać Jana Le­siaka jako win­nego[71], ni­gdy nie wy­ko­rzy­sta swej praw­ni­czej wie­dzy, żeby sku­tecz­nie ści­gać Le­siaka w są­dzie? Prze­cież bę­dzie mieć na­rzę­dzia, żeby to zro­bić.

Oto na­rzę­dzie pierw­sze: Ka­czyń­ski wy­gra z Ba­rań­skim w 1998 r. Dzien­ni­karz zo­sta­nie ska­zany za prze­stęp­stwo z ar­ty­kułu 178 pa­ra­grafu 2 ów­cze­snego ko­deksu kar­nego. Za­tem za to, że „pod­niósł lub roz­gło­sił” na nie­ko­rzyść Ka­czyń­skiego „nie­praw­dziwy za­rzut o po­stę­po­wa­niu lub wła­ści­wo­ściach [...]w celu po­ni­że­nia w opi­nii pu­blicz­nej lub na­ra­że­nia na utratę za­ufa­nia”. Pu­bli­ka­cja Ba­rań­skiego w świe­tle prawa sta­nie się prze­stęp­stwem. Każdy więc, kto przy­czy­nił się do jej po­wsta­nia – w tym przy­padku byłby to Le­siak – bę­dzie mieć współ­udział w prze­stęp­stwie.

Co wię­cej, sam re­dak­tor Ba­rań­ski może się oka­zać po­mocny w tym, żeby po nitce do kłębka do­paść Le­siaka. Al­bo­wiem już w 1997 r. oskar­żony Ba­rań­ski zmie­nia wer­sję i prze­staje bro­nić rze­ko­mej praw­dzi­wo­ści opu­bli­ko­wa­nej przez sie­bie lo­jalki. Ze­znaje, że zo­stał oszu­kany przez funk­cjo­na­riu­sza UOP-u, który pod­su­nął mu fał­szywkę. Gdyby więc Ka­czyń­ski wy­to­czył pro­ces Ja­nowi Le­sia­kowi, mógłby we­zwać Marka Ba­rań­skiego na świadka. Uzy­skałby ze­zna­nia ob­cią­ża­jące in­sty­tu­cję Le­siaka, ko­le­gów Le­siaka, może na­wet sa­mego Le­siaka. W póź­niej­szych la­tach bo­wiem Ba­rań­ski bę­dzie wska­zy­wać na płk. Le­siaka i jego lu­dzi jako na praw­do­po­dob­nych au­to­rów fał­szywki[72].

Po dru­gie, rów­nież w 1997 r. post­ko­mu­ni­styczny mi­ni­ster spraw we­wnętrz­nych Zbi­gniew Sie­miąt­kow­ski wska­zuje na Le­siaka. Robi to bez­po­śred­nio, jed­no­znacz­nie i gło­śno. Staje przed ka­me­rami TV i oświad­cza, że w UOP-ie ist­niał spe­cjalny ze­spół kie­ro­wany przez Jana Le­siaka. Co ro­bił ten ze­spół? We­dług mi­ni­stra in­ge­ro­wał w dzia­łal­ność par­tii po­li­tycz­nych, mię­dzy in­nymi Po­ro­zu­mie­nia Cen­trum. Sie­miąt­kow­ski i jego pod­władni w służ­bo­wej sza­fie Le­siaka znaj­dują do­ku­menty świad­czące o tym in­ge­ro­wa­niu. Wśród nich jest też fał­szywa lo­jalka Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. To wła­śnie ta fał­szywka, którą opu­bli­ko­wał Ba­rań­ski...

Co cie­kawe, pod­czas ba­da­nia szafy Le­siaka przez lu­dzi Sie­miąt­kow­skiego lo­jalka Ka­czyń­skiego na chwilę znika. Po­tem jed­nak znowu po­ja­wia się w sza­fie. Je­den z funk­cjo­na­riu­szy wy­nosi ją i ukrywa, znowu jed­nak przy­nosi z po­wro­tem[73]. Ła­two so­bie wy­obra­zić szepty to­wa­rzy­szące tym go­rącz­ko­wym ma­new­rom:

– Za­bra­łem to z szafy, bo nie chcia­łem, żeby ob­wi­niali UOP!

– Zgłu­pie­li­ście, po­rucz­niku? Prze­cież mają nas ob­wi­niać!

Opi­nia pu­bliczna w du­żej mie­rze daje wiarę oświad­cze­niu Zbi­gniewa Sie­miąt­kow­skiego. Nic dziw­nego, skoro mówi mi­ni­ster spraw we­wnętrz­nych. I do tego jesz­cze w roli ofiary nie sta­wia sie­bie i swo­ich post­ko­mu­ni­stycz­nych ko­le­gów, tylko do­mnie­ma­nych prze­ciw­ni­ków. Ja­ro­sław Ka­czyń­ski prze­cież przed­sta­wia się jako wróg post­ko­mu­ni­stów. To, co Le­siak ro­bił Ka­czyń­skiemu, mu­siało być bar­dzo złe, skoro na­wet ko­much Sie­miąt­kow­ski uznał, że trzeba za­pro­te­sto­wać – my­śli te­le­widz i czy­tel­nik ga­zet.

Siłą rze­czy oświad­cze­nie mi­ni­stra Sie­miąt­kow­skiego sta­nowi ja­skrawy do­wód na nie­ko­rzyść Le­siaka. Ja­ro­sław Ka­czyń­ski mógłby uczy­nić z niego po­tężną broń w są­dzie. Gdyby tylko ze­chciał ści­gać Jana Le­siaka, tak jak ściga Marka Ba­rań­skiego...

Czy po­zwala na to ów­cze­sny ko­deks karny? Czy po­zwa­lają na to prze­pisy o przedaw­nie­niu? Zgod­nie z pra­wem czyn do­ko­nany przez Ba­rań­skiego (praw­do­po­dob­nie też Le­siaka) przedaw­nia się po pię­ciu la­tach od po­peł­nie­nia[74].

Jak to się ma do chro­no­lo­gii? Ma­rek Ba­rań­ski opu­bli­ko­wał fał­szywą lo­jalkę Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego w 1993 r. Cztery lata póź­niej, w 1997 r. Sie­miąt­kow­ski pu­blicz­nie pięt­nuje Le­siaka jako prze­śla­dowcę Ka­czyń­skiego i jego ko­le­gów. W sza­fie Le­siaka znaj­duje fał­szywą lo­jalkę, rze­komo pod­pi­saną przez Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. Za­tem Ka­czyń­ski może zło­żyć ko­lejny akt oskar­że­nia w są­dzie, tym ra­zem prze­ciwko Le­sia­kowi. Ma do­wody winy Le­siaka – a czyn się nie przedaw­nił, gdyż mi­nęły tylko cztery lata od pu­bli­ka­cji. Ka­czyń­ski ma też szansę na uzy­ska­nie wy­roku przed upły­wem pię­ciu lat, bo sądy pra­cują wtedy szyb­ciej niż dziś.

PO­WŚCIĄ­GLI­WOŚĆ BRACI

Mimo to Ja­ro­sław Ka­czyń­ski nie ściga puł­kow­nika Le­siaka. Robi to pro­ku­ra­tura, acz­kol­wiek bez en­tu­zja­zmu. Pro­ku­ra­to­rzy pro­wa­dzą śledz­two w la­tach 1997–1999. Czym ono się koń­czy? Pro­ku­ra­tura uma­rza sprawę, gdyż uznaje ope­ra­cje ze­społu Le­siaka wo­bec Ka­czyń­skiego i in­nych dzia­ła­czy po­li­tycz­nych za błąd, nie prze­stęp­stwo. Kto wów­czas jest pro­ku­ra­to­rem ge­ne­ral­nym? Mi­ni­stra spra­wie­dli­wo­ści Hanna Su­chocka, jedna z li­de­rek Unii Wol­no­ści (UW). To par­tia, którą Ja­ro­sław Ka­czyń­ski zwal­cza. Jego zwo­len­nicy do dziś ob­wi­niają Su­chocką o po­błaż­li­wość wo­bec Le­siaka[75].

Jed­nak w la­tach 2000–2001 mi­ni­strem spra­wie­dli­wo­ści i pro­ku­ra­to­rem ge­ne­ral­nym zo­sta­nie brat Ja­ro­sława, Lech Ka­czyń­ski. W 2001 r. do­pro­wa­dzi do po­sta­wie­nia za­rzu­tów Le­sia­kowi. Po­tem jed­nak za­czną się dziać dziwne rze­czy. Mi­ni­ster spra­wie­dli­wo­ści i pro­ku­ra­tor ge­ne­ralny Lech Ka­czyń­ski pod­czas ca­łej swo­jej ka­den­cji nie bę­dzie umiał spra­wić, żeby Le­siak od­po­wia­dał przed są­dem. Doj­dzie do tego do­piero w 2006 r. Ko­lejne przedaw­nie­nie? Oczy­wi­ście. Jan Le­siak znowu wy­cho­dzi bez szwanku.

Co wię­cej, sąd wskaże bar­dzo in­try­gu­jącą oko­licz­ność. Przedaw­nie­nia od sa­mego po­czątku nie dało się unik­nąć. Dla­czego? Z bar­dzo pro­stej, ale nie­zwy­kłej przy­czyny.

W 2001 r. pro­ku­ra­to­rzy Le­cha Ka­czyń­skiego sta­wiają Le­sia­kowi za­rzuty, które już wtedy są przedaw­nione!

Jak to się od­bywa? Puł­kow­nik Le­siak zo­staje oskar­żony o prze­kro­cze­nie upraw­nień funk­cjo­na­riu­sza pu­blicz­nego. Zgod­nie z no­wym ko­dek­sem kar­nym, który obo­wią­zuje od wrze­śnia 1998 r., Le­sia­kowi grozi do trzech lat wię­zie­nia[76]. Tak mówi ar­ty­kuł 231 pa­ra­graf 1 no­wego ko­deksu, któ­rego uży­wają pro­ku­ra­to­rzy Le­cha Ka­czyń­skiego prze­ciwko Le­sia­kowi[77]. I to pro­wa­dzi do przedaw­nie­nia. Al­bo­wiem ar­ty­kuł 101 rów­no­cze­śnie sta­nowi, że czyn za­gro­żony karą nie­prze­kra­cza­jącą trzech lat wię­zie­nia przedaw­nia się po pię­ciu la­tach.

Rok 2001 dzieli od roku 1993 wię­cej niż pięć, bo aż osiem lat. Stąd oczy­wi­ste przedaw­nie­nie. Dla­czego więc Lech Ka­czyń­ski i jego lu­dzie ści­gają puł­kow­nika Jana Le­siaka w spo­sób z góry ska­zany na klę­skę? Czy nie mają in­nego wyj­ścia?

Mają, ale z niego nie ko­rzy­stają. Nie ko­rzy­stają z pa­ra­grafu 2 ar­ty­kułu 231. Otóż czy­tamy w nim, że funk­cjo­na­riusz pu­bliczny, który prze­kra­cza swoje upraw­nie­nia dla ko­rzy­ści oso­bi­stej, pod­lega ka­rze po­zba­wie­nia wol­no­ści do lat 10. A prze­stęp­stwo za­gro­żone taką karą przedaw­nia się do­piero po 10 la­tach.

Czy Le­siaka można oskar­żyć o prze­kro­cze­nie upraw­nień w celu osią­gnię­cia ko­rzy­ści oso­bi­stej? Oczy­wi­ście, że można. Na­iw­no­ścią było wie­rzyć, że Jan Le­siak w la­tach 90. działa wy­łącz­nie z przy­czyn ide­owych lub dla za­bawy. Wy­trawny es­bek, po­tem wy­soki funk­cjo­na­riusz Urzędu Ochrony Pań­stwa za­pewne dąży do ko­lej­nych awan­sów, do zwięk­sza­nia swo­ich wpły­wów, może na­wet do prze­ję­cia kon­troli nad klu­czo­wymi po­li­ty­kami i nad ca­łym UOP-em...

Dla­czego więc Lech Ka­czyń­ski i jego pro­ku­ra­to­rzy prze­ciwko Le­sia­kowi nie uży­wają pa­ra­grafu 2? Dla­czego sta­wiają nie­sku­teczny, przedaw­niony za­rzut z pa­ra­grafu 1?

Nie wiemy. Nie mamy jed­nak wąt­pli­wo­ści, że gdyby Ja­ro­sław ka­zał Le­chowi ści­gać puł­kow­nika sku­tecz­nie, Lech ści­gałby go sku­tecz­nie i upar­cie. Gdyby zaś Ja­ro­sław ka­zał Le­chowi ści­gać puł­kow­nika tylko na po­kaz, Lech za­pewne rów­nież po­słu­chałby brata.

Dla po­rządku od­no­tujmy, że puł­kow­nik Jan Le­siak po raz trzeci wy­mi­gał się w roku 2008. Wtedy po­szło o samo spre­pa­ro­wa­nie teczki Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego. Pro­ku­ra­tura roz­pa­try­wała tę sprawę od­dziel­nie od in­nych dzia­łań UOP-u wo­bec par­tii po­li­tycz­nych. Rów­nież i to po­stę­po­wa­nie umo­rzono w 2008 r. w związku z przedaw­nie­niem. Dla­tego nie zba­dano udziału Le­siaka w fał­szer­stwie.

„BU­DOWA STRUK­TUR MA­FIJ­NYCH”

Co zaś mó­wią do­ku­menty zna­le­zione w sza­fie puł­kow­nika Le­siaka?

Wy­nika z nich, że puł­kow­nik i jego pod­opieczni uważ­nie śle­dzili Ka­czyń­skiego, ana­li­zu­jąc jego cha­rak­ter i upodo­ba­nia[78]. Do­brze znali jego dzia­łal­ność nie tylko po­li­tyczną, lecz także biz­ne­sową[79]. Bez ogró­dek okre­ślają dzia­łal­ność Ka­czyń­skiego i Gla­piń­skiego jako prze­stęp­czą. Naj­waż­niej­szy z do­ku­men­tów wy­two­rzo­nych przez Le­siaka i jego lu­dzi po­cho­dzi z lu­tego 1993 roku. Nosi ty­tuł „Ocena dzia­łal­no­ści nie­któ­rych ugru­po­wań po­li­tycz­nych”. Do­ku­ment mówi, że „naj­więk­sze za­gro­że­nie dla struk­tur pań­stwa ma dzia­łal­ność osób zwią­za­nych z Ja­ro­sła­wem Ka­czyń­skim i Ada­mem Gla­piń­skim”, gdyż „cha­rak­te­ry­zuje się ona dużą sku­tecz­no­ścią i bez­względ­no­ścią, bu­dową struk­tur ma­fij­nych, me­to­dycz­nym i kon­se­kwent­nym osią­ga­niem za­kła­da­nych ce­lów”.

Nie­mniej ten sam do­ku­ment ze­społu Le­siaka prze­strzega przed zwal­cza­niem Ka­czyń­skiego. Czy­tamy, że „pod­jęte ewen­tu­al­nie dzia­ła­nia ope­ra­cyjne w sto­sunku do ww. osób po­winny mieć bar­dzo ogra­ni­czony za­kres”. Ope­ra­cje okre­ślane w in­nych do­ku­men­tach Le­siaka jako „dez­in­te­gra­cja pra­wi­co­wych, ra­dy­kal­nych ugru­po­wań po­li­tycz­nych” spro­wa­dzają się tu­taj do wy­ko­rzy­sta­nia „oso­bo­wych źró­deł in­for­ma­cji b. SB w celu in­fil­tra­cji ra­dy­kal­nych ugru­po­wań”[80].

Ko­lejny in­te­re­su­jący pa­pier z szafy Le­siaka to „No­tatka dot. zre­ali­zo­wa­nych przed­się­wzięć ope­ra­cyj­nych w sto­sunku do nie­któ­rych ra­dy­kal­nych ugru­po­wań po­li­tycz­nych” z sierp­nia 1993 r. 

Czyżby ten do­ku­ment speł­niał ma­rze­nia zwo­len­ni­ków Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego, pra­gną­cych do­wodu na rze­kome prze­śla­do­wa­nie ich wo­dza przez UOP? Już bo­wiem dru­gie zda­nie no­tatki brzmi: „Zgod­nie z po­le­ce­niem kie­row­nic­twa UOP prze­pro­wa­dzono czyn­no­ści ope­ra­cyjne ma­jące na celu dez­in­te­gra­cję pra­wi­co­wych, ra­dy­kal­nych ugru­po­wań po­li­tycz­nych”. Da­lej czy­tamy o tym, jak funk­cjo­na­riu­sze UOP-u skłó­cali pra­wi­cowe par­tie i dzia­ła­czy.

Jed­nak wielka część tych dzia­łań do­ty­czy nie Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego, tylko jego ry­wali! No­tatka mówi przede wszyst­kim o Ru­chu dla Rze­czy­po­spo­li­tej (RdR), na któ­rego czele stał Jan Ol­szew­ski. Po­ja­wia się rów­nież Kon­fe­de­ra­cja Pol­ski Nie­pod­le­głej (KPN). To par­tia, która re­pre­zen­to­wała pro­za­chod­nią, re­pu­bli­kań­ską cen­tro­pra­wicę. Mimo to ów­cze­sne me­dia przed­sta­wiały ją nie­raz jako stado osza­la­łych ra­dy­ka­łów. Mógł mieć na to wpływ puł­kow­nik Le­siak, który bez­względ­nie zwal­czał KPN. W no­tatce czy­tamy, że lu­dzie Le­siaka ro­bią wszystko, by skłó­cić KPN z RdR-em.

KA­NAŁ PRZE­PŁYWU IN­FOR­MA­CJI UOP–KA­CZYŃ­SKI

Je­śli cho­dzi o Ruch dla Rze­czy­po­spo­li­tej, to funk­cjo­na­riusz lub agent UOP-u – na­zy­wany „ka­na­łem prze­pływu in­for­ma­cji” – pro­wa­dzi dłu­gie roz­mowy z człon­kiem RdR-u, by­łym wi­ce­mi­ni­strem spraw we­wnętrz­nych, An­drze­jem Za­lew­skim. Przy tej oka­zji UOP po­maga wie­lo­let­niemu przy­ja­cie­lowi i so­jusz­ni­kowi Ka­czyń­skiego, An­to­niemu Ma­cie­re­wi­czowi. „Ka­nał prze­pływu” mówi bo­wiem Za­lew­skiemu, że Ma­cie­re­wicz „nie był współ­pra­cow­ni­kiem SB”. Za­raz po­tem na­stę­puje frag­ment tek­stu utaj­niony przez Agen­cję Bez­pie­czeń­stwa We­wnętrz­nego (ABW), na­stęp­czy­nię UOP-u. 

Skąd to utaj­nie­nie i czego do­ty­czy? Nie wia­domo. Do­ku­menty z szafy Le­siaka od­taj­niono za pierw­szych rzą­dów Ka­czyń­skiego, gdy PiS kon­tro­lo­wał służby spe­cjalne, w tym ABW. Za­tem ABW mo­gła wy­ciąć na przy­kład tę część zda­nia, która mó­wiła, że in­for­ma­cja wy­bie­la­jąca Ma­cie­re­wi­cza jest nie­praw­dziwa. W la­tach 80. An­toni Ma­cie­re­wicz dzia­łał pod opieką Biura Stu­diów SB – eli­tar­nej jed­nostki, która bli­sko współ­dzia­łała z so­wiec­kimi służ­bami. Sprawa zo­stała do­kład­nie udo­ku­men­to­wana w książce Ma­cie­re­wicz. Jak to się stało[81].

A co wy­słan­nik UOP-u mówi Za­lew­skiemu o Po­ro­zu­mie­niu Cen­trum? Za­lew­ski pyta o „grupę dzia­ła­czy PC, któ­rzy po kon­flik­cie z J. KA­CZYŃ­SKIM prze­szli do RdR. W pod­tek­ście za­py­ta­nia były wy­raźne obawy, czy kon­flikt w PC nie był ste­ro­wany przez UOP. Stwo­rzyło to do­godną sy­tu­ację do ma­ni­pu­lo­wa­nia fak­tami z ich ży­cio­ry­sów i wpro­wa­dza­nie po­wszech­nej nie­uf­no­ści oraz po­dejrz­li­wo­ści” – czy­tamy w no­tatce. Za­tem UOP ka­rze od­stęp­ców, któ­rzy po­kłó­cili się z Ka­czyń­skim i prze­szli do RdR-u. Pod­suwa Za­lew­skiemu in­for­ma­cje, z któ­rych wy­nika, ja­koby od­stępcy byli ste­ro­wani przez UOP i nie­godni za­ufa­nia.

Po­ro­zu­mie­nie Cen­trum po­ja­wia się rów­nież w in­nym frag­men­cie, do­ty­czą­cym tre­ści, które funk­cjo­na­riu­sze UOP-u mieli pod­szep­ty­wać Ro­mu­al­dowi Sze­re­mie­tie­wowi z RdR-u. „Jed­no­cze­śnie cały czas R.SZE­RE­MIE­TIEW był i jest in­dok­try­no­wany [...], że ko­ali­cja z PC do­pro­wa­dzi do prze­gra­nej ca­łej pra­wicy, gdyż w po­wszech­nym od­bio­rze spo­łecz­nym PC to zło­dzieje”.

Wresz­cie mamy ja­kiś do­wód do­mnie­ma­nej wro­go­ści Jana Le­siaka wo­bec par­tii Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego! Nie­stety, w na­stęp­nym zda­niu czy­tamy, że „R. SZE­RE­MIE­TIEW od po­czątku był zde­cy­do­wa­nym prze­ciw­ni­kiem ko­ali­cji z PC”.

Za­tem no­tatka nie mówi, że lu­dzie Le­siaka od­stra­szają po­ten­cjal­nego so­jusz­nika od Ka­czyń­skiego. Mówi, że pró­bują po­kie­ro­wać wro­go­ścią Sze­re­mie­tiewa do PC w taki spo­sób, żeby wy­ra­żała się względ­nie nie­szko­dli­wie. Co bo­wiem mo­głoby w la­tach 90. znisz­czyć wi­ze­ru­nek Ja­ro­sława Ka­czyń­skiego? Na przy­kład ujaw­nie­nie spo­tkań przy wódce z krem­low­skim szpie­giem Ana­to­li­jem Wa­si­nem. A także na­gło­śnie­nie za­leż­no­ści fi­nan­so­wej PC od by­łych ofi­ce­rów wy­wiadu woj­sko­wego PRL-u. Ha­sło „PC to zło­dzieje!” zrobi mniej­sze wra­że­nie. Nie­stety, oskar­że­nie po­li­tyka o kra­dzież to oskar­że­nie ba­nalne.

Po co ta­kie na­kie­ro­wy­wa­nie? Czyżby Ro­mu­ald Sze­re­mie­tiew coś sły­szał o związ­kach li­de­rów PC z by­łymi ofi­ce­rami wy­wiadu woj­sko­wego PRL-u? Wska­zują na to frag­menty, które Ja­ro­sław Ka­czyń­ski po­świę­cił Sze­re­mie­tie­wowi w książce Po­ro­zu­mie­nie prze­ciw mo­no­wła­dzy.

Ka­czyń­ski pi­sze w niej, że Ro­mu­ald Sze­re­mie­tiew wcale nie był mu wrogi, wręcz prze­ciw­nie. Twier­dzi, że Sze­re­mie­tiew z wiel­kim za­pa­łem bu­do­wał z Ka­czyń­skim ko­ali­cję Po­ro­zu­mie­nie dla Pol­ski[82]. Jed­nak Ja­ro­sław Ka­czyń­ski ze­rwał tę współ­pracę, po­nie­waż od­krył, że współ­pra­cow­nicy Sze­re­mie­tiewa to... byli ofi­ce­ro­wie wy­wiadu woj­sko­wego PRL-u[83].

Trudno tu się nie uśmiech­nąć. Wiemy prze­cież, że Ka­czyń­ski wcale się ta­kich ofi­ce­rów nie brzy­dził. Prze­cież jego współ­pra­cow­nicy, z Ada­mem Gla­piń­skim na czele, przyj­mo­wali ogromne sumy w go­tówce, po­cho­dzące ze słyn­nego afe­ral­nego Fun­du­szu Ob­sługi Za­dłu­że­nia Za­gra­nicz­nego (FOZZ). Fun­dusz był kon­tro­lo­wany przez dwóch puł­kow­ni­ków woj­sko­wego wy­wiadu PRL-u, Ze­nona Kla­mec­kiego i Je­rzego Klembę. Kto prze­ka­zy­wał lu­dziom Ka­czyń­skiego pie­nią­dze z FOZZ-u? Dy­rek­tor tej in­sty­tu­cji, Grze­gorz Że­mek – agent puł­kow­ni­ków Kla­mec­kiego i Klemby, dzia­ła­jący pod pseu­do­ni­mem „DIK”. Sprawa zo­stała opi­sana i udo­ku­men­to­wana w Ka­czyń­skim i jego pa­ję­czy­nie.

Wąt­pić w praw­dzi­wość opo­wie­ści o Ro­mu­al­dzie Sze­re­mie­tie­wie każe rów­nież pe­wien ma­low­ni­czy szcze­gół. Otóż Ka­czyń­ski w celu prze­świe­tle­nia ko­le­gów Sze­re­mie­tiewa miał po­słać Lu­dwika Do­rna, aby ich pod­dał... pró­bie wódki. Dorn miał ich „prze­pić” – to zna­czy wy­pić z nimi tyle al­ko­holu pod po­zo­rem wspól­nej bie­siady, żeby ję­zyki im się roz­wią­zały. W Po­ro­zu­mie­niu prze­ciw mo­no­wła­dzy czy­tamy, że ope­ra­cja się udała. Ćwi­czeni w od­por­no­ści na al­ko­hol ofi­ce­ro­wie rze­komo prze­grali bie­siadną ry­wa­li­za­cję z Lu­dwi­kiem Do­rnem. W na­pa­dzie pi­jac­kiej ga­da­tli­wo­ści mieli wy­znać, że peł­nili nie­gdyś mi­sje za gra­nicą jako PRL-owscy at­ta­ché woj­skowi...[84]

Po co Ja­ro­sław Ka­czyń­ski opo­wiada nam coś ta­kiego? Nie pierw­szy raz przy­po­mina się lu­dowa przy­po­wieść o zło­dzieju, co wo­łał „Ła­pać zło­dzieja!”.

ZŁA­GODŹ­CIE PRZE­KAZ, KO­LEGO KA­CZYŃ­SKI

Co jesz­cze czy­tamy w „No­tatce dot. zre­ali­zo­wa­nych przed­się­wzięć ope­ra­cyj­nych”? Otóż ten sam wy­słan­nik UOP-u, który kon­tak­tuje się z RdR-em, roz­ma­wia rów­nież z Ja­ro­sła­wem Ka­czyń­skim.