To nie sprint, to maraton. O życiu z nowotworem ebook

O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

To nie sprint,

to maraton

Biała Flaga

Warszawa, 2025

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

Spis treści

Rozdział 1: Nie taki nowy ten nowotwór03

Rozdział 2: Jak powiedzieć rodzinie o chorobie?

08

Rozdział 3: Jak rozmawiać z chorym na nowotwór?

11

Rozdział 4: Codzienne życie z nowotworem15

Rozdział 5: Radzenie sobie z emocjami20

Rozdział 6: Formy wsparcia

23

Rozdział 7: Grupy wsparcia

27

Rozdział 8: Dieta

31

Rozdział 9: Świadczenia

37

ZAKOŃCZENIE

49

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

ROZDZIAŁ I

Nie taki nowy ten

nowotwór

Czym jest?

które rosną wolno i nie rozprzestrzeniają się Określenie nowotwór ma swój odpowiednik do innych części ciała. Zazwyczaj po w łacinie, gdzie “neoplasma” oznacza nowy usunięciu nie wracają i nie powodują twór.

dalszych problemów zdrowotnych

(przerzutów).

Nowotwór to choroba, która polega na niekontrolowanym wzroście i podziale Nowotwory złośliwe – to nowotwory, które komórek w organizmie.

rosną szybko i nie są oddzielone od prawidłowych tkanek, a właśnie mogą w nie Nowotwór powstaje, gdy w komórkach

wnikać, dodatkowo dając przerzuty nawet dochodzi do uszkodzeń DNA, co prowadzi do odległych narządów ciała.

do ich nieprawidłowego funkcjonowania.

Nowotwory złośliwe, zwane również rakami, Czasami nie ma jednoznacznej przyczyny mogą być bardzo groźne i wymagają

takiego uszkodzenia, ale mogą na nie intensywnego leczenia.

wpływać czynniki genetyczne,

środowiskowe (np. palenie tytoniu,

promieniowanie), a także dieta czy

zanieczyszczenia.

Nowotwory dzielą się na łagodne

i złośliwe

Nowotwory łagodne – to niegroźne guzy,

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

ROZDZIAŁ I

Nie taki nowy ten

nowotwór

Czym jest chemioterapia?

Chemioterapia jest jedną z najczęściej stosowanych metod leczenia nowotworów, jednak wiąże się z wieloma skutkami ubocznymi.

Chemioterapia wykorzystuje leki, które mają na celu zniszczenie komórek

rakowych, ale niestety mogą również wpływać na zdrowe komórki w organizmie, prowadząc do różnych działań

niepożądanych.

Skutki uboczne

Skutki uboczne chemioterapi mogą się różnić w zależności od rodzaju

zastosowanego leku, dawki, długości terapi i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Oto niektóre z najczęstszych skutków ubocznych:

Nudności i wymioty

To jeden z najczęstszych skutków

ubocznych chemioterapi . Mogą

występować bezpośrednio po leczeniu lub po kilku godzinach. Leki przeciwwymiotne często pomagają w ich kontrolowaniu.

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

ROZDZIAŁ I

Nie taki nowy ten

nowotwór

Biegunka lub zaparcia

Chemioterapia może podrażniać jelita, co prowadzi do problemów trawiennych.

Wypadanie włosów (alopecja)

Wiele leków stosowanych w chemioterapi wpływa na mieszki włosowe, prowadząc do ich wypadania.

Utrata włosów może być czasowa, a po zakończeniu leczenia włosy odrastają.

Zmęczenie

Chemioterapia może powodować bardzo silne uczucie zmęczenia, które może utrzymywać się nawet przez dłuższy czas po zakończeniu leczenia.

Zmniejszenie liczby czerwonych krwinek, stres związany z leczeniem oraz sam proces chemioterapi mogą przyczyniać się do tego objawu.

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

ROZDZIAŁ 1

Problemy ze skórą i paznokciami

Chemia może powodować przesuszenie skóry, swędzenie, łuszczenie się.

Skóra może stać się bardziej wrażliwa na promieniowanie UV, dlatego ważne jest stosowanie ochrony przeciwsłonecznej (nakrycia głowy, odsłoniętej i wrażliwej po utracie włosów, kremy z filtrami ochronnymi, przebywanie w cieniu).

Paznokcie mogą stawać się łamliwe, zmieniać kolor lub kształt.

Neuropatia

Chemioterapia może prowadzić do uszkodzenia nerwów, powodując ból, mrowienie, drętwienie lub osłabienie w rękach i nogach. Jest to tzw. neuropatia obwodowa.

Zaburzenia koncentracji i pamięci Niektóre osoby doświadczają trudności w koncentracji, zapamiętywaniu lub podejmowaniu decyzji (tzw. chemo-brain).

Problemy z układem moczowym

Niektóre cytostatyki (leki wykorzystywane w chemioterapi ) mają działanie toksyczne dla nerek i pęcherza moczowego. Może pojawić się zmniejszenie ilości moczu lub jego zatrzymanie. Przy stanie zapalnym pęcherza moczowego może natomiast wystąpić parcie na mocz, pieczenie przy jego oddawaniu, ból. Mocz może mieć zmętniałą barwę i zmieniony na skutek leków zapach. Bardzo ważne jest obserwowanie częstości oddawania moczu, jego wyglądu oraz reakcji i odczuć temu towarzyszącym. Należy także kontrolować w morfologi wskaźniki takie jak kreatynina i eGFR świadczące o funkcjonowaniu nerek oraz mocznik i elektrolity.

Zaburzenia w pracy nerek

Rzadziej, ale chemioterapia może wpływać na funkcjonowanie nerek, wymagając monitorowania ich pracy.

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

ROZDZIAŁ 1

Problemy hormonalne

Chemioterapia może wpływać na układ hormonalny, szczególnie w przypadku nowotworów związanych z hormonami (np. rak piersi czy rak prostaty). Może to prowadzić do menopauzy u kobiet lub obniżenia poziomu testosteronu u mężczyzn.

Zmiany w płodności

Chemioterapia może wpływać na zdolność do posiadania dzieci, zarówno u kobiet (może prowadzić do uszkodzenia jajników) jak i u mężczyzn (może zmniejszać liczbę plemników lub ich jakość).

Depresja i zmiany emocjonalne

Leczenie nowotworów, w tym chemioterapia, może wpłynąć na zdrowie psychiczne.

Pacjenci mogą doświadczać smutku, lęku, a nawet depresji w związku z chorobą i trudnościami związanymi z leczeniem.

TO NIE SPRINT, TO MARATON. O ŻYCIU Z NOWOTWOREM

ROZDZIAŁ II

Rozmowa

z rodziną

Jak przekazać najbliższym informację