Pan Samochodzik i Twierdza Boyen ebook

PAN SAMOCHODZIK I...

0. Pierwsza przygoda Pana Samochodzika

Skarb Atanaryka

Święty relikwiarz

Wyspa Złoczyńców

Templariusze

Niesamowity dwór

Kapitan Nemo

Fantomas

Zagadki Fromborka

Dziwne szachownice

Tajemnica tajemnic

Winnetou

Niewidzialni

Złota rękawica

Nieśmiertelny

Nieuchwytny kolekcjoner

Testament rycerza Jędrzeja

Kindżał Hasan-beja

Bursztynowa Komnata, tom 1 i 2

Złoto Inków, tom 1 i 2

Arka Noego

Rubinowa Tiara

Twierdza Boyen

W przygotowaniu:

PROWADZIMY SPRZEDAŻ WYSYŁKOWĄ NASZYCH KSIĄŻEK.LISTY I ZAMÓWIENIA PROSIMY KIEROWAĆ POD ADRES:

Oficyna Wydawnicza „WARMIA”„WARMIA” Dział Handlowy10-029 Olsztyn 10-686 Olsztynul. Prosta 38 lub ul. Barcza 5/12tel. 534-00-75 tel. 542-96-43godz. 8.00-15.00 godz. 18.00-22.00

Sebastian Miernicki

PAN SAMOCHODZIK I…

TWIERDZA BOYEN

Projekt okładki, strony tytułowej oraz mapkaAndrzej Mierzyński

ZdjęciaSebastian Mierzyński

ISBN 83-8587-32-8

© Copyright by Oficyna Wydawnicza „WARMIA” s.c. w Olsztynie

Oficyna Wydawnicza ,,WARMIA” s.c. z siedzibą w Olsztynie

Druk i oprawa: Energopol-Trade-Poligrafia Sp. z o.o.10-406 Olsztyn, ul. Lubelska 46

WSTĘP

Wiał silny wiatr niosący od strony jeziora Mamry charakterystyczny zapach wody i ryb. Dwóch oficerów niemieckich stało na brzegu z rękoma głęboko wciśniętymi w kieszenie płaszczy. Patrzyli w szarą toń, a rozmawiając nie wychylali twarzy spomiędzy postawionych kołnierzy.

— Znaleźli minę — powiedział jeden z nich.

— Ciekawe, kto nas widział? — zapytał drugi.

Obaj czuli to samo. Bali się, strach przed przesłuchaniami ściskał im serca. Wiedzieli, że ciężko im będzie wytłumaczyć, dlaczego trzymali bombę. Co gorsza, ktoś mógł już Wykopać dokumenty „Walkirii”. W miejscu, gdzie je ukryli, skrzyni już nie było.

W oknie domu znajdującego się nad brzegiem Mamr na dwóch młodych oficerów patrzyli generał Eduard Wagner, główny kwatermistrz Sztabu Generalnego oraz generał Erich Fellgiebel, dowódca łączności Niemieckich Wojsk Lądowych.

— Jak myślisz, Herward i Kuhn przestraszyli się i zdradzą nas? — zapytał Wagner.

Zaciągnął się grubym cygarem. Wielki kłąb dymu wydobywający się z ust Wagnera przypominał Fellgieblowi nastrój sauny. To właśnie tam, w piwnicy tego domu spotykała się grupa oficerów chcących obalić Hitlera. Tam omawiali wszystkie plany i tam stwierdzili, że wykorzystają projekt operacji „Walkiria”, czyli akcji wojsk niemieckich na wypadek powstania w Niemczech. We wszystkich naradach uczestniczyli Herward i Kuhn. Wiedzieli wszystko i ich zdrada mogła mieć katastrofalne skutki dla przebiegu zamachu.

— Wiesz, jakie metody stosuje gestapo — odpowiedział Fellgiebel. — Obaj są dzielni, ukryli bombę i dokumenty, ale widocznie nie dość skutecznie. Ten fanatyk wykopał ładunek.

— Trzeba coś z nim zrobić — powiedział Wagner.

— Masz pomysł? — zapytał Fellgiebel.

— Mam... — mruknął Wagner, a w jego szarych oczach pojawiły się dziwne błyski.

Młody oficer w pośpiechu ukrywał metalową kopertę kurierską. Na szczęście cienki pakunek łatwo wszedł pomiędzy stare pruskie cegły. Już telefonował do swego kuzyna Nikolasa, adiutanta samego Hitlera. Powiedział mu o planach oficerów Wehrmachtu, którzy chcą zabić Fuhrera.

Czterech mężczyzn już od kilku godzin było w drodze. Minęli Giżycko i podążali na południe, do Orzysza. Pamiętali ostatnie słowa dowódcy.

— Powiem krótko. Razem skakaliśmy nad kanałem Alberta, na Kretę, na Leros — mówił kapitan Stern. — Teraz musicie mi zaufać. Macie pełne poparcie oficerów sztabowych. Choć to sprawa tych z wojsk lądowych, a nie Luftwaffe, to ten człowiek musi zniknąć bez śladu.

W Orzyszu czekano na nich. Z przypoligonowego magazynu wzięli motocykl i nie uzbrojony wóz pancerny „Puma”. Motocykl miał numery rejestracyjne żandarmerii, której patrole często jeździły po całych Mazurach. „Puma” została w Orzyszu jeszcze po tym, jak była prezentowana Hitlerowi. Przez kilka miesięcy była testowana na polach i w lasach w okolicach Orzysza. Stroje żandarmów i czołgistów mieli schowane w bagażniku samochodu. Przebrali się w nie w lesie przy jeziorze Stoczek. Zaraz potem szybko ruszyli w stronę Giżycka.

Po dwóch godzinach „Pumę” ukryli w lesie koło Sterławek Wielkich, a motocykl stanął we wsi.

Oficer siedział na tylnym siedzeniu. Nerwowo spoglądał na zegarek. Cały czas ponaglał kierowcę. Zapadał zmrok i droga była ledwo widoczna w świetle przyciemnionych reflektorów kübelwagena. Nagle minął ich motocykl z dwójką żandarmów. W koszu siedział żołnierz obsługujący karabin maszynowy i radiostację umieszczoną na tylnym siedzeniu motocykla. Kierowca machał lizakiem wskazując pobocze.

— Ciągle się czepiają — mruknął szofer.

Żandarm zwinął rękawiczki za skórzany pas, zdjął okulary motocyklowe i zsunął je na szyję. W mroku lekko błyskała blacha żandarma.

— Dokumenty proszę — powiedział tonem osoby nie znoszącej sprzeciwu.

Uważnie obejrzał wszystkie papiery, porównał zdjęcia z twarzami, szczególnie uważnie przyglądając się twarzy oficera na tylnym siedzeniu. Na widok dystynkcji oficerskich zasalutował. Zrobił to jednak jakby od niechcenia. Żołnierze frontowi nie przepadali za ludźmi z kontrwywiadu formacji SS.

— Niech pan przestanie świecić mi latarką po oczach, sierżancie — prawie krzyknął oficer. — Czy wysłał was jako eskortę mój kuzyn z Gierłoży?

Żandarm wykonał wieloznaczny ruch ręką i wsiadł na motocykl. Jego kolega zaczął coś mówić do mikrofonu. Motocykl ruszył w stronę Kętrzyna, a kübelwagen jechał tuż za nim. Tak przejechali przez las. Niepostrzeżenie za nimi zjawił się wóz pancerny „Puma”.

Żandarmi nagle przyśpieszyli, a „Puma” uderzyła w tył auta Belowa. Kierowca nie opanował samochodu, światła zatańczyły w mroku na drodze i pojazd stoczył się z szosy w stronę niewielkiego jeziorka. Siłą rozpędu wjechał do wody po sam dach.

Kierowca „Pumy” postawił na burcie pojazdu przenośny reflektor i zaświecił w wodę.

— Zrobiliśmy swoje — powiedział kierowca.

— Poczekaj chwilę, musimy mieć pewność — rzekł jego kolega schylając się po coś leżącego na podłodze.

Obaj nie wiedzieli, że ich ofiara zostawiła ostatnią wiadomość dla tych, którzy chcieliby dotrzeć do dokumentów spiskowców.

ROZDZIAŁ PIERWSZY

WRESZCIE URLOP • PRZEKLEŃSTWO TELEFONÓW KOMÓRKOWYCH • SAMOCHÓD I DWA SZKIELETY • TAJEMNICZY SZYFR • KIM BYŁ F. BELOW? • INTRYGUJĄCY GBUR • CO TO JEST „WALKIRIA” • WIZYTA U KOMANDOSÓW • MÓJ EKWIPUNEK • BITWA POD MŁAWĄ • POLSKA LINIA MAGINOTA • SKĄD TYLE WIEM O BUDOWIE BUNKRÓW? • PASAŻERKA BATURY • PIES Z POCIĄGU

Wreszcie dostałem upragniony urlop. Z Czesiem i Piotrkiem umówiliśmy się w Rynie, skąd mieliśmy wyruszyć na wspólne wielkie żeglowanie. Chcieliśmy kanałami przepłynąć do jeziora Jagodne, a potem na północ przez wody Niegocina do Giżycka i Węgorzewa. Chłopaków znałem jeszcze z czasów, gdy razem służyliśmy w „czerwonych beretach”. Co jakiś czas udawało nam się wyrwać na kilka dni na jeziora. Razem przeżyliśmy wiele przygód. Nie mogłem się już doczekać spotkania z nimi. Zacząłem pakować swoje rzeczy do worka żeglarskiego, gdy zadzwonił telefon komórkowy.

— Jeszcze jesteś w Warszawie? — pytał pan Tomasz.

Czułem, że jeśli nie skłamię, to mogę się pożegnać z wypoczynkiem. Mój szef, wzorem innych dyrektorów, wyczuł wahanie podwładnego.

— Dobrze, że jeszcze nie wyjechałeś. Wpadnij do mnie. Obiecuję, że chodzi o drobnostkę — przekonywał.

— Będę za godzinę — odpowiedziałem zrezygnowany.

Zaparkowałem Rosynanta przed Ministerstwem Kultury i Sztuki. Na korytarzach panował typowy dla miesięcy urlopowych spokój. Sekretarka pana Tomasza, panna Monika, niecierpliwie spoglądała na zegarek nie mogąc doczekać się końca pracy i wyjścia na dwór, na gorące czerwcowe słońce. Bez specjalnego zapowiadania wprowadziła mnie do gabinetu szefa. Pan Tomasz tradycyjnie już siedział w stosie papierów i gazet. Rozmawiał przez telefon notując coś na skrawku papieru. Bez słowa pokazał mi, żebym usiadł w fotelu.

— Masz, Pawełku, przeczytaj sobie — podał mi wycinek z gazety.

„Niezwykłe odkrycie” — taki tytuł nosił tekst. Autor opisał akcję odkrycia i wydobycia z jeziorka w okolicach mazurskiej wsi Martiany niemieckiego samochodu osobowego kübelwagen. Eksploratorzy z Olsztyna jadąc do Giżycka zrobili zakład. Przegrany miał zanurzyć się w pierwszym napotkanym zbiorniku wodnym. Ten, który przegrał, musiał wejść do maleńkiego jeziorka za wsią Martiany, leżącego pomiędzy drogą Kętrzyn — Giżycko a torami kolejowymi. Śmiałek ubrany w strój płetwonurka zanurzył się w zielonkawą toń. Nagłe jego stopy trafiły na coś twardego. Natychmiast cała ekipa zorganizowała akcję poszukiwawczą. To, co odkryli na dnie, ucieszyło ich i zarazem przestraszyło. Niemiecki samochód miał straszliwe pogięte nadwozie, zwłaszcza z tyłu i z prawego boku. W środku znajdowały się dwa szkielety, kierowcy i pasażera. Nurkowie przy pomocy wyciągarki samochodu stojącego na brzegu wyprowadzili auto z wody. Po chwili na miejscu znalazł się patrol policji. Jeden z policjantów po przyjrzeniu się szkieletom stwierdził, że w obu czaszkach są dziury po kulach. Od tego momentu sprawa stała się obiektem zainteresowania policji.

Znużyła mnie lektura utrzymanego w tonie sensacji artykułu.

— Mam się dowiedzieć, co stało się z samochodem? — spytałem, chcąc żeby pan Tomasz od razu powiedział, o co chodzi. — Pewnie odkrywcy remontują pojazd albo wywieźli go do Niemiec — dodałem.

— Przeczytaj ostatni akapit — rzucił pan Tomasz, też znudzony przedłużającą się ciszą.

„Obok szkieletu pasażera znaleziono niemiecki pistolet. W czapkę znalezioną z tyłu pojazdu wszyto maleńką blaszkę z napisem: E Below. Pod tylnym siedzeniem znajdowała się metalowa koperta kurierska z kawałkiem plastyku i wyrytym na nim: F.B. 1> B.L. Cóż oznacza ten szyfr? Czy to droga do tajemniczego skarbu? Kiedy i kto dokonał zamachu na tego kuriera?”. Tymi dramatycznymi pytaniami autor kończył swój artykuł. Pytająco spojrzałem na pana Tomasza.

— Co ci mówi nazwisko Below? — zapytał pan Tomasz.

Zacząłem szperać w zakamarkach pamięci.

— Nic — odpowiedziałem szczerze. Byłem zaintrygowany tym, że pan Tomasz w notatce prasowej znalazł coś interesującego.

— F. Below, prawdopodobnie niemiecki oficer, mógł być krewnym Nicolasa Belowa, adiutanta Hitlera do spraw lotnictwa — obwieścił mi. — Samochód jechał najprostszą drogą z Giżycka do kwatery Hitlera w Giertoży — ciągnął dalej rozkładając mapę Mazur.

— Spójrz, Martiany to wieś, gdzie znajdowała się zachodnia rubież Giżyckiego Rejonu Umocnionego, czyli linii niemieckich bunkrów, które miały tworzyć w Prusach Wschodnich ogromną twierdzę. Tuż za nimi, na wschód, znajduje się las. W miejscowości Kwiedzina wjeżdża się na teren byłej kwatery od strony pobliskiego lotniska w Wilamowic — pan Tomasz mówił wodząc palcem po mapie.

— Sugeruje pan, że ktoś chciał zabić kuriera, zanim dojechałby do Giertoży? — pytałem domyślając się intencji pana Tomasza.

— Dokładnie tak, pytanie tylko: dlaczego? — pan Tomasz spojrzał na mnie badając wzrokiem, czy już jestem zainteresowany sprawą.

— Trzeba sprawdzić w dokumentach niemieckiego ministerstwa obrony, kim był F. Below — zaproponowałem.

— Mam kilku znajomych w Niemczech, jeszcze z czasów, gdy wspólnie ścigaliśmy przemytników dzieł sztuki. Już ich poprosiłem, żeby się rozejrzeli — błyskawicznie powiedział pan Tomasz z szerokim uśmiechem na twarzy. Widział, że sprawa mnie wciągnęła. — Jak widzisz, mimo wieku działam szybko, a moi znajomi nie ustępują mi pola.

Pochylił się nad blatem biurka i zaczął grzebać w stosie papierów. Po chwili wyjął faks napisany po niemiecku.

— W archiwach Wehrmachtu znaleziono trzech F. Belowów. Fryderyk był sierżantem w 21. Dywizji Pancernej; zginął w Afryce w 1942 roku. Franz Below to szeregowiec jednej z dywizji broniących wybrzeża w Normandii; dostał się do amerykańskiej niewoli w pierwszym dniu inwazji aliantów 6 czerwca 1944 roku. Drugi Franz zaginął po pogromie 6. Armii von Paulusa pod Staliningradem — pan Tomasz czytał z długiej rolki papieru.

— Kim u licha był F. Below? — pytałem zdumiony.

— Tym właśnie zajmiesz się, Pawełku, w wolnej chwili pomiędzy żeglowaniem i śpiewaniem szant — rzucił mi na pożegnanie pan Tomasz.

Gdy odjechałem już spod ministerstwa zadzwonił telefon. Oczywiście był to pan Tomasz.

— Wracaj, chyba już wiem, kim był F. Below — rzucił i rozłączył się.

Grzecznie wróciłem. Pan Tomasz nerwowo chodził po gabinecie.

— Ale ze mnie gapa. Że też nie zajrzałem do tej gazety... — prawie krzyczał machając jednym z niemieckich dzienników.

Na jednej ze stron kłuł w oczy tytuł: „Frank Below zginął za Hitlera?”. Niemiecki dziennikarz opisał historię odkrycia samochodu, ale dowiedział się też, kim był F. Below. Jego zdaniem, był to kuzyn Nicolasa, który pracował w służbie bezpieczeństwa. Kiedyś jego krewniak wspomniał o tym, że ma dostęp do dokumentów spiskowców i Nicolas zaprosił go do Gierłoży. Jak wiemy, Frank tam już nie dojechał. Być może to spotkanie zmieniłoby historię drugiej wojny światowej.

— Tutaj napisano jeszcze, że z wielkim zapałem zbierał dzieła sztuki — mruknął pan Tomasz. — Będę musiał sprawdzić w naszym archiwum i naszych wschodnich sąsiadów, czy nie ma tam notatek o tym „zbieraczu”.

Pan Tomasz miał na myśli tych żołnierzy niemieckich, którzy pełniąc nieokreślone funkcje związane ze sprawami policyjnymi na zapleczu frontu zajmowali się pospolitymi kradzieżami dzieł sztuki. Oni to pod pozorem przesłuchania zabierali z domu prawdziwych kolekcjonerów, torturowali ich i przejmowali drogocenne zbiory. Rozstaliśmy się wiedząc, że oto zapowiada się wielka przygoda przypominająca równanie z wieloma niewiadomymi. Pan Tomasz prosił jeszcze, żebym rano przed wyjazdem na Mazury zameldował się u niego.

Po moim wyjściu szef poprosił pannę Monikę, żeby go połączyła z Ministerstwem Spraw Wewnętrznych i Administracji. Udałem, że jeszcze czegoś szukam w mojej torbie. Po chwili usłyszałem zza niedomkniętych drzwi.

— Cześć, Roman. Mam prośbę, poszukuję kogoś o dość niecodziennych predyspozycjach...

W tym momencie pan Tomasz podszedł do drzwi swojego gabinetu i zamknął je jak trzeba.

Zamknąłem drzwi za Pawłem.

— Romek, słuchaj, potrzebuję specjalisty najwyższej klasy — powiedziałem.

— Dobra, mam kogoś takiego na oku. Bądź gotów do wyjazdu za pół godziny — odpowiedział mi kolega z MSWiA. — Przyjadę po ciebie moim wozem.

Rzeczywiście po pół godzinie pod Ministerstwo Kultury i Sztuki zajechała rządowa lancia.

— To musi być bardzo trudna sprawa, skoro zwracasz się o pomoc do mnie — na wstępie powiedział Roman.

— Na razie nic takiego się nie zapowiada, ale wolę dmuchać na zimne — odpowiedziałem. — Pamiętasz, kiedyś opowiadałem ci o poszukiwaniach pamiętnika niemieckiego zbrodniarza. Przyszło mi się wtedy zmierzyć z zachodnioeuropejskim agentem specjalnym, czymś w rodzaju Jamesa Bonda.

— Pamiętam, nawet nieźle go wtedy wykiwałeś — powiedział Roman.

— No właśnie, teraz sprawa jest nieco podobna i boję się, że mój podwładny może znaleźć się w solidnych tarapatach. Może potrzebować wsparcia kogoś gotowego do użycia siły.

— Zobaczymy, co się da zrobić.

Tymczasem limuzyna wyjechała z Warszawy. Po niecałej godzinie auto zajechało przed bramę. Po bokach widać było płoty z drutu kolczastego, pasy zaoranej ziemi i latarnie ustawione co dziesięć metrów. Ogrodzonego terenu strzegli żołnierze Nadwiślańskich Jednostek Wojskowych.

Samochód wtoczył się na niewielką polanę.

— Dalej pójdziemy pieszo — powiedział Roman.

Szliśmy przez las. Słychać było odgłosy strzałów. Nisko nad nami przeleciał helikopter „Sokół”. Nagle przed nami ukazał się dom jednorodzinny, taki, jakich wiele stoi pod miastami. Typowy szary klocek, tyle że bez szyb w oknach.

Właśnie do budowli skradała się grupa komandosów ubranych w mundury w kamuflażu miejskim. Na głowach mieli kevlarowe hełmy, a na piersiach nowoczesne, lekkie kamizelki. W dłoniach trzymali najróżniejsze typy broni. Pierwszy z żołnierzy wrzucił do środka budynku granat. Zaraz dwóch ludzi wskoczyło do środka, a za nimi reszta oddziału.

Górne piętro opanowali ludzie, którzy opuścili się z dachu na linach. Jeden z nich przywiązany na specjalnej uprzęży biegał po ścianie i sprawdzał wszystkie okna.

— Ci z góry desantowali się z helikoptera — wyjaśnił Roman.

— Jak się domyślam, to komandosi GROM-u — stwierdziłem.

— Tak, dwa dni temu wrócili z terenów byłej Jugosławii. Szczegółów ich misji nie mogę ci wyjawić. To było zlecenie od naszych amerykańskich sojuszników. Pewnie, jak znam życie, za rok w kinach obejrzymy film o ich operacji — parsknął na koniec Roman.

W tym czasie komandos, który biegał po ścianie został wezwany do środka. Wyszedł po minucie z tajemniczą walizką w ręku.

— To ładunek wybuchowy terrorystów — tłumaczył Roman. — Oczywiście błąd sapera zostanie „nagrodzony” jedynie eksplozją granatu z gazem łzawiącym. W rzeczywistości mogłoby być inaczej.

Saper dokładnie oglądał walizkę. Sprawdzał zamki, wszystkie nity i szwy. Potem pochylił się i odwrócił się tak, żeby cywile nie widzieli jego czynności. Po pięciu sekundach pokazał rozbrojony granat.

— Ten jest najlepszy — z dumą powiedział o saperze Roman. — Chodźmy na strzelnicę.

Siedzieliśmy z Romanem z kubkami kawy w rękach, gdy na strzelnicę przyszli komandosi. Saper niósł karabin snajperski.

— Patrz przez lunetę — powiedział Roman.

Z uwagą obserwowałem czynności snajpera. Ten zamaskował się kłębkami trawy i zaczął skradać się w stronę kwadratu o bokach długości prawie pół kilometra. W rogach stały stary autobus, wrak samolotu pasażerskiego, ściana z mnóstwem okien oraz kilka ścianek. Gdy snajper znalazł się w środku pola w kolejnych obiektach zaczęły pojawiać się ruchome tarcze przedstawiające uzbrojonych terrorystów lub zwykłych ludzi. Komandos miał ułamki sekund na określenie celu, wycelowanie i trafienie. Jego popis trwał kilkanaście minut.

— Nadzwyczajne — mruknąłem. — Trafił wszystkie ozbrojone sylwetki. Zero pudeł, żadnych trafień w zakładników.

— Chodź do nas! — Roman zawołał snajpera.

Komandos podszedł do nas. Roman dokonał prezentacji. Wyjaśniłem żołnierzowi szczegóły planowanej misji. Snajper obiecał, że da odpowiedź jeszcze tego samego dnia wieczorem.

— Jest doskonały — powiedziałem w drodze do Warszawy. — Tylko czemu taki mrukliwy? Z jednej strony to dobrze, ale nie wiem, czy potrafi zachować się tak, żeby Paweł nie nabrał podejrzeń?

— Jeśli się zgodzi, będziesz miał szczęście. To młody, inteligentny człowiek. W dodatku zna się na interesującej cię epoce. Widziałeś, że to doskonały strzelec, saper i świetnie wspina się po górach. Jest przygaszony, bo w czasie ostatniej akcji ciężko raniono jego kolegę. Amerykanie mieli zabrać naszych ludzi z lądowiska, lecz znalazło się ono pod ostrzałem wroga. Ten chłopak niósł kolegę przez góry piętnaście kilometrów. Teraz jego przyjaciel walczy o życie w szpitalu.

Gdy wyszedłem od pana Tomasza natychmiast zadzwoniłem do mojego informatora w środowisku handlarzy dziełami sztuki, który znał doskonale osoby z otoczenia Jerzego Batury. Uznałem, że należy sprawdzić, co porabia mój główny wróg. Dopiero późnym wieczorem znajomy oddzwonił i poinformował mnie, że Batura wyjechał do Szczecina zapowiadając, że nie wróci przez kilka najbliższych dni.

Nieco uspokojony tymi wieściami kończyłem pakowanie, gdy odezwał się telefon. W słuchawce usłyszałem Zosię, z którą przeżyliśmy już wiele przygód. W tle słychać było Jacka, jej brata.

— Panie Pawle, dzwonimy, bo wujek Tomasz powiedział nam, że wybiera się pan na Mazury. Jacek też tam jedzie, na obóz żeglarski. Może moglibyśmy razem tam pojechać? Co prawda Jacek odłączy się, bo ma to swoje żeglowanie, ale ja mogę być przydatna, prawda? — do moich uszu wdzierał się nieprzerwany potok słów.

— Jadę z kolegami pożeglować, żeby odpocząć na urlopie, a jedynie przy okazji mam zająć się pewną drobnostką — próbowałem ją zniechęcić.

— Już ja znam te drobnostki, a potem piszą o panu w gazetach — dziewczyna nie dawała za wygraną.

Postanowiłem ją zniechęcić do reszty.

— Chodzi o niemiecki samochód z dwoma szkieletami — mówiłem dobierając mało zachęcający ton.

— Nie z nami te sztuczki. Szykuje się przygoda, muszę wiedzieć, z czego rezygnuję na rzecz żeglowania — odezwał się Jacek.

— Koniec, nie zabieram was ze sobą — zamknąłem dyskusję.

Pożegnaliśmy się, a oni byli nieco obrażeni. Nie chciałem, żeby nastolatka cały wolny czas spędzała tylko na podróżach i szukaniu przygód. Powinna trochę pobyć z koleżankami, pójść na dyskotekę, może poznać jakiegoś fajnego chłopca. Jackowi dobrze zrobi obóz żeglarski i harcerska dyscyplina.

Nazajutrz spakowany zajechałem pod budynek ministerstwa. W sekretariacie szefa minąłem się z jakimś wielkoludem ubranym w amerykański mundur z demobilu. Na głowie miał kapelusz ze skróconym rondem na wzór tych, jakie nosili amerykańscy żołnierze w czasie wojny w Wietnamie. Na nosie miał wielkie przeciwsłoneczne okulary. Wychodził od szefa ze spuszczoną głową i nie rzucił nawet „do widzenia”.

— Jakiś gbur — mruknęła sekretarka.

Natychmiast zaanonsowała mnie u pana Tomasza uśmiechając się do mnie promiennie. Zawsze starałem się dobrze układać sobie kontakty z sekretarkami szefów.

Pan Tomasz nie zareagował na mój widok tradycyjnym zerwaniem się z fotela. Siedział rozparty i odnosiłem wrażenie, że mało brakuje, żeby założył obute nogi na blat swojego biurka rodem z pracowni gdańskich mistrzów. Wydawał się być z czegoś bardzo zadowolony i cicho nucił piosenkę duetu Przybora i Wasowski „Wesołe jest życie staruszka”. Przez chwilę myślałem, że wybiera się na emeryturę. Patrzył na mnie i cała jego twarz aż się śmiała. Nagle nucenie zburzył sygnał telefonu. Pan Tomasz odebrał go i zaczął z kimś rozmawiać po niemiecku. Kiwał głową, uważnie notował, a jego twarz poważniała z każdą chwilą.

— Mam ważną wiadomość z Interpolu w Niemczech — powiedział odkładając słuchawkę. — Koledzy z niemieckiej policji od dawna śledzą jednego ze znaczniejszych handlarzy antykami z Hamburga. Nagrali dziwną rozmowę. Ktoś dzwonił z Polski. Handlarz mówił o dokumentach, zlocie i wymienił słowo „Walkiria”. Osoba dzwoniąca z Polski tylko przytakiwała, tak jakby przyjmowała rozkazy. Na koniec Niemiec rzucił, że ważna przesyłka przybędzie tak, jak informował wcześniej. Co robi Batura? — nagle zapytał mnie szef.

Zaskoczył mnie, bo zamyśliłem się nad słowem „Walkiria”, które gdzieś, kiedyś słyszałem.

— Pojechał na północny zachód Polski, podobno chce kupić kilka starych mebli — rzuciłem odruchowo.

— Jesteś pewien? — pytał szef.

— Zastanawiam nad tą „Walkirią” — myślałem na głos.

— Pójdź do biblioteki i poczytaj o spiskach na życie Hitlera i zamachu z 20 lipca 1944 roku — podpowiedział mi pan Tomasz. — Ma to związek z naszym Frankiem Belowem i na mój gust z Baturą. Po obiedzie zgłoś się do mnie po odbiór dwóch części twojego ekwipunku.

Już wiedziałem, z czym kojarzy mi się zagadkowe słowo, ale i tak poszedłem do ministerialnej czytelni. Byłem ciekaw, o jakim ekwipunku mówił pan Tomasz.

W bibliotece spędziłem kilka godzin. Uważnie wertowałem pamiętniki niemieckich generałów i przywódców Trzeciej Rzeszy. Wiedziałem prawie wszystko o „Walkirii”, lecz nigdzie nie znalazłem nawet najmniejszej notatki na temat Franka Belowa. W pobliskiej knajpce zjadłem solidny obiad pomny tego, że najbliższe godziny spędzę za kierownicą Rosynanta, walcząc o przetrwanie na polskich drogach. Nie brakuje na nich bowiem ani dziur, ani bezmyślnych kierowców.

Oprócz myśli związanych z podróżą cały czas rozmyślałem o „Walkirii”. Genialny umysł musiał wpaść na pomysł wykorzystania hitlerowskiego planu opanowania powstania w Niemczech do odsunięcia od władzy Hitlera. Z drugiej strony zdawałem sobie sprawę, że nawet udany zamach niewiele zmieniłby sytuację Polski. Nasz kraj po śmierci Hitlera stałby się po raz kolejny największym polem bitwy w Europie.

W sekretariacie gabinetu pana Tomasza stał ogromny plecak ze stelażem oraz równie wielki worek żeglarski. Panna Monika właśnie wnosiła do gabinetu szefa szklanki z napojami chłodzącymi.

Grzecznie czekałem na wezwanie szefa. Zza drzwi jego gabinetu słyszałem tylko głos pana Tomasza, który chyba komuś coś wykładał. W pewnym momencie szef otworzył drzwi swojego gabinetu i zawołał mnie. W środku na fotelach siedzieli wygodnie rozparci Zosia i Jacek. Oboje uśmiechali się od ucha do ucha. Zamarłem w pół kroku wiedząc, że w tej chwili zostałem zmuszony do zabrania ich ze sobą i to oni mieli być tym ekwipunkiem.

— Zrobisz mnie i im wielką przysługę — zaczął pan Tomasz czytając z wyrazu mojej twarzy wszystkie uczucia.

— Hhmm... — to jedyne, na co w tej sytuacji zdobyłem się. Wiadomo, szefowi nie odmawia się drobnej przysługi. Trochę ucieszyło mnie to, że dzieciaki tak bardzo chciały być ze mną. Postanowiłem jednak postawić im twarde warunki.

— Nie mam chyba wyjścia i muszę zgodzić się, ale zapewniam cię, Jacku, że nie pozwolę, żebyś opuścił obóz żeglarski. Ty, Zosiu, wrócisz do domu natychmiast, gdy wykonam zadanie.

Oboje zgodnie kiwnęli głowami.

— Skąd u ciebie, Jacek, zainteresowanie żeglarstwem? — pytałem zaintrygowany tym, że Jacek dał się wciągnąć do jakiejkolwiek organizacji.

— Chodzi o dziewczynę, śliczną drużynową... — Zosia nagle musiała przerwać po tym, jak brat zasłonił jej usta.

— Stwierdziłem, że to piękny sport, poza tym chciałem posmakować przygody, a nic wtedy nie zapowiadało wyjazdu z panem — tłumaczył się Jacek. Chciał odwrócić naszą uwagę od swoich zaczerwienionych uszu.

Pan Tomasz z zadowoleniem kiwał głową słuchając chłopca. Według niego, starego wilka morskiego, pewnie każdy pretekst był dobry, żeby chłopak przeszedł ten kurs jeżący się od pułapek zastawionych przez instruktorów. Miałem nadzieję, że dziewczyna szybko znudzi się rozszyfrowywaniem notatki Franka Belowa wyskrobanej na kawałku plastyku. Nie chcąc tracić cennego czasu postanowiłem natychmiast wyjechać, żeby na wieczór dojechać do Giżycka. Zaplanowałem, że w schronisku w Twierdzy Boyen założę swoją bazę wypadową.

— No to jedziemy! — rzuciłem do młodzieży, która niemal w podskokach pobiegła po swoje pakunki.

Pan Tomasz w drodze na parking postanowił jeszcze udzielić mi kilku porad.

— Jak sądzę, wiesz już, co to jest „Walkiria”? Wiesz, że stawką w grze mogą być dokumenty spiskowców. Mogą one mieć ogromną wartość dla antykwariuszy. Myślę, że stawką może być coś jeszcze. To nie przypadek, że ten niemiecki handlarz wynajął kogoś w Polsce do poszukiwań. Pamiętaj, żebyś nie szarżował, dzwoń do mnie o każdej porze dnia i nocy. Zawsze możesz liczyć na pomoc policji.

Pan Tomasz długo stał na parkingu patrząc jak odjeżdżamy. Widziałem, że targały nim sprzeczne uczucia. Wyglądał jak generał, który wysyła do walki swoje najlepsze pułki, w których wyszkolenie i przygotowanie włożył całe serce. Jednocześnie sprawiał wrażenie, jakby się o mnie bał.

Wydostanie się z warszawskich korków zabrało nam ponad godzinę. W końcu rozpędziłem Rosynanta na drodze Warszawa—Gdańsk. Jacek postanowił wprowadzić nas w dobry nastrój puszczając kasetę z szantami. Przyznam, że dziwnie mi się robiło na sercu, gdy ich słuchałem jadąc przez mazowiecką równinę. Jednocześnie piosenki te przypominały mi, że koło mojego nosa może przejść rejs z Czesiem i Piotrkiem. Gdy zbliżaliśmy się do Mławy, postanowiłem opowiedzieć moim pasażerom o polskiej wersji Linii Maginota.

— Czy wiecie, że zaraz miniemy miejsce, gdzie pierwsze oddziały niemieckie wkroczyły na polską ziemię we wrześniu 1939 roku? — zapytałem.

Zosia i Jacek chyba postanowili być grzeczni i okazali zainteresowanie tym, co mówi ich przewodnik ku przygodzie.

— Tak? — zapytał Jacek przeciągając się.

— W dniu wybuchu drugiej wojny światowej polskie pozycje pod Mławą atakowały jednostki niemieckiego Korpusu Armijnego, który koncentrował się w okolicach Nidzicy — przyjąłem wygodniejszą pozycję. — W skład tego korpusu wchodziły dwie dywizje piechoty i dywizja pancerna generała Kempfa, do której włączono jednostkę SS „Deutschland”. Tuż po świcie 1 września do pierwszych walk doszło w lasach koło miejscowości Białuty. Polska kompania prowadziła działania opóźniające. Niemcy podciągali artylerię. Polscy piechurzy wycofywali się, a niemieccy grenadierzy nie mogli atakować przechodząc przez nawałnicę własnej artylerii. W ten sposób polscy piechurzy wciągali niemieckie jednostki zmotoryzowane wprost pod lufy polskich karabinów maszynowych zamontowanych w bunkrach znajdujących się na północ od Mławy.

— A kiedy wybudowano te bunkry? — zapytał Jacek.

— Już pod koniec lat dwudziestych polscy sztabowcy zwrócili uwagę na możliwość ataku połączonych sił niemiecko-litewskich oraz na dokładkę rosyjskich. Za najważniejsze punkty do obrony uznano okolice Mławy i Jabłonowa. Powodem wyrażonej przez generałów takiej, a nie innej opinii było ukształtowanie terenu oraz sieć drogowa, dobra jak na ówczesne czasy — ciągnąłem swoją opowieść. — Obecne położenie dróg niewiele różni się od tego sprzed kilkudziesięciu lat. Popatrzcie, składają się one z prostych odcinków i zaledwie kilku zakrętów. Krzysztof Hołowczyc, mistrz Europy w rajdach samochodowych, kiedyś przyznał się, że boi się kierowców z województwa ciechanowskiego, którzy jeżdżą jak rajdowcy. Długa prosta, ścięcie zakrętu i kolejna prosta to ich dewiza. Wróćmy jednak do tej polskiej Linii Maginota. Wszystko wskazywało na to, że Niemcy mogą zaatakować silami zgrupowanymi wokół Olsztyna w kierunku Warszawy, szybko przemieszczając się dobrymi drogami na południe. Z drugiej strony Polacy mogli w ten sam sposób kontratakować w kierunku Królewca. W lutym 1939 roku rozpoczęto poważne prace planistyczne, związane z obroną polskiej granicy z Prusami Wschodnimi. Prace przy budowie bunkrów rozpoczęto 8 lipca owego pamiętnego roku.

— A jak budowano takie bunkry? — teraz z kolei pytała Zosia.

— Budowę schronu rozpoczynano od wykonania wykopu głębokości do osiemdziesięciu centymetrów. Tam wylewano beton grubości dwudziestu centymetrów jednocześnie mocując pręty zbrojeniowe i budując szalunki. Po dwóch dniach przygotowywano szalunki wewnętrzne. Strop robiono z trzech warstw: przeciwodłamkowej, przeciwskurczowej dla całego stropu oraz przeciwuderzeniowej. Beton wylewano wewnątrz szalunków, często mieszano go ręcznie i pracowano przy tym na trzy zmiany. Po pięciu dniach zdejmowano zewnętrze szalunki, a po tygodniu wewnętrzne. W sumie na budowę pięćdziesięciu jeden bunkrów zużyto 1100 ton cementu, 8000 ton kruszywa, 500 ton żelaza, 350 ton drutu kolczastego, 600 ton szyn kolejowych i 700 metrów sześciennych drewna. Na głównym kierunku przewidywanego natarcia niemieckiego postawiono schrony bojowe, uzbrojone w karabiny maszynowe (od jednego do trzech). Rozmieszczono je w odległości 200—300 metrów od siebie. Ustawiono je w ten sposób, żeby wzajemnie się osłaniały i mogły prowadzić ogień w kierunku przeciwnika.

— A czy coś z nich pozostało? Gdzie ich było najwięcej? — pytali na przemian Zosia i Jacek. Nieco zdziwiony aż takim ich zainteresowaniem mówiłem dalej.

— W rejonie wsi Żęgnowo Polacy postawili sześć bunkrów. Najwięcej schronów znajduje się na wschód od Błota Niemyje. Stoją one na granicy lasu, od strony północnej i ciągną się łukiem aż do miejscowości Turza Mała. Jadąc drogą Gdańsk-Warszawa, wśród drzew, tuż przed muzeum bitwy mławskiej można dostrzec schron numer dwadzieścia jeden. W czasie bitwy wrześniowej umocnienia spełniły pokładane w nich nadzieje. Gdyby nie to, że Niemcom udało się oskrzydlić obrońców wskutek błędów polskich dowódców, obrońcy mogli się jeszcze długo utrzymać. Do dziś nie przetrwały wszystkie bunkry. Część zniszczyło Wojsko Polskie w czasie ćwiczeń przeprowadzanych tu w latach pięćdziesiątych. Jedyną pamiątką bitwy pod Mławą, którą doceni z pewnością każdy wytrwały piechur chcący dotrzeć do betonowych zabytków, jest drut kolczasty rozciągnięty po polach. Chłopi zrobili z niego płoty, trudne do pokonania, bo jest to solidny przedwojenny drut kolczasty.

Zbliżaliśmy się do Olsztynka, gdzie mieliśmy skręcić w stronę Olsztyna. Słońce cały czas mocno grzało. Zgodnie postanowiliśmy zatrzymać się przy przydrożnym barku.

Gdy wysiedliśmy młodzież kupiła sobie po wielkiej butli napojów gazowanych, ja zaś zamówiłem mocną herbatę z cytryną. Od jakiegoś czasu widziałem , że Zosia i Jacek wymieniali spojrzenia i dziwnie się uśmiechali. Wreszcie Zosia nie wytrzymała i zapytała pierwsza.

— Panie Pawle, skąd u pana taka dobra znajomość tematyki związanej z fortyfikacjami? — zrobiła przy tym minę prokuratora prowadzącego przesłuchanie.

Przeciągnąłem się, chcąc odwlec moment odpowiedzi na to pytanie. Popatrzyłem w górę. Między gałęziami drzewa, pod którym siedzieliśmy, baraszkowały wróble. Ptaki w każdej chwili gotowe były rzucić się w dół, po upuszczoną przez turystę frytkę lub okruszek bułki. Szukając odpowiednich słów powoli nabijałem fajkę.

— Nowa przygoda zaprowadzi nas do masy bunkrów, betonu, stali zbrojeniowej użytej do ochrony najważniejszych osobistości Trzeciej Rzeszy — mówiłem powoli. — Niestety w Polsce niewiele osób wie coś na temat niemieckich fortyfikacji w dawnych Prusach Wschodnich. Chciałem dowiedzieć się czegokolwiek na temat ówczesnej sztuki fortyfikacyjnej.

Miałem nadzieję, że ta skąpa odpowiedź zaspokoi ciekawość młodych. Udali, że nie zauważyli mojego fortelu i zaczęli opowiadać o ostatnich dniach szkoły. Zbieraliśmy się do odjazdu. Właśnie zanosiłem się śmiechem słuchając opowieści Jacka o jego nauczycielu matematyki, gdy nagle śmiech uwiązł mi w gardle. Po drodze z wielką szybkością przemknęło alfa romeo z Jerzym Baturą za kierownicą. Obok niego siedziała kobieta z wielkimi okularami przeciwsłonecznymi na nosie. Auto przejechało szybko, lecz byłem pewien, że tą kobietę już kiedyś widziałem. Nic nie powiedziałem roześmianym dzieciakom. Humor dopisywał im cały czas. Gdy za Olsztynkiem jechaliśmy drogą wzdłuż torów, nagle oboje zaczęli się śmiać.

— Panie Pawle, niech pan spojrzy na zadowoloną minę tego psa! — prawie krzyczał Jacek.

Szybko spojrzałem na pociąg jadący do Olsztyna prawie równolegle z nami. Okna na korytarzu ostatniego wagonu były otwarte. Stał tam jakiś mężczyzna. Palił papierosa. Na ręce siedział mu rudy pies, który wystawiał pysk na wiatr za oknem. Gdyby był człowiekiem, zapewne uśmiechałby się bardzo szeroko. Ten zwierzak był chyba bardzo spocony, bo jęzor trzepotał na wietrze niczym chorągiewka. Był to naprawdę pocieszny widok. Nie chciało mi się jednak śmiać i starałem się niepostrzeżenie przyśpieszyć, żeby sprawdzić, czy Batura jedzie przed nami, czy też kieruje się na Mazury. Do Olsztyna nie minęliśmy jednak ani jednej alfy romeo.

ROZDZIAŁ DRUGI

KTO ZNALAZŁ AUTO? • CZY MOŻNA ZBIERAĆ STARĄ BROŃ? • UMOWA Z OLBRZYMEM • OGLĘDZINY WRAKU • WŁAMANIE DO STODOŁY • NA MIEJSCU ZASADZKI • KOPUŁA PANCERNA • WAŁ ATLANTYCKI NA MAZURACH

Nie wiem, kiedy przejechaliśmy przez Olsztyn. Cały czas miałem przed oczami obraz auta Batury. Już prawie wyjechaliśmy za miasto, gdy tknęła mnie nagle pewna myśl.

— Jacek, zadzwoń do pana Tomasza i zapytaj, jak się nazywali ci eksploratorzy z Olsztyna, którzy znaleźli samochód — rzuciłem szybko.

Chłopak w mig wystukał numer telefonu i już przez głośnik zestawu głośno mówiącego odezwał się głos pana Tomasza.

— W czym problem, droga młodzieży? — zapytał wesoło.

Szybko wyłuszczyłem, o co mi chodzi. Po chwili pan Tomasz znowu odezwał się.

— Niestety, nie mam dobrych wieści. Autor notatki w gazecie nie podał nazwisk. Jak wiesz, poszukiwacze skarbów często chcą pozostać anonimowi — mówił.

— Wie pan, że jest to wynik tego, iż często policja chcąc podwyższyć statystyki wykrywalności nielegalnych posiadaczy broni, robi naloty na domy poszukiwaczy, znajduje resztki karabinów, zardzewiałe pistolety i...