Wellness. Zdrowy styl życia ebook

Wellness

Zdrowy styl życia

Andrzej Matuszewski

Wellness

Zdrowy styl życia

Warszawa 2014

Projekt okładki i opracowanie graficzne

Ilona Rosiak-Levi

Zdjęcie na okładce

Studio Andy Max

Korekta i redakcja językowa

Marta Więch

©Copyright by Fundacja Wellness

Wszelkie prawa zastrzeżone

Warszawa 2014

ISBN: 978-83-939729-0-6

Skład: Fundacja Wellness

Skład wersji elektronicznej:

Virtualo Sp. z o.o.

Wszystkim tym, którzy chcą poznać i prowadzić

zdrowy styl życia.

Bądź well!

Od wydawcy

Książka Wellness – zdrowy styl życia jest pierwszą z serii publikacji na temat wellness, stanowi też część materiału szkoleniowego prowadzonej przez nas Akademii Zdrowego Stylu Życia. Celem całego opracowania jest propagowanie idei wellness i zachęcenie do prowadzenia zdrowego stylu życia.

Publikacja nie ma charakteru komercyjnego, a środki uzyskane z jej sprzedaży wpłyną w całości na konto fundacji i zostaną przeznaczone wyłącznie na jej działalność statutową, ochronę i promocję zdrowia w społeczeństwie. Do jej stworzenia nie zostały wykorzystane żadne dotacje ani środki od sponsorów, dzięki czemu treść w niej zawarta nie ma charakteru reklamy jakichkolwiek produktów z wyjątkiem zdrowego stylu życia wellness. Książka została napisana z potrzeby serca i duszy osoby, która swoją wiedzę i doświadczenie życiowe chce przekazać innym.

Fundacja Promocji Zdrowia Wellness

Od autora

Do napisania tej publikacji skłoniła mnie: z jednej strony potrzeba ostrzeżenia wszystkich przed negatywnymi konsekwencjami prowadzenia niewłaściwego stylu życia, a z drugiej – potrzeba pokazania, że naprawdę można żyć zdrowo i w dobrym samopoczuciu dożyć nawet 120 lat.

Przez całe życie byłem samodzielnym biznesmenem, który projektował, tworzył i zarządzał kilkoma własnymi przedsiębiorstwami. Zatrudniałem i współpracowałem z wieloma osobami, co pozwoliło mi zdobyć bardzo duże doświadczenie. Przeszedłem długą, dobrą szkołę życia. Mogę powiedzieć – moją własną akademię życia.

Ja, podobnie jak większość ludzi w młodym i średnim wieku, nie myślałem o swoim zdrowiu. Wydawało mi się, że mam dobre samopoczucie, ale w osiągnięciu go pomagały mi kawa, papierosy i alkohol. Niewłaściwa dieta i brak aktywności ruchowej zmieniły na niekorzyść moją sylwetkę.

Wszystko to doprowadziło do problemów zdrowotnych, które pojawiły się, kiedy miałem 48 lat. Był to tzw. kryzys wieku średniego, który u mnie objawił się dużym załamaniem psychicznym i fizycznym, wynikającym głównie z niewłaściwego stylu życia, a w konsekwencji doprowadził do zmian wewnętrznych i zmian wokół mnie. Byłem mocno przygnębiony i myślałem nawet o przeniesieniu się na tamten świat. Jednak w trakcie rehabilitacji, którą wówczas przechodziłem, poznałem ludzi zajmujących się fitness i wellness, którzy „wciągnęli” mnie w inny, nowy styl życia – styl wellness. Zacząłem poznawać filozofię wellness, której dużą część stanowią zasady dotyczące zdrowego stylu życia. Poprzez codzienne, ale nieuciążliwe, ćwiczenia; dietę, która zmieniła moje dotychczasowe nawyki żywieniowe, oraz pracę nad moją nadwyrężoną psychiką, odzyskałem zdrowie i dobre samopoczucie, ale już bez pomocy używek i złych nawyków. Wszystko to nie wymagało ode mnie ani wielkich wyrzeczeń, ani dużych środków finansowych. Wymagało natomiast wiary i konsekwencji w tym, co robię.

Z sukcesem wróciłem do biznesu, który ukierunkowałem na promowanie zdrowego stylu życia. Moim ostatnim wyzwaniem jest, uruchomiony w 2012 roku, hotel SPA & Wellness Kazimierski Zdrój, położony w Janowcu koło Kazimierza nad Wisłą, którego jestem pomysłodawcą, projektantem i współwłaścicielem. Stworzyłem tam, między innymi, Akademię Zdrowego Stylu Życia Wellness, w której przekazuję innym swoją wiedzę i doświadczenie.

Dzisiaj mam 65 lat, ale dzięki idei wellness jestem młodym człowiekiem. Mam inną sylwetkę, inną mentalność, czuję się dużo młodszy i w poczuciu tej młodości chcę dożyć 120 lat, bo to naprawdę jest realne.

Całą moją przyszłość zamierzam poświęcić na propagowanie idei zawartej w filozofii wellness, która kiedyś tak bardzo mi pomogła, a dzisiaj może pomóc wielu innym osobom. Chciałbym moje wieloletnie doświadczenie i wiedzę zdobytą w mojej akademii życia przekazać innym w formie mentoringu życia wellness. Jedną z form takiego przekazu jest założona przeze mnie Fundacja Promocji Zdrowia Wellness, dzięki której mogłem napisać i opublikować dla Ciebie tę książkę. Wszystkie prawa oraz całkowity dochód z jej sprzedaży przekazuję fundacji do wykorzystania na promocję zdrowia oraz działalność statutową.

Andrzej Matuszewski

Mentor życia

Fundator Fundacji Promocji Zdrowia Wellness

Warszawa, 4 lutego 2014 roku

Wprowadzenie

Główną przyczyną wczesnych zgonów w dzisiejszym społeczeństwie nie są już choroby zakaźne, tak jak to było w XX wieku, lecz choroby przewlekłe, wynikające ze stylu życia. Do najważniejszych spośród nich zaliczamy: cukrzycę typu 2, choroby serca, nowotwory, udary, które są kojarzone z niezdrowym stylem życia, więc wprowadzenie zmiany tego stylu może wyraźnie obniżyć ryzyko zachorowania.

Wielu ekspertów uważa zmianę stylu życia za najważniejszy czynnik i najlepszy sposób zapobiegania chorobom oraz przedwczesnym zgonom. Uznają znaczenie i wpływ dobrego samopoczucia, określanego przez nas jako wellness, we wszystkich obszarach życia. Za szczególnie istotne uważane są: zdrowe odżywianie, utrzymywanie dobrej sprawności fizycznej oraz radzenie sobie ze stresem.

Naukowcy podają, że nasze ciało, czyli wszystkie nasze organy, może żyć 120 lat. Jest zgodność pomiędzy wiedzą medyczną a zapisami w Biblii, co do możliwości osiągnięcia takiego wieku. Jednak żeby tego dokonać, niezbędne jest postępowanie zgodne z zaleceniami, dotyczącymi zdrowego stylu życia. Wynika to z faktu, że niezdrowy styl życia jest przyczyną ponad połowy przypadków wcześniejszych zgonów. Podstawowe czynniki ryzyka utraty zdrowia, a nawet życia, to: uzależnienia, hipokinezja (brak ruchu), niewłaściwa dieta, stres – to właśnie one, nawet w 80%, odpowiadają za stan naszego zdrowia.

Według naukowców na długość naszego życia wpływają: medycyna i opieka zdrowotna (ok. 10%), uwarunkowania genetyczne (ok. 15%), środowisko (ok. 20%), styl życia (ok. 55%). Z powyższych danych widać wyraźnie, jak ważne jest prowadzenie zdrowego stylu życia.

W związku z tym przygotowałem dla Ciebie serię publikacji, które w prosty sposób wyjaśniają, co to jest zdrowy styl życia i jak prowadzić go zgodnie z filozofią wellness.

Publikacje te napisałem z pomocą zespołu Fundacji Promocji Zdrowia Wellness, nie mają one charakteru komercyjnego i nie zostały stworzone po to, żeby ktokolwiek na nich zarobił albo sprzedał jakiś produkt.

Zyskają wszyscy ci, którzy zasady w nich opisane wprowadzą w życie i dzięki nim osiągną stan pełnego zdrowia, czyli dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i duchowego. Stan ten, nazywany wellness lub dobrostanem, uodparnia na wiele chorób i wymiernie przedłuża zdrowe życie. Ideą naszej fundacji jest propagowanie takiego stylu życia poprzez przekazanie jak największej liczbie osób wiedzy na ten temat. Chcemy żebyś i Ty również, po wprowadzeniu do swojego życia zasad opisanych w tej książce, stał się propagatorem tego stylu. Razem możemy stworzyć ruch wellness, zrzeszający wszystkich tych, którzy potrafią zrozumieć, że o taki stan można zadbać samemu, a nie jedynie dzięki pomocy lekarzy.

Wprowadzanie zmian w swoim życiu często wymaga wsparcia innych osób. Najskuteczniej można to osiągnąć w grupie, która posiada podobne problemy oraz cele. W związku z tym powstał portal internetowy – Bądźwell.pl, skupiający i integrujący osoby, którym bliski jest zdrowy styl życia.

Książka ta jest napisana w przystępny sposób i ma charakter poradnika, a nie wydawnictwa naukowego, oparta jest jednak na wiedzy naukowej i dużym doświadczeniu. Powiązana z portalem Bądźwell.pl, będzie tworzyć kompendium wiedzy na temat zdrowia wellness. W przygotowaniu jest następna książka z serii Wellness, z której dowiesz się jak praktycznie wprowadzać opisane w niniejszej publikacji zasady zdrowego stylu życia.

Co to jest wellness?

Wellness to słowo, które słyszymy dzisiaj bardzo często, ale nie wszyscy w pełni rozumiemy, co ono naprawdę oznacza. Kojarzy się z drogimi salonami SPA i luksusowymi klubami fitness, myślimy, że jest to coś wyłącznie dla ludzi bogatych. Tymczasem prawidłowo rozumiane wellness, to dużo więcej niż tylko zabiegi kosmetyczne czy ćwiczenia fizyczne – to filozofia, zdrowy styl życia, sposób na życie, którego celem jest osiągnięcie dobrego samopoczucia poprzez harmonię ciała, ducha i umysłu, a jedynie niewielką część stanowią działania i obiekty pod tym szyldem.

Wellness, po polsku dobrostanlub bycie w dobrym stanie zdrowia. „Be well!” oznacza „Bądź zdrów!” – to popularne pozdrowienie oddaje, jak ważne w naszym życiu jest dobre zdrowie. Dla większości dorosłych ludzi stanowi jedno z najważniejszych pragnień. Nie wszyscy jednak wiedzą, że zdrowie jest czymś więcej niż brakiem choroby czy ułomności, co wynika z faktu, że dawniej stwierdzenie, że ktoś jest zdrowy, oznaczało, iż nie jest chory.

Zagadnieniem zdrowia zajmowano się już w starożytności. Perykles, polityk ze starożytnej Grecji (kolebki współczesnej kultury europejskiej), żyjący w latach ok. 500–429 p.n.e., określił zdrowie jako dobrostan moralny, umysłowy i fizyczny, pozwalający pokonywać przeciwności losu z łatwością i wdziękiem.

Dużo później, bo w roku 1948, WHO (Światowa Organizacja Zdrowia, ang. World Health Organization) sformułowało definicję, która mówi, że zdrowie to stan pełnego fizycznego, umysłowego i społecznego dobrostanu (dobrego samopoczucia), a nie tylko całkowity brak choroby czy ułomności. Definicja ta została następnie uzupełniona o zdolność do „prowadzenia produktywnego życia ekonomicznego”, a także o wymiar duchowy.

W ostatnim czasie eksperci, zajmujący się zagadnieniami związanymi ze zdrowiem, rozszerzyli jego definicję i włączyli do niej wellness (dobrostan), oznaczające „wysoką jakość życia i dobre samopoczucie”.

Wyrażenia wellness, dla określenia tego stanu, jako pierwszy użył w roku 1959 amerykański lekarz – doktor Halbert Dunn. Połączył on dwa słowa: well-being (pol. dobre samopoczucie) i fitness (pol. sprawność fizyczna), w jedno – wellness. Słowa tego użył do nazwania filozofii, według której wellness to styl życia, mający na celu zwiększenie potencjału osoby poprzez osiągnięcie harmonii pomiędzy ciałem, duchem i umysłem. Zastosowanie takiego podejścia zapewni dobre samopoczucie każdego dnia.

W latach 80. XX wieku wellness było utożsamiane z rozwijającym się wówczas ruchem fitness, którego idea została rozbudowana o właściwe odżywianie i dbanie o ciało. W kolejnych latach stało się stylem życia, który ma zapewnić dobre samopoczucie, doprowadzić do harmonii pomiędzy ciałem, duchem i umysłem. W latach 90. wellness pojawiło się w Polsce i zdobyło popularność również jako dobrostan. To staropolskie wyrażenie bardzo dobrze obrazuje istotę wellness.

Wellness to stan optymalnego zdrowia, które oznacza coś więcej niż brak choroby lub innych ułomności. Jest to stan dobrego samopoczucia, związanego z wysoką jakością życia we wszystkich jego obszarach (fizycznym, duchowym, emocjonalnym, intelektualnym, zawodowym, społecznym i środowiskowym) oraz zdolnością do prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego. Stan ten osiągamy przez zaspokajanie potrzeb we wszystkich obszarach życia oraz utrzymywanie między nimi równowagi, którą często nazywamy harmonią ciała, ducha i umysłu.

Wyrażenie wellness jest przez nas używane jako synonim optymalnego zdrowia, wysokiej jakości życia, dobrego samopoczucia i zdolności do efektywnego działania.

Wellness to uzupełnienie medycyny konwencjonalnej i profilaktyka zdrowia fizycznego oraz psychicznego; to „przemysł zdrowia”, w odróżnieniu od „przemysłu chorobowego”; jest wynikiem własnego wyboru, a nie konieczności; jest dla ludzi aktywnych, dbających o utrzymanie sprawności i równowagi fizycznej, umysłowej i duchowej. Utrzymywanie tego stanu nie wymaga, wbrew pozorom, dużych nakładów finansowych ani wyrzeczeń. Umiarkowane ćwiczenia fizyczne, niezbyt restrykcyjna, odpowiednio dobrana dieta, obcowanie z naturą, a także zrównoważone działania we wszystkich obszarach życia, kierowane własnymi, świadomymi i mądrymi decyzjami, doprowadzą do dobrego samopoczucia i staną się profilaktyką zdrowotną. Wprowadzenie tych zasad sprawi, że nie staniemy się klientami „przemysłu chorobowego”, co jest koniecznością w przypadku pojawienia się choroby i wymaga dużych wyrzeczeń oraz nakładów finansowych. Płacimy wtedy za nieuczciwie reklamowane środki lecznicze, które często szkodzą zdrowiu, a nam nie pomagają, za operacje, które czasami nie leczą, a kaleczą nasze ciało.

Wellness to filozofia, styl życia, sposób bycia i sposób na życie; to relaks i energia, osiągane przez odpowiednią dietę oraz aktywność fizyczną i psychiczną, dbanie o urodę, a także troska o środowisko naturalne, czyli wszystko to, co powoduje, że czujemy się dobrze i komfortowo.

Idea zdrowego stylu życia powinna być wprowadzana już od najmłodszych lat, w myśl hasła: „Zdrowe starzenie zaczyna się w zdrowym dzieciństwie”.

Wellness to dzisiaj światowy trend zdrowotny ogarniający miliony ludzi, którzy zrozumieli, że o taki stan można zadbać samemu, a nie tylko poświęcać się pracy zawodowej i liczyć na pomoc lekarzy.

CZĘŚĆ I - FILOZOFIA WELLNESS

Wprowadzenie

Filozofia życia określa ideę, cel, koncepcje oraz zasady obowiązujące w naszym życiu. Wielu ekspertów twierdzi, że nauka to jeszcze nie wszystko. Znaczącą rolę w życiu odgrywają filozofia i przekonania, które posiadasz. Rozmyślając o swoim zdrowiu i stylu życia, powinieneś określić swoją filozofię życia i zastanowić się, czy nie warto przyjąć nowego sposobu myślenia, który proponuje filozofia wellness.

Filozofia wellness

Filozofia wellness to życie w harmonii całego organizmu – ciała, ducha i umysłu; to integracja i równowaga pomiędzy wszystkimi obszarami życia. Określa zasady naszego życia, zgodne z kryteriami zawartymi w definicji wellness (por. definicja wellness).

Przyjęcie tej filozofii to życie wyższej jakości w optymalnym zdrowiu, które daje dobre samopoczucie i zdolność do aktywnego wypoczynku, wydajnej pracy oraz uczestnictwa w życiu społecznym i towarzyskim. Codzienne funkcjonowanie w ten sposób przynosi dużo radości, wiele energii, poczucie młodości, zgrabną sylwetkę i piękną skórę, zadowolenie z siebie i swoich osiągnięć, odporność na stres oraz wiele chorób. W takim poczuciu zdrowia, energii i młodości masz realną szansę na zdrową długowieczność, nawet do 120 lat.

Głównym celem filozofii wellness jest osiągnięcie dobrego samopoczucia i wydłużenie zdrowego życia. Zgodnie z tą filozofią najważniejszy jest zdrowy styl życia. Stosowanie zasad w niej opisanych daje możliwość wprowadzenia zdrowych nawyków, które mają pozytywny wpływ na jakość życia. Zasady filozofii wellness oparte są na osobistej odpowiedzialności w tym zakresie. Ty sam odpowiadasz za stan swojego zdrowia i samopoczucie. Twoje świadome wybory i mądre decyzje określą, jakie będzie Twoje życie.

Filozofia wellness to sztuka życia z szacunkiem dla samego siebie, poznawanie swojego ciała, duszy i umysłu oraz troska o nie.

Wellness odzwierciedla Twoje poczucie życia i zdolność do efektywnego działania. Jego podstawą jest pozytywne patrzenie na życie, co jest niezbędne do osiągnięcia dobrego samopoczucia, pozwala bowiem mieć optymistyczne nastawienie do tego, co i w jaki sposób będziesz robił w każdym z obszarów swojego życia.

Filozofia wellness, której głównym elementem jest zdrowy styl życia, podchodzi holistycznie (całościowo) i funkcjonalnie do życia, uwzględnia jego wielowymiarowość, prowadzi do równowagi ciała, ducha i umysłu poprzez możliwość zaspokojenia i równoważenia potrzeb we wszystkich jego obszarach. Taki stan daje nam dobre samopoczucie, a utrzymywany stale powoduje, że nie grożą nam stany depresyjne ani choroby.

Filozofia życia wellness określa definicje terminów: wellness, dobre samopoczucie wellness, człowiek wellness, styl życia wellness, higieniczny tryb życia, jakość życia oraz lekarz zdrowia. Opisuje wszystkie obszary życia i określa umiejscowione w nich zasady zdrowego stylu życia.

Definicje

Wellness

Wellness to stan optymalnego zdrowia, które obejmuje coś więcej niż brak choroby lub ułomności; to stan dobrego samopoczucia, związanego z wysoką jakością życia we wszystkich jego obszarach oraz zdolnością do prowadzenia produktywnego życia społecznego i ekonomicznego.

Dobre samopoczucie wellness

Osiągnięcie dobrego samopoczucia to pragnienie, które tkwi w każdym z nas i do którego ciągle zmierzamy. Nasz instynkt, nasze emocje dążą do niego stale i za wszelką cenę, nawet kosztem utraty zdrowia, często poprzez uzależnienie się od używek, osób lub rzeczy. Prowadząc zdrowy styl życia wellness, przyjmujemy pewne zasady, które powodują, że osiągamy go w sposób naturalny, a nie za pomocą używek, które doprowadzają do uzależnień i chorób. Uzyskujemy go poprzez zrównoważone zaspokojenie potrzeb we wszystkich obszarach życia. Dobre samopoczucie osiągnięte w ten sposób ma bardzo duże znaczenie dla odporności naszego organizmu na wiele chorób oraz stres.

Człowiek wellness

Człowiek wellness to osoba prowadząca wysokiej jakości życie, ciesząca się dobrym samopoczuciem i posiadająca zdolność do efektywnego działania w pracy i w życiu społecznym.

Taki człowiek cieszy się zdrowiem optymalnym, jest spełniony duchowo, zadowolony ze swojej pracy, aktywnie odpoczywa, jest fizycznie sprawny, zaangażowany w życie społeczne, ma pozytywne nastawienie emocjonalne i otwarty umysł. Taka osoba jest szczęśliwa i spełniona duchowo.

Osiągnięcie tych wszystkich umiejętności wiąże się z wprowadzeniem do swojego sposobu zachowania cech zdrowego stylu życia opartego na filozofii wellness.

Styl życia wellness

Styl życia to sposób bycia zgodny z pewnymi ustalonymi zasadami. Przyjęcie zasad wellness jako sposobu własnego postępowania, nazywamy stylem życia wellness.

Według filozofii wellness najważniejszy jest zdrowy styl życia, który daje Ci również możliwość wprowadzenia zdrowych nawyków, mających pozytywny wpływ na jakość Twojego życia. Prowadzenie zdrowego stylu życia to zrównoważone dbanie o wszystkie obszary życia oraz codzienne zaspokajanie potrzeb, wynikających z każdego z nich.

Do wprowadzenia zmian niezbędne jest szczegółowe poznanie specyfiki wszystkich obszarów życia i związanych z nimi elementów zdrowego stylu życia.

Zdrowy styl życia wellness to również zwrócenie się ku potrzebom indywidualnym. Każdy sam powinien je określić i na tej podstawie wprowadzać konieczne zmiany.

Ważnym elementem zdrowego stylu życia jest zdrowy tryb życia zwany również higienicznym trybem życia.

Higieniczny tryb życia

Zwany również zdrowym trybem życia to czynnik warunkujący sprawność życiową człowieka i jego zdolność do pracy. Składają się na niego ustalone, cykliczne czynności życiowe, prowadzące do osiągnięcia dobrego samopoczucia, np. właściwy sen, regularne przyjmowanie posiłków, toaleta poranna i dbanie o wygląd, codzienna aktywność fizyczna i inne. Stanowi ważną część zdrowego stylu życia.

Bardziej szczegółowy opis higienicznego trybu życia znajdziesz w rozdziale opisującym obszar fizyczny wellness.

Jakość życia

Jakość życia można ustalić na podstawie zbioru pewnych, odgórnie przyjętych i jednakowych dla wszystkich kryteriów. Należą do nich: bogactwo przeżyć, poziom świadomości oraz poziom aktywności, twórczość, współuczestnictwo w życiu społecznym. Im większe jest ich spełnienie, tym wyższa jest jakość życia.

Dobra jakość życia oznacza, że dana osoba może funkcjonować niezależnie i cieszyć się aktywnym życiem, bez żadnych ograniczeń.

Lekarz zdrowia

Lekarz zdrowia to osoba, która spełnia role określone w definicji zdrowia publicznego, czyli posiada wiedzę i umiejętności zapobiegania chorobom, przedłużania życia, promowania zdrowia i sprawności fizycznej oraz podejmowania wysiłku na rzecz ochrony środowiska.

Zasady wellness

Zasady zdrowego stylu życia wellness określa, zdefiniowany przez nas, dekalog życia wellness:

Prowadzenie aktywnego życia fizycznego i psychicznego oraz utrzymywanie sprawności niezbędnej do osiągnięcia produktywnego życia ekonomicznego i społecznego.

Właściwe, zgodne z wellness, zdrowe odżywianie.

Pozbycie się i unikanie nałogów, złych nawyków oraz uzależnień.

Prowadzenie higienicznego trybu życia wellness.

Prowadzenie życia zgodnego z zasadami moralnymi, określonymi przez nas samych i umieszczonymi w naszej duchowości.

Pozytywne nastawienie do życia we wszystkich jego obszarach.

Kierowanie się własnymi mądrymi, przemyślanymi i świadomymi decyzjami.

Radzenie sobie z własnymi emocjami i problemami życiowymi.

Umiejętność radzenie sobie ze stresem.

Bycie lekarzem zdrowia dla siebie samego oraz dla innych osób.

Obszary życia

Obszary życia nazywane również wymiarami (ang. dimensions) albo aspektami to elementy naszego życia, które często klasyfikowane są jako ciało, dusza i umysł. Wyróżniamy obszary:

Sposób, w jaki postrzegamy każdy obszar wellness, ma wpływ na nasze ogólne spojrzenie na życie. Eksperci twierdzą nawet, że jest on ważniejszy niż nasze rzeczywiste możliwości (Tabela 1). Przykładowo, pozytywne nastawienie do pracy sprawia, że nawet jeżeli nie ma ona dużego znaczenia dla społeczeństwa, jesteśmy nią usatysfakcjonowani bardziej niż osoba, której praca ma ogromne znaczenie dla społeczeństwa i wiąże się z dużą odpowiedzialnością, ale nie przykłada ona do niej większej wagi.

Idea wellness wskazuje nam na potrzebę równowagi i harmonii pomiędzy wszystkimi obszarami życia. Aby osiągnąć i utrzymać ten stan, musimy zwracać uwagę na każdy z obszarów wellness, poprzez zaspokajanie potrzeb z nich wynikających. Zaniedbania lub nadmiernie uwydatnianie któregoś z nich spowodowuje nierównowagę pomiędzy nimi, co w konsekwencji odczujemy jako złe samopoczucie i brak wysokiej jakości życia.

Tab. 1. Wpływ pozytywnego i negatywnego nastawienia na postrzeganie poszczególnych obszarów

Źródło: opracowanie własne na podstawie Corbin Ch. B., Welk G. J., Corbin W. R., Welk K. A., Fitness i wellness. Kondycja, sprawność, zdrowie, Poznań 2007, s. 17.

Koło życia wellness

Rys. 1. Prawidłowe koło życia (będzie się toczyć)

Koło życia wellness to wizualna reprezentacja idei wellness, która mówi o potrzebie równowagi i harmonii pomiędzy wszystkimi obszarami życia. Jeśli będziemy w zrównoważony sposób dbać o każdy z obszarów, to koło naszego życia bez trudu będzie się toczyć, ponieważ będzie miało regularny kształt. Jednak jeśli dopuścimy do nadmiernego zaniedbania lub uwydatnienia któregoś z obszarów, to na powierzchni koła pojawią się uwypuklenia i wklęśnięcia, co spowoduje zachwianie całej jego równowagi i koło naszego życia nie będzie mogło swobodnie się toczyć.

Rys. 2. Nieprawidłowe koło życia (nie będzie się toczyć)

W rzeczywistości wellness jest integralnym stanem człowieka, który można opisać jako zbiór wielu nici wzajemnie się przeplatających, tworzących jedną tkaninę, każdy z poszczególnych obszarów zachodzi na pozostałe. Nakładanie się obszarów jest tak częste i silne, że w całości nie możemy ich odróżnić. Całość jest dużo większa niż suma poszczególnych elementów.

Obszary życia na podstawie koła wellness

Utrzymywanie zdrowego organizmu poprzez właściwe odżywianie oraz regularne, nieuciążliwe ćwiczenia fizyczne, a także unikanie szkodliwych nałogów i nawyków.

Sens i cel ludzkiej egzystencji. Odkrywanie i zrozumienie tajemnicy istnienia człowieka i sensu jego życia.

Świadomość i akceptacja uczuć i emocji, praca nad ich zrozumieniem oraz umiejętność radzenia sobie z nimi w kontaktach międzyludzkich.

Otwartość umysłu na nowe koncepcje i pomysły. Dbanie o kondycję intelektualną poprzez ciągłą naukę.

Umiejętność korzystania z wybranej drogi kariery poprzez pozytywne nastawienie do tego, co robimy.

Utrzymywanie prawidłowych relacji z ludźmi, przyczynianie się do rozwoju społeczeństwa, a także uczestniczenie w życiu społecznym.

Poczucie naszego wpływu na środowisko i troska o nie. Uznanie przynależności do natury. Świadomość oddziaływania czynników środowiskowych na nasze zdrowie.

Bardziej szczegółowe opisy wszystkich obszarów życia znajdziesz na kolejnych stronach.

Obszar fizyczny. Ciało

UTRZYMYWANIE ZDROWEGO ORGANIZMU POPRZEZ WŁAŚCIWE ODŻYWIANIE ORAZ REGULARNE, NIEUCIĄŻLIWE ĆWICZENIA FIZYCZNE, A TAKŻE UNIKANIE SZKODLIWYCH NAŁOGÓW I NAWYKÓW.

Na obszar fizyczny składają się następujące elementy:

1. Właściwe odżywianie.

2. Aktywność fizyczna.

3. Rezygnacja z destrukcyjnych nałogów i nawyków.

4. Higieniczny tryb życia wellness, czyli:

regularny plan dnia uwzględniający:

właściwy sen,

5 posiłków w odstępach ok. 3-godzinnych,

higienę osobistą i dbanie o wygląd,

codzienną aktywność fizyczną;

badania profilaktyczne,

bezpieczny seks,

higiena otaczającego nas środowiska.

Żeby właściwie zadbać o wszystkie wymienione wyżej elementy, warto poznać je bliżej i „nauczyć się” swojego ciała.

Dbanie o nasze ciało stanowi podstawę zdrowego stylu życia wellness.

Właściwe odżywianie

Właściwe odżywianie ma ogromne znaczenie dla zdrowia fizycznego i psychicznego, w związku z czym stanowi podstawę zdrowego stylu życia. Dzięki stosowaniu się do zasad prawidłowego odżywiania zmniejszamy ryzyko wystąpienia otyłości i związanych z nią chorób, takich jak: cukrzyca typu 2, choroby serca oraz wielu nowotworów, m.in. raka okrężnicy, piersi, prostaty. Prawidłowe odżywianie wpływa również na jakość życia, poprawia wygląd; dodaje energii, zwiększając zdolność do pracy oraz ćwiczeń fizycznych i umysłowych. Słowo dieta już w starożytnej Grecji oznaczało styl życia, a nie tylko sposób na zrzucenie zbędnych kilogramów.

Wiele osób chciałoby prowadzić zdrowy styl życia i stosować zdrową dietę, jednak nie wie, jak to zrobić lub robi to w niewłaściwy sposób, ponieważ ich wyobrażenie na temat zdrowego odżywiania jest błędne. Wynika to z faktu, że na rynku działa wiele firm i pseudoekspertów, którzy kierując się tylko chęcią zysku, głoszą różnego rodzaju mity i sprzeczne ze sobą informacje na temat odchudzania i właściwego odżywiania.

Wraz z dietetykami naszej fundacji opracowaliśmy dla Ciebie plan właściwego odżywiania, zgodnego z zasadami stylu życia wellness, i nazwaliśmy go: Dieta Wellness – Jedz wszystko, co zdrowe! Został on opracowany na podstawie kilku diet sprawdzonych dotychczas w USA oraz w Polsce. Nasza dieta nie zalicza się do kategorii „cudownych diet”, które wraz z głodowymi racjami pokarmowymi promują negatywne dla zdrowia nawyki oraz w większości przypadków gwarantują efekt jo-jo, a także zachwianie gospodarki metabolicznej organizmu. Przeciwnie, dzięki naukowemu podejściu pozwala na jedzenie wszystkiego, co dla nas zdrowe, stopniowo regulując metabolizm.

Więcej informacji na ten temat znajdziesz w części II: Dieta Wellness, w której w skróconej i czytelnej formie przedstawiamy podstawowe wiadomości z zakresu dietetyki, właściwego odżywiania i odchudzania oraz odkrywamy tajemnicę powstawania większości przypadków nadwagi i otyłości na świecie. Pomoże Ci to w podjęciu świadomej decyzji, dotyczącej własnego odżywiania i przyszłego stylu życia.

Aktywność fizyczna wellness

Aktywność fizyczna wellness to niezbędna ilość ćwiczeń fizycznych potrzebna do rozwoju i zachowania zdrowia. Pomaga nam osiągnąć dobrą kondycję fizyczną, która daje organizmowi zdolność do skutecznego działania i wydajnej pracy. Wiąże się również z dobrym stanem zdrowia, radością z aktywnego wypoczynku, odpornością na choroby (np. cukrzycę typu 2, miażdżycę, choroby serca i układu krążenia) oraz schorzenia hipokinetyczne, takie jak bóle kręgosłupa czy stawów, których przyczyną jest zbyt niski poziom aktywności fizycznej.

Dobra kondycja fizyczna sprawia, że mamy coraz lepsze samopoczucie i poprawia się jakość naszego życia. Osiągnięcie takiej formy nie jest możliwe bez uprawiania ćwiczeń fizycznych. Aby poprawić stan naszego zdrowia oraz kondycji konieczne jest przyzwyczajenie organizmu do regularnego wysiłku, nie tylko w czasie pobytu na siłowni, basenie lub jazdy na rowerze. Jeśli większość czasu spędzasz siedząc, to nawet regularne ćwiczenia fizyczne nie wyeliminują u Ciebie ryzyka wystąpienia chorób przewlekłych. Dopiero połączenie wszystkich elementów aktywności fizycznej wellness chroni nas m.in. przed chorobami hipokinetycznymi.

W części III Aktywność fizyczna wellness przekazuję więcej informacji na ten temat.

Rezygnacja i unikanie nałogów i złych nawyków

Prowadzenie zdrowego stylu życia nie jest możliwe bez wyeliminowania wszystkich nałogów i uzależnień, czyli inaczej nawyków.

Do najważniejszych nałogów, które mają negatywny wpływ na nasze zdrowie, należą te najczęściej potępiane przez otoczenie, takie jak: picie alkoholu – alkoholizm; palenie wyrobów tytoniowych – nikotynizm; zażywanie odurzających środków narkotycznych, leków uspakajających i przeciwbólowych – narkomania i lekomania.

Pomagają one w szybkim osiągnięciu dobrego samopoczucia i pozwalają uciec przed życiowymi problemami w inną rzeczywistość.