ebook
w abonamencie 3 dni za darmo
ebook
49,99 zł

Cztery godziny furii. Historia największej operacji powietrznodesantowej drugiej wojny światowej i finałowego uderzenia na nazistowskie Niemcy ebook

James M. Fenelon

3,8

Uzyskaj dostęp do tej i ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie

Wydawca: Napoleon V
Kategoria: Literatura popularnonaukowa•Nauki humanistyczne
Język: polski
Rok wydania: 2020

Opis

Epicka relacja Fenelona o inwazji Aliantów na nazistowskie Niemcy odtwarza z porywającymi szczegółami zarówno strategie generałów, jak i emocje targające szeregowymi żołnierzami w czasie kluczowego momentu ich kolosalnego przedsięwzięcia. Cztery godziny furii stanowi doskonały hołd złożony odwadze mężczyzn i kobiet, którzy wbrew przeciwnościom pokonali ogromne zło”.

Craig Nelson, autor Pearl Harbor, Rocket Men, The First Heroes

„Zagłębienie się w lekturę Czterech godzin furii jest niczym otworzenie drzwi wyjściowych w C-46 nad Niemcami w marcu 1945 roku. Jesteś alianckim spadochroniarzem, a pod Tobą błyszczy wstęga Renu. Na ziemi czeka 55 tysięcy niemieckich żołnierzy, by nie dać Ci dożyć końca dnia. Rozkazy są proste: zajmij teren! James Fenelon, były amerykański spadochroniarz, przywraca tej historii życie tak mocno, jak tylko się da, korzystając z głosów ludzi, którzy tam byli, i wyzwalając bijący z głębi serca realizm. Książka stanowi poruszające memento, że wojna staje się najbrutalniejsza na sam jej koniec”.

Adam Makos, autor Spearhead: An American Tank Gunner, His Enemy, and a Collision of Lives in World War II

„Mistrzowsko opracowane, napisane z powieściopisarską dbałością o szczegóły Cztery godziny furii rzucają czytelników w samo serce jednych z najbardziej zaciętych walk drugiej wojny światowej (…) czytelnicy poczują świst kul nad głowami, wymiociny na sklejkowej podłodze szybowca oraz odruchowo skulą się na dźwięk grzmotu nieprzyjacielskiej artylerii. [To] piekielnie dobra historia wojenna”.

James M. Scott, autor Target Tokyo oraz Rampage

Opis pochodzi od Wydawcy.

Szczegóły

Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:

Androidzie

iOS

czytnikach certyfikowanych
przez Legimi

czytnikach Kindle™
(dla wybranych pakietów)

Windows
10

Windows
Phone

Liczba stron: 671

Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:

Androidzie

iOS

Oceny

3,8 (45 ocen)

Recenzje(4 recenzje)

Sortuj według:

pantotoro

Nie oderwiesz się od lektury

świetna odtrutka na paranaukowe brednie

ligea1313

Nie oderwiesz się od lektury

„Przyszło nam żyć w czasach, w których nauka jako zespół dyscyplin straciła na wartości w świadomości społecznej. (…). Zdarza się, że wieloletnie badania naukowe zestawia się ze słowami samozwańczego lekarza, który twierdzi, że nowotwór można wyleczyć za pomocą witaminy C, a w swoim sklepie internetowym sprzedaje strukturyzatory wody pitnej za 2500 zł” Popularność pseudonauki zatrważa. Szczególnie kiedy popiera się ją niezweryfikowanymi źródłami. A niesamowite jest również, ile źródeł sfałszowano, szczególnie w średniowieczu. Książka jest z jednej strony analizą „dowodów” teorii, że istniało Imperium lechickie i tu osoby zaciekawione tą tematyką powinni przeczytać, a z drugiej strony książka jest świetnym przykładem jak powinno się pracować ze źródłami.

ponitka

Nie oderwiesz się od lektury

Błyskotliwe i pocieszające oponentów starożytnych lechitów. Nie tylko dla historyków - amatorów.

MarioBook86

Nie polecam

Do dziś w Turcji na nasz kraj mówią Lechistan. Ta książka to michnikowszczyzna 2.0

Popularność

Kolekcje

Podobne

BESTSELLER

Miles in the sky

Kamila Kolińska @Zocharett

Wojna, która ocaliła mi życie

Kimberly Brubaker Bradley

Czego ginekolog ci nie powie

Anna Augustyn-Protas, dr n. med. Tadeusz Oleszczuk

Dziewczynka, która wypiła księżyc

Kelly Barnhill

Dziewczynka, która wypiła księżyc

Kelly Barnhill

Nevermoor. Nevermoor. Przypadki Morrigan Crow

Jessica Townsend

Ostatni świadkowie

Swietłana Aleksijewicz

Cena. W poszukiwaniu żydowskich dzieci po wojnie

Anna Bikont

Żyć aż do końca. Instrukcja obsługi choroby

ks. Jan Kaczkowski Katarzyna Jabłońska

Dziewczynki. Kilka esejów o stawaniu się

Weronika Murek

Twój umysł to potęga

Dr Gregory Scott Brown

Męska depresja. Jak rozbić pancerz

Krzysztof Krajewski-Siuda, Szymon Żyśko

The Book of Five Rings

Musashi Miyamoto

Fragment

James M. Fenelon, 2019

Tytuł oryginału:

Four Hours of Fury: The Untold Story of World War II’s Largest Airborne Invasion and the Final Push into Nazi Germany

Wydawnictwo Napoleon V

Oświęcim 2020

Wszelkie Prawa Zastrzeżone

Tłumaczenie:

Cezary Domalski

Redakcja:

Rafał Mazur

Redakcja techniczna:

Mateusz Bartel

Numer ISBN: 978-83-8178-329-3

Strona internetowa wydawnictwa:

www.napoleonv.pl

Kontakt: [email protected]

„Obie armie były niczym czające się na siebie pantery. Przez chwilę nasłuchiwał. Następnie ruszył biegiem w kierunku bitwy (…) powiedział, w istocie sam do siebie, że gdyby Ziemia i Księżyc miały się ze sobą zderzyć, bez wątpienia wielu ludzi wdrapałoby się na dachy, by być świadkami tego wydarzenia”.

Stephen Crane, The Red Badge of Courage

LISTA MAP ORAZ DIAGRAMÓW

Pułk piechoty spadochronowej, grudzień 1944, schemat organizacyjny

17. Dywizja Powietrznodesantowa, 3-23 stycznia 1945, Bitwa o Ardeny

Natarcie Aliantów, koniec 1944, Europa Północna

Natarcie do Renu, 8 lutego – 13 marca 1945

Struktura dowodzenia Aliantów, operacje Plunder i Varsity

Kocioł Wesel, marzec 1945

Niemiecka linia obrony nad północnym Renem, marzec 1945

17. Dywizja Powietrznodesantowa, obozy zborne, marzec 1945

Operacja Varsity, marzec 1945, plan lądowań

Operacja Varsity, trasy przelotu

Operacja Varsity, 24 marca 1945

507. Pułk Piechoty Spadochronowej, 24 marca 1945, Strefa Zrzutu W

507. Pułk Piechoty Spadochronowej, 24 marca 1945, atak na zamek Diersfordt

513. Pułk Piechoty Spadochronowej, 24 marca 1945, Strefa Zrzutu X

194. Pułk Piechoty Szybowcowej, 24 marca 1945, Strefa Lądowania S oraz mosty na Issel

Operacja Varsity, 25-26 marca 1945, linie do osiągnięcia

Natarcie Aliantów, 27 marca – 1 kwietnia 1945, okrążenie Zagłębia Ruhry

Dla Franka Dillon. Dziękuje.

PROLOG

24 marca 1945 roku w sobotę rano licząca ponad 2000 maszyn armada alianckich samolotów wypełniła rykiem silników przestrzeń powietrzną nad Belgią. Na ich zatłoczonych pokładach siedziało 17 000 żołnierzy wojsk powietrznodesantowych, oczekując na skok ze spadochronem lub lądowanie szybowcem na terytorium Niemiec. Składająca się z samolotów transportowych oraz ponad 1300 holowanych szybowców armada powietrzna rozciągała się na przestrzeni setek kilometrów. Lecący na wysokości zaledwie 300 metrów rój maszyn brzęczał jednostajnym odgłosem, stwarzając wrażenie, że może pojawić się z każdego kierunku. Myśliwce eskorty zataczały leniwe kręgi w poszukiwaniu samolotów nieprzyjaciela, lecąc ponad rozłożystymi formacjami wolno przemieszczających się maszyn transportowych.

Była to czołówka planowanej przez alianckich dowódców finałowej ofensywy, tworzona przez wojska dwóch elitarnych dywizji powietrznodesantowych: brytyjskiej 6. oraz amerykańskiej 17. Obie miały zostać zrzucone na drugim brzegu Renu, na obszar niemieckich pól uprawnych o długości ośmiu i szerokości dziewięciu kilometrów. Stanowiące część największej operacji od czasów Normandii wojska powietrznodesantowe miały zająć przyczółek po nieprzyjacielskiej stronie Renu i utrzymać go do czasu, aż siły lądowe przedostaną się przez mającą prawie 400 metrów szerokości rzekę.

W czasie wojny Alianci przeprowadzili kilka operacji powietrznodesantowych, jednak teraz po raz pierwszy zrzut miał być przeprowadzony na rdzennym terytorium wroga. Alianci stanowili siły inwazyjne, nie wyzwolicieli, a stawka w grze była wysoka. Audycje propagandowe nazistów jasno stwierdzały, że element zaskoczenia został utracony. Nieprzyjaciel czekał na nich. Czy oprócz 55 tysięcy żołnierzy Wehrmachtu zajmujących pozycje obronne1, zostaną zaatakowani przez fanatycznych niemieckich cywili uzbrojonych w strzelby myśliwskie i widły? Czy może ci ostatni schowają się w piwnicach? Tego nie wiedział nikt.

Sierżant John Chester i reszta liczącego 384 ludzi dywizjonu artylerii lecieli w kierunku strefy zrzutu w 42 samolotach transportowych C-47. Chester, pewny siebie 24-latek i dowódca działonu, zabijał czas pisząc kartki pocztowe. Chcąc podzielić się nowiną, jaką był jego pierwszy skok bojowy, naskrobał tę samą wiadomość do mieszkających w Missouri swojej matki i dziewczyny, Kay: „Piszę z samolotu. Wkrótce zostaniemy zrzuceni nad Niemcami. Mam nadzieję, że niedługo Cię zobaczę. Kocham Cię”2.

Chowając pocztówki, Chester położył dłoń na klamrze pasa bezpieczeństwa, pamiętając o tym, co stało się w czasie jego trzeciego skoku ćwiczebnego. Wtedy to, przerażony faktem, że jego ciało odmówiło posłuszeństwa, spanikował, by za chwilę przekonać się, że po prostu nie odpiął klamry. Dziś takie zdarzenie byłoby niemożliwe.

Chester znał większość ludzi znajdujących się w samolocie, od 1943 roku szkoląc się i walcząc razem z nimi. Niektórzy udawali, że śpią, inni palili lub po prostu gapili się przed siebie. Nikt nic nie mówił. Ryk silników i grzechot płatowca powodowały, że rozmowa była niemożliwa, co bardzo im pasowało. Większość i tak była pogrążona we własnych myślach.

Chester krótko zatrzymał się myślami przy tym, że będzie to jego trzynasty skok, lecz odpędził ogarniające go uczucia zwątpienia i wahania, zastępując je prostą mantrą: „Zgłosiłeś się na ochotnika. Prosiłeś się o to. A teraz rób swoje”.

Dwugodzinny lot z Francji przebiegł bez zakłóceń, lecz nie mogło to trwać w nieskończoność; kiedy samoloty zbliżyły się do Renu, przyszedł czas wziąć się do roboty. Pilot maszyny włączył czerwone światło ostrzegawcze, informujące znajdujących się w maszynie żołnierzy, że zbliżają się do Niemiec.

Kiedy samolot zaczął obniżać wysokość, Chester odpiął pas bezpieczeństwa, wstał i wrzasnął: „Przygotować się!” do siedzących skoczków. Ci, udający, że śpią, otworzyli oczy i zwrócili swoją uwagę ku tyłowi maszyny, gdzie w otwartych drzwiach stał Chester, w smaganym przez wiatr mundurze.

Ren stanowił linię bez powrotu – gdy tylko ją przekroczą, znajdą się nad terenem wroga. Do strefy zrzutu pozostało niewiele ponad dziesięć minut, lecz mając na uwadze możliwość zestrzelenia maszyny, należało być gotowym do skoku w każdej chwili. Żołnierze mogli zrobić to, czego nie mogli piloci – opuścić maszynę w razie nieszczęścia.

Ponieważ żołnierze znajdujący się na pokładzie samolotu Chestera byli artylerzystami, wśród przewożonego przez nich ładunku znajdowała się także haubica kalibru 75 mm. Rozebrane na części działo zostało podzielone tak, że jeden z elementów umieszczono w drzwiach, skąd miał zostać zrzucony w chwili, kiedy pilot da im zielone światło do skoku, a sześć kolejnych przypiętych u dołu maszyny zostałoby zwolnionych z kabiny.

„Wstać!… Przypiąć haki!”, krzyknął Chester przez ogłuszający dźwięk silników.

Oprócz polecenia wydawanego na głos podniósł ramię wskazując ludziom, co mają zrobić. W odpowiedzi na jego gesty wykonali rozkazy, odpowiadając krzykiem i tworząc rytuał, którego sens rozumiał każdy z nich. Pozwalało to im skupić się na czekającym zadaniu, a nie własnych lękach.

Obciążeni ekwipunkiem żołnierze siedzący po obu stronach samolotu starali się wstać i utworzyć jedną linię. Następnie przypięli liny statyczne spadochronów do stalowej liny biegnącej przez całą długość kabiny. Przy skoku z wysokości mniejszej niż 150 metrów nie było czasu na otworzenie czaszy spadochronu ręcznie – licząca prawie cztery metry lina robiła to za nich, otwierając go, gdy tylko skoczek wypadał z samolotu.

Żołnierze szarpnęli za swoje linki, upewniając się, że haki zostały zatrzaśnięte. Zadowoleni, że wszystko jest w porządku, zwrócili się twarzą w kierunku tyłu samolotu, obserwując, jak Chester i Manuel Pena pchają zestaw zaopatrzeniowy do krawędzi drzwi. Składał się on z kilku kontenerów, w których znajdowały się: zamek haubicy, jej koła oraz dziesięć pocisków. Wszystko to związano ze sobą w jedną dziwacznie wyglądającą masę, która potrzebowała aż trzech spadochronów. Dwaj mężczyźni zamocowali pakiet na kilku kołkach, które umożliwiały szybkie wyrzucenie ładunku i ułatwiały przemieszczanie ważącego 325 kilogramów zestawu po metalowym pokładzie samolotu.

Kiedy armada rozdzieliła się, obierając kierunki na przydzielone strefy zrzutów, unoszące się nad Renem mgła i dym toczącej się poniżej bitwy przesłoniły punkty orientacyjne. Przed świtem oddziały lądowe rozpoczęły swój atak i pod ciężkim ogniem starały się przebyć rzekę. Piloci jednostki Chestera, zmuszeni do przestrzegania ciszy radiowej, patrzyli bezradnie jak 72 lecące przed nimi maszyny schodziły z kursu. C-47 z artylerzystami na pokładzie kontynuował lot prawidłowym kursem, lecz Chester wraz z resztą dywizjonu był nieświadomy, że zostaną zrzuceni jako pierwsi.

Powiadomione o nadlatujących samolotach niemieckie baterie przeciwlotnicze wystrzeliły w niebo swoje pociski kalibru 88 i 20 mm, które rozrywały się nad schodzącymi w dół maszynami, tworząc ciemne chmury eksplozji. Strumienie pocisków smugowych ciężkich karabinów maszynowych przeszywały lecące samoloty, potęgując chaos.

Piloci czuli się jak łatwe cele. Aby zgubić nieprzyjacielskich celowniczych, musieli zmienić kurs i prędkość, lecz było to niemożliwe. Lot formacji w pobliżu strefy zrzutu wymagał ich utrzymania. Zanurzyli się więc w swoich fotelach i wlecieli wprost w narastający wir, wykonując rozkaz wbrew swoim instynktom.

We wnętrzu samolotu słychać było stłumione wybuchy pocisków artylerii przeciwlotniczej. Znajdujący się za pilotami żołnierze obijali się o ściany targanej wstrząsami kabiny. Prawie wszyscy zaczęli żałować, że zabrali ze sobą tyle ekwipunku, ile tylko byli w stanie unieść: karabiny maszynowe, karabiny, pistolety, granaty ręczne, dodatkową amunicję, materiały wybuchowe, noże, bagnety i kastety. W wielu wypadkach spadochron i ekwipunek zwiększały wagę skoczka niemal dwukrotnie; opierali się nawzajem jeden o drugiego, o płatowiec lub o linę statyczną.

Chester dostrzegł, co dzieje się na zewnątrz, a to, co zobaczył, zaniepokoiło go: szereg płonących samolotów i niebo pękające od wybuchów pocisków przeciwlotniczych.

„Wygląda na to, że będziemy mieć braki kadrowe”, pomyślał. „Mam nadzieję, że zostanie nas tylu, aby wykonać zadanie”3.

Mężczyźni czekający na rozkaz do skoku walczyli o utrzymanie równowagi, pchając tych stojących przed nimi i obracając się, by zobaczyć światło lampki zrzutu – nadal w kolorze czerwonym. Chcieli być już na zewnątrz i tłoczyli się w kierunku otwartych drzwi. Cokolwiek czekało na nich na dole, było lepsze od oczekiwania na zestrzelenie. Jeden z żołnierzy, wpatrzony w Chestera, położył rękę na przełączniku umożliwiającym zrzucenie przypiętych do spodu C-47 części haubicy.

BUM! Eksplozja wstrząsnęła samolotem, kiedy dwudziestomilimetrowy pocisk przeciwlotniczy przebił podłogę, szatkując odłamkami nogę Melvina Boatnera. Ranny zgiął się w kłębek na pokładzie, zaciskając zęby i trzymając za ranę. Al Perry i Nick Montanino szybko wypięli jego linkę i przesunęli go na drugą stronę maszyny. Nie było czasu na zajęcie się blednącym Boatnerem, któremu nie można było pozwolić na zablokowanie drogi reszcie skoczków4.

Kiedy Chester uświadomił sobie, że odłamki przecięły obwód elektryczny lampki zrzutu, która przestała świecić, wrzasnął do szefa załogi, aby stanął w drzwiach prowadzących do kokpitu i przekazał sygnał pilota. Niemal natychmiast szef krzyknął „Teraz, teraz, teraz!”, machając szaleńczo obiema rękami nad głową.

Chester, Pena i Perry wypchnęli ładunek i żołnierze ruszyli naprzód do wyjścia. Przełącznik uwolnił ładunek znajdujący się pod maszyną. Połączone ze sobą, aby zapobiec zdryfowaniu, wszystkie sześć znalazło się pod siedmiometrowym baldachimem spadochronu.

Kiedy Chester opuścił maszynę, pęd samolotu rzucił go naprzód o ponad 150 metrów. Pierwszą rzeczą, którą zobaczył była ziemia znajdująca się pod nim, następnie błękit nieba, potem pomieszany kalejdoskop obu, podczas gdy rozwijający się spadochron obracał go wte i wewte. Wstrząs wywołany otwarciem się czaszy spowodował, że przez chwilę nie mógł oddychać, a dwa granaty wsadzone do kieszeni kurtki mundurowej przerwały jej dno. Lecz Chester nie miał czasu na przejmowanie się tym faktem, podobnie jak ulotną chwilą uniesienia po bezproblemowym rozwinięciu się spadochronu. Dzisiejszy skok nie był przyjemnym zadaniem. Szybko rzucił okiem za odlatującym samolotem i spadochronami tych, którzy wyskoczyli zaraz za nim, by następnie zwrócić swoją uwagę na opadające powoli elementy haubicy.

Otaczające go samoloty wypluwały spadochroniarzy, wypełniając niebo setkami pomalowanych w barwy ochronne czasz spadochronów. Wśród nich znajdowały się zasobniki z zaopatrzeniem, wyróżniające się kolorowymi spadochronami: niebieskimi, żółtymi i czerwonymi. Po zrzuceniu ładunku piloci zwiększyli obroty silników i skierowali maszyny w drogę powrotną, mogąc nareszcie wykonywać uniki przed pociskami artylerii przeciwlotniczej i smugowymi. Niektóre płonęły i dymiły, brnąc powoli na macierzyste lotniska. Te ciężej uszkodzone zataczały kręgi i schodziły w dół.

Wypełnieni adrenaliną Chester i jego artylerzyści z ulgą znaleźli się w powietrzu. Lecz kiedy brzęczący odgłos silników lotniczych przestał być słyszalny, ich uwagę przyciągnęły suche trzaski odgłosów broni ręcznej i pocisków moździerzowych oraz zbliżające się w ich kierunku uprawne pola nazistowskich Niemiec. Była godzina 10.20 rano.