Komisorz Hanusik. We tajnyj sużbie ślonskij nacyje ebook

WE TAJNYJ SUŻBIE

ŚLŌNSKIJ NACYJE

Marcin Melon

Kōmisorz

Hanusik

WE TAJNYJ SUŻBIE

ŚLŌNSKIJ NACYJE

Kōnsek ksiōnżki - tak na smak

seria z zicherkōm

tom II

Kotōrz Mały 2015

Copyright © by Marcin Melon

Copyright © by Silesia Progress, 2015

Wydanie I

Wszelkie prawa zastrzeżone.

All rights reserved.

Ilustracja na okładce:

Jarosław Kassner

Opracowanie graficzne, skład, projekt okładki:

Rafał Szyma

Wersja epub/mobi:

Łukasz Juszczak

Silesia Progress

ul. Reymonta 30, III piętro, lokal 10

45-066 Opole

tel.: +48 693 953 661

http://silesiaprogress.com

zamówienia: [email protected]

ISBN 978-83-936190-7-8

Wszyskim Gorolom,

kere przajōm Ślōnskowi

- To dejcie mi jeszcze tego leberwusztu, tak ze dwajścia deko. A tyn krupniok to po wiela? Dobry go mocie? – pytała sie rubo baba. Szło pomiarkować, że miyszko kajś tukej, na Nikiszu, skiż tego, co prziszła ôblyczono ino w jakiś zmaraszony fortuch i w laciach.

- Ja, dobry. Nale wiycie jak to je z krupniokami, jednymu bydzie smakować, a inkszymu niy. Nojlepij sie weźcie trocha na smak, a jak wom spasuje, to zajtry przidziecie zaś – pedziała sprzedowaczka Hyjdla Latuscyno. Jeszcze trzi roki nazod Latuscyno robiła za sekretarki u wojewody, ino że jōm wyciepli - wtynczos, kej prziszoł dran tyn nowy gupielok. Co to je ale za pitomy chop! Gorol, ze Warszawy. Przōdzij robił kajś w Poznaniu, Rzeszowie i Łodzi za byjamtra. Hyjdla niy poradziła spokopić takich ludzi, kerym bōło egal, kaj robiōm. Dzisiej ich ciepniesz sam, zajtry hań... I wiela taki gizd mo kompleksōw! Dyć ôd razu szło sie pokapować, że taki to niy ciyrpi Ślōnzokōw, som ani niy wiy po jakiymu. Dziepiyro niyskorzyj Latuscynie pedzieli, że ônyj wyciepli ino skuli tego, co sie rozśmioła, kej zoboczyła wisieć nowo tabulka na dźwiyrzach biura wojewody. Tak choby to boła jeji wina, że chop sie tak maszketnie mianuje... No i napoczła patrzeć za robotōm kaj indzij. Hyjdla bōła normalno baba, za żodne piyniōndze niy wykludziłaby sie kajś indzij, tak jak tyn gupielok, ino skiż roboty. Skuli tego poszła robić za sprzedowaczki. Niykerym sie mogło zdować, że to je gańba, że baba, kero robiła za sekretarka u wojewody, terozki robi w ańfachowym konzōmie na Nikiszu. Ja, mogłaby iść kajś robić do biura, ino że wolała sam wele chaupy. A ta rubo baba w fortuchu to już kejś przōdzij cosik u nij kupowała, nale Hyjdla za pierōna niy poradziła prziść ku tymu jak ôna sie mianuje. A tak po prowdzie to bōło jij egal, bo już myślała ô tym, coby iść gibko do dōm. Bōło trzi ćwiyrci na szōsto i prawie miała zawiyrać. W radyjoku leciała jakoś śpiywka Tyjo Kopycioka, fest popularnego śpiywoka, za kerym bōły gupie terozki wszyskie mode frelki. Baba wziynła swōj leberwuszt, krupniok i żymły i pocisła weg. W dźwiyrzach minyła sie z Wyciśloczkōm, kero robiła za sprzedowaczki w kiosku z cajtungami za winklym, wele bus-sztele. Wyciśloczka tyż zawdy zawiyrała kiosek ô tym czasie i wtedy ôwdy prziłaziła po Hyjdle po robocie.

- Co, Hyjdelka, bydziesz zawiyrać?

- Ja, hnet.

- Ty, forszteluj sie, prawie bōł u mie po cajtung tyn Achim ôd Hanusiczki, wiysz kery, pra?

- Toć. Tyn policaj, ja?

- Jezderkusie, co sie porobiło z tym synkiem, aże żol na niygo patrzeć. To przōdzij bōł taki gryfny karlus!

- A co? Durś tela słepie?

- Ty, jo go trzyźwego chyba ôd sztyrech lot ani roz niy widziała! Godajōm, że ôn sie blank załōmōł po tyj Srogij Chaji.

- Niy ma sie co dziwować. Kupa ludzi dostało wtynczos na gowa – spōmniała sie Latuscyno – Przeca to ani niy szło spokopić, co sie tukej dzioło. Wiysz, jak fto miōł słabszo psychika, to niy jedyn dostoł szmyrgla.

- Mie to sie zdowo, że u niygo to kajś w gynach tyż siedziało, wiysz? – Wyciśloczka szczeliła chytro macha – Przeca jo downo znōm ta familjo. Jego muter tyż dostała na gowa, kej ôn jeszcze bōł bajtlym. Wtynczos ô tym baby durś tukej na placu godały. Że niby ôna zolyciła z kamratym ôd starego Hanusika, jeji chopa. Ginter mu bōło. Ja, staremu Hanusikowi bōło Ginter, a jak sie nazywōł tyn jego kamrat, to żech przepomniała... Poczkej, możno mi sie spōmni. Niy, niy pamiyntom, możno sie spōmna niyskorzyj. No i ôna zolyciła z tym drugim, kej starego Hanusika zasuło na grubie. Bezma tak jij bōło skiż tego gańba, że dostała ała. Bo ôna prawie bōła z tym drugim, kej tego jeji chopa zasuło. Skuli tego Achima chowała cōłkie życie jego ōuma, staro Hanusiczka. Wiysz, ta, keryj sie umarło niydowno.

Latuscyno poradziła sie pokapować, kery to je chop, ô kerym tamta godo, nale już inkszych za pierōna spōmnieć sie niy umiała.

- Ino, że, wiysz, wypić sie, to ôn zawdy lubiōł, nale terozki to... Dej pokōj... - ôsprawiała durch Wyciśloczka – A to przeca bōł taki dobry policaj. Ōn za kōmisorza robił, wiysz? Wiela ôn wyerklerowōł takich roztomajtych fest ciynżkich falōw! Przōdzij, zaczym zaczōn tela pić...

- Ty, Frida, cicho bydź. Ōn sam prawie włazi rajn! – pedziała Latuscyno. I richtich, do konzōmu wloz chop ôblyczony w czorno lyjderjakla i światło oberhymda, keryj niy miōł ani wrażonyj do galot, skiż czego wyglōndōł kōncek na lōmpa. Klajcbaby ōroz sztopły klachać. Wyciśloczka pōnkła sie, coby zrobić mu plac wele tofle.

- Dejcie mi sztyry żymły i dwa te wusztliki, co tam mocie wisieć. I zymft – pedziōł chop – I jeszcze flaszka gorzołki.

Latuscyno i Wyciśloczka wejrzały jedna na drugo, żodno nic niy pedziała. Sprzedowaczka dała mu żymły, wusztliki i zymft.

- Dwanoście bydzie.

- I jeszcze flaszka gorzołki – spōmniōł jij chop.

Latuscyno szczeliła macha do swoji kamratki, nale zouwizou i tak musiała dać mu ta gorzoła.

- Panie Hanusik, eli wom sie niy wydowo, że byście mogli kōncek sztopnōnć z tōm gorzołkōm? – wyrychliła sie ôroz Wyciśloczka.

- A wom sie, Wyciślokowo, niy wydowo, żeście sōm kōncek wrazidlate? – spytōł sie frechownie chop.

Klajcbaba frōnkła cosik sama do siebie. Hanusik ciepnōł piyniōndze i poszōł weg.

- Żol chopa – pedziała Wyciśloczka, kej ino dźwiyrze sie za nim zawarły.

***

- Dzisiej, roztomiłe bajtle, pogodomy ô tym, czymuście sōm nojwiyncyj rade – napoczōn lekcyjo rechtōr Francik Kwasigroch – Niy, niy ô fusbalu, Tomek. Ô Justinie Bieberze tyż niy bydymy ôsprawiać. Hanka, eli jo wyglōndōm na takigo, co rod ôsprawio ô Bieberze? – chudy, glacaty choby byrna Kwasigroch, kery niydowno fajerowōł abrahama, blank niy wyglōndōł na takigo. - Pogodomy dzisiej ô stworokach. Ô naszych ślōnskich stworokach!

- Jeee! – pedzieli szkolorze i aże im sie gymby rozśmioły, bo richtich zawdy rade godały ô roztomajtych straszkach.

- Spōmnijcie mi nojprzōd, co żech wōm łōńskigo tydnia już pedziōł. Jōzik, ty godej – pedziōł Kwasigroch do brylatego syneczka, kery siedziōł w piyrszyj raji i durś dźwigōł rynka, egal ô coby sie go pytać.

- No... Godali my, że na Ślonsku to nojwiyncyj bōło utopcōw i jak ftoś szōł do dōm niyskoro wele rzyki, to ône takich chytały i wciepowały do wody. A na polach to rōmplowały połednice, ale ône to napasztowały ludzi ino w połednie. No i Skarbnik bōł na grubie... I jeszcze bōły te... No... Jak ône sie mianujōm...

- Gorole! – wyrychlił sie ôroz piegaty Adik, buks, kery siedziōł zawdy kajś ze zadku, kryklōł w hefcie roztomajte maszketne ôbrozki, a jak już cosik pedziōł, to ino na bozny, skuli tego, coby sie inksze bajtle miały z czego pośmioć. I richtich, niykere zaczły sie chichrać.

- Co ty zaś fandzolisz, Adi – znerwowōł sie Kwasigroch – Dyć gorole to żodne stworoki, ino normalne ludzie, kere piyrwyj miyszkali za rzykom, a terozki to już wszyndzie idzie ich trefić.

- To tak jak szwoby! Moja ōuma mieli szwoby łōńskigo roku! – wyrychliła sie rubo Dorka, kero miała na gowie wywiōnzano modro szlajfka.

- Niy godej! I co? - zeszterowała sie zaroz Werka, kero siedziała wele nij i zawdy sie nerwowała skuli utropōw ôd inkszych.

- Bydźcie cicho, frelki! – pedziōł Kwasigroch - Kożdy z wos jakigoś gorola zno. Wōm sie zdowo, co ône by rade byli skuli tego, co ich mianujecie szwobami i stworokami?

- A mōj ujek mo libsta z gorolyji! – wyrychliła sie zaś rubo Dorka.

- Niy godej! Richtich? I w jakij godce ôna godo z wami? – spytała sie Werka.

- Bydźcie cicho, frelki – pedziōł im rechtōr – Mieli my godać dzisiej ô utopcach, a niy ô gorolach, pra? Ecik, co ty zaś sznupiesz w tyj pukeltaszy, przeca i tak terozki niy bydziesz śniodōł, pra? Dzisiej pogodomy ô tym, czego niy śmiycie... Romek, przestoń napasztować ta Małgola... czego niy śmiycie robić, kej by fto z wos trefił...

Wtynczos prawie dźwiyrze ôd klasy sie ôdymkły i stanōł w nich chop w ancugu i brylach. Po gymbie bōł bioły, choby kryjda, kero trzimōł w rynce Kwasigroch. Bajtle zaroz sztopły godki, kożdy po cichu wstōł ze swoigo stołka i filowōł na swoje szczewiki abo na zol.

- Dobry, panie dyrechtōr – pedziały.

Dyrechtōr Czoik nic im niy ôdpedziōł, ino stōł we dźwiyrzach i filowōł na Kwasigrocha. Szło sie zmiarkować, że je fest markotny. Yntlich pedziōł po cichu:

- Francik, pōdź ino do mie na chwila.

- Bajtle, bydźcie cicho i niy rojbrujcie za wiela – przikozōł Kwasigroch i poszōł za dyrechtōrym. Cōłko droga do jego gabinetu durś sztaunowōł, co je louz. Kej yntlich wlyźli rajn, ôboczył siedzieć już jednego chopa, ôblyczonego w czorny ancug, z czornym bindrym i w czornych zonenbrylach. Na stole stoły dwie szolki tyju i aszynbecher, a wele ściany szrank, w kerym dyrechtōr trzimōł roztomajte pokale, dyplomy i inksze prymije szafniyntne bez szkolorzy. Czoik kozōł mu sie siednōnć na drugim stołku.

- Francik, Francik... Wiela razy żech ci godōł, co niy śmiysz ôsprawiać im ô tych stworokach – napoczōn godka dyrechtōr Czoik.

- Dyć przeca jo ino prowda godōm – ôdpedziōł hardo Kwasigroch.

- Francik, ty już richtich niy pamiyntosz, co sam sie dzioło piynć lot do zadku?

- Roztomajcie godajōm. Telewizyjo warszawsko, eli poradza sie spōmnieć, pedziała, co sam rōmplowali grubiorze.

Czoik seblyk bryle i zaczōn trić ôczy, choby mu sie na płaczki zbierało. Nale kej wejrzōł zaś na Kwasigrocha, tyn pokapowōł sie, że dyrechtōr niy ślimtōł, ino fest ciynżko miōł pedzieć to, skiż czego sam go pytōł.

- Ja, grubiorze... Ty mie, Francik, za bozna robisz? Ôba my sam byli, ôba my na włosne ôczy widzieli, co sie dzioło i ôba wiymy, po jakiymu. Wiysz ô czym godo siōdmy artikel ôd Ustawy Normalizacyjnyj?

- Ja. Niy śmiymy godać o ślōnskich stworokach.

- A czworty artikel?

- Niy śmiymy godać po ślōnsku.

Dyrechtōr Czoik szluknōł sie tyju ze szolki, zaczym pedziōł to, co pedzieć yntlich musiōł.

- Francik... Niy gorsz sie na mie, ale już sam niy robisz. Mōm ino nadzieja, że poradzisz spokopić moja sytuacyjo...

- Co? Wyciepujecie mie z roboty? Przeca jo miōł prawie na bezrok iść na pynzyjo! – Kwasigrocha aże pizła hicywela, a szłapy miōł miynke choby hauskyjza.

- Francik, dej sie pedzieć, ty mosz, chopie, za tela szczynścio. Tyn chop, kery tukej siedzi, to je inszpektōr Malina z Warszawy – Czoik pokozōł na chopa w czornym ancugu - Ôn sam ekstra przijechōł, coby cie zawrzić. Ino, że jego ōuma je ze Pszczyny, skuli czego zrobiło mu sie ciebie żol i pado, że cie niy zawrze. Ale zouwizou, robić sam już niy śmiysz. Niy gorsz sie.

Kwasigroch nic niy pedziōł, wstōł ze stołka i poszōł weg. W gowie mu szelōntało i tōmpało choby na grubie, a gorko mu tak bōło, że myślōł, co hnet sie kopyrtnie. Prziszōł ku tymu, co tak sie muszōm czuć boksery, kere tela co zebrali ciynżko fanga.

***