Księga amerykańskich męczenników ebook

Dla Chase’a Twi­chella i Rus­sella Banksa

oraz dla Char­liego Grossa – mo­jego męża i pierw­szego czy­tel­nika

Żoł­nierz Boga –Lu­ther Amos Dun­phy

2 li­sto­pada 1999

Mu­ske­gee Falls, Ohio

Po­wiedz tylko słowo, a bę­dzie uzdro­wiona du­sza moja.

Pan mi roz­ka­zał. W tym wszyst­kim, co się wy­da­rzyło, to Jego ręka nie za­drżała.

Roz­le­gły się krzyki: „Cof­nąć się!”.

Vo­or­hees jako pierw­szy zna­lazł się na muszce. Le­karz abor­ter ochry­płym gło­sem żą­dał:

– Cof­nij się! Odłóż broń!

I inni krzy­czący: „Nie! Nie!”.

Pan po­pro­wa­dził moje ru­chy tak płyn­nie, że w oczach wroga nie zdą­żyły się na­wet po­ja­wić strach czy za­nie­po­ko­je­nie. Nie było prze­ra­że­nia, tylko czy­ste za­sko­cze­nie. Kiedy wsze­dłem na pod­jazd w ślad za do­dge’em na­le­żą­cym do abor­te­rów, trzy­ma­jąc na ra­mie­niu wy­ce­lo­waną strzelbę, wielu ga­piło się na mnie w za­dzi­wie­niu i z po­dzi­wem, po­nie­waż prawo za­bra­niało pro­te­stu­ją­cym zbie­rać się tak bli­sko bu­dynku, a od kilku lat za­ka­zy­wano nam rów­nież zgro­ma­dzeń z trans­pa­ren­tami czy choćby mo­dli­twy na po­zba­wio­nym trawy po­dwó­rzu przed Kli­niką dla Ko­biet Hrab­stwa Bro­ome. Jed­nak zna­lazł się je­den, je­den z Ar­mii Boga, znany nie­któ­rym jako Lu­ther Dun­phy, i on sprze­ci­wił się temu prawu, od­waż­nie prze­cho­dząc przez ba­rierę i idąc za mi­ni­va­nem abor­te­rów po pod­jeź­dzie szyb­ciej, niż można by się spo­dzie­wać po czło­wieku jego po­stury, i bez wa­ha­nia.

Boże, pro­wadź moją dłoń! Boże, nie po­zwól, bym za­wiódł.

Je­den z wro­gów, znany jako Au­gu­stus Vo­or­hees, wła­śnie wy­siadł z sa­mo­chodu. Była siódma dwa­dzie­ścia sześć. Przy­chod­nię otwie­rano, by przy­jąć klientki (to zna­czy cię­żarne dziew­czyny i ko­biety, któ­rym wy­da­wało się, że nie chcą zo­stać mat­kami), do­piero o ósmej. Le­karz abor­ter (nie­mal do­kład­nie mo­jego wzro­stu, czyli stu osiem­dzie­się­ciu pię­ciu cen­ty­me­trów, i z roz­czo­chra­nymi si­wie­ją­cymi wło­sami przy­po­mi­na­ją­cymi moje) po­sta­no­wił przy­je­chać wcze­śniej, by unik­nąć pro­te­stu­ją­cych i wejść do bu­dynku od tyłu, ale w tym jego spry­cie była głu­pota, po­nie­waż po­li­cjanci z Mu­ske­gee Falls po­ja­wiali się do­piero koło siód­mej trzy­dzie­ści (a cza­sami póź­niej), a kiedy tam­tego ranka we­zwano funk­cjo­na­riu­szy na miej­sce, ży­cie już z le­ka­rza wy­cie­kało, jak ży­cie po­strze­lo­nej w brzuch świni. Vo­or­hees mnie nie za­uwa­żył – sze­dłem nie­całe dwa me­try z tyłu i gwał­tow­nie ich wy­mi­ną­łem – do­póki wy­raz twa­rzy ochro­nia­rza nie spro­wo­ko­wał go, by się od­wró­cić, z miną wy­ra­ża­jącą ab­so­lutne za­sko­cze­nie i szok.

– Nie! Cof­nij się! Nie...

Ale w tej se­kun­dzie spust zo­stał po­cią­gnięty, lufy wy­ce­lo­wane w le­ka­rza abor­tera i huk pierw­szego strzału po­wa­lił Au­gu­stusa Vo­or­he­esa, wdzie­ra­jąc się w jego dolną szczękę i gar­dło w spo­sób wręcz po­tworny, jakby Pan po­sta­no­wił wy­ra­zić swój gniew jed­nym drap­nię­ciem po­tęż­nego pa­zura; zmyśl­nie ce­lo­wa­łem wy­soko, nie wie­dząc, czy abor­cyjny mor­derca ma na so­bie ka­mi­zelkę ku­lo­od­porną. (Póź­niej ujaw­niono, że Vo­or­hees nie miał ta­kiej ochrony – nie mógł obro­nić się przed lo­sem, który nań spadł). Mimo to w środku ogłu­sza­ją­cej eks­plo­zji Pan uspo­koił moje dło­nie i mo­głem spo­koj­nie zwró­cić broń w stronę ochro­nia­rza wi­no­wajcy, sto­ją­cego bli­sko i krzy­czą­cego: „Nie! Nie! Nie strze­laj!”, w nie­zdar­nej de­spe­ra­cji pró­bu­ją­cego się wy­co­fać, rę­kami nie­po­rad­nie za­sła­nia­ją­cego ciało, ale te słowa na­de­szły zbyt późno i zna­czyły tyle co skrze­cze­nie czar­nych pta­ków prze­la­tu­ją­cych po zi­mo­wym nie­bie nad nami, kiedy drugi strzał ode­rwał twarz i więk­szość gar­dła wi­no­wajcy, któ­rego po­zba­wione ży­cia ciało pa­dło w tył, tak jak wcze­śniej ciało Vo­or­he­esa, i oba ciała zwa­liły się na as­fal­towy pod­jazd przed sa­mo­cho­dem, ob­fi­cie bro­cząc krwią – trwało to kilka se­kund, tak jak pra­gnął Pan.

W eks­ta­zie, gdy Pan prze­cho­dził przez moje ręce i dło­nie ni­czym prąd elek­tryczny, le­dwo po­czu­łem od­rzut wy­strzału, który wal­nął mnie w ra­mię ni­czym ko­piący muł; było tylko odrę­twie­nie, które po­ja­wiło się po­tem, i ból do szpiku ko­ści.

– Boże, miej li­tość! Bóg wam wy­ba­czy...

Te słowa wy­szep­ta­łem, klę­ka­jąc nad upa­dłym grzesz­ni­kiem (wie­rzy­łem bo­wiem, że Vo­or­hees umrze, nie po­ka­jaw­szy się), ale praw­do­po­dob­nie zro­bi­łem to zbyt ci­cho, by kto­kol­wiek usły­szał je wśród krzy­ków i pła­czu za mo­imi ple­cami.

Świad­ków eg­ze­ku­cji było nie­wielu. Z po­wodu wcze­snej pory przed cen­trum zdą­żył się zgro­ma­dzić może z tu­zin pro­te­stu­ją­cych.

Se­kundy mi­jały tak bar­dzo po­woli. I zda­wało się, że Lu­ther Dun­phy od­szedł na bok i ob­ser­wo­wał. To, co wi­dział i sły­szał, do­cho­dziło do niego przy­tłu­mione z tej od­le­gło­ści.

Rów­nie spo­koj­nie, bo wszystko to Pan roz­ło­żył przede mną jak mapę geo­lo­giczną, która nie za­wiera dez­orien­tu­ją­cych nazw miejsc zwy­czaj­nej mapy, a tylko wy­rzeź­bione kon­tury Ziemi, po­ło­ży­łem ostroż­nie dwu­lu­fową strzelbę Moss­berga ka­li­ber 12 na pod­jeź­dzie, na nie­wiel­kim wznie­sie­niu, gdzie pęk­nię­cia bie­gły pro­sto­pa­dle do sie­bie i przy­po­mi­nały – przy­naj­mniej w mo­ich oczach – krzyż.

Ja­kieś trzy i pół me­tra od po­le­głych męż­czyzn i (po­ło­żo­nej na krzyżu) broni, pro­sto­pa­dle do niej, uklą­kłem.

Mię­dzy po­le­głymi męż­czy­znami a strzelbą, mię­dzy strzelbą a Lu­the­rem Dun­phym, mię­dzy Lu­the­rem Dun­phym a po­le­głymi męż­czy­znami można by na­ry­so­wać li­nie wy­zna­cza­jące trój­kąt o nie­rów­nych bo­kach, któ­rego wierz­choł­kiem byłby Krzyż Ukrzy­żo­wa­nia, wy­da­wa­łoby się, przy­pad­kowo po­wstały na as­fal­cie, któ­rego ni­gdy nie od­kry­łoby ludz­kie oko, gdyby nie Bo­ska in­ter­wen­cja i Pan pro­wa­dzący moją dłoń.

Je­stem po­tęż­nym męż­czy­zną i nie je­stem (już) spraw­nym męż­czy­zną. Stawy ko­la­nowe czę­sto bolą, to po­czątki ar­tre­ty­zmu. Ko­ści bio­drowe i mię­śnie dol­nej czę­ści ple­ców też czę­sto do­skwie­rają, ale wbrew tym przy­pa­dło­ściom ni­gdy nie na­rze­kam przed moim pra­co­dawcą ani in­nymi de­ka­rzami, nie daję też po­znać po so­bie bólu w trak­cie prac do­mo­wych (chyba że moja droga żona coś za­uważy, a trudno to przed nią ukryć, bo po­znała mnie do­sko­nale przez szes­na­ście lat mał­żeń­stwa), a te­raz, po za­bój­stwie abor­tera i jego wspól­nika mu­sia­łem bar­dzo ostroż­nie klęk­nąć z pod­nie­sio­nymi rę­kami (zda­ją­cymi się wa­żyć tonę, drżą­cymi i zdrę­twia­łymi), by cze­kać na przy­jazd po­li­cji z Mu­ske­gee.

Do­bry Boże, po­wie­rzam Ci swoją du­szę. Je­śli taka jest wola Twoja, wkrótce złą­czę się z Tobą w nie­bie.

Schy­li­łem głowę, za­mkną­łem oczy, które za­szły łzami. Zro­zu­mia­łem bo­wiem, że moje ży­cie Lu­thera Dun­phy’ego (to śmier­telne) wła­śnie do­bie­gło końca, na as­fal­to­wym pod­jeź­dzie przy­chodni dla ko­biet, dru­giego dnia li­sto­pada 1999 roku. Moje ży­cie jako ko­cha­ją­cego męża chrze­ści­ja­nina, ojca i oby­wa­tela Mu­ske­gee Falls w sta­nie Ohio. Było dla mnie ja­sne, że uro­dzi­łem się w San­du­sky w Ohio 6 marca 1960 roku i umrę te­raz, w tym miej­scu, po­nie­waż le­d­wie po­przed­niego wie­czoru „prze­czy­ta­łem” tę in­skryp­cję na na­grobku. Bóg dał, Bóg wziął.

Znajdą mnie po­grą­żo­nego w głę­bo­kiej mo­dli­twie, z rę­kami unie­sio­nymi w pod­dań­czym ge­ście, z otwar­tymi dłońmi nie­trzy­ma­ją­cymi broni. Głę­boko po­grą­żo­nego w mo­dli­twie „jak w tran­sie, ale współ­pra­cu­ją­cego” (tak za­pi­sano w ra­por­cie), kiedy po­li­cjanci hrab­stwa Bro­ome pod­cho­dzili do mnie z wy­mie­rzoną bro­nią.

W sercu pro­si­łem Pana, by dał mi w tej chwili schro­nie­nie u Sie­bie. Pro­si­łem Pana: po­zwól mi te­raz to za­koń­czyć. Ina­czej we­zmą mnie do nie­woli i zo­stanę osą­dzony w ich so­cja­li­stycz­nym, ate­istycz­nym są­dzie prawa, które się wy­rze­kło Cie­bie. Za­czną się ze mnie śmiać i szy­dzić, a w końcu ten ich ate­istyczny sąd skaże mnie na śmierć. Ale to bę­dzie śmierć na ich wa­run­kach – by­naj­mniej nie szybka. Do­sko­nale ro­zu­miem, że bę­dzie prze­dłu­żana i pełna wstydu i może nie znajdę w so­bie dość siły, by wy­trzy­mać tę roz­pacz. Bo­wiem cze­ka­nie na wy­rok w celi śmierci znisz­czy moją du­szę, tak jak wielka ot­chłań po­chła­nia skałę. Pro­si­łem Pana, by w swo­jej ła­sce po­zwo­lił mi wy­ko­nać ja­kiś nie­bez­pieczny gest w stronę po­li­cjan­tów, gdy przy­jadą, by za­strze­lili mnie tam, gdzie klę­cza­łem. By stra­cili mnie, otwie­ra­jąc do mnie ogień; le­że­li­by­śmy wtedy wszy­scy trzej, po­zba­wieni ży­cia, na as­fal­to­wym pod­jeź­dzie tam­tego ranka, jako znak dla ca­łego świata, że abor­cyjna rzeź­nia musi się za­koń­czyć.

Ale Pan w swo­jej wszech­moc­nej mą­dro­ści nie dał mi tej ła­ski. Choć Pan był tak bli­sko mnie jak bi­jące serce w klatce pier­sio­wej, te­raz wy­co­fał się ode mnie na górę, by ob­ser­wo­wać swego sługę i żoł­nie­rza w po­kło­siu Jego mi­sji.

Nie umar­łem tam­tego ranka. Za­miast tego Pan ze­słał mi odrę­twie­nie, cał­ko­wite pod­da­nie. Za­kuto mnie w kaj­danki i za­brano do aresztu stanu Ohio, z któ­rego mia­łem już nie wyjść żywy.

Zwroty

Ży­cie składa się ze zwro­tów. Tak je na­zy­wam.

Zwrot to nie­spo­dzianka. Kiedy ktoś ła­pie cię od tyłu za ra­miona, mu­sisz się od­wró­cić, by zo­ba­czyć coś, co do tego mo­mentu było przed tobą ukryte.

Zwrot – i już ni­gdy nie bę­dziesz taki sam. Przej­rzysz na oczy. Choć wszy­scy, któ­rzy cię znają, będą przy­się­gać, że wła­śnie ta­kiego cię znają.

Dzie­sięć dni przed eg­ze­ku­cją Vo­or­he­esa „zu­peł­nym przy­pad­kiem” po­ja­wi­łem się pod kli­niką dla ko­biet kilka mi­nut wcze­śniej niż zwy­kle, czyli mię­dzy siódmą czter­dzie­ści pięć a ósmą rano. Tam­tego dnia na au­to­stra­dzie pa­no­wał chyba mniej­szy ruch, więc kiedy przy­je­cha­łem i za­par­ko­wa­łem na ulicy, oprócz mnie był w cen­trum tylko je­den pro­te­stu­jący, znany mi z wi­dze­nia męż­czy­zna ja­kieś dzie­sięć lat ode mnie star­szy (wkrótce mia­łem skoń­czyć trzy­dzie­ści dzie­więć), ale nie po­zna­łem jego peł­nego imie­nia i na­zwi­ska – Stoc­kard mo­głoby być za­równo jed­nym, jak i dru­gim. Na jego twa­rzy ma­lo­wały się god­ność i de­ter­mi­na­cja, dzięki któ­rym z miej­sca uzna­wa­łeś go za czło­wieka Boga, być może ka­to­lic­kiego księ­dza bez for­mal­nych szat. Albo, jak się cza­sem zda­rza, by­łego księ­dza. Tak jak ja je­stem by­łym, co prawda nie pa­sto­rem, ale cy­wil­nym du­chow­nym w Ko­ściele Je­zu­so­wym Świę­tego Pawła. Przy­wi­ta­li­śmy się jak przy­ja­ciele, ale po­wścią­gli­wie, bo nie na­leżę do lu­dzi, któ­rzy po­chop­nie po­dają dłoń, uwa­żam też na tych „wy­lew­nych” (jak ich na­zy­wają). Za­czę­li­śmy ci­cho roz­ma­wiać (w tym cza­sie przy­by­wali inni, po­je­dyn­czo lub w pa­rach, ale my sta­li­śmy tro­chę da­lej) i wtedy po­wie­dział mi, że le­karz abor­ter Vo­or­hees jest już w bu­dynku kli­niki. Vo­or­hees przy­je­chał przed siódmą trzy­dzie­ści, przy­wio­zła go va­nem eskorta (wstyd, ale ten ochot­nik z Kli­niki dla Ko­biet Hrab­stwa Bro­ome był eme­ry­to­wa­nym ma­jo­rem ar­mii ame­ry­kań­skiej, na­zy­wał się Ti­mo­thy Bar­ron, miał pięć­dzie­siąt osiem lat) i pod­je­chali od tyłu, by za­par­ko­wać z dala od ulicy. Per­so­nel (same ko­biety, w tym kilka za­re­je­stro­wa­nych pie­lę­gnia­rek) za­trud­niony w cen­trum lub pra­cu­jący tam ochot­ni­czo zwy­kle przy­jeż­dża przed ósmą, a te­raz wła­śnie jest punkt ósma i za­czy­nają się po­ja­wiać pierw­sze matki, wtedy zdą­żyła też już przy­je­chać ochrona po­li­cyjna, mię­dzy siódmą trzy­dzie­ści a siódmą czter­dzie­ści pięć. Jed­nak tego dnia po­li­cjanci (czyli dwóch funk­cjo­na­riu­szy z Mu­ske­gee Falls, któ­rzy przez cały czas sie­dzą w au­cie albo stoją w jego po­bliżu, chyba że mają ja­kiś po­wód, by zbli­żyć się do bu­dynku) nad­je­chali do­piero o siód­mej pięć­dzie­siąt je­den.

Ostroż­nie za­py­ta­łem mego to­wa­rzy­sza:

– Czy to ozna­cza, że le­karz abor­ter przy­jeż­dża tu cza­sami dużo wcze­śniej, przed ochroną?

I Stoc­kard od­parł, że tak, ostat­nio na­wet czę­ściej niż kie­dyś.

– Vo­or­hees przy­jeż­dża tu­taj wcze­śniej, żeby zna­leźć się bez­piecz­nie w środku, za­nim otwo­rzą drzwi – do­dał.

W tym, jak wy­ma­wiał na­zwi­sko „Vo­or­hees”, sły­sza­łem wście­kłość.

Vo­or­hees był no­wym sze­fem kli­niki, po­ja­wił się tu w lipcu 1999 roku, po­przed­nio pra­co­wał jako abor­ter w Mi­chi­gan. Wie­dzie­li­śmy, że od dawna jest zwią­zany z ru­chem pla­no­wa­nego ro­dzi­ciel­stwa i spe­cja­li­zuje się w po­łoż­nic­twie i gi­ne­ko­lo­gii. Przy­je­chał do Mu­ske­gee Falls po tym, jak zre­zy­gno­wała po­przed­nia dy­rek­torka, kie­ru­jąca przy­chod­nią za­le­d­wie przez sie­dem mie­sięcy.

Przez krótki czas wy­da­wało się moż­liwe, że Kli­nika dla Ko­biet Hrab­stwa Bro­ome zo­sta­nie za­mknięta. Ce­lem na­szej kam­pa­nii było znie­chę­ce­nie i zdys­kre­dy­to­wa­nie wszyst­kich zwią­za­nych z kli­niką. Nie­któ­rzy pro­po­no­wali jej pod­pa­le­nie (ja do nich wów­czas nie na­le­ża­łem). Jed­nak po­tem po­ja­wił się Au­gu­stus Vo­or­hees, czło­wiek o wia­do­mej re­pu­ta­cji, któ­rego na­zwi­sko znaj­do­wało się na li­ście Po­szu­ki­wani: mor­dercy dzieci są wśród nas, pu­bli­ko­wa­nej w new­slet­te­rach biu­le­tynu Ar­mii Boga „Straż­nik”.

W tam­tym cza­sie, w paź­dzier­niku 1999 roku, Vo­or­hees był na tej li­ście nu­me­rem trzy. Do mo­mentu za­bój­stwa abor­tera Paula Eri­cha w Li­ving­ston w sta­nie Ken­tucky, któ­rego Shaun Har­ris do­ko­nał sześć ty­go­dni wcze­śniej, Vo­or­hees był nu­me­rem cztery.

Kiedy je­den mor­derca zo­staje usu­nięty z li­sty, po­zo­stali prze­su­wają się w górę.

Obec­nie znaj­duje się na niej dzie­więt­na­ście na­zwisk, wy­łącz­nie le­ka­rzy – męż­czyzn od­rzu­ca­ją­cych swoje po­wo­ła­nie: po pierw­sze nie szko­dzić.

W so­cja­li­stycz­nych, ate­istycz­nych me­diach agi­tuje się in­ten­syw­nie za ocen­zu­ro­wa­niem strony in­ter­ne­to­wej Ar­mii Boga. I za usu­nię­ciem z niej li­sty „po­szu­ki­wa­nych”. Ale wol­ność słowa to na­sze prawo wy­ni­ka­jące z pierw­szej po­prawki do kon­sty­tu­cji Sta­nów Zjed­no­czo­nych.

Po­dob­nie jak prawo oby­wa­teli ame­ry­kań­skich do no­sze­nia broni.

Ar­mia Boga wie­rzy, że każdy za­mor­do­wany abor­ter mor­derca ozna­cza ra­tu­nek dla ży­cia dzieci. Je­śli Vo­or­hees zo­stałby zdjęty, dzieci, które zgi­nę­łyby z jego ręki oraz z ręki in­nych na­śla­du­ją­cych go le­ka­rzy, mia­łyby szansę żyć.

Co­dzien­nie w sa­mej tylko kli­nice w Mu­ske­gee z uży­ciem na­rzę­dzi abor­cyj­nych za­bi­jało się od pięt­na­stu do dwu­dzie­stu nie­mow­ląt (we­dług na­szych sza­cun­ków). Te prze­ra­ża­jące liczby można po­mno­żyć przez liczbę wszyst­kich abor­te­rów w ca­łych Sta­nach Zjed­no­czo­nych – by­wają dni, w któ­rych do­ko­nuje się se­tek mor­derstw!

To po­tworne, że choćby jedno dziecko może umrzeć w ten spo­sób i na­wet jedna taka śmierć po­winna in­spi­ro­wać chrze­ści­jan, by po­wsta­wali i pro­te­sto­wali.

W spo­so­bie, w jaki mój to­wa­rzysz wy­ma­wiał na­zwi­sko „Vo­or­hees”, zna­la­zły się całe to obrzy­dze­nie i gniew.

Tam­tego ranka nie wy­py­ty­wa­łem już do­kład­niej o czas przy­jazdu abor­tera Vo­or­he­esa. Nie oka­zy­wa­łem przy mym to­wa­rzy­szu żad­nego szcze­gól­nego za­in­te­re­so­wa­nia czy zmar­twie­nia. Nie na­leżę do lu­dzi, któ­rym mó­wie­nie przy­cho­dzi z ła­two­ścią, i moim in­stynk­tem jest chro­nić in­nych – taki mam zwy­czaj jako mąż i oj­ciec. Nie chcia­łem, by – gdy­bym zde­cy­do­wał się dzia­łać dzięki in­for­ma­cjom do­star­czo­nym przez Stoc­karda – ten nie­winny czło­wiek zo­stał aresz­to­wany jako wspól­nik ja­kich­kol­wiek mo­ich czy­nów. Przy­wódcy ostrze­gali nas, że nie po­winno się an­ga­żo­wać in­nych w na­sze dzia­ła­nia, bo mo­głoby to spro­wo­ko­wać po­li­cję do zbio­ro­wego oskar­że­nia, oczer­nie­nia i uka­ra­nia nie­win­nych, po­czy­na­jąc od na­szych ro­dzin oraz po­zo­sta­łych pro­te­stu­ją­cych. Za­miast tego pod­nio­słem więc trans­pa­rent, jakby to był po pro­stu ko­lejny zwy­czajny po­ra­nek w moim ży­ciu, choć w mo­jej gło­wie roz­legł się ogłu­sza­jący szum – z ra­do­ści nie po­tra­fi­łem lo­gicz­nie my­śleć.

Bóg prze­słał mi oso­bi­stą wia­do­mość, któ­rej nie mo­głem zi­gno­ro­wać ani błęd­nie zin­ter­pre­to­wać: Mor­derca nie jest chro­niony! Bę­dzie wy­sta­wiony na cel!

Ze wsty­dem przy­znaję, że nie mia­łem (jesz­cze) siły, by skon­fron­to­wać się z tym zwro­tem. Rano, kiedy opu­ści­łem po­ste­ru­nek pod kli­niką, by po­je­chać do pracy, uczu­cie ra­do­ści znik­nęło, by­łem wzbu­rzony i ner­wowy – pró­bo­wa­łem o tym nie my­śleć.

Przez kilka dni to czu­łem. Jak coś dry­fu­ją­cego w moim oku, nie do końca praw­dzi­wego, a jed­nak de­kon­cen­tru­ją­cego. Tak jak wtedy, kiedy ga­piąc się na coś, pró­bu­jesz nie wi­dzieć ma­leń­kiego pły­wa­ją­cego w oku pyłku, ale nie mo­żesz go nie za­uwa­żać.

To. Moż­li­wość, że Pan Bóg, który prze­ma­wiał do in­nych i po­ka­zy­wał spo­sób, w jaki Jego wola może zo­stać wy­peł­niona w świe­cie lu­dzi, być może w końcu prze­mó­wił do mnie – prze­ra­ża­jące, bo nie mo­głem po­dzie­lić się tym z ni­kim, na­wet z moją drogą żoną.

Jed­nak za­wsze, kiedy by­łem sam albo kiedy od­pły­wa­łem my­ślami od in­nych (na­wet od mo­ich młod­szych dzieci cią­gną­cych mnie za rę­kaw, trą­ca­ją­cych gło­wami, pro­szą­cych: „Ta­tu­uuś, pacz!” w ten swój spo­sób, który roz­dzie­rał mi serce), by­łem wciąż świa­domy tego. 

Ostat­nio przy­jeż­dża wcze­śniej. Przed po­li­cyjną ochroną.

Ile mi­nut? Może dzie­sięć, dwa­na­ście...

Ten czło­wiek jest mor­dercą i w do­datku tchó­rzem. Ukrywa się wśród ko­biet, nad któ­rymi się pa­stwi. I które oka­le­cza.

Vo­or­hees. Je­den z li­sty.

Czy Stoc­kard wy­po­wie­dział do mnie te słowa? Czy prze­ka­zał mi je bez­gło­śnie?

Za ośmio­kąt­nymi szkłami oku­la­rów bez opra­wek jego oczy lśniły od emo­cji. Nie mu­siał wcale mó­wić: „Mor­dercę trzeba po­wstrzy­mać! Je­den z nas musi go po­wstrzy­mać”.

W pracy, kiedy ukła­da­łem gonty na da­chu domu nad pa­ro­wem w re­zy­den­cjal­nej oko­licy Mu­ske­gee Falls (nowy dom ko­lo­nialny, tak wielki, że po­mie­ściłby dwa moje, bo sama działka miała po­nad hek­tar, sześć razy tyle co moja) i wbi­ja­łem gwoź­dzie, każde ude­rze­nie młotka było jak cios w serce: Dziecko za­bite młot­kiem, dziecko wy­sy­sane z ma­cicy matki, dziecko, któ­remu od­ma­wia się uro­dze­nia, dziecko, które umrze. Ciało ko­biety czy dziew­czynki zo­staje zbez­czesz­czone na­rzę­dziem abor­tera i jej du­sza jest zbez­czesz­czona. Te, które Pan chce uczy­nić mat­kami, czę­sto pod­da­wane są pra­niu mó­zgu, nie wie­dzą, na co się go­dzą.

Ko­bieta nie zna wła­snego umy­słu. Szcze­gól­nie ko­bieta, która za­cho­dzi w ciążę, wtedy bo­wiem jej stan psy­chiczny zo­staje za­bu­rzony przez tak zwane hor­mony.

Wszyst­kie ko­biety, które znam – moja matka, sio­stra i moja droga żona Edna Mae – przy­znają, że tak jest. I drę­czone pro­ble­mami ko­biety, które po­cie­sza­łem, bę­dąc cy­wil­nym du­chow­nym w na­szym Ko­ściele. Ko­bieta czę­sto mówi, że nie miała na my­śli tego, co po­wie­działa w zło­ści lub zde­ner­wo­wa­niu, że na­szło ją ja­kieś sza­leń­stwo. Że to „ten czas w mie­siącu”. Albo „ude­rze­nia go­rąca”. Kiedy sza­tan mówi przez ko­biece usta, te ro­bią się brzyd­kie i wy­krzy­wione. A w my­ślach ko­biety po­ja­wia się sza­tań­skie uczu­cie. Sła­bość ko­biety czy dziew­czyny pod­da­ją­cej się męż­czyź­nie to nie naj­gor­szy grzech, to grzech, który zo­staje wy­ba­czony, tak jak Je­zus wy­ba­czył Ma­rii Mag­da­le­nie. Ale to fakt: ko­bietę na­leży chro­nić przed naj­więk­szym błę­dem jej ży­cia.

Myśl, że na­sze wła­sne uko­chane dzieci mo­głyby zgi­nąć z ręki abor­tera, gdyby oko­licz­no­ści były inne. Bo prze­cież los jest ślepy, nie da się go kon­tro­lo­wać.

Dziecko to ty sam. A jed­nak oczy­wi­ście dziecko to nie ty sam, to nie­wia­doma.

Je­ste­śmy tu, na ziemi, by się na­wza­jem chro­nić i ko­chać, a naj­więk­szą od­po­wie­dzial­ność po­no­simy za naj­mniej­szych – dzieci i nie­mow­lęta.

Na da­chach do­mów ob­cych lu­dzi czę­sto na­cho­dziły mnie ta­kie my­śli. W moim za­wo­do­wym ży­ciu, roz­po­czę­tym, kiedy mia­łem czter­na­ście lat w San­du­sky, gdzie mój oj­ciec był sto­la­rzem i de­ka­rzem, to on pierw­szy za­brał mnie na bu­dowę. Oj­ciec nie­wiele mó­wił i rzadko mnie do­ty­kał (tak jak mo­ich braci czy sio­stry), chyba że wtedy, gdy mu­siał zła­pać mnie za rękę, bym bez­piecz­nie wszedł na ja­kiś dach – „Mam cię!”.

To było jak bło­go­sła­wień­stwo: tata mocno ła­piący za rękę.

Mar­twi mnie, że w obec­nych cza­sach mło­dzi chłopcy nie mogą pra­co­wać na da­chach i w sto­larce. Nie mogę za­bie­rać ze sobą Luke’a na bu­dowę i ocze­ki­wać, że Fi­scher Con­struc­tion go przyj­mie. Nie je­stem też pe­wien, czy Luke chce pra­co­wać tak jak ja. I czy bę­dzie miał tak sprawne ręce jak ja w jego wieku.

Je­śli we­sp­niesz się na dach ja­kie­go­kol­wiek bu­dynku, zo­sta­jesz wy­nie­siony po­nad swój stan na­tu­ralny. Są ta­kie my­śli, które przyjdą do cie­bie tylko na da­chu, bo przede wszyst­kim, kiedy się wy­pro­stu­jesz i unie­siesz wzrok, niebo otwo­rzy się nad tobą w spo­sób inny niż wtedy, kiedy je­steś na ziemi. Drzewa cię nie prze­ra­stają, nie­które są pod tobą albo na rów­nym z tobą po­zio­mie. Gdy mia­łem czter­na­ście lat, eks­cy­to­wało mnie ta­kie wspi­na­nie się na da­chy, cu­dow­nie było wziąć mło­tek i pra­co­wać ra­zem z oj­cem, wie­dzieć, że jest ze mnie „cho­ler­nie dumny”, jak ma­wiał (nie do mnie, do in­nych), i wi­dzieć za­zdrość w oczach męż­czyzn, że mój oj­ciec ma ta­kiego syna jak Lu­ther, tak do­brze pra­cu­ją­cego, ni­gdy nie­na­rze­ka­ją­cego czy znu­dzo­nego jak to czę­sto chłopcy. Nie by­łem przy­go­to­wany na mą­drość Pana (w tam­tym cza­sie w mo­jej du­szy była jesz­cze chro­po­wa­tość), jed­nak od po­czątku to „roz­stą­pie­nie się” nieba ro­biło na mnie duże wra­że­nie. Trudno wy­ja­śnić, co to było, po­czu­łem jed­nak nie­po­ko­jącą świa­do­mość, że ża­den mój czyn nie po­zo­sta­nie nie­zau­wa­żony i nie­osą­dzony.

To jest pierw­szy fakt – owo „otwar­cie się” nieba – a drugi to ten, że dach za­zwy­czaj ucieka ci spod stóp, a to coś zu­peł­nie in­nego od sta­nia na ziemi. Żad­nego da­chu nie bie­rze się za pew­nik, bo jest bar­dzo praw­do­po­dobne, że bę­dzie miał spa­dek, więc nie­ustan­nie mu­sisz się mieć na bacz­no­ści. Gdy sto­isz mocno na ziemi, jest ina­czej. Na­wet pi­jak wie, że zie­mia jest równa. Na da­chu mu­sisz mieć ro­bo­cze buty z gu­mo­wymi po­de­szwami. Po­trze­bu­jesz czapki, by osło­nić oczy od słońca. Mu­sisz wło­żyć rę­ka­wice. W kosz­mar­nym śnie sto­isz na da­chu (bar­dzo stro­mym) nie­osło­nięty, bez ka­sku, rę­ka­wic i po­rząd­nych bu­tów, a kiedy szu­kasz dra­biny, wi­dzisz, że ktoś ją za­brał i nie masz jak zejść.

Pot ob­lewa cię ca­łego, kiedy wi­dzisz, że ktoś za­brał dra­binę.

Je­śli ze­sko­czysz z da­chu, mo­żesz po­ła­mać nogi. Mo­żesz zła­mać krę­go­słup, skrę­cić kark. Cho­dzisz po da­chu na mięk­kich ko­la­nach, przy­sia­dasz na pię­tach, szu­kasz dra­biny, któ­rej tam nie ma. Ale dziwne, że nie ma też ni­kogo in­nego. W praw­dzi­wym ży­ciu ni­gdy nie znaj­dziesz się sam na da­chu z młot­kiem w dłoni, nie znaj­duję cze­goś ta­kiego w swo­jej pa­mięci od czter­na­stego roku ży­cia, jed­nak we śnie ktoś za­brał dra­binę i wszy­scy so­bie po­szli, w tym bry­ga­dzi­sta, a niebo nad tobą jest otwarte.

Przez pierw­sze lata każ­dego ranka eks­cy­to­wało mnie, ja­kie nowe my­śli po­ja­wią się tego dnia! Bo za­wsze są nowe my­śli, jak wia­do­mo­ści z nieba.

Wtedy Pan czę­sto do mnie mó­wił. Je­zus mó­wił, by po­cie­szyć mnie w chwili tro­ski, ale rów­nież by ra­do­wać się ze mną w chwili szczę­ścia.

Po­nie­waż nie za­wsze wiesz, że je­steś szczę­śliwy, do­póki nie zo­sta­nie ci to po­wie­dziane. Że otrzy­ma­łeś bło­go­sła­wień­stwa – na przy­kład dzieci i ko­cha­jącą żonę, od­daną chrze­ści­jankę, oraz stałą pracę, na­wet w cza­sach „re­ce­sji” – o tym musi po­in­for­mo­wać cię ktoś, kto ma wie­dzę więk­szą od cie­bie.

Tyle że od czasu Da­phne te my­śli nie są nowe. Jak lep, do któ­rego mu­chy przy­cze­piają się i bzy­czą. Żadna mu­cha, która utknie na tym kle­ją­cym pa­pie­rze, nie uwolni się, a po­ja­wią się ko­lejne i ugrzę­zną, także bzy­cząc.

To są bzy­czące my­śli.

Tak działo się szcze­gól­nie w go­rą­cych mie­sią­cach. Smród papy mięk­ną­cej na słońcu przy­po­mina woń my­szy, my­siego tru­chła w piw­nicy. Z da­leka sły­sza­łem, jak inni roz­ma­wiają. I ha­łas młotka. Ale bzy­czące my­śli wciąż prze­szka­dzały.

Wbi­łem się pię­tami w po­chyłe de­ski, od­dech zgęst­niał z wy­siłku. Pot pły­nął po skro­niach. Smród mo­jego ciała wy­dzie­la­ją­cego pot jak łzy.

Jed­nak od­kąd Stoc­kard się do mnie ode­zwał i za­pa­no­wało mię­dzy nami nie­wy­po­wie­dziane po­ro­zu­mie­nie, na­stał nowy czas. Niebo miało per­łowy i ja­sny ko­lor. Nie było wi­dać słońca, ale po­wie­trze i tak lśniło. Ob­łoki przy­bie­rały za­ska­ku­jące kształty, ku­siły, by ga­pić się na nie dłu­gimi mi­nu­tami. Ku­siło też ob­ser­wo­wa­nie prze­pły­wa­ją­cych chmur. A te­raz lato mi­nęło, zro­bił się późny paź­dzier­nik i wy­da­wało się, że białe świa­tło od­bija się od papy.

Bo­skie świa­tło. Te­raz masz otwarte oczy.

Ude­rze­nia mo­jego młotka były silne, pre­cy­zyjne. Wbi­ja­łem trzy­ca­lowe gwoź­dzie w gonty, za­bez­pie­cza­łem je w zstę­pu­ją­cych rzę­dach. Z każ­dym ude­rze­niem po­ja­wiało się py­ta­nie – kto bę­dzie na­stępny? Kto na­stępny wy­stąpi? Kto ude­rzy na wroga? Moi to­wa­rzy­sze wy­stą­pili już z od­wagą na Flo­ry­dzie, w Ken­tucky, w Mi­chi­gan, w No­wym Jorku i w Ohio.

Obrona nie­na­ro­dzo­nego. Uza­sad­nione za­bój­stwo.

Utkwiło mi w świa­do­mo­ści, że je­den z to­wa­rzy­szy z Ar­mii Boga, Ja­mes Kopp (nie zna­łem go oso­bi­ście), za­mor­do­wał le­ka­rza abor­tera Bar­netta Sle­piana w Buf­falo nie­mal rok wcze­śniej – w Dzień We­te­rana (11 li­sto­pada) 1998 roku, i nie­dawno ska­zano go na do­ży­wo­cie bez moż­li­wo­ści wcze­śniej­szego zwol­nie­nia. Wielu z nas mo­dli się, by nie wpadł w roz­pacz. Kilka lat wcze­śniej mę­czen­nik Mi­chael Grif­fin wy­stą­pił, by za­mor­do­wać wie­lo­krot­nego abor­tera Da­vida Gunna w kli­nice dla ko­biet w Pen­sa­coli na Flo­ry­dzie, i wy­mie­nił jego ży­cie na swoje. Był jesz­cze Te­rence Mit­chell w Tra­verse City w Mi­chi­gan (za któ­rego mo­dli­li­śmy się w ze­szłym roku), uznany za win­nego mor­der­stwa i ska­zany na do­ży­wo­cie. W Li­ving­ston w Ken­tucky był Shaun Har­ris, który za­strze­lił abor­tera Paula Eri­cha i wciąż czeka na pro­ces...

A te­raz Pan zwró­cił swój wzrok na Lu­thera Dun­phy’ego i nie mo­głem się ukryć. Na da­chu domu wy­cho­dzą­cego na pa­rów, domu bo­ga­cza, pod okiem słońca tłu­ką­cego w moją głowę przez szma­cianą czapkę, pro­sto do mó­zgu. Jakby to był pro­blem z pod­ręcz­nika do geo­me­trii mo­jego syna Luke’a – ka­zano mi zro­zu­mieć, że po­ja­wiła się ko­lejna osoba, która musi dzia­łać, i tą osobą będę ja.

Po­wiedz tylko słowo, a bę­dzie uzdro­wiona du­sza moja.

W moim ży­ciu były inne ostre zwroty. Zwroty, które zmie­niły bieg mo­jego ży­cia, choć zwy­kle zda­wa­łem so­bie z tego sprawę do­piero póź­niej. Jed­nak ni­gdy ża­den zwrot nie był tak ja­sny jak mi­sja wy­zna­czona mi przez Pana.

Przez resztę tam­tego dnia pra­co­wa­łem cię­żej niż kto­kol­wiek inny z na­szej ekipy. Cię­żej niż młodsi męż­czyźni, któ­rzy zbyt wiele czasu mar­no­wali na roz­mowy i żarty, prze­kli­na­nie, opo­wia­da­nie świń­skich dow­ci­pów. Jakby opo­wia­da­nie świń­skich dow­ci­pów nie za­tru­wało ust. A taki śmiech, zbyt gło­śny, jak sko­wyt hieny, mę­czy ludzką du­szę.

Ty, Lu­the­rze Dun­phy. Ty je­steś wy­bra­nym.

Ty masz za­bić abor­tera mor­dercę Vo­or­he­esa, by twoi bra­cia chrze­ści­ja­nie mo­gli się ra­do­wać.

Przy wbi­ja­niu gwoź­dzi po­ja­wia się nie­po­kój, ale to kon­tro­lo­wany nie­po­kój. Cie­sielka to dzia­ła­nie kon­tro­lo­wane, zmie­rza do celu. Je­den gwóźdź, po­tem ko­lejny. Se­kwen­cja gwoź­dzi przy bu­do­wie domu. Ile gwoź­dzi, ile ude­rzeń młotka! Pan spo­gląda w za­dzi­wie­niu na Lu­thera Dun­phy’ego, któ­remu bar­dzo jest rad.

„Lu­ther? Hej...”

Uno­szą się ku mnie głosy z dołu, które sły­sza­łem (oczy­wi­ście, że sły­sza­łem), ale z od­le­gło­ści, le­d­wie prze­bi­jają się przez ten waż­niej­szy głos szep­czący mi do ucha.

Wo­łał mnie bry­ga­dzi­sta, Ed Fi­scher. I ktoś jesz­cze – wo­łał po imie­niu. Ale z szoku, że Lu­ther Dun­phy zo­stał wy­brany przez Pana i że Lu­ther Dun­phy to ja, nie by­łem w sta­nie od­po­wie­dzieć, więc tylko ga­pi­łem się na nich otę­piały.

Oczy­wi­ście, że Lu­ther Dun­phy był do­sko­na­łym de­ka­rzem. I pod każ­dym wzglę­dem świet­nym pra­cow­ni­kiem. Od­po­wie­dzialny, mo­głeś na nim po­le­gać, ni­gdy się nie spie­szył, ni­gdy nie zro­bił nic byle jak albo nie­uważ­nie, ni­gdy nie pił w pracy, ni­gdy nie wda­wał się w kłót­nie, pra­co­wał dla nas od je­de­na­stu lat, a wolne – może z sześć ty­go­dni – wziął tylko wtedy, gdy le­czył się po wy­padku, w któ­rym o mało nie zgi­nął. Ale na­wet wów­czas wró­cił tak szybko, jak tylko mógł, i choć cza­sami na jego twa­rzy było wi­dać ból, ni­gdy nie na­rze­kał.

W prze­ci­wień­stwie do więk­szo­ści lu­dzi, z któ­rymi pra­cu­jemy, Lu­ther rzadko tra­cił cier­pli­wość. Nie prze­kli­nał też i nie mó­wił spro­śno­ści, zu­peł­nie ina­czej niż ci wszy­scy, któ­rzy tylko kurwa to, kurwa tamto, kurwa mać, tylko tyle po­tra­fią po­wie­dzieć... Nie za­sko­czyło mnie, kiedy do­wie­dzia­łem się z wia­do­mo­ści, że za­nim się tu­taj prze­niósł, uczył się na pa­stora w ja­kiejś szkole bi­blij­nej w To­ledo.

Było oczy­wi­ste, że Lu­ther uważa na to, co mówi. Z pew­no­ścią nie ob­ga­dy­wał ni­kogo za ple­cami. I ni­gdy się nie zło­ścił – tak żeby było wi­dać.

Z po­wodu re­ce­sji nie bu­du­jemy już tak dużo jak kie­dyś. Nie­któ­rych lu­dzi mu­sia­łem zwol­nić, ale Lu­thera Dun­phy’ego chcia­łem za­trud­niać, kiedy tylko się dało. Miał do­świad­cze­nie i umie­jęt­no­ści, no i ro­dzinę, małe dzieci, więc oczy­wi­ście się mar­twił, kiedy mu mó­wi­łem, że jest mniej go­dzin pracy, wi­dzia­łem tro­skę na jego twa­rzy. Ale ni­gdy się nie zło­ścił.

Cza­sami Lu­ther „od­la­ty­wał” – pa­trzył na cie­bie, gdy do niego mó­wi­łeś, ale cię nie wi­dział, w jego spoj­rze­niu po­ja­wiał się taki pu­sty wy­raz jak u osoby, która śpi z otwar­tymi oczami...

Ten okropny wy­pa­dek, który prze­żył w ze­szłym roku na au­to­stra­dzie... Jedno z jego młod­szych dzieci zgi­nęło, Lu­ther pro­wa­dził. Nikt ni­gdy z nim o tym nie roz­ma­wiał, bo u dia­bła, nie wia­domo, co po­wie­dzieć...

Wie­dzie­li­śmy, że Lu­ther jest człon­kiem tego Ko­ścioła pro­te­stanc­kiego – na­zywa się Ko­ściół Je­zu­sowy Świę­tego Pawła. Wie­dzie­li­śmy, że bie­rze ak­tywny udział w pi­kie­tach pod przy­chod­nią dla ko­biet, które na­zy­wają czu­wa­niem. Ale ni­komu nie przy­szło o głowy, że to zaj­dzie tak da­leko – że to aku­rat Lu­ther Dun­phy z zimną krwią za­strzeli dwie osoby, na­wet je­śli to byli mor­dercy dzieci, Jezu, nikt by tego nie prze­wi­dział.

Cud Ma­łej Dłoni

Kiedy pierw­szy raz do­wie­dzia­łem się o Ma­łej Dłoni, by­łem za­sko­czony.

To wtedy w moim ży­ciu na nowo po­ja­wiła się Edna Mae. I Ko­ściół Je­zu­sowy Świę­tego Pawła. Był to czas wiel­kiego szczę­ścia, ale też czas, kiedy czę­sto coś dła­wiło mnie w gar­dle, aż mia­łem trud­no­ści z od­dy­cha­niem i nie mo­głem nic po­wie­dzieć, do oczu na­pły­wały łzy, ta­kie łzy, które po­ja­wiają się w go­rą­cym po­wie­trzu, a nie ze smutku; bo ja nie by­łem wów­czas za­tro­skany, nie pa­trzy­łem wstecz, ale ra­do­wa­łem się, że wkrótce się oże­nię i ra­zem z moją drogą Edną Mae za­ło­żymy ro­dzinę.

Z ko­ścioła mie­li­śmy brać ulotki do roz­da­wa­nia zna­jo­mym czy są­sia­dom, do zo­sta­wia­nia w wy­bra­nych miej­scach, i na jed­nej z nich, na pierw­szej stro­nie, wid­niała rączka, która wy­glą­dała na dłoń nie­mow­lę­cia tak ma­łego, że do­piero co na­ro­dzo­nego albo jesz­cze nie­na­ro­dzo­nego.

CUD MA­ŁEJ DŁONI

W trak­cie za­biegu usu­wa­nia ciąży, kiedy le­karz abor­ter za­mie­rzał swo­imi krwa­wymi na­rzę­dziami siłą usu­nąć ży­jące nie­mowlę z łona matki, na­gle zo­ba­czył u uj­ścia ma­cicy ja­kiś ruch i po­czuł do­tyk – gdy za­sko­czony wpa­try­wał się w to miej­sce, na jego palcu za­mknęła się mała dłoń i ści­snęła, jakby chciała krzyk­nąć:

Ja żyję! Ja żyję! Nie za­bi­jaj mnie, ja żyję!

Za­bieg abor­cyjny wstrzy­mano, bo­wiem ani le­karz, ani po­ma­ga­jąca mu pie­lę­gniarka (która wi­działa Małą Dłoń) nie byli w sta­nie go kon­ty­nu­ować. Od tam­tej chwili chi­rurg nie prze­pro­wa­dził już żad­nej abor­cji, stał się za to obrońcą nie­na­ro­dzo­nych i zor­ga­ni­zo­wał kru­cjatę le­ka­rzy prze­ciwko abor­cji. Pie­lę­gniarka już ni­gdy nie asy­sto­wała przy żad­nym za­biegu i po­mo­gła zor­ga­ni­zo­wać się in­nym pra­cow­ni­kom me­dycz­nym w kru­cja­cie prze­ciwko abor­cji. Rów­nież młoda matka do­świad­czyła prze­miany i po­sta­no­wiła za­cho­wać dziecko, które w pełni doj­rzało i uro­dziło się w wy­niku na­tu­ral­nego po­rodu, zdrowe i wa­żące ... ki­lo­gra­mów.

I tak Mała Dłoń wciąż chwyta wszyst­kich za serca.

Edna Mae dała mi tę ulotkę do prze­czy­ta­nia. Po­tem po ci­chu po­de­szła, do­tknęła mego ra­mie­nia i zo­ba­czyła, że mam twarz ko­loru po­piołu, a w sercu mi­łość i trwogę przed Pa­nem, i wtedy w mil­cze­niu mnie ob­jęła.

Obrona bez­bron­nych

„Każda abor­cja ma dwie ofiary: mar­twe dziecko i mar­twe su­mie­nie”.

To są słowa Matki Te­resy. Rzym­sko­ka­to­lic­kiej świę­tej, o któ­rej nie sły­sze­li­śmy. Jej wy­po­wiedź przy­to­czył pro­fe­sor Wil­lard Wohl­man.

Py­ta­nia brzmiały: Czym jest twoje su­mie­nie? Co Bóg mówi tobie? Skąd wiesz, że zo­sta­łeś wy­brany przez Boga, by dzia­łać wbrew pań­stwu? Skąd wiesz, że ży­cze­niem Boga jest, byś ode­brał ży­cie in­nemu, który zgi­nie z two­jej ręki?

W czerwcu 1998 roku prze­je­cha­li­śmy po­nad trzy­sta ki­lo­me­trów z Mu­ske­gee Falls, które leży nad rzeką Mu­ske­gee (ja­kieś sześć­dzie­siąt ki­lo­me­trów na pół­noc od Ma­rion w Ohio), przez cały stan do Hun­ting­ton w Wir­gi­nii Za­chod­niej, by po­słu­chać zna­nego pro­fe­sora Wil­larda Wohl­mana, który mó­wił o pro­ble­mach chrze­ści­jań­skiego ru­chu pro-life. Ty­tuł wy­kładu brzmiał: Obrona bez­bron­nych. Ochrona ży­cia w epoce abor­cji.

To było wkrótce po Da­phne, w pią­tym mie­siącu ża­łoby, więc to­wa­rzy­szyła mi Edna Mae, po­nie­waż moja droga żona nie­chęt­nie zo­sta­wała sama w domu, beze mnie, z dziećmi bez ich ojca, z po­wodu tak dziw­nego, że nie mogę o nim tu­taj wspo­mi­nać, zresztą mam opo­wia­dać o tym słyn­nym pro­fe­so­rze.

Edna Mae mó­wiła: „Mu­sisz mnie pil­no­wać, Lu­the­rze. Mu­sisz być przy­naj­mniej w po­koju obok. Nie wy­star­czy, że bę­dziesz o mnie my­ślał i się o mnie mar­twił, to nie wy­star­czy, Lu­the­rze”.

W domu star­sze dzieci opie­ko­wały się młod­szymi. I sio­stra Edny Mae, No­reen, za­glą­dała każ­dego dnia, by spraw­dzić, co u nich.

Oto pro­fe­sor Wil­lard Wohl­man z uzna­nego uni­wer­sy­tetu w No­wej An­glii. Na­pi­sał wiele uczo­nych ksią­żek i do­ra­dzał pre­zy­den­towi w kwe­stiach mo­ral­no­ści i etyki. Wy­stę­po­wał w te­le­wi­zji. W de­ba­tach o abor­cji, an­ty­kon­cep­cji, pla­no­wa­nym ro­dzi­ciel­stwie i mał­żeń­stwach jed­no­pł­cio­wych. Jego naj­bar­dziej znana książka to Święta wi­zja świec­kiego świata, przez wiele mie­sięcy na li­stach be­st­sel­le­rów. Edna Mae i ja czy­ta­li­śmy i oma­wia­li­śmy jego eseje – Je­den męż­czy­zna, jedna ko­bieta. Chrze­ści­jań­skie mał­żeń­stwo oraz Su­mie­nie chrze­ści­ja­nina.

Te­raz cza­sami wy­daje mi się, że to głos pro­fe­sora Wohl­mana usły­sza­łem w gło­wie, kiedy do­tarły do mnie słowa Pana, i te dwa głosy zmie­niły się w je­den prze­ta­cza­jący się grzmot.

Mar­twe dziecko. Mar­twe su­mie­nie.

Co mówi Ci Bóg?

Pro­fe­sor Wohl­man prze­ma­wiał w sali przy ka­to­lic­kim ko­ściele pod we­zwa­niem Świę­tego Jó­zefa w Hun­ting­ton. Wy­kład spon­so­ro­wała Ame­ry­kań­ska Ko­ali­cja Ak­ty­wi­stów Ży­cia. Na to spo­tka­nie kil­koma sa­mo­cho­dami przy­je­chało nas chyba osiem­na­ścioro: z na­szego ko­ścioła w Mu­ske­gee Falls, ko­ścio­łów na­le­żą­cych do Ar­mii Boga Hrab­stwa Bro­ome, oraz kilka in­nych osób (jak nasz pa­stor, który nie chciał, by ofi­cjal­nie łą­czono go z Ar­mią).

Człon­kami Ko­ali­cji są pro­te­stanc­kie i ka­to­lic­kie or­ga­ni­za­cje, które po­łą­czył wspólny sprze­ciw wo­bec de­cy­zji Sądu Naj­wyż­szego w spra­wie Roe kon­tra Wade z 1973 roku. Nie po­doba im się, że ate­istyczne/so­cja­li­styczne pań­stwo oraz rządy fe­de­ralne wtrą­cają się w ży­cie oby­wa­teli. To fakt: abor­cja jest mor­der­stwem – wszy­scy w to wie­rzymy.

Nie jest istotne, czy ciąża to wy­nik gwałtu, ka­zi­rodz­twa czy in­nych oko­licz­no­ści „ła­go­dzą­cych”. Bo ja­kie to ma zna­cze­nie dla nie­mow­lę­cia w ma­cicy albo dla Boga, który jest oj­cem wszel­kiego stwo­rze­nia? Oczy­wi­ście nie ma żad­nego.

Na­sze żony nie dys­ku­tują o tych kwe­stiach. Ale uważ­nie nas słu­chają i rzadko się nie zga­dzają.

Edna Mae „nie wie”, że jej mąż jest człon­kiem Ar­mii Boga i zło­żył pewne przy­rze­cze­nia. Nie ma po­trzeby o tym mó­wić i nie ma po­trzeby mó­wić o tych rze­czach gło­śno, to rzecz bez­dy­sku­syjna.

W na­szym ko­ściele młody pa­stor, wie­lebny Den­nis, wiele razy mó­wił o Wil­lar­dzie Wohl­ma­nie. To on pod­su­nął po­mysł, by­śmy po­je­chali kil­koma sa­mo­cho­dami z Mu­ske­gee Falls do Hun­ting­ton w Wir­gi­nii Za­chod­niej.

Ależ to było eks­cy­tu­jące! Wie­lebny Den­nis mó­wił, że dzięki tej po­dróży sta­jemy się piel­grzy­mami. Od wielu lat nie czu­łem ta­kiego przy­pływu na­dziei i ocze­ki­wa­nia, od czasu, kiedy po raz pierw­szy je­cha­łem do To­ledo, by za­cząć na­ukę w se­mi­na­rium, a by­łem wtedy mło­dym czło­wie­kiem.

W in­ter­ne­cie od­kry­łem, że w mło­do­ści Wil­lard Wohl­man uczył się w se­mi­na­rium je­zu­ic­kim w Chi­cago, ale od­szedł przed zło­że­niem ślu­bów. Przez całe ży­cie był „za­twar­dzia­łym de­mo­kratą”, do­póki Par­tia De­mo­kra­tyczna nie po­parła abor­cji na żą­da­nie; wtedy od­szedł z par­tii, by za­jąć, jak to na­zy­wał, nie­za­leżne sta­no­wi­sko.

– Och! Tylu...

Edna Mae mocno zła­pała mnie za rękę, chcąc wy­szep­tać: „Tylu lu­dzi”, ale jej głos ucichł, kiedy we­szli­śmy do sali przy ko­ściele w Hun­ting­ton. W tam­tym okre­sie Edna Mae rzadko by­wała w miej­scach, w któ­rych ni­kogo nie znała, a tu tyle nie­zna­jo­mych twa­rzy! Nie cho­dziła na inne na­bo­żeń­stwa, tylko do na­szego ko­ścioła, gdzie wszy­scy znają wszyst­kich i je­ste­śmy jak ro­dzina, nie mu­simy na­wet spo­glą­dać na drugą osobę, by po­twier­dzić jej toż­sa­mość.

Z bó­lem pa­trzy­łem na twarz mo­jej dro­giej żony w owym cza­sie, bo­wiem jej mło­dzień­cze rysy po­bruź­dził smu­tek, a duch Pana, tak ja­sno świe­cący w jej oczach, od kiedy była dziew­czyną, znik­nął jak pło­mień świecy, któ­rej za krótko przy­cięto knot.

Miała po­sza­rzałą cerę i pod­puch­nięte oczy na sku­tek przyj­mo­wa­nia le­ków, które jej prze­pi­sano. Nie chcia­łem, by moja droga żona za­ży­wała leki, ale le­karz za­pew­nił nas, że na ra­zie to ko­nieczne.

Edna Mae zła­pała się mnie jak dziecko cią­gnące do­ro­słego za rękę. Po­ja­wiła się w niej nie­zwy­kła eks­cy­ta­cja po­łą­czona ze stra­chem, który ob­ja­wiał się w dziw­nej po­sta­wie ciała, ra­mio­nach po­chy­lo­nych do przodu, jakby opie­ra­ją­cych się sil­nemu wia­trowi. Nie­po­ko­iło mnie to. Edna Mae miała na so­bie bar­dzo po­gnie­ciony płaszcz prze­ciw­desz­czowy z ciem­no­fio­le­to­wego ma­te­riału cien­kiego jak fo­lia, a na no­gach lek­kie buty przy­po­mi­na­jące do­mowe kap­cie, od­sła­nia­jące więk­szą część bia­łych stóp, które były gołe jak całe nogi, gołe i bar­dzo białe.

Nie chcia­łem się na­wet za­sta­na­wiać, co Edna Mae może mieć pod tym płasz­czem, który w po­śpie­chu zgar­nęła z szafy. Ba­łem się, że pod okry­ciem moja droga żona nie jest od­po­wied­nio ubrana, ale nie po­my­śla­łem, by to spraw­dzić przed wy­jaz­dem, po­nie­waż bar­dzo się spie­szy­li­śmy.

– Lu­the­rze! Prędko. Tu­taj.

Nie je­stem dość od­ważny, by sia­dać w pierw­szym rzę­dzie na ja­kim­kol­wiek zgro­ma­dze­niu. Je­stem wy­soki, sze­roki w ra­mio­nach i rzu­cam się w oczy. Kiedy obcy lu­dzie pa­trzą na mnie bez sym­pa­tii i zro­zu­mie­nia, po­liczki ro­bią mi się czer­wone, szcze­gól­nie zna­mię w kształ­cie pika, na któ­rym skóra jest szorstka jak pa­pier ścierny i czer­wona, na le­wym po­liczku. Edna Mae rów­nież do nie­dawna była nie­śmiała, ale to się zmie­niło, kiedy ja­kiś sza­lony ro­dzaj smutku chwy­cił ją ni­czym nie­wi­dzialny po­twór w swoje szpony, w któ­rych cza­sami śmiała się pi­skli­wie bez żad­nego po­wodu.

Z na­szych miejsc w przed­niej czę­ści sali, ale bar­dzo z boku, Edna Mae wy­cią­gała szyję, wpa­tru­jąc się w scenę. Szczu­płe blade ręce zło­żyła na wy­so­ko­ści piersi jak do mo­dli­twy, co wy­da­łoby się ge­stem na po­kaz każ­demu, kto nie znał mo­jej dro­giej nie­szczę­śli­wej żony.

Dla nie­któ­rych z nas to coś no­wego, za­cho­wy­wać się swo­bod­nie w obec­no­ści ka­to­li­ków. Od dawna wia­domo, że Ko­ściół rzym­sko­ka­to­licki uważa sam sie­bie za je­dyny praw­dziwy Ko­ściół chrze­ści­jań­ski, co jest nie­do­pusz­czalne i hi­sto­rycz­nie nie­praw­dziwe, jed­nak Ko­ali­cja (utwo­rzona pod ko­niec lat sie­dem­dzie­sią­tych) opiera się na opo­zy­cji wo­bec wspól­nego wroga i przed­kłada ją nad po­działy. Pro­te­stanci i ka­to­licy łą­czą się, by słu­żyć nie­na­ro­dzo­nemu za­gro­żo­nemu przez abor­te­rów, nic nie jest bo­wiem waż­niej­sze niż obrona nie­na­ro­dzo­nych, któ­rzy nie mogą bro­nić się sami.

Nie ak­cep­tu­jemy rów­nież środ­ków za­po­bie­ga­ją­cych ciąży – na­zy­wają się brzydko an­ty­kon­cep­cją – za­chę­ca­ją­cych do roz­wią­złego stylu ży­cia, na który po­datne są szcze­gól­nie na­sto­latki, bo­wiem wpły­wają na nie te­le­wi­zja, pry­mi­tywna współ­cze­sna mu­zyka, filmy i za­ję­cia z edu­ka­cji sek­su­al­nej w szko­łach pu­blicz­nych.

Przed utratą Da­phne ni­gdy nie roz­ma­wia­li­śmy z Edną Mae o ta­kich rze­czach. Dzieci, które nam się uro­dziły, przy­cho­dziły od Pana bez pro­ble­mów, tylko dzięki Jego bło­go­sła­wień­stwu. (Przy­naj­mniej Edna Mae ni­gdy nie na­rze­kała na dys­kom­fort fi­zyczny w trak­cie ciąż, po­ro­dów, wy­cho­wy­wa­nia dzieci ani, jak te­raz, na „za­sło­nięty” umysł). Ostat­nio jed­nak Edna Mae za­pra­gnęła roz­ma­wiać o pew­nych spra­wach, które mnie za­wsty­dzały, nie tylko ma­ją­cych zwią­zek z Da­phne, ale rów­nież z in­nymi dziećmi oraz z ko­bie­cymi pro­ble­mami, jak je na­zy­wała, także w obec­no­ści dzieci, jakby nie do końca poj­mo­wała, co mówi. Było to szcze­gól­nie krę­pu­jące dla na­szej je­de­na­sto­let­niej Dawn, która za­częła oka­zy­wać matce brak sza­cunku. Ist­niały rów­nież pewne pro­blemy, mnie nie­znane, mię­dzy Edną Mae i jej ro­dziną – matką i sio­strami. Sta­wały się co­raz bar­dziej wi­doczne, bo Edna Mae za­częła lek­ce­wa­żyć sprawy do­mowe, by w ciągu dnia oglą­dać chrze­ści­jań­ską te­le­wi­zję, od któ­rej ro­biła się pod­eks­cy­to­wana, nie­spo­kojna i płacz­liwa, kiedy wra­ca­łem z pracy.

Je­śli było trzeba, przy­go­to­wy­wa­łem po­si­łek. Ra­zem ze star­szymi cór­kami.

Ope­ra­cję Ra­tu­nek sze­roko oma­wiano w chrze­ści­jań­skich pro­gra­mach w te­le­wi­zji i ra­diu, a także w ko­ścio­łach i lo­kal­nych ośrod­kach w ca­łym Ohio. W na­szym ko­ściele pa­stor mó­wił o tym od mie­sięcy. Z eks­cy­ta­cją pa­trzy­łem na lu­dzi wcho­dzą­cych do sali i wie­dzia­łem, że ci nie­zna­jomi są na­szymi sprzy­mie­rzeń­cami. We­dług mo­ich sza­cun­ków (mój umysł do­da­wał liczby i mno­żył je z wła­snej woli: na przy­kład tu dwa­dzie­ścia dwa miej­sca w rzę­dzie i trzy­dzie­ści rzę­dów krze­seł) o go­dzi­nie dzie­więt­na­stej dzie­sięć, kiedy za­czął się pro­gram, w sali było sześć­set sześć­dzie­siąt osób.

Po­wi­tał nas pa­stor ko­ścioła Świę­tego Jó­zefa. Po­tem prze­wod­ni­czący Ko­ali­cji, du­chowny z ko­ścioła bap­ty­stów Gal­li­po­lis (w Ohio), wszedł na pod­wyż­sze­nie, by przed­sta­wić pro­fe­sora Wil­larda Wohl­mana.

Wtedy wśród zgro­ma­dze­nia wez­brała eks­cy­ta­cja. Nie było mowy o po­myłce – duch Pana jest z nami!

Pro­fe­sor Wil­lard Wohl­man nie był onie­śmie­la­ją­cym męż­czy­zną. Wy­glą­dał jak na­uko­wiec albo na­uczy­ciel: po sześć­dzie­siątce, śred­niego wzro­stu, lekko przy­gar­biony, prze­rze­dzone siwe włosy zcze­sane do tyłu z wy­so­kiego czoła i wą­ski błysz­czący nos. Miał na so­bie ciem­no­brą­zowy gar­ni­tur, zdaje się, do­brej ja­ko­ści, białą ko­szulę i kra­wat. Ale te oczy! Lśniły od emo­cji za szkłami bez opra­wek, zda­ją­cymi się ża­rzyć, kiedy pro­fe­sor mó­wił. Miał też je­dwa­bi­ście miękki, ra­diowy głos, który po­tra­fił na­gle stać się ostry.

Tym gło­sem, któ­rego słu­chało się z fa­scy­na­cją, bo po pro­stu mu­sia­łeś chło­nąć każde słowo, pro­fe­sor Wohl­man mó­wił przez sześć­dzie­siąt pięć mi­nut. Nie jak ka­zno­dzieje, do któ­rych by­li­śmy przy­zwy­cza­jeni, ale ci­szej, jakby zwra­cał się wprost do cie­bie. Mó­wił o mo­ral­nej zgni­liź­nie świec­kiego pań­stwa – o bar­ba­rzyń­skiej bru­tal­no­ści sprawy Roe kon­tra Wade, którą wy­ma­wiał jak Woe[1] kon­tra Wade, na co ze smut­kiem się uśmie­cha­li­śmy. „To usank­cjo­no­wało mor­do­wa­nie nie­win­nych przez pań­stwo”.

Po­tem pro­fe­sor za­czął gwał­tow­niej opo­wia­dać o po­trze­bie ist­nie­nia chrze­ści­jań­skiej ar­mii, która prze­ciw­stawi się si­łom abor­cyj­nym. Z jego ust padł zwrot, któ­rego do­tąd nie zna­łem i który po­ją­łem z prze­ra­że­niem: „mor­der­stwo płodu”. W tym mo­men­cie Edna Mae za­częła szlo­chać. Nie­mal bez­gło­śnie. Moja droga żona przy­ci­snęła chu­s­teczkę do oczu, schy­la­jąc głowę, drżały jej ra­miona, jakby miała wzdry­gnąć się przed każ­dym, kto pró­bo­wałby ją po­cie­szyć. Dla­tego jej nie do­ty­ka­łem, sie­dzia­łem z roz­pa­lo­nymi po­licz­kami i mocno bi­ją­cym ser­cem, le­d­wie słu­cha­jąc słów pro­fe­sora, choć nie spusz­cza­łem wzroku z jego twa­rzy, kiedy tak stał na pod­wyż­sze­niu przede mną, mó­wiąc ze spo­ko­jem o pra­wo­ści.

Wiele z tego, o czym opo­wia­dał pro­fe­sor, trudno było zro­zu­mieć. W na­szym Ko­ściele du­chowni ina­czej pro­wa­dzą wy­wody. Stało się ja­sne, że róż­nica mię­dzy ka­to­lic­kim pro­fe­so­rem a nami le­żała w ro­zu­mo­wa­niu, które do pew­nego mo­mentu mo­głeś śle­dzić, ale ni­gdy nie uda­łoby ci się go póź­niej od­two­rzyć, nie mó­wiąc już o po­wtó­rze­niu go dru­giej oso­bie. Pro­fe­sor bo­wiem uży­wał po­ję­cia „prawa na­tu­ral­nego”, by udo­wad­niać fałsz w ro­zu­mo­wa­niu zwo­len­ni­ków abor­cji.

– Ich błę­dem jest twier­dze­nie, że płód, który two­rzy się z ko­bie­cego ja­jeczka i mę­skiego na­sie­nia, staje się zu­peł­nie no­wym by­tem, nie jest istotą ludzką w for­mie em­brio­nal­nej. Po­tem zaś, kiedy ten ar­gu­ment zo­staje za­kwe­stio­no­wany, twier­dzą, że tak, płód jest istotą ludzką, ale nie jest osobą w sen­sie praw­nym.

Pro­fe­sor Wohl­man prze­rwał, by słu­cha­cze mo­gli so­bie przy­swoić, jak obu­rza­jące jest to stwier­dze­nie, po­tem zaś kon­ty­nu­ował:

– Taki ar­gu­ment po­zwa­lałby spo­łe­czeń­stwu uty­li­zo­wać istoty ludz­kie, które nie są w pełni „oso­bami”: dzieci z fi­zycz­nymi i psy­chicz­nymi nie­peł­no­spraw­no­ściami, do­ro­słych po wy­le­wach i in­nych uszko­dze­niach ciała, star­sze osoby, które nie są już sa­mo­dzielne i za­leżą od in­nych. Je­śli stwier­dzi się, że jedna klasa lu­dzi ma prawo osą­dzać wszyst­kich in­nych, de­cy­do­wać, kto jest, a kto nie jest osobą, otwiera się drzwi do na­zi­stow­skiego Ho­lo­kau­stu, lu­do­bój­stwa, daje się pań­stwu prawo, by de­cy­do­wało o na­szym ży­ciu. Na to nie wolno po­zwo­lić. Mor­der­stwo żad­nego nie­win­nego dziecka nie może przejść nie­zau­wa­żone i nie­opła­kane!

Śle­dze­nie toku my­śli pro­fe­sora przy­po­mi­nało stą­pa­nie po ba­gni­stym grun­cie, w któ­rym stopa na­gle może za­to­nąć. Wy­da­wało się, że mó­wił po ła­ci­nie (na to wy­glą­dało, te obco brzmiące dźwięki mu­siały być ła­ciną), opo­wia­dał o ojcu Ko­ścioła (imię wy­ma­wiał: „Au-gus-tin”) i o ka­to­lic­kim teo­logu cza­sów śre­dnio­wie­cza (To­ma­szu z Akwinu). Obaj byli, jak mó­wił pro­fe­sor, świę­tymi.

Świę­tymi! W No­wym Te­sta­men­cie wszy­scy chrze­ści­ja­nie są świę­tymi.

Dla nas to dziwne stwier­dze­nie, że nie­któ­rych lu­dzi okre­śla się mia­nem świę­tych w spo­sób inny niż ten wzięty z No­wego Te­sta­mentu. Tam bo­wiem ja­sno okre­ślono, że do Boga pro­wa­dzi tylko jedna droga, czyli przez Je­zusa Chry­stusa, na­szego Zbawcę, ale nie świę­tego. 

Była to dla mnie nowa myśl, że po­dej­ście do Boga może nie jest ta­kie pro­ste, jak nas uczono. Na­wet w se­mi­na­rium w To­ledo bra­łeś z Bi­blii ja­kiś te­mat, który miał być sed­nem two­jego ka­za­nia, by prze­czy­tać zna­jomy ustęp ca­łemu zgro­ma­dze­niu i opo­wia­dać hi­sto­rię wer­se­tami, i już to było dla mnie wy­zwa­niem, nie mia­łem bo­wiem ory­gi­nal­nych po­my­słów na żadne ka­za­nie, po­tra­fi­łem je­dy­nie na­śla­do­wać te, które już sły­sza­łem albo które do­sta­łem do prze­stu­dio­wa­nia jako przy­kłady do­brych ka­zań, a cza­sami na­wet wtedy nie wie­dzia­łem, co po­wie­dzieć, ję­zyk zda­wał się puch­nąć w ustach, głowa ro­biła się pu­sta. Ale pro­fe­sor Wohl­man nie prze­czy­tał ani jed­nego wer­setu z Bi­blii!

Oka­zało się, że pro­fe­sor Wohl­man nie miał ze sobą na po­dium Bi­blii. Nie zdą­ży­łem się wów­czas za­sta­no­wić, ja­kie to dziwne.

Po dru­giej stro­nie przej­ścia, w pierw­szym rzę­dzie, sie­działa star­sza ko­bieta, która wy­glą­dała na żonę pro­fe­sora Wohl­mana. Była przy­cięż­kawa, o bla­dej, jakby wo­sko­wa­nej skó­rze, z drob­nymi zmarszcz­kami. Miała po­ważną, su­rową twarz. Wą­skie wargi mocno za­ci­skała, pa­trząc w górę, na męża sto­ją­cego na po­dium, ską­pa­nego w świe­tle. Za­sta­na­wia­łem się, czy pani Wohl­man jest dumna z pro­fe­sora. Czy ona go ro­zu­mie.

Z ulotki Ko­ali­cji do­wie­dzia­łem się wcze­śniej, że Wohl­ma­no­wie są mał­żeń­stwem od czter­dzie­stu sze­ściu lat. Mieli sied­mioro dzieci, z któ­rych dwoje przed­wcze­śnie zmarło – jedno na bia­łaczkę dzie­cięcą, dru­gie w Wiet­na­mie, w wy­padku dro­go­wym z udzia­łem ame­ry­kań­skich żoł­nie­rzy.

Za­sta­na­wia­łem się, czy pro­fe­sor zna ja­kiś wy­jąt­kowy spo­sób, który po­zwo­liłby le­piej po­jąć sens śmierci mło­dej osoby niż te sto­so­wane przez pro­te­stan­tów.

Z ulotki Ko­ali­cji do­wie­dzia­łem się rów­nież, że Wil­lard Wohl­man jest wy­bit­nym fi­lo­zo­fem chrze­ści­jań­skiego kon­ser­wa­ty­zmu. Na jed­nym z uni­wer­sy­te­tów Ligi Blusz­czo­wej (jak je na­zwano) pro­fe­sor wy­kła­dał fi­lo­zo­fię mo­ralną, teo­rię po­li­tyczną oraz ju­ry­spru­den­cję (która, za­kła­dam, zaj­muje się pra­wem i są­dem). Je­den z jego by­łych je­zu­ic­kich wy­kła­dow­ców z Uni­wer­sy­tetu Loy­oli w Chi­cago po­wie­dział o Wil­lar­dzie Wohl­ma­nie, że to naj­bar­dziej bły­sko­tliwy stu­dent, ja­kiego kie­dy­kol­wiek uczył.

W wy­wia­dzie za­py­tano Wohl­mana, dla­czego po­rzu­cił se­mi­na­rium i nie zo­stał księ­dzem. Od­po­wie­dział z po­korą: „Zda­łem so­bie sprawę, że Bóg ma inny plan wo­bec mo­jego ży­cia”.

Je­zu­ici to naj­bar­dziej wy­ma­ga­jący ze wszyst­kich za­ko­nów ka­to­lic­kich, mó­wił Wohl­man. Ubó­stwo, czy­stość, po­słu­szeń­stwo – za­mie­rzał się im po­świę­cić. Jed­nak Bóg za­in­ter­we­nio­wał, mó­wiąc mu, że ży­cie poza za­ko­nem bę­dzie więk­szym wy­zwa­niem.

Pro­fe­sor Wohl­man zmie­nił ton, by opo­wie­dzieć o oso­bach, które do­brze zna­li­śmy: Mi­cha­elu Grif­fi­nie. Lio­nelu Gre­enie. Te­rence’u Mit­chellu. Ich zdję­cia wy­świe­tliły się na ekra­nie za prze­ma­wia­ją­cym, bu­dziły za­sko­cze­nie i pro­wo­ko­wały ko­men­ta­rze wi­downi. Byli to bo­wiem uznani żoł­nie­rze taj­nej Ope­ra­cji Ra­tu­nek, któ­rzy za­strze­lili le­ka­rzy abor­te­rów i zo­stali w kon­se­kwen­cji swo­ich czy­nów uwię­zieni przez pań­stwo.

Mi­cha­ela Grif­fina i Lio­nela Gre­ene’a osą­dzono, ska­zano na do­ży­wot­nie wię­zie­nie, jed­nego w Pen­sa­coli na Flo­ry­dzie, dru­giego w Way­nes­boro w In­dia­nie, od­po­wied­nio w 1994 i 1995 roku. Te­rence’a Mit­chella aresz­to­wano w marcu 1998 roku za za­mor­do­wa­nie abor­tera w Tra­verse City w Mi­chi­gan i męż­czy­zna wciąż ocze­kuje na pro­ces.

Pro­fe­sor Wohl­man mó­wił, że ci lu­dzie od­wa­żyli się wy­stą­pić z sze­regu i za­sto­so­wać eks­tre­malne środki w obro­nie nie­na­ro­dzo­nych, po­peł­nili za­tem uza­sad­nione za­bój­stwo.

Te­rence Mit­chell, dwu­dzie­sto­dzie­wię­cio­la­tek, były żoł­nierz pie­choty mor­skiej i czło­nek Owie­czek Chry­stusa, ka­to­lic­kiej or­ga­ni­za­cji chro­nią­cej ży­cie, naj­pierw przez wiele go­dzin się mo­dlił, a po­tem po­je­chał do kli­niki abor­cyj­nej w Tra­verse City z dwu­lu­fową strzelbą. Za­strze­liw­szy le­ka­rza abor­tera, nie pró­bo­wał ucie­kać przed po­li­cją, ale od­dał się w ręce władz.

– I co po­wie­dział Te­rence Mit­chell? „Nie mia­łem wy­boru. Gdy­bym nie po­wstrzy­mał tego le­ka­rza, za­biłby tego dnia jesz­cze wię­cej dzieci”.

Pro­fe­sor Wohl­man spoj­rzał na zdję­cia Grif­fina, Gre­ene’a, Mit­chella. Zna­li­śmy ich twa­rze, wi­dzie­li­śmy je w sieci wiele razy. A jed­nak zro­biły na nas w tam­tej chwili wiel­kie wra­że­nie.

Po­czu­łem, jak coś ści­ska mnie za serce – Te­rence Mit­chell wy­glą­dał bar­dzo młodo. Na­wet z brodą wy­glą­dał tak młodo, że chyba mógłby być moim sy­nem. Za­nie­po­ko­jone oczy żoł­nie­rza pie­choty mor­skiej pa­trzyły pro­sto na nas. Mie­li­śmy po­czuć wstyd, że ży­jemy bez­piecz­nie i sa­mo­lub­nie. Je­zus spoj­rzałby na nas kar­cąco, gdyby nie był na­szym Zbawcą, który da­rzy nas mi­ło­ścią i nie osą­dza su­rowo.

Pro­fe­sor Wohl­man kon­ty­nu­ował po­waż­nym gło­sem:

– W nie­któ­rych śro­do­wi­skach uważa się tych od­waż­nych męż­czyzn za kry­mi­na­li­stów – mor­der­ców. Ale my wiemy, jaka jest prawda. Wspo­mi­na­łem już, że ta­kie dzia­ła­nia to mo­ral­nie uza­sad­nione za­bój­stwo. Tyle że na woj­nie nie ma za­bójstw – żoł­nierz nie staje się prze­stępcą ani mor­dercą, wal­cząc z wro­giem. Tu­taj mamy taką samą sy­tu­ację. Wszel­kie akty oby­wa­tel­skiego nie­po­słu­szeń­stwa, w prze­ci­wień­stwie do usank­cjo­no­wa­nego przez pań­stwo mor­der­stwa, są uspra­wie­dli­wione. Czy bo­wiem można nie za­re­ago­wać w sy­tu­acji, kiedy ktoś na two­ich oczach ata­kuje i mor­duje dziecko? Gdyby tu­taj, na tej sce­nie, w tej wła­śnie chwili ktoś za­dźgał no­żem małe dziecko, za­rżnął je na śmierć rzeź­nic­kim no­żem, krzy­czące z bólu i prze­ra­że­nia, a wy mo­gli­by­ście po­wstrzy­mać tego zbo­czeńca mor­dercę od za­bi­cia dziecka, to oczy­wi­ście by­ście to zro­bili. Gdyby coś tak po­twor­nego wy­da­rzyło się na wa­szych oczach, nikt z was nie stałby bez­czyn­nie i bez­rad­nie. Nie mo­gli­by­ście.

Pro­fe­sor mó­wił ci­cho, ale gło­sem drżą­cym z emo­cji. Za­ci­skał dło­nie w pię­ści i je roz­luź­niał. W szkłach oku­la­rów od­bi­jało się świa­tło. Do­strze­głem jego lśniące czarne buty, skó­rzane i ele­ganc­kie, na gład­kiej po­de­szwie, która nie trzy­ma­łaby się po­chy­ło­ści i na śli­skiej po­wierzchni sta­łaby się nie­bez­pieczna.

W sali pa­no­wała ci­sza wstrzy­my­wa­nych od­de­chów. Tylko Edna Mae obok mnie wciąż szlo­chała.

Mru­ga­łem in­ten­syw­nie, by po­wstrzy­mać łzy – gniewu, nie smutku. Moje dło­nie, więk­sze od dłoni pro­fe­sora, rów­nież ści­skały się i roz­luź­niały. Po­czu­łem nie­bez­pie­czeń­stwo zbli­ża­ją­cego się upadku jak ktoś, kto nie­roz­waż­nie cofa się do kra­wę­dzi da­chu.

Po­tworne uczu­cie utraty rów­no­wagi.

Przez kilka se­kund pro­fe­sor stał, jakby się mo­dlił, nic nie mó­wiąc, ze schy­loną głową, a my, słu­cha­cze, wpa­try­wa­li­śmy się w niego, prze­ra­żeni ob­ra­zem nie­win­nego dziecka za­mor­do­wa­nego na na­szych oczach.

Wi­dzia­łem już wcze­śniej fo­to­gra­fie usu­nię­tych pło­dów. Ści­ska­jące za serce, ma­ka­bryczne zdję­cia na ta­bli­cach, które na pi­kiety do­star­czała nam Ko­ali­cja, żeby po­ka­zy­wać je przed kli­ni­kami abor­cyj­nymi, a cza­sami na uli­cach, by zmu­sić lu­dzi do spoj­rze­nia na to, czego nie chcieli wi­dzieć. Jest też Mała Dłoń, którą wi­dać wszę­dzie. Ta­kie zdję­cia za­wsze roz­dzie­rają mi serce, co zresztą po­winny ro­bić. Ale pro­fe­sor Wohl­man spra­wił, że zo­ba­czy­li­śmy ży­jące dziecko na tej sce­nie, mor­do­wane na na­szych oczach.

– I za­wsze, za­wsze, je­śli ich nie po­wstrzy­mamy, mor­dercy abor­te­rzy będą nisz­czyć i roz­człon­ko­wy­wać nie­mow­lęta w ma­ci­cach ich ma­tek za zgodą bez­boż­nego rządu. Chyba że ich po­wstrzy­mamy.

W sali roz­le­gły się po­mruki apro­baty. Moje dło­nie, zwi­nięte w pię­ści, na­ci­skały na ko­lana.

Po­tem pro­fe­sor Wohl­man po­wie­dział, że przy­go­to­wuje re­wo­lu­cyjną pe­ty­cję, którą udo­stępni nam za po­śred­nic­twem na­szych du­chow­nych lub przez new­slet­ter Ko­ali­cji, z na­dzieją, że weź­miemy ją so­bie do serca i opo­wiemy o niej in­nym. Wie­rzył, że pod­pi­szemy pe­ty­cję, wy­ślemy ko­pie do osób z li­sty opu­bli­ko­wa­nej w in­ter­ne­cie, na któ­rej znajdą się wy­brani urzęd­nicy, kon­gres­meni i pre­zy­dent Sta­nów Zjed­no­czo­nych.

– Oto treść pe­ty­cji: „My, ni­żej pod­pi­sani, ogła­szamy wojnę w obro­nie nie­win­nego ży­cia ludz­kiego. De­kla­ru­jemy wier­ność Słowu Je­zusa, a nie prawu ludz­kiemu. De­kla­ru­jemy, że nie po­wstrzy­mamy się przed żad­nym dzia­ła­niem ko­niecz­nym do obrony nie­win­nego ludz­kiego ży­cia – w tym przed uży­ciem siły. De­kla­ru­jemy, że każde dzia­ła­nie w obro­nie ży­cia na­ro­dzo­nego dziecka można za­sto­so­wać do obrony ży­cia nie­na­ro­dzo­nego. De­kla­ru­jemy, że mę­czen­nicy Mi­chael Grif­fin, Lio­nel Gre­ene, Te­rence Mit­chell, choć może zła­mali prawo ludz­kie, nie zła­mali prawa bo­skiego; choć za­strze­lili abor­te­rów ma­ją­cych do­ko­nać za­bójstw pło­dów, nie są winni mor­der­stwa – oni za­po­bie­gli mor­der­stwom z pre­me­dy­ta­cją. Ci od­ważni lu­dzie sta­nęli prze­ciwko mor­der­com po to, by chro­nić nie wła­sne ży­cie, ale ży­cie nie­na­ro­dzo­nych dzieci. Dla­tego też wy­ko­rzy­sta­nie śmier­cio­no­śnej broni było uspra­wie­dli­wione. Bę­dziemy się mo­dlić, by sąd zro­zu­miał to w spra­wie Te­rence’a Mit­chella i oczy­ścił go z za­rzu­tów na­ło­żo­nych przez stan Mi­chi­gan”.

Pro­fe­sor Wohl­man spoj­rzał ba­daw­czo na słu­cha­czy, jakby pa­trzył wprost w na­sze serca. Jego spoj­rze­nie prze­cze­sy­wało rząd po rzę­dzie. I spo­częło na mnie.

Pro­fe­sor zda­wał się te­raz mó­wić do mnie, do Lu­thera Dun­phy’ego, ze szcze­gólną szcze­ro­ścią koń­cząc swoje prze­mó­wie­nie:

– Mu­si­cie wie­dzieć, sio­stry i bra­cia w Chry­stu­sie, że każda sprawa prze­ma­wia­jąca do serca ludz­ko­ści ma swo­ich mę­czen­ni­ków. Być może Te­rence Mit­chell zo­sta­nie unie­win­niony i do­żyje swo­ich dni, wie­dząc, że zo­stał zmu­szony do roz­lewu krwi. Być może jed­nak Te­rence Mit­chell nie zo­sta­nie unie­win­niony, po­dob­nie jak jego to­wa­rzy­sze, i pań­stwo go uwięzi. Jak Mi­chael Grif­fin i Lio­nel Gre­ene może zo­stać ska­zany na ży­cie w wię­zie­niu. Tego losu nikt nie prze­wi­dzi. Jed­nak Pan ob­ser­wuje i Pan bę­dzie na­gra­dzał. Na­sza sprawa miała już mę­czen­ni­ków i bę­dzie ich miała wię­cej. Mó­dlmy się za na­szych od­waż­nych mę­czen­ni­ków i mó­dlmy się za nas sa­mych, by­śmy mieli siłę dzia­łać tak, jak mu­simy i kiedy mu­simy.

W peł­nej sali roz­le­gły się okrzyki i po­mruki: „Amen”.

Wśród nich i mój:

– Amen.

Po wy­kła­dzie zo­sta­łem na swoim miej­scu. Nie po­tra­fi­łem ze­brać sił, by od razu wstać i wyjść. Nie­które osoby rów­nież po­zo­stały na krze­słach, inne stały mię­dzy rzę­dami, roz­ma­wia­jąc pół­gło­sem.

Moja droga żona cią­gnęła mnie za rękę, ale nie mo­głem się ru­szyć. Jak to się stało, że pro­fe­sor zwró­cił się do mnie?!

– O co cho­dzi, Lu­the­rze? Gdzie my je­ste­śmy? Dla­czego tu je­ste­śmy? – Edna Mae mó­wiła z dziw­nym po­de­ner­wo­wa­niem, ale uśmie­chała się, czy też pró­bo­wała uśmie­chać, z wa­ha­niem do­ty­ka­jąc mo­jej ręki.

Za­nie­po­ko­iłem się, wi­dząc, że moja droga żona, choć przez ostat­nią go­dzinę uważ­nie słu­chała pro­fe­sora (by­łem tego pe­wien), za­cho­wy­wała się te­raz jak osoba wy­bu­dzona ze snu i nie­ma­jąca po­ję­cia, gdzie się znaj­duje.

De­li­kat­nie wy­tłu­ma­czy­łem Ed­nie Mae, gdzie je­ste­śmy i dla­czego przy­je­cha­li­śmy tego wie­czoru do Hun­ting­ton w Wir­gi­nii Za­chod­niej z przy­ja­ciółmi z na­szego Ko­ścioła. W jej za­tro­ska­nym spoj­rze­niu zo­ba­czy­łem ślad zro­zu­mie­nia.

Nie mia­łem wąt­pli­wo­ści, że Edna Mae wkrótce zo­rien­tuje się, gdzie je­ste­śmy, szcze­gól­nie gdy zo­ba­czy zna­jome twa­rze. Kiedy brała leki, czę­sto zda­rzało się, że po­trze­bo­wała kilku mi­nut, by zro­zu­mieć, co się dzieje, szcze­gól­nie gdy by­li­śmy w ob­cym miej­scu, ale po­ma­gało, je­śli wszystko jej wy­ja­śni­łem.

– A gdzie są dzieci, Lu­the­rze? Na ze­wnątrz, w au­cie?

– Nie, ko­chana. Nie przy­wieź­li­śmy ich tu­taj, pa­mię­tasz? Zo­stały bez­piecz­nie w domu.

Dziw­nie było to mó­wić – „bez­piecz­nie w domu”. Jakby dzieci wy­je­chały i te­raz wró­ciły do domu. Czę­sto tak dziw­nie mó­wi­łem, bo nie­ła­two roz­ma­wia mi się z in­nymi, a je­śli ktoś pa­trzy na moje usta, cza­sami wy­po­wia­dam słowa, które przy­cho­dzą mi na myśl, ale nie ro­zu­miem do końca, co zna­czą.

– Je­ste­śmy w Hun­ting­ton w Wir­gi­nii Za­chod­niej, ko­chana. Ale te­raz je­dziemy do domu.

– Oczy­wi­ście, Wir­gi­nia Za­chod­nia. Wie­dzia­łam. – By ukryć dez­orien­ta­cję, Edna Mae uśmiech­nęła się jak dziecko, które coś zbro­iło. – Tylko cię spraw­dza­łam, Lu­the­rze.

Edna Mae nie za­uwa­żyła, że jej po­mięta, mo­kra od łez chu­s­teczka upa­dła na pod­łogę, szybko więc się schy­li­łem, by ją pod­nieść i scho­wać do kie­szeni. Pró­bo­wa­łem nie my­śleć, że Edna Mae sprzed kilku mie­sięcy okrop­nie by się za­wsty­dziła taką nie­dba­ło­ścią, za którą czę­sto kar­ciła dzieci. Po­dob­nie kry­tycz­nie spoj­rza­łaby na sie­bie w tym wy­mię­tym płasz­czu, z po­tar­ga­nymi wło­sami za­ło­żo­nymi za ucho, ustami maź­nię­tymi szminką i pla­mami, chyba z różu, na za­pad­nię­tych po­licz­kach.

Na chod­niku przed ko­ścio­łem cze­kało kil­koro człon­ków na­szej kon­gre­ga­cji; mie­li­śmy po­je­chać z po­wro­tem do domu czymś w ro­dzaju ka­ra­wany, pro­sto w noc.

Wie­lebny Den­nis i po­zo­stali z prze­ję­ciem roz­ma­wiali o spo­tka­niu. Było mi przy­kro, że za­cho­wuję się wo­bec nich szorstko, ale nie ufa­łem so­bie, nie mo­głem nor­mal­nie roz­ma­wiać po tym, jak słowa pro­fe­sora Wohl­mana tra­fiły mi do serca. Bo­lał mnie rów­nież wi­dok lu­dzi roz­ma­wia­ją­cych z moją drogą żoną, która pró­bo­wała od­po­wia­dać; nie po­do­bał mi się spo­sób, w jaki mie­rzyli ją wzro­kiem, szcze­gól­nie ko­biety, z chci­wo­ścią dzio­bią­cych w ziemi pta­ków.

Nie chcia­łem uni­kać roz­mów z wie­leb­nym Den­ni­sem, któ­rego sza­no­wa­łem jako praw­dzi­wie chrze­ści­jań­skiego du­chow­nego, nie mia­łem też w zwy­czaju za­cho­wy­wać się nie­grzecz­nie wo­bec jego żony. Pa­mię­tam tylko, że szybko ode­szli­śmy do na­szego auta, które za­par­ko­wa­li­śmy nie­opo­dal – ja ści­ska­łem Ednę Mae za ra­mię i cią­gną­łem ją, by szła jak naj­szyb­ciej. Na­wet je­śli zdzi­wił ją wi­dok tych zna­jo­mych twa­rzy w nie­zna­jo­mym miej­scu, nie miała czasu za­re­ago­wać. Za nami roz­le­gły się szepty, ale nie pa­mię­tam, czy uły­sza­łem: „Biedna Edna Mae!”.

W sa­mo­cho­dzie moja droga żona usia­dła obok mnie i nie­mal na­tych­miast za­snęła. Kie­dyś de­ner­wo­wa­łaby się i za­cho­wa­łaby czuj­ność w cza­sie noc­nej jazdy mię­dzy­sta­nową, na któ­rej wiel­kie cię­ża­rówki z ry­kiem po­ja­wiały się z tyłu, mru­ga­jąc świa­tłami, by ośle­pić cię we wstecz­nym lu­sterku i mi­nąć nie­bez­piecz­nie bli­sko z pręd­ko­ścią stu trzy­dzie­stu ki­lo­me­trów na go­dzinę. Te­raz jed­nak Edna Mae w ogóle nie przej­mo­wała się sy­tu­acją, jak stwo­rze­nie, któ­remu za­leży tylko na tym, by uło­żyć się do snu.

Wy­da­wało mi się, że pod­cią­gnęła pod sie­bie gołe nogi, jak cza­sem ro­bią dzieci, i za­snęła. Ale za każ­dym ra­zem, kiedy na nią zer­ka­łem, wi­dzia­łem, że jest ina­czej – sie­działa bez­wład­nie na sie­dze­niu, wy­pro­sto­wana, z od­rzu­coną w tył głową i otwar­tymi ustami.

Wkrótce usły­sza­łem jej od­dech, zdła­wiony jak u dy­szą­cego ko­nia. Od czasu Da­phne Edna Mae albo nie spała w ogóle, albo spała za długo cięż­kim, mę­czą­cym snem, z któ­rego trudno było ją obu­dzić. (Nie­przy­jem­nie słu­chało się dzieci krzy­czą­cych do matki, by ją obu­dzić tam, gdzie za­snęła, na przy­kład na ka­na­pie, a cza­sami na­wet w sa­lo­nie albo na pod­ło­dze w kuchni. Szcze­gól­nie roz­draż­nio­nego głosu Dawn – „Mamu! Obudź się!”).

W tym cięż­kim śnie Edna Mae znów dziw­nie od­dy­chała, tak jak przy­tra­fiało jej się czę­sto w ostat­nich mie­sią­cach. Słu­cha­łem, choć pró­bo­wa­łem nie słu­chać, bo zda­rzało się, że na kilka se­kund jej od­dech za­mie­rał, i li­czy­łem se­kundy, gdy prze­sta­wała od­dy­chać – raz, dwa, trzy... sześć, osiem, dzie­sięć – a po­tem z jej gar­dła do­bie­gało coś jak szczęk­nię­cie zamka i na­gły chra­pliwy od­głos tak do­no­śny, że Edna Mae się bu­dziła i ła­pała od­dech jak to­nący... Wkrótce jed­nak po­now­nie za­pa­dała w sen i po kilku mi­nu­tach prze­sta­wała od­dy­chać. Zda­rzało się to co­raz czę­ściej, trą­ca­łem wtedy moją drogą żonę i wo­ła­łem ją po imie­niu, by spro­wo­ko­wać do od­dy­cha­nia, bo te dziwne rze­czy miały miej­sce tylko wtedy, kiedy bar­dzo mocno spała; naj­waż­niej­sze było więc, by Edna Mae pa­mię­tała o od­dy­cha­niu, choć nikt z nas nie musi o tym pa­mię­tać.

Co by się stało z Edną Mae, gdy­bym jej nie bu­dził, nie przy­po­mi­nał o od­dy­cha­niu? Czy była w tym ja­kaś na­uka ze­słana przez Boga, którą po­wi­nie­nem zin­ter­pre­to­wać? Bar­dzo mnie to mar­twiło, jak­bym wy­bie­rał spod man­kie­tów spodni drobne kłu­jące na­sionka, które ni­gdy się nie koń­czyły – nie ro­zu­mia­łem.

Wie­dzia­łem jed­nak, że Ope­ra­cja Ra­tu­nek ma być zwro­tem w moim sercu. I wie­dzia­łem to, już chyba za­nim za­pla­no­wa­li­śmy wy­jazd do Wir­gi­nii Za­chod­niej.

My­śla­łem ze spo­ko­jem o tym, jak pro­fe­sor zaj­rzał w moje serce, jak zo­ba­czył mnie.

Mó­dl­cie się za na­szych dziel­nych mę­czen­ni­ków. I mó­dl­cie się za nas sa­mych...

Od wielu ty­go­dni pla­no­wa­łem wy­słu­chać Obrony bez­bron­nych. Nie my­śla­łem jed­nak, że Edna Mae bę­dzie mi to­wa­rzy­szyć w tak dłu­giej po­dróży sa­mo­cho­dem, nie czuła się bo­wiem naj­le­piej. Za­sko­czyła mnie, mó­wiąc: „Za­bierz mnie ze sobą, Lu­the­rze. Boję się być sama w domu, bez cie­bie. Mu­sisz mnie pil­no­wać”.

Na po­czątku nie ro­zu­mia­łem, co to może zna­czyć. Bo prze­cież Edna Mae czę­sto zo­staje sama w domu, kiedy dzieci są w szkole, a ja cały dzień w pracy. Ale po­tem, kiedy mó­wiła da­lej, cha­otycz­nie, od czasu do czasu za­no­sząc się śmie­chem, oka­zało się, że moja droga żona boi się być sama w domu w nocy, bez pil­nu­ją­cego jej męża. To zaś mo­gło ozna­czać tylko jedno (tak mi się zda­wało): Edna Mae bała się, że pod moją nie­obec­ność może zro­bić so­bie krzywdę. Przy­pad­kiem za­żyje zbyt dużą dawkę le­ków. Albo, mniej przez przy­pa­dek, zrani się ostrym no­żem lub w ja­kiś inny okropny spo­sób.

Oczy­wi­ście Edna Mae nie mó­wiła tego se­rio. Chciała mi przez to po­wie­dzieć, jak bar­dzo jest smutna i nie­szczę­śliwa. Jak bar­dzo po­trze­buje, by mąż ją chro­nił. Myśl o tym za­da­niu wy­peł­niła moje serce mę­żow­ską mi­ło­ścią. I mi­ło­ścią do dzieci – uczu­ciem ojca chrze­ści­ja­nina.

Tam­tej nocy, kiedy wró­ci­li­śmy już po dwu­na­stej do Mu­ske­gee Falls, do ciem­nego domu, Edna Mae z tru­dem po­wstrzy­my­wała się przed za­mknię­ciem oczu, kiedy po­ma­ga­łem jej wy­siąść z auta i wejść do domu; miała trud­no­ści z utrzy­ma­niem rów­no­wagi, więc nie­mal za­nio­słem ją na górę, do na­szej sy­pialni. Gdy wcho­dzi­li­śmy po scho­dach, wła­ści­wie jed­no­cze­śnie wy­da­rzyły się dwie rze­czy: w ko­ry­ta­rzu na gó­rze za­mknęły się drzwi i u szczytu scho­dów po­ja­wił się nasz trzy­na­sto­letni syn Luke w pi­ża­mie, boso. Pa­trzył na nas za­tro­ska­nym wzro­kiem. Choć w tam­tej chwili nie dość szybko to po­ją­łem, naj­praw­do­po­dob­niej jedna z na­szych có­rek, pew­nie Dawn, za­mknęła drzwi i szybko we­szła do po­koju, który dzie­liła ze swoją sio­strą Anitą, za­nim zdą­ży­li­śmy ją zo­ba­czyć; w tym cza­sie Luke, naj­bar­dziej po­dobny do mnie, chło­piec z oczami mło­dego do­ro­słego, zo­stał, by się przy­wi­tać i za­py­tać, co się stało z matką, a ja od­par­łem, si­ląc się na ra­do­sny ton:

– Wszystko w po­rządku, tyle że mama od dawna po­winna być w łóżku.

Syn pa­trzył jed­nak na nas nie­prze­ko­nany. Rzadko wi­dzi się dzie­cięce czoło w tak oczy­wi­sty spo­sób zmarsz­czone jak wtedy u Luke’a; trudno się też pa­trzy na chłopca przy­gry­za­ją­cego dolną wargę, jakby chciał, by za­częła krwa­wić. Czę­sto wy­daje mi się, że do­strze­gam nie­wiel­kie bla­do­czer­wone zna­mię na le­wym po­liczku syna – choć w rze­czy­wi­sto­ści go tam nie ma. (Nie mogę jed­nak prze­stać pa­trzeć i zer­kam wiele razy w ciągu dnia). Mia­łem wra­że­nie, że ktoś ści­ska mi serce w ima­dle, bo nasz pier­wo­rodny z pew­no­ścią wy­ro­śnie na wy­so­kiego i po­tęż­nego jak oj­ciec męż­czy­znę, i jest w tym ja­kaś bez­rad­ność, bo to swoją od­po­wie­dzial­no­ścią bę­dzie chro­nić in­nych, mniej­szych i słab­szych. Z taką po­sturą bar­dzo trudno stra­cić rów­no­wagę, je­steś też za­wsze od­kryty – niebo nad tobą jest za­wsze otwarte.

Ści­szo­nym gło­sem po­wie­dzia­łem:

– Wra­caj do łóżka, synu. Ju­tro idziesz do szkoły.

Jed­nak za­tro­skany chło­piec na­le­gał:

– Czy Mamu nic nie jest?

– Mamu jest zmę­czona. I ja też je­stem zmę­czony, synu. Nie kuś mnie! – po­wie­dzia­łem wciąż we­so­łym gło­sem, ale syn do­strzegł moje kar­cące spoj­rze­nie mi­ło­ści po­łą­czo­nej z ostrze­że­niem, ostrze­że­nie przy­kryte mi­ło­ścią; wy­co­fał się szybko i wró­cił do po­koju, który dzie­lił z młod­szym bra­tem, bosy i mil­czący, jak­bym pod­niósł na niego rękę, choć tego nie zro­bi­łem.

Spło­dzić nowe ży­cie to po­tworna od­po­wie­dzial­ność. We śnie, który mia­łem wiele lat temu po tym, jak uro­dziło się pierw­sze dziecko, usły­sza­łem: „Bądź­cie płodni i roz­mna­żaj­cie się”, to prze­kleń­stwo ro­dzaju ludz­kiego.

Jed­nak to nie był (roz­po­zna­walny) głos Pana Boga czy Je­zusa. To był (za­pewne) głos szy­der­stwa, by prze­te­sto­wać Lu­thera Dun­phy’ego, który w owym cza­sie pla­no­wał zo­stać du­chow­nym Ko­ścioła Je­zu­so­wego i prze­cho­dził ko­lejne próby.

W na­szej sy­pialni nie­zdar­nymi pal­cami zdej­mo­wa­łem ubra­nie z Edny Mae. Pod płasz­czem prze­ciw­desz­czo­wym moja droga żona nie była naga, czego się oba­wia­łem, ale miała po­pla­mioną fla­ne­lową ko­szulę, która mo­gła na­le­żeć do jed­nego ze star­szych dzieci, oraz po­pla­mioną sztruk­sową spód­nicę, którą chyba wy­jęła z ko­sza na brudy; nie miała raj­stop ani skar­pe­tek, a bie­li­zna (któ­rej i tak bym nie zdej­mo­wał) była po­sza­rzała od wielu prań i luźno wi­siała na wy­chu­dzo­nej syl­wetce.

Od czasu Da­phne moja biedna droga żona schu­dła przy­naj­mniej sie­dem ki­lo­gra­mów. A ja zy­ska­łem na wa­dze od pasa w górę, moje serce oto­czył ni­czym pięść tłu­sty guz.

Rów­nie nie­zdar­nie wło­ży­łem Ed­nie Mae przez głowę ko­szulę nocną, która na mo­ment się za­plą­tała, a Edna Mae bez prze­ko­na­nia sza­mo­tała się z za­sło­niętą twa­rzą. Za późno za­uwa­ży­łem, że ko­szula jest na le­wej stro­nie. Edna Mae zdą­żyła już paść na łóżko i za­snąć z otwar­tymi ustami. Strużka śliny po­pły­nęła na po­li­czek. Po­mo­głem jej się po­ło­żyć, na­kry­łem ją i mo­dli­łem się, że­by­śmy prze­trwali tę noc, bo ta­kie noce stały się moim zda­niem nie­bez­pieczne; noce, ty­go­dnie, mie­siące po Da­phne, jak wtedy, kiedy ława przy­się­głych pró­buje usta­lić wer­dykt w two­jej spra­wie, wer­dykt, któ­rego ty w pełni nie poj­mu­jesz.

Sy­pial­nia była po­grą­żona w pół­mroku. Mo­dli­łem się przy łóżku, klę­cząc. Taki mia­łem zwy­czaj w po­dob­nych chwi­lach – naj­star­sza mo­dli­twa mego dzie­ciń­stwa, któ­rej uczy­łem się, po­wta­rza­jąc jak echo głos mo­jego ojca: „Oj­cze nasz, któ­ryś jest w nie­bie, święć się imię Twoje. Przyjdź kró­le­stwo Twoje...”. Te słowa stały się po­cie­sze­niem, któ­rym kie­dyś była whi­sky.

Przez ja­kiś czas le­ża­łem w ciem­no­ści obok mo­jej dro­giej żony, nie spa­łem. By­łem bar­dzo zmę­czony, a jed­nak nie mo­głem za­snąć; moje ciało zda­wało się wiel­kie i nie­zdarne, po­wi­nie­nem wziąć prysz­nic, bo śmier­dzia­łem po­tem, ale nie było już czasu, zbli­żała się druga w nocy. Prawa stopa bo­lała mnie od na­ci­ska­nia pe­dału gazu i do­sta­łem skur­czu (nocą czę­sto zda­rzają mi się skur­cze stóp i ły­dek). Mię­dzy­sta­nowa pę­dziła na mnie, kiep­sko oświe­tlona re­flek­to­rami mo­jego auta, i nie by­łem pe­wien, czy moje dło­nie ści­ska­jące kie­row­nicę mają ja­ką­kol­wiek moc kie­ro­wa­nia po­jaz­dem (w swoim nie­po­koju wo­la­łem tego nie spraw­dzać), czy też kie­row­nica jest fał­szywą kie­row­nicą, która miała mnie fał­szy­wie uspo­koić. Tak jak wtedy, gdy o mar­twym dziecku po­wie­dziano: „Te­raz jest z anio­łami”.

A jed­nak po­wie­dział to oj­ciec, czyż nie? Bo moim za­da­niem było prze­ka­za­nie wia­do­mo­ści po­zo­sta­łym dzie­ciom.

„Wa­sza sio­stra jest te­raz z anio­łami. Nie ma po­wodu pła­kać”.

Od­głos łez jak dra­pa­nie pa­znok­ciami po ta­blicy. Ta­kiego dźwięku nie da się znieść.

Gdzieś z góry do­bie­gał zdu­szony głos Edny Mae mó­wią­cej do dzieci, że nie wolno im pła­kać, nie wolno, bo płacz zde­ner­wuje ojca, a je­śli mu­szą pła­kać, mają to ro­bić w ukry­ciu albo cze­kać, aż oj­ciec nie bę­dzie sły­szał, ro­zu­mie­cie? Zdu­szony, pe­łen roz­pa­czy, a jed­nak prak­tyczny ko­biecy głos, który albo sły­sza­łem, albo so­bie wy­obra­zi­łem, bo gło­sów od­po­wia­da­ją­cych dzieci chyba nie sły­sza­łem.

Taki zmę­czony! To stan, w któ­rym pod za­mknię­tymi po­wie­kami po­ja­wiają się małe gwiazdki i twa­rze ob­cych lu­dzi.

W łóżku, w któ­rym pach­niało na­szymi cia­łami i z któ­rego są­czył się smu­tek, nie było wy­god­nie. Są­czył się z niego rów­nież gniew. I obrzy­dze­nie. Za­po­mnia­łem ostat­nio zmie­nić po­ściel, a moja biedna droga żona nie mo­gła so­bie przy­po­mnieć, czy ją zmie­niała czy nie, a oczy­wi­ście tego nie zro­biła. Moja biedna droga żona nie pa­mię­tała też, by się wy­ką­pać, choć daw­niej była taka pe­dan­tyczna, jak mó­wiła o so­bie ze śmie­chem. A te­raz mi­jały dni, a Edna Mae – jak mi się zda­wało – nie zmie­niała bie­li­zny, nie myła się, a cza­sami na­wet nie cze­sała.

Wy­ja­śnia­łem, że matka jest wy­czer­pana. Prze­pi­sano jej leki, które wy­wo­łują zmę­cze­nie, za­tem dzieci mu­szą opie­ko­wać się Mamu w tym smut­nym okre­sie na­szego ży­cia.

Łóżko w sy­pialni miało kró­lew­skie roz­miary. A jed­nak sto­pami na­ci­ska­łem na jego ko­niec i za­wsze wy­cią­ga­łem stam­tąd prze­ście­ra­dło. Le­ża­łem na boku, ple­cami do Edny Mae, mocno za­ci­ska­jąc po­wieki. W tej po­zy­cji czu­łem się jak po­mnik na cmen­ta­rzu, który się prze­wró­cił, spadł ciężko na trawę z ja­kie­goś na­grobka i nie dało się go już usta­wić. Edna Mae obok mnie, nie na boku, od­wró­cona ode mnie, ale na ple­cach, czyli w złej po­zy­cji, po­nie­waż na ple­cach od­dy­chała nie­re­gu­lar­nie i mo­kro, pod bia­łym weł­nia­nym ple­dem, który te­ściowa zro­biła dla nas w pre­zen­cie ślub­nym dia­men­to­wym ście­giem (jak wy­ja­śniała), a który kie­dyś był taki piękny. Za­chwy­ca­łem się, że te­ściowa zro­biła go na dru­tach, i uwa­ża­łem się za ob­da­rzo­nego ła­ską, że ro­dzina Edny Mae przy­jęła mnie jak syna, choć (co dla mnie było ja­sne, na­wet je­śli dla nich nie) Lu­ther Dun­phy nie był go­dzien.

A te­raz, po tym, jak spo­częło na mnie spoj­rze­nie pro­fe­sora, znów wy­da­wało mi się, że nie je­stem praw­dzi­wym obrońcą sła­bych, bez­bron­nych, ale tchó­rzem, który nie ma prawa na­zy­wać się chrze­ści­ja­ni­nem.

Bo­wiem chrze­ści­ja­nin to ten, który po­święci swoje ży­cie, zo­sta­nie mę­czen­ni­kiem. Wie­dzia­łem to od dawna, ale nie chcia­łem tego przy­znać, bo dużo ła­twiej ukryć się w ro­dzi­nie, dużo ła­twiej twier­dzić, że mi­łość i ochrona bli­skich to twój je­dyny obo­wią­zek.

Jak długo to trwało, ile mi­nut le­ża­łem i pró­bo­wa­łem za­snąć mimo tych po­tę­pia­ją­cych my­śli, pró­bu­jąc nie sły­szeć cięż­kiego od­de­chu le­żą­cej obok ko­biety? Aż w końcu – wie­dzia­łem, że tak bę­dzie – jej od­dech jakby się za­trzy­mał, a po­tem, po kilku roz­pacz­li­wych se­kun­dach, w trak­cie któ­rych zda­wało się, że ktoś ją dusi, trą­ci­łem żonę, by ją wy­bu­dzić, i po­pro­si­łem:

– Edno Mae, od­dy­chaj.

Moja biedna droga żona wy­dała dziwne chrap­nię­cie i przez jedną cha­otyczną chwilę zda­wała się wy­bu­dzona; po­tem znów za­pa­dła w sen, bli­sko mnie.

Te­raz jest z Da­phne. Ma ją na­sze dziecko.

Nie­mal wi­dzia­łem drobne rączki córki za­ci­śnięte wo­kół szyi Edny Mae, ścią­ga­jące ją w dół, w czerń jak czarne błoto.

Jed­nak dziecko nie wy­dało żad­nego dźwięku. Rzadko spo­tyka się dziecko, które nie wy­daje dźwięku.

Z Da­phne jest naj­szczę­śliw­sza. Są z anio­łami. To naj­bar­dziej mi­ło­sierne, wy­słać tam matkę, by była z dziec­kiem, by je po­cie­szyła.