Kompendium wiedzy dla wytwórców odpadów ebook

Redakcja

Autorzy: Renata Brzozowska, Aleksandra Gembora, Marta Hebda, Tomasz Kaler, Dorota Rosłoń, Karolina Szewczyk-Cieślik, Norbert Szymkiewicz

Redakcja: Marta Hebda

Menedżer produktu:Mariusz Miętusiewicz

Zdjęcie na okładce:fotolia.pl

Korekta: Zespół

Koordynator produkcji: Mariusz Jezierski

Projekt graficzny okładki: Magdalena Huta

Skład i łamanie: Dariusz Ziach

Druk: KRM Druk

ISBN: 978-83-8344-134-4

Copyright by Wydawnictwo Wiedzai Praktyka sp. z o.o., Warszawa 2023

Wiedza iPraktyka sp. z o.o.03-918 Warszawa, ul. Łotewska 9a Tel. 22 518 29 29, faks 22 617 60 10, e-mail: [email protected] NIP: 526-19-92-256

NR BDO 000008579

Numer KRS: 0000098264 – Sąd Rejonowy dla m.st. Warszawy,XIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego

Wysokość kapitału zakładowego: 200.000 zł

Publikacja „Kompendium wiedzy dla wytwórców odpadów” chroniona jest prawem autorskim. Przedruk i sprzedaż tych materiałów bez zgody wydawcy są zabronione. Zakaz nie dotyczy cytowania publikacji z powołaniem się na źródło. Publikacja „Kompendium wiedzy dla wytwórców odpadów” została przygotowana z zachowaniem najwyższej staranności i wykorzystaniem wysokich kwalifikacji, wiedzy i doświadczenia autorów i konsultantów. Zaproponowane w publikacji „Kompendium wiedzy dla wytwórców odpadów” wskazówki, porady i interpretacje nie mają charakteru porady prawnej i dotyczą sytuacji typowych. Ewentualne zastosowanie się do nich powinno być skonsultowane z wykwalifikowanym specjalistą lub ekspertem, w celu uwzględnienia indywidualnych okoliczności związanych z daną sprawą, w związku z czym zastosowanie lub wykorzystanie w jakikolwiek sposób informacji zawartych w tych materiałach następuje na własne ryzyko i odpowiedzialność osoby tego dokonującej. Publikowane rozwiązania nie mogą być traktowane jako oficjalne stanowiska organów i urzędów państwowych.

Wstęp

W codziennej działalności przedsiębiorstw wytwarzane są odpady. Z uwagi na wynikające z tego zagrożenie dla ludzi i środowiska, przepisy dotyczące gospodarki odpadowej stają się coraz bardziej rygorystyczne. Właściwie już samo powstanie odpadu musi być szczegółowo udokumentowane, nie mówiąc odalszej drodze jego zagospodarowania.

Firmy wytwarzające odpady muszą mieć na to specjalne pozwolenie, które zależy od ilości i rodzajów odpadów powstających w tych przedsiębiorstwach. Niezależnie jednak od ilości, trzeba potem szczegółowo udokumentować przekazanie odpadów, prowadzić ich ewidencje i co roku składać stosowne sprawozdania. Kolejnym krokiem jest zagospodarowanie odpadów. Firmy, które prowadzą tego typu działalność, muszą mieć stosowne decyzje administracyjne, a także prowadzić ewidencję i składać sprawozdania.

Cały proces ubiegania się o wymagane pozwolenia jest często skomplikowany i wymaga precyzyjnego przygotowania stosownych wniosków. Nie zawsze też wiadomo, gdzie składać wymagane dokumenty. Prowadzenie ewidencji odpadów nierzadko przysparza kłopotów, a przeoczenie terminu złożenia sprawozdania może narazić na niepotrzebne wydatki.

Z myślą o wszystkich przedsiębiorcach i pracownikach, którzy borykają się z problemami formalnymi dotyczącymi gospodarki odpadami, a przede wszystkim wytwórcami odpadów, opracowaliśmy niniejszą publikację. Znajdują się w niej szczegółowe informacje na temat tego, jakie wymagania formalne muszą spełnić wytwórcy odpadów, wskazówki dotyczące przygotowania wniosku o wydanie pozwolenia na wytwarzanie odpadów, prowadzenia ewidencji, a także przygotowywania sprawozdań odpadowych.

Ważne definicje

Emisja – wprowadzane bezpośrednio lub pośrednio, w wyniku działalności człowieka, do powietrza, wody, gleby lub ziemi:

a) substancje,

b) energie, takie jak ciepło, hałas, wibracje lub pola elektromagnetyczne.

Gospodarowanie odpadami – zbieranie, transport, przetwarzanie odpadów, łącznie z nadzorem nad tego rodzaju działaniami, jak również późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywanew charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami.

Gospodarka odpadami – wytwarzanie odpadów i gospodarowanie odpadami.

Instalacja to:

a) stacjonarne urządzenie techniczne,

b) zespół stacjonarnych urządzeń technicznych powiązanych technologicznie, do których tytułem prawnym dysponuje ten sam podmiot, i położonych na terenie jednego zakładu,

c) budowle niebędące urządzeniami technicznymi ani ich zespołami, których eksploatacja może spowodować emisję.

Istotna zmiana instalacji – taka zmiana sposobu funkcjonowania instalacji lub jej rozbudowa, która może powodować znaczące zwiększenie negatywnego oddziaływania na środowisko.

Magazynowanie odpadów – czasowe przechowywanie odpadów obejmujące:

a) wstępne magazynowanie odpadów przez ich wytwórcę,

b) tymczasowe magazynowanie odpadów przez prowadzącego zbieranie odpadów,

c)magazynowanie odpadów przez prowadzącego przetwarzanie odpadów.

Odpady – każda substancja lub przedmiot, których posiadacz pozbywa się, zamierza się pozbyć lub do których pozbycia się jest obowiązany.

Odpady komunalne – odpady powstającew gospodarstwach domowych oraz odpady pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój charakter i skład są podobne do odpadów z gospodarstw domowych, w szczególności niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne i odpady selektywnie zebrane:

a) z gospodarstw domowych, wtym papier i tektura, szkło, metale, tworzywa sztuczne, bioodpady, drewno, tekstylia, opakowania, zużyty sprzęt elektryczny i elektroniczny, zużyte baterie iakumulatory oraz odpady wielkogabarytowe, w tym materace i meble, oraz

b) ze źródeł innych niż gospodarstwa domowe, jeżeli odpady te są podobne pod względem charakteru i składu do odpadów zgospodarstw domowych

– przy czym odpady komunalne nie obejmują odpadów zprodukcji, rolnictwa, leśnictwa, rybołówstwa, zbiorników bezodpływowych, sieci kanalizacyjnej oraz zoczyszczalni ścieków, w tym osadów ściekowych, pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych. Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne pozostają niesegregowanymi (zmieszanymi) odpadami komunalnymi, nawet jeżeli zostały poddane przetwarzaniu odpadów, ale przetwarzanie to nie zmieniło w sposób znaczący ich właściwości.

Posiadacz odpadów – wytwórca odpadów lub osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej będący w posiadaniu odpadów. Domniemywa się, że władający powierzchnią ziemi jest posiadaczem odpadów znajdujących się na nieruchomości.

Pośrednik w obrocie odpadami – każdy, kto organizuje przetwarzanie odpadów w imieniu innych podmiotów, w tym również podmiot, który nie obejmuje odpadów fizycznie w posiadanie.

Prowadzący instalację – podmiot uprawniony na podstawie okreś­lonego tytułu prawnego do władania instalacją w celu jej eksploatacji zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska, na zasadach wskazanych w przepisach o ochronie środowiska.

Przetwarzanie – procesy odzysku lub unieszkodliwiania, w tym przygotowanie poprzedzające odzysk lub unieszkodliwianie.

Przygotowanie do ponownego użycia – odzysk polegający na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach którego produkty lub części produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, aby mogły być ponownie wykorzystywane bez jakichkolwiek innych czynności wstępnego przetwarzania.

Selektywne zbieranie odpadów – zbieranie, w ramach którego dany strumień odpadów, w celu ułatwienia specyficznego przetwarzania, obejmuje jedynie odpady charakteryzujące się takimi samymi właściwościami i takimi samymi cechami.

Sprzedawca odpadów – podmiot, który nabywa, a następnie zbywa odpady, we własnym imieniu, w tym również podmiot, który nie obejmuje odpadów fizycznie w posiadanie.

Unieszkodliwianie odpadów – proces niebędący odzyskiem, nawet jeżeli wtórnym skutkiem takiego procesu jest odzysk substancji lub energii.

Władający powierzchnią ziemi – właściciel nieruchomości, a jeżeli w ewidencji gruntów i budynków prowadzonej na podstawie ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne ujawniono inny podmiot władający gruntem – podmiot ujawniony jako władający.

Wytwórca odpadów – każdy, którego działalność lub bytowanie powoduje powstawanie odpadów (pierwotny wytwórca odpadów), oraz każdy, kto przeprowadza wstępną obróbkę, mieszanie lub inne działania powodujące zmianę charakteru lub składu tych odpadów; wytwórcą odpadów powstających w wyniku świadczenia usług w zakresie budowy, rozbiórki, remontu obiektów, czyszczenia zbiorników lub urządzeń oraz sprzątania, konserwacji i napraw jest podmiot, który świadczy usługę, chyba że umowa o świadczenie usługi stanowi inaczej.

Zbieranie odpadów – gromadzenie odpadów przed ich transportem do miejsc przetwarzania, w tym wstępne sortowanie nieprowadzące do zasadniczej zmiany charakteru i składu odpadów i niepowodujące zmiany klasyfikacji odpadów oraz tymczasowe magazynowanie odpadów.

Rozdział 1. Co powinieneś wiedzieć o odpadach

Odpady to substancje lub przedmioty, których posiadacz odpadów pozbywa się, zamierza się pozbyć lub jest zobowiązany do ich pozbycia się.

PAMIĘTAJ!

Do odpadów nie zalicza się:

•niezanieczyszczonej gleby i materiałów naturalnie występujących, wydobytych w trakcie robót budowlanych i wykorzystanych na tym samym terenie (należącym do danego podmiotu),

•mas ziemnych lub skalnych przemieszczanych w związku z wydobyciem kopalin ze złóż, jeżeli koncesja na wydobywanie kopalin ze złóż lub plan ruchu zakładu górniczego bądź miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dla terenu górniczego określają warunki i sposób zagospodarowania ww. mas.

1.1. Podział odpadów

Odpady możemy podzielić na:

•bioodpady – odpady ulegające biodegradacji z:

–ogrodów i parków,

–żywności,

–gospodarstw domowych (kuchenne),

–gastronomii (restauracje, stołówki, biura, hurtownie, jednostek handlu detalicznego) oraz odpady podobne z zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność;

•komunalne osady ściekowe – odpady pochodzące z oczyszczalni ścieków, osad z komór fermentacyjnych i innych instalacji służących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków (o składzie zbliżonym do ścieków komunalnych);

•odpady z budowy i rozbiórki – odpady powstające podczas prac budowlanych;

•komunalne – odpady pochodzące głównie z gospodarstw domowych;

•medyczne;

•obojętne – odpady, które nie ulegają istotnym przemianom fizycznym, chemicznym lub biologicznym;

•ulegające biodegradacji – odpady ulegające rozkładowi tlenowemu lub beztlenowemu przy udziale mikroorganizmów;

•weterynaryjne;

•z wypadków;

•powstałe w wyniku poważnej awarii;

•żywności (żywność, która stała się odpadem).

1.2. Procesy związane z gospodarowaniem odpadami

Do niniejszych procesów zalicza się odzysk, czyli proces, który ma za zadanie wykorzystanie odpadów (zastąpienie innych materiałów na rzecz wykorzystania odpadu). Odzysk można podzielić na:

•odzysk energii przez termiczne przekształcanie odpadów (odzyskanie energii zawartej w odpadach),

•odzysk materiałów, czyli głównie przygotowanie do ponownego użycia (inny niż odzysk energii i ponowne przetwarzanie na materiały).