Uzyskaj dostęp do tej i ponad 250000 książek od 14,99 zł miesięcznie
- Wydawca: Fronda
- Kategoria: Religia i duchowość•Religie
- Język: polski
Tego samego dnia – 22 listopada 1963 r. – zmarli trzej wybitni ludzie: prezydent USA John F. Kennedy oraz C.S. Lewis – autor Narnii i Aldous Huxley – autor Nowego wspaniałego świata. Każdy z nich, na swój własny sposób, wierzył w to, że śmierć nie jest ostatecznym kresem ludzkiego życia.
Mieli rację. Spotkali się po śmierci – gdzieś w zaświatach. O czym rozmawiali? O czym mogli rozmawiać?
Ich błyskotliwy dialog jest częścią Wielkiej Konwersacji, którą filozofowie wiodą od stuleci. C.S. Lewis – chrześcijański teista, Kennedy – nowoczesny humanista i Huxley – reprezentujący orientalny panteizm, spierają się o:
? sens ludzkiego życia,
? Jezusa i Jego boską i ludzką naturę,
? niebo i piekło.
Urodzony w 1937 r. Peter Kreeft jest amerykańskim apologetą katolickim, filozofem, pisarzem i wykładowcą uniwersyteckim, profesorem filozofii w Boston College i The King’s College. Ma jedną żonę, czworo dzieci, pięcioro wnuków, jednego kota – i jednego Boga. Napisał 75 książek; nakładem Wydawnictwa Fronda ukazały się jego Aborcja? Trzy punkty widzenia oraz Ekumeniczny dżihad: ekumenizm i wojna kultur.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:
Liczba stron: 172
Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:
Popularność
Podobne
Tytuł oryginalnyBetween Heaven and Hell. A Dialog Somewhere Beyond Death with John F. Kennedy, C.S. Lewis & Aldous Huxley
OkładkaAnna Kierzkowska
Redaktor prowadzącyBartłomiej Zborski
Redakcja i korektaMałgorzata Terlikowska
Skład i łamanieTEKST Projekt, Łódź
Originally published by InterVarsity Press as Between Heaven & Hell (Expanded Edition) by Peter Kreeft and © 1982 by InterVarsity Christian Fellowship/USA. Translated and printed with permission of InterVarsity Press, P.O. Box 1400, Downers Grove, Il, 60515, USA.
Copyright © for the Polish translation by Bartłomiej ZborskiCopyright © for the Polish edition by Fronda PL, Sp. z o.o.
ISBN 978-83-64095-66-5
WydawcaFronda PL, Sp. z o.o.ul. Łopuszańska 3202-220 Warszawatel. 22 836 54 44, 877 37 35faks 22 877 37 34
e-mail: [email protected]/FrondaWydawnictwo
Wielebnemu Theodore J. Jansmie, który pobudzał mnie do nieustannego poznawania C.S. Lewisa, wzmacniał moją samowiedzę i pogłębiał we mnie świadomość Chrystusa.
PROLOG
Dnia 22 listopada 1963 roku zmarli w odstępie kilku godzin trzej wybitni ludzie: C.S. Lewis, John F. Kennedy i Aldous Huxley. Wszyscy trzej wierzyli w to, choć każdy na własną modłę, że śmierć nie jest ostatecznym kresem ludzkiego życia. Przypuśćmy, że mieli rację. Przypuśćmy również, że spotkali się po śmierci. O czym mogli rozmawiać?
Można rzec, iż rozmowa ta byłaby elementem trwającego od stuleci Wielkiego Dyskursu. Albowiem ci trzej reprezentowali najbardziej znaczące filozofie życia w dziejach ludzkości: starożytny zachodni teizm (Lewis), nowoczesny zachodni humanizm (Kennedy) oraz starożytny wschodni panteizm (Huxley).
Ci trzej reprezentowali również trzy najważniejsze rodzaje chrześcijaństwa obecne we współczesnej kulturze: chrześcijaństwo tradycyjne, głównego nurtu, czy też ortodoksyjne (Lewis nazywał je „chrześcijaństwem po prostu”); chrześcijaństwo modernistyczne, czy też humanistyczne (Kennedy) i wreszcie chrześcijaństwo zorientalizowane, albo mistyczne (Huxley).
Chrześcijaństwo Lewisa było niewymyślne, czy też było chrześcijaństwem „po prostu”. Zamiast poddawać je reinterpretacji według kryteriów jakiejś tradycji – już to starożytnej, już to współczesnej, wschodniej albo zachodniej, wyjaśniał on te tradycje, stosując jako wzorzec właśnie chrześcijaństwo. Idąc w ślady średniowiecznych filozofów chrześcijańskich, w swej apologetyce chrześcijańskiej czerpał w znacznej mierze ze starożytnej kultury Zachodu, zwłaszcza z Platona i Arystotelesa.
Kennedy, choć daleko mu było do miana filozofa, czy teologa, był prawdopodobnie w niesprecyzowany i ogólny sposób humanistycznym chrześcijaninem w tym sensie, jaki wyjaśniłem powyżej. Choć nie ujawniał publicznie swoich przekonań religijnych (co, samo w sobie, jest praktyką właściwą raczej światopoglądowi humanistycznemu, nie zaś tradycyjnemu – spychanie religii do sfery życia prywatnego), mam ważkie powody, by zaklasyfikować go do tej kategorii osób. (Bardzo wiele argumentów na rzecz tej tezy można znaleźć w książce Bare Ruined Choirs Gary’ego Willsa.) W każdym razie stosuję pisarską zasadę licentia poetica, by uznać Kennedy’ego za typowego modernistycznego chrześcijanina, a to w tym celu, by dopełnił on swoją osobą ów kompletny i typowy układ trzech. Głównym zamysłem przedstawionej dalej konwersacji nie było zachowanie absolutnej dokładności historycznej: dyskurs jest wszystkim, tak jak był wszystkim dla platońskiego Sokratesa.
To, że Lewis był protestantem (anglikaninem), a Kennedy należał do Kościoła rzymskokatolickiego, nie ma tu znaczenia. Chrześcijan tradycjonalistów i modernistów można znaleźć w obu Kościołach, zaś różnica między nimi jest znacznie bardziej istotna niż to, co różni protestantyzm i katolicyzm. To, czy papież jest nieomylny, mówiąc ex cathedra, oraz czy sakramentów jest siedem, czy dwa, ma daleko mniejsze znaczenie niż kwestia, czy Jezus jest, w sensie dosłownym, istotą boską i czy – również w tym samym sensie – zmartwychwstał.
Nasz bohater numer trzy, Aldous Huxley, zawarł swoje najgłębsze przekonania religijne w antologii tekstów mistycznej mądrości Filozofia wieczysta, choć jest on szerzej znany dzięki swoim powieściom. Podobnie jak Kennedy wkładał w kategorie chrześcijańskie inną treść – w przeciwieństwie do Lewisa, który wypełniał przesłaniem wiary chrześcijańskiej treści greckie czy współczesne. W przypadku Huxleya tą istotą treści był panteizm; pisarz ów poddawał reinterpretacji chrześcijaństwo, uznając je za formę „wieczystej” filozofii panteizmu. Jeśli chodzi o ścisłość, gnostycyzm Huxleya sytuował się bliżej najgłębszych prawd religijnych niż jego panteizm, korzystam jednak również w tym wypadku z przywileju swobody twórczej gwoli zachowania spójności poglądów wyrażanych w dialogu.
Wydarzenia z 22 listopada 1963 roku wydają się niemal wyreżyserowane przez Opatrzność, by zaistniała sytuacja, w której osadziłem ów dialog: mikrokosmos trójdzielnej historii intelektualnej ludzkości oraz obecnej trójnurtowej dyskusji prowadzonej przez teologów chrześcijańskich. Trialog ów skupia się na Punkcie Centralnym, osi naszej historii – zasadniczą bowiem jego treścią jest tożsamość Jezusa.
