30,00 zł
Próbując zdefiniować, czy też przyporządkować poezję Hatifa do jakiejkolwiek kategorii (co i tak mi się nie udało, ale to taka przypadłość literaturoznawcy), przypomniałem sobie znaną opinię Juliana Przybosia, że „poezja to jedność wizji skondensowana w maksimum aluzji wyobrażeniowych i minimum słów". Chociaż, rzecz jasna, absurdem jest włączanie Janabiego do nurtu awangardy, to definicja powyższa wydała mi się niezwykle adekwatna do dzieła, które jest przedmiotem niniejszych rozważań. Poezja Hatifa to przede wszystkim wizja, żeby nie powiedzieć czasem — wizjonerstwo, co wyjątkowo wyraźnie widać w Trakcie Królewskim (At-Tarik al-Ma-laki [...]). I nie odważę się zaklasyfikować jego twórczości do żadnego ze znanych z podręczników nurtów. Jest tak zresztą być może właśnie ze względu na pozostawanie pomiędzy polskością a arabskością.
Poezja Hatifa jest od samego początku świadectwem rozdarcia pomiędzy Wschodem i Zachodem, ale także spełnia rolę medium pomiędzy dwiema cywilizacjami, dwiema mentalnościami...
Marek M. Dziekan, fragment Przedmowy
„Poezja Hatifa to symfonia słów, w której czytelnik sam odnajduje swoją treść, której ton zawsze jest zagubieniem i poszukiwaniem.... Oto poezja,w której czas uśmierca i unieśmiertelnia, w której ból wznosi się ponad boleść i zamienia się w piękno, a której mądrość często polega na jej nieodpowiedzialności… Na tym właśnie polega urok i siła tej poezji”.
Adam Szyper
HATIF JANABI – poeta, pisarz, eseista, tłumacz literatury polskiej i arabskiej, teatrolog, pracownik Katedry Arabistyki i Islamistyki Uniwersytetu Warszawskiego, zajmuje się językiem, literaturą i kulturą arabską oraz polską. Wykładał w Algierii w latach 1985–1988, pracował jako Visiting Scholar w USA (1993–1994). Laureat wielu nagród polskich i zagranicznych, m.in. The University of Arkansas Press Annual Award for Literature (1995) oraz nagrody ZAiKS za przekłady literatury polskiej na język arabski (2003), członek polskiego Pen Klubu. Publikuje swoje utwory w języku polskim i arabskim, wiele z nich zostało przetłumaczonych na inne języki, m.in. na angielski, francuski, rosyjski i czeski.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi lub dowolnej aplikacji obsługującej format:
Liczba stron: 22
Opracowanie i przekład wstępu:
Marek M. Dziekan
Skład i łamanie:
Janusz Danecki
Opieka redakcyjna:
Andrzej Parzymies
Ilustracje, koncepcja okładki:
Zbigniew Kresowaty
Projekt i wykonanie okładki:
Ewa Majewska
Konwersja do EPUB/MOBI:
http://www.epubio.pl
https://www.facebook.com/epubio
Copyright © by Hatif Janabi
Copyright © for the Polish translation and edition by Wydawnictwo Akademickie Dialog Sp. z o.o., 2018
Publikacja dofinansowana przez Urząd Miasta Stołecznego Warszawy, 2018.
Współwydawcą publikacji jest Staromiejski Dom Kultury
EPUB: 978-83-8238-080-4
MOBI: 978-83-8238-081-1
Wydawnictwo Akademickie Dialog Sp. z o.o.
00-112 Warszawa,
ul. Bagno 3/218
tel./faks: 22 620 87 03
e-mail: [email protected]
http://www.wydawnictwodialog.pl
Księga Wschodu znaleziona na Trakcie Królewskim, czyli o poezji Hatifa Janabiego uwag kilka
Twórczości Hatifa Janabiego towarzyszę niemal od samego początku – czy to może ona mi towarzyszy? Pytanie w tym przypadku na pewno pozostanie otwarte. Chodzi przy tym o publikacje dostępne w naszym kraju. Jego debiutancki tomik Księga Wschodu (1983) ukazał się dokładnie w tym samym roku, w którym rozpocząłem studia arabistyczne. Spotykałem go często na wąskim korytarzu warszawskiej Arabistyki. Był więc dla mnie „żywą poezją arabską”. A poezją żywiłem się odkąd pamiętam, więc spotkanie arabskiego poety „na żywo” było dla mnie ważnym wydarzeniem. Później wczytywałem się w kolejne tomiki, najpierw po polsku, później po arabsku, także jako tłumacz choćby Aniołów miłosierdzia (1995). Wydaje mi się, że nic mi na poetyckiej drodze Hatifa nie umknęło.
Warto zwrócić uwagę najpierw na niezwykłą drogę poetycką Hatifa w kontekście języka. Oczywiście juwenalia powstawały po arabsku – najpierw w formie klasycznej poezji zwanej amudi, o czym wspomina Muhammad al-Aradżi we wstępie do pierwszego wyboru poezji Hatifa, jaki ukazał się w świecie arabskim: Faradis aja’il wa-asakir(„Raje, jelenie i żołnierze”, 1998). Pierwszym jednak tekstem, który zachował się w książkowych wydaniach jego poezji, jest wiersz z 1972 r. Gra na czaszce (Azf ala al-dżamdżama) opublikowany we wspomnianym wyżej zbiorze i w tym samym roku w również retrospektywnym wyborze polskojęzycznym Babilon poszukuje Babilonu. W ten sposób pod koniec ubiegłego wieku Autor podsumował swój dorobek w dwóch językach, w których żyje, choć jednak jego muza (czy może raczej dżinn?) mówi po arabsku. Sytuację taką, charakterystyczną dla twórców emigracyjnych Irmgard Ackermann określiła „in zwei Sprachen leben”: „żyć w dwóch językach”. Bo polski i arabski to dwa najważniejsze języki twórczości Hatifa. Od połowy lat 70. XX wieku okoliczności zmusiły go, żeby na co dzień żył w języku polskim, ten jednak nie stał się językiem jego wyrazu poetyckiego, chociaż – zdawałoby się – mógłby. Janabi pozostał poetą języka arabskiego żyjącym w Polsce. I choć początkowo był – paradoksalnie – poetą arabskim istniejącym przede wszystkim w języku polskim (pierwszy zbiorek w języku arabskim to dwujęzyczny, wydany w Polsce Pył gazeli z 1992 r.), to obecnie istnieje w pełni także w swoim ojczystym języku i ojczystej literaturze, publikując w różnych krajach kolejne, odbijające się szerokim echem w świecie literackim zbiory, nie zapominając oczywiście o obecności poetyckiej w kraju swojego życia codziennego.