Zawsze o tym marzyłam ebook

Opowieść o kobiecie, która na krańcach świata odnalazła szczęście

Copyright © 2001 by Rita Golden Gelman. By arrangement with the author. All rights reserved.

Copyright for the Polish edition © Wydawnictwo Pascal Wszelkie prawa zastrzeżone. Żaden fragment niniejszej publikacji nie może być reprodukowany, przechowywany bądź rozpowszechniany bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy.

AUTOR:

Rita Golden Gelman

TYTUŁ ORYGINAŁU:

Tales of female nomad: living at large in the world

TŁUMACZENIE:

Martyna Bielik

REDAKCJA:

Ferragus

KOREKTA:

Justyna Tomas

OKŁADKA:

Katarzyna Borkowska Zdjęcia: istockphoto; gettyimages;

ILUSTRACJA:

Tribalium/Dreamstime.com

REDAKTOR PROWADZĄCY:

Małgorzata Jasińska-Kowynia

REDAKTOR NACZELNY:

Agnieszka Hetnał

ISBN 978-83-7642-311-1

Bielsko-Biała 2014

WYDAWCA:

Wydawnictwo Pascal sp. z o.o. ul. Zapora 25 43-382 Bielsko-Biała tel. 33 8282828, fax 33 [email protected]

www.pascal.pl

eBook REDAKTOR i KONWERTER:

Dominik Trzebiński Du Châ[email protected]

Przedmowa

Je­stem współ­cze­sną ko­czow­nicz­ką. Nie miesz­kam ni­g­dzie na sta­łe, mam tyl­ko to, co mo­gę ze so­bą za­brać, czę­sto nie wiem, gdzie bę­dę za pół ro­ku. Wie­dzio­na in­stynk­tem po­dró­żu­ję po świe­cie bez żad­ne­go pla­nu, wy­ka­zu­jąc uf­ność wo­bec ob­cych i cią­gle czy­ha­jąc na przy­pad­ko­we oka­zje.

Po­zna­wa­nie lu­dzi to mo­ja pa­sja. W od­róż­nie­niu od daw­nych ko­czow­ni­ków na­wią­zu­ję kon­takt z miej­sco­wy­mi i osia­dam wśród nich, zy­sku­jąc z cza­sem ich za­ufa­nie. Dzię­ki te­mu mam szan­sę przy­glą­dać się ich co­dzien­nym za­ję­ciom i po­znać rytm ży­cia. Miesz­ka­łam pod strze­cha­mi sza­ła­sów i sy­pia­łam w olśnie­wa­ją­cych pa­ła­cach, w to­wa­rzy­stwie tu­byl­ców bra­łam udział w re­li­gij­nych ce­re­mo­niach i wraz z ni­mi za­pusz­cza­łam się na te­ry­to­ria czar­nej ma­gii. I prak­tycz­nie w każ­dym za­kąt­ku świa­ta przy­go­to­wy­wa­łam je­dze­nie w to­wa­rzy­stwie miej­sco­wych ko­biet.

Cie­szę się mo­im ko­czow­ni­czym ży­ciem już od 1986 ro­ku, kie­dy to w wie­ku czter­dzie­stu ośmiu lat, znaj­du­jąc się na kra­wę­dzi roz­wo­du, ro­zej­rza­łam się wo­kół sie­bie i stwier­dzi­łam, że mu­szą ist­nieć ja­kieś in­ne spo­so­by na ży­cie.

I tak wła­śnie jest.

Meksyk

Początek

1985

Czu­ję się tak, jak­bym ży­ła po­ży­czo­nym ży­ciem, na­le­żą­cym do ko­goś in­ne­go. To do­bre ży­cie, wy­peł­nio­ne ele­ganc­ki­mi re­stau­ra­cja­mi i cie­ka­wy­mi ludź­mi oraz za­pro­sze­nia­mi na ta­kie wy­da­rze­nia jak wrę­cze­nie Osca­rów czy na­gród Gram­my. Je­stem za­męż­na od dwu­dzie­stu czte­rech lat, ra­zem cho­dzi­my na ko­la­cje z naj­więk­szy­mi sła­wa­mi, oglą­da­my naj­now­sze fil­my, nim zo­ba­czy je resz­ta świa­ta, i je­ste­śmy za­pra­sza­ni na wszyst­kie li­te­rac­kie pre­mie­ry w Los An­ge­les.

Pra­cy mo­je­go mę­ża, zaj­mu­ją­ce­go się kon­sul­ta­cja­mi wy­daw­ni­czy­mi dla naj­waż­niej­szych ty­tu­łów pra­so­wych, za­wdzię­cza­li­śmy to, że mo­gli­śmy cie­szyć się przy­wi­le­ja­mi i ota­czać blich­trem. Do­pie­ro te­raz zda­ję so­bie spra­wę, że wca­le nie czu­łam się uprzy­wi­le­jo­wa­na i nie prze­pa­dam za blich­trem. Ży­łam w świe­cie za­pro­jek­to­wa­nym dla ko­goś, kim już od pew­ne­go cza­su nie by­łam.

Wo­lę ciu­chy z lum­pek­su niż de­si­gner­skie kre­acje od Ne­ima­na Mar­cu­sa, hon­dy od mer­ce­de­sów i dar­mo­we gar­kuch­nie od ban­kie­tów cha­ry­ta­tyw­nych. Mój dom jest zbyt wiel­ki, mój ogród nad­mier­nie upo­rząd­ko­wa­ny, moi przy­ja­cie­le zbyt bia­li i ame­ry­kań­scy.

Pięć lat te­mu po raz pierw­szy uświa­do­mi­łam so­bie, że cze­goś mi bra­ku­je. Sie­dzia­łam w sa­mo­lo­cie obok ko­bie­ty ubra­nej w się­ga­ją­cą do zie­mi ha­waj­ską su­kien­kę mu­umuu oraz san­da­ły. Opo­wia­da­ła mi o swo­jej pro­fe­sji, po­le­ga­ją­cej na re­zer­wo­wa­niu miejsc pra­cy dla ka­pi­ta­nów że­glu­gi mor­skiej, i o za­koń­czo­nej wła­śnie po­dró­ży obej­mu­ją­cej Mo­rze Śród­ziem­ne, Ad­ria­tyk i Za­to­kę Mek­sy­kań­ską. Wsłu­cha­na w jej sło­wa po­czu­łam łzy ciek­ną­ce po po­licz­kach.

– Prze­pra­szam – ode­zwa­łam się nie­co za­wsty­dzo­na i otar­łam wil­got­ne oczy. – Nie wiem, skąd mi się to wzię­ło.

Ale do­sko­na­le wie­dzia­łam. Pła­ka­łam nad utra­co­ną du­szą. Jej opo­wieść przy­po­mnia­ła mi, że kie­dyś ma­rzy­łam o pły­wa­niu do­oko­ła świa­ta, spły­wie Ama­zon­ką, spo­tka­niach z pier­wot­ny­mi ple­mio­na­mi i po­zna­wa­niu ich ży­cia. Ko­cha­łam tę ukry­tą we mnie dziew­czy­nę, któ­ra po­tra­fi­ła ma­rzyć. By­ła dziel­na i peł­na ide­ałów… a te­raz gdzieś znik­nę­ła. Mój mąż nie wy­ka­zy­wał naj­mniej­sze­go za­in­te­re­so­wa­nia ani pły­wa­niem, ani po­zna­wa­niem pier­wot­nych kul­tur.

– Gdy­bym mia­ła się kie­dyś wy­brać w rejs – po­in­for­mo­wa­łam sie­dzą­cą obok mnie ko­bie­tę – to po­trze­bo­wa­ła­bym trzech rze­czy: ka­pi­ta­na w ro­dza­ju sta­re­go wil­ka mor­skie­go, z gło­wą peł­ną opo­wie­ści okra­szo­nych fi­lo­zo­ficz­ny­mi prze­my­śle­nia­mi, za­ło­gi, któ­ra lu­bi śpie­wać, i ce­lu po­dró­ży, gdzie mo­gła­bym za­znać no­wych do­świad­czeń. Nie­na­wi­dzę wy­le­gi­wać się na pla­żach.

– Za­okrę­tuj się na „Ti­gri­sie”, cu­mu­je na wy­spach Ga­la­pa­gos – po­ra­dzi­ła bez wa­ha­nia mo­ja współ­pa­sa­żer­ka.

Trzy mie­sią­ce póź­niej cał­kiem sa­ma we­szłam na po­kład „Ti­gri­sa”, od­wie­dzi­łam wspa­nia­łe wy­spy wul­ka­nicz­ne, ba­wi­łam się z lwa­mi mor­ski­mi i nie­bie­sko­no­gi­mi głup­ta­ka­mi, nur­ko­wa­łam rów­nież w tro­pi­kal­nych wo­dach. Po­zna­łam ma­gię od­mien­no­ści i od tej chwi­li wszyst­ko się zmie­ni­ło.

Po po­wro­cie z Ga­la­pa­gos roz­go­rza­ła we mnie po­now­nie daw­no stłu­mio­na żą­dza przy­go­dy, a ota­cza­ją­ce mnie luk­su­sy stra­ci­ły zna­cze­nie. Wy­kwint­ne da­nia, eks­klu­zyw­ne po­ka­zy fil­mo­we, kon­cer­ty, przy­ję­cia czy wi­zy­ty w te­atrze oka­za­ły się na­gle nędz­ny­mi sub­sty­tu­ta­mi od­kryć, cią­głej na­uki i po­zna­wa­nia nie­zna­ne­go.

Wie­dzia­łam, że je­śli za­le­ży mi na mał­żeń­stwie – a tak wła­śnie by­ło – to nie mo­gę rzu­cić się w wir po­dró­ży. Ga­la­pa­gos spra­wi­ło jed­nak, że za­pra­gnę­łam cze­goś wię­cej od ży­cia. Zna­la­złam kom­pro­mis: za­pi­sa­łam się na po­dy­plo­mo­we za­ję­cia z an­tro­po­lo­gii, wie­rząc, że książ­ki za­spo­ko­ją mój głód przy­go­dy.

Chwi­la by­ła jak naj­bar­dziej od­po­wied­nia. Mo­je dzie­ci nie po­trze­bo­wa­ły już peł­no­eta­to­wej ma­my – Mitch roz­po­czął stu­dia na Ber­ke­ley, a Jan koń­czy­ła szko­łę śred­nią.

Do tej po­ry z pew­nym suk­ce­sem zaj­mo­wa­łam się pi­sa­niem ksią­żek dla dzie­ci. Cie­szy­ły mnie te dzi­kie, fan­ta­stycz­ne od­sko­ki od rze­czy­wi­sto­ści, lu­bi­łam spo­tka­nia w szko­łach i umiar­ko­wa­ną sła­wę, ja­ką cie­szy­ły się mo­je hi­sto­ryj­ki wśród na­uczy­cie­lek naj­młod­szych klas, te­raz jed­nak po­sta­no­wi­łam od­wie­sić tę pra­cę na ko­łek i za­brać się do stu­dio­wa­nia.

Ko­lej­ne czte­ry la­ta spę­dzi­łam na Uni­wer­sy­te­cie Ka­li­for­nij­skim, za­czy­tu­jąc się tek­sta­mi z za­kre­su et­no­gra­fii, czer­piąc wie­dzę od an­tro­po­lo­gów, któ­rzy ży­li wśród pier­wot­nych kul­tur, oglą­da­łam rów­nież dzie­siąt­ki fil­mów i cho­dzi­łam na wy­kła­dy. W 1985 ro­ku, po za­li­cze­niu więk­szo­ści obo­wiąz­ko­wych eg­za­mi­nów, za­czę­łam się za­sta­na­wiać nad te­ma­tem pra­cy dok­tor­skiej. Cho­ciaż mąż po­go­dził się z tym, że po­świę­cam czas na stu­dia, mia­łam po­waż­ne wąt­pli­wo­ści, czy bę­dzie chciał do mnie do­łą­czyć lub choć­by wes­przeć, gdy wy­ja­dę na ba­da­nia te­re­no­we w ja­kimś od­le­głym za­kąt­ku świa­ta. Uzna­łam więc, że naj­le­piej bę­dzie za­jąć się ży­ciem ple­mien­nym miesz­kań­ców Los An­ge­les.

W tym cza­sie na­sze mał­żeń­stwo co­raz bar­dziej osia­da­ło na mie­liź­nie. Od­mien­ne za­in­te­re­so­wa­nia i róż­ni­ce cha­rak­te­rów spra­wi­ły, że się od sie­bie od­da­li­li­śmy. Z za­sa­dy je­stem ra­czej wy­lu­zo­wa­na i cza­sem by­wam bez­tro­ska, mam ten­den­cję do wy­ba­cza­nia błę­dów za­rów­no so­bie, jak i in­nym, zda­rza mi się na­gi­nać wła­sne prze­ko­na­nia mo­ral­ne do za­ist­nia­łej sy­tu­acji. Mój mąż na­to­miast jest per­fek­cjo­ni­stą, uczci­wym, punk­tu­al­nym i god­nym za­ufa­nia czło­wie­kiem. Ma ol­brzy­mie ocze­ki­wa­nia wo­bec sie­bie i wszyst­kich, któ­rych spo­ty­ka. Znacz­nie czę­ściej wda­wa­li­śmy się w sprzecz­ki, pod­ry­wa­jąc się do kłót­ni jak bok­se­rzy na sy­gnał gon­gu.

Wresz­cie po ko­lej­nej oży­wio­nej dys­ku­sji za­su­ge­ro­wa­łam mu, że po­win­ni­śmy so­bie zro­bić pa­rę ty­go­dni prze­rwy. Po­wie­dzia­łam, że mu­szę przez ja­kiś czas po­być w sa­mot­no­ści, że­by za­sta­no­wić się nad tym, dla­cze­go na­sze mał­żeń­stwo ze­szło na złą dro­gę i jak te­mu za­ra­dzić. Za­pro­po­no­wa­łam rów­nież, że po mo­im po­wro­cie mo­gli­by­śmy zaj­rzeć do po­rad­ni mał­żeń­skiej. Zgo­dził się na wszyst­ko, co za­pro­po­no­wa­łam, mó­wiąc jed­no­cze­śnie, że dwa ty­go­dnie to zbyt ma­ło i po­win­ni­śmy zde­cy­do­wać się na co naj­mniej dwu­mie­sięcz­ną roz­łą­kę, w cza­sie któ­rej obo­je mo­że­my cho­dzić na rand­ki z in­ny­mi ludź­mi.

Je­go za­ska­ku­ją­ca od­po­wiedź tro­chę mnie prze­stra­szy­ła. Osiem ty­go­dni cał­ko­wi­tej nie­za­leż­no­ści to coś zu­peł­nie in­ne­go niż dwu­ty­go­dnio­wa prze­rwa na oczysz­cze­nie at­mos­fe­ry. W ogó­le nie my­śla­łam o rand­kach, nie by­łam pew­na, czy po spę­dze­niu dwu­dzie­stu czte­rech lat u bo­ku jed­ne­go męż­czy­zny po­tra­fi­ła­bym umó­wić się z kimś in­nym, nie mia­łam na to rów­nież ocho­ty. Tak czy siak, zgo­dzi­łam się na je­go pro­po­zy­cję, a kie­dy tyl­ko wy­szedł, za­la­łam się łza­mi. Po­dob­nie jak w przy­pad­ku więk­szo­ści na­szych roz­mów w tam­tym okre­sie mia­łam wra­że­nie, że mó­wi­my do sie­bie w ob­cych ję­zy­kach. Uświa­do­mi­łam so­bie jed­no­cze­śnie, że nie by­łam w sta­nie prze­wi­dzieć, w ja­ki spo­sób za­re­agu­je, gdy za­pro­po­nu­ję mu ta­ką „prze­rwę”.

Gdy­by mia­ła ona trwać tak jak pla­no­wa­łam, czy­li dwa ty­go­dnie, to za­pew­ne za­miesz­ka­ła­bym w ja­kimś ho­te­lu w po­bli­żu Los An­ge­les. Nie mo­głam jed­nak spę­dzić w ho­te­lu dwóch mie­się­cy, zde­cy­do­wa­łam się więc na wy­jazd do Mek­sy­ku. Za­wsze chcia­łam tam po­je­chać, a mąż ni­g­dy nie miał ocho­ty.

Gdy opusz­cza­łam nasz dom, obo­je zda­wa­li­śmy so­bie spra­wę, że to mo­że być coś wię­cej niż tyl­ko „prze­rwa”.

Czu­jąc, jak ugi­na­ją się po­de mną ko­la­na, wy­szłam z sa­mo­lo­tu wprost w roz­grza­ne po­wie­trze sto­li­cy Mek­sy­ku. Mia­łam za­czer­wie­nio­ne oczy, za­tka­ny nos i nie mo­głam po­zbyć się wra­że­nia, że gło­wę wy­peł­nia­ją mi oło­wia­ne cię­żar­ki. Jesz­cze ni­g­dy nie by­łam aż tak wy­stra­szo­na. Zna­la­złam się w sy­tu­acji, któ­ra od sa­me­go po­cząt­ku wy­glą­da­ła zu­peł­nie ina­czej, niż to so­bie za­pla­no­wa­łam.

Za­rzu­ci­łam ple­cak na ra­mio­na i ru­szy­łam przed sie­bie, wy­pa­tru­jąc zna­ków wska­zu­ją­cych wyj­ście z ter­mi­na­lu. Sły­sząc śpiew­ną me­lo­dię ję­zy­ka hisz­pań­skie­go, mi­mo bó­lu gło­wy po­czu­łam lek­ki przy­pływ ener­gii. Uwiel­bia­łam brzmie­nie hisz­pańsz­czy­zny, od kie­dy tyl­ko ze­tknę­łam się z nią po raz pierw­szy w dru­giej kla­sie szko­ły śred­niej na lek­cjach pa­ni Ja­mes.

Na­tych­miast po wyj­ściu z lot­ni­ska zo­sta­łam po­wi­ta­na przez pię­ciu mło­dzień­ców wy­ma­chu­ją­cych ko­lo­ro­wy­mi bro­szu­ra­mi. Zde­cy­do­wa­łam się na przy­zwo­icie wy­glą­da­ją­cy ho­tel, ku­szą­cy sen­sow­ny­mi ce­na­mi i tym, że nie mu­sia­łam pła­cić za tak­sów­kę, któ­ra mnie tam do­wio­zła. I tak mia­łam w nim spę­dzić tyl­ko dwie no­ce. Za czter­dzie­ści osiem go­dzin po­win­nam zna­leźć się w Cu­er­na­va­ce i roz­po­cząć kurs ję­zy­ka hisz­pań­skie­go. Zgod­nie z usta­le­nia­mi po­czy­nio­ny­mi przez szko­łę or­ga­ni­zu­ją­cą kurs mia­łam za­miesz­kać u miej­sco­wej ro­dzi­ny. I to był tak wła­ści­wie mój je­dy­ny plan.

W ho­te­lu za­mel­do­wa­łam się o dzie­więt­na­stej trzy­dzie­ści, mia­łam za­tem spo­ro cza­su na prysz­nic i zna­le­zie­nie re­stau­ra­cji, w któ­rej mo­gła­bym zjeść ko­la­cję. Śli­niąc się na myśl o mek­sy­kań­skim je­dze­niu, na­gle zro­zu­mia­łam, że jesz­cze ni­g­dy, przez ca­łe czter­dzie­ści sie­dem lat ży­cia, nie by­łam sa­ma w re­stau­ra­cji. W mło­do­ści ota­cza­ła mnie spo­ra gru­pa przy­ja­ciół, z któ­ry­mi mo­głam dzie­lić po­sił­ki, a w wie­ku dwu­dzie­stu trzech lat wzię­łam ślub i od tej po­ry ja­da­li­śmy ra­zem z mę­żem. Nie mia­łam oka­zji do sa­mot­nych po­sił­ków na mie­ście… ani naj­mniej­szej ocho­ty, by na­bie­rać no­wych przy­zwy­cza­jeń w tym aku­rat mo­men­cie.

Się­gnę­łam po te­le­fon i za­dzwo­ni­łam do re­cep­cji.

– Di­scúl­pe­me, se­ño­ra. No hay co­mi­da en el ho­tel.

Mo­ja szkol­na hisz­pańsz­czy­zna po­zwo­li­ła mi zro­zu­mieć, że w ho­te­lu nie po­da­je się je­dze­nia.

Kie­dy za­sta­na­wia­łam się nad wyj­ściem do re­stau­ra­cji, w gło­wie cią­gle wy­świe­tlał mi się ta­ki film: sie­dzę za sto­łem i pró­bu­ję wy­glą­dać na za­do­wo­lo­ną. Lo­kal wy­peł­nia­ją roz­ga­da­ni, ro­ze­śmia­ni lu­dzie i tyl­ko ja je­stem sa­ma. Wszy­scy pa­trzą na mnie ze współ­czu­ciem, nie wie­dząc, skąd się tam wzię­łam i dla­cze­go nie mam żad­ne­go to­wa­rzy­stwa. Sie­dząc na ho­te­lo­wym łóż­ku, wciąż my­śla­łam o ko­niecz­no­ści wy­bra­nia re­stau­ra­cji, o tym, jak do­sta­nę się na miej­sce. Po­tem bę­dę mu­sia­ła uda­wać, że je­stem szczę­śli­wa, a na ko­niec po­wró­cić do ho­te­lu. Nie wie­dzia­łam, jak mam wy­brać re­stau­ra­cję, czy do­je­chać do niej tak­sów­ką, czy też po pro­stu pójść. A co, je­śli oko­li­ca nie by­ła zbyt bez­piecz­na?

Nie mo­głam te­go zro­bić. Wo­la­łam zre­zy­gno­wać z je­dze­nia.

Wzię­łam szyb­ki prysz­nic, na­cią­gnę­łam na sie­bie noc­ną ko­szu­lę i zwi­nę­łam się na łóż­ku, trzy­ma­jąc w rę­ku prze­wod­nik po mie­ście. Ju­tro wy­bio­rę się na targ. Za­pla­no­wa­łam so­bie ca­łą tra­sę do głów­ne­go tar­go­wi­ska, a po­tem zga­si­łam świa­tło wciąż głod­na i zdez­o­rien­to­wa­na. Nie po­tra­fi­łam po­czuć żad­nej wię­zi z le­żą­cym na łóż­ku cia­łem. Kim jest ta oso­ba, któ­ra po raz pierw­szy w ży­ciu spę­dza sa­mot­ną noc w ob­cym ho­te­lu? Dla­cze­go tu­taj je­stem? Co ja wła­ści­wie zro­bi­łam? Czu­łam się jak bo­ha­ter­ka sztu­ki, któ­rą pi­sał ktoś in­ny. Czę­ścio­wo mnie to prze­ra­ża­ło, z dru­giej stro­ny jed­nak czu­łam się pod­nie­co­na tym, że już wkrót­ce wy­ru­szę w nie­zna­ne.

Ja­ko dziec­ko uwiel­bia­łam to, co nie­zna­ne. Każ­de­go ro­ku wraz z ro­dzi­ca­mi, mo­im bra­tem i na­szym psem Pep­pe­rem wy­ru­sza­łam na ty­go­dnio­wą wy­pra­wę sa­mo­cho­dem. Oj­ciec sie­dział za kie­row­ni­cą, a ma­ma zaj­mo­wa­ła miej­sce obok nie­go, roz­kła­da­jąc na ko­la­nach ma­pę. Za każ­dym ra­zem, gdy mó­wi­ła mu, aby skrę­cił w pra­wo, ta­ta ro­bił za­baw­ną mi­nę i skrę­cał w le­wo. Po kil­ku mi­nu­tach by­li­śmy cał­ko­wi­cie za­gu­bie­ni, więc mu­sie­li­śmy pu­kać do drzwi na­po­tka­nych wśród pól do­mów (ja­koś za­wsze przy­tra­fia­ło nam się to na wsi) i py­tać o dro­gę.

Cza­sem za­pra­sza­no nas, że­by­śmy obej­rze­li no­wo na­ro­dzo­ne cie­lę lub przyj­rze­li się do­je­niu krów. Zwy­kle po­zwa­la­no nam rów­nież na­kar­mić kur­cza­ki. Zgu­bie­nie się ozna­cza­ło przy­go­dę, a ja to wprost uwiel­bia­łam. Mi­nę­ło już mnó­stwo cza­su od chwi­li, kie­dy ostat­ni raz się zgu­bi­łam, nie po­tra­fi­łam so­bie rów­nież przy­po­mnieć, kie­dy po raz ostat­ni wy­ru­szy­łam w nie­zna­ne.

Już o wpół do siód­mej ra­no je­stem na uli­cy. Dzień za­po­wia­da się sło­necz­ny, ota­cza­ją mnie śpiew­ne dźwię­ki hisz­pań­skiej mo­wy oraz szum sa­mo­cho­dów su­ną­cych wol­no przez mia­sto w po­ran­nych kor­kach. Lu­bię tę cha­rak­te­ry­stycz­ną ener­gię wcze­sne­go po­ran­ka. Po­sta­na­wiam przejść się kil­ka ki­lo­me­trów na targ, że­by po­szu­kać cze­goś do je­dze­nia.

Kie­dy tyl­ko wcho­dzę bocz­nym wej­ściem na tar­go­wi­sko, na­tych­miast za­uwa­żam pi­nia­ty: Mysz­ka Mi­ki, Go­ofy, Ka­czor Do­nald, zwie­rzę­ta i ufo­lud­ki z pa­pier mâché, mie­nią­ce się ogro­mem barw. Roz­sta­wio­ne na pod­ło­dze i wi­szą­ce tuż nad mo­ją gło­wą set­ki osioł­ków i di­no­zau­rów, kot­ków i smo­ków, pro­siacz­ków i po­twor­ków oraz róż­nych la­lek we wszyst­kich ko­lo­rach tę­czy. Roz­ko­ły­sa­ne po­dmu­chem wia­tru ob­ra­ca­ją się do wtó­ru sal­sy pły­ną­cej z nie­wi­docz­nych gło­śni­ków. Sły­sząc za­raź­li­we, dy­na­micz­ne ryt­my ka­ra­ib­skiej mu­zy­ki, sa­ma rów­nież za­czy­nam się ko­ły­sać.

Wresz­cie uda­je mi się stam­tąd wy­do­stać i do­cie­ram do sto­iska z awo­ka­do – ogrom­ne sto­sy zie­le­ni i brą­zu, roz­ło­żo­ne na kwie­ci­stych ce­ra­tach. Chwi­lę póź­niej – ana­na­sy, od któ­rych od­cią­ga mnie słod­ki za­pach man­go. Na ko­lej­nym sto­li­ku pię­trzą się czer­wo­ne, żół­te i zie­lo­ne pa­pa­je, obok nich ba­na­ny w każ­dym moż­li­wym roz­mia­rze i kwa­dra­to­we skrzy­necz­ki wy­peł­nio­ne nie­zli­czo­ny­mi od­mia­na­mi pie­przu i pa­pry­czek chi­li, su­szo­nych oraz świe­żych; da­lej owo­ce mie­chun­ki po­mi­do­ro­wej zwa­ne to­ma­til­los, słod­kie ziem­nia­ki ji­ca­ma, mar­chew­ki, po­mi­do­ry oraz zie­le­ni­na. Przez chwi­lę w po­wie­trzu do­mi­nu­je woń ko­len­dry za­stą­pio­na przez do­bie­ga­ją­cy z są­sied­nie­go sto­iska za­pach ore­ga­no. Se­kun­dę póź­niej wpa­tru­ję się w żół­te ku­le dy­ni, za­sta­na­wia­jąc się, jak też mo­gą sma­ko­wać.

Wi­dzę nie­mow­lę­ta, ko­ły­szą­ce się w ha­ma­kach roz­cią­gnię­tych po­mię­dzy bud­ka­mi tar­go­wi­ska, a do mo­ich uszu do­bie­ga­ją śpiew­ne na­wo­ły­wa­nia dzie­wię­cio­let­nich sprze­daw­ców:

– Kup me­lo­na, se­ño­ra. Pysz­ny me­lon, słod­ki.

Roz­po­zna­ję mu­zy­kę uno­szą­cą się nad sto­iska­mi, tę­sk­ną pio­sen­kę o nie­odwza­jem­nio­nej mi­ło­ści, na któ­rą tra­fi­łam już kie­dyś w Los An­ge­les, słu­cha­jąc mek­sy­kań­skich ra­dio­sta­cji. Ten ga­tu­nek mu­zycz­ny na­zy­wa­ny jest tu­taj ran­che­ro. Mi­mo smut­ku po­brzmie­wa­ją­ce­go w me­lo­dii czu­ję się dziw­nie ra­do­sna. Lę­ki, to­wa­rzy­szą­ce mi po­przed­niej no­cy, prze­kształ­ci­ły się w en­tu­zja­stycz­ne pod­nie­ce­nie.

Mi­jam ko­lej­ne sma­ko­wi­te, się­ga­ją­ce na­wet me­tra pi­ra­mid­ki, tym ra­zem zbu­do­wa­ne z zie­lo­nych, czer­wo­nych, brą­zo­wych i rdza­wych pasz­te­ci­ków. Za­raz obok znaj­du­ję skład­ni­ki do so­su mo­le oraz won­ny czo­snek, ore­ga­no i cy­na­mon. Wszyst­ko le­ży lu­zem, ni­cze­go nie za­wi­nię­to w fo­lię, każ­dy mo­że wą­chać, oglą­dać, sma­ko­wać i ku­po­wać. Je­stem oto­czo­na bar­wa­mi, za­pa­cha­mi i dźwię­ka­mi kul­tu­ry, któ­ra chło­nie z ży­cia, co się da.

W dzia­le z mię­sem pięć­dzie­siąt nie­wiel­kich sto­isk kon­ku­ru­je mię­dzy so­bą o wzglę­dy ku­pu­ją­cych. Wszę­dzie le­żą móżdż­ki, żo­łąd­ki, ner­ki, ozo­ry, ra­ci­ce, ogo­ny i wnętrz­no­ści. Rzeź­ni­cy, sto­jąc przy du­żych drew­nia­nych la­dach, wa­lą w krwa­we ochła­py ze wszyst­kich sił, tak by na­bra­ły kru­cho­ści. Wi­dzę, jak dzie­lą żół­ta­we kur­czę­ta, tak dłu­go kar­mio­ne na­giet­ka­mi, aż ich skó­ra na­bra­ła zło­ci­ste­go bla­sku. Szyj­ki na jed­ną stro­nę, nóż­ki na dru­gą, wnętrz­no­ści do­kład­nie po­sor­to­wa­ne.

Sprze­daw­cy mie­lą wo­ło­wi­nę, pa­tro­szą świ­nie, ostrzą no­że i roz­bie­ra­ją tu­sze na ka­wał­ki. W po­wie­trzu sły­chać ło­skot, od­gło­sy rą­ba­nia, dźwięk ostrze­nia no­ży i ude­rze­nia. Czu­ję się tak, jak­by ota­czał mnie ze­spół per­ku­syj­ny gra­ją­cy na dość szcze­gól­nych in­stru­men­tach. Każ­dy z ku­pu­ją­cych, mi­ja­ją­cych się z tru­dem w wą­skich przej­ściach, miał przy so­bie tor­bę, siat­kę lub re­kla­mów­kę wy­peł­nio­ną świe­żą rą­ban­ką za­wi­nię­tą w ga­ze­ty. Ru­szy­łam przed sie­bie, cie­sząc się z bli­sko­ści in­nych lu­dzi.

Prze­ci­ska­jąc się przez tłum, do­tar­łam do wy­so­kich, się­ga­ją­cych mi do pa­sa ka­dzi, wy­peł­nio­nych gę­stą śmie­ta­ną, i be­czek peł­nych bia­łej mą­ki ku­ku­ry­dzia­nej, z któ­rej po za­la­niu wo­dą po­wsta­nie cia­sto zwa­ne ma­sa. Wciąż roz­pie­ra­ła mnie ra­dość, któ­rą po­czu­łam, gdy po raz pierw­szy prze­cho­dzi­łam pod bal­da­chi­mem z pi­niat. Cu­dow­nie by­ło od­kry­wać zu­peł­nie nie­zna­ny świat, po­zna­wać no­we za­pa­chy i stać się ele­men­tem te­go tłu­mu.

Kie­ru­jąc się po­wo­nie­niem, do­tar­łam do tej czę­ści tar­go­wi­ska, gdzie po­da­wa­no je­dze­nie. Na ogniu sma­ży­ły się kieł­ba­sy, pod­pie­ka­ły się pa­prycz­ki, a w garn­kach bul­go­ta­ły zu­py. Usia­dłam przy drew­nia­nym sto­le, po­śród roz­ma­wia­ją­cych po hisz­pań­sku ko­biet i z uśmie­chem za­bra­łam się do je­dze­nia. Wgry­złam się w mo­ją qu­esa­dil­lę wy­peł­nio­ną roz­to­pio­nym se­rem oaxa­ca i pa­ska­mi słod­ka­wej, zie­lo­nej pa­pry­ki.

– Muy sa­bro­sa. Wy­śmie­ni­te – stwier­dzi­łam, od­wra­ca­jąc się do ko­bie­ty po pra­wej stro­nie. Za­py­ta­ła mnie, skąd je­stem. Od­po­wie­dzia­łam jej na kil­ka pro­stych py­tań i za­py­ta­łam o imię. Kie­dy skoń­czył nam się te­mat do roz­mo­wy, prze­sia­dłam się do in­ne­go sto­łu, by skosz­to­wać so­pa de flor de ca­la­ba­za – zu­py z kwia­tu cu­ki­nii z czosn­kiem, ce­bu­lą, cu­ki­nią, ziar­na­mi ku­ku­ry­dzy, z pły­wa­ją­cy­mi na wierz­chu ja­skra­wo­żół­ty­mi kwia­ta­mi, zie­le­ni­ną oraz pa­secz­ka­mi słod­kie­go chi­li. Mie­sza­ni­na sma­ków i fak­tu­ry róż­nych wa­rzyw oraz gę­stość bu­lio­nu sko­ja­rzy­ły mi się z Mek­sy­ka­na­mi, któ­rzy rów­nież sta­no­wi­li mie­sza­ni­nę pier­wiast­ka ziem­skie­go i du­cho­we­go.

Oko­ło po­łu­dnia, po ja­kichś pię­ciu go­dzi­nach spę­dzo­nych na tar­go­wi­sku, wy­bra­łam się do mu­zeum et­no­gra­ficz­ne­go. Do­tych­czas nie by­łam szcze­gól­nie za­in­te­re­so­wa­na zwie­dza­niem mu­ze­ów lub ko­ścio­łów, nie in­te­re­so­wa­ły mnie atrak­cje tu­ry­stycz­ne. Krą­żąc po­mię­dzy ga­blo­ta­mi, za­czę­łam my­śleć o tym, że chcia­ła­bym za­miesz­kać wśród przed­sta­wio­nych na wy­sta­wie lu­dzi, uczest­ni­czyć w ich świą­tecz­nych ce­re­mo­niach, go­to­wać dla nich i jeść ra­zem z ca­ły­mi ro­dzi­na­mi. Pra­gnę­łam do­świad­czyć ta­kie­go ży­cia, nie tyl­ko przy­glą­dać mu się przez szyb­kę.

Wie­le eks­po­na­tów na­le­ża­ło do lu­dów, któ­re znik­nę­ły już z po­wierzch­ni zie­mi, jed­nak we współ­cze­snym Mek­sy­ku wciąż moż­na spo­tkać po­tom­ków pier­wot­nych miesz­kań­ców tych ziem. Ma­rzy­łam o tym, by wśród nich za­miesz­kać.

Wte­dy wła­śnie po raz pierw­szy do mnie do­tar­ło, że w cza­sie naj­bliż­szych dwóch mie­się­cy nie mu­szę ni­ko­go py­tać o zgo­dę, mo­gę ro­bić, co mi się żyw­nie po­do­ba. Sa­ma o so­bie de­cy­du­ję, mo­gę kie­ro­wać się ka­pry­sa­mi i po­dej­mo­wać każ­de ry­zy­ko, ja­kie przyj­dzie mi do gło­wy. Dla mnie ko­lej­ne dwa mie­sią­ce nie ozna­cza­ły ran­dek – chcia­łam ro­bić to wszyst­ko, cze­go nie mo­głam ro­bić wspól­nie z mę­żem. Pa­trząc na zdję­cie przed­sta­wia­ją­ce Za­po­te­ków, zde­cy­do­wa­łam, że w trak­cie tej po­dró­ży mu­szę się za­trzy­mać na ja­kiś czas w wio­sce za­miesz­ka­nej przez przed­sta­wi­cie­li te­go lu­du.

Oko­ło pią­tej po po­łu­dniu za­czę­łam znów my­śleć o je­dze­niu, a wszyst­kie mo­je wczo­raj­sze lę­ki gdzieś znik­nę­ły. Nie ba­łam się lu­dzi, prze­ci­ska­nie się wśród tłu­mu na tar­go­wi­sku spra­wi­ło mi ogrom­ną ra­dość. Nie oba­wia­łam się te­go, że ktoś mnie ob­ra­bu­je lub skrzyw­dzi, to nie le­ży w mo­jej na­tu­rze. Mo­je wcze­śniej­sze lę­ki wy­ni­ka­ły z to­wa­rzy­szą­cej mi od wie­ku doj­rze­wa­nia oba­wy, że ktoś zo­ba­czy mnie sa­mą. Brak to­wa­rzy­stwa wska­zy­wał na brak po­pu­lar­no­ści. Je­śli by­łaś sa­ma, ozna­cza­ło to, że nie masz żad­nych przy­ja­ciół oraz że trzy­masz się na dy­stans. W sto­li­cy Mek­sy­ku ta­kie oba­wy nie mia­ły jed­nak żad­ne­go sen­su, wciąż jed­nak mu­sia­łam wal­czyć z za­daw­nio­ny­mi lę­ka­mi, to­wa­rzy­szą­cy­mi mi od naj­młod­szych lat. Sa­mot­ne sie­dze­nie przy sto­le w re­stau­ra­cji, gdzie wszy­scy mo­gli mnie zo­ba­czyć, by­ło w mo­ich oczach przy­zna­niem się do nie­po­rad­no­ści w kon­tak­tach ze świa­tem.

Po­tra­fi­łam to zro­zu­mieć i mia­łam świa­do­mość, że jest to idio­tycz­ne, wciąż jed­nak nie chcia­łam jeść sa­ma. Mu­sia­łam zna­leźć so­bie ja­kieś to­wa­rzy­stwo, ko­go­kol­wiek, męż­czy­znę, ko­bie­tę, ca­łą ro­dzi­nę, ja­kie­goś sta­rusz­ka, wa­ria­ta lub dziec­ko. Na szczę­ście ni­g­dy nie mia­łam pro­ble­mu z za­ga­dy­wa­niem do nie­zna­jo­mych. Nie­waż­ne, ko­go znaj­dę, po­trze­bo­wa­łam ko­goś po dru­giej stro­nie sto­łu.

Uzna­łam, że naj­ła­twiej bę­dzie ko­goś zna­leźć w re­stau­ra­cji któ­re­goś z lep­szych ho­te­li. Za­glą­da­jąc do prze­wod­ni­ka, zna­la­złam dro­gę do naj­droż­sze­go ho­te­lu w mie­ście. Roz­sia­dłam się w wy­god­nym fo­te­lu w po­bli­żu ba­se­nu i pró­bo­wa­łam spra­wiać wra­że­nie re­zy­den­ta. Nie­opo­dal pod pa­ra­sol­ką sie­dzia­ła ja­kaś ro­dzi­na.

– Skąd pań­stwo przy­je­cha­li? – za­ga­iłam. Po­roz­ma­wia­li­śmy o Mek­sy­ku i dzie­ciach, oka­za­ło się, że są z No­we­go Jor­ku, gdzie sa­ma rów­nież kie­dyś miesz­ka­łam. Ja­kąś go­dzi­nę póź­niej ze­bra­li się i po­szli; sa­mi dla sie­bie sta­no­wi­li to­wa­rzy­stwo, więc mo­je nie by­ło im po­trzeb­ne.

Za­uwa­ży­łam sa­mot­ne­go męż­czy­znę, któ­ry sie­dział kil­ka me­trów ode mnie. Po­dej­rze­wa­łam, że za chwi­lę do­łą­czy do nie­go żo­na, nio­sąc to­reb­ki z za­ku­pa­mi. Uzna­łam jed­nak, że nic nie ry­zy­ku­ję, mo­gę z nim po­roz­ma­wiać. Uśmiech­nę­łam się i ski­nę­łam do nie­go gło­wą, a chwi­lę póź­niej za­czę­li­śmy po­ga­węd­kę. Przed­sta­wił się ja­ko in­ży­nier z In­dia­na­po­lis w sa­mot­nej po­dró­ży służ­bo­wej.

Od­po­wia­da­jąc na je­go py­ta­nie, przy­zna­łam, że też je­stem w po­dró­ży, ale dwu­mie­sięcz­nej.

– I jak ci się po­do­ba? – za­py­tał. – Nie jest ci trud­no? Co z ko­la­cją na przy­kład?

– Czy to za­pro­sze­nie? – wie­dzia­łam, że nie, ale mu­sia­łam spró­bo­wać, nie chcia­łam tyl­ko, że­by po­my­ślał, że się na­rzu­cam.

– Je­śli tak, to z chę­cią przyj­mu­ję.

Za­śmiał się i po­wie­dział, że cze­ka na wia­do­mość od przy­ja­cie­la, któ­ry miał się ra­no z nim skon­tak­to­wać. Po­dej­rze­wał, że mu­sie­li się źle do­ga­dać. Obie­cał mi, że je­śli je­go przy­ja­ciel się nie ode­zwie, to z chę­cią zje ze mną ko­la­cję. Umó­wi­li­śmy się na ko­lej­ne spo­tka­nie.

Za­chwy­co­na wła­sną po­my­sło­wo­ścią wró­ci­łam do ho­te­lu. Wzię­łam prysz­nic i zmie­ni­łam ubra­nie. Wte­dy za­dzwo­nił te­le­fon: oka­za­ło się, że przy­ja­ciel mo­je­go zna­jo­me­go in­ży­nie­ra jed­nak się z nim skon­tak­to­wał, więc na­sza ko­la­cja zo­sta­ła od­wo­ła­na. Wró­ci­łam do punk­tu wyj­ścia. Trud­no. Za­cznę od po­cząt­ku w in­nym ho­te­lu. By­ło pięt­na­ście po ósmej wie­czo­rem.

Zde­cy­do­wa­łam się po­je­chać tak­sów­ką do trzy­gwiazd­ko­we­go ho­te­lu. Zna­la­złam się w nie­wiel­kim ho­lu. Wszyst­kie fo­te­le by­ły pu­ste, więc przy­sta­nę­łam pod ścia­ną i za­czę­łam się przy­glą­dać. Sto­jąc z głu­pa­wym uśmiesz­kiem, ob­ser­wo­wa­łam lu­dzi zmie­rza­ją­cych na ko­la­cję. Nikt się nie za­trzy­my­wał, prze­cho­dzi­li tak szyb­ko, że nie by­łam w sta­nie na­wią­zać kon­tak­tu wzro­ko­we­go, a tyl­ko tak mo­głam za­trzy­mać czy­jąś uwa­gę. Zbli­ża­ła się dzie­wią­ta, a ja wciąż nie mia­łam oka­zji z ni­kim za­mie­nić choć­by kil­ku słów.

Przy­ła­pa­łam się na tym, że co­raz czę­ściej spo­glą­dam na dziew­czy­nę sie­dzą­cą w re­cep­cji. Mia­ła mi­ły uśmiech i wy­ra­zi­ste spoj­rze­nie, a jej an­giel­ski był per­fek­cyj­ny. Wi­dząc, że aku­rat nikt nie stoi w ko­lej­ce, po­de­szłam do niej.

– Prze­pra­szam, że prze­szka­dzam, ale za­sta­na­wia­łam się wła­śnie, czy mo­gła­by mi pa­ni po­le­cić ja­kąś re­stau­ra­cję, gdzie nie czu­ła­bym się skrę­po­wa­na bra­kiem to­wa­rzy­stwa.

– Hmm… Pro­szę chwi­lę za­cze­kać, coś wy­my­ślę. Za­raz do pa­ni wró­cę.

Od ra­zu po­czu­łam się mniej sa­mot­na.

Dziew­czy­na za­ję­ła się ob­słu­gą go­ści ho­te­lo­wych, a ja po­now­nie sta­nę­łam pod ścia­ną. Ko­lej­ka przed re­cep­cją wca­le się nie zmniej­sza­ła. Mi­nę­ło pół go­dzi­ny, czu­łam się co­raz bar­dziej nie­swo­jo, sto­jąc bez ru­chu w jed­nym miej­scu. Za­czę­łam przy­pusz­czać, że dziew­czy­na cał­kiem za­po­mnia­ła o na­szej roz­mo­wie, kie­dy przy­wo­ła­ła mnie do sie­bie.

– Pro­szę wy­ba­czyć – zwró­ci­ła się do męż­czy­zny sto­ją­ce­go przy la­dzie. – To zaj­mie tyl­ko chwi­lę. Ta pa­ni pro­si­ła mnie o zna­le­zie­nie re­stau­ra­cji, w któ­rej bę­dzie mo­gła zjeść sa­ma, i obie­ca­łam, że coś wy­my­ślę.

Męż­czy­zna po­pa­trzył na mnie z uśmie­chem.

– Praw­dzi­wy An­glik nie po­zwo­li na to, by da­ma ja­dła w sa­mot­no­ści. Na­zy­wam się John, a to jest Lio­nel. Bę­dzie­my za­chwy­ce­ni, mo­gąc do­trzy­mać pa­ni to­wa­rzy­stwa przy ko­la­cji.

– Dzię­ku­ję – spoj­rza­łam z uśmie­chem na obu An­gli­ków i dziew­czy­nę z re­cep­cji.

John po­kie­ro­wał tak­sów­ka­rza do ele­ganc­kiej czę­ści mia­sta, Zo­na Ro­sa, gdzie wy­sie­dli­śmy przed nie­wiel­ką re­stau­ra­cją. Te­qu­ilę po­da­wa­no tu w ma­łych kie­lisz­kach ra­zem z moc­no do­pra­wio­nym so­kiem po­mi­do­ro­wym. Na po­czą­tek wszy­scy za­mó­wi­li­śmy kok­tajl ce­vi­che, su­ro­wą ry­bę przy­go­to­wa­ną w ma­ry­na­cie z so­ku z li­mon­ki, do któ­rej do­da­no pa­pry­kę, po­mi­do­ry, chi­li, zie­lo­ną ce­bul­kę i ko­len­drę. Za­nim prze­szli­śmy do głów­ne­go da­nia, do­sta­łam od mo­ich to­wa­rzy­szy nie­co przy­wię­dłą w upa­le ró­żę, ku­pio­ną od star­szej ko­bie­ty, cho­dzą­cej od sto­li­ka do sto­li­ka z ko­szem kwia­tów.

Kur­czak w so­sie mo­le oka­zał się wy­śmie­ni­ty. We trój­kę wy­pi­li­śmy dwie bu­tel­ki wi­na. Na­strój do­pi­sy­wał. Oka­za­ło się, że Lio­nel, któ­ry przy­je­chał nie­daw­no z Lon­dy­nu, jest sze­fem Joh­na. Miał ja­kieś sie­dem­dzie­siąt lat, do­sko­na­łą kon­dy­cję i wy­śmie­ni­te po­czu­cie hu­mo­ru. John był wy­so­kim, szczu­płym męż­czy­zną, młod­szym ode mnie o kil­ka lat. Miał nie­co skrzy­wio­ny nos i opa­da­ją­cą na czo­ło brą­zo­wą grzyw­kę. Obaj by­li w gar­ni­tu­rach i pod kra­wa­ta­mi. John spę­dził w Mek­sy­ku ostat­nich sześć mie­się­cy, po­dró­żu­jąc po pro­win­cji w in­te­re­sach. We wszyst­kich od­wie­dzo­nych wio­skach spo­ty­kał się z pro­po­zy­cja­mi ma­try­mo­nial­ny­mi. Nie chciał po­wie­dzieć, czy za­mie­rzał z któ­rejś sko­rzy­stać.

Obaj męż­czyź­ni dość nie­chęt­nie opo­wia­da­li o swo­ich in­te­re­sach w Mek­sy­ku. Słu­cha­jąc ze­spo­łu ma­ria­chi, gra­ją­ce­go na mo­ją proś­bę, za­czę­łam so­bie wy­obra­żać róż­ne ma­fij­no-szpie­gow­sko-prze­myt­ni­cze sce­na­riu­sze. W któ­rymś mo­men­cie Lio­ne­lo­wi wy­msknę­ło się słów­ko na te­mat bro­ni, kie­dy jed­nak za­czę­łam się do­py­ty­wać, wy­krę­cił się sia­nem.

Po­rzu­ci­łam więc ten te­mat, opo­wia­da­jąc obu męż­czy­znom swo­ją hi­sto­rię i dzie­ląc się oba­wa­mi przed moż­li­wym roz­pa­dem mał­żeń­stwa. Te zwie­rze­nia spra­wi­ły, że po­czu­łam łzy na­pły­wa­ją­ce do oczu. Za­pro­po­no­wa­li mi ko­lej­ny kie­li­szek wi­na.

Wra­ca­li­śmy do ich ho­te­lu pie­szo, trzy­ma­jąc się pod rę­ce i śpie­wa­jąc pio­sen­ki z lat pięć­dzie­sią­tych. Uli­ca by­ła zu­peł­nie opu­sto­sza­ła, a na­sze gło­sy nio­sły się da­le­ko. O wpół do dru­giej w no­cy więk­szość miesz­kań­ców sto­li­cy Mek­sy­ku śpi już głę­bo­ko. Po­mo­głam Joh­no­wi od­pro­wa­dzić Lio­ne­la do je­go po­ko­ju. Wró­ci­li­śmy ho­te­lo­wym ko­ry­ta­rzem, a kie­dy skrę­ci­łam za róg, po­czu­łam je­go rę­kę na ra­mie­niu.

– Wiesz, Ri­ta – spoj­rzał na mnie. – Mam wra­że­nie, że mu­sisz się wy­pła­kać.

Otwo­rzył drzwi do swo­je­go po­ko­ju i za­pro­sił mnie do środ­ka. Chwi­lę póź­niej pła­ka­łam w je­go ra­mio­nach.

Na­stęp­ne­go ran­ka kom­plet­nie zdez­o­rien­to­wa­na wró­ci­łam pie­szo do swo­je­go ho­te­lu. Kim by­ła ta ko­bie­ta, któ­ra spę­dzi­ła noc z ob­cym męż­czy­zną? Jesz­cze dwa dni te­mu na pew­no bym so­bie na coś ta­kie­go nie po­zwo­li­ła. W cią­gu dwu­dzie­stu czte­rech lat mał­żeń­stwa nie przy­tra­fi­ła mi się jesz­cze ta­ka sy­tu­acja. Czy to moż­li­we, że­by wy­jazd z kra­ju prze­mie­nił mnie w in­ne­go czło­wie­ka?

Spró­bo­wa­łam spoj­rzeć na sie­bie z dy­stan­su, sta­ra­jąc się…

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

W wiosce Zapoteków

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Magia spokoju w Palenque i Los Angeles

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Gwatemala

Pierwsze kroki

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Nikaragua

Koniec politycznej niewinności

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Izrael

Korzenie

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Wyspy Galapagos

Prawdziwa wolność

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Indonezja

Lasy Borneo

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Wśród orangutanów

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Na Bali

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Trans

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Stany Zjednoczone

Z powrotem w Stanach Zjednoczonych

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Indonezja

Wyżyny Irian Jaya

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Irian Jaya. Kraina Asmat

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Mas

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Kanada i Stany Zjednoczone

Vancouver i Seattle

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Nowa Zelandia

Przez Bali na Nową Zelandię

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Tajlandia

W Tajlandii. Język smakoszy

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Stany Zjednoczone

Wciąż w podróży

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej

Podziękowania

Naj­więk­szy pa­ra­doks mo­je­go nie­za­leż­ne­go ży­cia po­le­ga na tym, że by­ło­by ono nie­moż­li­we bez po­mo­cy wie­lu, bar­dzo wie­lu lu­dzi. Tak na­praw­dę je­stem cał­ko­wi­cie uza­leż­nio­na od cu­dzej szczo­dro­bli­wo­ści. Przez ostat­nich pięt­na­ście lat lu­dzie otwie­ra­li przede mną swo­je do­my i ser­ca, przyj­mo­wa­li mnie do swo­ich ro­dzin, dzie­li­li się po­sił­ka­mi, za­pra­sza­li na uro­czy­sto­ści. By­ło ich zbyt wie­lu, by wszyst­kich tu­taj wy­mie­nić. Ale wszyst­kim go­rą­co dzię­ku­ję.

Spe­cjal­ne po­dzię­ko­wa­nia otrzy­mu­ją Bob i Ela­ine Fried­man, Su­san Lech­ner, Deb­by Barr, Su­san i Jo­el Bu­xbaum, Mic­kie Fried­man, Irv Gol­den, Nan­cy i Mor­ris Za­sla­vsky, Ju­ne i Jay Zorn, Ma­rian­ne Vec­sey, Ju­dy San­ders, Bar­ba­ra i Ray Ri­chards, Bron Ri­chards, John Hen­der­son, Jip Chit­na­rong, Ju­dy i Arn Pies­se, Je­an Wells, Chri­sti­ne Le­ov-Le­land, Jo­ce­lyn Da­vey, Vic­ky Se­ph­ton, Tu Biang, Dayu Biang, Je­ro Ma­de, Ida Ayu May­uni, Ida Ayu Ra­ka, Way­an Su­ker­ta, Scott Drin­kwa­ter, Ge­ra i An­dres To­de­schi­ni, Edith i Leo Qu­iro­ga, Car­men Na­ta­le, Asun­ta Na­ta­le, Am­pa­ro Ja­ra­mil­lo, Li­sa Kra­mer, Lars Jo­hans­son, Ni­ri­na Ra­ko­to, Yafa Kfir, Bat­she­va i Ga­bi Bar­shi, Clau­dia Jo­enck, Dia­na Es­trin, Ma­ria Es­ther de la Ro­sa Du­que, Li­ly You, Li­sa Rif­kin, Mi­cha­el Fran­zblau, Chou Chou Grant, Ho­ward Lef­ko­witz, Nan­cy Lamb, Ma­ry An­ne Ste­wart, Sue Young i Ste­phen Sel­der.

Czu­ję się za­szczy­co­na i ura­do­wa­na tym, że wpa­dłam w rę­ce mo­jej ob­da­rzo­nej prze­ni­kli­wym umy­słem re­dak­tor­ki Emi­ly Lo­ose oraz uta­len­to­wa­nej i za­wsze do­stęp­nej agent­ki, Ele­ine Mark­son, a tak­że ich asy­sten­tów, któ­rzy ni­g­dy ni­cze­go mi nie od­ma­wia­li – Ca­ro­li­ne Sin­cer­be­aux i Ga­ry’ego John­so­na.

Bez opie­ki, ja­ką mój brat Dick oraz je­go ro­dzi­na: Mar­ga­ret, Da­niel­le i Mi­chel­le (Kel­ly) za­pew­ni­li mo­im ro­dzi­com, nie mo­gła­bym so­bie po­zwo­lić na tak dłu­gie po­dró­że. Bar­dzo wam za to dzię­ku­ję.

Dzię­ku­ję rów­nież Me­lis­sie, któ­rej obec­ność spra­wi­ła, że na­sza ro­dzi­na sta­ła się lep­sza.

Na ko­niec zo­sta­wiam go­rą­ce po­dzię­ko­wa­nia dla Jan i Mit­cha, któ­rzy zaj­mo­wa­li się mo­ją ko­re­spon­den­cją, ra­chun­ka­mi i książ­ka­mi, przyj­mo­wa­li mnie w swo­ich do­mach, pra­li mo­je rze­czy i ro­bi­li wszyst­ko, cze­go po­trze­bo­wa­łam. Mo­głam pro­wa­dzić tak nad­zwy­czaj­ne ży­cie tyl­ko dla­te­go, że po­tra­fi­li zre­zy­gno­wać z ma­cie­rzyń­skiej opie­ki. Ko­cham was.

Nota dla czytelników

(fragment)…

.

.

.

Rozdział dostępny w wersji pełnej