Kto ma nosa do zdrowia? ebook

Patrick McKeown

Kto ma nosa do zdrowia?

Jak oddychać, mieć proste zęby i prawidłowo rozwiniętą twarz, czyli połączenie metody Butejki i ortotropii

Tłumaczenie:Anna Ryczek

butejko.pl

© Patrick McKeown, 2010

Tytuł oryginału: Buteyko meets Dr Mew

Ilustracje:Rebecca Burgess

Tłumaczenie:Anna Ryczek

Konsultacja medyczna tłumaczenia:dr n. med. Justyna Witalińska-Łabuzeklekarz medycyny, lekarz dentysta

Redakcja i korekta:Beata Wojciechowska-Dudekwww.korekta-pwn.pl

Projekt okładki:Dawid Duszka

Ilustracje do bajki:Dariusz Wanat

Przygotowanie e-booka:Studio ANATTA www.anatta.pl

Wydanie polskie: 2018

Wydawca: Zdrowy [email protected]

e-ISBN 978-83-939880-1-3

Wszelkie prawa zastrzeżone.Żadna część niniejszej publikacji nie może być kopiowana lub reprodukowana w jakiejkolwiek formie lub w jakikolwiek sposób bez pisemnej zgody wydawcy. Książka ta nie może być sprzedawana, pożyczana, odsprzedawana lub w inny sposób rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie bez uprzedniej zgody wydawcy lub przeznaczana do celu innego niż ten, w którym jest ona opublikowana, bez uwzględniania warunków określonych umową z wydawcą. Informacje zawarte w tej książce nie zastępują profesjonalnych porad medycznych. Czytelnik może zastosować zawarte w niej informacje wyłącznie na własną odpowiedzialność. Autor i wydawca nie ponoszą żadnej odpowiedzialności wynikającej bezpośrednio lub pośrednio z wykorzystania lub zastosowania jakichkolwiek informacji zawartych w tej książce. W razie wątpliwości należy skonsultować się z lekarzem.

„Bądź tym, kim jesteś, i mów to, co czujesz, ponieważ ci, którzy mają z tym problem, nie są ważni, a ci, którzy są ważni, nie mają z tym problemu”.

doktor Theodor Seuss Geisel

Przedmowa do wydania polskiego

Imponujący rozwój medycyny wXXI wieku doprowadził do powstawania ścisłych specjalizacji, wktórych obrębie chory jest diagnozowany ileczony znacznie skuteczniej niż kiedyś. Zdarza się jednak, ito wcale nierzadko, że tak wąsko wyszkoleni specjaliści skupiają się wyłącznie na obszarze własnych zainteresowań zawodowych, apacjenta postrzegają nie jako całościowo funkcjonujący organizm, ajedynie jako cień jednego znarządów, jego części lub danego zespołu chorobowego. Taki rodzaj lunetowego spojrzenia na zdrowie naszego społeczeństwa stanowi istotny iszeroko dyskutowany problem współczesnej medycyny, wktórej choćby zależności między uwarunkowaniami genetycznymi astylem życia nie do końca są zauważane. Brak holistycznego podejścia do chorego człowieka uniemożliwia niejednokrotnie postawienie właściwej diagnozy, co skutkuje nieodpowiednią terapią, której efektem jest niepełny powrót do zdrowia.

Wwysoko rozwiniętych społeczeństwach, wraz z wprowadzeniem „miękkiej” diety oraz rozwojem siedzącego trybu życia, obserwuje się coraz większe zmiany wbudowie naszego kostnego rusztowania, począwszy od kształtu czaszki, askończywszy na wzorcu postawy ciała. Nasi odlegli przodkowie, ludzie pierwotni, poruszali się boso, aich postura była wyprostowana, co umożliwiało wypatrywanie niebezpieczeństwa lub zbliżającego się czworonożnego pożywienia. Kiedy ich goła stopa natrafiała na twarde pożywienie wpostaci orzecha, bulwy, kłącza oraz gdy wkońcu żylasty kawałek mięsa trafiał do ich ust, prawidłowe funkcjonowanie silnych szczęk warunkowało zdrowie idalszy rozwój ich mózgowia, aprzez to ludzkiej inteligencji. Badania archeologiczne wskazują, że wśród naszych przodków problem stłoczonych zębów, zatrzymanych ósemek czy wąskich szczęk najzwyczajniej nie istniał.

Cóż zatem zmieniło się wnaszym codziennym życiu wciągu tych kilku ostatnich wieków? Współczesny, nowoczesny człowiek od najmłodszych lat spędza lwią część czasu, garbiąc się i pochylając głowę – kiedyś nad książką izeszytem, obecnie nad ekranem lub klawiaturą urządzenia elektronicznego; wtym czasie szybko spożywa miękki, łatwo przyswajalny i„smaczny” posiłek, który nie wymaga pracy mięśni twarzoczaszki. Do tego najczęściej oddycha przez usta, omijając tym samym nos, który także jako narząd powonienia staje się coraz mniej potrzebny.

Osiadły tryb życia, związany zrozwojem współczesnej cywilizacji, powoduje, że kontakt zroztoczami kurzu domowego staje się codziennością, co wmechanizmie alergii powodować może przewlekły nieżyt nosa, który zkolei wymusza długotrwałe, patologiczne oddychanie przez usta. Istotne znaczenie ma też brak lub wczesna rezygnacja zkarmienia piersią, które jest najbardziej naturalną ifizjologiczną formą pobierania pokarmu przez kształtujący się, młody organizm. Rozszerzanie dziecięcej diety opokarmy półpłynne-półstałe, czyli papki, to kolejny sposób niewłaściwego postępowania. Zaburza ono prawidłowy rozwój aktu przełykania pokarmów stałych, co zczasem prowadzi do braku umiejętności oraz do niechęci wielokrotnego przeżuwania twardych pokarmów przez małe dzieci.

Obserwując kształtujący się profil twarzy współczesnego dziecka, zauważyć można, że coraz słabiej rozwija się on do przodu, acoraz silniej wdół, co jest określane przez ortodontów jako zespół długiej twarzy. Badania archeologiczne naszych przodków takiego zjawiska właściwie nie opisują. Obecnie wiadomo, że taki kierunek morfologicznego rozwoju szczęki iżuchwy nie jest korzystny, ponieważ generujem.in. nieprawidłową pozycję spoczynkową języka (chrapanie izaburzenia oddychania wczasie snu), zaburza tor oddechowy (skrzywiona przegroda nosowa, zapalenie zatok iucha środkowego), zaburza proces żucia iprzełykania (nieprawidłowe ustawienie zębów), generuje nieprawidłowe napięcie mięśni dna jamy ustnej imięśni żwaczy (zgrzytanie zębami), zakłóca pracę stawów skroniowo-żuchwowych (trzaski podczas gryzienia, bóle głowy iuszu) ipowoduje zaburzenie uszczelnienia warg (stale otwarte usta, przerost migdałków podniebiennych, nieprzyjemny zapach zust). Wymienione zaburzenia budowy twarzoczaszki, nazywane dystrofią czaszkowo-twarzową, są powodem nie tylko poważnych problemów zdrowotnych, ale ispołecznych, zawodowych imiędzyludzkich, które wynikają nie tylko zwyglądu twarzy iwad wymowy, ale również ze zmian wsylwetce całego ciała.

Książka, którą trzymacie Państwo wrękach, stanowi drogowskaz pokazujący zapomnianą ścieżkę, której wybór daje nowe możliwości leczenia pacjentów wwieku rozwojowym, aby ich ludzki wzorzec genetyczny mógł osiągnąć ostateczną ipiękną formę, tak doskonale idrobiazgowo zaprojektowaną przez Stwórcę.

drn. med. Justyna Witalińska-Łabuzeklekarz medycyny, lekarz dentysta

Wstęp

Kiedy byłem chłopcem, ciągle mnie strofowano słowami: „wyprostuj się” i„zamknij usta”. Pani dyrektor miała wpogotowiu skórzany rzemień, którego nie wahała się użyć w stosunku do każdego garbiącego się dziecka. Obecnie dzieci nie są upokarzane wten sposób, a 80% 4-latków ma ciągle otwarte usta.

Niewielu rodziców zdaje sobie sprawę ztego, jak otwarte usta wpływają na zdrowie dziecka. Jako chirurga zasmuca mnie świadomość tego, że tyle ładnych, małych dzieci nie oddycha przez nos wtrakcie wzrostu, azatem jako dorośli będą mieli zniekształcone twarze iprzewlekłe problemy ze zdrowiem.

Patrick McKeown robi, co może, by wbarwny itaktowny sposób skierować uwagę na problem oddychania przez usta. Chciałbym go wesprzeć wjego działaniach.

Moje wykształcenie ortodonty było bardzo rygorystyczne irestrykcyjne. Nauczono mnie, że ekstrakcja zębów jest nieunikniona, amożliwości wpływania na rozwój twarzy – ograniczone. Dopiero wiele lat później odkryłem, że można bardzo wiele zmienić poprzez terapię oraz zachęcanie dzieci, by same zaczęły wpływać na własną przyszłość.

dr John Mewortodonta

CZĘŚĆ I

Dla nastolatków

Poznaj doktora Mew

Jak mieć idealną budowę twarzy?

Kto chce mieć krzywe zęby?

Odetkaj nos

Kot Mruczek

Dobre wyniki w sporcie

Dotleń swój mózg

Nie wyglądaj głupio

Wyglądaj i czuj się dobrze

Dziennik kroków

CZĘŚĆ 2

Dla rodziców

Jaki oddech jest prawidłowy?

Starożytny chiński filozof Lao Tsy powiedział kiedyś, że: „Idealny człowiek oddycha tak, jakby nie oddychał”.

Do życia niezbędne nam są trzy rzeczy: woda, jedzenie ipowietrze. Która znich jest najważniejsza? Możemy wytrzymać bez pokarmu przez kilka tygodni, abez wody przez kilka dni. Jednak bez powietrza przeżyjemy tylko kilka minut. Jeśli porównamy istotność każdego ztych elementów dla naszego przetrwania, powietrze staje się owiele ważniejsze niż woda czy pokarm.

Wszyscy wiemy, jak ważna jest jakość powietrza, którym oddychamy. Smog, zanieczyszczenie środowiska ipowietrze gorszej jakości negatywnie wpływają na nasze zdrowie. Jednak co zilością powietrza? Nie jest to powszechnie znany fakt, ale nadmierne oddychanie również może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie.

Prawidłowy oddech jest cichy wczasie spoczynku. Usta pozostają wówczas zamknięte, awdech iwydech są niesłyszalne. Prawidłowy oddech jest regularny ispokojny, bez westchnień czy pociągania nosem. Prawidłowego oddechu nie widać ani nie słychać. Jest niezauważalny. To właśnie miał na myśli Lao Tsy, mówiąc, że idealny człowiek oddycha, jakby nie oddychał. Kiedy ciało sprawnie funkcjonuje, oddech jest niesłyszalny.

Nieprawidłowy oddech zkolei jest głośny, ciężki, widoczny inieregularny. Jest pełen wysiłku, aprzecież oddychanie nie powinno sprawiać nam trudności. Kiedy oddychamy przez usta, nabieramy więcej powietrza, ale nasze ciało otrzymuje mniej tlenu.

Może to być sprzeczne ztym, co wiesz, ale kiedy zrozumiesz, jak tlen uwalnia się zkrwi do tkanek, powyższe zdanie nabierze sensu. Blada twarz, worki pod oczami, zatkany nos, astma, chrapanie, problemy behawioralne, słaba koncentracja, nieprawidłowy rozwój twarzoczaszki – wszystko to wynika znieprawidłowych wzorców oddechowych.

Każdego roku obserwuję nawyki oddechowe dzieci inastolatków wEuropie iStanach Zjednoczonych. Wiele znich przychodzi na moje kursy, by poradzić sobie zkaszlem iświszczącym oddechem. Inne przychodzą, by poprawić wyniki wsporcie iogólny poziom sprawności. Kolejna grupa to dzieciaki skierowane do mnie przez dentystów, którzy mają świadomość problemów wynikających zoddychania przez usta.

Wszyscy uczestnicy kursów mają jedną wspólną cechę – wyuczony, zły nawyk nadmiernego oddychania. Często oddychają przez usta, aich oddech jest głośny, przeplatany regularnym ziewaniem iwestchnieniami.

Dobra wiadomość jest taka, że znieprawidłowym oddychaniem można sobie łatwo poradzić, kiedy tylko uświadomimy dziecku, co ma zmienić. Wymagane są jedynie zaangażowanie idyscyplina. Nagrodą będzie lepszy wygląd twarzy dziecka, prawidłowy rozwój twarzoczaszki ipoprawa odporności. Zastosowanie się do nauk doktora Butejki idoktora Mew jest niezbędne, jeśli chcemy naprawdę zadbać odzieci ionastolatków.

Kim jest doktor Butejko?

Metoda Butejki została rozwinięta wlatach 50. XX wieku przez rosyjskiego doktora Konstantyna Butejkę. Stosowano ją usetek tysięcy dzieci idorosłych wtakich problemach, jak: oddychanie przez usta, katar sienny, zatkany nos, chrapanie, bezdech senny, astma, nadciśnienie, niepokój, stres, ataki paniki idepresja.

Jako młody lekarz Butejko spędził wiele godzin przy łóżkach chorych pacjentów, obserwując ich stan zdrowia. Zauważył, że kiedy ich zdrowie się pogarsza, ruchy oddechowe klatki piersiowej ibrzucha stają się coraz wyraźniejsze, aoddech – głośniejszy iszybszy. Pacjenci zaczynali oddychać ustami iczęściej wzdychali. Butejko jedynie na podstawie obserwacji oddechu nauczył się przewidywać dokładny moment czyjejś śmierci.

Doświadczenie to spowodowało, że zadał sobie podstawowe pytanie: czy to choroba wywoływała ciężki oddech pacjentów, czy to ciężki oddech przyczyniał się do choroby?

Wowym czasie Butejko cierpiał na złośliwą formę nadciśnienia, która zdnia na dzień stawała się coraz bardziej uciążliwa. Zainspirowany obserwacjami oddychania upacjentów, zaczął eksperymentować ioddychać mniej iwolniej. Wkrótkim czasie ból, który towarzyszył mu od miesięcy, zniknął. Przez następne dziesięciolecia Butejko prowadził rozległe badania na temat oddychania istworzył zaawansowane laboratorium, by dokumentować swoje wyniki. Jego metoda dotarła na Zachód w1990 roku iobecnie jest nauczana wwielu krajach.

Oddychanie, tak istotny czynnik dla życia, musi spełniać określone kryteria ilościowe ijakościowe. Intensywne, nadmierne oddychanie przez krótki czas może skończyć się tragicznie. Dlatego też logiczne jest stwierdzenie, że nie tak intensywne, ale wciąż nadmierne oddychanie wywołuje negatywne reperkusje zdrowotne.

Nadmierne oddychanie

Przewlekłe, nadmierne oddychanie oznacza, że nawykowo oddychamy większą ilością powietrza, niż potrzebuje ciało. Można to porównać do regularnego przejadania się. Jeśli przez 24 godziny oddychamy więcej, niż wymaga nasz organizm, wytwarzamy wciele nawyk hiperwentylacji. Doktor Stephen Demeter potwierdza to słowami: „Długotrwała hiperwentylacja (ponad 24 godziny) wydaje się uwrażliwiać mózg, co prowadzi do jeszcze większej, długotrwałej hiperwentylacji”1.

Co przyczynia się do zwiększenia oddychania?

Współczesny styl życia powoduje zwiększenie oddychania. Takie czynniki, jak: silne emocje, napięcie, złość, stres, przejadanie się, przetworzone pokarmy, nadmierne mówienie, przegrzane pomieszczenia iprzekonanie, że dobrze jest brać duże oddechy, przyczyniają się do nadmiernego oddychania.

PODSUMOWANIE

Który rodzic nie chce mieć ładnego dziecka? Który nastolatek nie chce mieć dobrze wyglądającej twarzy? Który dorosły, postawiony przed wyborem: brzydka czy ładna twarz, wybierze tę pierwszą?

Mimo że będę tutaj mówić ostereotypach, to faktem jest, że atrakcyjnie wyglądające osoby mają wżyciu łatwiej. Słodki bobas otrzymuje więcej uwagi niż ten mniej urodziwy. Ładne dzieci są częściej chwalone, zachęcane imają więcej kolegów.

Wfilmach dobrzy bohaterowie są zawsze przystojni, aczarne charaktery brzydkie. Osoby inteligentne przedstawia się jako atrakcyjne, agłupców jako osoby brzydkie. By pogłębić wrażenie braku siódmej klepki, półgłówki często na filmach mają otwarte usta, zktórych dodatkowo wystaje język.

Doktor Diane Ackerman wksiążce Anatural history of the senses (Naturalna historia zmysłów) pisze:

„Smutna prawda jest taka, że atrakcyjnym osobom bardziej się wżyciu udaje.

Wszkole otrzymują więcej pomocy, lepsze stopnie imniejsze kary.

Wpracy zwykle utrzymują kontrolę nad relacjami ipodejmują większość decyzji.

Wśród nieznajomych postrzegani są jako bardziej interesujący, szczerzy, pełni zalet iodnoszący sukces”57.

Antropolodzy społeczni uważali, że wtrakcie naszej ewolucji to wygląd twarzy był determinującym czynnikiem wokreślaniu pozycji społecznej iindywidualnej. „To może wyjaśnić wpływ dobrego wyglądu na pozycję społeczną albo – co bardziej znaczące wtym przypadku – negatywny wpływ posiadania nieatrakcyjnej twarzy”58.

Dobrze wyglądająca twarz jest tak rozwinięta tak, jak zaprojektowała to natura. Usta są zamknięte, ajęzyk spoczywa na podniebieniu. Szczęki rozwijają się prawidłowo, policzki są wydatne, usta pełne, azęby proste. Innymi słowy, proste zęby wynikają zpoprawnie rozwiniętej szczęki. Płynie ztego taki wniosek, że rodzice, którzy wydają tysiące dolarów na korektę zębów dziecka, „będą prawdopodobnie rozczarowani, gdyż proste zęby są wynikiem, anie przyczyną atrakcyjnej twarzy”59.

Odkładając estetykę na bok, także prawidłowa objętość oddechowa jest niezbędna wutrzymaniu zdrowia. Mimo że napisano na ten temat tysiące artykułów inaucza tego wielu specjalistów zajmujących się zdrowiem, główne nurty medycyny istomatologii pozostają na tę informację głuche. Prawidłowego oddychania nie zalecają ani dentyści, ani ortodonci, mimo że widzą oni wzrost przypadków próchnicy, krzywych zębów inawrót wady zgryzu po zakończonym leczeniu ortodontycznym udzieci oddychających ustami.

Psychiatrzy dziecięcy nie wspominają opoprawnej objętości oddechowej, mimo jej znaczenia dla optymalnego dotlenienia mózgu. Stowarzyszenia astmy iterapeuci oddechowi rzadko zachęcają astmatyków do oddychania przez nos. Ignoruje się podstawową funkcję nosa jako skutecznego filtra przed alergenami izarazkami roznoszonymi drogą kropelkową.

Przez ponad 20 lat co kilka miesięcy odwiedzałem lekarzy, ale żaden znich nigdy nie powiedział mi, żebym zaczął oddychać przez nos. Dopiero kiedy nauczyłem się oddychać nosem izmniejszyłem objętość oddechową, udało mi się skutecznie poradzić sobie zastmą, nieżytem nosa, chrapaniem, zmęczeniem iniepokojem.

Wwiększości przypadków dzieci inastolatki cierpiące na niedrożność nosa są namawiane do korzystania zleków dostępnych bez recepty lub przepisuje się im sterydy wziewne. Uważam, że każde dziecko może nauczyć się, jak na stałe udrożnić nos poprzez połączenie ćwiczeń na odetkanie nosa ze wstrzymywaniem oddechu, krokami izredukowanym oddechem. Podczas 12 lat praktyki natknąłem się tylko na 8 osób, które nie były wstanie przestawić się na oddychanie nosem. Powodem była bardzo skrzywiona przegroda nosa lub olbrzymie polipy wobrębie jamy nosowej. (Polipy średniej wielkości skurczą się, kiedy skoryguje się objętość oddechową).

Nasz obecny system zdrowia musi przejść ogromną zmianę świadomości. Szacuje się, że przyczyna od 25 do 50% powszechnych dolegliwości zdrowotnych, takich jak astma, alergie, nieżyt nosa, zmęczenie idepresja, nie jest znana. Leczeniem tych chorób zajmuje się przemysł farmaceutyczny, generujący miliardy dolarów zysku. Lekarstwa są „najlepszym” sposobem na kontrolowanie objawów. Długotrwałe stosowanie lekarstw wywołuje szereg skutków ubocznych, które leczy się kolejną dawką medykamentów. Wielu ekspertów podaje, że błędy medyczne są trzecią wkolejności przyczyną śmierci wśród Amerykanów60. Ponadto szacuje się, że wWielkiej Brytanii wciągu roku ma miejsce ponad milion niepożądanych reakcji na leki61. Nie ulega wątpliwości, że coś jest nie wporządku wobecnym podejściu medycyny konwencjonalnej.

Przewlekłe nadmierne oddychanie prosi się owiększą uwagę. Może ono bardzo negatywnie wpłynąć na funkcjonowanie każdego narządu iukładu ciała. Mimo że fakt ten jest bardzo dobrze udokumentowany wliteraturze medycznej, prawie nic nie robi się, by temu zaradzić. Ztego powodu miliony dzieci niepotrzebnie cierpi zpowodu ciężkich chorób, które dodatkowo stanowią poważne obciążenie, zarówno ekonomiczne, jak isocjologiczne.

Poradzenie sobie znadmiernym oddychaniem jest względnie proste inie niesie ze sobą żadnych skutków ubocznych. Dlatego wierzę, że wraz zupływem czasu iwzrostem świadomości prace doktora Butejki idoktora Mew staną się ogólnie dostępną wiedzą. Nie sądzę jednak, że propagowanie tych informacji wypłynie znurtu medycznego lub stomatologicznego. To raczej takie osoby jak ty – matki, ojcowie, synowie icórki – wywołają niezbędną zmianę wzrozumieniu wagi poprawnego oddychania.

„Nowa, naukowa prawda nie triumfuje dzięki przekonywaniu jej oponentów isprawianiu, by zobaczyli światło, ale raczej ponieważ jej oponenci wkońcu umierają, awyrasta nowe pokolenie, które jest znią zapoznane”.

Max Planck

Część 3

Dla dzieci

Poznajcie Tadzika

Letnie zawody sportowe

Tadzik poznaje czarodzieja Nosalka

MOC oddechu

Jak odetkać nos

Tadzik poznaje sekrety oddechu

Prawidłowe ułożenie języka

Kroki

Oddychaj cicho jak myszka

Skąd się bierze kaszel i świszczący oddech

Sekret prawidłowego oddychania

Wielki wyścig

Tadzik zwycięzca

Poznajcie Tadzika, który bardzo chciałby biegać ibawić się zprzyjaciółmi. Nie może tego robić, bo cały czas oddycha przez usta. Ztego powodu kaszle, ma świszczący oddech izadyszkę. Oddychanie przez usta powoduje też, że jest ciągle zmęczony, przez co porusza się jeszcze wolniej.