Tworzenie iluzji społecznych książka papierowa

W wymiarze ontologicznym na pierwszym miejscu wyróżnia byt, czyli to, co niezaprzeczalnie istnieje, fundament stanowiący naturę rzeczy - tzw. wieczne idee. Następnie jest sfera rzeczy niepewnych, niejasnych, pozornych, o których nawet niejednokrotnie nie sposób jednoznacznie powiedzieć, czy one są, czy też ich nie ma. Mamy także sferę tego, co nie istnieje - imaginacje, wymysły, wyobrażenia, którym zbiorczo można nadać nazwę iluzji.

Tej ontologicznej strukturze odpowiada struktura epistemologiczna. W niej zostały wyróżnione odpowiednio: po pierwsze wiedza - nazywana przez starożytnych - episteme. Rozumiana jest ona jako zbiór sądów prawdziwych lub też zdolność do wydawania takich sądów. Po drugie - doxa, która jest jedynie mniemaniem, to jest zbiorem sądów niepewnych lub zdolnością do wydawania takich sądów. I po trzecie - pojawia się niewiedza, zaciemnienie, które potocznie zwie się głupotą - tym pojęciem wyrażamy zbiór sądów mylnych lub zdolność do formułowania takowych.

Jak wspomnieliśmy, oba porządki korespondują ze sobą, tzn. odpowiednie ich elementy są sobie przyporządkowane. I tak sferze bytu odpowiada episteme, sferze rzeczy niepewnych - cieni majaczących na ścianie jaskini - doxa; oraz sferze iluzji - głupota.
z Przedmowy