Blanka ebook

Copyright © Izabela Sowa

Wydawca: Wydawnictwo IS

www.wydawnictwois.pl

Warszawa 2017

ISBN 978-83-65718-17-4

Wydanie autorskie

Redakcja:Marcin Potrzeba

projekt okładki: Tomasz Argasiński, [email protected]

eBook maîtrisé par Atelier Du Châteaux

„Życie byłoby prostsze, gdybyśmy byli chomikami” – głupie napisy Helveticąna tle artystycznych zdjęć.

Blanka

Ży­cie by­ło­by dużo prost­sze, gdy­by­śmy byli cho­mi­ka­mi.

– Ale na­le­ży­my do Py­to­nów – tłu­ma­czy­łam Krej­zo­lo­wi. – A ci lu­bią kom­pli­ko­wać na po­tę­gę.

– Wciąż nie ro­zu­miem, po co two­jej bab­ci szam­pon? Prze­cież mó­wi­łaś, że wy­jeż­dża tyl­ko na jed­ną ba­lo­wą noc.

I na pew­no nie bę­dzie myć rano gło­wy, bo to cały ry­tu­ał, za­koń­czo­ny na­ło­że­niem ty­sią­ca gąb­ko­wych wał­ków.

– Od­par­ła, że woli się za­bez­pie­czyć.

– Szam­po­nem? – zdzi­wił się Krej­zol.

– Wi­ta­my w ro­dzi­nie Py­to­nów – wes­tchnę­łam.

Bab­cia ku­pu­je szam­pon, żeby się za­bez­pie­czyć na wy­pa­dek nie wia­do­mo cze­go. Wy­bie­ra opa­ko­wa­nie mini, myli bu­te­lecz­ki, a te­raz ja mu­szę za­py­chać do mar­ke­tu na dru­gi ko­niec osie­dla.

– Mo­że­my kop­snąć się ra­zem – za­pro­po­no­wał Krej­zol.

Wpa­dli­śmy do skle­pu tuż przed siód­mą. Wy­ja­śni­łam ka­sjer­ce, że chcę wy­mie­nić mini-od­żyw­kę na mini-szam­pon. Tej sa­mej fir­my, w tej sa­mej ce­nie i w nie­mal iden­tycz­nym opa­ko­wa­niu.

– Ja tu tyl­ko li­czę – burk­nę­ła zmę­czo­nym gło­sem. – Pro­szę zna­leźć pa­nią Jolę z dzia­łu ko­sme­tycz­ne­go.

Na­mie­rzy­li­śmy ją, jak hip­no­ty­zo­wa­ła gu­mo­wą Śnież­kę wy­peł­nio­ną pły­nem do ką­pie­li. Lek­ko od­chrząk­nę­łam i za­raz prze­szłam do sed­na. Pani Jola słu­cha­ła, dra­piąc się po skro­ni, a po­tem przez mi­nu­tę wpa­try­wa­ła się we mnie ni­czym w Śnież­kę.

– Trze­ba unie­waż­nić całą trans­ak­cję – wy­ja­wi­ła wresz­cie i do­da­ła, że nie ma upraw­nień.

– A kto je ma?

– Kie­row­nik sali, mogę za­we­zwać.

Po­pro­si­li­śmy. Upły­nę­ła na­stęp­na mi­nu­ta, za­nim pani Jola uru­cho­mi­ła krót­ko­fa­lów­kę, i ko­lej­ne, za­nim przy­by­ła kie­row­nicz­ka, ener­gicz­na wiel­bi­ciel­ka ko­sme­ty­ków z dużą ilo­ścią per­ły.

– Ja­kiś pro­blem?

Krej­zol wi­dząc moją minę, prze­jął głos i od­żyw­kę.

– Chce­my wy­mie­nić tę bu­te­lecz­kę na tę. – Wziął z pół­ki opa­ko­wa­nie szam­po­nu i pod­su­nął kie­row­nicz­ce pro­sto pod nos.

– Ra­chu­nek trans­ak­cji jest?

No ład­nie!

– W ta­kim ra­zie nie mogę po­móc – orze­kła kie­row­nicz­ka, za­ci­ska­jąc per­ło­we usta w ku­rzą dup­kę.

– Ale prze­cież ko­sme­ty­ków tej mar­ki nie da się ku­pić ni­g­dzie in­dziej – tłu­ma­czy­łam zde­ner­wo­wa­na. – Są pro­du­ko­wa­ne tyl­ko dla sie­ci Róż­ma­ma.

– I je­ste­śmy z nich bar­dzo dum­ni – wy­re­cy­to­wa­ła, prze­cho­dząc na licz­bę mno­gą. – Nie­ste­ty, bez ra­chun­ku nie mo­że­my ni­cze­go wy­mie­nić. Pro­ce­du­ry.

– Cho­dzi o je­den mały szam­po­nik – pro­sił Krej­zol.

– Przy­kro mi w imie­niu sie­ci – rzu­ci­ła to­nem wy­pra­nym z emo­cji.

Ja­koś mnie to wku­rzy­ło.

– Aku­rat, przy­kro – wark­nę­łam, przy­wa­bia­jąc ochro­nia­rza.

– Spo­kój, Blan­ka – ode­zwał się Krej­zol. – Pani ma ra­cję. Pro­ce­du­ry.

Odło­żył szam­pon na swo­je miej­sce i po­cią­gnął mnie za rę­kaw. Kie­dy prze­szli­śmy przez bram­ki obok kas, od­wró­cił się do kie­row­nicz­ki i za­trą­bił na cały sklep:

– Po­win­no być pani przy­kro tak po ludz­ku, od sie­bie!

Kie­row­nicz­ka za­mru­ga­ła kil­ka razy, zdez­o­rien­to­wa­na.

– Niby kie­row­nicz­ka – pod­jął Krej­zol do­no­śnym gło­sem – a nie może wy­mie­nić du­pe­rel­ki za czte­ry zło­te. Jaki żal!

Wy­szli­śmy że­gna­ni cie­kaw­ski­mi spoj­rze­nia­mi klien­tek. Za ro­giem Krej­zol od­dał mi bu­te­lecz­kę.

– I po spra­wie – oświad­czył dziw­nie za­do­wo­lo­ny.

Do­pie­ro wte­dy zo­ba­czy­łam, że trzy­mam... szam­pon.

– Ale jak... kie­dy? – wy­ją­ka­łam.

– Nor­mal­nie – wzru­szył ra­mio­na­mi. – Od­sta­wi­łem na wa­szych oczach.

Gdy­bym ja mia­ła co­kol­wiek od­sta­wiać, po­le­cia­ły­by wszyst­kie ko­sme­ty­ki, ra­zem z pół­ka­mi.

– Rze­czy­wi­ście, buł­ka z ma­słem – prych­nę­łam.

– Za­dam ci pro­ste py­ta­nie: po co gna­li­śmy na dru­gi ko­niec dziel­ni? Żeby szar­pać się z ro­bo­tem?

– Wca­le nie chcia­łam się szar­pać – rzu­ci­łam, przy­śpie­sza­jąc kro­ku. – Tyl­ko...

– Wiesz, jaki masz pro­blem? – wszedł mi w sło­wo Krej­zol i nie­pro­szo­ny wy­ja­śnił. – Za dużo pary idzie ci w gwiz­dek.

– Dzię­ki za in­for­ma­cję!

– Ale moż­na to zmie­nić – rzu­cił na po­że­gna­nie. – Na­wet wiem, jak.

*

A wczo­raj po an­giel­skim wrę­czył mi gru­ba­śny no­tes z twar­dą zie­lo­ną okład­ką i oznaj­mił, że będę pro­wa­dzić dzien­nik. Dzien­nik? Co za nudy!

– O czym niby mia­ła­bym pi­sać? – Osten­ta­cyj­nie ziew­nę­łam.

– O czym chcesz, byle co­dzien­nie, przy uży­ciu zwy­kłe­go dłu­go­pi­su i na­praw­dę szcze­rze.

To zda­niem Krej­zo­la ma mnie na­uczyć lep­sze­go za­rzą­dza­nia parą.

– Ale ja mam pa­skud­ne pi­smo – bro­ni­łam się.

– Po­pra­cu­jesz nad nową czcion­ką, a przy oka­zji po­grze­biesz so­bie w du­szy – do­dał. – Przy­no­si więk­szą ulgę niż dłu­ba­nie w no­cha­lu. No i uła­twia kon­tro­lę pary gdzie in­dziej.

Cały Krej­zol, umie na­świe­tlić po­zy­ty­wy. Ja też, po­chwa­lę się, zna­la­złam je­den, dziś o pół­no­cy. Prze­wra­ca­łam się na łóż­ku, szu­ka­jąc do­dat­ko­wej za­chę­ty do pi­sa­nia. Niby faj­nie wie­dzieć, że moja para prze­sta­ła­by się mar­no­wać, ale to za mało, żeby chwy­cić za dłu­go­pis. Żeby chwy­tać co wie­czór po od­ro­bie­niu lek­cji. Wte­dy do­tar­ło do mnie, że z dzien­ni­kiem jest jak z go­to­wa­niem. Je­śli mam pich­cić tyl­ko dla sie­bie, żło­pię barszcz bia­ły pro­sto z pla­sti­ko­wej bu­tel­ki. Ale go­to­wać dla ko­goś... i już wie­dzia­łam: ten dzien­nik będę pi­sać dla cie­bie! Żeby nic waż­ne­go ci nie umknę­ło. Od razu coś wy­ja­śnię, Amy. Ja­sne, że ga­da­my co pią­tek na sky­pie, gdy bab­cia ma pró­bę chó­ru. Zda­ję ci re­la­cję na bie­żą­co i bez ście­my, ale o pew­nych rze­czach nie spo­sób mó­wić. I nie war­to; prze­cież nie wy­rwiesz się z Lon­dy­nu w po­ło­wie sty­pen­dium. Może na­wet nie chcesz się wy­ry­wać. W koń­cu tak się cie­szy­łaś na ten wy­jazd. Zu­peł­nie ina­czej niż my z Krej­zo­lem. Nas twój wy­jazd przy­gnę­bił, a na­wet za­bo­lał. Wiem, ni­cze­go po so­bie nie po­ka­za­łam, ale praw­dzi­wa wo­jow­nicz­ka nie po­ka­zu­je. Zwłasz­cza emo­cji. Zresz­tą co by dało po­ka­zy­wa­nie, Amy. I tak byś wy­je­cha­ła. Prze­cież wszyst­ko już było za­kle­pa­ne...

Ale tu, w no­te­sie na­pi­szę ci, co my­ślę. To nie fair! Naj­pierw oswo­ić czło­wie­ka, za­przy­jaź­nić się z nim, a po­tem wy­le­cieć so­bie do Lon­dy­nu. I to na całe pół roku, je­śli nie dłu­żej! Ja bym tak nie mo­gła. W ży­ciu bym nie zo­sta­wi­ła przy­ja­ciół­ki. Ale ty to inna baj­ka. Może za­raz so­bie znaj­dziesz no­wych best-friends, sze­ro­ko uśmiech­nię­tych, któ­rzy po­tra­fią kon­tro­lo­wać parę... le­piej zmie­nię te­mat, za­nim roz­wa­lę ścia­nę w sy­pial­ni. Zresz­tą nie po to pi­szę, żeby się na­krę­cać, wręcz prze­ciw­nie. Ten dzien­nik ma mnie na­uczyć ha­mo­wa­nia w porę, jak to ujął Krej­zol. Dzię­ki co­dzien­nym wpi­som będę w przy­szło­ści kru­szyć naj­tward­sze mury, za­miast roz­wa­lać byle ścian­kę i przy oka­zji wła­sne czo­ło. Ty też coś zy­skasz – wie­dzę o tym, co dzia­ło się u nas. Od po­cząt­ku.

*

Któ­ry na­stą­pił w dniu two­je­go od­lo­tu. Tak przy­naj­mniej uwa­ża Krej­zol. Ja wolę nie wy­li­czać, w koń­cu cho­dzi o mo­ich ro­dzi­ców. Więc od razu prze­sko­czę do kwiet­nia. W pri­ma apri­lis je­dli­śmy ra­zem ko­la­cję. Przy ko­ją­cej (po­dob­no) mu­zy­ce Grie­ga, co po­win­no dać mi do my­śle­nia, ale by­łam za­ję­ta pro­te­sta­cyj­nym ma­ilem do re­dak­cji „Sno­bel­le”. Wy­sma­ży­łam wła­śnie efek­tow­ny na­głó­wek, kie­dy w du­żym po­ko­ju za­dzwo­nił te­le­fon. Tato odło­żył sztuć­ce i już miał wy­star­to­wać zza sto­łu, kie­dy mama osa­dzi­ła go na miej­scu jed­nym zda­niem.

– Przy­po­mnij mi, słoń­ce, cze­go nie ro­bi­my pod­czas ro­dzin­ne­go po­sił­ku.

– Nie za­pra­sza­my ob­cych do sto­łu – wy­re­cy­to­wał tato.

Chy­ba że w wi­gi­lię, a i to sym­bo­licz­nie.

Te­le­fon wresz­cie umilkł. I za­raz roz­dzwo­nił się na nowo.

– Może to ktoś z ro­dzi­ny – bąk­nął tato. – Coś się sta­ło ma­mie albo...

– Po­cze­ka.

– Z za­wa­łem rów­nież?

– Ko­cha­nie, pa­mię­tasz, co usta­li­li­śmy w Wa­len­tyn­ki? ZA-SA-DY.

– Są dla lu­dzi, nie od­wrot­nie – mruk­nę­łam do sie­bie. W od­po­wie­dzi mama do­ło­ży­ła so­bie bu­racz­ków i po­sła­ła mi po­błaż­li­wy uśmiech. Już wo­la­ła­bym bru­tal­ne­go sztur­cha.

Do­pi­ja­li­śmy zio­ło­wą her­ba­tę na do­bre tra­wie­nie, kie­dy te­le­fon za­dzwo­nił po raz trze­ci.

– Moż­na ode­brać – oznaj­mi­ła mama ła­ska­wym to­nem.

Tato ze­rwał się ni­czym gol­den w po­go­ni za fris­bee. Do­padł słu­chaw­ki, włą­cza­jąc na­tych­miast tryb gło­śno­mó­wią­cy. To też jed­na z no­wych za­sad: w do­brej ro­dzi­nie nie ma po­uf­nych roz­mów. Ni­g­dy nie uwie­rzysz, kto za­dzwo­nił! Sama prze­wod­ni­czą­ca koła „Na pra­wo patrz!”

– Pań­stwa cór­ka do­pu­ści­ła się strasz­li­we­go czy­nu – po­wia­do­mi­ła tatę i nie cze­ka­jąc na za­chę­tę, roz­wi­nę­ła te­mat. Przez pięć mi­nut słu­cha­li­śmy opo­wie­ści na­szpi­ko­wa­nej sło­wa­mi: „po­twor­ność”, „skan­dal”, „szok” oraz „hań­ba, hań­ba, hań­ba!”.

– I co pan na to? – spy­ta­ła wresz­cie z sa­tys­fak­cją.

– Wszyst­ko wy­da­je się ta­kie po­gma­twa...

– „Strasz­ne” – ucię­ła prze­wod­ni­czą­ca. – Oto wła­ści­we okre­śle­nie.

– Strasz­ne – zgo­dził się tato, wzdy­cha­jąc cięż­ko jak zwy­kle po do­mo­wym ka­pu­śnia­ku. – Dla­te­go mu­szę prze­tra­wić.

– Ro­zu­miem, że win­na zo­sta­nie uka­ra­na.

– Dys­cy­pli­na to moje dru­gie na­zwi­sko, po mat­ce – zdra­dził tato.

– Po­win­na wi­sieć w eks­po­no­wa­nym miej­scu. Dys­cy­pli­na oczy­wi­ście – do­rzu­ci­ła prze­wod­ni­czą­ca, w ra­zie gdy­by ktoś miał wąt­pli­wo­ści.

– Bę­dzie z tym pro­blem, bo na­sze ścia­ny z tru­dem wy­trzy­mu­ją cię­żar ta­pe­ty.

– Więc za­miast wie­szać, pro­szę no­sić u pasa i uży­wać. Co­dzien­nie!

– Dzię­ku­ję za wska­zów­ki – od­parł tato.

– Mam na­dzie­ję, że je pan za­sto­su­je. Wraz z dys­cy­pli­ną – za­grzmia­ła i roz­łą­czy­ła się bez po­że­gna­nia.

No, te­raz się za­cznie, po­my­śla­łam, na­pi­na­jąc mię­śnie brzu­cha. Bo na­wet nie wiesz, Amy, jak wy­glą­da ro­dzin­ne prze­słu­cha­nie u Py­to­nów. Niby wszyst­ko od­by­wa się w bia­łych rę­ka­wicz­kach. Nie ma koła tor­tur ani ka­dzi z roz­to­pio­nym oło­wiem, a jed­nak wy­śpie­wu­jesz wszyst­ko. Jak na ca­stin­gu do „Mam ta­lent”. Po­cisz się, tłu­ma­czysz, wy­ja­śniasz po to tyl­ko, żeby na ko­niec usły­szeć: „win­na” i do­stać szla­ban. Nic dziw­ne­go, że się spię­łam, cze­ka­jąc na grad py­tań. Mi­nę­ła mi­nu­ta, po­tem na­stęp­ne i... nie cze­kam dłu­żej. Do boju!

– Nie chce­cie wie­dzieć, jak było na­praw­dę?

– „Na pra­wo” chy­ba. – Tato stłu­mił ziew­nię­cie.

– „Na pra­wo patrz!” – po­pra­wi­ła mama, od­sta­wia­jąc bia­łą fi­li­żan­kę. – Ja­kiś bar­dzo dziw­ny klub. Nie ro­zu­miem, Blan­ko, dla­cze­go w nim dzia­łasz.

– Nie dzia­łam! Ja tyl­ko wy­my­śli­łam na­zwę.

– Prze­wod­ni­czą­ca nie wy­da­wa­ła się za­chwy­co­na – za­uwa­żył tato.

– Wy­my­śli­łam na­zwę fik­cyj­nej or­ga­ni­za­cji – tłu­ma­czy­łam – żeby w imie­niu jej człon­kiń wy­sy­łać li­sty do skle­pów mię­snych.

Cho­dzi­ło o logo: ro­ze­śmia­ne­go pro­siacz­ka w krót­kich spoden­kach. To okrop­ne przed­sta­wiać ofia­rę tak, jak­by się cie­szy­ła z cze­ka­ją­cej ją męki. Okrop­ne i rów­nie obrzy­dli­we jak to­wa­rzy­szą­cy pro­siacz­ko­wi slo­gan: „Ape­tyt na ży­cie”. Ale kie­dy usi­łu­ję uprzy­tom­nić to zna­jo­mym, wzru­sza­ją ra­mio­na­mi i od razu prze­ska­ku­ją na inny te­mat. Na­wet Li­zoń z pla­sty­ki, wy­da­wa­ło­by się taki po­stę­po­wy i otwar­ty, rzu­cił mi znu­dzo­ne spoj­rze­nie, py­ta­jąc, czy nie mam więk­szych pro­ble­mów. „Za­bierz się le­piej do na­uki de­co­upa­ge’u – po­ra­dził. – A po lek­cjach skocz so­bie, Py­to­nów­na na big­ma­ca, to ci pu­ści na­pię­cie”. Dla­te­go zimą zmie­ni­łam pole wal­ki i przy oka­zji na­rzę­dzia. Za­miast rzu­cać o ścia­nę gro­chem trud­nych słów jak „em­pa­tia”, stwo­rzy­łam fik­cyj­ną gru­pę na­ci­sku. Pręż­ny klub dziar­skich eme­ry­tek obu­rzo­nych dep­ta­niem WAR­TO­ŚCI. „Wi­ze­ru­nek uczło­wie­czo­nej świ­ni” – na­pi­sa­łam – to po­li­czek dla ludz­kiej god­no­ści. Bo co pro­mu­je wieprz w chło­pię­cym ubran­ku? Gen­der? A do cze­go na­ma­wia, strach po­my­śleć! Dla­te­go za­mie­rza­my pro­te­sto­wać na fo­rum pu­blicz­nym, wzy­wa­jąc wszyst­kich do boj­ko­tu pań­stwa fir­my! Broń­my na­sze pol­skie dzie­ci!”

Wiem, Amy, że ro­ze­gra­ła­byś to ina­czej. Ale ty po­tra­fisz za­bić iro­nią, tra­fia­jąc ide­al­nie w czo­ło prze­ciw­ni­ka. A ja? Kie­dy usi­łu­ję strze­lać śmie­chem, na ogół tra­fiam we wła­sne ko­la­no. Dla­te­go po­sta­wi­łam na cięż­ką amu­ni­cję.

– Nie­ste­ty oka­za­ło się, że klub „Na pra­wo patrz!” ist­nie­je na­praw­dę – za­koń­czy­łam, przy­gry­za­jąc usta nie­mal do krwi.

– A co z logo? – za­in­te­re­so­wa­ła się mama.

– Pro­siacz­ka za­stą­pio­no ob­raz­kiem pa­gór­ków.

– Czy­li suk­ces – skwi­to­wał tato, wy­no­sząc brud­ne na­czy­nia.

– Na przy­szłość po­sta­raj się le­piej do­bie­rać na­zwy – po­ra­dzi­ła mama już w pro­gu po­ko­ju.

Te­mat za­mknię­ty? Tak szyb­ko? Po­czu­łam dziw­ny nie­do­syt.

– Nie bę­dzie szla­ba­nu? – wy­du­ka­łam wresz­cie.

– Mo­że­my coś wy­my­ślić, je­śli bar­dzo ci za­le­ży. – Tato wy­nu­rzył się z kuch­ni. – Pra­ce spo­łecz­ne w te­re­nie za­bu­do­wa­nym, na przy­kład sprzą­ta­nie nie­do­pał­ków z chod­ni­ka...

Wra­ca nor­mal­ność, po­my­śla­łam nie bez ulgi.

– Żar­to­wa­łem – do­dał szyb­ko. – Pri­ma apri­lis!

Na­gle cała ta roz­mo­wa wy­da­ła mi się jed­nym wiel­kim żar­tem. Mia­łam ocho­tę za­py­tać ro­dzi­ców, co się sta­ło. Skąd zmia­ny? Czy to przez Grie­ga? Ale za­bra­kło mi po­we­ru. Ocze­ki­wa­nie na sąd ro­dzin­ny wy­czer­pu­je bar­dziej niż sam pro­ces. Więc tym ra­zem od­pusz­czę, po­sta­no­wi­łam. Ale przy na­stęp­nej oka­zji...

*

Nie mu­sia­łam dłu­go cze­kać. W Wiel­ką So­bo­tę mie­li­śmy pa­ko­wać ko­szy­ki do świę­ce­nia. Zer­k­nę­łam na stół pe­łen „fry­ka­sów”. I znów jak co roku, wes­tchnę­łam, za­nio­sę ko­biał­kę peł­ną wę­dlin, przy­kry­tych bie­lu­sień­ką ser­wet­ką w ba­ran­ki. Zno­wu będę świę­cić cu­dze cier­pie­nie... chy­ba że wresz­cie zbio­rę się na od­wa­gę. Ode­tchnę­łam głę­bo­ko, aż za­pie­kło mnie w gar­dle od za­pa­chu czosn­ku i wę­dzon­ki. Od­kaszl­nę­łam.

– Prze­zię­bie­nie? – za­nie­po­ko­iła się mama.

– To przez kieł­ba­sę... wo­la­ła­bym nie da­wać jej do swo­je­go ko­szy­ka – pi­snę­łam, cze­ka­jąc na grad py­tań wy­mie­sza­nych z ro­dzin­ny­mi żar­ci­ka­mi. „Jak to bez wę­dlin? A co dasz w za­mian? Rze­żu­chę czy kwit­ną­ce mle­cze?”

– Wkła­daj, co ci tyl­ko pa­su­je – od­par­ła mama, na­sta­wia­jąc czaj­nik.

Tak mnie za­tka­ło, że spy­ta­łam głu­pio:

– Do je­dze­nia?

– Mo­żesz wrzu­cić ulu­bio­ne fil­my ak­cji, bre­lo­czek od Sea She­pards – pod­su­nę­ła – cię­żar­ki do ćwi­czeń.

– Żar­tu­jesz!

– No ra­czej – wtrą­cił się tato. – Żeby zmie­ścić cię­żar­ki, mu­sia­ła­byś zre­zy­gno­wać na­wet z chrza­nu. Ale bre­lo­czek spo­koj­nie wej­dzie.

– Czy to przez Grie­ga? – nie wy­trzy­ma­łam. – Od­kąd pusz­cza­my do ko­la­cji „Ta­niec Ani­try”, wszyst­ko się zmie­ni­ło!

Mama ob­rzu­ci­ła mnie ta­kim spoj­rze­niem, ja­kim czu­li psy­chia­trzy czę­stu­ją naj­bar­dziej za­bu­rzo­nych pa­cjen­tów.

– Moja dro­ga – oznaj­mi­ła ta­jem­ni­czym to­nem. – Grie­ga pusz­cza­my wła­śnie dla­te­go, że wszyst­ko się zmie­ni­ło.

*

I na tym ko­niec in­for­ma­cji. Nic dziw­ne­go, że przez na­stęp­ne dwa ty­go­dnie po­ru­sza­łam się jak dziec­ko we mgle.

– Jak dziec­ko – skar­ży­łam się Krej­zo­lo­wi. – Choć za pół roku koń­czę sie­dem­na­ście lat.

– Sie­dem­na­ście? – Udał prze­ra­żo­ne­go. – Aż tyle?

Żar­ty żar­ta­mi, a ja chwi­la­mi czu­ję się na­praw­dę sta­ra. Star­sza na­wet od bab­ci, któ­ra nie­po­ko­ją­co od­młod­nia­ła po spo­tka­niu kla­so­wym. Wró­ci­ła z wy­pie­ka­mi (i nie­tknię­tym szam­po­nem), pod­śpie­wu­jąc „tyle słoń­ca w ca­łym mie­ście”. Tego sa­me­go dnia wzię­ła się za wiel­kie po­rząd­ki. Wy­nio­sła na śmiet­nik dy­wan zgry­zio­ny przez mole, sta­re fil­co­we kap­cie, pi­ko­wa­ny sty­lo­no­wy szla­frok (zwa­ny dla nie­po­zna­ki pe­niu­arem) i (uwa­ga!) wszyst­kie wał­ki. A po­tem umó­wi­ła się do mod­ne­go fry­zje­ra. Ra­zem z od­na­le­zio­ną po la­tach przy­ja­ciół­ką, Ka­ri­ną. Po­dob­no daw­no temu były nie­roz­łącz­ka­mi, ale po stu­diach każ­da zna­la­zła swo­ją klat­kę, z któ­rej trud­no było się wy­rwać choć na je­den wie­czór. Od razu po­my­śla­łam o na­szej trój­ce, Amy. Czy my też ro­zej­dzie­my się w róż­ne stro­ny?

– Od­pa­da – rzu­cił Krej­zol, zi­ry­to­wa­ny i za­raz zmie­nił te­mat. – Jak wy­glą­da taki spa­cer we mgle?

– Ma­casz na oślep, szu­ka­jąc kan­tów i za­sie­ków... – Przy­gry­złam usta.

– Jest coś jesz­cze – do­my­ślił się.

– No wła­śnie nie ma! Zero za­sie­ków, zero kan­tów. Żad­nych ścian, od któ­rych moż­na by się od­bić.

A prze­cież jesz­cze zimą do­sta­łam taki pięk­ny szla­ban i to za je­den mały gest mo­jej mamy. Wpa­dła zo­ba­czyć, jak sza­le­ję na lo­do­wi­sku w Pięk­nych Wi­do­kach. Od razu zwol­ni­łam tem­po, ja­dąc do­stoj­nie ni­czym wik­to­riań­ska ka­re­ta. Mama po­sta­ła chwi­lę, roz­glą­da­jąc się na boki z miną znu­dzo­ne­go ba­żan­ta. Wresz­cie po­stu­ka­ła pal­cem w lewy nad­gar­stek. Po­tem zno­wu i zno­wu, i tak przez kwa­drans. Kie­dy zzia­ja­na ze­szłam z lodu, usły­sza­łam, że sta­wiam opór. A skąd niby mia­łam wie­dzieć, co zna­czy ta­kie stu­ka­nie! W mo­jej kla­sie nikt nie nosi ze­gar­ka, spraw­dza­my czas na ko­mó­rach. Pró­bo­wa­łam się tłu­ma­czyć, ale gdzie tam! Od razu szla­ban. Kie­dy wspo­mi­nam tam­te chwi­le, czu­ję się, jak­by na­gle wy­rzu­co­no mnie z bez­piecz­nej ra­kie­ty w ko­smicz­ną próż­nię.

– Zgro­za! – skwi­to­wał Krej­zol.

– Że­byś wie­dział, dla­te­go już po­sta­no­wi­łam: prze­no­szę się do bab­ci.

*

Na ra­zie na dłu­gi ma­jo­wy week­end, wy­ja­śni­łam ro­dzi­com. Choć w ogó­le nie mu­sia­łam nic wy­ja­śniać. Może je­stem prze­wraż­li­wio­na, ale mia­łam wra­że­nie, że ode­tchnę­li z ulgą. Tato za­py­tał tyl­ko, czy ma­jów­ka z bab­cią to ja­kaś for­ma spóź­nio­nej wiel­ko­post­nej po­ku­ty. Po­ku­ty? Mam na­dzie­ję, że bab­cia się wy­ka­że. Bo je­śli stan „bez­sz­la­ba­no­wy” po­trwa dłu­żej, na­ba­wię się aga­ro... agro...

– Agro­tu­ry­sty­ki? – za­re­cho­tał Krej­zol i wi­dząc moją minę do­rzu­cił szyb­ko: – Wiem, o co cho­dzi. Cho­ler­stwo do­pa­dło mo­je­go dziad­ka po śmier­ci bab­ci. Przez lata nie wy­ściu­bił nosa poza wła­sny ogró­dek, więc mu­sie­li­śmy przy­no­sić mu za­ku­py i świe­że plot­ki z mia­sta.

– Taki lęk?

– Są­sie­dzi na­zy­wa­li to ra­czej le­niem, do­pó­ki nie wy­cią­gnę­li dziad­ka na mecz. Le­d­wo prze­kro­czył wła­sną bra­mę, do­stał ata­ku strasz­li­wej...

– Wy­star­czy – oświad­czy­łam, przy­śpie­sza­jąc. – Mu­szę na­tych­miast spa­ko­wać ple­cak. Wy­pro­wa­dzam się ju­tro z sa­me­go rana.

Na­gle sta­nę­łam jak wry­ta. Krej­zol prze­szedł jesz­cze kil­ka kro­ków, za­nim się zo­rien­to­wał, że jest sam, i za­wró­cił.

– Coś cię przy­ssa­ło? – spy­tał, zer­ka­jąc na moje nowe buty.

– A je­śli bab­cia mnie nie przyj­mie? – jęk­nę­łam.

– Przyj­mie. Od wy­jaz­du na­szej Gwiaz­du­ni – to o to­bie, Amy – Cze­sła­wie Py­ton brak praw­dzi­wych wy­zwań. I sil­nych emo­cji.

– Ma te­raz Ka­ri­nę – przy­po­mnia­łam. – Dzwo­nią do sie­bie nie­mal co­dzien­nie, pa­pla­ją go­dzi­na­mi.

We­dług mnie o strasz­nych nu­dach, ale po każ­dej roz­mo­wie bab­cia ma ru­mień­ce, jak po po­wro­cie ze szkol­ne­go balu, i co gor­sza pod­śpie­wu­je!

– Może Ka­ri­na za­gar­nę­ła całą prze­strzeń.

– Do­star­cza tyl­ko do­brych im­pul­sów – uspo­ko­ił mnie Krej­zol. – A wiesz, kie­dy two­ja bab­cia jest na­praw­dę szczę­śli­wa?

Kie­dy może so­bie po­la­men­to­wać. Więc po­sta­ram się spro­stać wy­zwa­niu, choć ła­two nie bę­dzie. Cho­dzi o bel­frów z mo­jej no­wej szko­ły; sku­pie­ni na trzech „O”: olim­pia­dy, oce­ny i „Oj, za chwi­lę ma­tu­ra!”, całą resz­tę mają w czte­rech cał­kiem in­nych li­te­rach. Moż­na har­co­wać na ca­łe­go i nic, zu­peł­nie! Żad­ne­go wy­cią­ga­nia kon­se­kwen­cji! A pa­mię­tasz, Amy, jak było w na­szym Gim­na­zjo­nie. Wy­star­czył byle dro­biazg, żeby dzwo­ni­li po bab­cię. Do ciem­nej klat­ki zwa­nej koj­cem tra­fia­ło się na­wet za nie­czy­ste my­śli, taka to była szko­ła. W mo­jej no­wej, wy­obraź so­bie, nie mają żad­nych kla­tek. Tyl­ko skła­dzik na mopy, za­pcha­ny po su­fit, że nie spo­sób tam wci­snąć przed­szko­la­ka, a co do­pie­ro roz­bry­ka­ną li­ce­alist­kę. Jest jesz­cze wzo­rzy­sty ko­bie­rzec w ga­bi­ne­cie dyra. Po­kła­da­łam w nim pew­ne na­dzie­je, pa­mię­ta­jąc sta­re do­bre cza­sy Gim­na­zjo­nu, kie­dy na dy­wa­ni­ku lą­do­wa­li na­wet ro­dzi­ce. Za po­mo­cą dwóch pa­czek pa­pie­ro­sów prze­ku­pi­łam woź­ne­go, by za­miast dzwon­ka na prze­rwę pu­ścił śpiew wie­lo­ry­bów, po nim moc­ny ko­mu­ni­kat na te­mat sy­tu­acji wa­le­ni i wresz­cie proś­bę o po­moc dla Sea She­pards, bo tyl­ko oni so­bie ra­dzą z ja­poń­ski­mi wie­lo­ryb­ni­ka­mi. Na­gra­nie po­szło w po­nie­dzia­łek. Do czwart­ku nie­mal ob­gry­złam so­bie kciu­ki, cze­ka­jąc na burz­li­wą re­ak­cję cia­ła pe­da­go­gicz­ne­go. Wie­czo­ra­mi wy­obra­ża­łam so­bie, jak wzy­wa­ją mnie na dy­wa­nik dyra, może na­wet dzwo­nią po bab­cię (bo jej nu­mer po­da­łam za­miast ko­mór­ki mamy). Ta zaś przy­wra­ca daw­ny po­rzą­dek, do­ma­ga­jąc się od mo­ich ro­dzi­ców szla­ba­nu. Ma­rze­nia, ma­rze­nia!

W pią­tek na wy­cho­waw­czej Snop­ska otwo­rzy­ła dzien­nik i wy­czy­ta­ła moje na­zwi­sko. Na­tych­miast ze­rwa­łam się na bacz­ność.

– Czy ta au­dy­cja o wa­le­niu... zna­czy o wie­lo­ry­bach to twój po­mysł?

Ocho­czo przy­tak­nę­łam. Snop­ska ziew­nę­ła, za­pusz­cza­jąc żu­ra­wia do dzien­ni­ka.

– Po­win­naś po­pra­co­wać nad hi­sto­rią – orze­kła wresz­cie. – Wi­dzę tu ja­kąś czwór­kę. Za to fi­zy­ka zna­ko­mi­cie. Za­cznij my­śleć o olim­pia­dzie.

O dy­wa­ni­ku u dyra ani sło­wa! Więc ro­zu­miesz, dla­cze­go snu­łam się po domu jak stru­ta ma­zur­kiem pro­duk­cji bab­ci. Wła­śnie, bab­cia! Ona mnie nie za­wie­dzie.

*

Nie za­wie­dzie, po­wta­rza­łam ni­czym man­trę, roz­pa­ko­wu­jąc swój ple­cak w ma­łym po­ko­ju, któ­ry na­le­żał kie­dyś do dziad­ka. W pierw­szy dzień eme­ry­tu­ry dzia­dek uświa­do­mił so­bie, że ni­g­dy nie wi­dział na żywo Bo­li­wii. Nie wi­dział też Peru, Ar­gen­ty­ny i No­wej Ze­lan­dii, ale za­bo­la­ła go tyl­ko Bo­li­wia, czy ra­czej jej brak na krót­kiej li­ście zwie­dzo­nych kra­jów. Pod­czas nie­dziel­ne­go obia­du po­dzie­lił się przy­krym od­kry­ciem z bab­cią, do­rzu­ca­jąc mi­mo­cho­dem, że już za­re­zer­wo­wał bi­let. W od­po­wie­dzi bab­cia do­ło­ży­ła mu pie­ro­gów. Po­tem obej­rze­li ko­lej­ny od­ci­nek „Na do­bre i na złe”. Dwa dni póź­niej dzia­dek wy­szedł po świe­że buł­ki i nie wró­cił. Do­pie­ro wie­czo­rem bab­cia od­kry­ła, że ra­zem z dziad­kiem zni­kła ogrom­na tor­ba tu­ry­stycz­na, sta­ry na­miot, śpi­wór, ga­zo­wa ku­chen­ka, i tro­chę ubrań, któ­re moż­na by od bie­dy na­zwać trek­kin­go­wy­mi. W za­mian dzia­dek zo­sta­wił na biur­ku ślub­ną ob­rącz­kę, te­sta­ment oraz tan­det­ną wi­do­ków­kę z na­pi­sem: „prze­pra­szam”. Mie­siąc póź­niej spro­wa­dzo­no go z po­wro­tem w me­ta­lo­wym kon­te­ne­rze. Umarł we śnie i w swo­im sta­rym na­mio­cie roz­bi­tym nie­da­le­ko So­li­ny. Po­dob­no miał uśmiech na ustach, jak prze­ko­ny­wał miły pan po­li­cjant. Bab­cia mruk­nę­ła: „So­li­na? Tyl­ko tyle?” Ale kie­dy py­ta­no ją o dziad­ka, ze zbo­la­łą miną opo­wia­da­ła, że zgi­nął pod­czas trud­nej wy­pra­wy do Bo­li­wii. Jego po­ko­ik zmie­ni­ła w izbę pa­mię­ci im. Hen­ry­ka Py­to­na. Skrom­nie wy­po­sa­żo­ną; dzia­dek nie był ga­dże­cia­rzem. Wła­ści­wie zbie­rał je­dy­nie pro­mo­cyj­ne ulot­ki z po­bli­skie­go mar­ke­tu. Te­raz ku­rzą się na pa­ra­pe­cie obok jego ulu­bio­nej be­go­nii i pię­ciu wy­schnię­tych ma­za­ków. Na biur­ku przy­kry­tym szy­bą więd­ną sza­re fo­to­gra­fie i po­że­gnal­na kart­ka. Po le­wej od wej­ścia stoi wą­ski i cho­ler­nie twar­dy tap­cza­nik. Po­dob­no ku­pio­ny dla go­ści, któ­rzy ni­g­dy tu nie no­co­wa­li. Jest jesz­cze błysz­czą­ca sza­fa, w któ­rej mogę trzy­mać swo­je rze­czy. W żad­nej in­nej się nie da, pę­ka­ją w szwach od tak zwa­nych „oka­zji”. I czuć je naf­ta­li­ną, choć sa­mej naf­ta­li­ny od lat w nich nie ma. Dziw­ne. Jesz­cze dziw­niej­sze, że bab­cia po­zwo­li­ła mi za­miesz­kać wła­śnie w po­ko­ju dziad­ka. Nie tyl­ko trzy­mać tu swo­je rze­czy, ale pra­co­wać przy jego biur­ku i spać na go­ścin­nym (po­wiedz­my) tap­cza­nie. To dru­gie może się oka­zać spo­rym wy­zwa­niem, ale ja lu­bię prze­szko­dy, więc spo­ko. Byle tyl­ko wró­ci­ły daw­ne za­sa­dy. Daw­ne kan­ty, za­sie­ki, szla­ba­ny, szep­nę­łam, po­pra­wia­jąc wy­blak­nię­tą na­rzu­tę. Na­gle zza ścia­ny do­biegł mnie śmiech bab­ci. Tak, Amy, do­brze usły­sza­łaś: praw­dzi­wy śmiech. A prze­cież obie wie­my, jak trud­no ją roz­śmie­szyć. Nie dzia­ła­ją żad­ne ko­me­die, na­wet „Moda na suk­ces”, przy któ­rej my zry­wa­ły­śmy boki. Su­per śmiesz­ny „Klan” oglą­da ze śmier­tel­ną po­wa­gą, tek­sty z Kwej­ka zby­wa prych­nię­ciem... i na­gle śmiech, w do­dat­ku per­li­sty. Za­nie­po­ko­jo­na nad­sta­wi­łam ucha. Bab­cia ro­ze­śmia­ła się zno­wu, do­da­jąc, że „szy­ku­je się po­wrót do prze­szło­ści”. Czyż­by ra­zem z Ka­ri­ną zna­la­zły we­hi­kuł cza­su?

– Ża­den we­hi­kuł, tyl­ko li­fting – oświe­ci­ła mnie Zuza, kum­pe­la z ław­ki.

Był ostat­ni dzień kwiet­nia. Sie­dzie­li­śmy w dusz­nej kla­sie, cze­ka­jąc na za­stęp­stwo (Li­zoń zła­pał wi­ru­sa gry­py, po­dob­no jak co roku przed dłu­gim ma­jo­wym week­en­dem). Z nu­dów za­py­ta­łam Zuzę, jak ro­zu­mie tekst o prze­szło­ści, a ta od razu wy­je­cha­ła z li­ftin­giem. Wi­dząc moją zdzi­wio­ną minę, do­rzu­ci­ła:

– Je­śli tra­fisz pod wła­ści­wy skal­pel, uby­wa ci dwa­dzie­ścia lat.

– Więc mia­ła­bym mi­nus trzy i pół?

Zuza nie wy­chwy­ci­ła iro­nii, jak zwy­kle.

– Bie­rzesz wszyst­ko tak do­słow­nie, Blansz – wes­tchnę­ła, spi­su­jąc ode mnie za­da­nia z mat­my. Czy ra­czej ich roz­wią­za­nia. – Mó­wi­łam o two­jej bab­ci.

– Je­steś pew­na?

– Mam po­dziel­ną uwa­gę – przy­po­mnia­ła z wyż­szo­ścią. – Mogę my­śleć o tych cho­ler­nych za­da­niach i jed­no­cze­śnie mó­wić na cał­kiem inny te­mat.

– Czy je­steś pew­na li­ftin­gu? – do­pre­cy­zo­wa­łam.

– Ko­cha­na, je­stem pew­na tyl­ko jed­ne­go: że ksią­żę Har­ry po­pro­si mnie o rękę – zdra­dzi­ła.

Mu­sia­łam się skrzy­wić, bo za­raz do­da­ła:

– Pa­mię­tasz, co mi wy­szło w „Pa­ro­cie”? „Zu­zan­na i Har­ry: kom­pa­ty­bil­ność 90%, szczę­ście gwa­ran­to­wa­ne, imię dziec­ka: Mal­wi­na”.

– Wie­rzysz te­le­wi­zyj­nym prze­po­wied­niom?

Zuza wcią­gnę­ła dol­ną war­gę mię­dzy zęby. Za­wsze tak robi, kie­dy tra­ci pew­ność sie­bie.

– Po­tem wró­ży­ły­śmy so­bie z Co­el­ho i też się po­twier­dzi­ło – przy­po­mnia­ła so­bie wresz­cie, z pew­ną ulgą.

– Z kim? – uda­łam że nie wiem.

– Z cze­go – po­pra­wi­ła to­nem, ja­kie­go nie po­wsty­dził­by się dy­rek­tor Gim­na­zjo­nu. – Masz strasz­ne bra­ki w świa­to­wej li­te­ra­tu­rze. Co­el­ho to wiel­ki pi­sarz. Bar­dzo zna­ny, su­per mą­dry i, zda­niem mo­jej mamy, świet­nie się trzy­ma. Chcia­ła­bym mieć ta­kie­go dziad­ka – wy­zna­ła, na chwi­lę od­ry­wa­jąc wzrok od ze­szy­tu i za­wie­sza­jąc go na su­fi­cie, nie­da­le­ko świe­tlów­ki.

A ja chcia­ła­bym mieć za dziad­ka Pau­la Wat­so­na z Sea She­phards. Nie dość, że pły­wa su­per jach­tem z pi­rac­ką fla­gą, to jesz­cze ra­tu­je wie­lo­ry­by, na­ra­ża­jąc wła­sne ży­cie. A choć ście­ra się z praw­dzi­wy­mi dra­nia­mi, ni­g­dy nie uży­wa ostrej bro­ni i daje radę! Tyl­ko czy taki fa­cet chciał­by się wią­zać z Cze­sła­wą Py­ton? Nie, nie cho­dzi o wy­gląd (po ostat­niej wi­zy­cie u fry­zje­ra bab­cia już nie przy­po­mi­na mat­ki Bar­ta Simp­so­na) ani o kon­dy­cję (pod wzglę­dem po­we­ru za­wsty­dzi­ła­by pral­kę, od­ku­rzacz i lo­dów­kę, ra­zem wzię­te). Prze­szko­da leży w sa­mym mo­rzu, któ­re dzia­ła na bab­cię jak cie­pła wód­ka wy­mie­sza­na z szam­pa­nem, na­za­jutrz. Kie­dyś, po mo­jej ko­mu­nii, wy­bra­ły­śmy się pro­mem na Born­holm (taki pre­zent za­miast ro­we­ru). Już w pierw­szej go­dzi­nie rej­su bab­cia za­ła­twi­ła cały dy­wan w sali re­stau­ra­cyj­nej. Nie prze­ję­ta tym fak­tem wchło­nę­ła po­dwój­ny ze­staw śnia­da­nio­wy, zwra­ca­jąc go na­tych­miast po prze­łknię­ciu ostat­nie­go kęsa. Po­tem spo­koj­nie obej­rza­ła dzie­ło znisz­cze­nia i ob­cie­ra­jąc usta po­lie­stro­wym ob­ru­sem, za­żą­da­ła zwro­tu pie­nię­dzy za po­si­łek, tłu­ma­cząc, że: „mu­siał być ze­psu­ty, bo mój żo­łą­dek tra­wi na­wet gwoź­dzie, pod wa­run­kiem że są pro­sto z pie­kar­ni”. Dla­cze­go z pie­kar­ni? Nikt nie pró­bo­wał do­cie­kać. Bar­man bez sło­wa zwró­cił... to zna­czy od­dał pie­nią­dze, w ra­mach za­dość­uczy­nie­nia sta­wia­jąc bab­ci dużą kawę z ka­pi­tań­skim ru­mem. I wte­dy się za­czę­ło. Obu­rzo­na na­głym fa­lo­wa­niem pro­mu bab­cia wy­gło­si­ła przez me­ga­fon skar­gę do sa­me­go Po­sej­do­na, żą­da­jąc, by coś zro­bił z tym cho­ler­nym Bał­ty­kiem. Od­po­wiedź przy­szła na­tych­miast, w po­sta­ci gru­bej za­wie­ru­chy. Je­śli tak moż­na okre­ślić dzie­więć w ska­li Be­au­for­ta. Na szczę­ście do­bi­ja­li­śmy wła­śnie do brze­gu, bo z pro­mu zo­sta­ły­by drza­zgi. Dro­gę po­wrot­ną po­ko­na­ły­śmy sa­mo­lo­tem z prze­siad­ką w Ko­pen­ha­dze. Ja za­chwy­co­na wi­do­ka­mi, a bab­cia le­d­wo przy­tom­na z po­wo­du trwa­ją­cej od trzech dni mi­gre­ny. Po tej przy­go­dzie już ni­g­dy nie wsia­dła na sta­tek. Moim ro­dzi­com wy­ja­śni­ła, że to wina Po­sej­do­na. Cała bab­cia, po­tra­fi zrzu­cić od­po­wie­dzial­ność na kogo trze­ba.

Ale sko­ro ma na pień­ku z Po­sej­do­nem, jak mo­gła­by po­ślu­bić jed­ne­go z jego fa­wo­ry­tów? A może ślub jest zu­peł­nie nie­po­trzeb­ny, żeby Paul Wat­son zo­stał moim dziad­kiem? Może wy­star­czy­ło­by tyl­ko pod­pi­sać ja­kieś pa­pie­ry? O ile ist­nie­je coś ta­kie­go jak ad­op­cja wnu­ków. Mu­szę to spraw­dzić w wol­nej chwi­li, zdra­dzi­łam Zu­zie.

– Twój dzia­dek – od­par­ła – prze­wra­ca się te­raz w gro­bie.

– Za­wsze ja­kaś od­mia­na po la­tach le­że­nia na wznak – burk­nę­łam, wra­ca­jąc do te­ma­tu wy­pra­wy w cza­sie. – My­ślisz, że bab­cia szy­ku­je się do li­ftin­gu?

– Sprawdź, jak czę­sto prze­glą­da się w lu­strze. Masz na to cały ma­jo­wy week­end.

*

Spraw­dzi­łam, śle­dząc bab­cię ni­czym ochro­niarz De­li­ka­tes­sy bied­nie ubra­ne klient­ki w dzia­le fran­cu­skich se­rów. Bab­cia była tak roz­ko­ja­rzo­na, że mo­gła­bym śmia­ło dep­tać jej po pię­tach. Więc cho­dzi­łam krok w krok, co­raz bar­dziej prze­ko­na­na, że Zuza ma ra­cję. Bo jak ina­czej wy­tłu­ma­czyć na­stę­pu­ją­ce za­cho­wa­nie? Kil­ka razy dzien­nie bab­cia przy­sia­da przed to­a­let­ką, zbli­ża twarz do wiel­kie­go lu­stra, pod­cią­ga­jąc dłoń­mi po­licz­ki tak, że przy­po­mi­na Eski­mo­sa. Wresz­cie pusz­cza skó­rę, cięż­ko wzdy­cha­jąc, za­my­ka drzwi sy­pial­ni i dzwo­ni do Ka­ri­ny. Pew­nie usta­la­ją szcze­gó­ły ope­ra­cji. Żeby tyl­ko wszyst­ko się uda­ło! Oglą­da­łam kie­dyś pro­gram „Cena pięk­na”. Przez trzy kwa­dran­se na­pa­trzy­łam się ro­pie­ją­cych blizn, zbyt moc­no na­cią­gnię­tych twa­rzy, źle przy­szy­tych no­sów i ze­zo­wa­tych pier­si. A je­śli bab­cię krzy­wo sfa­stry­gu­ją? Albo, co gor­sza, nie da się wy­bu­dzić z nar­ko­zy? Za­wsze lu­bi­ła so­bie po­spać... Świat bez bab­ci wy­dał mi się tak strasz­li­wie pu­sty, że na­tych­miast wla­złam na fej­sa i przy­wo­ła­łam Krej­zo­la.

„Po­win­naś pi­sać sce­na­riu­sze thril­le­rów me­dycz­nych” – od­pi­sał wresz­cie.

„To ma być po­cie­sze­nie?” – wy­stu­ka­łam zi­ry­to­wa­na.

„Będę cię po­cie­szać, je­śli coś złe­go się sta­nie. Na­praw­dę, a nie tyl­ko w two­jej gło­wie” – do­dał i znikł bez sło­wa.

W mo­jej gło­wie? Zuza strze­li­ła­by ta­kie­go fo­cha, że Krej­zol prze­pra­szał­by ją cały mie­siąc. Ja, nie­ste­ty, nie po­tra­fię. Wku­rzyć się, pal­nąć pię­ścią albo ko­py­tem w ścia­nę – nie ma spra­wy. Mó­wisz, masz. Ale foch mnie prze­ra­sta. Już wolę... z bra­ku in­nych opcji po­sta­no­wi­łam od­wie­dzić Zuzę. Tyl­ko nie myśl, Amy że jej się zwie­rzam czy coś. Nie ma ta­kiej opcji, zu­peł­nie! Po pierw­sze Zuza nie jest przy­ja­ciół­ką od ser­ca, tyl­ko kum­pe­lą z tej sa­mej ław­ki. Cza­sem mam wra­że­nie, że nic poza ław­ką nas nie łą­czy. Zresz­tą na­wet je­śli za­czy­nam się wy­fla­czać, Zuza na­tych­miast zmie­nia te­mat na swój ulu­bio­ny, pod ty­tu­łem: „Ja, Zuza”. Przy­kła­dy? Pro­szę bar­dzo! Ostat­nio zdra­dzi­łam niby od nie­chce­nia, że ro­dzi­ce wy­łą­czy­li mo­ni­to­ring.

– Mo­gła­bym wra­cać z im­prez nad ra­nem – rzu­ci­łam, nie­co na wy­rost.

– Ja będę mo­gła do­pie­ro po ma­tu­rze – od­par­ła Zuza.

Do­pie­ro po ma­tu­rze? Aż mnie za­pie­kło. Jak­bym na­gle do­sta­ła pił­ką te­ni­so­wą w mo­stek. Ale nie będę nic po so­bie po­ka­zy­wać, jak przy­sta­ło na przy­szłą bo­jow­nicz­kę Sea She­pards.

– Mo­gła­bym wy­je­chać w Andy i nic – cią­gnę­łam.

– Andy są prze­re­kla­mo­wa­ne. Wo­la­ła­bym Se­sze­le.

– Mogę po­le­cieć na­wet na Sy­riu­sza – wy­bu­chłam. – Mo­ich ro­dzi­ców to zu­peł­nie nie obej­dzie!

– Po­win­naś po­czy­tać Co­el­ho – po­ra­dzi­ła mi Zuza. – Może on cię na­uczy, jak się cie­szyć.

– Niby czym?

– Że mo­żesz so­bie le­cieć na Se­sze­le albo na Sy­riu­sza, a ja nie mogę spo­koj­nie wyjść do kina, bo mój sta­ry idzie krok w krok i fil­mu­je, za­da­jąc dur­no­wa­te py­ta­nia.

Ach, zu­peł­nie za­po­mnia­łam, że ro­dzi­ce Zuzy są w trak­cie trud­ne­go roz­wo­du i zbie­ra­ją ma­te­ria­ły dla ku­ra­to­ra są­do­we­go.

– Pró­bo­wa­łaś spu­ścić się po li­nie z bal­ko­nu są­siad­ki albo...

Zuza wy­wró­ci­ła ocza­mi.

– Na­wet gdy­bym ze­szła do ka­na­łów, sta­ry i tak by mnie na­mie­rzył.

– Współ­czu­ję – bąk­nę­łam, nie do koń­ca zgod­nie z praw­dą.

– Po­cie­szam się tyl­ko tym, że kie­dyś, jak po­ślu­bię Har­ry’ego, ża­den pa­pa­raz­zo nie bę­dzie mi strasz­ny.

Te­raz już ro­zu­miesz, Amy? Każ­da roz­mo­wa z Zuzą wcze­śniej czy póź­niej spro­wa­dza się do jed­ne­go. Przy­naj­mniej wra­cam tak zi­ry­to­wa­na, że na chwi­lę za­po­mi­nam o tym, co mnie gry­zło. Oczy­wi­ście wo­la­ła­bym wpaść do cie­bie, ale z bra­ku laku... Jak ma­wia Krej­zol, lep­szy rydz niż kro­wi pla­cek, z któ­re­go do­pie­ro coś wy­ro­śnie. Po­sta­wi­łam więc na ry­dza. Czy­li Zuzę. Zresz­tą nie miesz­ka da­le­ko. Na­wet nie zdą­żę się po­rząd­nie roz­pę­dzić, po­my­śla­łam, sznu­ru­jąc ulu­bio­ne te­ni­sów­ki w ma­ry­nar­skie pa­ski. Za­pi­na­łam wła­śnie kurt­kę, kie­dy ktoś ener­gicz­nie za­stu­kał.

*

Zu­peł­nie jak tato, uzna­łam, bez wa­ha­nia otwie­ra­jąc drzwi. A prze­cież bab­cia cią­gle po­wta­rza, żeby wcze­śniej przyj­rzeć się ob­ce­mu. Od stóp do głów, jak­by to było moż­li­we przez taki mały otwo­rek!

– Rany! – usły­sza­łam. – Wy­ka­pa­na Cześ­ka!

Że co? Że niby wy­glą­dam jak bab­cia? Nie­moż­li­we! Po pro­stu NIE­MOŻ­LI­WE!

– Do­bry – burk­nę­łam, ob­rzu­ciw­szy nie­zna­jo­mą nie­uf­nym wzro­kiem.

– Nie bę­dzie­my się wi­tać przez próg – od­par­ła i na­tych­miast wla­zła do środ­ka. – Ka­ri­na je­stem. – Po­da­ła mi chłod­ną, ży­la­stą dłoń.

– Blan­ka. Ale bab­ci nie ma – do­da­łam szyb­ko.

– Po­cze­kam – za­dud­ni­ła Ka­ri­na, su­nąc przez ko­ry­tarz. W ubło­co­nych bu­cio­rach!

A wiesz, Amy, jak bab­cia trak­tu­je par­kie­ty. Z więk­szą czu­ło­ścią niż wła­sne­go syna. Kie­dy zo­ba­czy te gru­dy... niech wi­dzi, szep­nę­łam nie bez sa­tys­fak­cji. Może wresz­cie przej­rzy na oczy i da so­bie spo­kój z ja­kąś Ka­ri­ną. Wte­dy zno­wu znaj­dę się w cen­trum.

– Na­staw wodę – po­le­ci­ła nisz­czy­ciel­ka par­kie­tów. – Ja po­szu­kam her­ba­ty.

– Stoi tu­taj. – Wska­za­łam szkla­ny sło­ik pe­łen eks­pre­só­wek.

– To jest sia­no. Na­wet ład­nie za­pa­ko­wa­ne i chwa­lo­ne przez cza­ro­dzie­jów z te­le­wi­zji na­dal bę­dzie kiep­skim sia­nem, po­cię­tym na siecz­kę. A ja pi­jam her­ba­tę – orze­kła, szpe­ra­jąc wśród pu­szek. – Co my tu mamy. Prze­ter­mi­no­wa­ne ka­kao, zwie­trza­ła kawa, cu­kier z po­przed­niej epo­ki, mnó­stwo sta­re­go pę­cza­ku... przy­kro to mó­wić, mała, ale Cześ­ka po­dą­ża wy­drep­ta­nym szla­kiem ro­dzin­nych tra­dy­cji.

– Kie­dyś było ina­czej? – zdzi­wi­łam się.

– Ko­cha­na! Two­ja bab­cia nie tknę­ła­by wczo­raj­sze­go ro­so­łu, a co do­pie­ro prze­ter­mi­no­wa­nej ka­szy.

– Może nie tyka. Więc się na­zbie­ra­ło w sło­ikach.

– Nie trzy­ma­ła­by tego w szaf­ce. Ba, nie po­zwo­li­ła­by trzy­mać in­nym. Swo­jej bab­ci Ma­ry­si ro­bi­ła ta­kie czyst­ki w spi­żar­ni, że są­siad­ki przy­cho­dzi­ły oglą­dać. „Ku­chen­ne re­wo­lu­cje – 1957”.

– Ja też nie cier­pię wczo­raj­sze­go ro­so­łu – zdra­dzi­łam. – Ani żad­ne­go w ogó­le.

Pró­bo­wa­łam wy­ja­śnić, z czym mi się ko­ja­rzy taki wy­war na ko­ściach, ale do Ka­ri­ny do­tar­ło tyl­ko jed­no sło­wo: „wczo­raj­sze­go”.

– Mó­wi­łam? Wy­ka­pa­na Cześ­ka. Dla­te­go mu­sisz uwa­żać, żeby nie wpaść w sta­re ko­le­iny – ostrze­gła. – Tra­dy­cja bywa gor­sza od na­ło­gu.

– Dla­cze­go?

– Bo kie­dy pró­bu­jesz się od niej uwol­nić, ro­dzi­na zwy­kle pro­te­stu­je. Ale kie­dy chcesz ze­rwać z na­ło­giem, na przy­kład ze sło­dy­cza­mi... wła­ści­wie też pro­te­stu­je – uświa­do­mi­ła so­bie na­gle. – Nie­waż­ne. Po pro­stu uwa­żaj na ro­dzin­ne tań­ce, za­nim do­łą­czysz do ko­ro­wo­du. Pre­wen­cja przede wszyst­kim!

– Na­praw­dę wi­dzi pani po­do­bień­stwo? – spy­ta­łam z nie­po­ko­jem w gło­sie.

– Wi­dzisz ty, Ka­ri­no – po­pra­wi­ła. – Po­wtórz ca­łym zda­niem.

– Czy... – za­wa­ha­łam się. Nie­ła­two „ty­kać” dużo star­szej ko­bie­cie, na­wet je­śli jest od­grze­wa­ną przy­ja­ciół­ką mo­jej bab­ci.

– Czy ty, Ka­ri­no – pod­po­wie­dzia­ła.

– Czy... ty... Ka­ri­no – pi­snę­łam, wbi­ja­jąc wzrok w jej buty – wi­dzisz po­do­bień­stwo?

– Do cze­go?

– Mię­dzy mną a bab­cią.

– No ba! Te same usta, oczy, nosy, na­wet kształt kciu­ków.

Na­tych­miast zer­k­nę­łam na swo­je łap­ska uma­za­ne nie­bie­skim tu­szem.

– I jesz­cze ten ro­sół wczo­raj­szy... cho­ciaż... – przy­gry­zła gór­ną war­gę – do­strze­gam też pew­ne róż­ni­ce.

– Na­praw­dę? – oży­wi­łam się.

– Cześ­ka mia­ła krok ba­let­ni­cy. Nie­mal uno­si­ła się nad zie­mią. A ty... – Ka­ri­na zmru­ży­ła lewe oko – chy­ba lu­bisz ma­sze­ro­wać w pod­ku­tych bu­cio­rach. W rów­nym szy­ku.

– Żad­nych szy­ków! Od razu się bun­tu­ję!

– Prze­ciw­ko cze­mu?

– Prze­ciw­ko Sys­te­mo­wi – oświad­czy­łam nie bez dumy.

– Sys­tem o tym wie? – Ener­gicz­nie za­mie­sza­ła her­ba­cia­ne fusy. Upi­ła spo­ry łyk i zno­wu pod­ję­ła te­mat. – Cho­dzi­ło mi o to, czy bun­tu­jesz się prze­ciw kon­kre­tom, czy to ta­kie hob­by.

– Hob­by? – Lek­ko się zje­ży­łam.

– Nie­któ­rzy na­zy­wa­ją je mi­sją – wtrą­ci­ła, lek­ko znu­dzo­nym gło­sem. – I wła­śnie oni nie chcą ni­cze­go zmie­niać. Trze­ba im ścia­ny, żeby mo­gli w nią wa­lić aż do upo­je­nia.

Mia­łam ocho­tę za­pro­te­sto­wać, ale na­gle do­tar­ło do mnie, jak się czu­ję, od kie­dy zni­kły daw­ne za­sa­dy. Czyż­bym i ja po­trze­bo­wa­ła sys­te­mu do szczę­ścia? Za­nim zdą­ży­łam się tym od­kry­ciem zde­ner­wo­wać, do miesz­ka­nia wkro­czy­ła bab­cia.

– Co to za ka­łu­że? – krzyk­nę­ła już w pro­gu.

Za­raz bę­dzie się dzia­ło, po­my­śla­łam pod­eks­cy­to­wa­na.

– Żeby tyle błoc­ka na­nieść – gde­ra­ła bab­cia, idąc po śla­dach do kuch­ni.

Na­gle do­strze­gła wi­no­waj­czy­nię. Wstrzy­ma­ły­śmy od­dech. To zna­czy ja i bab­cia, bo Ka­ri­na spo­koj­nie są­czy­ła her­ba­tę.

– To ja za­raz cia­sta na­kro­ję – ode­zwa­ła się wresz­cie bab­cia. – A Blan­ka ze­trze ko­ry­tarz.

Na­wet nie zdą­ży­łam jęk­nąć, bo bab­cia rzu­ci­ła:

– Prze­pra­szam za wnucz­kę. Nie po­tra­fi się za­cho­wać, zu­peł­nie.

Cała bab­cia i jej słyn­ne ko­men­ta­rze w trze­ciej oso­bie, mruk­nę­łam pod no­sem, wy­co­fu­jąc się z god­no­ścią... to zna­czy czła­piąc do ła­zien­ki po ście­rę. Niby mo­gła­bym zo­stać, ale co to za przy­jem­ność wy­słu­chi­wać uwag na swój te­mat.

– Jesz­cze się wy­ro­bi – usły­sza­łam na­gle do­no­śny alt Ka­ri­ny. – Prze­cież ty, Cześ­ka, w li­ceum by­łaś iden­ti­ko.

– Źle wy­cho­wa­na? – obu­rzy­ła się bab­cia.

– Zbyt szcze­ra. Ale po­tem ci prze­szło, jak ręką od­jął.

Da­lej już nie słu­cha­łam, bo za­mknę­łam się w po­ko­ju dziad­ka i na­tych­miast tyrk­nę­łam do Krej­zo­la. Wy­słu­chał ca­łej re­la­cji, nie prze­ry­wa­jąc.

– Co ubo­dło cię naj­bar­dziej? – za­py­tał. – Że ktoś do­strzegł, ja­kie je­ste­ście po­dob­ne?

– Cho­dzi o to, że bab­cia była kie­dyś mło­da, otwar­ta i...

– Trud­no w to uwie­rzyć, nie?

– No wła­śnie – pod­ję­łam. – A sko­ro ona tak strasz­nie się zmie­ni­ła, mnie rów­nież to cze­ka.

– Bo­isz się, że zo­sta­niesz osie­dlo­wą mi­strzy­nią pod­słu­chu? – za­kpił.

Nie sko­men­to­wa­łam na­wet jed­nym prych­nię­ciem, więc za­raz do­dał:

– Rzad­ko cy­tu­ję Pa­ris, ale dziś zro­bię wy­ją­tek.

Przy­ci­snę­łam moc­niej słu­chaw­kę do le­we­go ucha. Bab­cia też słu­cha le­wym, kie­dy gada przez te­le­fon, uświa­do­mi­łam so­bie. Ko­lej­ne po­do­bień­stwo!

– Je­śli już na coś mamy wpływ, to na sie­bie. Te­raz i w przy­szło­ści.

– To zna­czy, że co? – drą­ży­łam. – Że jak się na­pnę, to za­blo­ku­ję zmia­ny?

– Bez szans! I do­brze. Po­myśl, że masz sześć­dzie­siąt­kę, a na­dal tkwisz w pierw­szej gim­na­zjum.

– Li­ceum – po­pra­wi­łam, nie­co ura­żo­na.

– Po­le­mi­zo­wał­bym, ale mi się nie chce, bo wie­je hal­ny. – Krej­zol ziew­nął.

– To wła­ści­wie na co mam wpływ? – wró­ci­łam do te­ma­tu. – Sko­ro nie mogę po­wstrzy­mać zmian.

– Mo­żesz nadać im kie­ru­nek. Co jest mega wy­zwa­niem, szcze­gól­nie dla cie­bie – do­dał.

– Wiesz, że lu­bię wy­zwa­nia.

– Bo my­ślisz, że kroi się wy­pra­wa w sty­lu Sea She­pards. Wiel­kie emo­cje, wiel­kie za­gro­że­nia i zwy­cię­stwo na mia­rę wie­lo­ry­ba. A tu nie­ste­ty... sza­ra rze­czy­wi­stość i co­dzien­ne, ma­leń­kie wy­bo­ry.

Czy­li nuda, po­my­śla­łam roz­cza­ro­wa­na.

– Mo­żesz pró­bo­wać – cią­gnął Krej­zol. – Masz na to całe ży­cie. Obo­je mamy.

– Ty też spró­bu­jesz? – oży­wi­łam się. We dwój­kę raź­niej, na­wet je­śli każ­de orze na wła­snym po­let­ku.

– Pró­bu­ję cały czas. – Za­wie­sił głos. – Wła­ści­wie nie mó­wi­łem o tym ni­ko­mu, ale to­bie mogę. Sko­ro się przy­jaź­ni­my.

Na chwi­lę mnie za­tka­ło. Choć po­win­nam ra­czej na­pi­sać, że spu­chłam z dumy. Awan­so­wać na przy­ja­ciół­kę Krej­zo­la, to po­waż­na spra­wa. Nie dla­te­go, że Krej­zol jest stu­den­tem naj­lep­szej w mie­ście uczel­ni. Ale dla­te­go, że jest je­den na mi­lion. Kie­dy zwie­rzam się z ro­dzin­nych kło­po­tów, za­wsze wy­słu­chu­je do koń­ca. Może cza­sa­mi się po­dro­czy, ale ni­g­dy nie za­da­je dur­nych py­tań w sty­lu: „Cze­mu szcze­rze nie po­ga­dasz z ro­dzi­ca­mi?” Do­brze wie, że nie ma ta­kiej opcji.

– Wal śmia­ło – za­chę­ci­łam. – Nie wy­ga­dam.

– Nie masz komu – rzu­cił bez zło­śli­wo­ści.

– Mogę opi­sać w zie­lo­nym no­te­sie.

– Je­śli cię to zmo­ty­wu­je do pro­wa­dze­nia dzien­ni­ka.

Nie sko­men­to­wa­łam, choć mo­gła­bym. Jako zwo­len­nicz­ka moc­nych efek­tów, wolę po­ka­zać mu dzien­nik za­pi­sa­ny aż po ostat­nią stro­nę. Tro­chę to po­trwa, ale war­to od­cze­kać swo­je, żeby de­lek­to­wać się wi­do­kiem otwar­tej pasz­czy Krej­zo­la. Kie­dy wresz­cie ją do­mknie, od nie­chce­nia po­pro­szę, żeby prze­ka­zał ci no­tes.

– Mo­żesz zro­bić z tą hi­sto­rią co ze­chcesz – ode­zwał się wresz­cie. – Wy­ko­rzy­stać, ob­śmiać albo od razu za­po­mnieć. Byle wy­szło ci na zdro­wie.

– Naj­pierw mu­sia­ła­bym ją po­znać.

– Kil­ka lat temu – za­czął – do­łą­czy­łem do osie­dlo­wej ło­bu­zer­ni. Wiesz, jak jest.

Tyl­ko prych­nę­łam, co nie umknę­ło uwa­gi Krej­zo­la.

– By­łaś dre­sia­rą? W su­mie mnie to nie dzi­wi.

– Daw­ne dzie­je – rzu­ci­łam niby od nie­chce­nia.

Byle nie roz­wi­jać te­ma­tu, bo kie­dy tyl­ko so­bie przy­po­mnę, jaka by­łam na­iw­na, wie­rząc Ju­dy­cie i jej bra­tu, mam ocho­tę przy­wa­lić czo­łem w dziad­ko­we biur­ko. Z ca­łych sił!

– Do­łą­czy­łeś do ziom­ków z osie­dla, i co da­lej? – po­na­gli­łam, wpa­trzo­na w szy­bę przy­kry­wa­ją­cą po­ry­so­wa­ny blat.

– Nie py­tasz, dla­cze­go wła­śnie do nich? – zdzi­wił się Krej­zol.

– Co w tym dziw­ne­go? – Wzru­szy­łam ra­mio­na­mi. – Spo­ty­kasz ko­goś, kto cię lubi. Wy­da­je się w po­rząd­ku, więc prze­sta­jesz zwra­cać uwa­gę na ciu­chy.

– Tak było z tobą?

– Nie­waż­ne. Co z tymi kum­pla­mi?

– Wy­da­wa­li mi się spo­ko wła­śnie z po­wo­du dre­sów. Wiesz, cze­mu?

Za­prze­czy­łam, więc wy­ja­śnił.

– Bo się nie wsty­dzi­li dzia­dow­skich pod­rób ku­po­wa­nych na Tan­de­cie. Nie ukry­wa­li się pod war­stwą mar­ko­wych szmat.

– Byli sobą.

– Tak się zda­wa­ło, a że mia­łem dość te­atrzy­ku w cha­cie, więc wy­bra­łem real. Dres, so­lar­ka, bia­łe adi­da­ski i łań­cuch na kla­cie. Bu­ja­li­śmy się po Za­rze­czu, uda­jąc, że mamy wła­dzę. Jed­nej nocy zgar­nę­li nas za ustaw­kę w po­bli­skim klu­bie. Mnie prze­słu­chi­wał taki je­den, nie­wy­so­ki. Zer­k­nął w pa­pie­ry, za­dał parę nie­istot­nych py­tań. Na­gle zni­żył głos jak ta­ro­cist­ka, któ­ra do­strze­gła w kar­tach Wi­siel­ca i mówi, co cze­ka na­szą faj­ną eki­pę. Ile pro­cent tra­fi za krat­ki, a po­tem na za­si­łek, ilu z nas bę­dzie się ży­wić ta­nim wi­nem i kto do­cią­gnie do trzy­dziest­ki. „Po co te sta­ty­sty­ki?” – prze­rwa­łem. „Bo ty je­den masz szan­sę się wy­rwać”. „Mówi pan to każ­de­mu!” – rzu­ci­łem. „Mó­wię to­bie, Alan – od­parł ci­cho. – Ży­cia nie za­trzy­masz, ani na se­kun­dę. Ale mo­żesz je zmie­nić. Nadać mu wła­sny kie­ru­nek albo po­zwo­lić, żeby cię po­rwa­ło jak rze­ka pla­sti­ko­wą bu­tel­kę. Co wo­lisz”. Wró­ci­łem do cha­ty, na sta­ry plac za­baw. Bę­dzie jak daw­niej, po­wta­rza­łem, oto­czo­ny ro­ze­śmia­ny­mi kum­pla­mi. Jak daw­niej, a jed­nak... – Krej­zol urwał na chwi­lę. – Coś się zmie­ni­ło.

– Po­czu­łeś, że już cię nie ba­wią?

– Ni­g­dy nie ba­wi­li, to wła­śnie do mnie do­tar­ło.

– I wte­dy zmie­ni­łeś...