Biblia czakr ebook

O AUTORCE

Doktor nauk filozoficznych Anodea Judith jest autorytetem w dziedzinie integracji systemu czakr i zagadnień terapeutycznych. Judith jest specjalistką w zakresie terapii somatycznych, doradczynią, psychologiem, nauczycielką jogi, prowadzi również warsztaty. Poza tym jest autorką książki Eastern Body, Western Mind: Psychology and the Chakra System as a Path to the Self oraz współautorką wraz z Selene Vega The Sevenfold Journey: Reclaiming Mind, Body, and Spirit through the Chakras. Anodea Judith posiada tytuł magistra psychologii klinicznej oraz doktora w zakresie zdrowia i opieki społecznej.

REDAKCJA: Monika Muszyńska

SKŁAD: Krzysztof Remiszewski

PROJEKT OKŁADKI: Krzysztof Remiszewski

TŁUMACZENIE: Renata Czernik

WydanieI

Białystok 2022

ISBN 978-83-8301-213-1

Tytuł oryginału: Wheels of Life: A User‘s Guide to the Chakra System

„Translated from”

Wheels of Life

Copyright 1987 and 1999 Anodea Judith

Figure illustrations: Mary Ann Zapalac

Published by Llewellyn Publications

Woodbury, MN 55125 USA

www.llewellyn.com

© Copyright for the Polish edition by Studio Astropsychologii, Białystok 2021

All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy żadna część tej książki nie może być powielana w jakimkolwiek procesie mechanicznym, fotograficznym lub elektronicznym ani w formie nagrania fonograficznego. Nie może też być przechowywana w systemie wyszukiwania, przesyłana lub w inny sposób kopiowana do użytku publicznego lub prywatnego – w inny sposób niż „dozwolony użytek” obejmujący krótkie cytaty zawarte w artykułach i recenzjach.

Książka ta zawiera informacje dotyczące zdrowia. Wydawca dołożył wszelkich starań, aby były one pełne, rzetelne i zgodne z aktualnym stanem wiedzy w momencie publikacji. Tym niemniej nie powinny one zastępować porady lekarza lub dietetyka, ani też być traktowane jako konsultacja medyczna lub inna. Jeśli podejrzewasz u siebie problemy zdrowotne lub wiesz o nich, powinieneś koniecznie skonsultować się z lekarzem, zanim samodzielnie rozpoczniesz jakikolwiek program poprawy zdrowia. Wydawca ani Autor nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek negatywne skutki dla zdrowia, mogące wystąpić w wyniku stosowania zaprezentowanych w książce metod.

15-762 Białystok

ul. Antoniuk Fabr. 55/24

85 662 92 67 – redakcja

85 654 78 06 – sekretariat

85 653 13 03 – dział handlowy – hurt

85 654 78 35 – www.talizman.pl – detal

strona wydawnictwa: www.studioastro.pl

Więcej informacji znajdziesz na portalu www.psychotronika.pl

Dla mojego syna Alexa

PODZIĘKOWANIA

Podczas mojej wieloletniej pracy nad czakrami spotkałam wielu godnych zapamiętania ludzi, którzy podzielili się ze mną swoją wiedzą i mądrością. Na szczycie tej listy znajdują się studenci i klienci, którzy z odwagą poddali się trudnemu zadaniu, jakim jest proces uzdrawiania i rozwoju osobistego. Wasze zmagania i sukcesy, wasze pytania i komentarze były siłą przewodnią w mojej pracy. Niech słowa płynące z tej książki dadzą wam siłę i staną się dla was przewodnikiem.

Dziękuję również wiernym i oddanym moim bliskim, którzy we mnie wierzyli, pracowali ze mną i wspierali mnie na niezliczone sposoby. To przede wszystkim mój mąż, Richard Ely, któremu dziękuję za miłość, którą mnie obdarza, za dodawanie mi otuchy w trudnych chwilach, wsparcie redakcyjne oraz dbanie o to, aby moja praca była rzetelna. Chciałbym także podziękować mojemu synowi Alexowi Wayne’owi, który zajmuje się grafiką komputerową i mnie rozśmiesza. Dziękuję również mojej wieloletniej przyjaciółce i współpracowniczce, Selene Vega, która jako pierwsza zainspirowała mnie do napisania książki o czakrach. Pomogła mi również opracować materiały, które udostępniamy na naszych warsztatach. Selene jest także współautorką mojej drugiej książki, The Sevenfold Journey.

Chciałabym podziękować Carlowi Weschcke za opublikowanie pierwszej edycji tej książki, zanim czakry stały się popularne, a także wielu wspaniałym ludziom z wydawnictwa Llewellyn, którzy pracowali nad nowym, uaktualnionym wydaniem tej książki: Jimowi Garrisonowi, Christine Snow, Kimberly Nightingale i Lynne Menturweck. Chciałbym również podziękować Mary Ann Zapalac za oprawę graficzną oraz Carlisle Hollandowi specjaliście osteopacie, Robert Lambowi, specjaliście chiropraktykowi oraz Michaelowi Gandy, specjaliście od akupunktury, za podzielenie się ze mną swoją wiedzą.

Przede wszystkim jestem wdzięczna wiecznemu duchowi, który utrzymuje nas przy życiu, i samemu systemowi czakr, za to, że jest tak głęboką i kompletną drogą do poznania tajemnic życia.

To wielki zaszczyt służyć wam wszystkim.

PRZEDMOWA DO DRUGIEGO WYDANIA*

Minęło już 25 lat, odkąd po raz pierwszy zetknęłam się ze słowem czakra. W tamtych czasach trudno było znaleźć ten termin w indeksach lub katalogach bibliotecznych. Dzisiaj istnieją niezliczone wzmianki na ten temat i dziesiątki książek New Age o czakrach, nie wspominając o kamertonach, kolorowych świecach, kadzidełkach, koszulkach i zwykłych akcesoriach, które ubarwiają każdy archetypowy motyw budzący się w zbiorowej świadomości. Chociaż pochlebiają mi ci, którzy uważają pierwsze wydanie tej książki za przełomowe i doniosłe w tej dziedzinie, wierzę, że było ono raczej częścią większego kulturowego zapotrzebowania na holistyczne modele integracji. Krótko mówiąc, system czakr to pewna idea, której czasy właśnie nadeszły.

Wkraczając w trzecie tysiąclecie obecnej ery, stoimy w obliczu niespotykanego w dziejach ludzkości okresu. Podręczniki historii pokazały nam, że systemy, których używamy do organizowania naszego życia, mają ogromny wpływ na wspólną zbiorową rzeczywistość. Ta wiedza nakazuje wprowadzać umiejętnie innowacje do systemów, które inteligentnie nam służą. Przechodząc przez ten wyjątkowy zakręt historii, musimy budować mosty między przeszłością a przyszłością, nie tylko tworząc modele pasujące do nowej rzeczywistości, ale także stale aktualizując stare modele, aby nadal funkcjonowały w szybko zmieniającej się kulturze. Jeśli system czakr ma zachować znaczenie i sens w XXI wieku, musi w związku z wyzwaniami współczesnego życia odzwierciedlać istniejącą od zawsze, podstawową strukturę i posiadać praktyczny aspekt. Starożytni stworzyli dogłębny system. Możemy teraz połączyć jego mądrość ze współczesną wiedzą na temat świata przyrody, ciała i psychiki, aby zbudować jeszcze skuteczniejszy system.

Kiedy po raz pierwszy wprowadziłam do teorii czakr takie idee jak ugruntowanie i zaproponowałam ideę skierowanego w dół strumienia świadomości, niektórzy podchodzili do nich sceptycznie. W większości systemów interpretujących czakry podkreślano konieczność wykroczenia poza fizyczną rzeczywistość, przedstawiając ją jako coś gorszego lub zdegenerowanego. Według tych systemów życie to cierpienie, a poziomy transcendentne stanowią antidotum na to cierpienie.

Logika tego twierdzenia implikowałaby, że transcendencja jest przeciwieństwem życia. Pogląd ten poważnie kwestionuję w niniejszej książce.

Naprawdę, nie uważam, że musimy poświęcać radość życia i jego przyjemności, by rozwinąć się duchowo. Nie postrzegam też duchowości jako antytezy światowej egzystencji.

Według mnie rozwój duchowy nie wymaga intensywnego kontrolowania i tłumienia naszej wrodzonej biologicznej natury, czyli samego życia. Myślę, że byłby to jeden z przejawów paradygmatu kontroli, odpowiadającego poprzedniej epoce, niepasującego do wyzwań naszych czasów. Bieżące wyzwania wymagają raczej modeli integracji niż dominacji.

Od wczesnych lat 80., kiedy po raz pierwszy napisałam tę książkę, zbiorowy paradygmat znacząco się zmienił. Przywrócono istotną rolę ciału i uznano świętość ziemi. Uznano również, że materia sama w sobie posiada wartość duchową. Nauczyliśmy się, że tłumienie sił natury powoduje nieprzyjemne efekty uboczne i energie cienia. Ignorowanie potrzeb ciała prowadzi do chorób. Niedocenianie ziemi powoduje kryzys ekologiczny. Tłumiona seksualność może przekształcić się w gwałt i kazirodztwo.

Nadszedł czas, aby odzyskać to, co straciliśmy, i zintegrować to z nowymi granicami. Ponowne splecenie odmiennych koncepcji Wschodu i Zachodu, ducha i materii, umysłu i ciała to zarówno osobisty, jak i kulturowy imperatyw. Jak powiedziała Marion Woodman: „Materia bez ducha jest trupem. Duch bez materii jest nadal duchem”1. Oba porównania odnoszą się do tego, co jest martwe.

Filozofie tantryczne, z których wyłoniła się koncepcja czakr, to filozofie splatania albo tkania.

Obecne w nich liczne pasma układają się w skomplikowany i elegancki wzór gobelinu rzeczywistości. Tantra jest filozofią opowiadającą się równocześnie za życiem i duchowością. Splata ducha i materię z powrotem w pierwotną całość, popychając ją jednocześnie w górę spirali ewolucji.

Właśnie teraz możemy nareszcie połączyć wiedzę starożytnych i współczesnej cywilizacji w elegancką mapę ewolucyjnej podróży świadomości. Niniejsza książka jest właśnie taką mapą. Potraktuj ją jak przewodnik po czakrach. Podejrzewam, że w przyszłości pojawią się liczne wydania, napisane przez różnych autorów, a książka, którą trzymasz w dłoniach, jest moją własną aktualizacją.

Zatem co nowego znajdziemy w tym wydaniu? Zawiera ono znacznie więcej odniesień do nauk tantrycznych, ponieważ mogłam poświęcić sporo czasu na ich przestudiowanie. Mimo to starałam się utrzymać moje słowa w jak najmniej ezoterycznym, za to bardziej zachodnim stylu.

Niniejsza wersja jest wersją poprawioną i nieco skróconą, gdyż wiele osób mówiło mi, że były przerażone rozmiarami poprzedniego wydania. Wyeliminowałam również natrętną retorykę polityczną, która była dla mnie ważna, kiedy miałam dwadzieścia kilka lat. Teraz, mając czterdzieści kilka lat, nadal mam te same przekonania polityczne co do duchowości, jednak wolę, by organizm przemówił sam za siebie.

Zaktualizowałam też kilka podstawowych pojęć naukowych, ponieważ nasze modele budowy materii ulegają gwałtownym zmianom.

Starałam się utrzymać pierwotny metafizyczny klimat książki i sprawić, by miała inny charakter niż moje późniejsze książki.

Książka The Sevenfold Joumey: Reclaiming Mind, Body and Spirit through the Chakras, napisana wspólnie z Selene Vega, 1993, jest książką z ćwiczeniami, która zawiera „praktykę” do „teorii” niniejszej książki. Zamieściłam w niej codzienne ćwiczenia, zarówno mentalne, jak i fizyczne, wspierające rozwój osobisty przy wykorzystaniu systemu czakr. Moja trzecia książka Eastern Body, Western Mind: Psychology and the Chakra System as a Path to the Self jest próbą spojrzenia na psychologię czakr, ich rozwój i poprawę działania.

Opisano w niej również urazy i nadużycia, jakie przydarzają się nam na poziomie poszczególnych czakr oraz sposoby ich uzdrowienia. Łączy ona zatem zachodnią psychologię i zachodnie terapie somatyczne ze wschodnim systemem czakr.

Książka w obecnym wydaniu wyjaśnia metafizyczną teorię, leżącą u podłoża systemu czakr. Czakry są czymś więcej niż tylko zbiorem zlokalizowanych w ciele ośrodków energetycznych, stanowią one głębokie odzwierciedlenie uniwersalnych zasad wszechświata. Są misternie wbudowanymi wspólnie progresywnie transcendentnymi poziomami rzeczywistości. Poziomy świadomości reprezentowane przez poszczególne czakry to bramy do różnych poziomów rzeczywistości. Ponieważ te poziomy są osadzone jeden w drugim, żadnego z nich nie da się wyeliminować z systemu, ich nierozerwalność potwierdzono teoretycznie i eksperymentalnie. Trudno uwierzyć, że dano nam system siedmiu czakr po to, byśmy pozbyli się trzech najniższych.

Niniejsza książka bada zarówno zewnętrzne, jak i wewnętrzne rzeczywistości. Postrzega system czakr jako głęboki układ służący duchowemu rozwojowi, a także schemat świętej i niezniszczalnej struktury, w której jesteśmy osadzeni – większej konstrukcji, której elementem jesteśmy. Jeśli rzeczywiście jesteśmy stworzeni „na obraz i podobieństwo Boga”, to święta struktura spotykana w przyrodzie jest odbiciem naszych wewnętrznych struktur, obecnych w ciele i w psychice. Kiedy ustanowimy połączenie pomiędzy naszymi wewnętrznymi i zewnętrznymi światami, staną się one nieprzerwaną całością, a wewnętrzny rozwój nie będzie już przeszkodą do pracy w zewnętrznym świecie. Dlatego w tej książce staram się za pomocą naukowych modeli zilustrować starożytną mądrość współczesnymi metaforami.

Tantryczni uczeni i guru kundalini często rozróżniają czakry, których istnienia doświadcza się poprzez przebudzenie kundalini, a modelem czakr służącym jako „system osobistego rozwoju”, przystosowanym do zachodnich potrzeb. Niektórzy twierdzą, że różnica jest tak wielka, że nie ma między tymi modelami żadnego sensownego pokrewieństwa; używają więc jednego do zaprzeczenia słuszności i zasadności drugiego. Bez wątpienia istnieje wyraźna różnica między na przykład doświadczeniem wglądu czy wizji (związek z szóstą czakrą) a doświadczeniem wszechogarniającej wewnętrznej luminescencji związanej z przebudzeniem kundalini. Ja jednak nie postrzegam tych doświadczeń oddzielnie, widzę je jako zjawiska występujące w obrębie tego samego kontinuum.

Zdecydowanie uważam, że odblokowywanie czakr poprzez zrozumienie ich natury, wykonywanie odpowiednich ćwiczeń, wizualizacji oraz medytacji toruje drogę duchowej otwartości. Doświadczenie takie zapewne będzie mniej burzliwe niż w przypadku przebudzenia kundalini, jednak według mnie do zachodniego umysłu należy przemawiać w sposób harmonizujący z okolicznościami, w których żyjemy, a nie w sposób, który im zaprzecza. Stwarza to odpowiedni kontekst umożliwiający występowanie takiego doświadczenia.

Jest również wielu ludzi, którzy twierdzą, że czakry, jako wiry w subtelnym ciele, nie mają nic wspólnego z ciałem fizycznym lub centralnymi zwojami nerwowymi wychodzącymi z kręgosłupa i że duchowe przebudzenie nie jest doświadczeniem somatycznym. To, że jakieś doświadczenie nie jest wyłącznie somatyczne, nie oznacza, że powinno się negować jego aspekt cielesności. Każdy, kto był świadkiem lub doświadczył fizycznych doznań i spontanicznych ruchów (kriji), które są typowe dla przebudzenia kundalini, nie może zaprzeczyć, że istnieje aspekt związany z ciałem. Uważam, że ten pogląd jest tylko kolejnym dowodem na rozdzielenie ducha od ciała, to ostatnie jest iluzją, z której musimy się obudzić.

Pewien człowiek pochodzący z Indii, który brał udział w jednym z moich warsztatów, powiedział mi, że musiał przebyć długą podróż z Indii do Ameryki, aby dowiedzieć się o czakrach, ponieważ w Indiach są one traktowane jak „wiedza tajemna”, zabroniona ludziom, którzy pracują lub posiadają rodzinę. Według mnie „ugruntowanie” czakr jest ideą umożliwiającą udostępnianie tej wiedzy większej liczbie ludzi. Podczas gdy wschodni guru mogą uważać to za niebezpieczne, ja w trakcie moich dwudziestu pięciu lat pracy z tym systemem stwierdziłam, że to zdroworozsądkowe podejście umożliwia wielu osobom zmianę ich życia bez ryzyka wystąpienia niebezpiecznych i nieugruntowanych symptomów tak często kojarzonych z kundalini Według mnie takie podejście wcale nie umniejsza duchowej podstawy, w której zakorzenione są czakry, tylko ją poszerza i rozwija.

Czytaj tę książkę w skupieniu, nie spiesz się. Jest w niej wiele rzeczy wymagających przemyślenia. Pozwól, aby czakry stały się obiektywem, przez który możesz patrzeć na swoje życie i świat. Podróż jest urozmaicona i kolorowa. Niech tęczowy most duszy rozwinie się przed tobą, gdy będziesz podążać jego ścieżką.

grudzień 1998 r.

PRZEDMOWA DO PIERWSZEGO WYDANIA

Pewnego razu, siedząc na dywaniku z owczej skóry, pogrążona w głębokiej medytacji, miałam dziwne doświadczenie. Spokojnie i świadomie liczyłam oddechy, gdy nagle znalazłam się poza swoim ciałem i patrzyłam na inną mnie siedzącą w pełnym lotosie. Gdy tylko zdałam sobie sprawę, na kogo patrzę (chociaż ona wyglądała na nieco starszą), zobaczyłam spadającą na jej kolana książkę. W ułamku sekundy zdołałam przeczytać jej tytuł System czakr autorstwa A. Judith Mull (moje panieńskie nazwisko).Gwałtowny wstrząs po wylądowaniu książki sprawił, że wróciłam do swojego ciała.

Było to w roku 1975. Na krótko przed tym wydarzeniem po raz pierwszy natknęłam się na słowo „czakra” w książce Ram Dassa2. Poczułam wtedy, że miało ono jakieś niesamowicie ważne znaczenie. Powoli wyszłam ze stanu medytacji i poszłam poszukać tej książki. Niemal natychmiast otworzyłam ją na właściwej stronie i kilkakrotnie przeczytałam fragment o czakrach, był to zaledwie jeden akapit. Poczułam od razu zawirowanie energii w swoim ciele – głębokie wewnętrzne poruszenie – podobne do uczucia, które z pewnością ma detektyw, gdy dostrzega jakąś ważną wskazówkę. Było to uczucie podobne do poczęcia, powstania czegoś nowego, co dopiero się rozwija. Wiedziałam wtedy, że w końcu napiszę tę książkę.

Minęło wiele lat, zanim słowo „czakra” zaczęło pojawiać się w indeksach i katalogach bibliotecznych. Informacje były skąpe, więc musiałam (na szczęście) wypracować własne teorie poprzez eksperymentowanie na samej sobie i badanie innych, których uczyłam jogi i świadomej pracy z ciałem. Wkrótce wszystko, co widziałam, zaczęło się układać w ten sam zgrabny wzorzec „siódemki”: kolory, wydarzenia, zachowania, dni – a jednak nadal nie mogłam znaleźć wielu informacji, które mogłyby korelować z moimi teoriami.

Zrezygnowałam więc i przeprowadziłam się na wieś. Zaczęłam poważnie studiować magię rytualną – przede wszystkim pracę z żywiołami: ziemią, wodą, ogniem i powietrzem. Nadal medytowałam i się rozwijałam, jednak wciąż nie potrafiłam znaleźć odpowiednich słów, aby pisać o czakrach, więc zaczęłam je malować. Proces wizualizacji pomógł mi rozwinąć moje myślenie w sposób nielinearny.

Dwa lata później, zmuszona do powrotu do cywilizacji, odkryłam, że słowo „czakra” pojawia się znacznie częściej. Zostałam członkiem grupy badawczej zajmującej się świadomością i rozpoczęłam naukę. Wróciłam też do praktyki pracy z ciałem. Przeszłam szkolenie z jasnowidzenia i odkryłam, że inni niezależnie ode mnie, dostrzegali część tych samych wzorców. W ten sposób uzyskałam potwierdzenie moich teorii i z nowo odkrytym zmysłem jasnowidzenia powróciłam do tych zagadnień.

W ciągu ostatnich dziesięciu lat dzięki doświadczeniu zdobytemu podczas pracy z klientami, odczytom parapsychologicznym, poradnictwu i nauczaniu rozwinęłam swoje teorie. Zagłębiłam się w literaturę sanskrycką, fizykę kwantową, teozofię, magię, fizjologię, psychologię i osobiste doświadczenia, aby stworzyć spójny system, który łączy stare i nowe. Zarówno moja praca, jak i ja sama przeszliśmy wiele zmian.

Dziś, jedenaście lat później, w końcu poczęte we mnie idee zaczęły pchać się na świat, w pełni ukształtowane, czy nie, zdecydowały się na wyjście. Czułam się, jakbym rodziła siedmioraczki – przede mną było silne parcie i długi, ale niemożliwy do zatrzymania poród. Każde z tej siódemki dzieci – czakr – zasługuje na omówienie w osobnej książce. Nadałam im zachodnie imiona – przetrwanie, seksualność, moc, miłość, komunikacja, jasnowidzenie i mądrość – mają też inne imiona, a najczęściej numery. Jednak w tej pracy są one reprezentowane jako rodzina, integralna całość, pracująca i rozwijająca się razem. W poszczególnych rozdziałach nie sposób poruszyć wszystkich ważnych kwestii związanych z seksem, mocą, przetrwaniem, komunikacją, jasnowidzeniem czy mądrością. Udało mi się zawrzeć w nich tylko to, co jest istotne, aby poznać odgałęzienia tego szczególnego drzewa genealogicznego, którego korzenie sięgają ziemi, a liście niebios.

Książka ta jest praktycznym przewodnikiem po tematyce, która zwykle jest postrzegana jako bardzo duchowa. Ponieważ „tematyka duchowa” jest często uważana za niepraktyczną lub niedostępną, niniejsza książka jest próbą ponownego zbadania sfer duchowych. Ukazuję w niej, jak głęboko jest ona osadzona w każdym aspekcie naszego codziennego życia. Wierzę, że ludzie zrozumieją i docenią swoją duchową naturę dopiero wtedy, gdy dostrzegą jej praktyczny aspekt. O wiele więcej osiągamy, gdy chcemy coś zrobić, niż gdy wydaje nam się, że powinniśmy.

W czasach, kiedy miliardy ludzi stoją w obliczu katastrofy nuklearnej, kiedy mężczyźni i kobiety boją się chodzić nocą po ulicach, kiedy dominuje poczucie wyobcowania i dezorientacji, wtedy duchowość staje się bardzo praktyczna. Poszukiwanie w naszej codziennej egzystencji czynników jednoczących próby zrozumienia i obrania kierunku oraz nieuniknione dążenie ku świadomości prowadzi nas do krytycznej oceny naszej duchowej natury. Ludzie zachodu, nastawieni zbyt pragmatycznie i naukowo, by przyjmować coś na wiarę, stracili styczność ze światem ducha i poczucie jedności, którego jest ono źródłem. Starożytne systemy, wyrażone w języku i kulturze tak odmiennej od naszej, są często zbyt obce dla zachodniego umysłu.

Ta książka próbuje wyjść naprzeciw odczuwanym przez nas obecnie fizycznym, mentalnym i duchowym potrzebom. Zawiera teorie dla intelektualistów, sztukę dla wizjonerów, medytacje dla uduchowionych i ćwiczenia dla ciała. Mam nadzieję, że każdy znajdzie w niej coś dla siebie, bez tłumienia ważniejszej duchowej istoty, która leży u jej podstaw.

Aby zadowolić zachodni (i mój własny) umysł, zawarłam w niniejszej książce kilka naukowych teorii, jednak sama nie dysponuję typowo naukowym przygotowaniem i stwierdzam, że bardzo niewielu ludzi używa naukowego sposobu myślenia w codziennym życiu. Dla mnie odkrycie czakr pochodziło najpierw z intuicyjnego przeczucia, które później rozwinęło się i połączyło z racjonalnym myśleniem. Chciałabym, aby czytelnik również odkrył je w podobnej kolejności.

Literatura ma tendencję do bycia linearną i racjonalną, podczas gdy stany umysłu wywołane przez czakry wymagają włączenia innego poziomu świadomości. W związku z tym informacje w tej książce są przedstawione w różny sposób. Aby zadowolić racjonalny umysł, przedstawiłam te teorie za pomocą konkretnych sformułowań naukowych, a także popularnych paradygmatów z dziedziny badań nad świadomością oraz nowoczesnych technik terapeutycznych. To jest część intelektualna, której celem jest przekazanie informacji i stymulowanie procesu myślenia.

Aby odwołać się do drugiej strony mózgu, zamieściłam opisy medytacji, ćwiczenia, grafiki i osobiste anegdoty w nadziei, że czakry staną się bardziej żywym doświadczeniem. Ta część ma charakter zabawy. Jej celem jest intuicyjne doświadczenie tego, co wcześniej poznaliśmy intelektualnie.

Medytacje należy odczytywać powoli i w poetyckim tonie. Nie włączyłam do nich fazy głębokiej relaksacji przed każdą medytacją z tego prostego powodu, że jest nudna do czytania i niekorzystnie wpłynęłyby na literacki przekaz. Jeśli jednak planujesz korzystać z tych medytacji samodzielnie lub w grupie, gorąco zachęcam do poświęcenia czasu na rozluźnienie ciała i przygotowanie się do powolnego wejścia w stan medytacyjny. Można w tym miejscu wykorzystać ćwiczenia głęboko relaksacyjne lub medytacji ugruntowania zawarte w rozdziale drugim lub użyć swojej własnej techniki. Medytacje, profesjonalnie nagrane z podkładem muzycznym dopasowanym do czakr, można nabyć za pośrednictwem wydawnictwa Llewellyn Publications.

Ćwiczenia fizyczne mają różny stopień trudności. Większość z nich może być wykonywana przez przeciętną osobę. Niektóre, takie jak pozycja stania na głowie czy czakrasana3, są przeznaczone dla bardziej elastycznych lub wyćwiczonych ciał. Należy pamiętać, że wszystkie ćwiczenia fizyczne podane w tej książce powinny być wykonywane powoli i ostrożnie. Nie wolno forsować mięśni ani zmuszać ciała do pozycji, które wywołują ból lub są w jakikolwiek sposób niewygodne. Jeśli poczujesz dyskomfort, natychmiast PRZERWIJ ĆWICZENIE.

Jeśli wcześniej nie zetknąłeś się z czakrami lub ogólnie z zagadnieniami metafizycznymi, daj sobie czas na przyswojenie każdego poziomu. Powstałe przy lekturze skojarzenia mogą być zarówno wyraźne, jak i subtelne. Nie można takich informacji przyswajać szybko i gwałtownie jak ma to miejsce w przypadku innych dziedzin. Najważniejszą rzeczą jest czerpanie radości z procesu odkrywania, podobnie jak ja podczas pisania tej książki.

1987 r.

Koło Ocalenia ze świątyni w Konark w Indiach

CZĘŚĆ PIERWSZABADANIE SYSTEMU

KOŁO ŻYCIA

Jest czas…

Jest miłość…

Jest śmierć…

I koło się toczy,

I koło się toczy,

I wszyscy jesteśmy związani z kołem.

I rzekł mędrzec:

Zaprawdę, to co wiąże cię z kołem

To jest twoje własne dzieło

Sam stworzyłeś koło.

A koło się toczy,

A koło się toczy.

I wszyscy jesteśmy związani z kołem.

I rzekł mędrzec:

Wiedz, że wszyscy jesteśmy Jednością.

Wiedz, że koło jest twoim własnym dziełem

Wiedz, że koło jest twoim własnym dziełem,

I wszyscy jesteśmy związani z kołem.

I rzekł mędrzec:

Uwolnij się od koła.

Zrozum, że jesteś Jednością,

Zaakceptuj swoje własne dzieło,

Uwolnij się od koła.

Zrozum, że koło jest twoim własnym dziełem.

I wszyscy jesteśmy związani z kołem.

I mędrzec uwolnił się od koła,

I stał się Jednością,

Nieśmiertelnym Bogiem,

Uwolniony od koła,

Uwolniony od iluzji,

I wtedy zrozumiał, dlaczego Jedność stworzyła koło.

I Jedność stała się wieloma,

I Jedność stała się nami,

I wszyscy jesteśmy związani z kołem.

Jest czas…

Jest miłość…

Jest śmierć…

I koło się toczy,

I koło się toczy,

I wszyscy jesteśmy związani z kołem.

© Paul Edwin Zimmer, 1981

Wykorzystano za zezwoleniem autora.

ROZDZIAŁ PIERWSZYKOŁO SIĘ TOCZY

Jesteśmy okręgiem wewnątrz okręgu… Bez początku i bez końca4.

Od wielkich galaktyk spiralnych, odległych o tysiące lat świetlnych, po tryliony atomów kłębiących się w ziarenku piasku, wszechświat składa się z wirujących kół energii. Kwiaty, pnie drzew, planety i ludzie – wszystko składa się z maleńkich, obracających się wewnątrz kół i toczy się na wielkim kole Ziemi, wirującym po swojej orbicie w przestrzeni kosmicznej. Koło, fundamentalny budulec przyrody, jest kołem życia toczącym się przez wszystkie aspekty istnienia (patrz rysunek 1.1, str. 27 i rysunek 1.2, str. 28).

W wewnątrz każdego z nas kręci się siedem przypominających koła centrów energetycznych zwanych czakrami. Każda czakra, będąca wirującym punktem przecięcia się niezbędnych życiodajnych sił, odzwierciedla jakiś aspekt świadomości istotnej dla naszego życia. Zbiór tych siedmiu czakr tworzy kompletną formułę jedności, pełni i zdrowia, która integruje umysł, ciało i ducha. Jako kompletny system, czakry stanowią potężne narzędzie zarówno dla rozwoju osobistego, jak i planetarnego.

Czakry są ośrodkami organizującymi proces przyjmowania, asymilacji i przekazywania energii życiowych. Nasze czakry, jako główne ośrodki, tworzą sieć koordynującą skomplikowany system umysł/ciało. Od instynktownych zachowań do świadomie zaplanowanych strategii, od emocji do artystycznych kreacji, to czakry są głównymi programami, które rządzą naszym życiem, miłością, nauką i oświeceniem. Tych siedem modalności wibracyjnych tworzy mityczny Tęczowy Most, kanał łączący Niebo i Ziemię, umysł i ciało, ducha i materię, przeszłość i przyszłość. Podczas gdy my toczymy się przez burzliwe czasy naszej obecnej ery, czakry działają jak koła zębate napędzające spiralę ewolucji, popychając nas do przodu w kierunku wciąż niewykorzystanych granic świadomości i jej nieskończonego potencjału.

Ciało jest pojazdem dla świadomości a czakry są kołami życia, które prowadzą ten pojazd z miejsca na miejsce poprzez testy, próby, trudności, udręki i transformacje. Aby sprawnie przemieszczać się naszym pojazdem, potrzebujemy instrukcji obsługi, a także mapy, która wskaże nam, jak należy się poruszać po tym terenie.

Ta książka jest mapą w podróży do świadomości. Możesz uważać ją za „przewodnik użytkownika” po systemie czakr. Ta mapa, jak każda inna, nie powie ci, dokąd się udać, ale pomoże ci nawigować w podróży, którą chcesz odbyć. Kładzie ona nacisk na integrację siedmiu archetypowych poziomów, które mają wpływ na nasze życie.

Z mapą w ręku możemy wyruszyć w ekscytującą podróż. Jak każda podróż, wymaga ona pewnych przygotowań w postaci podstawowych informacji o systemach psychologicznych oraz kontekście historycznym systemu czakr. Zbadamy głębiej, czym właściwie są czakry i związane z nimi strumienie energetyczne. Dzięki temu nauczymy się języka, którym możemy się posługiwać podczas naszej podróży. Będziemy wtedy gotowi wyruszyć w podróż, wspinając się w górę kręgosłupa, czakra po czakrze.

U góry po lewej: gatunek meduzy

U góry po prawej: porosty

U dołu po lewej: rozgwiazda głowa Gorgony

U dołu po prawej: jeżowiec

RYSUNEK 1.1

Przykłady form podobnych do czakr powszechnie występujących w przyrodzie

RYSUNEK 1.2

Więcej przykładów czakr często występujących w przyrodzie

Każda czakra, którą napotykamy, jest stopniem w kontinuum pomiędzy materią a świadomością. Dlatego też ta podróż rozpocznie się od cielesnego poziomu fizycznej, związanej z instynktami świadomości, poprzez międzyludzki poziom interakcji społecznych, aż po bardziej abstrakcyjne sfery świadomości transpersonalnej. Kiedy wszystkie czakry zostaną zrozumiane, otwarte i połączone, zasypiemy przepaść między materią a duchem i zrozumiemy, że my sami jesteśmy Tęczowym Mostem, który na nowo łączy ziemię z niebem.

W podzielonym świecie, gdzie umysł jest oddzielony od ciała, kultura od planety, a materializm od duchowości, mamy głęboką potrzebę systemów, które pozwolą nam odzyskać pełnię. Systemy te muszą umożliwiać nam integrację umysłu i ciała oraz przenosić nas w nowe, rozszerzone sfery bez pomijania przyziemnych spraw, z którymi wszyscy mamy do czynienia na co dzień. Jestem pewna, że czakry przekazują właśnie taki system, bez którego nie możemy się obejść i którego czasy właśnie nastały.

PODEJŚCIE DO SYSTEMU

System – 1) kompletne przedstawienie istotnych zasad, praw lub faktów, ułożonych w racjonalną i zorganizowaną całość, bądź zespół pojęć lub zasad tworzących spójną całość.

— Nowy słownik akademicki Webstera

Wyobraź sobie, że wchodzisz do biblioteki i znajdujesz tam jedynie stosy książek leżących bezładnie na podłodze. Aby znaleźć cokolwiek, musiałbyś rozpocząć długie i żmudne poszukiwania, mając niewielką szansę na powodzenie. Można rzec, że to całkowicie nieefektywne.

Szukanie dostępu do świadomości bez systemu może być równie żmudne. Dzięki sieci neuronów mózg ma nieskończone możliwości myślenia, a przejawy świadomości są o wiele liczniejsze niż książki w jakiejkolwiek bibliotece. Biorąc pod uwagę rytm i tempo obecnego życia, z pewnością nie możemy uzyskać dostępu do tych informacji bez skutecznych systemów, które usprawnią ten proces.

Istnieje już wiele takich systemów, ale nie nadążają one za zmianami zachodzącymi w obecnym świecie. Wprowadzony przez Zygmunta Freuda, który na początku XX wieku stworzył podstawy psychoterapii, podział psychiki na id, ego i superego jest doskonałym przykładem prostego systemu badania ludzkiego zachowania. Jednak model ten jest obecnie dalece niewystarczający, ponieważ niewiele mówi o ciele, a jeszcze mniej o transcendentnych stanach świadomości.

W dziedzinie rozwoju potencjału ludzkiego zapotrzebowanie na nowe systemy jest dość oczywiste. Otwiera się kliniki doradzające ludziom w zakresie stanów paranormalnych, ponieważ coraz więcej osób doświadcza spontanicznych przebudzeń niezwykłych energii duchowych. Każdego dnia stajemy w obliczu nowego zestawu problemów. Biologiczne sprzężenie zwrotne, fotografia kirlianowska, akupunktura, homeopatia, medycyna ajurwedyjska, ziołolecznictwo i inne niezliczone terapie duchowe, werbalne i fizyczne proponowane przez New Age są z każdym rokiem coraz powszechniej praktykowane. Mamy teraz tak wiele możliwości, jeśli chodzi o metody uzdrawiania, rozwój świadomości, religię i styl życia, że czujemy się przytłoczeni ilością informacji i koniecznością dokonywania wyborów. Dziedzina ta rzeczywiście się rozwinęła i z pewnością nadal będzie się rozwijać, jeśli tylko uda nam się wydobyć z tego chaosu jakiś sens i porządek. Taki jest właśnie cel tworzenia systemów. Dzięki nim uzyskujemy systematyczne podejście do złożonego zadania.

Logicznym sposobem na zbudowanie systemu jest oparcie go na obserwacji powtarzających się wzorców. Niektóre z tych wzorców zostały opisane przez naszych przodków i przekazane następnym pokoleniom. Informacje takie, owiane tajemnicą i ukryte pośród mitów, legend i metafor, są niczym uśpione nasiona czekające na odpowiednie warunki, aby wykiełkować i puścić pędy. Teraz, kiedy próbujemy w naszych zmiennych czasach szukać nowych kierunków, nadeszła pora, by odkryć starożytne systemy, odkurzyć je i unowocześnić tak, aby były użyteczne we współczesnym świecie. Zanim jednak to zrobimy, musimy najpierw zbadać pochodzenie i ewolucję tego systemu, z należytym szacunkiem dla jego starożytnych korzeni.

HISTORIA SYSTEMU CZAKR

To wspaniałe, że czakry, jako archetypowe komponenty świadomości, w końcu zyskują na znaczeniu w zbiorowej świadomości. Pisze się coraz więcej książek na ten temat, zwiększa się też bardziej niż kiedykolwiek wcześniej ilość odniesień. Ta popularność sprawia, że słowo „czakra” staje się wyrażeniem powszechnie znanym. Przyczynia się to też jednak do powstawania wielu mylących i sprzecznych informacji. Ważne jest, aby zdać sobie sprawę, że czakry pochodzą ze starożytnej tradycji, którą wielu nauczycieli New Age ledwie zgłębiło. Oto krótka historia powstania i rozwoju systemu czakr dla tych, którzy interesują się jego pochodzeniem. (Jeśli nie jesteś zainteresowany, możesz śmiało przejść do kolejnego podrozdziału).

Czakry są nierozerwalnie związane z nauką i praktykąjogi. Słowo „joga” oznacza „jarzmo”, jest to system filozofii i praktyki, którego celem jest ujarzmienie śmiertelnego „ja” przez boską naturę czystej świadomości. Pochodzenie jogi i najwcześniejsze wzmianki o czakrach5 pochodzą z Wed – serii hymnów, które są najstarszą tradycją pisaną w Indiach. Te pisma wywodzą się z jeszcze starszej ustnej tradycji kultury Ariów, uważanej za najeźdźcze plemię indoeuropejskie, które wtargnęło do Indii w drugim tysiącleciu przed naszą erą6.

Mówi się, że Ariowie wjechali do Indii na rydwanach, a oryginalne znaczenie słowa „czakra” czyli „koło” odnosi się do kół rydwanów wojowniczych Ariów. (Poprawna pisownia z sanskrytu to właściwie cakra, jednak wymawia się „ch” jak w wyrazie „czakra”). Słowo to było również metaforą słońca, wielkiego koła, które toczy się po niebie jak płonący rydwan czakrawartina. Takim imieniem nazywano aryjskich władców powożących rydwanem. Koło nawiązuje również do wiecznego cyklu czasu zwanego Kalaczakrą. W ten sposób koło reprezentuje niebiański porządek i równowagę. Innym znaczeniem słowa „czakra” jest również tantryczny krąg wyznawców.

Mówi się, że czakrawartinów poprzedzał promieniujący złoty dysk światła, podobny do aureoli otaczającej głowę Chrystusa, tyle że ten wirujący dysk był widziany przed nimi. (Być może były to ich potężne trzecie czakry?)

Narodziny czakrawartinów zwiastowały nadejście nowej ery i być może właśnie ten okres wyznaczył początek ery trzeciej czakry w historii ludzkości (zobacz rozdział 13, „Ewolucja”). Mówi się również, że bóg Wisznu zstąpił na Ziemię, trzymając w swoich czterech rękach czakrę, kwiat lotosu, maczugę i muszlę konchy7. Mogło to również odnosić się do czakry jako broni podobnej do dysku.

Po Wedach przyszedł czas Upaniszady, czyli nauki mądrości przekazywanej przez nauczyciela uczniom. Pewne wzmianki o czakrach jako psychicznych centrach świadomości pojawiają się w Upaniszadach Jogi (ok. 600 r. p.n.e.), a później w Jogasutrach Patańdźalego (ok. 200 r.). To właśnie z sutr Patańdźalego wywodzi się klasyczna ośmioraka ścieżka tradycji jogi8. Tradycja ta była w dużej mierze dualistyczna, utrzymując, że przyroda i duch są różne od siebie, i zalecała praktyki ascetyczne oraz wyrzeczenie się instynktów jako drogę do oświecenia.

To właśnie w niedualnej tradycji tantrycznej czakry i kundalini stały się integralną częścią filozofii jogi. Nauki tantryczne są synkretycznym splotem wielu duchowych tradycji Indii, które zyskały popularność w VI i VII wieku n.e. Tantra była reakcją na poprzedzającą ją filozofię dualistyczną. Tradycja tantryczna zalecała raczej bycie w świecie, niż odcięcie się od niego. Na Zachodzie tantra jest powszechnie postrzegana jako tradycja przede wszystkim seksualna, jako że tantryzm umieszcza seksualność w świętym kontekście i uznaje ciało za świątynię dla znajdującej się w nim świadomości. Jednak w rzeczywistości jest to tylko niewielka część szeroko pojętej filozofii, która łączy w sobie wiele praktyk hathajogi i jogi kundalini, kult bóstw, zwłaszcza hinduskich bogiń, i skupia się na integracji uniwersalnych mocy.

Słowo „tantra” dosłownie oznacza „krosno” i odnosi się do splatania odmiennych wątków w gobelin całości. Zatem system czakr, wywodzący się z tradycji tantrycznej, splata rozdzielonego ducha i materię, umysł i ciało, męskość i żeńskość, niebo i ziemię w jedną składającą się z wielu wątków filozofię, sięgającą wstecz nawet do tradycji ustnej poprzedzającej Wedy.

Najważniejszym tekstem o czakrach, który dotarł do nas na Zachód, jest tłumaczenie tantrycznych tekstów dokonane przez Anglika Arthura Avalona w jego książce The Serpent Power, opublikowanej w 1919 r.9 Teksty –Sat-Cakra-Nirupana, napisane przez hinduskiego panditę w 1577 roku oraz tekst Padaka-Pancaka, napisany w X wieku, zawierają opisy ośrodków czakr i związanych z nimi praktyk. Istnieje również inny dziesiątowieczny tekst zwany Gorakszatakam, który zawiera instrukcje dotyczące medytacji na czakry. Teksty te stanowią podstawę naszego dzisiejszego rozumienia teorii czakr.

We wspomnianych tradycjach wyróżnia się siedem podstawowych czakr10, które istnieją w obrębie ciała subtelnego przenikającego ciało fizyczne. Ciało subtelne jest niefizycznym ciałem parapsychicznym, które nakłada się na ciało fizyczne. Jego istnienie można wykazać, mierząc pola sił elektromagnetycznych wewnątrz i wokół wszystkich żyjących stworzeń. Przy pomocy fotografii kirlianowskiej, na przykład, rzeczywiście udało się sfotografować emanacje ciała subtelnego zarówno u roślin, jak i zwierząt. W aurze, która jest zewnętrznym przejawieniem ciała subtelnego, pole energetyczne pojawia się jako delikatna poświata wokół ciała fizycznego, często zbudowana z wrzecionowatych włókien. W psychologii jogi ciało subtelne jest podzielone na pięć powłok o różnym stopniu subtelności, zwanych kosza11. W rdzeniu ciała pole subtelne pojawia się jako wirujące dyski – czakry. Czakry są parapsychicznymi generatorami pola aurycznego. Sama aura jest punktem styku pomiędzy podstawowymi wzorcami generowanymi przez czakry a wpływem świata zewnętrznego.

Dzięki współczesnej fizjologii możemy stwierdzić, że siedem czakr znajduje się w pobliżu siedmiu głównych zwojów nerwowych wychodzących z kręgosłupa (zobacz rysunek 1.3, str. 34). W starożytnych tekstach wymienia się dwie mniejsze czakry: soma, umieszczoną tuż nad trzecim okiem, oraz lotos Anandakanda zawierający Niebiańskie Drzewo Spełniające Życzenia (Kalpataru) Czakry (zobacz dalszy opis, str. 234). Niektóre systemy ezoteryczne proponują istnienie dziewięciu lub dwunastu czakr12, podczas gdy inne tradycje, takie jak buddyzm Wadżrajany, opisują tylko pięć ośrodków13. Ponieważ czakry są dosłownie wirami energii, nie ma ograniczeń, co do ich liczby. Jednakże pierwotne siedem „głównych” czakr tworzy głęboki i elegancki system, który logicznie odwzorowuje ciało poprzez zwoje nerwowe, a jednocześnie łączy naszą fizyczną egzystencję z wyższymi i głębszymi sferami niefizycznymi.

RYSUNEK 1.3

Schemat ten pokazuje kręgi odnoszące się do poszczególnych czakr, umiejscowionych na nerwach rdzeniowych, które unerwiają zwoje nerwowe i różne organy. Jeśli te kręgi zostaną uszkodzone w sposób, który wpływa na nerwy rdzeniowe, może to oddziaływać na powiązane z nimi czakry

Opanowanie pierwszych siedmiu czakr może bez wątpienia zająć całe życie i radzę wszystkim gruntowne przepracowanie tych siedmiu związanych z ciałem ośrodków, zanim zajmą się bardziej złożonymi i nieokreślonymi systemami poza ciałem.

Chociaż w wielu systemach interpretujących czakry zaleca się wykraczanie poza niższe czakry i pracę ze wspanialszymi, wyższymi, nie zgadzam się z takim podejściem, ani nie sądzę, że taka jest intencja tekstów tantrycznych. Pogląd ten powstał w okresie, kiedy wszystkie główne religie patriarchalne opowiadały się za większym znaczeniem umysłu nad materią, zaprzeczając w ten sposób istnieniu pierwiastka duchowego w przyziemnych sferach naszego życia. Uważnie studiując teksty tantryczne, nie znajdziemy uzasadnienia dla pomniejszania znaczenia niższych czakr na korzyść wyższych, ale jedynie ich rozwinięcie, gdzie każdy wyższy poziom jest transcendencją, która obejmuje i jest zbudowana na niższym poziomie. W ten sposób niższe czakry stanowią fundament dla naszego duchowego wzrostu, podobnie jak korzenie drzewa, które pchając się w dół, pozwalają mu rosnąć wyżej. Nie przyspieszymy wzrostu drzewa, wyrywając mu korzenie. Zostanie to dokładniej omówione w następnym rozdziale, gdzie poznamy znaczenie pierwszej czakry.

Systemy pochodzące z innych kultur

Poza literaturą hinduistyczną istnieje wiele innych systemów metafizycznych, w których występuje siedem poziomów człowieka, przyrody lub fizycznych poziomów. Teozofowie, na przykład, mówią o siedmiu kosmicznych promieniach stworzenia i o siedmiu rasach podlegających ewolucji. Chrześcijanie mówią o siedmiu dniach stworzenia, jak również o siedmiu sakramentach, siedmiu pieczęciach, siedmiu aniołach, siedmiu cnotach, siedmiu grzechach głównych, a w Apokalipsie św. Jana 1:16 jest być może nawet mowa o siedmiu czakrach: „W prawej swej ręce miał siedem gwiazd”. Carolyn Myss również skorelowała czakry z siedmioma chrześcijańskimi sakramentami14.

Kabalistyczne Drzewo Życia, jako system badający zachowania i świadomość, również ma siedem horyzontalnych poziomów rozmieszczonych pomiędzy trzema pionowymi filarami i dziesięcioma sefirotami. Analogicznie, Drzewo Życia opisuje ścieżkę z ziemi do nieba w sposób podobny do systemu czakr. Chociaż kabała nie jest dokładnym odpowiednikiem systemu czakr, ma znaczące podobieństwa, ponieważ oba systemy opisują ewolucyjną podróż od materii do najwyższej świadomości15. Używanie systemu czakr w połączeniu z kabałą pomaga odwzorować sefiroty na ciele i łączy dwie starożytne tradycje, które oczywiście mają wspólne korzenie (zobacz rysunek 1.4, str. 37).

Siódemkowość występuje również poza mitologią i religią. Istnieje siedem kolorów tęczy, siedem tonów w zachodniej skali durowej, siedem dni w tygodniu i uważa się, że główne cykle życia przebiegają w siedmioletnich okresach stanowiących ich wielokrotność – dzieciństwo do siódmego roku życia, dojrzewanie w wieku czternastu lat, dorosłość w wieku dwudziestu jeden lat, a pierwszy powrót Saturna ma miejsce w wieku dwudziestu ośmiu lat. Arthur Young w książce The Reflexive Universe opisał ewolucję na siedmiu poziomach16, nawet układ okresowy pierwiastków zdaje się wpisywać w ten wzorzec, na podstawie masy atomowej.

W wielu kulturach mówi się o centrach energetycznych lub o poziomach świadomości podobnych do czakr, chociaż nie zawsze w ich systemie jest siedem ośrodków. Chińczycy mają system sześciu poziomów w heksagramach I Ching, opartych na dwóch siłach kosmicznych, yin i yang. Istnieje również sześć par meridianów związanych z organami odpowiadającymi pięciu żywiołom (ogień, ziemia, metal, woda i drewno). Indianie Hopi mówią o ośrodkach energetycznych w ciele, podobnie jak Tybetańczycy.

RYSUNEK 1.4

Kabalistyczne Drzewo Życia z dziesięcioma sefirotami (okręgami), dwudziestoma dwoma ścieżkami (linie łączące okręgi), trzema pionowymi filarami i siedmioma poziomami (pasy poziome)

Nie ma wątpliwości, że istnieje podstawowy klucz umożliwiający zrozumienie zbieżności tych wszystkich mitów i faktów. Gdzieś istnieje kosmiczna mapa dla poszukiwaczy przygód w obszarze świadomości. Na przestrzeni wieków na całym świecie zostawiono wiele wskazówek na ten temat. Czy nie nadszedł czas, abyśmy zrekonstruowali i połączyli w całość wszystkie te wskazówki i tropy i zaczęli nawigować, aby odnaleźć drogę wyprowadzającą nas z obecnych trudności?

Na szczęście obecnie przeprowadza się coraz więcej badań, które potwierdzają istnienie czakr17 i ich odpowiednika, energii kundalini. Mam nadzieję, że uda mi się przedstawić na tych stronach wystarczająco dużo z tych badań, aby jasno to wyjaśnić. Wolałabym jednak, aby czytelnik uznał ten system za wiarygodny przede wszystkim poprzez swoje osobiste doświadczenie, a dopiero w drugiej kolejności poprzez dowody naukowe. Aspekty naukowe dają niewielką wartość praktyczną, kiedy naprawdę używamy systemu, a nie tylko szukamy jego intelektualnego potwierdzenia, ponieważ czakry są ostatecznie wewnętrznym subiektywnym doświadczeniem. Wiedza o czakrach jest tylko częścią podróży. Prawdziwym wyzwaniem jest ich samodzielne doświadczanie18.

Zatem, aby zrozumieć zalety tego starożytnego, a obecnie unowocześnionego systemu, dobrze byłoby powstrzymać się od pochopnych opinii w granicach, które uzna się za stosowne. Zachęcam czytelnika do zdobywania własnych doświadczeń w tej dziedzinie i oceny ich prawdziwości z osobistego punktu. W końcu chodzi tu o coś więcej, niż przeczytanie dobrej powieści przygodowej lub romansu. Warto potraktować tę książkę jak powieść przygodową zabierającą cię w podróż przez światy swojej własnej świadomości oraz historię miłosną pomiędzy twoim wnętrzem a otaczającym cię wszechświatem.

W JAKI SPOSÓB DZIAŁAJĄ CZAKRY

Po zapoznaniu się z historią systemu czakr, przyjrzyjmy się bliżej samym czakrom i sprawdźmy, jak to jest możliwe, że wywierają one tak potężny wpływ na umysł i ciało.

Jak wspomniano wcześniej, słowo czakra jest sanskryckim słowem oznaczającym koło lub dysk i oznacza punkt przecięcia, w którym spotykają się umysł i ciało. Czakry nazywane są również lotosami, co symbolizuje rozwijanie się płatków kwiatu, które metaforycznie opisują otwarcie czakry. Piękne kwiaty lotosu są w Indiach uważane za święte. Te wyrastające z mułu rośliny symbolizują ścieżkę rozwoju od prymitywnej istoty do w pełni rozkwitającej świadomości, odzwierciedlając czakrę podstawy zakorzenioną w ziemi, która ewoluuje w „tysiącpłatkowy lotos” na szczycie głowy. Podobnie jak kwiaty lotosu, czakry mają „płatki”, których liczba różni się w zależności od czakry. Zaczynając od dołu, od pierwszej czakry, liczba płatków wynosi cztery, a w kolejnych sześć, dziesięć, dwanaście, szesnaście, dwa i tysiąc (zobacz rysunek 1.5, str. 40). Podobnie jak kwiaty, czakry mogą być otwarte lub zamknięte, obumierające lub pączkujące, w zależności od stanu świadomości w ich wnętrzu.

Czakry są bramami pomiędzy różnymi wymiarami – ośrodkami, w których aktywność jednego wymiaru, takiego jak emocje i myśli, łączy się z innym wymiarem, takim jak na przykład nasze ciała fizyczne, i z nim współgra. Ta interakcja, z kolei, rzutuje na nasze relacje z innymi i w ten sposób wpływa na kolejny wymiar – nasze działania w świecie zewnętrznym.

Weźmy, na przykład, emocjonalne doświadczenie strachu, związane z pierwszą czakrą. Strach wpływa na nasze ciało w określony sposób. Możemy odczuwać motyle w brzuchu, mieć urywany oddech, a nasz głos i ręce mogą drżeć. Te fizyczne oznaki zdradzają nasz brak pewności siebie w kontaktach ze światem zewnętrznym i mogą wywołać u innych negatywne reakcje, utrwalając jeszcze bardziej nasz strach. Ten strach może mieć swoje korzenie w nierozwiązanych doświadczeniach z dzieciństwa, które nadal kierują naszym zachowaniem. Praca z czakrami ma na celu uzdrowienie nas samych ze starych, ograniczających wzorców tkwiących w ciele lub umyśle i tym samym porzucenie nawykowych zachowań.

Wszystkie czakry tworzą pionową kolumnę w naszym ciele zwaną suszumna. Kolumna ta jest centralnym kanałem integrującym, łączy czakry i związane z nimi różne wymiary (zobacz rysunek 1.6, str. 41). Można ją sobie wyobrazić jako „ autostradę”, po której przemieszczają się te energie, podobnie jak nasze asfaltowe autostrady są kanałami, przez które fizyczne przedmioty przemieszczają się od producenta do konsumenta. Można powiedzieć, że suszumna przenosi energię parapsychiczną od „producenta” jako czystą świadomość (Boski umysł, Bóg, Bogini, siła, natura itd.) do konsumenta, którym jest mentalna i fizyczna jednostka tutaj, na planie ziemskim. Można przyjąć, że czakry to główne miasta położone wzdłuż autostrady, z których każde jest odpowiedzialne za produkcję swojego rodzaju towarów. Ja jednak uznaję je raczej za święte komnaty w świątyni ciała, gdzie witalna siła świadomości może się łączyć na różnych poziomach.

RYSUNEK 1.5

Siedem lotosów reprezentujących siedem czakr

RYSUNEK 1.6

Suszumna, ida i pingala

(Uwaga autorki: Niektóre teksty podają, że ida i pingala krzyżują się między czakrami, a inne, że krzyżują się w czakrach. Jeszcze inne podają, że strumienie te zaczynają się albo kończą przy lewym i prawym nozdrzu)

Poruszając się w okolicach suszumny, natkniemy się na wiele bocznych dróg, jak na przykład chińskie meridiany wykorzystywane w akupunkturze i tysiące nadi, subtelnych kanałów energii, które Hindusi znaleźli w obrębie ciała subtelnego (zobacz rysunek 1.7, str. 43). O nadi można myśleć jak o alternatywnych kanałach, takich jak sieć telefoniczna, linie gazowe czy koryta strumieni, gdzie mamy specjalne kanały do przenoszenia pewnych rodzajów energii, wszystkie przechodzące przez ten sam wir.

Jeśli chciałbyś doświadczyć tego, jak odczuwa się czakry, zrób proste ćwiczenie na otwarcie czakr dłoni, umożliwi ci to doświadczenie ich energii:

Wyciągnij ramiona przed siebie, równolegle do podłogi z wyprostowanymi łokciami.

Jedną dłoń skieruj w górę, a drugą w dół. Teraz szybko otwórz i zamknij dłonie kilkanaście razy. Odwróć dłonie i powtórz ich otwieranie i zamykanie. W ten sposób otworzysz czakry dłoni.

Aby poczuć ich energię, otwórz dłonie i powoli zbliżaj je do siebie, zaczynając od odległości około sześćdziesięciu centymetrów.

Kiedy twoje dłonie będą oddalone od siebie o około dziesięć centymetrów, powinieneś być w stanie wyczuć subtelną kulę energii, przypominającą pole magnetyczne, unoszącą się pomiędzy twoimi dłońmi. Jeśli zestroisz je dokładnie, możesz nawet poczuć, jak wiruje.

Po kilku chwilach doznanie to ustąpi, ale można je powtórzyć, otwierając i zamykając dłonie ponownie, jak opisano powyżej.

RYSUNEK 1.7

Starożytny rysunek hinduski pokazujący nadi i czakry

(Dzięki uprzejmości wydawnictwa University of the Trees Press)

RYSUNEK 1.8

Zwyczajowo przedstawiane połączenia między czakrami i gruczołami dokrewnymi

(Niektóre systemy odwracają kolejność, czyniąc szyszynkę gruczołem odpowiadającym czakrze siódmej i kojarząc przysadkę mózgową z czakrą szóstą)

Na poziomie fizycznym czakry odpowiadają zwojom nerwowym, w których występuje wysoki stopień aktywności nerwowej, a także gruczołom w układzie hormonalnym (zobacz rysunek 1.8, str. 44). Chociaż czakry są współzależne z układem nerwowym i hormonalnym, nie są tożsame z żadną częścią ciała fizycznego, lecz istnieją w obrębie ciała subtelnego.

Jednak ich wpływ na ciało fizyczne jest silny, co potwierdza każdy, kto doświadczył kundalini. Myślę, że czakry generują kształt i zachowanie ciała fizycznego, podobnie jak umysł wpływa na nasze emocje Nadmiernie aktywna trzecia czakra prowadzi do powstania dużego, napiętego brzucha; skrępowana piąta czakra prowadzi do powstania napiętych barków albo bólu gardła; złe połączenie przez pierwszą czakrę może objawić się cienkimi nogami lub słabymi kolanami. Stopień wyrównania kręgów również koresponduje ze stopniem otwarcia czakr. Na przykład, jeśli nasza klatka piersiowa jest zapadnięta z powodu skrzywienia kręgosłupa lub postawy somatyczno/emocjonalnej, czakra serca może być zablokowana. Kształt fizycznego ciała może nawet być uwarunkowany naszym rozwojem w poprzednich żywotach, gdyż ma on być podjęty i kontynuowany w tym życiu.

W terminologii metafizycznej czakra jest wirem (zobacz rysunek 1.9, str. 46). Czakry wirują jak koła, przyciągając lub odpychając aktywność na swojej płaszczyźnie za pomocą wzorów analogicznych do wiru wodnego. Wszystko, co czakra napotyka na swoim poziomie wibracji, zostaje wciągnięte do czakry, przetworzone i przekazane dalej.

Budulcem czakr nie jest jednak ciecz, tylko symboliczne wzorce naszych mentalnych i psychicznych programów. To zaprogramowanie rządzi sposobem, w jaki się zachowujemy. Podobnie jak programowanie w komputerze, kieruje ono sposobem przepływu energii przez system i dostarcza nam różnego rodzaju informacji. Każda czakra – co dosłownie oznacza „dysk” – może być postrzegana jako program na dyskietce, który uruchamia pewne elementy naszego życia, od programów przetrwania, przez programy seksualne, po sposób myślenia i odczuwania.

Czakry wysyłają energię z centrum ciała i asymilują energię płynącą z zewnątrz do centrum. W ten sposób, po raz kolejny, definiuję czakrę jako organizacyjny ośrodek przyjmowania, przyswajania i przekazywania energii życiowej. To, co wytwarzamy, decyduje w dużym stopniu o tym, czego odbiorcą się staniemy, dlatego w naszym własnym interesie jest praca z czakrami i usuwanie przestarzałych, zaburzonych lub negatywnych programów, które nam szkodzą.

Zawartość czakr jest w dużej mierze kształtowana przez powtarzające się wzorce z naszych działań w życiu codziennym, ponieważ to my sami jesteśmy ich centralnym punktem. Powtarzające się ruchy i nawyki wytwarzają pola w otaczającym nas świecie. Ważnymi czynnikami są również programy przejęte od naszych rodziców i kulturę, kształt naszego ciała fizycznego, okoliczności, w których się rodzimy oraz informacje pochodzące z poprzednich wcieleń. Wzorce te często mogą być dostrzeżone przez jasnowidzów podczas przyglądania się naszym czakrom. Ich interpretacje umożliwiają nam cenny wgląd w charakter i przyczyny naszych zachowań. Podobnie jak wykres astrologiczny, pokazują nam one tendencje osobowości, które jednak nie są czymś stałym. Znajomość własnych tendencji mówi nam, na co zwracać uwagę i co wzmacniać.

RYSUNEK 1.9

Metafizyczna ilustracja wiru (Dzięki uprzejmości wydawnictwa Theosophical Publishing House)

Poprzez nasze zaangażowanie w świecie zewnętrznym, wzorce w czakrach mają tendencję do utrwalania się; stąd idea karmy – wzorców powstałych dzięki działaniu lub prawu przyczyny i skutku. Dlatego też może się zdarzyć, że zostaniemy uwięzieni w którymś z tych wzorców. Nazywa się to „utknięciem” w czakrze. Jesteśmy uwięzieni w jakimś cyklicznym procesie zatrzymującym się na określonym poziomie. Może to być związek, praca, nawyk, ale najczęściej jest to po prostu sposób myślenia. Utknięcie może być skutkiem nadmiernego albo niedostatecznego rozwoju którejś z czakr. Celem naszej pracy jest oczyszczenie czakr ze starych, niekorzystnych wzorców, tak, aby ich samonapędzające się działania miały pozytywny wpływ, a nasza energia życiowa mogła podążyć ku wyższym poziomom.

Czakry związane są z siedmioma podstawowymi poziomami świadomości. Kiedy doświadczamy otwarcia czakry, doświadczamy również głębszego zrozumienia stanu świadomości związanego z tym poziomem. Stany te można podsumować poniższymi słowami kluczowymi, choć należy pamiętać, że słowa te są dużym uproszczeniem każdego z tych złożonych poziomów. (Zobacz Tabelę odpowiedników, str. 63-66). W kolejnych rozdziałach każda czakra zostanie wyjaśniona bardziej szczegółowo. Poznamy związane z nimi żywioły, ponieważ mają one istotne znaczenie dla zrozumienia właściwości poszczególnych czakr.

Czakra pierwsza: znajduje się u podstawy kręgosłupa, jest związana z przetrwaniem. Jej żywiołem jest ziemia.

Czakra druga: zlokalizowana jest w dolnej części brzucha i związana jest z emocjami oraz seksualnością. Jej żywioł to woda.

Czakra trzecia: znajduje się w splocie słonecznym, jest związana z osobistą mocą, wolą i poczuciem własnej wartości. Jej żywioł to ogień.

Czakra czwarta: zlokalizowana nad mostkiem, jest związana z miłością. Jej żywiołem jest powietrze.

Czakra piąta: znajduje się w gardle, jest związana z komunikacją i kreatywnością. Jej żywiołem jest dźwięk19.

Czakra szósta: znajduje się w środku czoła, jest związana z jasnowidzeniem, intuicją i wyobraźnią. Jej żywiołem jest światło.

Czakra siódma: zlokalizowana na szczycie głowy, jest związana z wiedzą, zrozumieniem i transcendentną świadomością. Jej żywiołem jest myśl.

Czakry mogą być otwarte lub zamknięte, nadmierne lub niedostateczne aktywne20, lub też znajdować się w różnych stanach pomiędzy nimi. Te stany mogą być podstawowymi aspektami czyjejś osobowości przez większość życia lub czymś, co zmienia się w odpowiedzi na daną sytuację. Niedomagająca czakra może być niezdolna do łatwej zmiany swojego stanu, utknąwszy w stadium zamkniętym lub otwartym. Czakra potrzebuje wtedy uzdrowienia polegającego na wykryciu i usunięciu tego, co ją blokuje. Jeżeli czakra jest zablokowana w stanie zamkniętym, to nie generuje i nie odbiera energii na tej konkretnej płaszczyźnie, np. energii miłości lub komunikacji. Jeżeli czakra jest zablokowana w stanie otwarcia lub nadmiernej aktywności, oznacza to, że ma tendencję do kierowania wszystkich energii poprzez tę konkretną płaszczyznę, jak np. wykorzystywanie wszystkich sytuacji, aby zwiększyć swoją moc lub zaspokoić potrzeby seksualne, kiedy inne formy zachowania mogą być bardziej odpowiednie. Zamknięta czakra jest chronicznym unikaniem pewnych energii, podczas gdy nadmiernie otwarta czakra jest chroniczną fiksacją.

Jakość i ilość energii, z którą mamy do czynienia na określonym poziomie, zależy od stopnia otwarcia lub zamknięcia odpowiadającej mu czakry, lub od tego, w jakim stopniu możemy kontrolować jej otwarcie i zamknięcie w odpowiednim czasie. To kieruje ilością i stopniem złożoności działań, z którymi efektywnie możemy sobie radzić na danym poziomie. Na przykład, ktoś ze szczelnie zamkniętą czakrą trzecią (moc osobista) będzie przerażony konfrontacją, podczas gdy ktoś inny będzie się świetnie czuł w takiej sytuacji. Ktoś z otwartą drugą czakrą (seksualność) może mieć wielu partnerów seksualnych, podczas gdy ktoś, kto jest zamknięty na tym poziomie, może nie dopuszczać do swojej świadomości, że jest istotą obdarzoną seksualnością. Gdy ktoś ma nadmiernie rozwiniętą czakrę gardła, może mówić za dużo i mieć problemy ze słuchaniem, podczas gdy ktoś inny może z trudem wydobywać z siebie słowa.

Istnieją specjalne ćwiczenia, które mają na celu ułatwienie otwarcia, uwolnienie lub wzmocnienie każdego ośrodka, ale najpierw trzeba zrozumieć system jako całość. Kiedy już zrozumiemy system, możemy podejść do każdego poziomu w sposób indywidualny.

Możemy więc:

• koncentrować się na danym obszarze ciała, bacznie zwracając uwagę, jak się go odczuwa i jak się on zachowuje;

• zrozumieć filozoficzny sposób działania danej czakry i użyć go;

• przeanalizować interakcje ze swego życia codziennego na poziomie odpowiadającym danej czakrze.

W tej pracy jakakolwiek korelacja z określonym poziomem może być wykorzystana do uzyskania dostępu do czakry i zmiany działającej wewnątrz niej energii.

Na przykład, możesz zrozumieć, w jakim stanie jest twoja druga czakra (seksualności), najpierw dostrajając się do tego obszaru ciała i badając go (podbrzusze i genitalia). Czy jest on płynny, pełen życia, bolesny, napięty, rozluźniony? Stan fizyczny daje nam wiele wskazówek na temat zachodzących wewnątrz procesów. Następnym krokiem jest zbadanie znaczenia i funkcji tej konkretnej czakry. Jakie znaczenie przypisujesz emocjom i seksualności? Jakie wartości są dla ciebie ważne? Jakie informacje otrzymałeś na ich temat? Następnie możesz zbadać jakość i ilość emocjonalnych i seksualnych interakcji w swoim życiu. Czy odpowiadają twoim pragnieniom? Czy pomiędzy dawaniem i braniem jest równowaga? Czy przepływ energii odbywa się bez wysiłku, czy jest to raczej obszar związany z lękiem i niepokojem?

Następnie możesz pracować nad poprawą zdrowia drugiej czakry poprzez:

• Wykonywanie ćwiczeń fizycznych, które powodują rozluźnienie, otwarcie i pobudzenie krzyżowego odcinka ciała.

• Pracę ze związanymi z nią wyobrażeniami, kolorami, dźwiękami, bóstwami lub żywiołami, takimi jak ciągły ruch i przepływ wody, albo jej oczyszczającymi właściwościami poprzez picie dużych ilości wody, chodzenie nad rzekę, pływanie. Wszystkie te środki prowadzą do połączenia się z żywiołem wody istotnym dla drugiej czakry.

• Przepracowywanie swoich uczuć i wartości dotyczących seksualności oraz emocji i wykorzystywanie nowych wglądów w relacjach z innymi.

Każdy z tych procesów może wpływać na zmiany w twojej emocjonalnej lub seksualnej naturze.

Ciało i umysł są ze sobą nierozerwalnie związane. Rządzą i wpływają na siebie, a każde z nich jest dostępne poprzez drugie. Siedem głównych czakr jest również nierozerwalnie powiązanych ze sobą. Blokada w funkcjonowaniu jednej czakry może wpływać na aktywność czakry znajdującej się powyżej lub poniżej. Na przykład, możesz mieć problemy z osobistą mocą (czakra trzecia) z powodu blokady w komunikacji (czakra piąta) lub odwrotnie. Albo prawdziwy problem może leżeć w twoim sercu (czwarta czakra) i przejawiać się tylko w innych obszarach, ponieważ jest tak głęboko ukryty. Badając teoretyczny System jako całość (który odtąd będzie pisany wielką literą) i stosując go do systemu czakr (pisanego małą literą), istniejącego tylko wewnątrz ciebie, nauczysz się wyodrębniać te subtelne wzorce i wprowadzać zmiany zgodnie z własnymi celami. Proces ten zostanie wyjaśniony bardziej szczegółowo w miarę dalszego badania poszczególnych czakr.

Czakry istnieją w wielu wymiarach jednocześnie, a zatem stanowią punkty wejścia do tych wymiarów. W sferze fizycznej odpowiadają one poszczególnym obszarom ciała i mogą być odbierane jak motyle w brzuchu, żaby w gardle, przyspieszone bicie serca lub doświadczenie orgazmu. Praca z fizycznymi odczuciami pozwala nam wykorzystywać system czakr do diagnozowania, a w niektórych przypadkach do leczenia chorób.

Czakry odpowiadają również różnym rodzajom aktywności. Praca jest aktywnością pierwszej czakry, ponieważ wiąże się z przetrwaniem. Muzyka, odnosząca się do dźwięku i komunikacji, odpowiada czakrze piątej. Marzenia senne jako funkcja wewnętrznej wizji to aktywność szóstej czakry.

W wymiarze czasowym czakry odpowiadają różnym fazom w cyklach życiowych poszczególnych osób i całych kultur. W dzieciństwie czakry otwierają się po kolei, począwszy od pierwszej czakry, która jest dominująca w pierwszym roku życia, i przesuwając się w górę, w kierunku korony, w miarę jak dojrzewamy i dorastamy21. Jako dorosłe osoby możemy w różnych okresach życia skupiać się na określonych czakrach bardziej niż na innych – tworząc dobrobyt, badając seksualność, rozwijając osobistą moc, związki i kreatywność albo prowadząc duchowe poszukiwania.

W kategoriach ewolucji czakry są paradygmatami świadomości, które dominują w świecie w danym okresie dziejów. Ludzie pierwotni istnieli i działali głównie w obszarze pierwszej czakry, gdyż przetrwanie było głównym celem ich kultury. Rozwój rolnictwa i podróże morskie zapoczątkowały erę drugiej czakry. Wierzę, że w obecnym tysiącleciu przechodzimy z ery trzeciej czakry, gdzie głównie skupiamy się na mocy i energii, do królestwa serca czwartej czakry, skupionej na miłości i współczuciu. Chociaż żadne z tych przejść nie odbywa się nagle ani bez zakłóceń, określone fazy rozwoju można wyraźnie zaobserwować na przestrzeni dziejów. (Zobacz rozdział 12).

W sferze umysłu czakry są wzorcami świadomości – systemami wierzeń, poprzez które doświadczamy i tworzymy nasz osobisty świat. W ten sposób czakry są naprawdę programami, które kierują naszym życiem. Nasze programy z niższych czakr zawierają informacje o ciele w kategoriach przetrwania, seksualności i działania. Wyższe czakry wprowadzają nas w bardziej uniwersalne stany świadomości i pracują z naszymi głębszymi systemami przekonań na temat duchowości i sensu. Czasami zamykamy się w jakimś programie i staje się on naszym nawykowym sposobem interakcji z otaczającym nas światem. Człowiek, który postrzega każdą sytuację jako wyzwanie dla swojej osobistej mocy, działa z poziomu swojej trzeciej czakry. Ten, kto nieustannie zmaga się z problemami związanymi z przetrwaniem, takimi jak zdrowie i pieniądze, ma trudności z czakrą pierwszą. Ktoś, kto żyje w swoich fantazjach, prawdopodobnie utknął w czakrze szóstej.

Jak widać, czakry stanowią bardzo złożone zagadnienie. Jako metafory przejawiania się świadomości na różnych płaszczyznach aktywności są nieocenione. Jednak jako kompletny System oferują jeszcze pełniejszą możliwość zrozumienia energetycznej dynamiki istoty ludzkiej.

SZIWA I SZAKTI

Nie istnieje posiadacz mocy pozbawiony mocy. Nie ma mocy bez posiadającego moc. Posiadaczem mocy jest Sziwa. Moc to Szakti, Wielka Matka wszechświata. Nie ma Sziwy bez Szakti, a Szakti bez Sziwy22.

Według mitologii hinduskiej wszechświat został stworzony przez zjednoczenie bóstw Sziwy i Szakti. Męska zasada, Sziwa, utożsamiana jest z czystą, nieprzejawioną świadomością. Reprezentuje błogość, rozkosz, szczęście i jest przedstawiany jako bezforemna istota w głębokiej medytacji. Sziwa jest nieprzejawionym boskim potencjałem równym czystej świadomości – oddzielonym od jej przejawów. Czasami jest postrzegany jako „niszczyciel”, ponieważ jest świadomością bez formy – często niszczy formę, aby ujawnić świadomość. Uważa się, że Sziwa jest najsilniej obecny w czakrze korony23.

Szakti, żeński odpowiednik tej nieaktywnej świadomości, jest dawczynią życia. Jest całym dziełem stworzenia i matką wszechświata. Szakti, stwarzając świat, wynalazła maję powszechnie postrzeganą jako iluzja. Wcześniej sanskryckie słowo maja oznaczało magię, sztukę, mądrość i niezwykłą moc24. Maja jest istotą objawionego wszechświata, panią boskiej kreacji. Maja jest projekcją świadomości, ale nie samą świadomością. Mówi się, że „kiedy karma dojrzewa, Szakti odczuwa pragnienie tworzenia i przykrywa się swoją własną mają25.

Pierwotne słowo szak oznacza „mieć moc” lub „być w stanie”26. Szakti jest energią witalną, która daje moc tworzenia życia. To właśnie poprzez zjednoczenie się z Szakti świadomość Sziwy zstępuje i obdarza wszechświat (Szakti) boską świadomością. Wśród śmiertelników kobieta rodzi dziecko, ale tylko z nasienia mężczyzny. Tak samo Szakti stwarza wszechświat, ale tylko z udziałem „nasienia” świadomości pochodzącego od Sziwy.

Każde z tych bóstw ma tendencję do poruszania się w kierunku drugiego. Szakti, kiedy z ziemi dąży w górę, jest opisywana jako „boska aspiracja ludzkiej duszy”, podczas gdy Sziwa, zstępując z góry, jest „przyciąganiem boskiego wdzięku, któremu nie można się oprzeć” lub przejawieniem27. Pozostają one w ciągłym uścisku i nieustannie się kochają, żadne z nich nie może istnieć bez drugiego. Ich wieczny związek tworzy zarówno świat zjawisk, jak i światy duchowe.

Sziwa i Szakti zamieszkują w każdym z nas. Musimy tylko praktykować pewne zasady i pozwolić tym siłom się połączyć, by przyniosły nam oświecenie niszczące zasłony mai, urzeczywistnienie świadomości ukrytej w tak zwanej iluzji. Kiedy to się wydarzy, posiądziemy, jak wskazują pierwotne znaczenia, sztukę, mądrość i moc tworzenia.

WYZWOLENIE I PRZEJAWIENIE

Tak więc świadomość ma dwa aspekty: aspekt wyzwolenia (mukti) albo bezkształtny, w którym istnieje jedynie jako świadomość-błogość; i aspekt światowy lub formy, w którym staje się światem przyjemności (bhukti). Jedną z kardynalnych zasad [praktyki duchowej] jest zapewnienie zarówno wyzwolenia, jak i przyjemności28.

Sziwa i Szakti mogą być również postrzegane jako reprezentujące dwa strumienie energii przepływającej przez czakry – jeden w dół, a drugi w górę29 (zobacz rysunek 1.10, str. 55). Strumień skierowany do dołu, który nazywam strumieniem przejawienia, zaczyna się w czystej świadomości i zstępuje przez czakry na plan przejawienia, stopniowo, na każdym etapie coraz bardziej się zagęszczając. Na przykład, aby stworzyć sztukę teatralną, musimy zacząć od pomysłu lub koncepcji (czakra siódma). Następnie idea ta staje się zbiorem obrazów (czakra szósta), które mogą być przekazane innym w formie opowieści, fabuły (czakra piąta). W miarę rozwoju tej koncepcji i angażowania się w nią innych, wkraczamy w układ wzajemnych relacji, które pomagają ją urzeczywistnić (czakra czwarta). Dajemy jej naszą wolę i energię (czakra trzecia), robiąc próby i łącząc jej koncepcyjne i fizyczne elementy razem (czakra druga) i w końcu manifestując sztukę na płaszczyźnie fizycznej (czakra pierwsza) przed publicznością. W ten sposób doprowadziliśmy naszą abstrakcyjną koncepcję, która rozpoczęła się w myślach, poprzez czakry do uzewnętrznienia się. To właśnie o tej ścieżce przejawienia mówi się, że jest napędzana przez radość życia, czyli bhukti.

Drugi strumień, zwany strumieniem wyzwolenia, wyprowadza nas z ograniczeń przejawionego planu do swobodniejszych, a więc bardziej ekspansywnych i holistycznych stanów bytu. Na tej ścieżce energia materii jest uwalniana, staje się coraz lżejsza, przesuwając się ku górze poprzez żywioły, rozszerzając się i przekształcając w bezgraniczny stan czystego bytu. W ten sposób stała ziemia traci swój solidny charakter i staje się wodą, następnie kolejno energią ognia, ekspansywnością powietrza, wibracją dźwięku, promieniowaniem światła i abstrakcją myśli.

Strumień wyzwalający jest ścieżką, której przypisuje się zwykle większe znaczenie w studiach nad czakrami, ponieważ przynosi ona osobiste wyzwolenie. Jest to ścieżka, dzięki której wolno poruszająca się, ograniczona energia stopniowo zyskuje nowe wymiary wolności. Uwalnia nas od przestarzałych lub ograniczających nawyków, od zasłony mai. Jest to ścieżka, dzięki której uwalniamy się od ograniczeń świata fizycznego i znajdujemy szerszy zakres w bardziej abstrakcyjnych i symbolicznych poziomach. Każdy krok na tej wyzwalającej ścieżce jest zmianą proporcji pomiędzy materią a świadomością, co stwarza skuteczniejsze, bogatsze w energię kombinacje i umożliwia rozpuszczenie się w naszym pierwotnym źródle. Ponieważ ten strumień pochodzi z dołu, jest napędzany przez niższe czakry – nasze korzenie, pierwotne instynktowne reakcje i uczucia, potrzeby i pragnienia.

Podczas gdy cierpimy z powodu wielu uprzedzeń, strumień skierowany ku dołowi jest równie ważny, ponieważ umożliwia nam przejawianie. Każdy stopień w dół jest aktem twórczym, aktem świadomości dokonującej wyborów, robiącej krok w kierunku ograniczenia, pozwalającym na ograniczenie wolności. Poprzez to ograniczenie abstrakcyjna przestrzeń świadomości ma pojemnik, który pozwala jej się skondensować i stać się solidną. W strumieniu zstępującym każda z czakr może być postrzegana jako „kondensator” kosmicznej energii.

Aby coś przejawić, musimy poddać się ograniczeniu. To wymusza tworzenie granic, bycie szczegółowym i konkretnym, zdefiniowanie struktury i formy. Żeby napisać tę książkę, muszę nadać swojemu życiu jakąś strukturę i na czas pisania ograniczać inne aktywności. Pragnąć wykonać jakąś pracę, wychować dziecko, ukończyć szkołę lub stworzyć cokolwiek namacalnego, musimy być gotowi na zaakceptowanie ograniczeń.

Strumień wyzwalający przynosi nam ekscytujące doświadczenia, energię i urok nowości, podczas gdy strumień zstępujący przynosi spokój, wdzięk i stabilność. Chcąc urzeczywistnić obydwie ścieżki, wszystkie czakry muszą być otwarte i aktywne. Wyzwolenie bez ograniczeń sprawia, że będziemy nieprecyzyjni, niezdecydowani i rozproszeni. Możemy mieć wspaniałe pomysły i dużo wiedzy, ale nie będziemy potrafili wcielić w życie niczego konkretnego. Z drugiej strony, ograniczenie bez wyzwolenia powoduje nudę, zastój i monotonię. Wpadamy w powtarzające się schematy, trzymamy się kurczowo bezpieczeństwa i boimy się zmian. Abyśmy mogli naprawdę doświadczać pełni, obydwa strumienie muszą być otwarte i aktywne.

RYSUNEK 1.10

Strumień przejawiania i strumień wyzwolenia

Można postrzegać czakry jako komnaty w ciele, gdzie te dwie siły mieszają się ze sobą w różnych kombinacjach. W każdej czakrze są odmienne proporcje wyzwolenia i przejawienia. Im niżej w systemie, tym silniejszy jest impet strumienia przejawienia. Im wyżej się udamy, tym większy wpływ na czakry wywiera strumień wyzwalający. Ta podstawowa polaryzacja jest niezbędna dla zrozumienia funkcjonowania systemu jako całości.

TRZY GUNY

Według mitologii hinduistycznej kosmos rozwinął się z pierwotnego podłoża zwanego prakrti, podobnej do zachodniej alchemicznej koncepcji prima materia. Prakrti jest utkana z trzech nici zwanych gunami, czyli właściwości, które tworzą wszystko, czego doświadczamy. Jakości te odpowiadają, w naszym rozumieniu, materii, energii i świadomości.

Pierwsza z gun nazywana jest tamas i reprezentuje materię, masę i bezwład. Jest to prakrti w swojej zagęszczonej formie. Druga guna nazywana jest radżas, reprezentuje energię w formie ruchu, siły i przezwyciężenia bezwładu. Jest to prakrti w swej energicznej, zmiennej formie. Trzecia guna nazywana jest sattwa, co oznacza umysł, inteligencję lub świadomość. Jest to prakrti w swojej abstrakcyjnej formie. Guny można również opisać jako tamas – siłę magnetyczną, radżas – siłę kinetyczną i sattwę – siłę równoważącą te dwie siły. Sattwa kieruje poziomem przyczynowym, radżas poziomem subtelnym, a tamas poziomem fizycznym.

W nieustającym procesie tworzenia kosmosu, trzy guny splatają się ze sobą, tworząc różne stany lub poziomy egzystencji, których doświadczamy. Powstając z podstawowego stanu równowagi, guny utrzymują tę równowagę nieustannie się poruszając. Innym razem może dominować tamas, dając nam materię. Czasami może dominować radżas, obdarzając nas energią. Kiedy dominuje sattwa, doświadczenie jest przede wszystkim mentalne lub duchowe. Jednak te trzy guny zawsze zachowują swoją własną esencję, podobnie jak trzy pasma włosów splecione w warkocz zachowują swoją odrębność.

Uważa się, że łączna suma gun pozostaje niezmienna, odzwierciedlając zasady zachowania energii akceptowane obecnie przez fizyków. W warkoczu możemy zmieniać liczbę pasem w każdym jego odcinku, jednak warkocz jako całość ma ciągle tę samą wielkość.

Czakry składają się z różnych proporcji trzech gun. Te trzy właściwości są esencją podstawowej, jednolitej substancji pierwotnej. Razem tworzą taniec wszechświata, ale zachowują swoją odrębność. Guny wyznaczają kroki w kosmicznym tańcu, a my, studiując ich wzajemne powiązania, możemy nauczyć się kroków i sami przyłączyć się do tańca.

W dalszej części książki będę używać terminów materia, energia i świadomość w dość swobodny sposób. Terminy te opisują właściwości obecne we wszystkich aspektach życia – właściwości trzech gun. Nie są one trzema oddzielnymi bytami i nigdy nie występują pojedynczo bez domieszki dwóch pozostałych właściwości w różnych proporcjach. W rzeczywistości niemożliwe jest ich rozdzielenie, chyba że w ramach intelektualnych rozważań. Energia, materia i świadomość splatają się ze sobą, tworząc wszystko to, czego doświadczamy w taki sam sposób, jak guny łączą się ze sobą, tworząc kosmos.

Wszystkie czakry składają się z tych składników w różnym stopniu. Materia (tamas) rządzi dolnymi czakrami, energia (radżas) rządzi środkowymi czakrami, a świadomość (sattwa) rządzi górnymi czakrami. Jednak pewna część każdej z nich znajduje się na każdym poziomie i w każdej żywej istocie. Zrównoważenie trzech podstawowych komponentów oznacza utrzymywanie równowagi – umysłu, ciała i ducha.

CZAKRY I KUNDALINI

Jej blask jest jak potężna błyskawica. Jej słodki pomnik jak niewyraźne brzęczenie roju oszalałych z miłości pszczół… Ona obdarza melodyjną poezją… To Ona utrzymuje przy życiu wszystkie istoty świata za pośrednictwem wdechu i wydechu i promieniuje u podstawy korzenia lotosu podobna łańcuchowi iskrzących się świateł.

— Sat-Chakra-Nirupana30

Kiedy Szakti przebywa w czakrze podstawy, odpoczywa. Tutaj przybiera postać zwiniętego węża, kundalini-Szakti, owiniętego trzy i pół razy wokół lingamu Sziwy w Muladharze. W tej formie jest nieodłącznym potencjałem w materii, pierwotną żeńską mocą kreacji i ewolucyjną siłą ludzkiej świadomości. U większości ludzi pozostaje uśpiona, spokojnie spoczywając w swoim zwiniętym mieszkaniu u podstawy kręgosłupa. Jej imię pochodzi od słowa kundala, które oznacza „zwinięty”.

Po przebudzeniu Bogini rozwija się ze swoich zwojów i wspina się ku górze, czakra po czakrze, docierając do czakry korony na czubku głowy, gdzie ma nadzieję znaleźć Sziwę zstępującego na spotkanie z nią. Niektórzy uważają, że tylko kundalini-Szakti może otworzyć czakry. Jeśli zdoła dotrzeć do czakry korony i ukończyć swą podróż, jednoczy się ze swym partnerem Sziwą, boską świadomością, a rezultatem jest oświecenie, czyli rozkosz, błogość i radość.

Joga kundalini jest starożytną i ezoteryczną dyscypliną mającą na celu wzbudzenie siły kundalini-Szakti i podniesienie jej w górę kręgosłupa. Często wymaga ona inicjacji przez wykwalifikowanego guru i lat szczególnej praktyk jogi i medytacji. Jednak u wielu ludzi okazjonalnie praktykujących duchową ścieżkę pojawiają się spontaniczne duchowe doświadczenia. Niektóre związane są z prawdziwymi przebudzeniami kundalini, warto więc zbadać tę tajemniczą i potężną moc.