(frag­ment)

ROZDZIAŁ 0

Ko­la­na to na­praw­dę za­dzi­wia­ją­ca spra­wa, choć mało kto to so­bie uświa­da­mia. Przy­naj­mniej do mo­men­tu, gdy nocą za­wa­dzi się o kant szaf­ki lub gdy w kul­mi­na­cyj­nym punk­cie bój­ki trze­ba od­wró­cić jej losy cel­nym kop­nia­kiem w new­ral­gicz­ny punkt prze­ciw­ni­ka. Ale za­wsze moż­na też na ko­la­na po pro­stu upaść – tak jak na przy­kład Bas Ko­ol­pa. W jego przy­pad­ku nie mia­ło to jed­nak pod­ło­ża ani sa­kral­ne­go, ani ro­man­tycz­ne­go. Tak się skła­da, że żył w świe­cie opusz­czo­nym przez Boga i cał­ko­wi­cie po­zba­wio­nym mi­ło­ści – w du­żej mie­rze za spra­wą kil­ku­dzie­się­ciu gło­wic ter­mo­nu­kle­ar­nych, któ­re kil­ka­dzie­siąt lat wcze­śniej po­sta­no­wi­ły wy­pa­lić z ob­li­cza świa­ta wszyst­kie uczu­cia głęb­sze od roz­pacz­li­wej woli prze­trwa­nia.

Z drżą­cej dło­ni męż­czy­zny wy­pa­dła po­żół­kła kart­ka. Na sa­mej jej gó­rze znaj­do­wał się nie­co wy­bla­kły na­pis: „Ope­ra­cja »Dzień Sądu 2.0«, kody dez­ak­ty­wa­cyj­ne”. W szkli­stych oczach Basa od­bi­ja­ła się wiel­ka chmu­ra w kształ­cie grzy­ba. Na­gle wy­czu­lo­ne ucho nie­do­szłe­go zbaw­cy resz­tek świa­ta po­chwy­ci­ło dźwięk. I nie był on zwią­za­ny z nie­uchron­nie nad­cho­dzą­cą falą ude­rze­nio­wą. Obok Basa sta­nął męż­czy­zna w nie­na­gan­nym gar­ni­tu­rze i z ne­se­se­rem w dło­ni – wi­dok spóź­nio­ny o ja­kieś czter­dzie­ści lat. Ko­ol­pa pa­trzył na nie­go przez chwi­lę zu­peł­nie by­dlę­cym wzro­kiem.

– Cał­kiem nie­zły ka­wa­łek za­gła­dy, nie uwa­ża pan? – Gość uśmiech­nął się z za­do­wo­le­niem.

Bas Ko­ol­pa za­pa­trzył się znów w śmier­cio­no­śny grzyb. Fala ude­rze­nio­wa była już bar­dzo nie­da­le­ko. W tej chwi­li wy­da­wa­ła się dużo istot­niej­szą kwe­stią niż ja­kiś wa­riat w gar­ni­tu­rze i z ne­se­se­rem.

ROZDZIAŁ 1

Mó­wią, że jak nie wia­do­mo, od cze­go za­cząć, to naj­le­piej za­cząć od po­cząt­ku. A za­tem na po­cząt­ku było Sło­wo. Tyle że brzmia­ło ono „CHA­OS”, co nie wró­ży­ło zbyt do­brze na przy­szłość. Za­nim jed­nak Sło­wo do­szło do wnio­sku, że nie jest to dla nie­go naj­lep­sze brzmie­nie, mu­sia­ło upły­nąć spo­ro… cze­goś – trud­no wła­ści­wie po­wie­dzieć, cze­go, jako że czas jesz­cze wte­dy nie ist­niał. Coś jed­nak na pew­no upły­wa­ło i bez wąt­pie­nia było to coś bar­dzo przed­wiecz­ne­go. W każ­dym ra­zie mi­ja­ło so­bie spo­koj­nie, a Sło­wo do­cho­dzi­ło po­wo­li do w mia­rę sen­sow­nych wnio­sków. W mię­dzy­cza­sie coś się prze­pa­li­ło… Trza­snę­ło, huk­nę­ło i na­gle po­ja­wił się wszech­świat. Było to spo­rym za­sko­cze­niem – głów­nie dla sa­me­go wszech­świa­ta. To w koń­cu dość nie­co­dzien­na spra­wa, żeby ot tak z ni­cze­go stać się na­gle nie­zli­czo­ną mno­go­ścią ga­lak­tyk, gwiazd, pla­net i in­nych dzi­wactw.

A Sło­wo zo­ba­czy­ło, że to wszyst­ko było… kosz­mar­nie nud­ne. Mniej wię­cej w tej sa­mej chwi­li, gdzieś w od­le­głym za­kąt­ku mło­de­go wszech­świa­ta, przy­pad­ko­wy zle­pek ato­mów, dry­fu­ją­cy w za­wie­si­stej pra­zu­pie, zu­peł­nie nie zda­jąc so­bie spra­wy z kon­se­kwen­cji, po­łą­czył się z in­nym przy­pad­ko­wym zlep­kiem ato­mów. Po­mysł szyb­ko się przy­jął i wkrót­ce, po raz pierw­szy w hi­sto­rii po­ja­wi­ło się coś w ro­dza­ju mody. Co­raz bar­dziej skom­pli­ko­wa­ne przy­pad­ko­we zlep­ki ato­mów na­wet nie zo­rien­to­wa­ły się, kie­dy wy­kształ­ci­ły or­ga­ny we­wnętrz­ne, okieł­zna­ły ogień i za­czę­ły ma­so­wo wy­twa­rzać te­le­fo­ny ko­mór­ko­we z ob­słu­gą dzwon­ków po­li­fo­nicz­nych.

Wie­le moż­na po­wie­dzieć o wszech­świe­cie po po­ja­wie­niu się zja­wi­ska zwa­ne­go po­wszech­nie ży­ciem, ale na pew­no nie był już wię­cej nud­ny. Co to, to nie…

***

Gdzieś na ru­bie­żach cy­wi­li­zo­wa­ne­go wszech­świa­ta znaj­du­je się sto­sun­ko­wo nie­wiel­ka i mało zna­czą­ca brył­ka krze­mu, na­zwa­na przez jej miesz­kań­ców Zie­mią. Jest to cał­kiem stan­dar­do­wy świat. Kształ­tem – przy­naj­mniej z da­le­ka – przy­po­mi­na kulę, ale od dołu wca­le nikt nie spa­da, co bar­dzo dzi­wi­ło miej­sco­wych uczo­nych jesz­cze przed kil­ko­ma wie­ka­mi. Co wię­cej, tak się aku­rat skła­da, że w mo­men­cie, w któ­rym wi­dzi­my Zie­mię, ta znaj­du­je się wła­śnie na kra­wę­dzi za­gła­dy. Wie­lu miej­sco­wych na­ukow­ców, fi­lo­zo­fów, pro­ro­ków i zwy­czaj­nych głup­ków snu­ło mnó­stwo teo­rii na te­mat koń­ca świa­ta. Nad­cią­ga­ją­ca ka­ta­stro­fa nie jest jed­nak spo­wo­do­wa­na tym, że Bogu-Słoń­cu skoń­czy­ła się krew z ofiar, żad­ne wro­gie ar­mie ty­ta­nów nie wy­ru­szy­ły do osta­tecz­ne­go boju, ża­den zło­śli­wy wład­ca pod­zie­mi nie upo­mniał się o swo­je, po­sta­na­wia­jąc przy tym uni­ce­stwić wszyst­ko do­ko­ła…

Całe za­mie­sza­nie spo­wo­do­wa­ne zo­sta­ło przez cał­ko­wi­cie zwy­czaj­ny i zu­peł­nie nie­zło­śli­wy ka­wał ska­ły. Po­dró­żo­wał przez prze­strzeń już do­syć dłu­go i nie miał żad­nych spe­cjal­nych pla­nów zwią­za­nych z Zie­mią. Po pro­stu bar­dzo daw­no i bar­dzo da­le­ko stąd, pew­na pla­ne­ta mia­ła wiel­kie­go pe­cha. Nie ma sen­su za­głę­biać się te­raz w szcze­gó­ły i do­py­ty­wać, kto kogo pierw­szy zde­ner­wo­wał i kto komu wy­gar­nął z su­per­dzia­ła jo­no­we­go. Waż­ne, że jed­na z ostat­nich po­zo­sta­ło­ści spo­ru leci wła­śnie w kie­run­ku Zie­mi z za­wrot­ną pręd­ko­ścią i jed­ne­go moż­na być pew­nym – spo­tka­nie na pew­no nie bę­dzie miłe.

Oczy­wi­ście pew­na ziem­ska na­cja, po­wszech­nie zna­na z aspi­ra­cji do ra­to­wa­nia pla­ne­ty przed koń­cem świa­ta, wy­sła­ła mi­sję, ma­ją­cą na celu – jak to ujął pod­czas od­pra­wy pod­sta­rza­ły ge­ne­rał z cy­ga­rem w zę­bach i z oku­la­ra­mi prze­ciw­sło­necz­ny­mi na no­sie – roz­pi­rze­nie tej prze­klę­tej aste­ro­idy w drob­ny mak. Jed­nak na ob­ser­wo­wa­nie lo­sów obroń­ców Zie­mi i ostat­niej na­dziei ludz­ko­ści przyj­dzie jesz­cze pora. War­to zer­k­nąć co się dzie­je na po­wierzch­ni pla­ne­ty – taka szan­sa może się nie po­wtó­rzyć…

***

To co dzia­ło się na uli­cach per­ły miast – No­we­go Jor­ku – moż­na by wziąć za cał­kiem zwy­czaj­ny piąt­ko­wy po­ra­nek. Tyle że za­wie­ra­ło sta­now­czo zbyt mało za­bie­ga­nych, do­brze ubra­nych biz­nes­me­nów, a za dużo za­mie­szek i plą­dro­wa­nia wszyst­kie­go, co aku­rat się na­wi­nę­ło. Naj­wy­raź­niej lu­dzie zro­zu­mie­li, że mi­sja ra­tun­ko­wa nie po­szła zbyt do­brze, punk­cik na nie­bie, ro­sną­cy z każ­dą chwi­lą, praw­do­po­dob­nie przy­wa­li jed­nak w Zie­mię i w związ­ku z tym na­de­szły ostat­nie chwi­le, by się ob­ło­wić. To dość ta­jem­ni­cza kwe­stia, dla­cze­go w ob­li­czu nie­uchron­nej za­gła­dy, spo­ra część lu­dzi za­wsze od­da­je się plą­dro­wa­niu skle­pów ze sprzę­tem elek­tro­nicz­nym – tak, jak­by nowy te­le­wi­zor lub wie­ża ste­reo mo­gły roz­wią­zać pro­blem.

W ca­łym tym pre­apo­ka­lip­tycz­nym cha­osie moż­na było zna­leźć jed­ną, je­dy­ną osto­ję spo­ko­ju. Znaj­do­wa­ła się mniej wię­cej w cen­trum mia­sta, przy skrzy­żo­wa­niu ulic, któ­rych nazw ze wzglę­du na oko­licz­no­ści nie war­to chy­ba wy­mie­niać i skła­da­ła się w du­żej mie­rze z bud­ki z hot-do­ga­mi. Han­dlarz nie­co­dzien­ny­mi prze­ży­cia­mi ku­li­nar­ny­mi, któ­ry z pew­nych po­wo­dów na­zy­wał się Si­nus Pi Czwar­tych, jak gdy­by ni­g­dy nic czy­ścił ruszt. Klien­ci i tak cał­ko­wi­cie stra­ci­li za­in­te­re­so­wa­nie jego ofer­tą. Nie miał im tego za złe. Trud­no ocze­ki­wać, żeby lu­dzie w ob­li­czu nad­cią­ga­ją­ce­go nie­uchron­nie koń­ca za­wra­ca­li so­bie gło­wę hot-do­ga­mi. Na­wet z po­dwój­ną musz­tar­dą i pra­żo­ną ce­bul­ką. No, a ruszt się prze­cież sam nie wy­czy­ści.

Po dru­giej stro­nie lady, na ba­ro­wym stoł­ku sie­dział Xijn Jum­groth. Po­pi­jał kawę z mle­kiem i po­dwój­nym cu­krem z pa­pie­ro­we­go kub­ka, ale jego nie moż­na było na­zwać klien­tem. Był ra­czej kimś w ro­dza­ju zna­jo­me­go, któ­ry wpa­da do pra­cy, by wy­pić kawę z mle­kiem i po­dwój­nym cu­krem i po­ga­dać o roz­gryw­kach spor­to­wych. Tyle że Xijn Jum­groth był nie­po­praw­nym biu­ro­kra­tą, któ­ry ni­g­dy nie roz­sta­wał się z gar­ni­tu­rem oraz ne­se­se­rem i na pew­no nie in­te­re­so­wał się roz­gryw­ka­mi spor­to­wy­mi. Nie zwra­cał też więk­szej uwa­gi na roz­brzmie­wa­ją­cy w tle szum, któ­ry od rana stop­nio­wo na­ra­stał. Był za to żywo za­fa­scy­no­wa­ny no­wym po­rząd­kiem spo­łecz­nym, pa­nu­ją­cym na uli­cach No­we­go Jor­ku.

Tuż obok szy­ba skle­po­wa na­gle prze­sta­ła być szy­bą skle­po­wą i za­czę­ła od­kry­wać za­le­ty by­cia kupą tłu­czo­ne­go szkła. Za­raz prze­bie­gła po niej grup­ka na­sto­lat­ków pod­eks­cy­to­wa­nych per­spek­ty­wą zdo­by­cia naj­now­sze­go sprzę­tu gra­ją­ce­go. Ostat­ni z chłop­ców naj­wi­docz­niej po­sia­dał już cał­kiem nie­zły, gdyż za­miast od­dać się go­rącz­ce sza­bro­wa­nia, za­trzy­mał się przed nie­daw­no po­wsta­łym wej­ściem do skle­pu. Spoj­rzał w kie­run­ku bud­ki z hot-do­ga­mi i ru­szył w jej stro­nę z uśmie­chem na ustach.

– Ej, wu­jek! – krzyk­nął. – Wy­ska­kuj z for­sy. I z ze­gar­ka też.

Xijn spoj­rzał py­ta­ją­co na Si­nu­sa. Sprze­daw­ca hot-do­gów wzru­szył ra­mio­na­mi, ale prze­rwał czysz­cze­nie rusz­tu, prze­czu­wa­jąc, że za­czy­na dziać się coś in­te­re­su­ją­ce­go. Chło­pak wy­cią­gnął z kie­sze­ni nóż. Xijn upił spo­ry łyk kawy.

– Ja nie żar­tu­ję!

– To do­brze. To był­by bar­dzo mar­ny żart. – Xijn od­jął od ust pa­pie­ro­wy ku­bek i spoj­rzał na chło­pa­ka. Ale nie tak nor­mal­nie. Spoj­rzał na nie­go Wzro­kiem. Wzrok jest pra­sta­rą i ta­jem­ną bro­nią, któ­rą wła­da­ją wszy­scy adep­ci sztu­ki urzęd­ni­czej. Na ogół wy­ma­ga oku­la­rów w ro­go­wych opraw­kach i po­rząd­ne­go biur­ka za­opa­trzo­ne­go w ta­blicz­kę z na­zwi­skiem i na­zwą de­par­ta­men­tu. Xijn jed­nak miał nie­ma­łe do­świad­cze­nie i nie mu­siał na­wet zer­kać po­nad kra­wę­dzią pół­okrą­głych szkieł, by naj­bar­dziej har­dy de­li­kwent po­czuł na­głą po­trze­bę roz­luź­nie­nia koł­nie­rzy­ka. Chło­pak z no­żem nie miał naj­mniej­szych szans. Na­gle opa­no­wa­ło go dziw­ne zde­ner­wo­wa­nie. Gdzieś w gło­wie za­brzmia­ły mu ta­kie ha­sła jak: „brak kse­ro­ko­pii do­wo­du toż­sa­mo­ści” i „nie­peł­ny kom­plet za­łącz­ni­ków”. Przy­naj­mniej po­ło­wę z tych słów sły­szał po raz pierw­szy w ży­ciu. Zmie­sza­ny scho­wał nóż do kie­sze­ni.

– To ja wró­cę póź­niej – wy­bą­kał.

– Tak bę­dzie naj­le­piej – Xijn uśmiech­nął się z po­li­to­wa­niem. Mło­do­cia­ny ama­tor dro­gie­go sprzę­tu elek­tro­nicz­ne­go oraz cu­dzych pie­nię­dzy od­wró­cił się i ru­szył przed sie­bie, nie za­trzy­mu­jąc się na­wet przy wy­ska­ku­ją­cych ze skle­pu ko­le­gach ob­ła­do­wa­nych te­le­wi­zo­ra­mi i wie­ża­mi ste­reo. Miał do prze­my­śle­nia parę spraw. Na przy­kład, gdzie znaj­dzie czyn­ny punkt kse­ro.

Si­nus wy­cią­gnął z ka­set­ki plik zie­lo­nych pa­pier­ków, któ­re wi­docz­nie na­wet w ob­li­czu śmier­ci, były dla lu­dzi szcze­gól­nie cen­ne. Prze­li­czył utarg. Nie­zbyt dużo, ale trud­no się dzi­wić. W dniu ta­kim jak dzień koń­ca świa­ta pora lun­chu pod­le­ga za­wie­sze­niu i drob­ni przed­się­bior­cy bran­ży ga­stro­no­micz­nej nie mają nic do ga­da­nia.

– Po co ci wła­ści­wie te pie­nią­dze? – za­gad­nął Xijn, któ­re­mu tro­chę za­czy­na­ło się nu­dzić. – Ża­den kan­tor prze­cież ci tego nie wy­mie­ni.

Si­nus nie od­po­wie­dział. Sam nie do koń­ca ro­zu­miał fe­no­men pa­pier­ków z po­do­bi­zna­mi daw­no zmar­łych go­ści, ale sko­ro wszy­scy wo­kół byli go­to­wi wal­czyć o nie kła­mi i pa­zu­ra­mi, to mu­sia­ły mieć nie­ba­nal­ną war­tość. Zresz­tą za­ro­bił je uczci­wie i czuł pod­świa­do­mie, że do cze­goś mogą się jesz­cze przy­dać.

– Cze­mu nic nie mó­wisz? Cią­gle się gnie­wasz o ten ko­niec świa­ta?

Si­nus na­dal mil­czał. Fak­tycz­nie, ten cały ar­ma­ge­don ani tro­chę mu się nie po­do­bał. Jak już wspo­mnia­no, ta­kie rze­czy nie wpły­wa­ją ko­rzyst­nie na sprze­daż hot-do­gów.

– Daj spo­kój. Wiesz prze­cież, że nic nie mo­głem zro­bić. Taką mam pra­cę. To nic oso­bi­ste­go.

Na­gle w bud­ce coś za­pisz­cza­ło. Si­nus znik­nął na chwi­lę za ladą.

– Oho. Pil­ne we­zwa­nie. Wy­bacz, Xijn. Wró­cę po cie­bie póź­niej.

– Co? Ale… – Za­czął Xijn, ale za­nim zdą­żył za­pro­te­sto­wać, bud­ka znik­nę­ła z ci­chym pyk­nię­ciem. Je­dy­nym śla­dem po obiek­cie względ­nie ga­stro­no­micz­nym po­zo­stał sto­łek ba­ro­wy sto­ją­cy po­środ­ku chod­ni­ka. Cze­kał uprzej­mie aż sza­now­ny pan Jum­groth zej­dzie, choć był to ten ro­dzaj uprzej­mo­ści, któ­ry do­pusz­cza ner­wo­we po­tu­py­wa­nie nogą i wy­mow­ne zer­ka­nie na ze­ga­rek. Gdy na­mol­ny gość ru­szył w koń­cu czte­ry li­te­ry, me­bel czym prę­dzej do­łą­czył do resz­ty ze­sta­wu.

– Co za du­pek – mruk­nął osa­mot­nio­ny na­gle Xijn. Był pe­wien, że Si­nus spe­cjal­nie dał nogę i z pew­no­ścią spóź­ni się parę mi­nut, żeby uka­rać go za ko­niec świa­ta. Jak­by to była jego wina. A prze­cież on tyl­ko wy­ko­ny­wał swo­je obo­wiąz­ki.

– No, trud­no – wy­mam­ro­tał pod no­sem. Był w koń­cu przy­go­to­wa­ny na taką ewen­tu­al­ność. Uło­żył ne­se­ser na chod­ni­ku i otwo­rzyw­szy po­dwój­ny za­mek szy­fro­wy, wy­do­był zwi­tek cze­goś, co wy­glą­da­ło jak fo­lia do pie­cze­nia.

W po­bli­żu kil­ku lu­dzi prze­rwa­ło ra­do­sne przy­własz­cza­nie cu­dze­go mie­nia i ze zdzi­wie­niem ob­ser­wo­wa­ło go­ścia pa­ku­ją­ce­go się do fo­lio­we­go wor­ka. Parę cał­kiem nie­złych te­le­wi­zo­rów trza­snę­ło o pły­ty chod­ni­ka, gdy fa­cet, spraw­dziw­szy uprzed­nio szczel­ność opa­ko­wa­nia, znik­nął. Po pro­stu – znik­nął, jak­by go ni­g­dy nie było. Za­sko­cze­nie przy­pad­ko­wych ob­ser­wa­to­rów nie trwa­ło dłu­go. Na­ra­sta­ją­cy cały czas szum prze­szedł po­wo­li w ogłu­sza­ją­cy ryk. Aste­ro­ida była już na­praw­dę bli­sko.

ROZDZIAŁ 2

Ame­ry­ka­nie już nie­raz ra­to­wa­li świat przed koń­cem świa­ta. Wpraw­dzie za­zwy­czaj w ame­ry­kań­skich fil­mach, ale za­wsze… Ży­cie to jed­nak nie baj­ka, a tym bar­dziej nie hol­ly­wo­odz­ka su­per­pro­duk­cja, to­też dwaj Ame­ry­ka­nie – choć te­raz ra­czej byli Ame­ry­ka­nie – mo­gli tyl­ko bier­nie ob­ser­wo­wać, jak po­tę­ga Sta­nów Zjed­no­czo­nych ule­ga bez­dusz­nej na­tar­czy­wo­ści ar­ma­ge­do­nu.

– W su­mie śmiesz­na spra­wa, nie? – za­gad­nął ko­man­dor Ber­tle­igh wpa­tru­jąc się w ekran, uka­zu­ją­cy sce­ny, o któ­rych pro­du­cen­ci fil­mów ka­ta­stro­ficz­nych mo­gli tyl­ko ma­rzyć.

– Że co? – mruk­nął ka­pi­tan Wil­kins, chwi­lo­wo zbyt zdo­ło­wa­ny, by do­szu­ki­wać się po­wią­zań mię­dzy wy­ra­że­nia­mi „ko­niec świa­ta” i „śmiesz­na spra­wa”.

– No, bo mamy tu prze­cież tyle przy­ci­sków. Nie­któ­re są od zu­peł­nych pier­dół. Na przy­kład ten jest od re­gu­lo­wa­nia fo­te­li. I dzia­ła. – Ber­tle­igh na wszel­ki wy­pa­dek zi­lu­stro­wał swój wy­wód, ba­wiąc się opar­ciem fo­te­la. – A na­wa­lić mu­siał aku­rat ten naj­waż­niej­szy. Od od­pa­la­nia bom­by, zna­czy się. To cał­kiem za­baw­ne, nie uwa­ża pan?

Wil­kins wca­le tak nie uwa­żał. Za­gła­da ludz­ko­ści nie mie­ści­ła się w żad­nej zna­nej mu de­fi­ni­cji za­baw­no­ści.

– A wie pan, co jest jesz­cze śmiesz­niej­sze? – Wszyst­ko wska­zy­wa­ło na to, że Ber­tle­igh nie skoń­czył jesz­cze wy­kła­du pod ty­tu­łem „hu­mo­ry­stycz­ne aspek­ty za­wa­le­nia mi­sji ra­to­wa­nia ludz­ko­ści”. Wil­kins oczy­wi­ście nie wie­dział. I praw­dę mó­wiąc, nic go to nie ob­cho­dzi­ło, ale Ber­tle­igh i tak po­sta­no­wił go uświa­do­mić.

– Mo­gli­śmy spraw­dzić to, za­nim od­le­cie­li­śmy z tej aste­ro­idy. Wte­dy je­den z nas, na przy­kład pan… albo ja… ale ra­czej pan, bo to pan jest w koń­cu do­wód­cą… No w każ­dym ra­zie któ­ryś z nas… Mo­gli­by­śmy za­grać w ma­ry­na­rza. Albo w pa­pier, ka­mień, no­ży­ce. No i ten, któ­ry by prze­grał, zo­stał­by i od­pa­lił bom­bę ręcz­nie.

Wil­kins ukrył twarz w dło­niach. Uświa­do­mił so­bie, że zo­stał w ko­smo­sie sam na sam z idio­tą, któ­ry nie zda­je so­bie spra­wy z po­wa­gi sy­tu­acji. Nie­zda­wa­nie so­bie spra­wy z po­wa­gi sy­tu­acji po­zwo­li­ło Ber­tle­igho­wi prze­żyć trzy­dzie­ści lat w cał­ko­wi­tej bez­tro­sce i przez te trzy­dzie­ści lat nie­źle wku­rza­ło całe jego oto­cze­nie. Wil­kins po­my­ślał o dwóch po­zo­sta­łych człon­kach mi­sji ra­tun­ko­wej: o Sta­ke­ho­usie, któ­ry ko­niecz­nie chciał udo­wod­nić, że trzy­sta pro­cent mocy to wca­le nie za dużo dla świ­dra gór­ni­cze­go, a czar­ny dym bu­cha­ją­cy z roz­pa­lo­ne­go sil­ni­ka jest cał­kiem nor­mal­ną spra­wą, i o Ha­ger­ma­nie, któ­ry za­wsze miał wię­cej szczę­ścia niż ro­zu­mu. Szczę­ście ostat­ni raz dało o so­bie znać, gdy Ha­ger­man wy­le­ciał w po­wie­trze – a ra­czej w próż­nię – ra­zem ze Sta­ke­ho­usem i unik­nął tym sa­mym do­ży­wot­nie­go, wy­łącz­ne­go to­wa­rzy­stwa Ber­tle­igha. Wil­kins po­ża­ło­wał, że nie po­dzie­lił losu pod­wład­nych. Po­sta­no­wił jak naj­prę­dzej na­pra­wić to nie­do­pa­trze­nie.

Wie­ko­wy ge­ne­rał O’Brien, któ­ry pod­czas od­pra­wy nie omiesz­kał po­rów­nać śmier­cio­no­śnej aste­ro­idy do Hi­tle­ra, Ja­poń­czy­ków, Wiet­nam­czy­ków, ko­mu­ni­stów, nie­le­gal­nych imi­gran­tów i bli­skow­schod­nich ter­ro­ry­stów, na pew­no po­parł­by tę de­cy­zję, bre­dząc coś o ho­no­rze ofi­ce­ra. Tyle że ge­ne­rał, ra­zem ze swo­imi or­de­ra­mi za od­wa­gę, te­raz był pew­nie nędz­ną kup­ką po­pio­łu, a Wil­kin­sa nie­wie­le ob­cho­dzi­ło ra­to­wa­nie ho­no­ru. Czy­je­go­kol­wiek. Ale na pew­no nie za­mie­rzał trwać w za­mknię­ciu w me­ta­lo­wej pusz­ce z naj­praw­do­po­dob­niej ostat­nim kre­ty­nem we wszech­świe­cie. Pro­blem w tym, że na po­kła­dzie stat­ku ko­smicz­ne­go nie było na­wet czym po­peł­nić po­rząd­ne­go sa­mo­bój­stwa. Cho­ciaż po­noć dla chcą­ce­go nic trud­ne­go.

W któ­rejś ze skrzyń z na­rzę­dzia­mi po­wi­nien być pi­sto­let na gwoź­dzie. Wil­kins nie wie­dział wpraw­dzie, czy da się po­peł­nić sa­mo­bój­stwo za po­mo­cą cze­goś ta­kie­go, ale rzut oka w kie­run­ku roz­en­tu­zja­zmo­wa­ne­go Ber­tle­igha pod­po­wie­dział mu, że war­to spró­bo­wać.

Od­piął pasy i ode­pchnąw­szy się od fo­te­la, pod­ry­fo­wał w prze­ciw­le­głą część ka­bi­ny, peł­nią­cą funk­cję ma­ga­zy­nu. Wa­la­ło się tu parę pu­deł ze sprzę­tem, któ­ry oka­zał się ab­so­lut­nie nie­po­trzeb­ny, ale oczy­wi­ście żad­ne z nich nie za­wie­ra­ło cze­goś ta­kie­go jak za­pa­so­wy de­to­na­tor – tak na wszel­ki wy­pa­dek, jak­by ten głów­ny na­wa­lił. Ale trud­no, sta­ło się. Za­pa­so­we­go de­to­na­to­ra nie było, Zie­mia prze­sta­ła się li­czyć w gro­nie pla­net zdat­nych do ży­cia, a Wil­kins szu­kał te­raz cze­goś zu­peł­nie in­ne­go.

– Pa­nie ka­pi­ta­nie! – za­wo­łał Ber­tle­igh. Ka­pi­tan po­sta­no­wił nie słu­chać na wy­pa­dek, gdy­by temu głup­ko­wi uda­ło się od­kryć jesz­cze coś za­baw­ne­go. Był zresz­tą za­ję­ty. Otwar­cie skrzy­ni z na­rzę­dzia­mi wy­da­je się może za­da­niem śmiesz­nie pro­stym, ale w sta­nie nie­waż­ko­ści, na­le­ży je roz­pa­try­wać w ka­te­go­riach gim­na­stycz­no-akro­ba­tycz­nych.

– Pa­nie ka­pi­ta­nie! Pa­nie ka­pi­ta­nie! – Ber­tle­igh spró­bo­wał wy­sta­wić gło­wę zza fo­te­la, jed­nak astro­nau­tycz­ne wy­po­sa­że­nie nie prze­wi­dy­wa­ło ta­kich ma­new­rów.

– Cze­go? – wark­nął Wil­kins, usi­łu­jąc opa­no­wać kil­ka­na­ście jar­dów kwa­dra­to­wych bre­zen­tu, któ­ry do ni­cze­go nie był po­trzeb­ny, ale ko­rzy­sta­jąc z chwi­lo­wej bez­wład­no­ści, po­sta­no­wił roz­pro­sto­wać nie­co splo­ty.

– Ktoś chce chy­ba wejść na po­kład.

– Co ty chrza­nisz?

– No, na­praw­dę. Niech pan sam zo­ba­czy. Na ze­wnątrz jest ja­kiś fa­cet. A może na­wet ko­bie­ta… Nie wi­dać do­brze.

Wil­kins wes­tchnął cięż­ko i zre­zy­gno­wa­ny ode­pchnął się od skrzy­ni, po­zo­sta­wia­jąc kłę­by bre­zen­tu na pa­stwę nie­waż­ko­ści. Dry­fu­jąc z po­wro­tem w stro­nę pul­pi­tu ste­row­ni­cze­go, obie­cał so­bie, że je­śli to ja­kaś ko­lej­na głu­po­ta Ber­tle­igha, to na nim pierw­szym wy­pró­bu­je śmier­cio­no­śne wła­ści­wo­ści pi­sto­le­tu na gwoź­dzie. A jak ten kre­tyn wy­krzyk­nie coś w sty­lu „ale pana zro­bi­łem” albo „szko­da, że nie wi­dzi pan wy­ra­zu swo­jej twa­rzy”, to za­ła­twi go choć­by tym cho­ler­nym bre­zen­tem.

Sa­mo­bój­stwo ko­man­do­ra Ber­tle­igha mu­sia­ło jed­nak zo­stać odło­żo­ne na póź­niej. Przy­naj­mniej na ra­zie. Na ze­wnątrz istot­nie uno­si­ło się coś wy­glą­da­ją­ce­go jak czło­wiek ubra­ny w za duży o kil­ka roz­mia­rów kom­bi­ne­zon z fo­lii alu­mi­nio­wej. I pu­ka­ło do drzwi.

Wil­kins po krót­kim za­sta­no­wie­niu, wbrew na­ukom wy­cią­gnię­tym z fil­mów scien­ce-fic­tion, wci­snął gu­zik otwie­ra­nia drzwi, któ­ry oczy­wi­ście był w peł­ni spraw­ny, w prze­ci­wień­stwie do de­to­na­to­ra, cze­go ko­man­dor Ber­tle­igh nie omiesz­kał skwi­to­wać wy­mow­nym uśmiesz­kiem.

Kil­ka chwil póź­niej, gdy we­wnętrz­ne wro­ta ślu­zy po­wietrz­nej zo­sta­ły otwar­te, Wil­kins nie miał naj­bled­sze­go po­ję­cia, jak po­wi­nien za­re­ago­wać. Fa­cet w do­brze skro­jo­nym gar­ni­tu­rze, usi­łu­ją­cy dojść do po­ro­zu­mie­nia z fo­lio­wym ska­fan­drem, zde­cy­do­wa­nie nie był zja­wi­skiem, któ­re­go moż­na się spo­dzie­wać w ta­kich oko­licz­no­ściach.

– Ech, ta nie­waż­kość. Same z nią pro­ble­my – mruk­nął ra­czej do sie­bie, gdy w koń­cu uda­ło mu się uwię­zić ska­fan­der w czar­nym ne­se­se­rze. – Cał­kiem po­rząd­ny ko­niec świa­ta, nie uwa­ża­ją pa­no­wie?

Ber­tle­igh otwie­rał już usta, ale spoj­rze­nie, któ­re nio­sło ze sobą za­po­wiedź otrzy­ma­nia kar­cą­ce­go ude­rze­nia w po­ty­li­cę – naj­pew­niej czymś cięż­kim – sku­tecz­nie wy­per­swa­do­wa­ło mu ten po­mysł.

– Pro­szę mi wy­ba­czyć bez­po­śred­niość, ale chwi­lo­wo je­ste­śmy tak jak­by za­ła­ma­ni nie­po­wo­dze­niem mi­sji. A przy­naj­mniej nie­któ­rzy z nas… – Wil­kins po­słał pod­wład­ne­mu ko­lej­ne wy­mow­ne spoj­rze­nie. – Kim pan wła­ści­wie jest?

– Och, prze­pra­szam. Gdzie moje ma­nie­ry? Nie przed­sta­wi­łem się. Na­zy­wam się Xijn Jum­groth. Je­stem ko­or­dy­na­to­rem koń­ca świa­ta.

– Miło cię po­znać. Je­stem Fre­eman Ber­tle­igh. Ko­man­dor Fre­eman Ber­tle­igh. – Ber­tle­igh po­sta­no­wił przy­wi­tać się bar­dzo ser­decz­nie. Nie­ste­ty miał bar­dzo mgli­ste po­ję­cie na te­mat za­sad dy­na­mi­ki New­to­na i ab­so­lut­nie żad­ne­go, je­śli cho­dzi o ich za­sto­so­wa­nie w prak­ty­ce. Trud­no więc ocze­ki­wać, by mógł się do­my­ślić, czym gro­zi na­wet zwy­kłe po­da­nie ko­muś ręki w sta­nie nie­waż­ko­ści.

– A to… – Ber­tle­igh kon­ty­nu­ował pre­zen­ta­cję za­ło­gi, gdy jemu i Xij­no­wi Jum­gro­tho­wi uda­ło się w koń­cu od­na­leźć mniej wię­cej sen­sow­ne kie­run­ki. – To jest ka­pi­tan Na­bu­cho­do­no­zor Wil­kins.

– Nab… Pro­szę – rzu­cił ka­pi­tan, za­nim Xijn Jum­groth zdą­żył za­pew­nić, że bar­dzo mu miło i zdzi­wić się, jak in­te­re­su­ją­cym imie­niem jest Na­bu­cho­do­no­zor. W proś­bie za­war­tej w oczach Wil­kin­sa moż­na było wy­czy­tać całe lata szcze­niac­kich, mło­do­cia­nych i cał­kiem do­ro­słych do­ci­nek ko­le­gów.

Imię moż­na oczy­wi­ście zmie­nić, ale gdy Wil­kins po­znał wresz­cie moż­li­wo­ści Urzę­du Sta­nu Cy­wil­ne­go i osią­gnął wiek po­zwa­la­ją­cy w peł­ni ko­rzy­stać z jego do­bro­dziejstw, stwier­dził, że prze­szedł ze znie­na­wi­dzo­nym imie­niem już tyle upo­ko­rzeń, że go­rzej być nie może. Poza tym to nie była w koń­cu wina imie­nia, że było ta­kie dur­ne. Kie­dyś zresz­tą po­noć no­sił je ja­kiś sta­ro­żyt­ny król, więc sko­ro tam­ten ja­koś z tym żył, to Nab Wil­kins też po­sta­no­wił, że da so­bie radę.

– Jak so­bie ży­czysz… Nab. – Xijn mru­gnął po­ro­zu­mie­waw­czo.

– A co…? – Ber­tle­igh za­czął ko­lej­ny wą­tek.

– Ber­tle­igh! – wark­nął ka­pi­tan, na­wet nie pró­bu­jąc zga­dy­wać, co tym ra­zem wy­my­ślił jego pod­wład­ny. – Może byś tak dla od­mia­ny za­mknął gębę?

Ko­man­dor po­słusz­nie za­mknął gębę, ale nie wy­glą­dał, jak­by za­mie­rzał dłu­go po­zo­sta­wać w tym sta­nie.

– Prze­pra­szam, ale co to zna­czy, że je­steś tym ca­łym ko­or­dy­na­to­rem…?

– Ko­or­dy­na­to­rem koń­ca świa­ta?

– No wła­śnie.

– Wiesz. Ko­niec świa­ta to dość zło­żo­na pro­ce­du­ra. Ktoś to musi nad­zo­ro­wać.

– A nie za­sta­na­wia­łeś się ni­g­dy, że taki świat to mógł­by być czyjś dom?

– Och, to za­wsze jest czyjś dom. Ale wszyst­ko, prę­dzej, czy póź­niej musi się skoń­czyć. Ja nie mam tu nic do ga­da­nia.

– Czy­li to nie ty od­po­wia­dasz za to wszyst­ko? – Wil­kins mach­nął ręką w stro­nę okrą­głe­go okna, za któ­rym uno­si­ła się Zie­mia, nie­daw­no peł­na ży­cia, a te­raz ra­czej peł­na ognia, wy­bu­chów wul­ka­nów, sej­smicz­nej akro­ba­ty­ki i resz­ty apo­ka­lip­tycz­nych atrak­cji.

– E, nie… Ja peł­ni­łem tyl­ko funk­cję bez­stron­ne­go ob­ser­wa­to­ra. Oczy­wi­ście by­łem go­tów in­ter­we­nio­wać w ra­zie ja­kich­kol­wiek nie­pra­wi­dło­wo­ści. Ale wam, Zie­mia­nom w ta­kich spra­wach moż­na za­ufać.

– Jak to, moż­na nam za­ufać?

– Cóż, mało jest we wszech­świe­cie na­cji, któ­re od­zna­cza­ły­by się tak wy­bit­ny­mi skłon­no­ścia­mi au­to­de­struk­cyj­ny­mi. My­ślę, że na­wet gdy­by z aste­ro­idą nie wy­szło, i tak zna­leź­li­by­ście ja­kiś spo­sób.

Wil­kins otwo­rzył usta, za­mknął i po­wtó­rzył ćwi­cze­nie jesz­cze kil­ka razy. Skoń­czy­ły mu się po­my­sły na sen­sow­ne wy­po­wie­dzi. A sko­ro po­my­ślał już o sen­sow­nych wy­po­wie­dziach, od razu na za­sa­dzie kon­tra­stu przy­po­mniał so­bie o Ber­tle­ighu, któ­ry nie od­zy­wał się przez cały czas. Za­czął się nie­po­ko­ić. Ber­tle­igh, kie­dy mil­czał, miał jed­ną, bar­dzo po­waż­ną wadę – za­czy­nał się za­sta­na­wiać. A z tego na ogół nie wy­ni­ka­ło nic do­bre­go. Wil­kins był pe­wien, że po tak dłu­gim cza­sie prze­by­wa­nia sam na sam ze swo­imi po­my­sła­mi, Ber­tle­igh na pew­no wpad­nie na coś nie­wy­obra­żal­nie kre­tyń­skie­go. Nie za­wiódł się.

– A co z Czte­re­ma Jeźdź­ca­mi? – za­py­tał w koń­cu ko­man­dor.

– ? – Zdzi­wił się Xijn.

– No z Czte­re­ma Jeźdź­ca­mi Apo­ka­lip­sy…

Ber­tle­igh czy­tał kie­dyś Bi­blię i może nie­wie­le zro­zu­miał, ale za to cał­kiem spo­ro za­pa­mię­tał. Na nie­szczę­ście był jed­nym z tych lu­dzi, któ­rzy nie poj­mu­ją po­ję­cia „me­ta­fo­ry bi­blij­nej”. Wil­kins był ate­istą i za­czy­nał po­wo­li na­bie­rać prze­ko­na­nia, że to Bóg po­ka­rał go za nie­wia­rę ko­man­do­rem Ber­tle­ighem. Na do­da­tek coś mu pod­po­wia­da­ło, że Stwór­ca uwa­ża to za do­sko­na­ły dow­cip.

– Ach. Tak, fak­tycz­nie, była taka le­gen­da. Mało prze­ko­nu­ją­ca zresz­tą. Sami przy­zna­cie, że hi­sto­ria, któ­rą moż­na za­mknąć w sło­wach „jeź­dzi­li po wszech­świe­cie, nisz­cząc świa­ty, a po­tem ni z tego, ni z owe­go znik­nę­li i nikt wię­cej o nich nie sły­szał” to nie­zbyt uda­na hi­sto­ria.

– A Sąd Osta­tecz­ny…? – Ber­tle­igh nie za­mie­rzał da­wać za wy­gra­ną, jed­nak Wil­kins po­sta­no­wił w tym mo­men­cie prze­rwać tę dys­ku­sję o bar­dzo wąt­pli­wych wa­lo­rach teo­lo­gicz­nych.

– Wy­ja­śnij mi jed­ną rzecz, Xijn. Zie­mia już się skoń­czy­ła, a poza tym nam po­noć moż­na za­ufać. Cze­go więc szu­kasz na na­szym stat­ku? Nie mu­sisz już nas prze­cież po­wstrzy­my­wać, czy coś…

– Nie, nie. Nic z tych rze­czy. Wi­dzisz, po pro­stu ta­kie uno­sze­nie się w ko­smo­sie jest śmier­tel­nie nud­ne, a cze­kam na przy­ja­cie­la, któ­ry miał mnie za­brać. I oczy­wi­ście się spóź­nia. – Ko­or­dy­na­tor zer­k­nął osten­ta­cyj­nie na ze­ga­rek. – Wła­śnie. Nie ma­cie może ocho­ty na hot-doga?

***

Dzie­sięć mi­nut póź­niej Nab Wil­kins po raz ko­lej­ny nie wie­dział, co po­wie­dzieć. My­ślał, że po tym, jak po­znał fa­ce­ta, któ­re­go za­da­niem jest ko­or­dy­no­wa­nie koń­ców świa­ta, wszech­świat już ni­czym go nie za­sko­czy. A jed­nak.

Znaj­do­wa­li się na po­kła­dzie cze­goś, co wy­glą­da­ło jak po­łą­cze­nie stat­ku ze Star Tre­ka i sma­żal­ni fry­tek oraz pach­nia­ło je­dze­niem, któ­re ktoś usi­ło­wał jed­no­cze­śnie usma­żyć i uto­pić w nie­do­rzecz­nie głę­bo­kim tłusz­czu. Na do­da­tek mie­li przed sobą go­ścia, któ­ry nie dość, że miał czte­ry ręce, to jesz­cze, je­śli wie­rzyć Xij­no­wi, był mię­dzy­gwiezd­nym sprze­daw­cą hot-do­gów. I jak­by tego wszyst­kie­go było mało – wszy­scy czte­rej sta­li. Tak nor­mal­nie sta­li. Na pod­ło­dze. Wy­glą­da­ło na to, że z ja­kichś po­wo­dów i wbrew wszel­kim re­gu­łom, nie­waż­kość tu nie obo­wią­zy­wa­ła. Sztucz­na gra­wi­ta­cja nie jest oczy­wi­ście żad­nym wy­zwa­niem dla wiel­bi­cie­la fil­mów scien­ce-fic­tion. Jed­nak sztab na­uko­wy przy po­mo­cy dro­gich, dzi­ko wi­ru­ją­cych i wy­wo­łu­ją­cych nud­no­ści sy­mu­la­to­rów sku­tecz­nie prze­ko­nał Wil­kin­sa, że fil­my fan­ta­stycz­no­nau­ko­we na ogół opo­wia­da­ją same bred­nie. A przy­naj­mniej tak być po­win­no, ale z ja­kie­goś po­wo­du nie było. Wil­kins ze wszyst­kich sił sta­rał się nie do­my­ślać, dla­cze­go. I tak ta cała sy­tu­acja nie mie­ści­ła mu się w gło­wie i przy­pusz­czał, że je­śli bę­dzie się za bar­dzo za­sta­na­wiał nad isto­tą rze­czy, to może zro­bić so­bie krzyw­dę. Ludz­kie zdro­wie psy­chicz­ne ma ogra­ni­czo­ną od­por­ność.

– Cześć – za­wo­łał ra­do­śnie ko­smicz­ny sprze­daw­ca bu­łek z kieł­ba­ska­mi. – Na­zy­wam się Si­nus Pi Czwar­tych. Je­stem wła­ści­cie­lem tego przy­byt­ku. Mo­że­cie mi mó­wić 0,707106781186547524400844362104849039284836.

Na mo­ment za­pa­dła ci­sza, po­zwa­la­ją­ca wszyst­kim zgro­ma­dzo­nym za­sta­no­wić się, czy roz­wi­nię­cie imie­nia do pierw­szych kil­ku­dzie­się­ciu cyfr dzie­sięt­nych aby na pew­no mie­ści się w de­fi­ni­cji przy­ja­ciel­skie­go zdrob­nie­nia.

– No tak… – chrząk­nął Xijn. – To jest Fre­eman Ber­tle­igh. Ko­man­dor Fre­eman Ber­tle­igh. – Za­pre­zen­to­wał no­wych zna­jo­mych. – A to Na­bu­cho­do­no­zor Wil­kins. – Wil­kins syk­nął. – Ale mów mu Nab. – Ko­or­dy­na­tor po­pra­wił się czym prę­dzej, ale było już za póź­no. Imię zo­sta­ło rzu­co­ne, ni­czym od­bez­pie­czo­ny gra­nat.

– Na­bu­cho­do­no­zor… – mruk­nął Si­nus. Gra­nat eks­plo­do­wał. – In­te­re­su­ją­ce imię. Co ozna­cza?

– Że moja mat­ka mia­ła in­te­re­su­ją­ce po­czu­cie hu­mo­ru.

– Bar­dzo cie­ka­we. Chciał­byś się może za­mie­nić?

– Pro­szę? – Wil­kins po­sta­rał się zdzi­wić jak naj­uprzej­miej.

– No, ja bym wziął two­je imię, a ty moje. Co ty na to?

– Sam nie wiem… – Si­nus Pi Czwar­tych Wil­kins nie brzmia­ło w su­mie go­rzej niż Na­bu­cho­do­no­zor Wil­kins, ale Nab da­rzył swo­je imię głę­bo­kim sen­ty­men­tem. Być może był to sen­ty­ment z ro­dza­ju tych, ja­ki­mi da­rzy się od­wiecz­nych wro­gów, ale za­wsze. Poza tym nie chciał, żeby przy­ja­cie­le mo­gli mu mó­wić 0,7071-coś-tam.

– A wiesz, Si­nus – wtrą­cił się Xijn – oni są człon­ka­mi tej mi­sji, o któ­rej ci mó­wi­łem… tej, co mia­ła oca­lić Zie­mię.

– Na­praw­dę? Ja­kie to uczu­cie ra­to­wać świat?

– Wła­ści­wie sam nie wiem – mruk­nął Wil­kins. – Nie wy­szło nam naj­le­piej.

– Nie przej­muj się. I tak nie mie­li­ście żad­nych szans. – Xijn po­kle­pał astro­nau­tę po ple­cach. Moż­li­we, że sły­szał kie­dyś o po­cie­sza­niu, ale chy­ba nie bar­dzo zro­zu­miał, o co w tym cho­dzi­ło. – Si­nus, chło­pa­ki po­le­cą z nami.

– Ja­sna spra­wa. – Sprze­daw­ca hot-do­gów wy­szcze­rzył zęby.

Wil­kin­sa oczy­wi­ście nikt nie py­tał o zda­nie w tej kwe­stii. Cho­ciaż sko­ro Xijn Jum­groth nie uwa­żał za sto­sow­ne kon­sul­to­wać z ni­kim koń­ca świa­ta, to cze­mu miał­by za­się­gać opi­nii w tak bła­hej spra­wie, jak losy ostat­nich Zie­mian? Z dru­giej stro­ny było to na pew­no lep­sze wyj­ście niż spę­dze­nie resz­ty ży­cia sam na sam z Ber­tle­ighem. A sko­ro o Ber­tle­ighu mowa… Wil­kins z nie­po­ko­jem za­uwa­żył, że ko­man­dor nie ode­zwał się od daw­na ani sło­wem. Spoj­rzał na pod­wład­ne­go. Ber­tle­igh usil­nie nad czymś roz­my­ślał.

– Słu­chaj­cie – po­wie­dział w koń­cu. – A wy nie je­ste­ście przy­pad­kiem ko­smi­ta­mi?

ROZDZIAŁ 3

Pod wzglę­dem pręd­ko­ści ko­ja­rze­nia fak­tów Ber­tle­igho­wi do­rów­ny­wa­ły tyl­ko ka­mie­nie i nie­któ­re di­no­zau­ry, któ­re do­pie­ro po kil­ku go­dzi­nach uświa­da­mia­ły so­bie, że ktoś na­dep­nął im na ogon. W koń­cu jed­nak uda­ło mu się od­kryć, że ko­niec ży­cia na Zie­mi nie ozna­cza by­naj­mniej koń­ca ży­cia we wszech­świe­cie. Pro­blem nie tkwił na­wet w tym, że Ber­tle­igh nie wie­rzył w ko­smi­tów – on gor­li­wie wie­rzył w to, że nie ist­nie­ją. W in­nych oko­licz­no­ściach Wil­kins pierw­szy uznał­by to za ozna­kę zdro­we­go roz­sąd­ku. Tyle że oko­licz­no­ści były, ja­kie były i nic nie wska­zy­wa­ło na to, by za­mie­rza­ły się zmie­niać. Żeby trzy­mać się swo­jej nie­wia­ry na­wet po po­zna­niu dwóch ko­smi­tów i za­okrę­to­wa­niu się na sta­tek jed­ne­go z nich, trze­ba by być ostat­nim… no, chy­ba trze­ba by być Fre­ema­nem Ber­tle­ighem.

Da­lej było już tyl­ko go­rzej. Si­nus w koń­cu uświa­do­mił Ber­tle­igho­wi, że on i Wil­kins, jako byli Zie­mia­nie, też są ko­smi­ta­mi, a po znisz­cze­niu mat­czy­nej pla­ne­ty to na­wet bar­dziej niż po­zo­sta­li. Trud­no po­wie­dzieć, jaki cel przy­świe­cał Si­nu­so­wi, ale ra­czej nie ten, któ­ry osią­gnął. W każ­dym ra­zie Ber­tle­igh do­dał dwa do dwóch i wy­szedł mu otwie­racz do kon­serw. Sko­ro był ko­smi­tą, a ko­smi­ci nie ist­nie­li, wnio­sek mógł być tyl­ko je­den…

***

Nab obu­dził się w środ­ku nocy, cho­ciaż rów­nie do­brze mógł być wcze­sny po­ra­nek, póź­ne po­po­łu­dnie lub pora wie­czor­nych wia­do­mo­ści. Wil­kins jed­nak ca­łym sobą czuł, że jest śro­dek nocy. Oczy­wi­ście zda­rza­ją się po­ran­ki, że czło­wiek bu­dzi się świę­cie prze­ko­na­ny, że jest dru­ga nad ra­nem, a bu­dzik upie­ra się, że mi­nę­ła ósma i ktoś tu się wła­śnie spóź­nia do pra­cy. Tyle że Wil­kins znaj­do­wał się w prze­strze­ni ko­smicz­nej, nie miał chwi­lo­wo żad­nej pra­cy, a cykl do­bo­wy był tyl­ko wspo­mnie­niem. Po­sta­no­wił więc ar­bi­tral­nie orzec, że jest dru­ga w nocy. Czuł się kosz­mar­nie, a za­wsze le­piej jest czuć się kosz­mar­nie w środ­ku nocy, niż od rana ze­psuć so­bie cały dzień.

To było prze­bu­dze­nie z ro­dza­ju tych, kie­dy czło­wiek leży przez na­stęp­ną go­dzi­nę za­pa­trzo­ny w mrok i za­sta­na­wia się, co wła­ści­wie robi ze swo­im ży­ciem. W cią­gu ostat­nich kil­ku­dzie­się­ciu go­dzin Nab zo­ba­czył spo­ro atrak­cji, ja­kie ofe­ro­wał wszech­świat. Naj­pierw Si­nus za­brał ich na spek­takl, wy­glą­da­ją­cy jak­by gru­pa ar­ty­stów usi­ło­wa­ła po­peł­nić sa­mo­bój­stwo i ro­bi­ła wszyst­ko, by uczy­nić ko­niec jak naj­bar­dziej bo­le­snym. Oglą­da­li też coś w ro­dza­ju roz­gry­wek spor­to­wych. Bar­dzo przy­po­mi­na­ło to ba­se­ball, tyle że od­by­wa­ło się w stra­tos­fe­rze, a rolę pi­łek peł­ni­ły prze­la­tu­ją­ce me­te­ory­ty. Z tego co Wil­kins za­ob­ser­wo­wał, nad­rzęd­nym, choć nie­ofi­cjal­nym ce­lem było tra­fie­nie w gło­wę prze­ciw­ni­ka.

Te­raz jed­nak ró­żo­wa mgieł­ka dzie­cię­cej ra­do­ści roz­pły­nę­ła się cał­ko­wi­cie, od­kry­wa­jąc po­nu­re ba­gna pod­łe­go na­stro­ju. W koń­cu Wil­kins nie tak daw­no nie­źle za­wa­lił spra­wę, co kosz­to­wa­ło ży­cie parę ład­nych mi­liar­dów lu­dzi, nie wspo­mi­na­jąc o psach, ko­tach, mrów­kach, wie­lo­ry­bach, sa­ła­cie i resz­cie ziem­skich ist­nień. I nic nie zmie­niał tu fakt, że to wszyst­ko było nad­zo­ro­wa­ne przez ja­kie­goś ko­or­dy­na­to­ra…

Pra­wie każ­dy zna to uczu­cie, gdy wszyst­kie pro­ble­my ca­łe­go świa­ta zda­ją się ogni­sko­wać we­wnątrz jego czasz­ki. Ma się wów­czas wra­że­nie, że gło­wa za­raz eks­plo­du­je, a po­zo­sta­ła reszt­ka oso­bo­wo­ści do­łą­czy do naj­więk­szych wa­ria­tów świa­ta w ot­chła­ni wie­ku­iste­go sza­leń­stwa. Oczy­wi­ście każ­dy psy­cho­ana­li­tyk po­wie­dział­by, że to zwy­kła hi­ste­ria i że świat ma cał­kiem spo­ro pro­ble­mów, któ­re z pew­no­ścią mają wie­le in­nych, cie­kaw­szych miejsc do ogni­sko­wa­nia się.

Jed­nak na po­kła­dzie bud­ki Si­nu­sa nie było żad­ne­go psy­cho­ana­li­ty­ka, to­też Nab mu­siał ra­dzić so­bie sam. Na do­bry po­czą­tek ści­snął gło­wę dłoń­mi – tak na wy­pa­dek, gdy­by pro­ble­my ca­łe­go wszech­świa­ta po­sta­no­wi­ły jed­nak sku­pić się w jego umy­śle.

Od­wró­cił gło­wę na bok i za­pa­trzył się w sto­ją­cy pod ścia­ną kosz na śmie­ci. Był pra­wie pe­wien, że na stat­kach ko­smicz­nych nie po­win­ny wy­stę­po­wać ta­kie cał­kiem zwy­czaj­ne ko­sze. Ra­czej po­win­ny być próż­nio­we i bar­dzo skom­pli­ko­wa­ne w bu­do­wie. Jed­nak ten tu­taj nie przej­mo­wał się ta­ki­mi głu­po­ta­mi i wpa­try­wał się bez­tro­sko w Wil­kin­sa wy­sta­ją­cym spod kla­py skraw­kiem fo­lio­we­go wor­ka.

Na­gle Na­bo­wi przy­szło do gło­wy, że chęt­nie po­ga­dał­by z ta­kim śmiet­ni­kiem. Wte­dy na pew­no po­czuł­by się le­piej. Nie miał na­wet za­mia­ru wma­wiać so­bie, że to być może tyl­ko kosz­mar­ny sen. Pa­mię­tał do­sko­na­le, że wszy­scy bo­ha­te­ro­wie ksią­żek, fil­mów albo ko­mik­sów, któ­rzy my­śle­li, że to, co ich spo­tka­ło było tyl­ko kosz­mar­nym snem, w nie­dłu­gim cza­sie od­kry­wa­li, że wca­le nie było tyl­ko snem. Ani kosz­mar­nym, ani żad­nym in­nym.

Uznał, że gdy­by uciął so­bie po­ga­węd­kę ze śmiet­ni­kiem, mógł­by uwie­rzyć, że znaj­du­je się na sta­rej, do­brej Zie­mi, za­mknię­ty bez­piecz­nie w po­ko­ju o bia­łych, mięk­kich ścia­nach i ubra­ny w ka­ftan z rę­ka­wa­mi za dłu­gi­mi tyl­ko na tyle, by moż­na je było wy­god­nie za­wią­zać za ple­ca­mi. Tak, to by mu na pew­no po­mo­gło.

– Wi­taj Na­bu­cho­do­no­zo­rze Wil­kin­sie. Jak się spa­ło? – za­gad­nął śmiet­nik. Wil­kin­so­wi wca­le to nie po­mo­gło. Wła­ści­wie to wręcz prze­ciw­nie. Za­krył twarz po­dusz­ką i po­sta­no­wił, obu­dzić się kie­dy in­dziej.

Gdy na­stęp­nym ra­zem otwo­rzył oczy, było już dużo le­piej. Na­dal trud­no było jed­no­znacz­nie orzec, jaka pa­no­wa­ła pora doby, ale żad­ne ele­men­ty wy­po­sa­że­nia nie pró­bo­wa­ły na­wią­zać z nim kon­wer­sa­cji, a jego or­ga­nizm sta­now­czo do­ma­gał się śnia­da­nia i kub­ka kawy. Za­tem mu­sia­ło być rano.

Wil­kins pod­niósł się z łóż­ka. Nie­ste­ty, mi­sja ra­to­wa­nia świa­ta nie prze­wi­dy­wa­ła ta­kich ewen­tu­al­no­ści, któ­re wy­ma­ga­ły­by zmia­ny ubrań. Wil­kins wcią­gnął na sie­bie je­dy­ny strój, jaki miał na po­do­rę­dziu – spodnie ze ska­fan­dra ko­smicz­ne­go i czar­ny pod­ko­szu­lek z uprosz­czo­nym sche­ma­tem dzia­ła­nia pry­zma­tu. Ze­spół, któ­re­go spo­ra część nie żyła już przed koń­cem świa­ta, a resz­ta była po­waż­nie skłó­co­na, na pew­no nie spo­dzie­wał się, że okład­ka jego al­bu­mu bę­dzie zdo­bi­ła ko­szul­kę jed­ne­go z ostat­nich Zie­mian we wszech­świe­cie.

Wil­kins wstał i ru­szył do drzwi, ale za­trzy­mał się jesz­cze, by ba­daw­czym spoj­rze­niem ob­rzu­cić kosz na śmie­ci. Na szczę­ście nie wy­glą­dał na zbyt roz­mow­ny. Nab wmó­wił so­bie, że to było tyl­ko uro­je­nie, po­czuł się nie­co pew­niej i wy­szedł.

– Phi – mruk­nął śmiet­nik, gdy tyl­ko drzwi się za­mknę­ły.

Bud­ka Si­nu­sa była o wie­le wy­god­niej­sza i prze­stron­niej­sza niż moż­na by się spo­dzie­wać po miej­scu, któ­re­go głów­nym za­da­niem jest przy­go­to­wy­wa­nie i dys­try­bu­cja hot-do­gów. Wil­kin­so­wi naj­bar­dziej po­do­ba­ło się to, że każ­dy mógł spać w od­dziel­nej ka­bi­nie i nie oglą­dać Ber­tle­igha na oczy. Cho­ciaż, od kie­dy Ber­tle­igh prze­stał ist­nieć, stał się zde­cy­do­wa­nie bar­dziej zno­śny. Głów­nie dla­te­go, że za­szył się w ja­kimś ką­cie i ni­ko­mu nie po­ka­zy­wał.

Idąc ko­ry­ta­rzem, Wil­kins za­sta­na­wiał się nad za­gad­nie­nia­mi z za­kre­su me­cha­ni­ki kwan­to­wej i nad lek­ce­wa­że­niem, ja­kim Si­nus naj­wy­raź­niej je da­rzył. Z tego co Wil­kins zro­zu­miał, bud­ka z hot-do­ga­mi mia­ła jed­ną, bar­dzo pa­skud­ną ce­chę, któ­ra wszyst­kich ziem­skich fi­zy­ków przy­pra­wi­ła­by o spa­zmy – po­ru­sza­ła się szyb­ciej od świa­tła.

Cho­ciaż to nie było do koń­ca ta­kie zwy­kłe po­ru­sza­nie się z punk­tu A do punk­tu B. Bud­ka po pro­stu zni­ka­ła w punk­cie A i na­tych­miast po­ja­wia­ła się w B, nie za­wra­ca­jąc so­bie jed­nost­ki cen­tral­nej punk­ta­mi po­śred­ni­mi. I nie było żad­nych ogra­ni­czeń. Punkt B mógł le­żeć w in­nej ga­lak­ty­ce, pod wa­run­kiem, że ktoś w owym punk­cie aku­rat miał ocho­tę na hot-doga.

Oczy­wi­ście, je­śli cho­dzi­ło o te wszyst­kie, jak to ujął Si­nus, kwan­to­wo-re­la­ty­wi­stycz­no-ja­kieś­tam bzdu­ry, to spra­wa była tak po­gma­twa­na, że tyl­ko kil­ku go­ści w ca­łym wszech­świe­cie wie­dzia­ło, ja­kim cu­dem to wszyst­ko w ogó­le dzia­ła. Si­nus jed­nak nie był żad­nym astro­fi­zy­kiem mo­le­ku­lar­nym lub czymś w tym ro­dza­ju, więc ani tro­chę go to nie ob­cho­dzi­ło. Był sprze­daw­cą hot-do­gów i ra­czej mar­twił się, by nie spa­lić ce­bu­li.

Drzwi kok­pi­tu otwo­rzy­ły się przed Wil­kin­sem z ci­chym syk­nię­ciem. Po­miesz­cze­nie nie przy­po­mi­na­ło nor­mal­ne­go kok­pi­tu. Było nim chy­ba tyl­ko dla­te­go, że znaj­do­wa­ło się z przo­du i mia­ło duże, pa­no­ra­micz­ne okno. Poza tym przy­po­mi­na­ło bar­dziej coś w ro­dza­ju kuch­ni. Pra­wie po­ło­wę miej­sca zaj­mo­wał jo­no­wy pod­grze­wacz do hot-do­go­wych pół­pro­duk­tów. Były też oczy­wi­ście nie­zwy­kłe przy­rzą­dy ste­row­ni­cze, któ­re nie­wąt­pli­wie wy­war­ły­by na Wil­kin­sie wra­że­nie, gdy­by tyl­ko wy­do­być je spod wszech­obec­nych bu­łek, kieł­ba­sek i bu­te­lek prze­róż­nych so­sów we wszyst­kich ko­lo­rach wid­ma optycz­ne­go. W sa­mym cen­trum pi­lo­ta­żo­wo-ga­stro­no­micz­ne­go cha­osu sie­dział Si­nus Pi Czwar­tych i stu­dio­wał ho­lo­gra­ficz­ną mapę ga­lak­ty­ki, krę­cąc młyn­ka pal­ca­mi, co było dość nie­zwy­kłe, je­śli wziąć pod uwa­gę fakt, że uży­wał do tego czte­rech dło­ni. Nab zi­gno­ro­wał to tak samo, jak czło­wiek na co dzień igno­ru­je fakt, że od­dy­cha. A przy­naj­mniej spró­bo­wał. Obec­nie znaj­do­wał się pod wpły­wem we­wnętrz­ne­go gło­su, któ­ry na ogół na­ka­zu­je skoń­czyć do­bre stu­dia, upra­wiać sport, a piąt­ko­we wie­czo­ry spę­dzać z książ­ką, za­miast z nie­przy­zwo­ity­mi ilo­ścia­mi al­ko­ho­lu. Ten sam głos kie­dyś twier­dził­by, że ko­smi­ci nie ist­nie­ją. W za­ist­nia­łych oko­licz­no­ściach zła­go­dził nie­co sta­no­wi­sko, ale i tak nie mógł do­pu­ścić do świa­do­mo­ści sy­tu­acji, w któ­rej sprze­daw­cy hot-do­gów mo­gli mieć po czte­ry ręce. W ta­kim wy­pad­ku Nab mu­siał­by po­waż­nie prze­ana­li­zo­wać rów­nież wszyst­kich in­nych, któ­rzy do nie­daw­na sta­no­wi­li dla nie­go ele­ment tła. Li­sto­no­sze, ga­ze­cia­rze, sprze­daw­cy w skle­pach… Oni wszy­scy mo­gli­by się oka­zać ko­smi­ta­mi o zwa­rio­wa­nych szcze­gó­łach ana­to­micz­nych, a Wil­kins nie za­uwa­żył ni­cze­go tyl­ko dla­te­go, że nie zwra­cał na to uwa­gi. Taka świa­do­mość może do­pro­wa­dzić do obłę­du każ­de­go.

– Sie­masz, Si­nus – po­wie­dział na tyle bez­tro­sko, na ile po­zwa­lał, mu dy­so­nans po­znaw­czy.

– O, cześć, ka­pi­ta­nie Wil­kins. – Si­nus mach­nął na po­wi­ta­nie ręką. Pra­wą dol­ną, cze­go nie omiesz­kał za­uwa­żyć głos. – Po­czę­stuj się hot-do­giem. Wy­bierz so­bie coś. – Si­nus za­ma­szy­stym ge­stem wska­zał całe oto­cze­nie, wy­peł­nio­ne hot-do­ga­mi w róż­nych sta­diach roz­wo­ju. – A może ku­bek kawy?

Wil­kins ob­rzu­cił ba­daw­czym spoj­rze­niem żyw­no­ścio­we for­ma­cje. Za­sta­na­wiał się, czy da radę wy­jąć któ­rąś buł­kę, nie na­ru­sza­jąc mi­ster­nej struk­tu­ry i nie po­wo­du­jąc hot-do­go­wej la­wi­ny. Po chwi­li na­my­słu zde­cy­do­wał się na ka­nap­kę, któ­ra wy­glą­da­ła na względ­nie skoń­czo­ną, le­ża­ła mniej wię­cej na wierz­chu i nie była po­kry­ta so­sa­mi, któ­rych ko­lo­ry zde­cy­do­wa­nie nie po­win­ny mieć nic wspól­ne­go z bran­żą spo­żyw­czą.

Usiadł na czymś, co spra­wia­ło wra­że­nie, jak­by było stwo­rzo­ne do ta­kie­go mniej wię­cej celu i we­pchnął so­bie od razu po­ło­wę zdo­by­czy do ust. Spoj­rzał na Si­nu­sa i jego mapę ga­lak­ty­ki. Po­my­ślał, że wie­le razy już oglą­dał przy­bli­żo­ne ob­ra­zy Dro­gi Mlecz­nej, ale ni­g­dy nie były trój­wy­mia­ro­we i nie uno­si­ły się nad pa­gór­ka­mi nie­zbyt zdro­wej żyw­no­ści.

Znów na po­wierzch­nię wil­kin­so­wej świa­do­mo­ści wy­pły­nął daw­no za­po­mnia­ny głos, któ­ry ostat­nio po­wró­cił i na­ka­zy­wał drzeć się wnie­bo­gło­sy, kie­dy pał­karz Anio­łów z Alfy Cen­tau­ri zno­kau­to­wał me­te­ory­tem ła­pa­cza Dia­błów z Bety. Prag­ma­tycz­ny i trzeź­wo my­ślą­cy Nab ude­rzył na alarm.

Ostat­nim ra­zem, gdy uległ pod­szep­tom tam­te­go, do­stał tę­gie la­nie od ojca. Mia­ło to miej­sce nie­dłu­go po tym, jak po­sta­no­wił spraw­dzić czy ostrze­że­nia o po­ła­ma­niu so­bie rąk i nóg po spad­nię­ciu z dębu ro­sną­ce­go za do­mem mają ra­cjo­nal­ne pod­ło­że. Nie mia­ły. Naj­bo­le­śniej­szą kon­se­kwen­cją po­dró­ży na drze­wo i z po­wro­tem były czer­wo­ne prę­gi na za­dniej czę­ści cia­ła. Ale nie zła­mał so­bie ani jed­nej ko­stecz­ki. Do­ro­śli naj­wi­docz­niej po pro­stu nie lu­bi­li nie mieć ra­cji. Do­pie­ro po­tem do­wie­dział się, że cie­ka­wość to pierw­szy sto­pień do pie­kła i choć ani tro­chę nie wie­rzył w wie­ku­iste po­tę­pie­nie, na wszel­ki wy­pa­dek po­sta­no­wił tego nie spraw­dzać. Za do­brze pa­mię­tał spo­tka­nie z oj­cow­skim pa­skiem… Być może ani po ojcu, ani po pa­sku nie było już śla­du, ale za­sa­da wciąż obo­wią­zy­wa­ła.

– Si­nus… – za­czął nie­pew­nie.

– Hm?

– …bo tu­taj, zna­czy w ko­smo­sie, dzie­ją się cza­sem róż­ne rze­czy, nie?

– No… – Si­nus za­sta­no­wił się przez chwi­lę. – W za­sa­dzie to wszę­dzie dzie­ją się róż­ne rze­czy. Na tym z grub­sza po­le­ga rze­czy­wi­stość.

– Ale ta­kie, wiesz… dziw­ne rze­czy.

– Co ro­zu­miesz przez „dziw­ne”?

No, tak – po­my­ślał Wil­kins. ­– Dla czwo­ro­rę­kie­go, mię­dzy­gwiezd­ne­go sprze­daw­cy fast fo­odów te wszyst­kie wa­riac­twa mu­szą być sza­rą co­dzien­no­ścią.

– Do­bra, po­wiem wprost. Nie chciał­bym cię ob­ra­zić, Si­nus, ale cał­kiem moż­li­we, że je­steś tyl­ko moją ha­lu­cy­na­cją. Mia­łem ostat­nio spo­ro stre­sów i w ogó­le…

Si­nus po­dra­pał się po bro­dzie, roz­wa­ża­jąc tę kwe­stię.

– A skąd pew­ność, że to nie ty je­steś moją ha­lu­cy­na­cją?

Wil­kins prze­ana­li­zo­wał fak­ty. Istot­nie, gdy­by był bez­stron­nym ob­ser­wa­to­rem i miał wska­zać w tym po­miesz­cze­niu wa­ria­ta, to za­pew­ne wska­zał­by sprze­daw­cę hot-do­gów. Ale nie za­mie­rzał tak ła­two od­da­wać swo­jej no­wej cho­ro­by psy­chicz­nej.

– Nie ob­raź się, ale to ja w nocy sły­sza­łem gło­sy.

– Ja sły­szę gło­sy cały czas.

– Co? – Wil­kin­sa za­czę­ła iry­to­wać cała ta prze­py­chan­ka o by­cie wa­ria­tem.

– To tyl­ko Che­ster. – Si­nus ro­ze­śmiał się ser­decz­nie.

Wil­kins za­sta­no­wił się i prze­li­czył w pa­mię­ci wszyst­kich ko­smi­tów, któ­rych ostat­nio po­znał. Był pra­wie pe­wien, że nie było wśród nich żad­ne­go Che­ste­ra.

– Co to za Che­ster? – za­py­tał po chwi­li na­my­słu.

– Ach, praw­da. Nie przed­sta­wi­łem go wam. To ktoś w ro­dza­ju kom­pu­te­ra po­kła­do­we­go. Tyl­ko tak jak­by znu­dzi­ło mu się by­cie zwy­kłym kom­pu­te­rem po­kła­do­wym. Ale na ogół jest dość po­moc­ny.

Po­cząt­ko­wo Che­ster był cał­kiem zwy­czaj­nym mó­zgiem elek­tro­no­wym, któ­ry nie wtrą­cał się w nie swo­je spra­wy. Sa­mo­świa­do­mość wy­kształ­ci­ła mu się ja­koś tak przy oka­zji. Na po­cząt­ku Si­nus na­wet się ucie­szył, że w koń­cu zna­lazł się ktoś, na kogo moż­na zwa­lić część obo­wiąz­ków. Póź­niej jed­nak oka­za­ło się, że w pa­rze ze świa­do­mo­ścią idzie oso­bo­wość, a tę Che­ster miał pa­skud­ną, a na­wet go­rzej – bar­dzo po­dob­ną do oso­bo­wo­ści Si­nu­sa.

– Jak się masz, Na­bu­cho­do­no­zo­rze Wil­kin­sie? – We­so­ły elek­tro­nicz­ny głos roz­legł się ze wszyst­kich stron na­raz. Wła­śnie cze­goś ta­kie­go ocze­ku­je się na ogół od wszyst­kich kom­pu­te­rów po­kła­do­wych.

– Cał­kiem nie­źle – od­parł Wil­kins zu­peł­nie ma­chi­nal­nie, choć po chwi­li uświa­do­mił so­bie, że bio­rąc pod uwa­gę oko­licz­no­ści, jego sa­mo­po­czu­cie było rze­czy­wi­ście nad­spo­dzie­wa­nie do­bre. Od­krył, że wy­star­czy po­my­śleć o wszyst­kim, co go wku­rza­ło na Zie­mi – od głu­pie­go psa są­sia­dów, przez ka­rie­rę so­lo­wą Ro­ge­ra Wa­ter­sa, aż po par­tię rzą­dzą­cą – a po­czu­cie stra­ty da się ja­koś ze­pchnąć na dru­gi plan. Mu­siał tyl­ko pa­mię­tać, żeby nie wspo­mi­nać o peł­nej ko­lek­cji płyt Pink Floyd, któ­ra zo­sta­ła w domu na przed­mie­ściach Bo­sto­nu, a te­raz była za­pew­ne nie­fo­rem­ną bry­łą sto­pio­ne­go wi­ny­lu. – Ale sko­ro Che­ster jest kom­pu­te­rem po­kła­do­wym – pod­jął po chwi­li – to co ro­bił w śmiet­ni­ku?

– Bo wi­dzisz, on mie­wa, hmm… – Si­nus za­sta­no­wił się chwi­lę. – Coś w ro­dza­ju cy­fro­we­go od­po­wied­ni­ka hu­mo­rów. Szla­ja się po ca­łym stat­ku i za­zwy­czaj prze­by­wa aku­rat nie tam, gdzie by się naj­bar­dziej przy­dał. Jest strasz­nie ob­ra­żal­ski, jak na kom­pu­ter po­kła­do­wy.

– Sły­sza­łem to, Si­nus.

– To do­brze – Si­nus wzru­szył gór­ną parą ra­mion. – To w koń­cu two­ja ro­bo­ta.

Che­ster nie ode­zwał się wię­cej. Praw­do­po­dob­nie ob­ra­ził się i za­szył gdzieś, gdzie nie było Si­nu­sa. Może na­wet po­sta­no­wił po­drę­czyć tro­chę Ber­tle­igha. Wil­kins uśmiech­nął się pod no­sem.

Tym­cza­sem mło­do­cia­ny, cie­ka­wy wszech­świa­ta Nab za­ło­żył temu prag­ma­tycz­ne­mu nu­dzia­rzo­wi po­dwój­ne­go nel­so­na, zwią­zał i za­mknął w piw­ni­cy. Miał całą masę py­tań do za­da­nia i nie in­te­re­so­wa­ło go całe to zdro­wie psy­chicz­ne i ja­kieś tam dy­so­nan­se po­znaw­cze. Mu­siał cho­ciaż­by wy­ja­śnić kwe­stię, któ­ra od lat spę­dza­ła sen z po­wiek wszyst­kim bar­dziej ra­cjo­nal­nym fa­nom fil­mów scien­ce-fic­tion.

– A jak to jest, że was ro­zu­mie­my?

– Słu­cham?

– No… Czy wszy­scy ko­smi­ci mó­wią po an­giel­sku?

– Pew­nie, że nie. Tyl­ko nie­któ­rzy. Wiesz, ci, co mie­li coś do za­ła­twie­nia na Zie­mi.

– To zna­czy, że by­wa­łeś na Zie­mi?

– Ja­sna spra­wa. Ten wasz Nowy Jork to był fan­ta­stycz­ny ry­nek zby­tu. Tro­chę szko­da, lu­dzie po­tra­fi­li tam do­ce­nić do­bre­go hot-doga.

– A czy ni­ko­mu nie wy­da­ło się to po­dej­rza­ne?

– Co?

– No, nie wiem, czy za­uwa­ży­łeś, ale wy­glą­dasz dość nie­co­dzien­nie. Zwłasz­cza jak na ziem­skie stan­dar­dy… – Zdro­wo­roz­sąd­ko­wy Nab za­ło­mo­tał w kla­pę men­tal­nej piw­ni­cy. Wi­zje rep­ti­liań­skich agen­tów sprze­da­ją­cych pa­pie­ro­sy za­czę­ły się kry­sta­li­zo­wać w umy­śle Wil­kin­sa.

– Ach, to! – Si­nus ro­ze­śmiał się. – Daj spo­kój. Lu­dzie na ogół byli zbyt za­bie­ga­ni, żeby li­czyć koń­czy­ny ko­goś, kto do­star­cza im dru­gie śnia­da­nie. Zaj­mo­wa­ło ich ra­czej ner­wo­we pa­trze­nie na ze­ga­rek albo szu­ka­nie drob­nych. A na­wet je­śli ktoś coś za­uwa­żył, to i tak pew­nie za­raz za­po­mi­nał albo uzna­wał to za przy­wi­dze­nie lub złu­dze­nie optycz­ne. To na­praw­dę cie­ka­we, że wy, Zie­mia­nie, po­tra­fi­li­ście bar­dzo sku­tecz­nie nie do­strze­gać tego, co mo­gło­by wam za­bu­rzyć wa­sze wy­obra­że­nie o świe­cie.

Nie­któ­rzy opa­no­wa­li to do per­fek­cji – po­my­ślał Wil­kins, przy­po­mi­na­jąc so­bie o Ber­tle­ighu, któ­re­go ta­kie wła­śnie za­cho­wa­nie do­pro­wa­dzi­ło na same gra­ni­ce ab­sur­du i pchnę­ło da­lej do przo­du.

– A co z Xij­nem? On też mówi po na­sze­mu.

– To stan­dar­do­we pro­ce­du­ry – po­wie­dział Xijn, któ­ry nie wia­do­mo kie­dy po­ja­wił się w kok­pi­cie, spra­wia­jąc Wil­kin­so­wi nie­spo­dzian­kę po­rów­ny­wal­ną z przy­tknię­ciem znie­nac­ka pa­pie­ro­sa do kar­ku.

– Ja­kie pro­ce­du­ry? – za­py­tał, gdy już upew­nił się, że jego ser­ce nie za­mie­rza jed­nak do­zna­wać ata­ku i tym ra­zem po­prze­sta­nie tyl­ko na ostrze­że­niu.

– Na­uka od­po­wied­nich ję­zy­ków ob­cych – wy­ja­śnił Xijn. – To chy­ba do­syć oczy­wi­ste. Mu­sia­łem spę­dzić na Zie­mi kil­ka ład­nych mie­się­cy. Ko­niec świa­ta to dość zło­żo­ny pro­ces. Zda­jesz so­bie spra­wę, ilu rze­czy trze­ba do­pil­no­wać?

Wil­kins oczy­wi­ście nie miał bla­de­go po­ję­cia, ilu rze­czy trze­ba do­pil­no­wać, ale nie miał za­mia­ru przy­zna­wać się do tak ra­żą­cej igno­ran­cji, więc z mą­drą miną po­ki­wał gło­wą.

– Ale mu­szę przy­znać, że do tego wa­sze­go NASA na­praw­dę cięż­ko było się do­stać – pod­jął Xijn po chwi­li.

– By­łeś w NASA?

– No pew­nie. Ofi­cjal­nie pra­co­wa­łem jako je­den z tych go­ści, któ­rzy tyl­ko krzy­czą, bie­ga­ją, cza­sem pod­wi­ja­ją rę­ka­wy i po­luź­nia­ją kra­wa­ty, a poza tym nie ro­bią nic sen­sow­ne­go. W koń­cu skąd le­piej nad­zo­ro­wać taką ka­ta­stro­fę, jak nie z agen­cji ko­smicz­nej? Poza tym mu­sia­łem upew­nić się, że de­to­na­tor nie za­dzia­ła.

– Ha! Więc jed­nak – wy­krzyk­nął hi­ste­rycz­nie Wil­kins. Jego wzrok za­pło­nął oskar­ży­ciel­skim pło­mie­niem. Od­ży­ła pier­wot­na żą­dza po­zby­cia się po­czu­cia winy po­przez od­pra­wie­nie sa­mo­są­du. – Maj­stro­wa­łeś przy de­to­na­to­rze! To przez cie­bie nie za­dzia­łał.

– Nie, ja tyl­ko za­kra­dłem się w nocy i spraw­dzi­łem, czy za­dzia­ła.

– I co?

– A za­dzia­łał?

– Nie.

– No wła­śnie. – Xijn wy­szcze­rzył zęby.

***

– Hm… – In­ży­nier Gre­en­le­af po­skro­bał się po gło­wie. – Ale jak to „ziem­niak”? – Ra­zem z in­ny­mi tę­gi­mi gło­wa­mi po­chy­lał się wła­śnie nad pla­nem de­to­na­to­ra, na któ­ry dy­rek­tor ge­ne­ral­ny Jum­groth po­sta­no­wił na­nieść po­praw­ki. Na przy­kład za­stą­pił źró­dło za­si­la­nia kar­to­flem.

– No… W koń­cu z ziem­nia­ka też moż­na uzy­skać prąd elek­trycz­ny… Mia­łem kie­dyś na­wet taką lamp­kę – mruk­nął star­szy tech­nik Clay­burn.

– Pa­nie ko­le­go, mó­wi­my tu o mi­sji wy­so­kiej ran­gi, a nie o szkol­nym fe­sty­nie na­uko­wym. – Zga­nił go Gre­en­le­af, jed­nak nie­zbyt sta­now­czo. Wszy­scy na­ukow­cy w mil­cze­niu roz­wa­ża­li tę samą kwe­stię – „czy moja ka­rie­ra jest tego war­ta?”.

Ten cały dy­rek­tor ge­ne­ral­ny Jum­groth… To nie tak, że nie zno­sił sprze­ci­wu. On pa­trzył na czło­wie­ka tak, że ten za­czy­nał go­rącz­ko­wo się za­sta­na­wiać, czy aby na pew­no sprze­ciw jest kom­plet­ny pod wzglę­dem for­mal­nym.

***

Uśmiech Xij­na był nie­prze­nik­nio­ny jak ka­mien­ny mur. Ko­or­dy­na­to­rzy koń­ca świa­ta prze­cho­dzą spe­cjal­ne szko­le­nie, któ­re­go istot­nym punk­tem jest ob­cho­dze­nie się z roz­bit­ka­mi ze skoń­czo­nych świa­tów. Wil­kins jesz­cze chwi­lę lu­stro­wał go ba­daw­czym spoj­rze­niem, ale w koń­cu zmu­szo­ny był ska­pi­tu­lo­wać. Było jesz­cze spo­ro in­nych rze­czy, któ­re nie da­wa­ły mu spo­ko­ju. Nie­ste­ty, ani Nab, ani sie­dzą­cy w jego gło­wie cie­kaw­ski dzie­ciak, nie zda­wa­li so­bie na­wet spra­wy, że w ko­smo­sie nad­miar do­cie­kli­wo­ści może być bar­dzo szko­dli­wy, a nie­któ­rych ele­men­tów ukła­dan­ki nie na­le­ży do sie­bie do­da­wać, choć­by same się o to pro­si­ły. Wil­kins do­dał. I od­niósł wra­że­nie, że nie wy­szło mu tak, jak po­win­no.

– Si­nus… Mó­wi­łeś, że han­dlo­wa­łeś na uli­cach No­we­go Jor­ku. Czy­li ta two­ja bud­ka musi wy­glą­dać jak cał­kiem zwy­czaj­na bud­ka z hot-do­ga­mi, praw­da?

– No, ra­czej tak – od­po­wie­dział Si­nus, ab­so­lut­nie nie zda­jąc so­bie spra­wy z tego, co się kro­iło.

– Więc jak może być jed­no­cze­śnie zwy­kłą, nie­rzu­ca­ją­cą się w oczy bud­ką i jed­no­cze­śnie tak…

– Nie! – krzyk­nął Xijn, któ­ry uła­mek se­kun­dy za póź­no do­my­ślił się, o co cho­dzi­ło.

– …prze­stron­na we­wnątrz? – Wil­kins do­koń­czył py­ta­nie. Mniej wię­cej w tej sa­mej chwi­li, w któ­rej po­sta­wił krop­kę pod zna­kiem za­py­ta­nia, jo­no­wy pod­grze­wacz do hot-do­gów po­sta­no­wił przy­ci­snąć całą ich trój­kę do ścia­ny. Wil­kins za­uwa­żył, że ste­row­nia na­gle sta­ła się jak­by o kil­ka roz­mia­rów mniej­sza, co w pe­wien spo­sób tłu­ma­czy­ło, cze­mu pod­grze­wacz tak się roz­py­cha. Temu wszyst­kie­mu akom­pa­nio­wał od­głos sa­mo­cho­du zgnia­ta­ne­go przez pra­sę hy­drau­licz­ną. Wil­kins oglą­dał wy­star­cza­ją­co wie­le fil­mów gang­ster­skich, by wie­dzieć, co się kroi. A ra­czej zgnia­ta.

– Che­ster – wy­ją­kał Si­nus, wal­cząc z po­grze­wa­czem, któ­ry uparł się, by wy­ci­snąć mu z płuc całe po­wie­trze. – Może byś tak coś zro­bił?

Che­ster mil­czał, po­miesz­cze­nie kur­czy­ło się, a stę­że­nie hot do­gów ro­sło. Wil­kin­so­wi świat przy­sło­ni­ły ciem­ne pla­my. Po­czuł, że nie­daw­no zje­dzo­ne­mu hot-do­go­wi nie po­do­ba się ta­kie trak­to­wa­nie i praw­do­po­dob­nie bę­dzie pró­bo­wał zmie­nić miej­sce po­by­tu.

– Che­ster! – wy­chry­piał Si­nus.

– Do­bra, do­bra. Już – ode­zwał się w koń­cu upra­gnio­ny, elek­tro­nicz­ny głos. – Nie jęcz tak.

Na­gle zda­rzy­ło się coś od­wrot­ne­go do prze­bi­cia ba­lo­na gwoź­dziem i po­miesz­cze­nie po­wró­ci­ło do sta­rych roz­mia­rów. Wil­kins upadł cięż­ko na pod­ło­gę.

– Nie mu­si­cie dzię­ko­wać – burk­nął Che­ster, wciąż tro­chę na­bz­dy­czo­ny. – To tyl­ko moja ro­bo­ta.

– Co się sta­ło? – wy­sa­pał Wil­kins, ła­piąc od­dech.

– Pra­wie zgnio­tło nas do roz­mia­rów pusz­ki an­cho­is – po­wie­dział Xijn. – Mie­li­śmy spo­ro szczę­ścia.

– Szczę­ścia? Wi­dzia­łeś kie­dyś pusz­kę an­cho­is?

– Mo­gło być dużo go­rzej. A poza tym, w koń­cu nas nie zgnio­tło. Wi­dzisz… Nie­któ­re rze­czy we wszech­świe­cie są ta­kie, ja­kie są tyl­ko dzię­ki temu, że rze­czy­wi­stość się nie zo­rien­to­wa­ła, że coś nie gra.

– Ale jak ktoś za­cznie za dużo chla­pać ję­zy­kiem… – wtrą­cił Si­nus.

– Ale jak… co…? – ją­kał się Wil­kins, do któ­re­go do­tar­ło, że wy­da­rze­nia sprzed chwi­li były naj­wi­docz­niej jego winą, ale nie był w sta­nie po­jąć co kon­kret­nie było jego winą.

– We wszech­świe­cie jest cał­kiem spo­ro bez­u­ży­tecz­nej prze­strze­ni. Cza­sa­mi ktoś so­bie tro­chę po­ży­cza. Tyle że to nie jest do koń­ca hmm… le­gal­ne. Zna­czy, że jak wszech­świat się zo­rien­tu­je, to może na­tych­miast ode­brać, co jego.

Rze­czy­wi­stość w isto­cie jest jak na­uczy­ciel, któ­ry lubi so­bie za­po­mnieć o pra­cy do­mo­wej. Wszyst­ko jest w po­rząd­ku, do­pó­ki nie po­ja­wi się pi­skli­wy mą­dra­la w oku­la­rach ze swo­im nie­od­łącz­nym „czy nie za­po­mniał pan o za­da­niu do­mo­wym?”. Wte­dy wszy­scy do­sta­ją pały, a jak mają mniej szczę­ścia, zo­sta­ją zgnie­cie­ni do roz­mia­rów pusz­ki an­cho­is.

Wil­kins otwo­rzył usta, ale po chwi­li na­my­słu za­mknął je z po­wro­tem. Przez mo­ment prze­szło mu na­wet przez myśl, żeby za­pro­te­sto­wać, po­ma­chać hi­ste­rycz­nie rę­ka­mi i po­wrzesz­czeć, że to prze­cież nie­lo­gicz­ne, ab­sur­dal­ne i cał­ko­wi­cie nie­moż­li­we. Jed­nak szyb­ko po­zbył się tej kre­tyń­skiej my­śli. W cią­gu ostat­nich go­dzin prze­kro­czył już parę ład­nych gra­nic lo­gi­ki, ab­sur­du i nie­moż­li­wo­ści, a jego nowa stra­te­gia utrzy­ma­nia się przy zdro­wych zmy­słach wy­ma­ga­ła bez­a­pe­la­cyj­nej ak­cep­ta­cji wszyst­kich dzi­wactw.

– A jak nam się uda­ło prze­żyć w ta­kim ra­zie? – za­py­tał, ale od­po­wie­dzia­ły mu tyl­ko wy­mow­ne spoj­rze­nia dwóch par oczu. Nic wię­cej nie po­wie­dział. Do­my­ślił się, że Che­ster za­pew­ne „po­ży­czył” tro­chę prze­strze­ni z in­nej czę­ści wszech­świa­ta albo zro­bił coś rów­nie nie­le­gal­ne­go.

Za­pa­dła nie­zręcz­na ci­sza, wła­ści­wa sy­tu­acjom, gdy ktoś przez swo­ją głu­po­tę pra­wie za­bi­ja sie­bie i to­wa­rzy­szy. Szczę­śli­wie na ta­bli­cy, wy­sta­ją­cej spod hot-do­gów, za­pa­li­ła się jed­na z zie­lo­nych lam­pek i wy­ba­wi­ła wszyst­kich z krę­pu­ją­cych oko­licz­no­ści.

– Oho! – po­wie­dział we­so­ło Si­nus. – Mo­że­my le­cieć.

– A do­kąd my wła­ści­wie le­ci­my?

– Do Głów­ne­go Urzę­du Mię­dzy­ga­lak­tycz­ne­go – wy­ja­śnił Si­nus. – Xijn mówi, że ko­niecz­nie musi jak naj­prę­dzej wstą­pić do Wy­dzia­łu Nad­zo­ru Koń­ców Świa­tów.

– Wy­dzia­łu? Ma­cie od tego cały wy­dział? Czy­li jest was wię­cej? To zna­czy ko­or­dy­na­to­rów. – Wil­kins już zdą­żył za­po­mnieć, że jego do­cie­kli­wość cał­kiem nie­daw­no pra­wie ich za­bi­ła i kon­ty­nu­ował swo­ją se­rię py­tań z se­rii „co, jak i dla­cze­go?”.

– O tak – od­parł Xijn. – To bar­dzo po­pu­lar­ny za­wód.

– I star­cza dla wszyst­kich koń­ców świa­tów?

– Pew­nie. Wszech­świat to cał­kiem spo­ra cza­so­prze­strzeń. Co chwi­lę ja­kiś świat się koń­czy, a inny za­czy­na – stwier­dził fi­lo­zo­ficz­nie Xijn. – Ale po­cząt­ki nie są ta­kie cie­ka­we jak koń­ce.

– To sko­ro Xij­no­wi tak za­le­ży, cze­mu nie po­le­cie­li­śmy tam od razu?

– Rany – po­wie­dział Si­nus. – Czy wy na Zie­mi nie mie­li­ście cze­goś ta­kie­go, jak week­end?

Kac­per Ko­tu­lak

Oko­ło­olsz­ty­nia­nin z rocz­ni­ka ‘91, geo­de­ta z gło­wą w ko­smo­sie, u pro­gu ka­rie­ry na­uko­wej, mi­ło­śnik fan­ta­sty­ki w nie­mal wszyst­kich jej prze­ja­wach oraz mu­zy­ki roc­ko­wej w po­ję­ciu moż­li­wie naj­szer­szym, ale ze szcze­gól­nym wska­za­niem na bry­tyj­skie ze­spo­ły he­avy­me­ta­lo­we za­ło­żo­ne w ostat­nim ty­go­dniu 1975 roku. Moż­na go spo­tkać w war­miń­skich la­sach oraz an­to­lo­giach Toy­sto­ries (Mor­pho, 2014), Małe Pro­ble­my Wiel­kich Bo­ha­te­rów (Cra­iis, 2014), Po­kło­sie (Gmork, 2015) oraz City 4 (Forma, 2018). Po­my­sło­daw­ca i współ­au­tor Iron Ta­les. Li­te­rac­kiej skła­dan­ki w hoł­dzie Iron Ma­iden (Gmork, 2017).

© Co­py­ri­ght by Wy­daw­nic­two GMORK Świąt­kow­ska Ryba sp.j.© Co­py­ri­ght by Kac­per Ko­tu­lakWro­cław 2019

Wszel­kie pra­wa za­strze­żo­ne.All Ri­ghts Re­se­rved.

Ko­rek­ta i re­dak­cja:DO­MI­NI­KA ŚWIĄT­KOW­SKAKA­MI­LA ŚWIĄT­KOW­SKAJU­STY­NA MA­SE­RAK

Skład:DO­MI­NI­KA ŚWIĄT­KOW­SKA(ebo­ok) PRZE­MY­SŁAW RYBA

Pro­jekt okład­ki:PRZE­MY­SŁAW RYBA

Frag­ment książ­ki

Wy­da­nie I

Żad­na część tej pra­cy nie może być po­wie­la­na i roz­po­wszech­nia­na w ja­kiej­kol­wiek for­mie i w ja­ki­kol­wiek spo­sób, włącz­nie z fo­to­ko­pio­wa­niem, na­gry­wa­niem na ta­śmy lub przy uży­ciu in­nych sys­te­mów, bez pi­sem­nej zgo­dy wy­daw­cy.

Wy­daw­nic­two Gmork Świąt­kow­ska Ryba Sp.j.ul. Do­mey­ki 16, 53-209 Wro­cławtel: 795 626 546www.gmork.plwy­daw­nic­[email protected]

Ku­pu­jąc wspie­rasz: