Nędznicy. Podróż międzyplanetarna ebook

Wstęp

Ewa Klajman-Gomolińska; urodzona 14 marca 1966 r. w Olsztynie. Polska autorka poezji i prozy, publicystka, krytyczka literacka, blogerka. Od kilku lat prowadzi poczytnego bloga Baribum (www.rubinoweokno.blogspot.com), na którym obok owoców dorobku swojej twórczości, prezentuje także niebanalne komentarze dotyczące bieżących trendów i wydarzeń. Znana z kontrowersyjnych tekstów, pełnych nonkonformistycznych poglądów i ostrego języka. Bezkompromisowa w walce o Literaturę i troskę o wysoki poziom Sztuki. Wydała 10 książek autorskich.

Od czasów licealnych była członkiem Korespondencyjnego Klubu Młodych Pisarzy oraz Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury. W okresie studiów polonistycznych była współzałożycielką studenckiej grupy literackiej „Ornament”. Karierę literacką otworzyła debiutem prasowym w Głosie Młodych w roku 1983. W pierwszej połowie lat 80. XX w. otrzymała kilka nagród w konkursach literackich, m.in. wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim „O Laur Liścia Akantu”, czy też nagrodę w konkursie im. Michała Kajki.

Opinie krytyczne Ewy Klajman-Gomolińskiej publikowane są w książkach znanych i cenionych autorów. Na temat jej twórczości wypowiedziało się wielu literaturoznawców w analizach, opiniach i szkicach. Autorka od lat wspiera swoją literaturą liczne kampanie społeczne oraz akcje charytatywne na całym świecie.

Książka „Nędznicy. Podróż międzyplanetarna” stanowi wybór tekstów eseistycznych Autorki, publikowanych w ostatnich latach, na łamach różnych periodyków literackich, wydawnictw papierowych oraz wirtualnych. Zestawiono tu aliaż utworów cieszących się największą popularnością i zainteresowaniem czytelników. Odsłony niektórych tekstów na witrynach internetowych sięgają rekordowych liczb, a odzew odbiorców w postaci maili, m.in. na Fanpage’u Autorki na Facebook’u, który mam przyjemność administrować, jest kolosalny. Stąd też decyzja konsolidacji tych niezwykłych dzieł w wydawniczą całość.

Angelika Maria Gomolińska

Nagrody

Wyróżnienie w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim, Siedlce 2000

II miejsce w Turnieju Jednego Wiersza, Świebodzin 2000

Nagroda za wrażliwe i twórcze spostrzeganie świata i ludzi przyznana przez Skarbnicę Współczesnych Poetów w 2001 r.

Wyróżnienie za opowiadanie Drewniany ptak w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Szaloma Asza, Kutno 2001

I miejsce za Ars poeticę w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim, Płońsk 2001

Wyróżnienie za cykl erotyków w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim, Szczecin 2002

Wyróżnienie za cykl wierszy o tematyce celtycko-bretońskiej w konkursie ogłoszonym z okazji Dni Bretanii, Olsztyn 2002

Nagroda Główna w Konkursie na debiutancki tom poetycki z okazji 650-lecia Olsztyna, Miejsce na ziemi, Olsztyn 2003

Wyróżnienie w I Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim im. Cypriana Kamila Norwida, Pruszków 2003

Wyróżnienie w kategorii prozy w VI Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Leopolda Staffa, Starachowice-Skarżysko 2003

Nagroda Specjalna za poemat Płońscy Żydzi w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim, Płońsk 2004

Wyróżnienie w Szóstym Agonie Poetyckim „O wieniec Akantu”, Bydgoszcz 2006

Wyróżnienie w V Konkursie Poezji im. Zbigniewa Herberta, 2007

Nagroda Główna im. Anny Kamieńskiej za tom poetycki W samym miąższu pomarańczy, Krasnystaw 2008

Wyróżnienie w III Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim Nuta Serca 2009 „Homo Ludens XXI Wieku” za wiersz Niewidomy wygląda przez okno, Ostrów Wielkopolski 2009

Nominacja do Nagrody Głównej im. Anny Kamieńskiej za tom poetycki Milczenia z Bogiem, Krasnystaw 2012.

Twórczość

Autorka 10 książek:

Miejsce na ziemi, Olsztyn 2003

Sługa, niewolnik i błazen, Bydgoszcz 2006

W samym miąższu pomarańczy, Lublin 2007

Pędzące noce w wagonach, Bydgoszcz 2007

Eloi, Lublin 2008

Rzeź komunistów, Bydgoszcz 2009

Milczenia z Bogiem, Lublin 2010

Babel, Warszawa 2013

Iluzja, Zelów 2014

Moja przygoda z Merlin, Kraków 2018.

Współautorka 17 wydań zbiorowych:

Nie ma patentu na życie, Ostróda 1985

W drodze na Parnas, Olsztyn 1987

Człowiek-Dobro-Piękno, Siedlce 2000

Świadectwo obecności, Ostróda 2001

Antologia poezji 2001, Warszawa 2001

Antologia poezji 2002, Warszawa 2002

Duch norwidowski, Pruszków 2003

Materiały z V Konkursu Literackiego im. Szaloma Asza Kutno 2001, Kutno 2003

Co nam w duszy gra i nie gra, Bydgoszcz 2006

Burza bez epilogu, Celestynów 2007

Antologia „Akantu” 2003—2007, Bydgoszcz 2008

Młodość skrzydlata…, Bydgoszcz 2008

Homo ludens XXI wieku, Ostrów Wielkopolski 2010

A duch wieje kędy chce…, Lublin 2011

Osobność nasza…, Bydgoszcz 2012

IMIONA MIŁOŚCI Almanach współczesnej poezji i prozy o tematyce miłosnej, Starachowice 2016

Antologia Poetów Polskich 2017, Warszawa

Cytaty z twórczości Ewy Klajman-Gomolińskiej

Tom poetycki „Miejsce na ziemi” (2003)

(…)

To taka podstępna gra

I z filmu przyrodniczego

I z kolorowych wycinanek (…)

A jeżeli lufcik jest iluzją

A pogarda milczeniem

Tom poetycki „Sługa, niewolnik i błazen” (2006)

Tłamsiciela własnego ja niby z przypadku

Wobec przetrzymywania mego czasu

Jestem poetką

(…)

Powinnam imiesłowy tworzyć lżejsze

A przymiotnikom dokładać trochę ciała

Nie wolno mi

Powiedzieć kocham cię

Tom poetycki „W samym miąższu pomarańczy” (2007)

(…)

Strzelasz do Żydów w noc kryształową

W dymie nad Birkenau

Rysuje się postać Chrystusa

Opowiadania „Pędzące noce w wagonach” (2007)

„Żyjesz tylko wtedy, gdy patrząc na drzewo, widzisz jego twarz naturalną ze zmarszczkami i kurzymi łapkami, postrzegasz jego duszę. Jeżeli w drzewie widzisz tylko i wyłącznie drzewo, to nie żyjesz, ale trwasz. Czasami trwanie trwa latami i kończy się zgonem twoim w trwaniu na życie.”

(z opowiadania „Zostały tylko te zapiski”)

„Człowiek zerwał się z drzewa ni w pięć ni w dziesięć, więc wierzy w szczęśliwą siódemkę. Siedem nie jest cyfrą!!! Ale o tym wie mało kto. Mało kto, to ktoś wybitny, kto nigdy za wybitnego uznany nie będzie. Bo uznanie jak ubranie czasami wychodzi z mody. Czasami po nie się wraca, wtedy jest uznanie retro. Retro oznacza zawsze awangardę, a przynajmniej chęć awangardy. Chęci nie mają wszyscy. Natomiast większość ma niechęć, np. do szpinaku.”

(z opowiadania „Pojęcie czasów w języku polskim”)

„Nigdy nie widziałam bardziej wyrazistych rysów kręgosłupa egzystencji w brukowym wydaniu po sensownym wylaniu egzaltacji podgrzewanej do granic wytrzymałości kotła do gotowania ducha umarłego poety i podgrzewania uśmiechów losów na co dzień i od święta.”

(z opowiadania „Gołębie serce”)

Tom poetycki „Eloi” (2008)

(…)

Zawołał donośnym głosem Oddał za mnie życie

Klasztoru własnych cieni

Pojękującego serca od ciężaru miłosierdzia

Książka prozatorska „Rzeź komunistów” (2009)

„Zagadką życia nierozwiązaną przez nikogo jest tajemnica śmierci i tego, co po nas zostanie. Człowiek, broniąc się przed strachem i jego mocą, wymyśla różne teorie. Jest ich prawie tyle, co ludzi.”

„I gdyby ten świat nie miał tego miarowego tętna, gdyby ta kula ziemska spokojnie nie odliczała godzin, gdyby ten kurz z biurka nie dusił go z taką siłą, no i gdyby nie ten tekst, te nazwiska ze starego wycinka… Gdyby te przeklęte wspomnienia nie wyciągały po niego rąk, na pewno dożyłby jeszcze i do jutra.”

„Komary zastygły na ścianie ze smrodu i okrucieństwa faktu — były to szlachetne komary — wysłannicy nieba. Muchy utopiły się w wymiotnym bajorku — one też miały symbolizować trwanie życia i spokojne przemijanie czasu. Ale któż by pomyślał, że człowiek może przeistoczyć się w takie szambo, w taki smród, w taką trupiarnię.”

„Przestałam się denerwować i na chłodno już kalkuluję, jak się obronić przed mackami wyrastającymi ze ściany i co zrobić z nogami walającymi się po całym pokoiku, tym bardziej, że od uderzenia jednej wypadło mi prawie oko. Kilka razy walczyłam z nimi, bo dusiły mnie szelmy obrzydliwe. Policja odpada, bo nie chcę się mieszać w tą całą sprawę — skończyłoby się to dla mnie jednoznacznie — obcięciem nóg tuż nad kostką, po czym zmarłabym na skutek ubytku krwi. Jestem więc zagrożona w pracy, w domu i na ulicy. Zdana jestem tylko na siebie, ale nie poddam się, niech wiedzą, że Polacy są dzielni, odważni i wytrwali. Marzą mi się gałki oczne szalejące po parkiecie.”

Tom poetycki „Milczenia z Bogiem” (2010)

Akceptacja walką z samotnością Dziwką która włazi na człowieka

I za gardło trzyma

Ta podła Podstępna i nieuchwytna od wieków

Samotność ludzka

Bądź mym tancerzem

Książka „Babel” (2013)

„Boimy się tego, co jest w nas, dlatego często obce lęki nas dziwią. Jak można bać się pająków — powie bojący się duchów po seansie spirytystycznym. Jak można bać się powrotu męża do domu — powie szczęśliwa mężatka drżąca przed ósmym egzaminem na prawo jazdy. Są lęki realne, irracjonalne, patologiczne, lęki w nas samych i lęki czyjeś i jeszcze coś potwornego: lęk przed lękiem.” (z rozdziału „Nadrzędna rola i znaczenie rzeżuchy w życiu katolickiej rodziny”)

„Człowiek różni się od innych zwierząt tym, że otrzymał dar mowy. Żeby dar mowy został właściwie przyjęty przez człowieka, musi umieć myśleć i słuchać, inaczej dar mowy nie zadziała; łańcuszek nie będzie kompletny. Mówić umie dominująca większość, myśleć niecała połowa z nich, słuchać prawie nikt. Zwłaszcza, że słuchać trzeba nie tylko wtedy, gdy się chce lub gdy się ma czas; słuchać trzeba zawsze.” (z rozdziału „Balet paranormal”)

„Po kwadransie wszedł z kamiennym wyrazem twarzy w stroju księdza i w piwnicznym smrodzie spermy, brudu, kleju i kartofli udzielił Izabelli i Klaudynowi sakramentu ślubu. Młodzi otrzymali obrączki po żyjących rodzicach.(…) Julian trochę się pośmiewał, trochę pocierał po przyrodzeniu, wreszcie zupełnie nieoczekiwanie dla nikogo zwymiotował na i tak obskurną piwniczną posadzkę.” (z rozdziału „Książę”)

„Zaskoczony tym wstępem, rozglądając się uważnie, Aleksander Gator przestąpił próg domu Mostowskich. Ich próg. Własny. Gad został pogrzebany żywcem. Gady nie potrafią pomóc ludziom. Nie ten poziom. Anna Konda rozpacza po nim ponoć do dzisiaj.” (z rozdziału „Aligator”)

Książka „Iluzja” (2014)

„U dołu schodów stał karzeł. Był łysy i trzymał czarne nożyce, którymi strzygł sny. Jej krzyk rozcinał bezsłowie, które przyszło do niej kilka lat temu i odtąd wszystkie zdarzenia nazywała iluzją. (…) Wiedziała, że nawet jeśli krzyk rozetnie sufit i kryształowe sople żyrandola posiądą jej ciało, nie może zawrócić (…) Na dole stoi karzeł. Chce więcej ugryźć niż jest w stanie przełknąć. Żenująca karykatura tego, co prowadzi Mrok. Przegrana inteligencji, co ugrzęzła w zacietrzewieniu. Brak pomysłu. Kopia kopii.” (z rozdziału „Wprowadzenie do Iluzji”)

„Za nią stała druga ona przyglądając jej się zza pleców. Miała przebity policzek drewnianym nożem do nakładania masła, przypominającym bardziej skrzydło. Dziura była na tyle stara, że bez trudu wkładała weń palec. Za którymś razem wetknęła go do ust tej z przodu. Zwymiotowała. Obie położyły się bezszelestnie na swoich łóżkach w bezimiennym miejscu czekając na nic.

Ludzie wariują od wiatru.

Autonomia zmian.

Przypadek.” (z rozdziału „Nasze ostatnie lato”)

„I znowu gdzieś uciekałam z odczynem tętniaka schizofrenii, gdzieś biegłam i gdzieś się chowałam, gdzieś żyłam i gdzieś mdlałam. Ludzie zapomnieli, że mieli być ze mną do końca świata, bo okazało się, że to jeszcze nie czas. Za karę ogłoszono pogrom garbusów i nastała noc kryształowa z roztłuczonych szkiełek kolorowych lampek mego jestestwa.” (z rozdziału „Rok przepukliny słonecznej”)

Tom poetycki „Moja przygoda z Merlin” (2018)

Symfonia ciągle niedokończona

Człowiek tworzy to co już było

Fotografie Ewy Klajman-Gomolińskiej

Mój Bóg. Moja wiara. Moja religia

Judasz

Ktoś bardzo bliski. Przyjaciel, partner, członek rodziny. Ktoś, kto nas bardzo dobrze zna. Wie o nas najwięcej; o naszych mocnych i słabych stronach. Z kim łączy nas emocjonalna więź, komu powierzamy nasze sekrety, radości i troski. Znajomy serca i od serca. Wie o wzlotach i upadkach, o strachu i lęku, o człowieczej wielkości i ludzkich słabościach. Nikt nigdy tak nas nie zrani jak on. To nie będzie odwieczny wróg, naturalny nieprzyjaciel, konkurent, rywal. To jest ktoś, komu zaufaliśmy i zawierzyliśmy.

Jego zdrada ma zaboleć neurologicznym bólem. Jego zdrada ma być raną, wiecznie krzyczącą rozpaczą blizną. Taka zdrada jest podobna do śmierci. W jakimś sensie nasz Judasz umiera w chwili zdrady, bo staje się nieodwracalnie kimś innym. Kimś, kogo okazuje się, że nie znamy. Odtąd wspomnienia z nim stają się sepią. Chciałoby się o nim zapomnieć, ale się nie da, bo ten ktoś był bardzo długo ważny, najważniejszy w jakimś obszarze życia, być może w całym życiu. Judasz ma boleć, ma być gorzki.

Jeśli wybieramy drogę chrześcijańską i podążamy za Chrystusem to podobne przyciąga podobne. Skala odróżnia jedynie, bo Ocean ma Judasza Swojej wielkości, a kropla tego Oceanu Judaszową kroplę. Możemy zawsze prosić jako dzieci stworzone na Jego obraz i podobieństwo o łaskę. Możemy prosić o cnoty teologalne wiary, nadziei i miłości. To pomaga unieść krzyż i zrozumieć sens doświadczenia, to może zapewnić cud ochrony i ułaskawienia. Judasz też cierpi, życie ze skazą staje się nie do zniesienia. Wolna wola zapętlona w skomplikowanym życiu, pogmatwana ze złudzeniem dobra bądź pozornego zła. W rezultacie nasz los jest nieodgadniony i możemy dla Boga Ojca nie być ani tak dobrymi, ani tak złymi jak nam się wydaje. Nasz subiektywizm ogranicza poznanie jedynej Prawdy. Ulegamy słownikowi, który ma człowieka wyrazić, a bywa pułapką.

Bezinteresowność to jedno z tych słów. Jest białym krukiem a w ludzkim języku najczęściej hipokryzją. Instynkt samozachowawczy zabrania podjęcia działań bezinteresownych. Mylnie bezinteresowne rozumiane jest jako robienie czegoś nie dla pieniędzy czy nie dla kariery. Bezinteresowne w ramach wspólnego pomagania w rodzinie — gdy jedno ogniwo rodziny jest słabe, prędzej czy później zachoruje cały organizm, który ta rodzina stanowi. Bezinteresowne dla zasad przyjętych w przyjaźni. Jestem dla ciebie o każdej porze dnia i nocy, bo wiem, że ty pomożesz mi w potrzebie. Bezinteresowne największe gesty w miłości, bo za to co ja dla niego robię, on będzie mnie bardziej kochał albo zrozumie jaka jestem wspaniała. Bezinteresowne, ale działanie, które poprzez moją aktywność jest obecne w czyimś życiu. Bezinteresowne często mylnie też interpretowane jako bezwarunkowe, nie implikuje, ale tak naprawdę wyklucza. Bezwarunkowa jest miłość do dzieci. Natura jest bardzo silna i walka o przetrwanie naszych genów w naszych dzieciach to gigantyczna siła nie do pokonania. Matka, która nie kocha swoich dzieci i ich nie chce, nie jest jednoznacznie zła. Ona nie ma w sobie imperatywu kategorycznego. Stanowi uszkodzone ogniwo natury, które nie jest zainteresowane przedłużeniem gatunku, więc i opieką nad potomstwem. To rodzaj poważnego ograniczenia i dysfunkcji. Niestety, tak jak sprzedanie własnego domu i samochodu, by ukochany mógł założyć studio muzyczne. Zrobione z miłości i dla miłości, by on bardziej poczuł mnie, docenił i był ze mną aż do śmierci. W praktyce rzadko to działa, bo jemu potrzebne jest przede wszystkim studio oraz instrumenty i nie wylewa łez nad nieswoim mieszkaniem i cudzym autem. Dary takiej miłości wcale niekoniecznie można wrzucić do zbioru Dobra. Czy na Judasza da się jakoś przygotować? A warto?

Weronika

Zew serca. Nie ma czasu na myślenie, zastanawianie się, analizę. Działa silnie empatia. Współczucie. Potężny impuls nakazujący podjąć działanie w sekundę. Konsekwencje nie są rozpatrywane. Nie w tej danej chwili. Ona przesądza o wszystkim.

Bycie Weroniką w czyimś życiu raz, kilka razy. Cnota, szlachetność, miłość bliźniego a może po prostu boskość. Boskość istoty powołanej do życia. Wędrówka z Weroniką byłaby łatwiejsza, ale to samodzielna lekcja. Własny krzyż i własna droga. Czasami ona się pojawi. Można na nią czekać, ale jej nie wypatrywać. Przybiega z chustą w najmniej oczekiwanym momencie. Wbrew wszystkim i wszystkiemu staje po naszej stronie. Pochyla się nad naszym losem. Współodczuwa i chce zmniejszyć ból. Zawsze przynosi zwycięstwo Dziecka Bożego nad złem tego świata. Nie jest w stanie odwrócić losu, zmienić biegu wydarzeń, ale pojawia się ze swoją odwagą i determinacją. Przyznaje się do swoich zachowań. Nie zasila gapiów w zgromadzeniu, którzy może współczują, ale biernie. Zgromadzenie nie podejmuje żadnych działań z uwagi na ostracyzm. Weronice oddane jest na zawsze odbicie Jezusa. Ona sama jest więc odbiciem Jezusa, nike nad oskarżycielem i świadectwem Bożego Planu.

Czas. Stracony

Podczas jednego z mszalnych kazań ksiądz, w odniesieniu do spóźnialskich oraz biernych parafian, zasugerował jakoby ich pojawienie się w kościele było czasem straconym. Nie mnie oceniać tę wypowiedź i jej wpływ na zależności wiara — religia. Nie czuję się na siłach, by interpretować przeżywanie mszy świętej w odrętwieniu wynikającym z problemów i upadków, pozornie wskazującym na bierność. Nie znam powodów, dla których wierni przychodzą parę minut później, ale nie zakładałabym, że wszyscy czynią to z lekceważącego stosunku do sakramentalnego spotkania. Oczywiście, że spóźnianie się z samej definicji jest naganne, ale byłabym pełna obaw przed formułowaniem takiej tezy. Zostawiając wypowiedź kapłana i jego wpływ na wiernych komuś innemu, zastanawiające pozostaje samo określenie czasu straconego.

Moim zdaniem istnieje jeden czas, który dla człowieka może być jedynie aspektem dokonanym i aspektem niedokonanym. Pojęcie straty bliskich, pieniędzy, inwestycji w ludzi, rzeczy, papiery oczywiście egzystuje, ale nie warunkuje czasu, który te straty obejmuje, do miana straconego. Strata, utrata, niewykorzystanie szansy lub jej niewłaściwe wykorzystanie wpisuje się w człowieczy los jako doświadczenie. Życie sumuje doświadczenia, które mimo wpływu na kręgosłup, mogą zostać wykorzystane albo nie, ale z całą pewnością odbijają się w zmarszczkach, mimice i gestach. Poziom, na którym znajduje się dusza i stopień jej rozwoju mają decydujący wpływ na jakość przemian następujących po doświadczeniu. Dużym ryzykiem obarczone są doświadczenia, stopień ich komplikacji, natężenie i częstotliwość, z jakimi spadają na jedne ludzkie barki. Reakcje bowiem bywają różne, skrajne, ale nie można ich utożsamiać z przemianą, jaka następuje w pewnej odległości.

Kiedy miałam 15 lat umarł mi na rękach mój tata. To była niedziela, czas zgonu 15.10. Tego dnia poszłam rano do kościoła. Potem rozmawiałam z ojcem o Baczyńskim i jego poezji. Mama gotowała obiad. Ulubione przez tatę pyzy w rosole. Potem umarł. Czwarty zawał serca. Bez szans. Dzień wcześniej skończyłam 15 lat i nie rozumiałam, że można się obudzić, zjeść śniadanie, czytać Baczyńskiego, rozmawiać i umrzeć w środku dnia. Zdjęłam zegarek z ręki ojca i nie rozumiałam również, jak zegarek ma czelność działać, skoro jego właściciel umarł. Moja mama chyba tego też nie zrozumiała albo zrozumiała coś innego, w każdym razie dostała zawału i leżała pod monitorem w szpitalu. Nie było jej miesiącami. Mój świat runął 15 marca 1981 roku o godzinie 15.10 i nastał zupełnie nowy, obcy i nieprzychylny. Żałoba, strach o matkę, rozkminianie kartek żywnościowych, ordynowanie domem w składzie jednoosobowym i przy okazji szkoła. Obraziłam się na Pana Boga. Nie przestałam w Niego wierzyć, ale byłam na Niego śmiertelnie obrażona. Nie chodziłam do kościoła, na lekcjach religii rysowałam zające i baby jagi na miotle. Spóźniałam się i uporczywie przeszkadzałam katechecie w prowadzeniu zajęć. Kompletnie nie mogłam pogodzić się z faktem, że moje modlitwy do Boga w czasie reanimacji mojego ojca zostały odrzucone i że Bóg pozwolił na to, bym została sama w domu z tymże domem na głowie. Po paru miesiącach takiej jazdy stwierdziłam, że odpuszczam sobie szkołę (pierwsza klasa liceum), bo nie ogarniam życia. W nocy nie spałam ze strachu przed potworem z szafy, byłam wycieńczona pracą u znajomych — za sprzątanie i pielęgnowanie ogrodu dostawałam posiłki. Nie nastawiłam budzika, pierwszy raz nie nastawiłam. O 7.00 obudził mnie mój ojciec. Był tak realny, że zapomniałam o jego śmierci. Rozmawiał ze mną kwadrans. Uśmiechał się, wyglądał zdrowo i byłam kwadrans szczęśliwa. Tego dnia poszłam do szkoły, potem do kościoła. Odwiedziłam mamę w szpitalu i poprosiłam księdza o pracę zaliczeniową z religii. Przez ten jeden rok zmieniłam się nieodwracalnie i zmieniło się wszystko, co znałam. Nauczyłam się, że to co znam, znam jedynie z mojej optyki i że ludzie są inni, niż wydaje się, że są. Nie uważam jednak, by był to czas stracony. On się dokonał i dokonały się w nim pewne zadania, lekcje, wydarzenia.

Idąc tropem werbalnym, przywołanego przeze mnie na początku, księdza, można byłoby sędziwe lata życia uznawać za absolutnie stracone z wielu względów. Ale każdy nasz krok, jaki by nie był i w którą stronę by nie szedł, nigdy nie jest czasem straconym a jedynie zaliczonym po coś. Coś ma się w nas otworzyć, coś mamy zrozumieć, a czasami nasza dusza nie umie tego pojąć i nie potrafimy przyjąć tego, co na nas spada. Rozumowy stosunek do życia nie wystarcza albo przestaje wystarczać, wiara się chwieje i ta katechetyczna, i ta eklektyczna. Dzisiaj mam 51 lat i jestem wdzięczna Bogu za to, że przyszedł wiele lat temu do przerażonej nastolatki na piętnaście minut pod postacią taty. To było zaledwie parę minut, które mnie uratowały. Bo nie przestałam w Niego wierzyć, a On wybaczył mi mój gniew.

Tomasz. Rewolucja

Nie ma takiej opcji, by każdy każdemu uwierzył we wszystko. Paradoksalnie to generuje kłamców. Prawda jest niewiarygodna, odrealniona, irracjonalna, dziwaczna, zupełnie nie z tej ziemi. Łatwiej uwierzyć w kłamstwo niż w prawdę, bo ono się nie dzieje i nie wydarza. Ono ma fabułę, wątek główny i poboczny a nawet motyw i epizod. Kłamstwo ma najczęściej jakiś utkany zakłamany pejzaż. Coś, co przekonuje i ma wysokie prawdopodobieństwo. Im bardziej prawda odstaje od ogólnych danych statystycznych i przełamuje standardy w społeczeństwie, mąci w ustalonych regułach, osoba głosząca ową prawdę jawi się jako szaleniec lub łgarz. Ludzie lgną do rutyny, chociaż ona nie lgnie do ludzi, bo jest zaprzeczeniem siły natury, zdolności do zmian, spontaniczności i otwartości na nowe. Rutyna jest iluzją spokoju i bezpieczeństwa. Rutyna wytwarza pancerz, który nie dopuszcza światła. Standard to zaś ogarnianie tego, co w zasięgu bez pokonywania, gigantycznego wysiłku, który odrywa od codzienności i związanych z nią czynności.

Wiatr zapowiada zmiany, im silniejszy tym one większe. Każda rewolucja, jaka się dokonała była owym wiatrem. Przeszła z mniejszym lub większym bólem, ale zmiany po niej wynikające tworzą obraz współczesnego świata. Skutecznej trwałej zmiany w każdym obszarze życia dokonują ludzie wybitni. Nierzadko geniusze. Mówią oni najczęściej językiem, którego współczesność nie rozumie i proponują zmiany, których współczesność nie zna. Ich język jest trudny, brzmi obco, frazy rozjeżdżają się w dziwne strony i ciężko utrzymać skupienie na dłuższej wypowiedzi. Fachowcy w konkretnej dziedzinie, operujący skokami myślowymi, bez pomocniczych klocków w zanadrzu. Geniusz, którego następna epoka tak właśnie nazwie to szaleniec współczesności. Dziwak, który nie chce robić tego, co wykonują wszyscy, nie wiadomo czego szuka i po co. Arogancja, strach przed nieznanym oraz niechęć do niezrozumiałego powodują, że geniusza się odrzuca. Jeśli nie chce odejść, wywołuje agresję. Upór w dążeniu do celu, wytrwałość i konsekwencja oraz absolutna wiara w swoją misję i powołanie nie pozwalają geniusza zniechęcić i wypłoszyć. Jego ręką naznaczone są karty wszystkich nauk w całej historii.

Geniusz musi mieć niebywałą odporność na Tomasza. Bliski człowiek, przyjaciel, ktoś znający zagadnienie a jednak niewierny. Geniusz nie może opierać się na przyjęciu jego prawdy jako jedynej przez wszystkich. Wie, że to kwestia czasu. Bywa, że długiego. To jest moja prawda. Możesz ją przyjąć bądź odrzucić. Nie będę cię bezustannie przekonywać, bo zabraknie mi sił w dalszej drodze, a Twoje kwestionowanie mnie nie wzmocni. Charakter i wybór. Możesz pójść moją drogą, ale nie musisz. Jeśli nie ma w tobie przekonania, idź tam, gdzie tak samo smakują łzy.

Szymon

Dostajemy to, co dajemy. Każdy nasz uczynek ma bezpośredni zwrot do nadawcy, ale nie bezpośrednią drogą. Może stąd te rozczarowania, że podziękowania są słabe albo żadne. Po uderzeniu w stół, odzywają się nożyce a nie stół. Pomagamy, bo chcemy, bo tak wypada, bo szkoda kogoś lub czegoś, bo jest to wynikiem norm społecznych, którym podlegamy. Gorzej, jeśli pomagamy na pokaz. Moda dzisiejszych czasów; kiedyś ktoś miał więcej i dawał temu, co nie ma nic. Teraz ktoś ma bardzo dużo i daje komuś, kto miał kiedyś coś i robi z tego show. Rozpowiada o swojej hojności, jednocześnie podpierając się wizerunkiem nieszczęśnika. Odziera go z prywatności i zabiera to, co jedynie ma własne — jego terytorium. Ile trzeba pomagać? Ile można, a jeśli nie można to trzeba robić minimum — nie krzywdzić, nie budować swego losu na łzach, nie deptać innych i po ich ziemi. Zdarza się, że sama pomoc nie wypływa jednocześnie z pozytywnymi uczuciami, bo z różnych przyczyn ich nie ma, jeszcze nie ma. Ale my tak naprawdę nigdy nie wiemy, czyj los jest szczególnie błogosławiony i za każdym razem może się zdarzyć, że pomocy potrzebuje anioł. Oczywiście, można schować się w bramie i udać, że się nie widzi wyciągniętych rąk, ale skąd pewność, że ten widok nie będzie podążał za nami? Najłatwiej jest pomóc nieść krzyż w wolnej chwili, bez zaplątania w kłopoty, z pełnym brzuchem, portfelem i zasilonym mocną perspektywą kontem. Super dzionek, biegając z głosem osobistego trenera w słuchawkach, łączę obowiązkowy pęd do wieńca „kilogram mniej” z dobrym uczynkiem na mojej trasie i wracam z przekonaniem dobrze rozpoczętego dnia do domu.

Każdy na swej drodze spotyka Szymona. On przez chwilę małą lub dużą unosi nasze życie, byśmy dali radę pójść dalej, by przez moment zrobiło się lżej. Kierowca, który zatrzyma samochód, gdy idziemy w deszczu. Przyjaciel z obiadem, gdy skończyła się wypłata 28 dni przed końcem miesiąca. Znajoma, która wysłucha naszych 102 problemów, bo sama ma tylko 99. Każdy niesie swój krzyż i bele tego krzyża są inne, choć ciężar jednak do udźwignięcia z przestojami. Dla Szymona krzyż Chrystusa nie był zarżnięciem się, to nie był gest wymagający nieludzkiego dla niego wysiłku i wielkich wyrzeczeń. Ale był potrzebny i niezbędny, by wstać i iść dalej.

Wiele razy na swej drodze spotykamy Chrystusa, a potem nie łączymy nieoczekiwanej odmiany losu tudzież zapłaty z jakimś swoim gestem wobec kogoś niezapamiętanego. Chrystus z krzyżem, upadający z bólu i cierpienia Mesjasz, może pozostać w naszej pamięci bez twarzy. Jedynie zarysem postaci albo nawet nie to. Ale każdy grosz wrzucony do słoika po koncentracie pomidorowym i każda bułka kupiona matce z dziećmi w piekarni to takie żywe łącze z Panem Bogiem. Pomoc nie zawsze jest w różowym pudełku przewiązanym kokardą w kropki. Pomoc może cuchnąć i uwierać a wyświadczenie jej koliduje z naszym wyobrażeniem o życiu. Jeśli pomagasz to nie oceniaj i nie dawaj rad, którymi ponoć wybrukowane jest piekło. Pomóż i idź dalej. Kamera to zarejestrowała. Jesteś w kadrze. Bóg Cię zobaczył, Szymonie.

Szaleństwo feminizmu

Każde słowo powtarzane wiele razy staje się mantrą. Materializuje się i urzeczywistnia. Mebluje świat. Po latach nie pamięta się już, skąd szafka z napisem „feminizm” się wzięła. Jest i już. Znaczy, że tak ma być… Zaczęło się, jak wszystko, od początku. Bóg stworzył świat, a w nim mężczyznę. Nie kobietę. Ją później. I stworzył ją dla niego, dla mężczyzny. Pierwszy był on. Bóg wyobraził sobie człowieka jako mężczyznę i z miłości do niego stworzył mu towarzyszkę jako ochronę przed samotnością i jako dopełnienie jego ciała, dla uzyskania ideału pełni, całości. Jakaś ukryta zazdrość kobiety o Bożą miłość, dąsy, że Adaś był pierwszy i pierwszym zostanie. Nic tego nie zmieni. Zakwasy, frustracje, bo każdy chce być tym pierwszym i choć ona z nim stworzyli razem dopiero jedno ciało i są tymi dwiema połówkami jabłka czy innego smacznego owocu, to jednak stąd poszedł impuls. Bo jak inaczej wyjaśnić spekulacje nad płcią? Czemu niektórym tak trudno zaakceptować męski rodzajnik w odniesieniu do Jego Wszechmocy? Piszę o frustracjach i kompleksach, bo tylko takie kobiety chwytają za oręż feminizmu. Te, które czują się poniżane, wykorzystywane, tłamszone, ograniczane, zniewolone. Te, które czują się człowiekiem drugiego stopnia, człowiekiem drugiej kategorii. Te, piętnowane z racji posiadania waginy, podobnie jak na tle rasistowskim Murzyn traktowany inaczej z powodu koloru skóry. I choć czasy „Emancypantek” Bolesława Prusa, „Marty” Elizy Orzeszkowej czy „Siłaczki” Stefana Żeromskiego mamy już dawno za sobą, nadal istnieje słowo „feminizm”, więc nadal funkcjonuje magia przyciągania jądra jego znaczeń, wewnętrzna grawitacja potęgi słowa. Mamy teraz czasy Sagi „Zmierzch” („Zmierzch”, „Księżyc w nowiu”, „Zaćmienie”, „Przed świtem” autorstwa Stephenie Meyer), gdzie kobieta — główna bohaterka Izabella Swan (Kristen Stewart) — posiada tak niezwykły waginalny czar, że bez trudu zdobywa serca wampira oraz wilkołaka. Bestie pod jej niewieścim urokiem tracą jaja jako potwory i stają się niegroźnymi krwiopijcami i łowcami. Belli nie tylko nie grozi nic złego z ich strony, ale ma w ich osobach dzielnych rycerzy gotowych dla niej zginąć. Dziewczynisko jest na tyle sympatyczne, że spotyka się z akceptacją zarówno wampirzej rodziny jak i wilkołaczej. Edward Cullen (Robert Pattinson) i Jacob Black (Taylor Lautner) konkurują ze sobą ostro o względy Belli — kobiety, która oczarowała sobą istoty z innych światów. Jej osoba, jej zdanie, jej spojrzenie i jej względy to absolutny priorytet dla męskich osobników z ciemnej strony, z krainy cienia.

Wiele osób po obejrzeniu filmu Jamesa Camerona „Avatar” odczuło depresyjne nastroje z racji nieistnienia w rzeczywistości Pandory. Pandora — z żeńskim rodzajnikiem księżyc, na której roi się od szczęścia pod czujną opieką wielkiej bogini Eywy. Tu właśnie główny bohater odzyskuje w pełni władzę nad swym sparaliżowanym ciałem i tu zakochuje się bez pamięci w trzymetrowej istocie humanoidalnej Navi, która ma to coś. Jej kobiecość jest ważniejsza od jej rozmiarów i niebieskawego koloru skóry. Wagina Neytiri zwycięża przy decyzji o wyborze światów.