Jak z Almodovara ebook

Paweł Zapendowski

komedia

e-bookowo

© Copyright by Paweł Bitka Zapendowski 2010 Projekt okładki: Studio Creation, Paris

Sztuka otrzymała nagrodę na Festiwalu Komedii X Talia' 06

ISBN 978-83-62480-96-8

Wydawca: Wydawnictwo internetowe e-bookowo www.e-bookowo.pl

Kontakt:[email protected]

Wszelkie prawa zastrzeżone.

Kopiowanie, rozpowszechnianie części lub całości bez zgody wydawcy zabronione

Wydanie I 2010

Konwersja do formatu EPUB: Virtualo Sp. z o.o.virtualo.eu

Cytat

Tekst ma w sobie dużą potencję literacką i energię na wywołanie śmiechu.

Andrzej Sadowski, reżyser

Myślę, że poziom wyrafinowania, jeśli chodzi o odniesienie się do współczesnej rzeczywistości, największy jest w sztuce Pawła Bitki Zapendowskiego. Tekst jest napisany dowcipnie i sprawy rodzajowe dość inteligentnie mieszają się z diagnozą obecnego stanu rzeczy, a więc społeczeństwa chorego na konsumpcję i usługi.

Maciej Wojtyszko, dramaturg, reżyser (Festiwal Komedii X Talia' 06)

Polskie sceny nie cenią zbytnio polskich autorów. Gdybym przyjechał z Belgradu i nazywał się Ivko Moldarowic, albo Ivko Almodovarovic, bądź po prostu John, sprawy miałyby się inaczej. Usłyszałbym, że tekst jest perfekt, każda kropka i przecinek są na właściwym miejscu, aktorom zaś podoba się do tego stopnia, że chcą próbować w niedzielę. A tak, sztuka dostała tylko drugą nagrodę (pierwszej nie przyznano). Ktoś później podsłuchał w kuluarach, że jury było zawiedzione. Pośród nadesłanych komedii nie znalazło ani rodzimej wersji "Zagraj to jeszcze raz Sam" Woody Allena, ani "Zeszłego roku w Rydze" – nie pamiętam autora, ani "Tony'ego czubka 3". Dyrektor mentor wyraził ubolewanie, że mój tekst nie posiada głębi "Wesela" Wyspiańskiego, nad którym aktualnie pracował. A młodą aktorkę oburzył fakt, że jednia z postaci męskich rozmawia z dmuchaną lalką. Tak, nikt nie zaświadczy swoim majątkiem, że zawód autora należy do atrakcyjnych. W moim prywatnym rankingu i tak przyznałem sobie grand prix, motywując werdykt tym po prostu, że tekst ma początek, środek i koniec.

Osoby:

BOŻENKA, eks-żona Gola, później Mistresa ŻIZELA

IZA, później Domina IZABEL

KASIA, żona Adriana, później Domina KATRIN

DOMINKA, recepcjonistka w SKD, najmłodsza z pań

LADY, MADAM, panie z agencji: „Bat-man” i „Paradajs”(grane przez aktorki występujące wcześniej – Kasia gra Lady, a Iza – Madam. Należy ukryć tożsamość np. przez kostium, zmianę głosu. Angażowanie innych aktorek jest zbędnie)

GOLO, eks-mąż Bożenki, później ZORRO

ADRIAN, mąż Kasi, zdecydowany maso, później niewolnik JOGI KLIENT, później NIEWOLNIK ZWYCZAJNY

NIEWOLNIK S., niewolnik z pozycją, kasą i klasą, rzekomo senator, po pięćdziesiątce

MACZO, ochroniarz

TYP W KOMINIARCE, bandyta; TANCERZ, striptizer(ohe postacie granie przez aktora wyst. w roli Mazo lub przez statystę)

TRZECH PRACOWNIKÓW SKLEPU MEBLOWEGO – w kombinezonach(statyści alho Maczo, Niewolnik Zwyczajny, Niewolnik S. – ciemne okulary, peruki, charakteryzacja)

Obsada: 4 K, 5 M, (statysta)

Na pierwszym planie znajduje się parkowa ławka, a gdy kurtyna rozsuwa się, na scenie widzimy agencję „Zrób mi Pita”, która później zmieni się w Profesjonalny Salon Kobiecej Dominacji (SKD). Epizodycznie pojawiają się fragmenty agencji: Bat-man i Paradajs.

Może się okazać, że podłoga w SKD powinna być podniesiona do góry, tak żeby akcja była z widowni lepiej widoczna.

Ponieważ okoliczności są drastyczne, dekoracja niech będzie malownicza, barwna, miejscami fantastyczna. Niemile widziany weryzm telewizyjnych seriali. Kolory niech podkreślają namiętność, formy pożądania bez granic.

Między scenami mogą być dłuższe blackouty, służące zmianie dekoracji, wypełnione muzyką i ruchami kurtyny.

Widowisko kończy genialny „numer” Niewolnika S., będący kombinacją piosenki, kabaretu i rewii. Inscenizatorze, stań na wysokości zadania!

Akt I

1. Obciachowo. Ławka

Zachód słońca. Słychać dzwony z kościelnej wieży. Na krańcach ławki siedzą Bożenka i Golo. Patrzą w przeciwne strony. W tle widać KAMIENICĘ.

Wyciemnienie.

2. Obciachowo. Ławka

Popołudnie. Na ławce siedzą trzy kobiety. Mogą palić. W tle widać kamienicę.

BOŻENKA

Facet!(pauza)

Facet!(pauza)

Padalec!(pauza)

Facet!(pauza)

Eee… Wyjeżdżam. Już mnie tu nic nie trzyma.

IZA

Wyjeżdżasz? Bożenka. A my?

BOŻENKA

Padalec zostaje. Ja wyjeżdżam.

KASIA

A kamienica?

BOŻENKA

Kamienica zostaje.

IZA

A Dorcia?

BOŻENKA

Dziecko zabieram. Jestem wolna. Rozumiecie, dziewczyny? Jestem wol – na!

KASIA

A on?

BOŻENKA

Bydlak zostaje. Kamienica zostaje. My z Dorcią jedziemy.

IZA

Dokąd?

KASIA

(pokazuje głową)Tam?Bożenka kręci głową.

IZA

Gdzie?

BOŻENKA

Stolica.

KASIA 

A…Stolica?

IZA

A jak stolica, to Bożenka, my jedziemy z tobą.

BOŻENKA

Jedziemy. Padalec zostaje.

IZA

Ona jedzie. Zostawia Obciachów i wyjeżdża do stolicy. Rozumiesz to? Do stolicy! Po latach siedzenia.

KASIA

My przyjedziemy do ciebie.

IZA

Ślęczenia…

KASIA

Bożenko, powiem ci, że przynajmniej wyszłaś z klasą. I z mieszkaniem.

IZA

Siedemdziesiąt metrów w centrum miasta. To jest coś

KASIA

A Golo nie będzie cię prześladował? Nie będzie dręczył? Gnębił?

BOŻENKA

Padalec? Udu – piony! Zachleje się z rozpaczy.

IZA

Zrobiony w ja – jo.

BOŻENKA

I niech się zachleje. Nie ma takiej opcji, żeby mnie znalazł. Zresztą po co?

IZA

Tak, trzeba przyznać, że ładnie to rozegrałaś, Bożenko.

BOŻENKA

Chyba nie myślisz, że celowo?

IZA

Ależ skąd. Ha, ha… Wysoki Sądzie… proszę Wysokiego Sądu… My ci tylko pomogłyśmy.

BOŻENKA

A co byś zrobiła na moim miejscu?

IZA

To samo. Rozwód.

BOŻENKA

Mnie tu już nic dobrego nie spotka. Mieszkanie komuś wynajmę. Będzie w sam raz dla Dorci, jak dorośnie. Resztę kredytu spłacę. Tu jest Obciachów! Prowincja. Czas jechać i robić kasę.

KASIA

Mówiłam, że kasę.

IZA

Ale jak? Masz sposób?

BOŻENKA

Sposób zawsze się znajdzie.

KASIA

Sama? Czy z partnerem?

BOŻENKA

A, będę się mścić.

IZA

Co?

BOŻENKA

Żadnych facetów! Żadnych facetów!

KASIA

Chyba masz rację.

IZA

Przecież chłop… Chłopa da się wychować.

KASIA

Iza, masz staroświeckie poglądy. Kobieta jest aktualnie podległa mężczyźnie. Nawet jeśli jest niezależna, to nadal musi udawać słodką pupcię…

IZA

Kasiu! I to co mówisz, to jest nowoczesność?

KASIA

…być idealna. Sprawdzić się w domu, w karierze. Być doskonałą matką, kucharką, seksowną kochanką. Równouprawnienie? Małżeńska autonomia? Mój mąż ma to od urodzenia, a ja muszę o wszystko walczyć.

IZA

Wychowywać! Moja babka, moja prababka – wszystkie umiały swoich wychować. BOŻENKA

Prać po pysku! Miażdżyć, deptać.

IZA

Wychowywać. Może masz rację? Deptać…

KASIA

Jak on ci mówił?: „Mężczyzna musi polować”. Pił, zdradzał. A ty byłaś jego ofiarą. Gary, torby z zakupami.

IZA

I noce samotne z Dorcią.

KASIA

Gdy on „polował”.

IZA

I kto zarabiał? Ty zarabiałaś.

KASIA On polował.

BOŻENKA

(przez łzy)Młodość mi zabrał! Zdominował. Nie uczyłam się, nie kształciłam. Co ja mogłam? Nawet nie wiedziałam, że coś mogę. Zazdrościłam tylko innym, tym z telewizji, że im wolno…(płacze)

IZA

Jak ty wytrzymałaś?

BOŻENKA

Już nie będę grzeczną dziewczynką!

IZA

Mężczyźni… Kasiu, opowiedz jak było z wąchaczem.

KASIA

Więc parę dni temu… Wyszłam wieczorem do koleżanki. Ale jej nie zastałam. Wracam do domu i co widzę? Mój mąż… Adrian.

BOŻENKA

Z inną?

KASIA

Sam. Siedzi w sypialni na sofie. Goły. Na piersiach ma założony stanik, a na głowie pończochę.

IZA

No, proszę.

BOŻENKA

Psychole.

KASIA

Nie słyszał jak wchodziłam. Zaskoczony. Jąka się, mówi coś bez sensu.

IZA

Zaraz…To się jakoś nazywa…

KASIA

Tłumaczy mi, że oglądał film Almodovara.

IZA

…Faszysta. Tak się to nazywa? Jakoś tak.

KASIA

Mnie zatkało. Poszłam do kuchni napić się coli. Ale zaraz wracam i mówię: Co ty wąchasz moje pończochy? Mnie wąchaj. Dawno już mnie nie wąchałeś.

BOŻENKA

Obrzydliwe.

KASIA

No, wąchaj. Świnio.

IZA

Mniejszość seksualna.

BOŻENKA

Miażdżyć, deptać.

KASIA

Nie wiedziałam, że taki jest. Boję się z nim więcej spać. Znów założy na głowę pończochę?

IZA

Może chciał zrobić napad?

KASIA

Jaki napad?

IZA

Jak ci, co zakładają pończochy i robią napad.

KASIA

W staniku?

BOŻENKA

Skopać krocze. Wykastrować.

IZA

Chcą zarobić coś dla domu. Dla żony. Upolować.

KASIA

Napad na moją szafę? Nie udał się. Schwytany na gorącym uczynku.

IZA

I co tu począć z takim wąchaczem?

KASIA

Na pewno koniec z seksowną bielizną. I szafa na kłódkę.

BOŻENKA

Nie, tego faceta trzeba od nowa sformatować.

IZA

(do Kasi)Żal mi ciebie.(do Bożenki)

I ciebie.

KASIA

A ty?

BOŻENKA

A ty?

IZA

Ja? Niedługo mnie zwolnią z rachunkowości. Nie wiem gdzie pójdę. Do obsługi klienta w tp? Ach! Za to miałam dzisiaj cudowny sen. Śnił mi się – ale nie śmiejcie się – biały jacht. Nocą. A na nim tysiące świec. Gdzieś u brzegów tropikalnego buszu. Kelnerzy w białych smokingach podają szampana. A on szarmancko podchodzi do mnie i bierze mnie za rękę…

BOŻENKA

Kto?

IZA

Antonio Banderas.*

KASIA

Nie. Bielizna, fetysze – to ich bierze. Ciało już nie. Trzy czwarte mężczyzn bardziej pociąga to, czego się domyślają, niż to co widzą.

BOŻENKA

(wstaje)A ponieważ mało się domyślają, spotka ich ból.

Wyciemnienie.

*) lub inny znany aktor

3. Obciachowo. Ławka

Rank. Na ławce siedzą Golo i Adrian. W tle kamienica.

GOLO

Chodziłem przez całą noc. Chciałem się rzucić z mostu. Chwyciły mnie dreszcze. Chodziłem do świtu. Zziąbłem. Nie! Męska duma mi nie pozwala. Męska duma! Jeszcze jest. Jeszcze ona jest!

ADRIAN

Eee…

GOLO

Spadłbym na tory. Mogłem się zabić.

ADRIAN

Yhy…

GOLO

Porzuciła, wyjechała. Dziecko zabrała. Aaa…(płacze)Przeziębiłem się!(kicha)

ADRIAN

Małpa.

GOLO

Będę pił. Teraz się zapiję.(wyciąga papierową torbę z butelką w środku)Pić. Jakoś wytrzymam. Tylko pić, pić…

ADRIAN Yhy…

GOLO

Miesiące, lata… i nie ma nadziei… Albo nie. Nie będę pił. Ona chciałaby, abym pił, abym się zapił. Żebym skończył jak zero, jak śmieć. Nie będę pił. Muszę myśleć. Jak ja teraz muszę myśleć!

ADRIAN

Jak z Almodovara.

GOLO

Myśleć muszę, człowieku. Myśleć, a on mi przeszkadza w myśleniu. Z jakiego Almo-wodo…?

ADRIAN

„Miesiące, lata… i nie ma nadziei…” „Porozmawiaj z nią” – Almodovara.

GOLO

„Chciałbym, ale ona mnie nie słyszy.”

ADRIAN

„Skąd ta pewność?”

GOLO

„Jej mózg jest martwy.”

ADRIAN

„Mózg kobiety jest tajemnicą. Kobietom trzeba poświęcać uwagę, rozmawiać z nimi. Troszczyć się, kiedy trzeba. Pieścić je.”

GOLO

Eee… Rozmawiałem. Całe lata dla niej straciłem. Dni wypełnione pracą. Noce z dala od rodzinnego gniazdka. I co w nagrodę? Kłamstwa na sali rozpraw. Zabrała mi wszystko co miałem. Nie mam już nic! I ją jeszcze kocham. Rozumiesz to? Kocham i odnajdę. Pojadę na koniec świata. Odnajdę i ona jeszcze wróci do mnie.

ADRIAN

Hm…

GOLO

A było nam tak dobrze… Mieszkanko. Dwa pokoiki w bloku. Centralne. Miłość. Potem na świat przyszła Dorcia. Lata mijały. Aż tu wpadła na pomysł diabelski: sprzedajmy mieszkanie – kupmy kamienicę. Mówi mi o tym w nocy: „Jest okazja, kamienica w centrum, paru lokatorów na umarciu. Kilka wolnych mieszkań – dla nas. Trzeba tylko wziąć kredyt.” I ja jej uwierzyłem. Sprzedaliśmy mieszkanko, wzięliśmy kredyt. Wchodzimy. Dach do remontu, z kibla cieknie, lokatorzy nie płacą. Pozbyliśmy się połowy. Zostało wolne mieszkanie, siedemdziesiąt metrów. I wtedy jej odbiło. Słuchaj, co mówi: roz – wód! A ona do stolicy. Już jestem złym ojcem, złym mężem. Nie mamy z sobą tematów. W sądzie dowiem się reszty. Że ją zniewoliłem, biłem. Ja? Bożenkę? Rozwód i połowa majątku dla niej. Sąd przyznał jej dziecko, wolne mieszkanie. A mnie na bruk. I jak tu można żyć? Lokatorzy zdrowi. Bank ci nie przepuści. Do sądu wzięła koleżanki – kłamały!!! Dziecko też z pięć razy było u psychologa, bo jej się wypsło, że bardziej kocha tatusia. I tak, kolego, w tym kraju wygrywa zło.

ADRIAN

Coś nie coś słyszałem.

GOLO

Słyszałeś.

ADRIAN

Kasia mówiła. Ładnie cię wydy…mała ta Bożenka. GOLO

Twoja żona tam była?

ADRIAN

Yhy…

GOLO

Ta?(pokazuje duże kształty)

ADRIAN

Nie, ta…(pokazuje węższe kształty)

Pauza.

GOLO

Twoja żona… Jaki ten świat mały.

ADRIAN

No wiesz, tak zniewolić kobietę?

GOLO

Co, że truskawki w Norwegii? Na budowach w Rajchu? Sory, ale ktoś musiał na rodzinę zarabiać.

Adrian cicho pogwizduje.

Sama z Dorcią? Przecież był ten Edward. I Włoch od dywanów…. A ty co o tym myślisz?

ADRIAN

Ja? Nic. Ja jestem maso.

GOLO

Co?

ADRIAN

Maso.

GOLO

Maczo?

ADRIAN

Nie maczo, lecz maso. To różnica.

GOLO

Jaki maso?

ADRIAN

Taka mniejszość seksualna.

GOLO

Słuchaj, ja dobrze wiem, co to jest maso. Nie musisz mi mówić. Przynajmniej wydaje mi się, że wiem. Po co ci to maso?

ADRIAN

Jestem jakiś. Wolę to, niż być nijaki. Jestem maso.

GOLO

A ona?

ADRIAN

Właśnie ona mi powiedziała: „Jesteś maso, czy co…?”

GOLO

Słuchaj, mężczyzna musi polować.

Pauza. Golo myśli.

Maso?(pauza)Kotki, pieski?

ADRIAN

Co?

GOLO

No, jak kotki… pieski…?

ADRIAN

Nie…

Pauza.

GOLO

W parku?(robi „ruch” ekshibicjonisty)

ADRIAN

Nie… To za trudne, żebyś zrozumiał.

GOLO

Muszę myśleć. Jak ja muszę teraz myśleć.

ADRIAN

To ja sobie pooddycham.

Adrian wyciąga z kieszeni pończochę i zakłada ją na głowę. Golo nie widzi tego, gdyż nie patrzy na Adriana, lecz przed siebie, w przestrzeń.

GOLO

Martwię się o moją Dorcię. Tylu podejrzanych typów kręci się teraz koło dzieci. A dziecku potrzebny ojciec. Podejdzie taki w stolicy, skusi cukierkiem. A Bożenka w pracy. Dzięki mnie wyszła na ludzi. Gdyby ubrała teraz tę krótką, czerwoną mini… Chyba żyć bez niej nie umiem. Gdzie ja je teraz znajdę?

Adrian głośnio oddycha, wciąga i wypuszcza powietrze. Golo j.w.

Ech… Dobrze jest czasem tak pooddychać. Powentylować na świeżym powietrzu. Następuje lepsze ukrwienie komórek. Mózg lepiej pracuje.

ADRIAN

Uh…. hu…

GOLO

Gdzie ja je znajdę?

Adrian ściąga z głowy pończochę i chowa do kieszeni.

ADRIAN

A skąd ja wiem?

GOLO

Ty masz kobiecą intuicję.

ADRIAN

Jak na mój gust, nie odpuści chłopom.

GOLO

Ona? Nie…! A może…

ADRIAN

(sięga do kieszeni po pończochę)Chcesz pooddychać?

GOLO

Powiedziała: „Będę się mścić.”

ADRIAN

Właśnie.(pauza)To gdzie ty właściwie mieszkasz?

GOLO

Ostatnio u mamusi.(pauza)Tak, znajdę ją i do mnie powróci.

ADRIAN

To ja sobie jeszcze pooddycham.

Wyciemnienie.

4. Stolica. Agencja „Zrób mi Pita”

Samo południe. Wynajęty lokal w centrum. Dwa wejścia, z lewej i prawej stronny. Drzwi po lewej (wejściowe) prowadzą do przedpokoju – który nie jest widoczny – i na zewnątrz, na klatkę schodową. Drzwi po prawej są zamknięte. W lokalu znajduje się kilka krzeseł i biurko, na którym leży stos papierów i telefon.. W kącie stoi wieszak. Za oknem widać Pałac Kultury i Nauki – o ile senograf nie ma lepszego pomysłu. Iza i Bożenka ubrane biurowo.

BOŻENKA

Z twoim doświadczeniem w rachunkach doradztwo podatkowe było najlepszym rozwiązaniem. Ja do sprzątania się nie nadaję.

IZA

Bożenko, twój pomysł był genialny. Agencja „Zrób mi Pita”. Lakoniczne i pełne treści. Anons w prasie. Lokal w dobrym punkcie. Gdyby jeszcze zgłosił się jakiś klient.

BOŻENKA

To się przebranżowimy.

IZA

I drożej tu niż w Obciachach. Czynsz, dojazdy. Nie czas myśleć o czymś lepszym?

Otwierają się drzwi wejściowe. Do agencji wchodzi Klient w trenczu.

KLIENT

Mam nadzieję, że nie pomyliłem drzwi. Agencja „Zrób mi…”?

BOŻENKA

Trafił pan!

IZA

Prosimy!

KLIENT

Znalazłem anons.

IZA

Anons w prasie. Proszę siadać. Kawy?

Klient siada na krześle.

KLIENT

Dziękuję. Później.

IZA

To gdzie ma pan swojego pita?

KLIENT Ja?

BOŻENKA

No, chyba nie ja.

KLIENT

Gdzie mam? Schowanego.

IZA

Proszę wyjąć. Pokazać.

KLIENT

Tak zaraz?

IZA

Jak mam panu go zrobić, jak ma pan schowanego.

KLIENT

Wyjąć?

BOŻENKA

Jasne, że wyjąć. Wyjąć i nam pokazać.

KLIENT

Musiałbym się rozpłaszczyć.

BOŻENKA

Ależ proszę… tu jest wieszak.

Klient zdejmuje trencz, wiesza go na wieszaku i siada na krześle.

IZA

Bo jakby miało się coś z nim nie zgadzać, a nieraz się nie zgadza.

KLIENT

Mój jest w najlepszym porządku.

BOŻENKA

Więc?

KLIENT

Wyjąć? Po prostu wyjąć?

IZA

I załączniki, jeśli pan ma.

KLIENT

Oczywiście, że mam załączniki.

BOŻENKA

Czekamy.

KLIENT

Wiecie, moje panie… Przyznam, że czuję się nieco skrępowany.

IZA

Nie ma powodu. Robimy wszystkim, jak leci.

KLIENT

(przygląda się im)Oryginalne. Bardzo wciągające. „Dwie sekretareczki”…

IZA

Dbamy o schludny wygląd.

BOŻENKA

Więc co, namyślił się już pan?

IZA

Bożenko!

BOŻENKA

Czas goni.

KLIENT

Hm… Pozostaje jeszcze kwestia ceny.

IZA

Zwykle pięćdziesiąt. Zobaczymy jaki jest.

KLIENT

Pięćdziesiąt? Hm… Dobrze. Może zaciągniemy story?

BOŻENKA

Że co?

KLIENT

OK. Niech będzie przy dziennym.

Stoi tyłem do widowni, przodem do pań i ściąga spodnie.

Wyciemnienie.

BOŻENKA

(przeraźliwy krzyk)Ja ci już zrobię pi – ta!!!Głośna muzyka.

5. Stolica. Agencja „Zrób mi Pita”

Popołudnie. Wnętrze jak wyżej. Na podłodze leżą w nieładzie poozrzuane papiery. Iza sama siedzi za biurkiem i rozmawia przez telefon..

IZA

Pięć kilogramów łańcuchów. Halo? Łańcuch metalowy, ciężki. Pięć? Dziesięć… Pręt żelazny. Wie pan, co to jest pręt?

Zlewej strony wchodzi Bożenka. Za nią pracownik sklepu meblowego niesie torby-rekamówki z zakupami. Z tyłu dwóch innych pracowników wnosi czarną skórzaną sofę. Bożenka trzyma kolorowe czasopismo.

BOŻENKA

Wolno wnosić! Ale nie za wolno. Ustawić tutaj. Bardziej na prawo. Bardziej na lewo.

IZA

(przez telefon)