Moja przyjaciółka ośmiornica ebook

Dedykuję Emiliusowi, którego zawsze

zachwycał wspaniały umysł ośmiornic.

Jurga Vilė

Dedykuję tę książkę wszystkim roślinom,

zwierzętom i kamieniom na świecie, bo dzięki nim

nasza planeta jest tak ciekawym miejscem.

Akvilė Magicdusté

Autorzy

Jurga Vilė urodziła się w Wilnie i już jako mała dziewczynka znała każdy zakątek Starego Miasta. Jej ulubionym miejscem była sala kinowa, gdzie mogła oglądać filmy. Później wyjechała do Paryża, żeby uczyć się o filmach. Bardzo pokochała to miasto i artystów, których tam poznała. Teraz tłumaczy filmy i bardzo to lubi.

Jurga często buja w obłokach – lubi marzyć i wędrować. Nosi ze sobą kartonowy teatrzyk i potrafi zrobić przedstawienie, gdzie tylko zechce! Uwielbia leżeć na trawie, pływać na plecach i bawić się w słońcu.

Kiedy była dzieckiem, biegała po lesie z mapą, szukając wskazówek. Teraz robi to samo – tylko czasem sama rysuje mapę, jeśli żadnej nie ma.

Jurga podróżuje powoli, zawsze wypatruje znaków szczęścia. Jeśli gdzieś jej się spodoba – zostaje tam dłużej, na przykład w Nowym Jorku albo Andaluzji. Ale najbardziej tęskni za mgłą nad litewskimi rzekami. W podróży poznaje nowych ludzi, którzy inspirują ją do tworzenia opowieści.

Akvilė Magicdusté to artystka, która mieszka w Wilnie. Jej prace – rysunki i kolorowe ceramiczne figurki – były pokazywane w wielu krajach, takich jak Litwa, Austria, Stany Zjednoczone i Hiszpania.

Na jej ilustracjach często można zobaczyć nietoperze, tygrysy i dziwne, piękne rośliny z dalekich krajów.

Akvilė kocha jazdę na rowerze po lesie, lubi jeździć na deskorolce w skateparku, gdy świeci słońce, a najbardziej ze wszystkiego – uwielbia rysować! Rysuje w książkach, na plakatach, na ścianach... wszędzie, gdzie się da!

Agnieszka Smarzewska to tłumaczka literatury litewskiej i łotewskiej, prozaiczka i publicystka, redaktorka „Przeglądu Bałtyckiego”. Ukończyła bałtystykę na Uniwersytecie Warszawskim oraz podyplomowe studia reklamy w Szkole Głównej Handlowej w Warszawie. Należy do Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury.

Im dłużej zajmuje się przekładem, tym częściej przekonuje się, że tłumacz jest nie tylko drugim autorem, ale również aktorem. Trzeba wejść w buty pisarki albo pisarza, ale też postaci z książki. Przejąć ich język i odegrać go na scenie rodzimej literatury. I choć czasami bardzo by się chciało, nie wolno zmieniać zakończenia opowieści.

Czym jest program Kreatywna Europa?

Unia Europejska to wiele państw, które łączy wspólna historia i wyznają te same wartości, za to różnią się zwyczajami i kulturą. Inne są też języki, których się w nich używa. W każdym z krajów Unii Europejskiej żyją artystki i artyści, którzy mają nam dużo do opowiedzenia. Są to rozmaite opowieści, czasem pogodne, a czasem mroczne, pełne fantastycznych przygód lub przypominające zwykłe życie, ale wszystkie bardzo ciekawe. Warto je poznać! Dlatego Unia Europejska uruchomiła program Kreatywna Europa – aby ułatwiać dzielenie się opowieściami.

No dobrze, ale jak właściwie działa program Kreatywna Europa?

Najpierw ludzie, którzy tam pracują, gromadzą informacje o artystkach, artystach i ich dziełach, na przykład książkach, filmach czy spektaklach. Potem artyści i artystki otrzymują granty, czyli pieniądze, za które mogą nakręcić film, napisać książkę albo stworzyć inne dzieło artystyczne.

Dzięki temu możemy poznawać kulturę krajów tworzących Unię Europejską. To fascynujące, gdy okazuje się, że czasem jesteśmy bardzo podobni, a czasem różnimy się od siebie.

Wśród artystek i artystów są pisarki i pisarze, którzy piszą książki w swoich językach. Ta, którą masz przed sobą, została napisana po litewsku. Bywa, że tłumaczki i tłumacze to też artystki i artyści. Często nazywa się ich współautorkami i współautorami książek, muszą bowiem włożyć mnóstwo pracy, aby książkę napisaną w jednym europejskim kraju mogli zrozumieć sąsiedzi z kraju obok. Książka, którą trzymasz w ręku, została przetłumaczona i wydana dzięki dofinansowaniu właśnie z programu Kreatywna Europa.

Jakie są dalsze losy dzieł, które powstaną dzięki wsparciu Kreatywnej Europy?

Ludzie, którzy tworzą program Kreatywna Europa, dbają o to, by książki, filmy, muzyka i różne wydarzenia były dostępne dla wszystkich. Czy wiesz, co to znaczy? Dostępność można rozumieć bardzo szeroko: może w niej chodzić na przykład o to, aby nie zapominać o osobach z niepełnosprawnościami jako odbiorcach sztuki. A czasem też, by pamiętać o tym, że niektórzy z nas żyją w dużych miastach, a inni w miasteczkach lub wsiach, ale wszyscy – niezależnie od miejsca zamieszkania – lubią i chcą uczestniczyć w kulturze.