Księga czarów Baby Jagi i słowiańskie praktyki magiczne ebook

REDAKCJA: Ewelina Kuryłowicz

SKŁAD: Krzysztof Nierodziński

PROJEKT OKŁADKI: Krzysztof Nierodziński

TŁUMACZENIE: Kamila Knockenhauer

ILUSTRACJE: Sara Koncilja

Wydanie I

Białystok 2023

ISBN 978-83-8301-279-7

Tytuł oryginału: Baba Yaga’s Book of Witchcraft

“Translated from”

Baba Yaga’s Book of Witchcraft Slavic Magic from the Witch of the Woods

Copyright © 2022 Madame Pamita

Interior illustrations by Sara Koncilja

Published by Llewellyn Publications

Woodbury, MN 55125 USA

www.llewellyn.com

© Copyright for the Polish edition by Studio Astropsychologii, Białystok 2022

All rights reserved, including the right of reproduction in whole or in part in any form.

Wszelkie prawa zastrzeżone. Bez uprzedniej pisemnej zgody wydawcy żadna część tej książki nie może być powielana w jakimkolwiek procesie mechanicznym, fotograficznym lub elektronicznym ani w formie nagrania fonograficznego. Nie może też być przechowywana w systemie wyszukiwania, przesyłana lub w inny sposób kopiowana do użytku publicznego lub prywatnego – w inny sposób niż „dozwolony użytek” obejmujący krótkie cytaty zawarte w artykułach i recenzjach.

Książka ta zawiera informacje dotyczące zdrowia. Wydawca dołożył wszelkich starań, aby były one pełne, rzetelne i zgodne z aktualnym stanem wiedzy w momencie publikacji. Tym niemniej nie powinny one zastępować porady lekarza lub dietetyka, ani też być traktowane jako konsultacja medyczna lub inna. Jeśli podejrzewasz u siebie problemy zdrowotne lub wiesz o nich, powinieneś koniecznie skonsultować się z lekarzem, zanim samodzielnie rozpoczniesz jakikolwiek program poprawy zdrowia. Wydawca ani Autor nie ponoszą żadnej odpowiedzialności za jakiekolwiek negatywne skutki dla zdrowia, mogące wystąpić w wyniku stosowania zaprezentowanych w książce metod.

15-762 Białystok

ul. Antoniuk Fabr. 55/24

85 662 92 67 – redakcja

85 654 78 06 – sekretariat

85 653 13 03 – dział handlowy – hurt

85 654 78 35 – www.talizman.pl – detal

strona wydawnictwa: www.studioastro.pl

Więcej informacji znajdziesz na portalu www.psychotronika.pl

Dla Mary Kroll Moore, mojej matusi, i Kateryny Szegdy Kroll, mojej babusi.

Podziękowania

Napisanie tej książki było monumentalnym zadaniem godnym Baby Jagi. Było wiele momentów, kiedy szczerze czułam, jakbym próbowała oddzielić górę ziarnek maku od pszenicy albo uprząść w ciągu jednego dnia cały pokój konopi. Jednak, podobnie jak Wasylina, z magiczną pomocą wielu niesamowitych osób udało mi się osiągnąć to, co czasami wydawało mi się niemożliwym przedsięwzięciem.

Po pierwsze, chciałabym podziękować wspaniałym Ukrainkom i kobietom z ukraińskiej diaspory, które gromadziły się wokół mnie, doradzały mi, tłumaczyły i prowadziły mnie podczas pisania: Chriscie Lynn, która szczodrze dzieliła się ze mną swoimi ukraińskimi praktykami duchowymi i zabierała mnie w niezliczone podróże duchowe do niższego świata po mądre rady Baby Jagi; mojej siostrze wiedźmie Katie Karpetz, która dała mi The Word and the Wax, książkę, która otworzyła mi wszystkie drzwi i która jest prawdopodobnie jedyną osobą, tak bardzo jak ja zafascynowaną ukraińską magią; Dianie Tummini, która pieczołowicie przetłumaczyła niezliczone filmy wideo przedstawiające słowa Szeptuch; i mojemu pięknemu ukraińskiemu aniołowi, Liudmile (Milli) Rybak, która sprawdziła moją pisownię, poprawiła akcent, zweryfikowała i podzieliła się ze mną całą magią, która do dziś istnieje na Ukrainie. Ogromne, ciepłe ukraińskie djakuju! Bez Was, cztery magiczne kobiety, ta książka by nie powstała.

Chciałabym również podziękować kilku błyskotliwym naukowcom i duszom, które znam tylko z Internetu, ale które hojnie dzielą się swoimi badaniami w eterze i pomogły mi się uziemić i poprowadziły mnie: Patricii Robin Woodruff, Lubie Pietruszy, Oldze Stanton i Andrijowi Dorosz. Dziękuję Wam za tak szczodre dzielenie się mądrością i folklorem dawnych czasów.

Chciałabym również podziękować mojej rodzinie Llewellyn, która nadal z taką miłością mnie wspiera i udziela mi mądrych rad, dopingując mnie i wyprowadzając z lasu za każdym razem, gdy schodzę z dobrze znanej ścieżki: Elysii Gallo dziękuję za pomoc w rozplątywaniu licznych kłębków językowych; Kat Neff dziękuję za to, że zawsze wychwalasz książki, które Ci przynoszę; Annie Levine dziękuję za dawanie mi okazji do nauczania i dzielenia się; Sami Sherratt dziękuję za delikatne czesanie i zaplatanie moich słów; i Bill Krause, dziękuję Ci za bycie kapitanem, który prowadzi nas wszystkich przez niebo do raju, jakim jest prawdziwa książka zrodzona na tym świecie. Jestem ogromnie wdzięczna za Waszą życzliwość i pomoc.

Bez mojego wspaniałego zespołu w Parlamencie Cudów, który pilnuje chatki na kurzej nóżce, nie byłabym w stanie poświęcić setek godzin na badania i napisanie tej książki. Dziękuję drogiej Chelsea Iovino, Romie Bo, Bridget Tuboly i mojemu drogiemu Manfredowi Hoferowi za podtrzymywanie magii, gdy byłam w mojej podróży przez las.

Moim słodkim przyjaciołom, którzy słuchali i rozumieli, gdy milion razy powtarzałam: „Nie mogę! nie mogę! Pracuję nad moją książką”, przekazuję Wam wszystkie moje najlepsze czarodziejskie magiczne błogosławieństwa. Jestem gotowa zrealizować te wszystkie obiecane czeki: Judy Pokonosky, Joseph James, Gwendolyn Pogrowski, James Divine i Chris Onareo. Kocham Was bardziej, niż Baba Jaga kocha rozwydrzone dziecko i/lub przekąskę o północy.

Chcę też podziękować Krisowi Jecenowi i wszystkim z focused.space, którzy utrzymywali mnie na dobrej drodze w te poranki, kiedy wolałabym raczej bawić się z Duchami Jeziora, zamiast pisać książkę.

Moim przyjaciołom, Quecie Allred i Michaelowi Love, którzy pomogli mi nauczyć się prząść, i Halynie Shepko, która nauczyła mnie tkać, jestem bardzo wdzięczna za to, że podtrzymujecie te starożytne rzemiosła przy życiu i dzielicie się swoimi darami.

Dziękuję mojej przyjaciółce z Instagrama Maisy Bacon, która podzieliła się wspaniałymi zdjęciami przedstawiającymi starosłowiańską estetykę, a także wieloma zabawnymi dowcipami, które mnie inspirowały i podtrzymywały na duchu.

Wielkie dzięki dla Dakoty Saint Clare z Catland Books w Bushwick za zorganizowanie moich zajęć na temat ukraińskiej i słowiańskiej magii i danie tej starej czarownicy miejsca, w którym może dzielić się tym, co wie.

Do niesamowitego Spell Squad: kocham Was bardziej, niż słowa mogą to wyrazić. Kiedy przychodzicie na moje warsztaty i wychodzicie, mówiąc: „Hej! Potrafię czarować!”, moje serce jest najszczęśliwsze. Nie mogę się doczekać, aby podzielić się z Wami mądrością Baby Jagi i zobaczyć, jak niesamowitą magię tworzycie!

Moim pięknym dzieciom: Morganowi i Isabelle, dziękuję za to, że jesteście najlepsi. Obiecuję, że nigdy nie wrzucę Was do pieca.

Manfredowi, miłości mojego życia – tak miły, dziękuję Ci dwa razy! Dziękuję za Twoją miłość, pomoc i prawdziwe partnerstwo. To właśnie podczas naszych wakacji ta książka wzięła swój początek. Nie mogę się doczekać, kiedy znów będę mogła latać z Tobą w przestworzach. Jeśli nie znajdziemy moździerza, wystarczy samolot.

Przedmowa

Kości przetrwają. Gdy krew i ciało się rozpadną, kości pozostaną.

Kości naszych przodków wciąż noszą w sobie ich życie, marzenia i nadzieje. Głęboko w grobie na ukraińskim cmentarzu w Pensylwanii spoczywające w grobie kości mojej babci zaczęły się poruszać. Gdzieś pod płatami śniegu i zamarzniętą ziemią kości zaczęły się rozgrzewać i prawie niezauważalnie drgać.

Zawsze, gdy stykałam się z czymś, co łączyło mnie z moimi karpackimi przodkami – żałobną melodią ludową, ukraińską pisanką wielkanocną, haftowaną bluzką – kości wydawały z siebie małe grzechotanie życia, a potem zapadały w głęboki sen.

I wtedy pojawiał się dźwięk. Tak nietrwały i niezauważalny jak powiew wiosennego wiatru. Dźwięk tak cichy, że zagłuszyłby go delikatny odgłos spadającego liścia. To był dźwięk szumu. Najpierw jedna mała nuta. Potem następna, a potem jeszcze jedna. Stał się melodią. Brzęczenie stawało się coraz silniejsze. Kości mojej babci śpiewały.

I wtedy dotarły do mnie słowa piosenki.

„Pamiętajcie o naszej magii. Nasze drogi nie mogą zostać zapomniane”.

Do jej głosu przyłączył się inny głos. Jej matki, która nauczyła ją, że można wlać wosk do wody, aby ustalić źródło choroby.

I jeszcze jeden głos. Jej babci, która nauczyła ją, jak za pomocą lalki motankiuzdrowić dziecko znajdujące się w stanie zawieszenia między życiem a śmiercią.

Każdy głos dodawał mocy poprzedzającemu go głosowi. Do nich dołączały kolejne. Otwarte gardła, rytualnie zawodzące swoje żałobne lamenty holosinnia, harmonizując, śpiewając żarliwie i głośno w chórze. Tam i z powrotem, przez pokolenia i pokolenia. Matka za matką, matka za matką. Powrót do trypolskich przodków, którzy stworzyli gliniane jajka i gliniane lalki z symbolami nasyconymi magiczną mocą. I jeszcze dalej wstecz, aż do najdawniejszej z nich. Do babuszki wszystkich babuszek, babki wszystkich babek, do Baby Jagi. I to właśnie ona śpiewała najgłośniej ze wszystkich.

„Opowiedz moją historię, a opowiesz wszystkie historie”.

Chór stał się jeszcze silniejszy i piękniejszy. I wtedy dołączył do niego jeszcze jeden głos. Głos mojej własnej matki, znajomy i wyraźny.

„Pamiętaj, co ci mówiłam. Weź czerwoną nitkę i wykonaj pierwszy ścieg krzyżykowy. Do środka i na zewnątrz. Do środka i na zewnątrz”.

Niemałym wyzwaniem dla zmarłych jest to, aby sprawić, by ich kości śpiewały. Przejście ze świata duchów z powrotem do świata żywych i przekazywanie wiadomości jest bardzo trudne, ale przejście ze świata przodków i obudzenie osoby w świecie materialnym, aby dla ciebie tworzyła, wymaga naprawdę dużej dozy magii. Jestem ogromnie wdzięczna za potężną magię mojej mamy, potężną magię mojej babuszki i potężną magię wszystkich kości wszystkich babuszek, które zaprowadziły mnie aż do pierwszej z nich, Baby Jagi.

Wprowadzenie

Jagiszna, Baba Egi, Jagaja. Każdy kraj słowiański ma swoją własną wersję tego imienia. Baboj dza, Jedubaba, Jaginja. Wypowiedziane na głos brzmią jak starożytny śpiew mający wywołać duchy. Ega, Jagaba, Egabowa. Setki imion, które zostały opowiedziane w setkach historii. Indzhi Baba, Iagoniszna, Iezibaba. Rozsiane po Europie Wschodniej jak haftowana tkanina zszywana z pokolenia na pokolenie. Ježibaba, Iagaia Babitsa, Aga Gniszna.

Kiedy słynny rosyjski pisarz Aleksander Afanasjew zbierał opowieści rosyjskich chłopów i w połowie XIX wieku napisał książkę „Rosyjskie baśnie ludowe”, spośród setek imion czarownicy z lasu wybrał tylko jedno. Piękno i magia, które wplótł w swoje opowieści, zawładnęły wyobraźnią całego świata, a imię, które jej nadał utrwaliło się w świadomości społecznej: Baba Jaga.

Jej opowieści były częścią kilkusetletniej tradycji ustnej, która obejmowała kultury i kraje tak różne jak Polska, Białoruś, Bułgaria, Słowacja, Czechy, Chorwacja, Morawy, Serbia, Słowenia, Galicja, Ukraina, Ruś, Litwa i dziesiątki innych. To prawdziwa czarownica nie znająca granic. Ze względu na powszechność tych opowieści antropolodzy kultury i folkloryści uważają, że Baba Jaga była pierwotnie duchem lub bóstwem, które czczono i honorowano jako Panią Lasu1. Ten niegdyś dziki duch natury, który pomagał myśliwym i zbieraczom, został naznaczony jako „zły” po wprowadzeniu chrześcijaństwa, a niektóre z jej opowieści ewoluowały, aby to odzwierciedlić. Jednak na tych, którzy są skłonni spojrzeć głębiej poza jej pomarszczoną skórę, splecione włosy i kościstą posturę, czeka potężna wiedza.

Moja znajomość z Babą Jagą nawiązała się dzięki ukraińskiemu pochodzeniu mojej rodziny. Dla nas była to Baba Jaga, słynna stara baba, która zjadała dzieci, tak jak czarownica z bajki o Jasiu i Małgosi – z tą różnicą, że była o wiele bardziej ekscytująca, ponieważ latała w ogromnym moździerzu i miała czujący dom, który chodził na kurzych nóżkach. Dopiero gdy zaczęłam bardziej zagłębiać się w ukraińskie praktyki duchowe, dostrzegłam powiązania między Babą Jagą a duchowymi uzdrowicielami, mądrymi kobietami i czarownicami z Ukrainy. Ta książka skupia się na praktykach duchowych mojego własnego dziedzictwa; jednak osoby zainteresowane magią słowiańską odkryją wiele podobieństw z własnymi tradycjami.

W niektórych opowieściach Baba Jaga pojawia się nie jako jedna kobieta, ale jako trzy siostry, wszystkie o imieniu Baba Jaga. Pomyśl więc o tym, co napisałam wcześniej: ukraińska Baba Jaga poszukuje swoich licznych sióstr rozsianych po całym słowiańskim świecie. Baba Jaga inspirowała opowieści w tak wielu krajach przez setki, jeśli nie tysiące lat i będzie to czynić nadal w przyszłości. Mam nadzieję, że moje słowa zainspirują ludzi z innych krajów i kultur do podjęcia tego wątku Baby Jagi i opowiedzenia historii jej licznych sióstr.

Jeśli kiedykolwiek słyszałeś bajkę, w której bohater lub bohaterka spotyka Babę Jagę, wiesz, że jest ona bardzo zwodnicza. Tacy ludzie jak ona są nauczycielami. A Baba Jaga, jak wszyscy najlepsi nauczyciele, jest pośrednia w swoim przekazie. Oferuje uczniom zagadki, które w danej chwili wydają się tajemnicze, ale koniec końców przynoszą ogromne olśnienie.

Ta książka jest właśnie taka jak Baba Jaga. W miarę przewracania kartek, będziesz wkraczał w baśń i podążał tajemniczą, krętą ścieżką, która czasami może wydawać się kapryśna, mglista, zbyt wolna, zbyt szybka, a czasem nawet frustrująca. Ta ścieżka jest otwarta dla każdego, ale nie jest dla wszystkich. Podobnie jak bohaterowie, którzy spotykają Babę Jagę, osoba, która bierze do ręki tę książkę, może zdecydować się pójść na skróty, odłożyć spotkanie na później lub całkowicie zawrócić do domu. Jeśli jednak pójdziesz okrężną drogą u boku bohaterki naszej opowieści, to nawiążesz głęboką relację z Babą Jagą i poznasz dary i mądrość, o których istnieniu w tobie nie miałeś pojęcia.

Twoja podróż w tej książce zaczyna się jak wszystkie dobre podróże, od opowieści. Każdy rozdział rozpoczyna się epizodem bajki, która będzie przewijać się przez całą książkę. Jak we wszystkich bajkach, kryje się w nich coś więcej, niż to, co widać na pierwszy rzut oka. Zaprzyjaźnisz się z bohaterami i wejdziesz do ich świata, aby zdobyć spostrzeżenia, które będziesz mógł przenieść do swojego życia. Historia, którą tu dla ciebie snuję, jest luźno powiązana z fabułą słynnej baśni „Wasylisa Piękna”, a elementy z innych opowieści o Babie Jadze zostały wplecione po to, by stworzyć coś zupełnie nowego. Ta nowość to między innymi ukraińskie imię bohaterki – Wasylina.

W drugiej części każdego rozdziału na scenę wkracza sama Baba Jaga, by podzielić się swoimi mądrościami w charakterystyczny dla siebie, uroczo ckliwy sposób. Oczywiście, ma ona swoje zdanie, opowiada o specjalnych wierzeniach i tradycjach, które pojawiają się w opowieści. Może nie zawsze docenisz to, co ma do powiedzenia (stare kobiety są znane z tego, że nie potrafią filtrować informacji), ale zawsze będzie prawdomówna, a to, co powie, zawsze może okazać się przydatne.

W trzeciej części rozdziału przedstawię inne ujęcie tego tematu, ucząc cię, jak wprowadzić tradycyjną magię słowiańską do swojej współczesnej praktyki duchowej. Oderwę cię od zwykłego czytania baśni i wprowadzę w magię, która przeniesie cię bezpośrednio do świata Baby Jagi. Jak trzy pasma włosów w warkoczu, te trzy wątki dadzą ci możliwość takiego ich splecenia ze sobą, aby stworzyć własną kompozycję.

Widzę, że z niecierpliwością czekasz na rozpoczęcie podróży. Pamiętaj: kiedy spotkasz Babę Jagę, bądź pokorny, chętny, pełen szacunku i łaskawy. Pokaż swoje najlepsze maniery, a może nawet zaprosi cię, abyś usiadł obok niej przy piecu. Jeśli zajmiesz miejsce przy ogniu, być może opowie ci swoje historie.

Jeśli będziesz godzien wysłuchać jej opowieści, może uda ci się poznać tajniki jej magii. A jeśli ona nauczy cię swojej magii, będziesz naprawdę bardzo wielkim szczęściarzem.

Rozdział 1Wyszywanka – magiczny ścieg

Wszystko zaczęło się w małej wiosce. Żyli tam dobra kobieta i dobry mężczyzna: mąż i żona. Byli kupcami. W swoim domu mieli dobrze prosperujący mały sklepik. Wymieniali swoje piękne tkaniny i narzędzia, wstążki i siodła na jajka i pszenicę, mleko i mięso. Ich dom był piękny, ciepły i przytulny w zimie. Dobrze jedli, byli mili i sprawiedliwi dla wszystkich, dzielili się z tymi, którzy mieli mniej szczęścia, i dzięki temu cieszyli się dużym gronem przyjaciół. Mieli wszystko, czego mogliby zapragnąć– z wyjątkiem dziecka. Tak bardzo pragnęli mieć małe dziecko, dziewczynkę lub chłopca, które mogliby wychować na dobrego i miłego, odważnego i silnego człowieka.

W końcu, po wielu latach, życzenie mężczyzny i kobiety spełniło się i urodziła im się córeczka, której nadali imię Wasylina. Była idealnym i pięknym dzieckiem – jak wszystkie dzieci. Wszyscy w wiosce świętowali i cieszyli się szczęściem tej pary.

Wasylina rosła, jak inne dzieci, najpierw drepcząc na pulchniutkich nóżkach, a potem biegając po wsi, a jej spódniczki i warkocz powiewały za nią, gdy się śmiała i skakała. Jej matka była doskonałą krawcową i ręcznie haftowała dla Wasyliny piękne ubrania. Wyszywała na białym lnianym płótnie, które sama utkała, kwiaty i ptaki, boginie i drzewa w kolorach czerwonym, czarnym, żółtym i pomarańczowym, zielonym i niebieskim. Wasylina pomagała matce przy krosnach, a matka uczyła ją prząść, tkać i szyć, a także haftować na tkaninie ochronne i magiczne symbole.

Z każdym dniem Wasylina stawała się coraz piękniejsza – nie tylko w swoim słodkim wyglądzie, ale także w życzliwości dla innych: ludzi z wioski, zwierząt, a nawet drzew i kwiatów. Pomagała wszystkim wokół, a zwłaszcza matce i ojcu. To oni nauczyli ją, jak składać tkaniny i polerować mosiądz. Nauczyli ją dodawać i odejmować oraz pisać starannie w księdze rachunkowej. A kiedy ojciec wyjeżdżał po jedwabie, wstążki, narzędzia i inne rzeczy do sklepu,dziewczynka pomagała matce w codziennych obowiązkach.

Pomagała matce sprzedawać towary, gotować posiłki, czerpać wodę ze studni oraz rąbać i zwozić drewno do opalania wielkiego, starego pieca, w którym gotowano posiłki i który ogrzewał ich dom w zimie. Każdego ranka, gdy słońce tylko pojawiało się nad odległymi górami na wschodzie, Wasylina i jej matka wychodziły na zewnątrz i przynosiły drewno do pieca, aby ogrzać dom, upiec chleb i ugotować jedzenie, które miały zjeść tego dnia.

Pewnego wczesnego ranka przed świtem, w chłodzie późnej zimy, matka Wasyliny, wciąż leżąc w swoim łóżku, powiedziała do Wasyliny: „Wasylino, myślę, że jesteś już na tyle dorosła, że możesz dziś sama przynieść drewna do pieca”.

Wasylina poszła więc do drewutni i przyniosła patyki i kawałki drewna. Kiedy wróciła,matka nadal leżała w łóżku. Wasylina włożyła drewno do pieca, a w blasku ognia zobaczyła, że matka jest blada. „Matusiu, źle się czujesz?”.

Matka zakaszlała i wyprostowała się na łóżku. „Muszę tylko trochę odpocząć. Czy możesz dziś upiec chleb, Wasylino?”.

„Spróbuję”– odpowiedziała Wasylina.

„A czy możesz mi przynieść moje robótki, droga Wasylino? Będę haftować, odpocznę i wyzdrowieję”.

Wasylina przyniosła matce koszyk ze skrawkami materiału, igłami i nićmi, a następnie zajęła się pracami domowymi, podczas gdy matka haftowała.

Matka szyła przez cały dzień, a gdy nadszedł czas, by położyć się spać, Wasylina poszła, by wziąć robótkę z rąk matki.

„Nie, idź spać, droga Wasylino. Chcę jeszcze trochę pohaftować”. Wasylina poszła więc spać i zostawiła matkę, która pracowała przy blasku świecy.

Madame Pamita uczy magii wyszywanek

Kiedy dorastałam, mama uczyła mnie haftować. Moje małe rączki robiły niezgrabne krzyżyki i ściegi z węzłem francuskim, które były bardziej węzłami niż ściegami, ale dla mojej mamy nie miało to znaczenia. Moje dzieła, wykonane z miłością i podarowane jej na urodziny lub na Dzień Matki, były w jej oczach doskonałe. Haftowania nauczyła ją jej matka, która z kolei była uczona przez swoją matkę – tak od pokoleń. Przekazywanie tego daru córkom było troską o nasze dziedzictwo i magię.

Gdy dorastałam, uwielbiałam przebierać się w kostiumy z epoki. Pamiętam, że jako nastolatka kupiłam wzór na wyszywankę i marzyłam o tym, by stworzyć na ubraniach piękne wzory haftem krzyżykowym. Nie miałam wtedy pojęcia, że same symbole mają jakiekolwiek znaczenie, ale musiałam jednak wyczuwać ich magię. Dla mnie były jak z bajki i sprawiały, że uwierzyłam, iż nosząc coś tak romantycznego, będę mogła spotykać się z magicznymi istotami i przeobrazić moje nudne nastoletnie życie w coś dramatycznego i ekscytującego.

Wyszywanki dziś

Chociaż ukraińskie hafty mogą wyglądać jak element uroczej opowieści fantasy, współcześnie nastąpił powrót do tworzenia, noszenia i kolekcjonowania wyszywanek i ruszników. Dla rodowitych Ukraińców noszenie wyszywanki było symbolem dumy narodowej i ukraińskiej niepodległości. Dla tych rozproszonych po świecie stanowi ona łącznik z naszym dziedzictwem. Miłość do tego haftu jest tak wielka, że istnieje nawet międzynarodowy Dzień Wyszywanki, obchodzony przez Ukraińców i miłośników haftu na całym świecie w trzeci czwartek maja8.

Dziś ludzie noszą wyszywanki w kolorach i wzorach, które im się podobają. W przeszłości każdy region, a nawet każda wioska, miały swój własny styl. Haft był sekretnym językiem, który pozwalał określić, gdzie dana rzecz została wykonana, a tym samym skąd pochodziła osoba nosząca to ubranie. Niektóre regiony Ukrainy specjalizowały się w ciężkich, wielobarwnych haftach, a inne haftowały delikatną białą nicią na białej tkaninie. W jeszcze innych regionach wzory ochronne nie były w ogóle haftowane, lecz wplatane bezpośrednio na tkaninę.

Choć wielu nosi haftowane koszule wyłącznie dla wyrażenia ukraińskiej dumy, większość Ukraińców jest co najmniej świadoma talizmanicznych właściwości tych wzorów. Podobnie jak ktoś może założyć „koszulkę szczęścia”, gdy bierze udział w zawodach sportowych, tak samo ludzie czują się bardziej chronieni duchowo, nosząc swoją zaczarowaną wyszywankę.

Magia ściegu krzyżykowego

Na przestrzeni dziejów wykonywano magiczne tkaniny i mamy dowody na to, że już w epoce brązu wyszywano na nich złożone ściegi9. Style haftu ewoluowały z czasem, a dziś najbardziej rozpoznawalne są wzory wyszywane krzyżykowo, które stały się popularne w XIX wieku.

W każdym hafcie krzyżykowym tkwi magia. Każdy krzyżyk składa się z dwóch ściegów tworzących literę X, symbol ochrony. Podczas haftowania pierwsza część ściegu krzyżykowego inicjuje otwarcie nowej rzeczywistości, którą tworzysz, podczas gdy drugi ścieg utrwala tę nową rzeczywistość. Ukończony X oddziela, przekreśla lub neguje wszelkie niechciane energie i wzmacnia pozytywne.

Nasi przodkowie ukazywali w swoich haftach symbole natury, abstrakcyjne symbole ochrony, a nawet ukryte wizerunki bogiń, aby chronić siebie, swoich bliskich i ich domy przed negatywnymi wpływami, a także w celu uzyskania błogosławieństwa, duchowej więzi, zdrowia, bogactwa i obfitości.

We wszystkich stylach haftu symbole tworzone za pomocą ściegów miały magiczne znaczenie. Znaczenie miały również kolory nici wyszywanek na białej lub naturalnej tkaninie – zarówno proste białe, odważne czerwone i czarne, jak i skomplikowane wielobarwne wzory10. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej o magii kolorów w hafcie, zajrzyj do Załącznika II, gdzie znajdziesz listę kolorów i ich znaczeń.

Zrób haftowany amulet

Pierwszym krokiem w magicznej podróży jest stworzenie talizmanu haftem krzyżykowym na podstawie jednego z tradycyjnych wzorów. Możesz zaplanować swój wzór, tworząc projekt na papierze graficznym lub korzystając z wzorów zamieszczonych poniżej. Odczytanie wzoru jest proste: jeden kwadrat to jeden ścieg krzyżykowy.

Twoje magiczne przybory

Haft krzyżykowy najłatwiej wykonuje się na tkaninie zwanej kanwą. Ma ona ścisły, równy splot z wstępnie odmierzonymi dziurkami do prowadzenia ściegów. Kanwa jest mierzona według „liczby”: niższa liczba, np. czternaście, pozwoli ci wykonać większe ściegi, które są idealne dla początkujących; wyższy numer, np. dwadzieścia osiem, jest przeznaczony do ciaśniejszych i delikatniejszych prac.

Oto co będzie ci potrzebne do rozpoczęcia pracy:

• Materiał biały lub w jasnym kolorze do haftu krzyżykowego, np. kanwa.

• Nici do haftu w kolorach czarnym i czerwonym lub innych, wybranych przez ciebie.

• Igły do haftu krzyżykowego lub igły do haftu.

• Obręcz do haftu (średnica od 12,5 do 20,5 cm to odpowiednia wielkość).

Stwórz swój talizman haftowany ściegiem krzyżykowym

Istnieje kilka sposobów na stworzenie magicznego haftu krzyżykowego, który będzie cię chronił i błogosławił. Możesz wyszyć pojedynczy symbol i przypiąć wyhaftowaną tkaninę do ubrania lub nosić ją w portfelu czy torebce. Możesz stworzyć powtarzający się wzór i zamienić wyhaftowany materiał w naszywkę lub woreczek. Osoby zaawansowane w hafcie mogą chcieć wyhaftować mankiety, kołnierzyk i obszycie wokół szyi dla ochrony, a także nanieść wzór wzdłuż rękawów lub na przedniej plisie, aby przywołać do siebie błogosławieństwo.

Tradycyjnie, nową pracę rozpoczynano podczas woskującego księżyca (cyklu, w którym księżyc wydaje się coraz większy, po nowiu, ale przed pełnią). Oczekiwano, że w miarę, jak księżyc rósł, zwiększały się też ochrona i błogosławieństwa. W praktyce ludowej szycie odbywało się w każdy dzień tygodnia z wyjątkiem piątku i świąt11. Szwaczki powstrzymywały się od tkania i szycia w piątki, aby uczcić bóstwa tkactwa i przędzenia: Mokoszę, Paraskewę Piatnicę i rusałki w ich szczególnym dniu12.

Kiedy siadasz do szycia, poświęć chwilę, aby skupić się na sobie i pozbyć się stresu lub trosk. Uważano, że podczas tworzenia haftowanych talizmanów najważniejsze jest, aby myśli osoby wyszywającej były pozytywne, a uczucia lekkie. To, co myślisz i czujesz, wpływa na twoją pracę i zamyka się w powstałym magicznym przedmiocie. Jeśli szyjesz ze spokojnym umysłem i radosnymi myślami, każdy, kto nosi lub używa tego przedmiotu, otacza się tą pozytywną energią. Jeśli więc czujesz się sfrustrowany, niespokojny lub nieszczęśliwy, nie jest to dobry moment na tworzenie talizmanu. Odłóż go na bok i najpierw zrób coś, co złagodzi te negatywne uczucia. Zanim zaczniesz, znajdź spokój umysłu i pogodne uczucia.

Medytuj nad każdym ściegiem jako krzyżykiem, który inicjuje, a następnie zamyka twoją intencję w zaklęcie w trakcie jego wykonywania13. Jeśli haftujesz haftem krzyżykowym, unikaj robienia węzłów w ściegu, ponieważ uważa się, że tworzą one niepotrzebne przeszkody dla przychodzących błogosławieństw.

Wzory haftów talizmanów

Kvadrat/kwadrat

Kvadrat jest używany w zaklęciach, aby wzmocnić to, co materialne, przyciągnąć obfitość, stworzyć dobre granice lub ochronę. Niesie on również esencję porządku i doskonałości – spokojną i harmonijną stabilność – i dlatego dobrze sprawdza się w zaklęciach, w których pragnie się spokoju i dobrobytu. Kvadrat reprezentuje również liczbę cztery i wszystkie rzeczy związane z czwórką: cztery strony świata, cztery pory roku, cztery części dnia, cztery żywioły i cztery etapy życia.

Romb

Romb to starożytny kształt związany z płodnością i macicą, a także z obfitością Matki Ziemi. Jeśli romb jest podzielony na cztery mniejsze romby, to jest to symbol płodnego łona i przywołuje płodność wszelkiego rodzaju. Jeśli w środku rombu znajduje się kropka, symbolizuje on zasiane ziarno, ciążę, obfitość i powodzenie. Jeśli romb ma haczyki wokół krawędzi, jest to żaba, która symbolizuje życiodajną wodę.

Kolo/krąg

Kolo jest podstawowym symbolem magicznym reprezentującym słońce i księżyc. Używa się go w zaklęciach dotyczących długiego życia, wigoru i zdrowia. Jeśli w środku kola znajduje się kropka, symbolizuje ono wszechświat i nasze połączenie ze wszystkimi. Kolo odnosi się również do wieczności i niekończącego się cyklu życia i odradzania się.

Kalyna/kalina

Kalyna to krzew jagodowy, który symbolizuje młodzieńcze piękno, miłość, bogactwo, zdrowie i macierzyństwo. Krzew jest symbolem matki, a jagody to jej dzieci. Ze względu na to znaczenie krzew ten reprezentuje również błogosławieństwo przodków i jest związany z ich ziemiami, korzeniami rodzinnymi i więzami krwi. Dojrzałe czerwone jagody symbolizują namiętną i zmysłową miłość.

Dub/dąb

Dub jest symbolem dębu, uważanego za króla drzew. Dąb jest świętym drzewem, kojarzonym z siłą i długowiecznością. Istnieją starożytne wzmianki o świętych gajach dębowych, które w czasach przedchrześcijańskich były wykorzystywane do sprawowania kultu14. Dub jest często haftowany na męskiej odzieży, aby uczynić jej właściciela silnym i odważnym, i może być łączony z kalyną, aby symbolizować połączenie siły i piękna.

Vinograd/winogrono

Vinograd oznacza rodzinę i szczęście domowe. Obrazy vinogradu wzmacniają więzi rodzinne, gdy są wyhaftowane na ubraniach, ale szczególnie wzmacniają ruszniki używane przez całą rodzinę w domu. Vinograd może być wykorzystywany do tworzenia ciepłych więzi rodzinnych, błogosławienia bliskich i wnoszenia obfitości dla pokoleń.

Mak

Mak to pełen mocy emblemat, który ma wiele magicznych znaczeń. Jest często używany do duchowej ochrony przed negatywnymi bytami, do wypędzania negatywności, klątw i złych uroków. Jest to symbol pamięci o przodkach, więc może być używany jako talizman, dzięki któremu można uzyskać dostęp do głębokiej mądrości pochodzącej z własnego rodu. Mak jest również używany w zaklęciach, które mają na celu wzmocnienie zdolności parapsychicznych i wywołanie proroczych snów, więc jest to idealny symbol, jeśli chcesz rozwinąć te umiejętności. Jest również postrzegany jako symbol obfitości i może być dodawany do haftowanych zaklęć w celu zwiększenia dobrobytu. Mak jest czasem używany jako talizman miłosny, który ma przynieść nowy, szczęśliwy związek.

Derevo Żytia/Drzewo Życia

Derevo Żytia to starożytny symbol o wielowarstwowym tajemniczym znaczeniu. Po pierwsze, Drzewo Życia rzadko jest przedstawiane jako reprezentacyjne drzewo. Zazwyczaj ukazuje się je w postaci wazonu, doniczki. Ten motyw rośliny doniczkowej lub drzewa reprezentuje również boginię Berehynię, najstarszego ducha-matkę, która jest twórczynią życia i która jest związana z brzozą. Motyw ten jest często przedstawiany w stylizowanym kształcie, przypominającym wzniesione ramiona starożytnych bogiń. Drzewo życia może być używane jako amulet odnowy duszy, nieśmiertelności, zmartwychwstania i obfitości15.

Sertse/serce

Sertse jako symbol miłości jest bardziej nowoczesną koncepcją, ale włączenie go do haftu może być sposobem na zakodowanie w swojej pracy miłosnego uroku. Jeśli chcesz być bardziej dyskretny, możesz wyhaftować liście lub płatki w kształcie serca jako część motywu roślinnego. Jednakże, jako starszy symbol, kształt serca symbolizuje podwójnego ducha losu – Rożanitsja16. Wyhaftowanie tego wizerunku Rożanitsii na ubraniu zapewnia szczęście i umacnia pozytywny los.

Zori/Gwiazda Poranna

Zori to symbol ośmioramiennej gwiazdy, reprezentujący starożytną gwiazdę poranną lub świt, ducha, który chroni człowieka przed złem, chorobami i słabością. Gwiazdy rozrzucone na rękawie symbolizują uporządkowaną i harmonijną strukturę wszechświata. Umieszczenie gwiazdy na talizmanie otoczy cię spokojem, miłością i da ci ochronę.

Szewrony

Te starożytne symbole są wyrazem połączenia żeńskiej i męskiej istoty oraz spotkania ducha i materii. Kąty skierowane w dół reprezentują to, co żeńskie lub materialne, natomiast kąty skierowane w górę są interpretowane jako aspekt męski lub duchowy. Szewrony są dodawane na talizmanach w celu połączenia tego, co duchowe, z tym, co materialne, aby przynieść błogosławieństwo lub zaprosić do życia boską miłość.

Kwiliasti liniij/falowane linie

Kwiliasti liniij symbolizują żywioł wody, życiodajne deszcze, oczyszczenie, czas i ewolucję wszechświata. Fale biegnące pionowo reprezentują delikatne deszcze spadające z góry, natomiast linie poziome oznaczają wody płynące ze źródeł i z topniejącego śniegu. Jest to potężny starożytny symbol, który przywołuje szczęście, długowieczność i błogosławieństwo wszechświata.

Krest/krzyż

Krest, równoramienny krzyż, jest starożytnym świętym symbolem reprezentującym słońce i ogień. Gdy jest przechylony i tworzy kształt litery X, reprezentuje księżyc. Jako słońce lub księżyc jest on postrzegany jako amulet chroniący przed złymi duchami. Jako słońce reprezentuje siłę życiową i energię ekspansywną. Jako księżyc reprezentuje bardziej spokojną i mistyczną moc. Dwie przecinające się linie symbolizują spotkanie tego, co materialne, z tym, co duchowe, a cztery ramiona krzyża symbolizują równowagę czterech żywiołów: powietrza, ognia, wody i ziemi. Krzyż może być używany do ochrony oraz jako symbol harmonii i pokoju.

Svarga/Słońce

Svarga to kolejny starożytny symbol wiecznie obracającego się koła słońca. Symbole słoneczne wydobywają wszystko na światło dzienne i są włączane, aby chronić osobę i jej własność przed negatywnymi wpływami, przynieść oświecenie oraz pobłogosławić dom i rodzinę szczęściem. Użyj svargi, aby przywołać siłę, energię, mądrość przodków i ochronę przed nieszczęściem.

Povna Roza/pełna róża

Gdy pionowy krzyż słońca jest nałożony na X księżyca, tworzą one podwójny krzyż lub ośmioramienną gwiazdę, która symbolizuje połączenie tych dwóch duchów. Jest on również symbolem połączenia mężczyzny i kobiety, które przynosi nowe życie. Gwiazda ośmioramienna jest również nazywana pełną różą, povna roza, i jest jednym z najpopularniejszych symboli w ukraińskiej magii talizmanów. Symbolizuje ona eksplozję energii życiowej we wszystkich kierunkach, wielki wybuch, który ma miejsce, gdy jajko zostaje zapłodnione lub gdy na niebie rodzi się gwiazda. Kiedy chcesz nasycić swój talizman wielkimi marzeniami i życzeniami, povna roza jest idealnym dodatkiem do tego dzieła.

Krivij Tanec/meander

Krivij tanec dosłownie oznacza „wijący się taniec”, dawny rytuał, który Ukraińcy wykonywali wiosną. Symbolizuje on podróż przez życie, wieczność, siłę i witalność. Czasami wzór ten nazywany jest bezkonecznikiem, co oznacza „linię wrodzoną” lub „meandry”. Zapewnia on potężną ochronę przed negatywnymi siłami. Wszelkie zło, które próbuje się przyczepić, będzie podążać za meandrami, ulegając dezorientacji, uwięzione w jego niekończącym się ciągu.

Trikutnik/trójkąt

Trikutnik symbolizuje wszelkiego rodzaju trójkąty: świat dolny, świat środkowy i świat górny na Drzewie Świata; trzy żywioły: wodę, ogień i powietrze; narodziny, życie i śmierć; oraz matkę, ojca i dziecko. Jeśli trójkąty stykają się wierzchołkami, tworząc kształt klepsydry, reprezentują one spotkanie świata naturalnego i nadprzyrodzonego i mogą być używane jako talizman do łączenia się ze sferą duchów.

Kluczi/klucze

Kluczi to kolejny wielowymiarowy symbol zwany kluczami, figurami S lub wężami. W czasach starożytnych symbolizowały one węża, potężny emblemat wód ziemi (w przeciwieństwie do wód niebios). Węże są strażnikami niższego świata i awatarem Baby Jagi. Użycie kluczy na twoim talizmanie będzie cię chronić i połączy cię z Matką Ziemią, Babą Jagą, niższym światem i duchami węży.

Użyteczność, piękno i magia

Dla Ukraińców w przeszłości każdy przedmiot, którego dotknęli, był użyteczny, piękny i przesiąknięty magią. Niemal wszystko, co posiadali, było naznaczone tymi trzema cechami. Drewniana łyżka z prostym rzeźbieniem nie była tylko ładnie wyglądającym przedmiotem użytkowym, ale amuletem dającym obfitość i narzędziem do przygotowywania posiłków, błogosławiącym rodzinę zdrowiem. Domowe krosno z wyrzeźbionymi w drewnie symbolami miało znaczenie magiczne, jak i przyziemne przeznaczenie. A haftowana koszula była nie tylko sposobem na ochronę ciała, ale także pięknie zdobionym talizmanem, który chronił duchowo i przynosił błogosławieństwo.

Ta głębia znaczenia jest dobrze znana także Babie Jadze. Jej dzikie włosy, chata na kurzej stopce, olbrzymi moździerz, w którym podróżuje, i wiele innych aspektów jej postaci to coś więcej niż tylko dziwaczne atrybuty. Wszystkie one mają tajemną symbolikę, która ją wzmacnia i chroni.

Ty również możesz stworzyć swoje własne tajemne symbole poprzez haft. Kiedy już zakończysz wyszywanie i stworzysz swój amulet, zastanów się nad jego znaczeniem. Używaj go, noś go przy sobie jako obereg lub umieścić w swoim domu, aby chronić siebie i swoich bliskich oraz zapewnić sobie obfite błogosławieństwa.

Rozdział 2Motanka – żywa kukiełka

Następnego ranka, kiedy Wasylina się obudziła, zobaczyła, że jej matka nadal pracuje nad swoimi robótkami, ale była jeszcze bledsza niż wcześniej. „Matusia! Matusia! Nie powinnaś pracować! Powinnaś odpoczywać, żeby wydobrzeć!”.

Ale matka po prostu położyła swoją zimną dłoń na dłoni córki i powiedziała: „Wasylino, kochanie, czy możesz przynieść dzisiaj drewno do pieca?”. Wasylina szybko się ubrała, podbiegła do stosu z drewnem i przyniosła kilka kawałków do domu. Następnie zebrała kilka koców i przygotowała małe posłanie w ciepłym kącie nad piecem, a potem pomogła mamie położyć się na nim.

„Przynieś mi, proszę, moją robótkę, droga Wasylino” – powiedziała matka.

„Matusiu, proszę, odpocznij i wyzdrowiej” – prosiła Wasylina, ale matka była niepocieszona bez swojej robótki. Wasylina zaniosła więc matce koszyk z igłami i nićmi i wyszła na zewnątrz, aby zebrać trochę ziół.

Kiedy wróciła, ugotowała matce pożywną i leczniczą zupę i zajęła się codziennymi domowymi obowiązkami. W końcu nastała noc. Matka Wasyliny zawołała córkę, by podeszła do niej. Wzięła ręce Wasyliny w swoje i dała jej to, nad czym pracowała. Była to mała lalka, zrobiona ze złożonego materiału, ubrana w maleńką wyszywankę, spódniczkę i delikatną, haftowaną chustę na głowę. Wasylina wzięła lalkę do ręki. „To, droga Wasylino, jest wyjątkowa motanka, magiczna lalka, która będzie cię prowadzić i chronić. Trzymaj ją blisko siebie, daj jej trochę jedzenia i trochę picia, a ona będzie cię strzegła”. Matka ucałowała obie ręce Wasyliny, położyła głowę i zamknęła oczy.

Wasylina z zachwytem przyjęła motankę. Była taka mała, a jednocześnie taka piękna. Prawdziwy malutki cud. Zrobiła to, co kazała jej mama, dała lalce trochę chleba i łyk wody, a ponieważ był już koniec dnia, zabrała ją ze sobą do łóżka. Z motanką u boku szybko zapadła w spokojny sen.

Madame Pamita uczy magii motanki

Kiedy dorastałam, moja mama opowiadała mi historię z czasów, gdy była małą dziewczynką. Kiedy miała trzy lub cztery lata, zapadła na poważną chorobę. Nigdy nie wiedziała, czy była to grypa, odra, czy inna choroba, którą mogą zarazić się dzieci. Wiedziała tylko, że była tak chora i gorączkowała tak mocno, że jej własna matka bała się, że umrze. Moja babcia kilka lat wcześniej straciła małego synka, więc prawdopodobnie jeszcze bardziej obawiała się, że może stracić także swoją małą córeczkę.

Moja mama opowiadała mi, że kiedy leżała chora w łóżku, jej matusia zrobiła dla niej specjalną lalkę, która miała jej pomóc wyzdrowieć. Babcia dała jej lalkę i powiedziała, że musi się nią opiekować, więc moja mama rozmawiała z lalką i przytulała ją, kiedy odpoczywała i spała. Po kilku bardzo niepokojących dniach stan mamy w końcu zaczął się poprawiać i wkrótce znów była zdrowa. A lalka? Cóż, moja matka nigdy nie wspominała, żeby wciąż ją miała lub bawiła się nią po chorobie.

Kiedy matka opowiadała mi tę historię, zawsze zakładałam, że babusia dała jej tę lalkę, żeby – leżąc tak przykuta do łóżka – miała się czym zająć. Jednak moja mama zawsze podkreślała znaczenie lalki i to, że babcia dała jej ją, aby pomóc jej wyzdrowieć. Dopiero wiele lat po śmierci mojej mamy dowiedziałam się o magii motanek i zrozumiałam, że babcia stworzyła magiczną kukiełkę, która uzdrowiła jej córeczkę.

Motanki dziś

Od pokoleń motanka była czczona jako magiczny talizman, a jej korzenie sięgają najdawniejszych czasów. Jednak już w połowie XX wieku wielu ludzi odrzuciło ideę magii, a rola motanki sprowadziła się do zwykłej zabawki. Jednak wraz z odrodzeniem się tradycji ludowych w czasach postsowieckich wzrosło zainteresowanie dawną magią ochronną motanek. Obecnie jest wielu utalentowanych rzemieślników, którzy z miłością tworzą te pełne mocy pacynki. W Ukrainie i w innych krajach, do których wyemigrowali Ukraińcy, regularnie odbywają się warsztaty motanek, a w muzeach wystawia się eksponaty poświęcone tym magicznym lalkom.

Tworzenie motanki

Zanim przystąpisz do tworzenia swojej pierwszej motanki, musisz pamiętać o kilku rzeczach. Podobnie jak w przypadku wykonywania każdego magicznego przedmiotu na sposób ukraiński, upewnij się, że podczas tworzenia motanki masz lekkość duszy. Twój stan emocjonalny i umysłowy stanie się częścią lalki, dlatego pamiętaj, aby uwolnić się od negatywnych emocji i myśli i wnieść pozytywne nastawienie, by nasycić swój talizman szczęściem i radością. Jeśli chcesz jak najbardziej trzymać się tradycji, zaplanuj wykonanie swojej motanki na dowolny dzień tygodnia z wyjątkiem piątku, który jest zarezerwowany na oddawanie czci duchom tkactwa. Zanim zaczniesz, przygotuj wszystkie materiały i zaplanuj pracę tak, aby złożyć motankę za jednym posiedzeniem, bez przerywania procesu. Nawijając tkaninę lub nić, należy robić to zgodnie z ruchem wskazówek zegara, co przynosi szczęście.

Co będzie potrzebne do stworzenia motanki

• Tkanina konopna lub lniana. Zarówno len, jak i konopie mają w sobie ochronną magię.

Poniższe wymiary to tylko sugestie, które pomogą ci zacząć. Możesz zmienić te proporcje dla mniejszej lub większej lalki.

• Kwadrat o szerokości około 45 centymetrów na korpus.

• Mniejszy prostokąt o wymiarach 20 cm na 15 cm na ramiona.

• Nici hafciarskie do wiązania rąk i szyi motanki. Jeśli robisz krest na twarzy, będziesz potrzebować różnych kolorów nici do haftowania.

• Skrawki kolorowych tkanin na ubrania.

• Kwadratowy kawałek o bokach około 15-20 cm na szalik.

• Prostokątny kawałek o wymiarach około 12 na 20 cm na spódnicę.

• Szeroką wstążkę lub prostokątny kawałek materiału o wymiarach 6 na 10 cm na przepaskę.

• Igłę do podwiązywania luźnych końcówek nici hafciarskiej.

• Dodatkowe magiczne drobiazgi. Możesz zawinąć kilka dodatkowych talizmanów w swoją motankę podczas jej tworzenia.

• Małe monety zapewniające dobrobyt.

• Magiczne zioła na przyciągnięcie dobrych rzeczy.

• Ziarno dla obfitość.

• Wełna dla pomyślności.

• Popiół zebrany z paleniska lub pieca na drewno, aby połączyć się z przodkami.

Tworzenie podstawowego korpusu motanki

Podczas tworzenia motanki masz do wyboru kilka opcji i możesz wybrać poziom trudności w zależności od swoich umiejętności i wysiłku, jaki chcesz włożyć w jej wykonanie. Najprostsze jest stworzenie podstawowej motanki z pustą twarzą i ubraniem bez dekoracji. Jeśli jesteś gotów na więcej wyzwań, możesz owinąć twarz krestem lub, jeśli masz wprawę w wyszywaniu, możesz ozdobić ubranie swojej motanki, używając symboli wyszywanych krzyżykiem, omówionych w rozdziale 1.

1. Zwiń kwadratowy kawałek ciężkiego płótna lnianego lub konopnego w ciasny rulon. W trakcie zwijania możesz dodać do niego dodatkowe magiczne elementy, o których była mowa powyżej, takie jak zioła czy monety. Umieść je na środku tkaniny, aby nie wypadły. Kiedy skończysz zwijanie, podwiń niewykończony brzeg, aby zwój był estetyczny.

2. Złóż zwój na pół, aby utworzyć korpus, i owiń nićmi do haftu około 2,5 cm od zagięcia, aby utworzyć szyję. Zawiń kilka razy w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara, a następnie wsuń końce nici w wałek, nie wiążąc węzła. Możesz użyć igły, aby wsunąć końcówki nici do haftu za zawinięte nici.

3. Weź mniejszy prostokąt materiału i zwiń go ciasno, aby utworzyć ramiona. Możesz podwinąć niewykończone krawędzie materiału, aby uzyskać bardziej estetyczny zwój.

4. Zrób ręce, owijając nićmi do haftowania w kierunku zgodnym z ruchem wskazówek zegara miejsce, w którym znajdowałyby się nadgarstki.

5. Wsuń ramiona między klapy korpusu i przesuń je do góry, tuż poniżej szyi.

6. Owiń i przeciągnij kolejny kawałek nici zgodnie z ruchem wskazówek zegara wokół tułowia i pod ramionami, aby utrzymać je na miejscu.

Zawijanie twarzy

Motanki mogą być wykonane bez twarzy lub z wzorem krestu zrobionego za pomocą nici do haftowania. Jeśli zdecydujesz się na motankę bez twarzy, możesz pominąć ten rozdział i przejść do ubierania jej.

1. Kilkakrotnie owiń kolorową nić wokół szyi motanki, a następnie przeprowadź ją pionowo nad czołem twarzy, na środku. Owiń za głową dwa razy, tak aby dwie pionowe nici leżały płasko obok siebie na środku twarzy. Wykonaj dodatkowe zawinięcie wokół szyi, aby przytrzymać nici na miejscu.

2. Przeprowadź nić za głowę, a następnie owiń ją dwa razy poziomo na środku twarzy, tak aby nici leżały płasko obok siebie i tworzyły krzyż na środku twarzy.

3. Wsuń koniec nici w zwój nici na szyi i dodaj nowy kolor nici, owijając go kilka razy wokół szyi.

4. Owiń nowy kolor wokół twarzy pionowo, układając nici po obu stronach wcześniej przeprowadzonych pionowych nici.

5. Aby zachować estetykę, przeprowadź nić w górę od lewej strony szyi, aby owinąć prawą stronę, i w górę od prawej strony szyi, aby owinąć lewą stronę.

6. Przeprowadź jedną nitkę w lewo i jedną w prawo, następnie kolejną w lewo i kolejną w prawo, aż do uzyskania dwóch nitek w drugim kolorze po obu stronach wcześniej wykonanego krzyżyka.

7. Powtarzaj nawijanie poziomych nici, układając je obok poprzednich, aż do uzyskania dwóch nici leżących płasko po obu stronach wcześniejszego krzyżyka. Wsuń końcówki w zwój nici na szyi.

8. Kontynuuj wprowadzanie nowych kolorów, dodając po dwie nitki z prawej i lewej strony oraz po dwie nitki na górze i na dole poziomego ramienia, aż powstanie kolorowy krest, który będzie odpowiadał twoim upodobaniom.

9. Wsuń końcówki nici za zwój na szyi. Teraz możesz przejść do ubierania swojej motanki.

Ubieranie motanki

Ubierając motankę, możesz nadać jej własny, magiczny charakter. Ubranka mogą być bardzo prostymi, gładkimi skrawkami materiału lub luksusowymi, misternymi wyszywankami. Tkaniny z wzorami w kontrastowych kolorach wyglądają najlepiej i pozwalają nadać lalce magii kolorów. W załączniku II znajduje się lista kolorów i ich magicznego znaczenia.

1. Weź mały kwadrat kolorowej tkaniny na szalik i złóż go na pół, aby powstał trójkąt, którego wierzchołek będzie skierowany w dół.

2. Umieść głowę lalki na wierzchu trójkąta, pozostawiając około 2,5 centymetra materiału nad głową.

3. Złóż wierzchołek nad czołem, a prawy i lewy wierzchołek w poprzek ciała.

4. Weź prostokąt z kolorowego materiału i owiń go wokół talii, aby uzyskać spódnicę. Wsuń dolne punkty szalika do spódnicy, aby je zabezpieczyć.

5. Załóż mały kawałek materiału lub wstążkę na przód spódnicy, aby uzyskać fartuszek. Owiń nitkę wokół talii zgodnie z ruchem wskazówek zegara, aby zabezpieczyć końce szalika, spódnicę i fartuch.

Używanie motanki do magii

Kiedy twoja motanka jest już gotowa, musisz się nią opiekować. Nie jest to dekoracja ani zabawka, ale jeśli potrzebujesz pocieszenia, możesz ją trzymać blisko siebie i poczuć ciepło miłości przodków. Gdy nie zajmujesz się motanką, możesz umieścić ją w domu w miejscu godnym szacunku. Tradycyjnie motanka jest przechowywana w pokut’, czyli na domowym ołtarzu, gdzie czci się przodków.

Jeśli chcesz zapewnić ogólną ochronę swojemu domowi lub bliskim, możesz wykonać motankę i umieścić ją na ołtarzu przodków, ale możesz też stworzyć motankę do specjalnych celów magicznych. Jeśli ktoś z twoich bliskich jest chory, możesz zrobić specjalną motankę i położyć ją obok niego w łóżku, aby wyciągnąć z niego chorobę. Gdy osoba ta wyzdrowieje, tradycja nakazuje, by spalić motankę, aby zniszczyć chorobę. Motanki można też użyć do zmiany pogody. Jeśli chcesz kontrolować siły natury, możesz zrobić motankę, która przywoła deszcz lub powstrzyma niszczycielskie burze.

Pomoc przodków

Zapewne znasz tekst Beatlesów „Uda mi się z pomocą moich przyjaciół”. Cóż, stworzenie motanki pozwala ci uzyskać odrobinę pomocy od przyjaciół z bardzo wysokiego szczebla. Jeśli chcesz porozmawiać z bliskimi, którzy odeszli do sfery duchowej, możesz porozmawiać z motanką i poprosić ich o wsparcie. Jeśli chcesz, aby twoi przodkowie pomogli ci sprawnie wykonać wszystkie codzienne zadania, możesz zrobić motankę z dodatkowymi ramionami. I oczywiście, jeśli masz do wypełnienia trudną misję, na przykład pójście do lasu na spotkanie z Babą Jagą, możesz zabrać ze sobą motankę, która będzie ci towarzyszyć i służyć pomocą w drodze.

xxxxxx