Stara rebeliantka Studia nad semantyką obrazu książka papierowa

Tytułowa stara rebeliantka to figura mająca moc wyzwalania z ram otaczających praw. W swym wizualnym i językowym wymiarze przyjmuje kształt lubieżnej, starej pijaczki (łac. anus ebria), której wulgarne zachowanie jest odwróceniem naturalnego, pożądanego przez społeczeństwo stanu bycia. Ten szczególny obraz został zbudowany na anty-ideach, kliszach łamiących lub w bardzo wyraźny sposób naruszających kulturowe tabu, jak kobiece pijaństwo, swoboda seksualna czy wyzwolenie spod władzy ukształtowanych przez tradycję norm. Tylko tak skrajnie wyrazista konstrukcja mogła stać się fundamentem dla znaku wyrażającego jednocześnie idee protestu i nadziei. Z wnętrza swego ciała-obrazu "pijana starucha" czerpie więc swoją moc uzdrawiania (remediatio), pocieszenia (consolatio), wyzwalania (liberatio) i negacji śmierci (negatio mortis). Jako kpiarska i komiczna "demaskatorka" norm i zasad postać ta stała się jednym z bardziej charakterystycznych znaków "eschatologii upojenia". W obecnej kulturze relacje obrazu "starej pijanej kobiety" ze sferą sacrum uległy znacznemu zatarciu. Dziś jej bunt zdaje się mieć głównie wymiar naturalistyczny, tymczasem polska literatura współczesna odkrywa tę postać na nowo, przywołując zapomniane konteksty, odsłania eschatologiczny sens tej konstrukcji. "Stara pijaczka" znów staje się pełną ekspresji "dionizyjską starą babą", jej realistyczny "szkielet" ponowie obrasta w warstwy należnych tej postaci sensów, treści i ulotnych metafor.