Trzebień - tajemnice z dzieciństwa ebook

Książkę dedykuję mojej Córce Julii Roksanie i Synowi Jakubowi Wojciechowi

Trzebień 1980 — 1986

Wspomnienia z dzieciństwa spisane po 31 latach. Opowiadania na podstawie prawdziwych wydarzeń. Historia Bobolic oraz pierwsza wzmianka o wsi Trzebień. Historia szkoły podstawowej w Drzewianach opowiedziana słowami jednego z pierwszych uczniów szkoły.

Przed 1945 rokiem niemieckie Trebin Skathen. Wieś położona w województwie zachodniopomorskim, w powiecie koszalińskim, w gminie Bobolice.

We wsi znajduje się dwór zbudowany na początku XX wieku dla Franza Klatta, wraz z folwarkiem i założeniem parkowym. W latach 1960—1992 pełnił funkcję zakładu karnego. Obecnie gruntownie przebudowany przez nowego właściciela z przeznaczeniem na rezydencje. Bryła budynku założona została na planie prostokąta z ryzalitem na osi fasady i półkolistą basztą przy narożniku północnym. Podpiwniczony, parterowy z mieszkalnym poddaszem, przykrytym dachem mansardowym. Zbudowany z kamienia ciosanego i cegły. Dach obecnie przykryty blachą dachówkopodobną. Wokół dworu zachował się park krajobrazowy o pow. 2 ha z drzewostanem, głównie rodzimym.

Koledzy i koleżanki z podwórka

Oraz inni mieszkańcy

Krystyna Król, Stanisław Król, Rafał Król, Kamila Król, Jacek Król, Kazimierz Karczewski, Teresa Karczewska, Rafał Karczewski, Joanna Karczewska, Jan Leman, Maria Leman, Piotr Leman, Joanna Leman, Leszek Leman, Aleksandra Leman, Marek Leman, Tadeusz Bejm, Dawid Bejm, Bogdan Sobko, Barbara Sobko, Katarzyna Sobko, Małgorzata Sobko, Emilia Sobko, Łukasz Sobko, Adam Klaman, Lucyna Klaman, Edyta Klaman, Roman Klaman, Edward Langner, Leokadia Langner, Zbigniew Langner, Ireneusz Langner, Ignacy Kowalski, Teresa Kowalska, Zuzanna Kowalska, Piotr Kowalski, Monika Kowalska, Stanisław Dądera, Renata Dądera, Małgorzata Dądera, Grzegorz Dądera, Jan Szulęcki, Janina Szulęcka, Elżbieta Szulęcka, Dariusz Szulęcki, Grzegorz Szulęcki, Józef Wołejko, Danuta Wołejko, Wojciech Wołejko, Tadeusz Zawada, Genowefa Zawada, Wioletta Zawada, Dorota Zawada, Ludwik Borzymowski, „Harcerz” Iwanowski, Łukasz Iwanowski, „Ułan” Krzemień, Janina Krzemień, Izabela Derwatka, Małgorzata Malinowska, Ryszard Czarnecki, Czesław Gut, Cecylia Gut, Stefan Lewiński, Leokadia Lewińska, Anna Lewińska, Karol Lewiński, Paweł Lewiński…

Pierwsza wzmianka o Trzebieniu

Fragment przywileju miasta Bobolic z 1350 r.

Rycina

miasta Bobolice z mapy Lubinusa — Mapa księstwa pomorskiego z 1618 roku

Historia miasta sięga korzeniami epoki brązu i początków epoki żelaza. Już w I i II wieku naszej ery w okolice Bobolic docierali kupcy rzymscy. W urnie w Goździe znajdowały się szczypce, w Starem Bornem znajdował się miecz, a w grobowcach Głodowej i Trzebieniaznaleziono agrafki i małe miseczki. Ówcześni osadnicy trudnili się rolnictwem. W I i II w. n.e. docierali w te okolice kupcy rzymscy, którzy pozostawili po sobie brązowe kociołki, misy i rondle. W okresie wczesnego średniowiecza i średniowiecza region był dość gęsto zasiedlony przez Słowian, po których pozostało wiele grodzisk, w tym grodzisko w Bobolicach. W tym czasie przez Bobolice prowadził kilka szlaków handlowych, lądowych i wodnych. Takim ważnym szlakiem był szlak z Marchii Brandemburskiej do Prus, który zyskał jeszcze większe znacznie gdy posiłki dla Zakonu Krzyżackiego szły przez Kołobrzeg i Bobolice do Człuchowa i Szczytna. Również istniało rzeką Chociel połączenie Bobolice — Kołobrzeg. W 1107 r.Bolesław III Krzywousty, w czasie kampanii pomorskiej, zdobył ziemię bobolicką.

Ziemia bobolicka była wiele razy przekazywana z rąk biskupstwa kamieńskiego klasztorowi Cystersów. W końcu klasztor Cystersów przekazał tę ziemię Zakonowi Krzyżackiemu. Za 1850 grzywien srebra 27 lutego 1339 r. biskupi kamieńscy odkupili ziemię bobolicką od niemieckich rodów rycerskich, z zamierzeniem zbudowania twierdzy.

Biskup kamieński Fryderyk I von Eickstedt, w dniu 17 kwietnia 1340 r. nadaje osadzie nazwę „Bublitz” i lubeckie prawa miejskie.

Paweł Barcewicz i Gerhard Goldbecke, to dwaj rycerze, osadźcy, którym powierzono założenie miasta. Miasto miało być położone po prawej stronie rzeki Chociel. Biskup kamieński Johann von Sachsem-Lauenburg w dniu 13 kwietnia 1350 r. potwierdził wszystkie przywileje i własności przyznane miastu. Ludność zamieszkała w granicach miasta, otrzymała miary i pieniądze, takie same jak Kołobrzeg. Ziemia, wraz z jeziorami Chlebowo i Trzebień, została przydzielona miastu i zwolniona od podatków na okres 10 lat. Mieszkańcy otrzymali prawo wybudowania jednego młyna na rzece Chociel. W zamian za te przywileje, mieszkańcy mieli obowiązek wybudowania rowu wokół miasta, na szerokość 40 stóp. 13 kwietnia 1350 r. rozpoczęła działalność Rada Miejska. Natomiast w 1379 roku funkcję tę pełnił Rainerus Massow. Bobolice szybko się rozwinęły jako miasteczko handlowe. Mieszkało w nim wielu kupców i rzemieślników. Ten rozwój miasteczka przyciągnął osadników niemieckich, których ilość z roku na rok rosła. Równocześnie były Bobolice terenem walk i klęsk żywiołowych. W 1585 r. — zaraza; 1605 r., 1682 r., 1736 r., — pożary wyrządzające duże szkody materialne i ludnościowe (w 1740 r. Żyło tu tylko 856 mieszkańców, w 1743 było w mieście 116 domów).

Bobolice aż czterokrotnie zmieniały właściciela, były wiele razy niszczone przez pożary, nie ominęły ich epidemie ospy i cholery. Miasto często przechodziło z rąk do rąk różnych właścicieli. Było m.in. własnością biskupów kamieńskich i pomorskich rodzin. Ta częsta zmiana właścicieli nie sprzyjała rozwojowi miasteczka. Dopiero w 1626 r. miasteczko otrzymując prawo do organizowania czterech jarmarków w roku, zyskało szansę dalszego rozwoju. W tym czasie mieszkał w nim 64 rzemieślników i 24 rolników. Wśród budowli z tego okresu należy wymienić ratusz i kościół, jednak do dnia dzisiejszego nie zachowały się żadne ślady tych budowli. Gdy jednak w XVII w. stało się częścią Brandemburgii, zeszło do rzędu osad marginalnych dla gospodarki regionu. W następnych wiekach losy Bobolic toczyły się różnie.

Dopiero XVIII i XIX wiek przyniosły miastu znaczny rozwój. Rozwinęło się tradycyjne rzemiosło, ale również sukiennictwo, cegielnie, gorzelnie, mleczarnie, tartaki, powstała również manufaktura garbarstwa. W 1872 r. powołano powiat bobolicki. Fakt ten miał przełomowe znaczenie dla rozwoju miasta. Utworzono w roku 1896 połączenie kolejowe z Połczynem Zdrój i Sławnem, bardzo istotne dla przemysłowego rozwoju regionu. W 1905 r. powstaje połączenie kolei wąskotorowej z Białogardem i Koszalinem. W okresie międzywojnia zostaje rozbudowany szpital. Zbudowano również średnią szkołę rolniczą. Powierzchnia powiatu w 1928 r. wynosiła 710 km2, a mieszkało w nim 22.183 mieszkańców. W dniu 17 maja 1939 r. miasto liczyło 6.147 mieszkańców i posiadało m.in. elektrownię zbudowaną w 1898 r., młyny, tartaki, cegielnię, fabrykę maszyn rolniczych i fabrykę mebli. Okres II wojny światowej przyniósł Bobolicom ogromne zniszczenia. Bobolice zostały zajęte przez Armię Czerwoną 26 lutego 1945 r. Miasto zostało spalone w tak znacznym stopniu, że wskutek zniszczeń wojennych Bobolice utraciły prawa miejskie i weszły w skład powiatu koszalińskiego. Tego co nie zniszczono w czasie walki zniszczyli Rosjanie rabując i paląc ocalałe domy. Tak zrujnowane miasto „straszyło” przez wiele lat. Odgruzowano je dopiero w latach sześćdziesiątych. Gmina Bobolice była pierwszą gminą obwodu koszalińskiego i należała należały do tych gmin, w których, jako w pierwszych, utworzono administrację. Pierwszym wójtem został Mieczysław Tomecki, zaś pierwszymi osadnikami byli jeńcy wojenni. W czerwcu 1945 r. już 2114 (dwa tysiące stu czternastu) Polaków zamieszkiwało gminę Bobolice. W związku z tym zaistniała możliwość powołania Gminnej Rady Narodowej, co też uczyniono. Jej przewodniczącym został Mikołaj Tomaszewski. Zarząd Gminy w Bobolicach i Gminna Rada Narodowa działały do 1950 r., ponieważ właśnie w 1950 wydano ustawę, która likwidowała dwutorowość aparatu administracyjnego. Powołano rady narodowe jako jednolite organy władzy państwowej. Gminna Rada Narodowa w Bobolicach, wraz z jej prezydium działały w latach 1950—1954.