Gracz. Zapiski kelnera. Записки маркёра ebook

Gracz. Z zapisków kelnera

Było to między drugą a trzecią. Grało wielu panów: książę pan z wielkim wąsem, mały oficer huzarów, aktor Oliver; było moc ludzi.

 Książę grał z panem z wielkim wąsem. Obchodzę bilard i liczę: dziesięć i czterdzieści osiem, dwanaście i czterdzieści osiem. Jest to moim zawodem. Nie wzięło się nic do ust i nie spało od dwóch nocy – a wciąż liczy się punkty i wyjmuje bile z wklęsłości.

 Wtem spostrzegam: do sali wszedł nowy gość, rozglądnął się i usiadł na kanapie. Dobrze.

 Myślę sobie: kto to może być? To znaczy: do jakiej należy sorty?

 Ubrany jest przyzwoicie. Ma nowiusieńkie ubranie: spodnie w kratki, modny krótki surducik, kamizelkę pluszową; nosi złoty łańcuszek, a na nim moc wisiorków.

 Wygląd ma też bardzo przyzwoity: jest wysoki, smukły, włosy ma z przodu modnie ufryzowane – słowem, przystojny młodzik.

 Zawód nasz, jak wiadomo, ma to do siebie, że poznaje się różnych ludzi. Najwytworniejszych i dranciwych. Gdy się więc jest kelnerem, trzeba się stosować do każdego z gości z osobna. Oczywiście, jeśli się nie jest głupim.

 Przypatruję się temu panu i widzę: siedzi cicho, nie zna nikogo i ma zupełnie nowe ubranie; myślę sobie: jest to albo cudzoziemiec, Anglik, albo podróżujący hrabia. Obok niego siedział aktor Oliver; ustąpił mu nieco miejsca na kanapie.

 Partja skończyła się; pan z wielkim wąsem przegrał. Krzyknął do mnie:

 – Wciąż cyganisz! – Mówi: – Nie liczysz porządzie, wciąż się oglądasz na wszystkie strony.

 Cisnął kij bilardowy w kąt i poszedł. Tak, oho, co za ptaszek! Wieczorem gra z księciem, każda partja o 50 rubli srebrnych, a teraz przegrał flaszkę wina i irytuje się. Taki podlec! Kiedy indziej gra z księciem do drugiej, a gdy żaden z nich nie chowa po grze pieniędzy do portfelu, wiem, że ani jeden, ani drugi nie ma przy sobie kopiejki; ale mimo to udają wielkich panów.

 Ale jeśli kelner ziewnie lub bili porządnie nie ułoży – człowiek przecież nie jest z kamienia – odrazu się irytują! Mówią: gramy o pieniądze, a nie o guziki.

 Ci ludzie zatruwają mi życie.

 Gdy partner księcia poszedł, zwrócił się książę do obcego pana:

 – Czy nie chciałby pan ze mną zagrać?

 – Z przyjemnością – odparł obcy pan.

 Póki siedział, miał srogi wygląd; przypominał człowieka, którym straszy się dzieci. Gdy jednak powstał i przystąpił do bilardu, odrazu poznać można było, że czuje się dość niepewnie. Czy nowe ubranie było niewygodne, czy też krępowało go to, że wszyscy nań patrzą – pewność jego znikła. Począł kij nacierać kredą i z rąk mu kreda wypadła. Ilekroć zrobił karambola, rozglądał się dokoła i rumienił. Nie tak grał książę; ten miał ruchy pewne: natarł kredą kij; posypał sobie rękę proszkiem, zsunął w górę rękaw i grał z całem namaszczeniem.

 Grali dwie lub trzy partje, nie przypominam sobie więcej; potem książę odłożył kij i rzekł:

 – Pozwoli pan, że zapytam, jak się pan nazywa?

 – Niechludow – odparł obcy pan.

 – Pański ojciec był generałem?

 – Tak.

 Poczęli mówić po francusku; nie rozumiałem. Zapewne mówili o swych rodzinach.

 – Au revoir – rzekł książę – bardzo się cieszę, że pana poznałem”.

 Umył sobie ręce i opuścił salę bilardową, udając się do sali jadalnej. Obcy pan pozostał; stał obok bilardu i uderzał kijem o bile.

 W naszym zawodzie istnieje, jak wiadomo, zasada: z obcymi im ordynarniej, tem lepiej. Zabrałem bile i odłożyłem je. Zarumienił się i rzekł:

 – Czy można jeszcze grać?

 – Naturalnie – rzekłem – poto stoi tu bilard, by na nim grano. – I nie patrząc wcale na niego, wziąłem kij i postawiłem go w kąt.

 – Czy chcesz ze mną zagrać?

 – Naturalnie – odpowiedziałem.

 Ustawiłem bile.

 – Czy zagramy o podłażenie?

 – Co to znaczy – zapytał – grać o podłażenie?

 – To tak – rzekłem – jeśli pan przegra, zapłaci pan pół rubla jeśli ja przegram, będę musiał wleść pod bilard i drugą stroną się wydostać.

 Począł się śmiać i rzekł:

 – A więc zaczynajmy.

 – Dobrze – powiadam. – Ile punktów mam zrobić mniej, niż pan?

 – Czy grasz gorzej ode mnie?

 – Oczywiście – powiadam – u nas z panem mogłoby się zmierzyć tylko niewielu graczy.

 Poczęliśmy grać. Był rzeczywiście przekonany, że jest doskonałym graczem. Pozwoliłem mu wygrać pierwszą partję. Przelazłem pod bilardem; stękałem przy tem. Wtedy aktor Oliver i młody huzar podskoczyli ze swych miejsc i zawołali:

 – Brawo! Jeszcze jedna partja! Jeszcze nie starł całego prochu pod bilardem!

 Przegrałem i