Trzy kroki w szachowy świat. Pryncypia i niuanse królewskiej gry. Część III - Ryszard Czajkowski, Andrzej Nowicki - ebook

Trzy kroki w szachowy świat. Pryncypia i niuanse królewskiej gry. Część III ebook

Ryszard Czajkowski, Andrzej Nowicki

0,0

Opis

Ostatnia część trzyczęściowego podręcznika do nauki gry w szachy przeznaczona dla tych, którzy już opanowali podstawy gry i taktyczne sposoby realizacji przewagi. Przykłady przytoczone w trzeciej części mają za zadanie przybliżyć problemy strategii szachowej.  Autorzy, wykorzystując swoje wieloletnie doświadczenie w pracy z dziećmi i młodzieżą, w przystępny i atrakcyjny sposób wyjaśniają, jak  umiejętnie prowadzić grę i osiągnąć przewagę, jak rozwijać figury, jak typować słabości przeciwnika i jak przeprowadzić atak. Książka ma układ 36 lekcji kończących się zadaniami do samodzielnego rozwiązania. Dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym w przyswojeniu materiału będą potrzebować pomocy nauczyciela lub rodzica.

Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi na:

Androidzie
iOS
czytnikach certyfikowanych
przez Legimi
czytnikach Kindle™
(dla wybranych pakietów)
Windows
10
Windows
Phone

Liczba stron: 60

Odsłuch ebooka (TTS) dostepny w abonamencie „ebooki+audiobooki bez limitu” w aplikacjach Legimi na:

Androidzie
iOS
Oceny
0,0
0
0
0
0
0
Więcej informacji
Więcej informacji
Legimi nie weryfikuje, czy opinie pochodzą od konsumentów, którzy nabyli lub czytali/słuchali daną pozycję, ale usuwa fałszywe opinie, jeśli je wykryje.

Popularność




Trzy kroki w szachowy świat

Pryncypia i niuanse królewskiej gry

Część 3

Ryszard Czajkowski

Andrzej Nowicki

Projekt okładki: Studio Karandasz

Copyright © Ryszard Czajkowski, Andrzej Nowicki

Copyright © Wydawnictwo BIS 2020

ISBN 978-83-7551-716-3

Wydawnictwo BIS

ul. Lędzka 44a

01-446 Warszawa

tel. 228772705, 228774033

e-mail:[email protected], ksiegarnia@[email protected]

www.wydawnictwobis.com.pl

Wstęp

W pierwszej i drugiej części podręcznika przedstawiliśmy podstawowe reguły gry w szachy oraz taktyczne sposoby realizacji przewagi. Jednak aby móc zrealizować przewagę – trzeba ją najpierw posiadać, i tu powstaje naturalne pytanie: jak tę przewagę osiągnąć?.

Tutaj pomocne będą informacje o strategii szachowej.

Przykłady przytoczone w trzeciej części podręcznika mają za zadanie wyjaśnić, jak należy postępować, aby umiejętnie prowadzić grę i osiągnąć przewagę materialną, przestrzeni, rozwoju lub aktywności. Jak powinniśmy rozwijać figury, jak typować słabości w obozie przeciwnika i kiedy przeprowadzić atak.

Nauka gry w szachy przeważnie zaczyna się od końcowej fazy gry, ponieważ musimy zrozumieć to, do czego dążymy.

Dlatego kierując się tą regułą, objaśniliśmy w podręcznikach najpierw końcową fazę gry, potem liczne sposoby prowadzenia walki w grze środkowej, a na końcu zamieściliśmy uproszczony sposób rozgrywania różnego rodzaju debiutów.

Jesteśmy przekonani, że ta kolejność przekazywania wiedzy szachowej jest właściwa i pozwoli na łatwe przyswojenie reguł królewskiej gry.

Autorzy

Lekcja 1Różne rodzaje przewagi

Szachy są walką dwóch przeciwników. Są starciem dwóch koncepcji i dwóch często odmiennych stylów. Partia może mieć spokojny przebieg, ale też może być niezwykle dynamicznym pojedynkiem obfitującym w liczne kombinacje i taktyczne motywy. Sytuacja na szachownicy często ulega zmianom. Zwykle prędzej czy później jedna ze stron osiąga przewagę, a ta przy właściwej grze może zostać zrealizowana i partia kończy się wygraną.

Rozróżniamy cztery rodzaje przewagi:

• materialną, mamy np. pionka albo figurę więcej od przeciwnika,

• rozwoju, gdy szybciej niż przeciwnik rozwinęliśmy własne figury,

• przestrzeni, gdy opanowaliśmy większą część szachownicy niż przeciwnik,

• aktywności, gdy nasze figury, współdziałając, stwarzają realne zagrożenie dla figur przeciwnika.

Każda ze stron może osiągnąć jeden lub kilka rodzajów przewagi.

Osiągnięcie któregoś z rodzajów przewagi nie gwarantuje wygranej.

Może powstać sytuacja, że jeden zawodnik ma przewagę materialną, a drugi ma przewagę rozwoju lub aktywności. Taki stan rzeczy nazywamy rekompensatą.

Przewaga materialna

Przewaga rozwoju

W poniższej, teoretycznej pozycji białe rozgrywają debiut, wykonując słabe posunięcia, podczas gdy grający czarnymi ustawia swoje bierki na optymalnych polach szachownicy. Już po czterech ruchach czarne osiągnęły dużą przewagę w rozwoju, gdyż opanowały centrum, rozwinęły lekkie figury królewskiego skrzydła i przygotowały się do roszady.

Przewaga przestrzeni

W poniższej pozycji białe w ostatnim ruchu zagrały Gg2-d5. Tym sposobem osiągnęły ogromną przewagę przestrzeni. Większość białych bierek przekroczyła połowę szachownicy, ograniczając możliwości gry czarnych.

Wygrana białych nie budzi wątpliwości.

W następnej pozycji białe mają przewagę przestrzeni. Czarny Goniec ma bardzo ograniczone możliwości, nie może zaatakować żadnego z białych pionów, ponieważ stoją one na polach, na które Goniec nie ma dostępu. Natomiast biały Goniec skutecznie ogranicza Gońca przeciwnika, zachowując przy tym możliwość zaatakowania w przyszłości pionków.

Przewaga aktywności / inicjatywy

Celem większości otwarć gambitowych jest osiągnięcie przewagi w rozwoju lub uzyskanie inicjatywy. Kosztem pionka (rzadziej figury) zyskujemy szybciej wyprowadzoną do gry figurę, otwartą linię, czy też opanowane centrum.

Taka przewaga może zostać zamieniona na przewagę materialną lub zakończyć się skutecznym atakiem. Poniższe pozycje pochodzą z dwóch otwarć gambitowych.

Rekompensata

Na koniec przedstawimy szczególną sytuację. W pozycji poniżej, czarne mają przewagę materialną. Mają figurę więcej. Białe figury stoją aktywniej, i stwarzają przeciwnikowi realne zagrożenie. Mimo że ruch przypada na czarne, nie są w stanie obronić się przed dwoma groźbami:

Patrząc na tę pozycję, można by paradoksalnie stwierdzić, że przewaga nie zawsze gwarantuje wygraną. Można by nawet powiedzieć, że obie strony mają pewnego rodzaju przewagę. Czarne: materialną, a białe przewagę aktywności. W tym przypadku przewaga aktywności rekompensuje białym stratę figury.

Jeśli mamy przewagę materialną, dążymy również do posiadania aktywności. Gdy mamy oba te rodzaje przewagi, nasze szanse na wygraną znacząco rosną.

Gdy mamy tylko przewagę materialną, a przeciwnik aktywność, inicjatywę lub groźny atak, staramy się wymieniać swoje nieaktywne figury za aktywne figury przeciwnika, aby przejść do końcówki z przewagą materialną. Możemy też zwrócić zdobyty materiał, co pozwoli nam uzyskać aktywność lub zniwelować atak przeciwnika.

Mając tylko przewagę aktywności, staramy się przeprowadzić zwycięski atak lub zdobyć przewagę materialną, nie tracąc posiadanej aktywności.

Spróbuj znaleźć rozwiązanie:

Rozwiązania na końcu podręcznika

Lekcja 2Aktywność figur

W trakcie gry staramy się ustawić swoje figury w taki sposób, aby:

• atakowały słabe punkty w obozie przeciwnika,

• stwarzały zagrożenie dla nieprzyjacielskiego Króla i jego bierek,

• nie stały na polach, z których trudno włączyć się do gry,

• nie były zablokowane, miały swobodę ruchu,

• mogły uczestniczyć w ataku i obronie,

• współdziałały ze sobą,

• utrudniały grę przeciwnikowi.

Poniżej zamieszczamy przykłady aktywnych i współpracujących ze sobą figur.

Kolejny przykład:

Spróbuj wykorzystać aktywność figur:

Rozwiązania na końcu podręcznika

Lekcja 3Ocena pozycji. Co oceniamy?

Przed wykonaniem ruchu dokonujemy oceny sytuacji panującej na szachownicy. Bierzemy pod uwagę:

• sytuację materialną; kto ma bierki o większej sile gry?

• rozwój bierek; która ze stron szybciej rozwinęła swoje figury?

• przestrzeń zajętą przez bierki; kto opanował większą część szachownicy?

• aktywność; białe czy czarne figury, współdziałając, stwarzają większe zagrożenie dla figur przeciwnika?

• jakie są słabe punkty w obozie przeciwnika, a jakie w moim (dotyczy to również linii i przekątnych)?

• siłę przeciwstawnych figur; porównujemy np. naszego Hetmana z Hetmanem przeciwnika, Wieżę z Wieżą, Skoczka ze Skoczkiem, Gońca z Gońcem i pionki z pionkami,

• zagrożenie dla mojego Króla i Króla przeciwnika.

Z dokonanej oceny wyciągamy wnioski odnośnie do dalszego sposobu gry:

1. Jeżeli mamy przewagę materialną wystarczającą do wygrania partii i nie istnieje zagrożenie dla naszego Króla, możemy grać na uproszczenie materiału, tj. wymianę pozostających figur w grze. Na skutek tej wymiany nasza przewaga ujawni się bardziej.

Przykład:

Jeśli jedna armia ma 5 czołgów, a druga 4, to przewaga nie jest taka wielka. Gdy uprościmy sytuację i wycofamy po 4 czołgi z każdej strony, to powstanie sytuacja, w której jedna armia będzie miała jeden czołg, a druga nie będzie miała żadnego.

Przewaga wówczas będzie bardzo wyraźna.

2. Jeżeli nasz Król znajduje się w bezpiecznym miejscu i osiągnęliśmy przewagę w rozwoju figur, mamy wówczas możliwość prowadzenia ataku.

3. Jeżeli mamy gorzej rozwinięte figury, musimy przygotować się na obronę.

4. Jeżeli opanowaliśmy większą część szachownicy niż przeciwnik, wówczas nasze figury mają zazwyczaj większą swobodę ruchów niż figury przeciwnika. Stwarza to nam szanse na znalezienie słabych punktów w obozie przeciwnika i wywierania na te punkty nacisku.

5. Jeżeli któraś z figur przeciwnika jest znacznie aktywniejsza od takiej samej naszej figury, np. Hetman czarnych jest groźniejszy niż Hetman białych, wówczas powinniśmy dążyć do wymiany tych figur.

Przykładowe pozycje:

Spróbuj ocenić te pozycje:

Rozwiązania na końcu podręcznika

Lekcja 4Siła złączonych pionów

Zazwyczaj złączone pionki są silniejsze niż pionki izolowane.

Spróbuj wygrać te pozycje:

Rozwiązania na końcu podręcznika

Lekcja 5Przykłady końcówek szachowych