Broń palna i amunicja (raport) ebook

Wprowadzenie do zagadnień broni palnej i amunicji

Broń od zarania dziejów służyła zarówno do działań ofensywnych, ja też defensywnych.,,Stała się symbolem mocy i panowania, znakiem władzy i sądu, obiektem ceremonialnym, trofeum i przedmiotem reprezentacyjnym, niekiedy rytualnym i magicznym”.[1] Broń decydowała o losach świata, odmieniała bieg historii, służyła do podbojów, kolonizacji. Stale ją ulepszano, nadawano jej bardziej śmiercionośnego i masowego charakteru.,,Pierwszą prymitywną broń palną skonstruowali Arabowie około 1300 roku, była to okuta żelazem rurka bambusowa, z której za pomocą ładunku prochu czarnego miotano strzałami łuczniczymi.”[2] Broń palna notuje swój rozwój od początku XIV wieku. Przebyliśmy długą drogę od siermiężnych hakownic i muszkietów do wielce precyzyjnych karabinów snajperskich tej rangi co wielkokalibrowy karabin wyborowy ZVI Falcon pozwalający skutecznie razić cele na odległość 1600 metrów, sprzężony z imponującą optyką.[3]Jako, że użycie broni palnej stwarza realne, konkretne niebezpieczeństwo dla życia i zdrowia człowieka, państwo jako pełnoprawny dysponent władzy (imperium), wprowadza ścisłą reglamentację przedmiotami, które z uwagi na swe cechy użytkowe decydują o przynależności do tej grupy. Na gruncie polskiego prawa karnego sama definicja,,broni palnej” oraz jej interpretacje budzą poważne wątpliwości u praktyków i teoretyków prawa. Broń palna jak też szeroko pojęte ślady powstałe w następstwie jej użycia do celów kryminalnych są poddawane specjalistycznym badaniom kryminalistycznym. Skutki jakie wywołuje zastosowanie broni palnej w stosunku do ciała człowieka to domena medycyny sądowej. Pojęcie broni palnej jest ściśle skorelowane z zagadnieniem amunicji zawierającej w swoim składzie proch strzelniczy oraz inny materiał miotający, co jest już domeną badań fizyko — chemicznych. Początki balistyki sądowej sięgają zaś XIX wieku.[4] Według miarodajnych szacunków przyjmuje się, iż wartość globalnego handlu w odniesieniu do obrotu zarówno małą bronią, jak też lekkim uzbrojeniem (za zezwoleniem odpowiednich władz państwowych) zamyka się w kwocie 7 bilonów dolarów rocznie (w tym 4,3 bilionów dolarów na amunicję).[5] W prawie międzynarodowym,,małą bronią” (w odróżnieniu od,,lekkiego uzbrojenia”) zgodnie z Raportem Ekspertów Rządowych ONZ w sprawie małej broni i lekkiego uzbrojenia z dnia 27 sierpnia 1997 roku jest broń przeznaczona do użytku przez pojedynczą osobę (,,for personal use”).[6] Prawo wspólnotowe nie obejmuje swoim zasięgiem handlu bronią, co oznacza że kwestia ta została zastrzeżona do wyłącznej kompetencji państw członkowskich (wyjątkowo wybrane kwestie w odniesieniu do broni lekkiej zostały ujęte na płaszczyźnie Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa — II filar UE).[7] Jeśli chodzi o prawo wewnętrzne RP, to aktem prawnym regulującym handel bronią jest ustawa o obrocie z zagranicą towarami, technologiami i usługami o znaczeniu strategicznym dla bezpieczeństwa państwa, a także dla utrzymania międzynarodowego pokoju i bezpieczeństwa z dnia 29 listopada 2000 roku (Dz. U. z 2000 r., Nr 119, poz. 1250).[8]

[1] J. Kasprzak, Nielegalne wytwarzanie broni palnej i amunicji. Problematyka prawno — kryminalistyczna, Szczytno 2013, s.5,

[2] Z. Brożek — Mucha, Balistyka chemiczna, Warszawa 2008, s. 14,

[3] https://pl. Wikiedia.org./Wiki/harabin_ZVI_Falcon,

[4] Z. Brożek — Mucha, Balistyka chemiczna, Warszawa 2008, s. 15,

[5] M. Markowska, Mała broń i lekkie uzbrojenie — duży problem prawa międzynarodowego, Wojskowy Przegląd Prawniczy (1—2) 2017, s. 37,

[6] M. Markowska, Mała broń i lekkie uzbrojenie — duży problem prawa międzynarodowego, Wojskowy Przegląd Prawniczy (1—2) 2017, s. 39,

[7] M. Markowska, Mała broń i lekkie uzbrojenie — duży problem prawa międzynarodowego, Wojskowy Przegląd Prawniczy (1—2) 2017, s. 54,

[8] M. Markowska, Mała broń i lekkie uzbrojenie — duży problem prawa międzynarodowego, Wojskowy Przegląd Prawniczy (1—2) 2017, s. 58,

Prawo karne kodeksowe i pozakodeksowe o broni palnej i amunicji

Broń palna może być klasyfikowana według różnorakich kryteriów (wg rodzaju lufy, wg przeznaczenia, wg rodzaju substancji wyrzucanej z lufy, wg producenta, itp.). Broń palną możemy przede wszystkim podzielić — biorąc pod uwagę kryterium użyteczności — na: wojskową, policyjną, sportową.[1] Niezwykle ciekawym zagadnieniem jest kwestia broni nielegalnej, tzw. samodziałowej. Broń samodziałowa to broń z założenia niefabryczna, która jest produkowana w jednostkowych egzemplarzach, przy wykorzystaniu metod chałupniczych, gdzie za wzorce są stawiane konstrukcje znanych modeli broni, względnie wytwórca postępuje według własnego pomysłu.[2]

Już Kodex Karzący dla Królestwa Polskiego z 1818 roku stanowił w art. 350, iż:,,Ten kto broń zakazaną lub podejrzaną robi, jeśli kto takową bronią śmiertelnie rannym lub zabitym został, zamknięciem w domu aresztu publicznego od dni 8 do miesięcy 3 ukaranym zostanie.”[3] Broń palna może w trojaki sposób wykorzystywać energię powstającą ze spalania ładunku miotającego (ukierunkowanej na nadanie pociskowi odpowiedniej energii) na drodze: 1) spalania substancji miotającej w zamkniętej komorze nabojowej oraz w przewodzie lufy (chodzi o klasyczne konstrukcje broni palnej takie jak broń sportowa, czy myśliwska), 2) spalanie substancji miotającej służącej do napędzania, która jest umieszczona w pocisku (chodzi tu o zastosowanie w ręcznej broni rakietowej), 3) spalanie substancji miotającej w komorze nabojowej przy otwartej ku tyłowi dyszy stanowiącej ujście znaczącej części gazów (chodzi tu o zastosowanie przy tzw. broni bezodrzutowej).[4]

Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 roku w kilku miejscach posługuje się pojęciem,,broni palnej” jako znamieniem czynu zabronionego (np. art. 159 kk — użycie broni palnej w czasie bójki lub pobicia, art. 223 kk — czynna napaść na funkcjonariusza publicznego przy użyciu broni palnej, art. 280 §2 kk — napad rabunkowy z użyciem broni palnej, art. 263 §1 kk — wyrabianie, broni palnej lub amunicji, ewentualnie handel nimi, art. 263 §1 kk — posiadanie broni palnej lub amunicji bez wymaganego zezwolenia, art. 263 §3 kk — udostępnienie lub przekazanie broni palnej lub amunicji przez osobę posiadającą zezwolenie na posiadanie tych przedmiotów, osobie nieuprawnionej, art. 263 §4 kk — nieumyślna utrata broni palnej lub amunicji, która pozostaje w dyspozycji zgodnie z prawem); nie mniej sam nie zawiera jej definicji na gruncie art. 115 kk, objaśniającego wyrażenia ustawowe. Takie wyjaśnienie znajduje się na gruncie ustawy z dnia 21 maja 1999 roku o broni i amunicji (Dz. U. z 1999, nr 53, poz. 549 z późń. zm). Do czasu wprowadzania nowelizacji z 5 stycznia 2011 roku, definicja broni palnej — zawarta w art. 7 cytowanej ustawy — brzmiała następująco:,,W rozumieniu ustawy bronią palną jest niebezpieczne dla życia lub zdrowia urządzenie, które w wyniku działania sprężonych gazów powstających na skutek spalania materiału miotającego, jest zdolne do wystrzelenia pocisku lub substancji z lufy albo z elementu zastępującego lufę, a przez to do rażenia celów na odległość”.,, Niemalże od chwili uchwalenia ustawa ta budzi ogromne kontrowersje i dyskusje w środowisku naukowym. Krytykowane jest niemalże wszystko począwszy od zakresu ustawy, definicji legalnej broni palnej, pojęcia istotnych części broni, czy też pozbawienie broni cech używalności.[5] Z kolei zgodnie z art. 4 ust 3 cytowanego aktu prawnego, w rozumieniu ustawy amunicją są naboje scalone i naboje ślepe przeznaczone do strzelania z broni palnej. Na gruncie ustawy o broni i amunicji z dnia 21 maja 1999 roku za broń palną została uznana: broń palna bojowa, myśliwska, sportowa, gazowa, alarmowa oraz sygnałowa.

Kwestią do pewnego czasu problematyczną było klasyfikowanie broni gazowej. Dopiero Sąd Najwyższy, w składzie 7 sędziów, w dniu 29 stycznia 2004 roku (sygn. I KZP 39/03) uznał, iż:,,Broń gazowa jest bronią palną zarówno w rozumieniu art. 263 §2 kk, jak też i art. 280 §2 kk.” Z kolei Sąd Apelacyjny w Katowicach w wyroku z dnia 25 kwietnia 2007 roku (II Aka 431/06) przyjął, iż:,,Brak nieistotnej części broni niepowodujący niemożności odstrzelenia naboju nie dyskwalifikuje danego egzemplarza jako broni palnej”.[6] Odnośnie posiadania