Instalacje elektryczne w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem ebook

Redakcja

inż. Michał Świerżewski

Absolwent Wydziału Elektrycznego Politechniki Warszawskiej. Specjalista w zakresie instalacji elektrycznych w wykonaniu przeciwwybuchowym. Wieloletni biegły sądowy ds. bezpieczeństwa przeciwpożarowego i przeciwwybuchowego instalacji elektrycznych.

Kierownik Grupy Tematycznej: Norbert Pawlikowski

Wydawca: Magdalena Kucharska

Redaktor prowadzący: Wiesław Waliszewski Opracowanie graficzne okładki: Piotr Fedorczyk

Koordynator produkcji: Magdalena Huta Korekta: Zespół

ISBN 978-83-8276-317-1

Nr rejestrowy BDO: 000008579

Copyright by Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

Warszawa 2022

Wiedza i Praktyka sp. z o.o.

ul. Łotewska 9a, 03-918 Warszawa,

tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10

Skład i łamanie: Ireneusz Gawliński

Druk: KRM Druk sp. z o.o.

Wydanie I

Publikacja „Instalacje elektryczne w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem” jest chroniona prawem autorskim. Przedruk i sprzedaż tych materiałów bez zgody wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło.

Publikacja „Instalacje elektryczne w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem” została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autora i konsultantów. Zaproponowane w publikacji „Instalacje elektryczne w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem” wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej i dotyczą sytuacji typowych. Ich zastosowanie w konkretnym przypadku może wymagać dodatkowych, pogłębionych konsultacji. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowiska organów i urzędów państwowych. W związku z powyższym redakcja nie może ponosić odpowiedzialności prawnej za zastosowanie zawartych w publikacji „Instalacje elektryczne w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem” wskazówek i przykładów.

Od redaktora

Zapewnienie bezpieczeństwa ludzi jest jednym z najważniejszych wymagań stawianych współczesnym budynkom. Ochronę ludzi, zwierząt i majątku w obiektach budowlanych zapewniamy przez stosowanie przepisów prawa, odpowiednich rozwiązań technicznych i zachowanie zdrowego rozsądku.

W publikacji, której autorem jest inż. Michał Świerżewski, wieloletni biegły sądowy ds. bezpieczeństwa przeciwpożarowego i przeciwwybuchowego, opisujemy zasady projektowania, wykonywania oraz eksploatacji instalacji i urządzeń elektrycznych w obiektach budowlanych, w których występuje zwiększone zagrożenie pożarem.

W książce przedstawiamy m.in. informacje dotyczące doboru odpowiednich przewodów i kabli oraz urządzeń elektrycznych, które mają pracować w miejscach o zwiększonym zagrożeniu pożarowym. Sporo uwagi poświęcamy bezpiecznej eksploatacji silników elektrycznych prądu przemiennego. Opisujemy zasady montażu instalacji w obiektach zagrożonych pożarem. Prezentujemy też wymagania dotyczące zasilania rezerwowego, oświetlenia awaryjnego czy instalacji, których funkcjonowanie jest niezbędne w czasie pożaru.

Zapraszam do lektury

Wiesław Waliszewski

redaktor prowadzący

Zagrożenia pożarowe od instalacji i urządzeń elektrycznych

Zagrożeniem pożarowym nazywa się sumę czynników, które wpływają na zainicjowanie i rozprzestrzenianie się pożaru, prowadzących do narażenia zdrowia i życia ludzi, zagrożenia zwierząt domowych i naturalnego środowiska, znacznych strat materialnych i często do zniszczenia dorobku kulturowego.

Potencjalne zagrożenie pożarowe w warunkach przemysłowych wynika z charakteru czynności technologicznych i parametrów procesów – temperatur, ciśnień, przepływów, napięć itp. Zwiększone zagrożenie ogniem występuje zatem w pomieszczeniach, urządzeniach technologicznych i składowiskach materiałów poza budynkami, w których wytwarza się, przerabia, używa w produkcji lub przechowuje materiały palne w ilościach i w warunkach, które mogą spowodować powstanie pożaru od urządzeń elektrycznych i łatwe jego rozprzestrzenianie.

W budynkach użyteczności publicznej – w kinach, teatrach, halach sportowych – zwiększone zagrożenie pożarowe wynika z liczby osób jednocześnie przebywających w pomieszczeniach i warunków ich ewakuacji.

Bezpieczeństwo przeciwpożarowe jest to stan eliminujący zagrożenie zdrowia i życia ludzi, zwierząt domowych oraz naturalnego środowiska, uzyskiwany przez stosowanie systemu norm prawnych i technicznych środków zabezpieczenia przeciwpożarowego.

Powstanie pożaru (palenie się) jest uwarunkowane jednoczesnym wystąpieniem trzech czynników: materiału palnego, tlenu z powietrza i źródła ciepła inicjującego reakcję utleniania, tzw. trójkątem palenia się (rys. 1).

Rys. 1. Trójkąt palenia się

W instalacjach elektrycznych źródłami ciepła są straty wynikające z przepływu prądu elektrycznego w czasie przesyłu energii elektrycznej i użytkowania odbiorników. W warunkach eksploatacji energia strat jest całkowicie zamieniana na ciepło. Ciepło to zostaje oddane do otoczenia i ulega rozproszeniu. Nagrzewanie jest zjawiskiem naturalnym i nie stanowi zagrożenia pożarowego, jeżeli nie są przekraczane maksymalne dopuszczalne temperatury w określonych warunkach środowiskowych.

W obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem instalacje elektryczne nie powinny stwarzać zagrożenia pożarowego, zwłaszcza w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi czy na drogach ewakuacyjnych, lecz przeciwnie, powinny stanowić czynnik bezpieczeństwa przeciwpożarowego i w razie pożaru ułatwiać akcję ratowniczą oraz ewakuację.

Sposoby i warunki ochrony przeciwpożarowej budynków i innych obiektów budowlanych, np. tuneli, stadionów i terenów, obejmują wymagania w zakresie ich ochrony technicznej i organizacyjnej, zapewniając działania zapobiegające powstaniu pożaru lub ograniczające jego skutki oraz ochronę ludzi i mienia.

W warunkach eksploatacji instalacji i urządzeń elektrycznych w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem może wystąpić inicjowanie pożaru przez instalacje i urządzenia elektryczne z powodu wystąpienia niebezpiecznych źródeł ciepła spowodowanych przez:

•prądy zwarciowe i przeciążeniowe,

•niewłaściwy dobór urządzeń w stosunku do istniejącego zagrożenia pożarowego, np. zbyt wysokich temperatur powierzchni zewnętrznych w stosunku do temperatur zapłonu sąsiadujących materiałów,

•nieodpowiednie rozmieszczenie przewodów i urządzeń – zbyt blisko palnych elementów konstrukcyjnych budynku, materiałów dekoracyjnych, lub innych materiałów stwarzających szczególne zagrożenie pożarowe, lub zainstalowanie urządzeń i osprzętu bezpośrednio na elementach budynku z materiałów łatwo zapalnych,

•instalowanie urządzeń w miejscach o utrudnionym chłodzeniu lub ograniczonym przepływie powietrza przez otwory wentylacyjne,

•nieodpowiednie zabezpieczenia instalacji elektrycznych od skutków zwarć i przeciążeń,

•wyższe harmoniczne,

•wyładowania atmosferyczne,

•niewłaściwe użytkowanie (niezgodne z przeznaczeniem),

•uszkodzenia izolacji powodujące długotrwały przepływ prądów upływowych lub powstanie łuku elektrycznego,

•zły stan zestyków rozłącznych łączników lub zestyków nierozłącznych (przyłączeniowych),

•zły stan izolacji przewodów w miejscach wprowadzenia do obudów urządzeń,

•przeciążenia silników elektrycznych lub ich niewłaściwy dobór do wymaganego cyklu pracy,

•niewłaściwy dobór rodzaju i mocy źródeł światła,

•niewłaściwy stan techniczny przemysłowych urządzeń elektrotermicznych,

•przechowywanie materiałów palnych w odległości mniejszej niż 0,5 m od urządzeń elektrycznych, których powierzchnie mogą nagrzewać się do temperatur wyższych od 100°C, przewodów uziemiających i przewodów odprowadzających instalacji odgromowych,

•uszkodzone lub pozostawione bez dozoru urządzenia AGD: piece elektryczne, grzejniki, tostery, czajniki elektryczne, żelazka, lutownice, kuchnie elektryczne itp.,

•użytkowanie elektrycznych urządzeń ogrzewczych ustawionych bezpośrednio na podłożu palnym.

Więcej znajdziesz w wersji pełnej publikacji

Tematy publikacji w pełnej wersji

Zagrożenia pożarowe od instalacji i urządzeń elektrycznych

Materiały izolacyjne

Maksymalne dopuszczalne temperatury

Zasady doboru i instalowania urządzeń elektrycznych w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem

Zasady doboru przewodów i zabezpieczeń

Zasady wykonywania instalacji elektrycznych w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem

Układanie przewodów

Eksploatacja

Sprawdzenia instalacji elektrycznych w obiektach o zwiększonym zagrożeniu pożarem

Bibliografia

Przygotowanie do wersji elektronicznej: RASTER studio, 603 59 59 71