Gołogóra — Jestem z PGR-u ebook

Rodzicom

Preludium

To co zawarte jest w tej książce, jest wynikiem moich osobistych wspomnień. Należy zaznaczyć, iż to są tylko i wyłącznie moje retrospekcje. Każdy czytający tę oto książkę i związany z okresem wspominanym może posiadać inne zapamiętane wspomnienia. Ze swojej perspektywy. To są moje. I dumny jestem z nich. Bo to kolejne po Trzebieniu i Białej historie, które wydarzyły się naprawdę. Zdjęcia, które zostały wygrzebane z jakieś tam szuflady, bardzo mocno zmotywowały mnie do stworzenia kolejnego projektu pt. „Gołogóra”. Tak jak w poprzednich projektach zamieszczona została krótka historia miejscowości, w której mieszkałem, czyli Gołogóra. Zostały również wykorzystane krótkie zapiski prowadzone w 1997 roku, stąd tak wiele szczegółów. To nie jest książka historyczna. Jest to projekt wspomnień z lat 90, kiedy to stan młodzieżowy istniał. Najważniejszym składnikiem książki są wspomnienia i zdjęcia archiwalne z szuflady mojej i szuflad osób bezpośrednio powiązanych z miejscem i latami wspomnianymi. Wszystko to, co jest elementem dodatkowym — to wartość dodana (wzbogacająca projekt), pokazująca, iż każde miejsce na ziemi posiada swoją bogatą historię — również Gołogóra. Poczytajcie…

#JestemzPGRu

To nie był dobry czas. Czas zmian. Zmian, których nie akceptowałem. Dziwny czas. 1991 rok. Likwidacja PGR-u. Siódma klasa szkoły podstawowej. Sytuacje czasami takie, iż rzeczywistość była paskudna. A za dwa lata wyjazd do szkoły w mieście.

Nie było do śmiechu. Widziałem, iż problem jest. Najbardziej w momencie kiedy to likwidacja PGR-u spowodowała brak pracy dla głównych żywicieli rodziny. Jeden konkretny moment zapamiętany. Prawdopodobnie okres wakacyjny. Tak zwana zrywka drzewa w lesie. Bez siły i w dodatku bez jedzenia. Przerwałem pracę i wróciłem do domu. Głód nie pozwolił na dźwiganie solidnych kawałków drewna. Niestety takich sytuacji kilka. No może kilkadziesiąt. Wiele zapomnianych — i dobrze. Dzisiejsza perspektywa mówi, iż marzenia się spełniają. To co dziś jest w posiadaniu było marzeniem lat dziewięćdziesiątych. Przynajmniej dla mnie.

1666 PGR-ów zajmowało 12 % powierzchni polski, które istniały w latach 1949 — 1993.

Ten w Gołogórze został zlikwidowany w 1991 roku. Zdjęcia wykonane w kwietniu 2019 roku, w grudniu 2020 roku i w sierpniu 2021 roku przedstawiają stopniowo równające się z ziemią budynki i samo miejsce.

Historia Gołogóry

Historia i Kultura Ziemi Sławieńskiej

Wzmianki o Gołogórze

Gołogóra (Breitenberg) — wieś położona w południowo-wschodniej części gminy, około 2 km od drogi Polanów–Bobolice. Obecnie jest wsią sołecką. Od XIV wieku (jako wieś chłopska) wchodziła w skład dóbr klasztoru cystersów w Pelplinie, a następnie w Bukowie Morskim. Po reformacji należała do rodziny von Woedtke, w latach 1730–1755 do rodziny von Ramel, a od połowy XIX wieku ponownie do rodziny von Woedtke. W Gołogórze znajduje się Kaplica pw. Miłosierdzia Bożego, należąca do parafii Żydowo. Cmentarz założony został na początku XIX wieku za wsią, przy drodze w kierunku północno-zachodnim. Obecnie przylega bezpośrednio do ściany lasu. Duży fragment cmentarza, jego granice oraz najbliższe otoczenie ukazane jest na litografii z 1933 roku, autorstwa znanego na Pomorzu artysty Franza Schütta. Cmentarz przedstawiony jest na zboczu terenu. Jego granice wyznacza wygrodzenie starymi lipami i głazami z granitu. Wnętrze cmentarza wypełniają mogiły ziemne ze stojącymi, żeliwnymi krzyżami. Za cmentarzem teren jest nierówny, pagórkowaty. Na tym cmentarzu chowano także mieszkańców z pobliskiego Dalimierza (Johannishof).

Dwie siekierki krzemienne KPL znamy z miejscowości Gołogóra.Jedna z nich o długości 8,2 cm została znaleziona przypadkowo w 1937 roku i niegdyś znajdowała się w szkole w Gołogórze, natomiast druga o długości około 20 cm była przechowywana w wiejskiej szkole w Drzewianach.

Na pierwsze groby na terenie gminy Polanów natrafiano w początkach XX wieku (1904, 1908 — Polanów), a następnie w końcu lat 20.

XX wieku (1921, 1926, 1927) i w latach 30. (1932, 1933, 1934), kiedy badania ratownicze prowadził Diether von Kleist. Najczęściej wiadomości o odkryciach docierały najpierw do właścicieli majątków lub nauczycieli wiejskich szkół, którzy z zasady ratowali znaleziska albo prowadzili „samowolne” wykopaliska, a następnie powiadamiali Muzeum w Szczecinie lub Muzeum Regionalne w Darłowie. Zabytki z wcześniej odkrywanych stanowisk archeologicznych najczęściej kierowano do Muzeum w Szczecinie, niekiedy do Muzeum w Berlinie (co ciekawsze), a później do Muzeum w Darłowie. Część luźnych znalezisk z epoki kamienia czy popielnic z grobów trafiała także do szkół wiejskich (np. Gołogóra, Żydowo) i do prywatnych kolekcji właścicieli majątków. Niestety, ostatnia wojna spowodowała zaprzepaszczenie kolekcji prywatnych i tych przechowywanych w izbach szkolnych. Od połowy XVIII wieku zaczęto zakładać cmentarze poza granicami osiedli ludzkich, co wiązało się głównie z względami sanitarnymi. W gminie Polanów najstarsze cmentarze wiejskie powstały dopiero na początku XIX wieku (Warblewo, Gołogóra, Żydowo).

W Gołogórze wzniesiono budynek fabryki szutru — odznaczał się nowoczesną formą złożoną z prostopadłościennych brył, przypominającą rzeźbę. Jej zdjęcie urozmaiciło widokówkę Gruß aus Breitenberg A z lat 30. XX wieku.

Podziały administracyjne Ziemi Polanowskiej

w latach 1945–1976 — władze polskie przygotowując się do przejęcia Ziem Zachodnich i Północnych podzieliły ich obszar na cztery okręgi (województwa) i obwody (powiaty). Ziemia Polanowska znalazła się w obwodzie sławieńskim i okręgu zachodniopomorskim. Uchwałą Rady Ministrów z 7 lipca 1945 roku powiaty: sławieński, słupski, miastecki i bytowski włączono do województwa gdańskiego. Już jednak Rozporządzeniem Rady Ministrów z 29 maja 1946 roku w sprawie tymczasowego podziału administracyjnego Ziem Odzyskanych w miejsce okręgów i obwodów powołano województwa i powiaty. Zgodnie z tym rozporządzeniem powiat sławieński włączono do województwa szczecińskiego.

Wojewoda szczeciński dopiero obwieszczeniem z 5 sierpnia 1948 roku dokonał podziału województwa na powiaty, gminy i gromady. W gminie Polanów było 17 gromad: Bukowo, Chocimino, Dadzewo, Garbno, Gołogóra, Domachowo, Jacinki, Kępiny, Nacław, Rosocha, Rzyszczewko, Stary Żelibórz, Świerczyna, Wielin, Wietrzno, Warblewo i Żydowo. Zasadnicze zmiany w podziale Ziemi Polanowskiej nastąpiły po uchwaleniu przez Sejm 29 listopada 1972 roku ustawy o likwidacji gromad i utworzeniu gmin. W skład gminy Polanów weszły sołectwa: Bukowo, Chocimino, Głusza, Gołogóra, Jacinki, Kępiny, Krytno, Nowy Żelibórz, Rochowo, Rosocha, Stary Żelibórz, Warblewo, Wielin, Wietrzno i Żydowo.