Kultura mieszkania ebook

ZENON CHRZANOWSKI

KULTURAMIESZKANIA

TREŚĆ: Dwór — Pogląd ogólny —Życie — Pokój dziecka — Podłoga — Ściana — Sufit — Drzwi i okna — Firanki — Piec — Meble — Oświetlenie — Nakrycie stoła — Rośliny i kwiaty—Dzieła sztuki—Literatura.

WARSZAWA 1911. © SKŁAD GŁÓWNY SMOLNA 30 m. 7.

Redakcja:Agnieszka Przyłucka

Korekta:Agnieszka Przyłucka

Projekt i wykonanie okładki: Agnieszka Przyłucka

Fotografia wykorzystana na I stronie okładki: Salon Biedermeierowski , Muzeum Historyczne w Bielsku-Białej – Zamek książąt Sułkowskich - Wikipedia; Domena publiczna

Opracowanie książki na podstawie:www.polona.plDomena publiczna

ISBN 978-83-950389-2-1

Wydawnictwo WasPos © 2018www.waspos.pl

„Niech człowiek średnio zamożny nie naśladuje pana z pałacu, niech się nie stroi w falsyfikaty stylów królewskich, niech z warunków własnego bytu stara się stworzyć sobie otoczenie szczere i artystyczne...“

Ruskin.

Wstęp

Upadł projekt pobudowania dworu polskiego na wystawie wszechświatowej sztuki w Rzymie; nie zgodzono się, by naród nie posiadający reprezentacji państwowej występował samodzielnie. Ale pożądaną rzeczą jest, by ta myśl właściwego nam typu domu mieszkalnego weszła w życie, by zaniechano parodji w budowaniu zameczków średniowiecznych z wieżyczkami i minjaturowych pałaców o kształtach architektury monumentalnej, bo przypominają one zabawki dziecinne.

Dla urojonej malowniczości nie rozdzielajmy małej budowli na drobne części. Chata o założeniu prostokątnem, z Wysokiem nakryciem, szerokim okapem jest wyrazem potrzeby, posiada urok przez swą zwartą, skupioną powagę. Z chaty powstał dwór wjejski i domy, jakie do dziś widzieć można na przedmieściach.

Nie zrywajmy z tradycją, skoro ona jest dobra, i dołączmy do kultury przeszłej nową cegiełkę, uzupełniając dom dawny potrzebami doby dzisiejszej.

Tam, gdzie zachowały się najpiękniejsze chaty i stodoły, w zapadłych wioskach górskich, w Zakopanem, manja przyozdabiania nie pozwoliła na zachowanie spokojnych form; powstały „wille“ z dachami najeżonemi szczytami, przepadła ogólna sylweta, powstał niepokój i pretensjonalność; w śródmieściu powstały marne kamieniczki, marne cukiernie i sklepy, tak że w powodzi tej z trudnością doszukiwać się trzeba pięknych pomysłów St. Witkiewicza.

Od czasów, gdy mieszkano niefrasobliwie w przysiadłych dworach familijnych, dużo się zmieniło: ideał własnego mieszkania wśród przyrody, zieleni ogrodu rzadko osiągnąć się daje; mieszkamy w domach wynajętych, koszarowo, w zacieśnieniu; nie możemy urządzić się według z góry powziętego planu; przenosimy się z miejsca na miejsce w poszukiwaniu znośnych warunków. W tułaczce tej najdotkliwszą jest wygórowana cena mieszkań, pochłaniająca zbyt dużą część naszych dochodów. Drożyzna uczy nie marnować miejsca, liczyć się z łokciem przestrzeni; wymaga od nas coraz to większej pracy; przy zwiększonej pracy należne są większe wygody, o których dawniej nie myślano; koniecznem się stało zachowanie warunków zdrowotnych, nie zwracano na nie dawniej uwagi, gdyż były one nam nieznane; koniecznem wreszcie stało się lepsze zabezpieczenie od pożarów.

Te zmiany warunków wywołują reformy: pozbywanie się zbytecznych i przyswojenie celowych urządzeń.

Praca nad udoskonaleniem właściwego typu domu dla jednej rodziny, rozwinięta na Zachodzie, zaczyna się i u nas; jednostki energiczne zdobywają się na protest głodu mieszkań, przeznaczając na spłatę własnego domu podmiejskiego fundusze roczne na mieszkanie w mieście i na mieszkanie podmiejskie w lecie, z niewielkim do tej sumy dodatkiem. Rozpoczyna się poszukiwanie dogodnych warunków: miejsca, urządzenia, taniego kapitału i taniego wykonania; tak naprz. wobec drogiej cegły zwracają się do budowy z betonu oraz z piasku i wapna itp.

W