Uzyskaj dostęp do tej i ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie
Jak skutecznie planować i kontrolować budżet projektu?
Ten e-book to niezbędnik każdego project managera, który chce podejmować trafne decyzje finansowe i unikać kosztownych błędów. Znajdziesz tu praktyczne podejście do budżetowania – od planowania i prognozowania, przez ocenę opłacalności (NPV, ROI, IRR), po kontrolę wykonania (EVM, KPI, cash flow). Dowiesz się, jak dostosować budżet do zmiennych warunków rynkowych, jak uwzględniać koszty jakości, ryzyko czy wpływ ESG. Poruszamy też specyfikę budżetowania w modelach agile i macierzowych oraz w sektorze publicznym. To nowoczesne spojrzenie na finansową stronę zarządzania projektami – z naciskiem na dane, elastyczność i praktykę. Niezależnie, czy zarządzasz startupem, projektem IT, inwestycją infrastrukturalną czy innowacją – ten materiał pozwoli Ci lepiej rozumieć liczby i skutecznie je wykorzystywać.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:
Liczba stron: 52
Rok wydania: 2025
Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:
Czy wiesz, że nawet najlepiej zaplanowany projekt może zakończyć się porażką, jeśli zabraknie mu kontroli nad budżetem? Ten tekst pokazuje, jak pieniądze „działają” w projektach – i co zrobić, żeby nie tylko je wydawać, ale realnie zarabiać.
Jeśli jesteś project managerem, finansistą lub sponsorem – znajdziesz tu konkretne narzędzia, przykłady i zasady, które pozwolą lepiej planować, analizować i podejmować trafniejsze decyzje budżetowe.
Budżet to nie tylko liczby – to mapa wartości, ryzyka, rezerw i zobowiązań. Poznaj podejście, które łączy zarządzanie projektami z rzeczywistym tworzeniem wartości dla organizacji.
Kiedy rozmawiamy o budżecie projektu, mamy na myśli zaakceptowany przez sponsora szacunek kosztów wykonania projektu lub jakiegokolwiek pakietu roboczego określonego wstrukturze podziału pracy1 lub wzadaniach projektowych. Szacunkiem obejmujemy dwie grupy:
kosztów bezpośrednich (kwalifikowanych bezpośrednio do projektu);
kosztów pośrednich (np. administracyjnych, zarządzania projektem, marketingu i promocji).
Zasady tworzenia tych szacunków są takie same jak te, które wykorzystujemy do budowania harmonogramu, jednak w tym przypadku odnosimy się do zasad rachunkowości i zarządzania oraz wewnętrznych praktyk rozliczeniowych danej organizacji (głównie z obszaru kontrolingu finansowego). Istotne jest również określenie szczegółowych warunków finansowania projektów (w tym zasad kwalifikacji rat i odsetek), zakupów sprzętu oraz rozliczeń podatkowych (np. kwalifikacji podatku VAT do finansowania w ramach projektu).
W organizacjach przygotowanie budżetu kosztów to jeden z bardziej powtarzalnych elementów procesu budżetowego. Istotnymi elementami, jakie należy wziąć pod uwagę, przystępując do procesu budżetowania, są różnorodne techniki planowania budżetu kosztów. Kalkulacja może być:
kwotowa (10 000 zł);
wskaźnikowa (rozliczanie kosztów pośrednich wytworzenia danego produktu lub usługi2);
zadaniowa, oparta na kalkulacjach parametrów operacyjnych, umożliwiających standaryzację procesu budżetowania.
W każdym z powyższych procesów wybór techniki budżetowania to także wybór sposobu raportowania oraz monitorowania skuteczności i efektywności ekonomicznej (zwrotu poniesionych nakładów) związanych z realizacją danego projektu czy programu.
Warto pamiętać, że szacowanie budżetu to proces iteracyjny, który może wymagać wielu poprawek i aktualizacji w miarę postępu projektu i pojawiania się nowych informacji. Efektywne zarządzanie budżetem projektu wymaga stałego monitorowania, raportowania oraz komunikacji z zespołem projektowym i interesariuszami.
Organizacje, w zależności od ich wielkości oraz liczby realizowanych przedsięwzięć, wspierają procesy budżetowania i monitorowania projektów w różny sposób – począwszy od arkuszy kalkulacyjnych, na zaawansowanych programach integrujących posiadane wymagane informacje o kosztach realizacji i prognozowanych efektach kończąc. Z punktu widzenia osoby odpowiadającej za realizację budżetu projektowego (w tej roli najczęściej kierownik projektu wspierany przez kontrolera finansowego z obszaru księgowości) – ważna jest także imienna personalizacja dostępu do danych, za które odpowiada, oraz ich dostępność w czasie rzeczywistym (np. przez automatyzację przekazywania danych o wykonaniu budżetu z systemu finansowo-księgowego do systemu zarządzania projektami i portfelami projektów).
Rozbudowane systemy informatyczne umożliwiają planowanie efektów realizacji projektów w różnych podziałach (rodzaj, typ projektu, rynek) dla prowadzonej działalności w powiązaniu z realizacją celów strategicznych danej organizacji. Do modelu budżetu mogą być dodawane elementy związane z polityką cenową czy realizacją promocji nowego produktu lub usługi. Kalkulacja ekonomicznej opłacalności, okres trwałości projektu realizowanego z wykorzystaniem dofinansowania zewnętrznego lub dotacji czy poziom realizacji zakładanych wskaźników to także elementy analizy na poziomie projektu, programu i portfela, które mogą prowadzić do oceny efektywności podejmowanych działań.
W dalszej części tego rozdziału piszemy także o integracji modelu budżetowania z oceną NPV3 dla projektu, która przy dużych realizacjach może być jednym z podstawowych wskaźników zarówno akceptacji projektu do portfela, jak i monitorowania jego realizacji.
1 Struktura podziału pracy (ang. work breakdown structure, WBS) – hierarchiczna dekompozycja całego zakresu pracy wykonywanego przez członków zespołu projektowego dla osiągnięcia celu projektu przez wykonanie/wytworzenie określonych w zakresie pracy produktów.
2 Więcej na ten temat w art. 28 ust. 3 Ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz.U.2023.0.120), online: https://lexlege.pl/ustawa-o-rachunkowosci/ (dostęp: kwiecień 2025).
3 NPV (ang. net present value) – wartość bieżąca netto służąca do oceny efektywności inwestycji, oparta na analizie zdyskontowanych przepływów pieniężnych przy danej stopie dyskonta. Więcej na ten temat: NPV– wartość bieżąca netto. Co to jest?, „Business Insider Polska”, 18.11.2020, online: https://businessinsider.com.pl/firmy/npv-wartosc-biezaca-netto-co-to-jest/p63p1ds (dostęp: kwiecień 2025).