29,90 zł
Dowiedz się więcej.
- Wydawca: PIW - Państwowy Instytut Wydawniczy
- Kategoria: Literatura obyczajowa i piękna•Literatura piękna
- Język: polski
- Rok wydania: 2021
Nowiutki rower starych binokli (oryginalne wydanie w 2007) – tom poetycki wybitnego ukraińskiego poety Wasyla Słapczuka – jest wyjątkowym zjawiskiem we współczesnej poezji, być może nawet nie tylko ukraińskiej. Wyjątkowość tej niewielkiej książeczki polega na tym, że bohaterem wierszy Słapczuka jest inny poeta, postać historyczna – Pawło Tyczyna (1891–1967), polskiemu czytelnikowi znany z wydania wyboru jego wierszy w PIW-ie w tzw. „serii celofanowej” w przekładach m.in. Józefa Czechowicza, Mieczysława Jastruna, Adama Ważyka czy Zuzanny Ginczanki.
Tyczyna – według słów Bohdana Zadury, autora przekładu i posłowia – był „cudownym dzieckiem ukraińskiej poezji, którego talent starł się z radziecką rzeczywistością”. Tyczyna – z jednej strony przez wielu uważany za geniusza poetyckiego, z drugiej zaś urzędnik państwowy (np. w latach 1953–1959 był przewodniczącym Rady Najwyższej Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej) – w wierszach Słapczuka jest postacią tragikomiczną, kimś zmagającym się z każdym aspektem ludzkiego życia, a przede wszystkim z samym sobą. Błyskotliwy, zabawny, a wręcz dowcipny tom Nowiutki rower starych binokli jest doskonałą opowieścią poety o poecie.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi lub dowolnej aplikacji obsługującej format:
Liczba stron: 25
Popularność
Podobne
redaktor tomu
Paweł Orzeł
korekta
Marcin Sendecki
projekt okładki
Barbara Bugalska
© Copyright for the Polish edition
by Państwowy Instytut Wydawniczy, 2021
© Copyright by Wasyl Słapczuk, 2021
© Copyright for the Polish translation
by Bohdan Zadura
Państwowy Instytut Wydawniczy
ul. Foksal 17, 00–372 Warszawa
tel. 22 826 02 01
e-mail:[email protected]
Księgarnia internetowa www.piw.pl
www.fb.com/panstwowyinstytutwydawniczy
Projekt typograficzny
Barbara Bugalska
ISBN 978-83-8196-179-0
PROLOG
Nad dwudziestym wiekiem
kąkol i Parsifal.
Pawło Tyczyna (tłum. Mieczysław Jastrun)
Będzie śmiech, będzie płacz
Niby pereł zdrój…
Tenże (tłum. Mieczysław Jastrun)
Wszystko można usprawiedliwić wysokim celem, tylko
nie pustkę duszy.
Tenże (tłum. Józef Czechowicz)
PROLOG 1
W dzień narodzin
nad domem
dwa anioły latały –
jeden – z mieczem,
drugi – ze świeczką.
O miecz nikt
się nie zranił,
a od świeczki
dom omal nie spłonął.
Chłopca Pawłem
nazwano,
jak apostoła,
który wcześniej
nazywał się Szawłem.
O każdym z nas
można powiedzieć,
że się urodził
przypadkowo.
PROLOG 2
W Ewangelii napisano:
„Albowiem są rzezańcy,
którzy z żywota matki
tak się narodzili,
i są rzezańcy,
którzy od ludzi są uczynieni,
i są rzezańcy,
którzy się sami się otrzebili
dla królestwa niebieskiego”.
Antyteza niemożliwa jest
bez tezy.
Kogo by interesował
anty-Tyczyna,
gdyby nie było Tyczyny?
Kto może pojąć,
niech pojmuje.
CZĘŚĆ IBEZ TYTUŁU
Stoję i modlę się. Jest takie uciszenie
Jak przed obrazem cudownym Madonny
Pawło Tyczyna (tłum. Włodzimierz Słobodnik)
Gram jak żywe struny
stepu, chmur i wiatru.
Tenże (tłum. Włodzimierz Słobodnik)
Jeszcze ptaki w dźwięcznych piosnkach dzień błękitny obmywają,
Jeszcze złotem chwil dojrzewa w słońcu żyta szata
(Wiatry leżą i na harfie wiatry grają);
A już w niebie się ktoś kłóci.
Tenże (tłum. Bohdan Zadura)
* * *
Śmieje się ścieżka
pośród traw.
Bose nogi Tyczyny
łaskoczą ziemię.
Motyl? – witaj!
Do rumianka cicho: – dzień dobry.
Rumianek: ktoś ty?
Cienie drzew
przed poetą
na kolana padają,
sławią geniusza.
* * *
Ranek.
Tyczyna bosy,
spodnie podwinięte.
Dzisiaj ma paść stado.
Chaty ze snu przy wschodzie słońca
cieniami się przeciągają,
okna zaspane mrużą.
Z każdego podwórka głosy:
dziewcząt – dźwięczne
jak pierwsze strumyki mleka
o pusty skopek,
a młódek przyciszone
jak mleko, co ze skopka
do garnka się przelewa.
Wieczór.
Czereda do wsi wraca.
Na rogach krów – wianki.
Ile domów we wsi –
wszystkie w ich stronę patrzą.
O zmroku Tyczyna
pierwszą sławę
od ludzi przyjmuje.
* * *
Kawony od spiekoty pękają.
Deszcze jak do pożaru biegną
– z Dniepru wodę czerpią,
z pustymi wiadrami
wracają.
Kawonom bieda,
a deszczom jest wesoło.
Bo to nie deszcze – deszczątka.
I Tyczyna jest młody.
Kiedy na niebo patrzy
oczy ma niebieskie,
kiedy na ziemię
– brązowe.
* * *
Dziewczyna od studni
wraca,
pałąk koromysła
na ramionach przytrzymuje.
Talia giętka
każdą linią
się rysuje.
Tyczyna się zapatrzył.
Oto połączenie
dokładności z doskonałością.
