42,60 zł
Jak sobie wyobrażasz własny biznes?
- Jako miejsce realizacji swoich marzeń?
- Miejsce, gdzie sam, bez szefa, będziesz mógł decydować o swoim losie?
- Źródło życiodajnej gotówki, która zapewni Tobie i Twojej rodzinie godziwe życie i te wspaniałe wymarzone wakacje wśród palm na tropikalnej plaży?
Wszystko to może znaleźć się w zasięgu Twoich rąk!
Poczuj wreszcie zapach i dotyk pieniędzy, które sam zarobisz w swoim własnym biznesie.
Martwisz się, że to zbyt trudne? My to już za Ciebie przećwiczyliśmy. W tej książce znajdziesz wszystkie potrzebne informacje, wszelkie wskazówki, które pozwolą Ci zorganizować, zarejestrować i poprowadzić WŁASNĄ FIRMĘ.
Znajdziesz tam także „wiedzę tajemną”, czyli to co obowiązuje, ale co wcale nie wynika wprost z polskich niejasnych, celowo zagmatwanych lub niechlujnie napisanych przepisów. Ta wiedza zapewni Ci spokój fiskalny, bo będziesz dokładnie wiedział jakie są Twoje obowiązki podatkowe i czego może od Ciebie wymagać urząd skarbowy.
Jeden z uczestników szkolenia dla starterów organizowanego w ramach akcji szkoleniowej PARP, który w ramach kursu otrzymał ten poradnik, stwierdził, że dopiero lektura ABC dała mu prawdziwą wiedzę z zakresu przedsiębiorczości.
Nie ukrywam, że wielką przyjemność sprawił mi też jeden z ostatnich komentarzy nabywcy ABC:
"... a te dwie książeczki to mistrzostwo świata. Nigdy samodzielnie nie zgromadziłbym tych informacji."
Proponujemy Ci aktualne, już XXVI wydanie „ABC small business’u” wg stanu prawnego na 1 lutego 2014 roku, poradnika, który od lat wspiera zarówno startujących jak i już działających biznesmenów.
W ebooku znajdziesz rozdziały omawiające możliwe formy działalności gospodarczej i metody jej opodatkowania. Zostaniesz też poprowadzony za rękę przez wszystkie zawiłości rejestracji swojej działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych i urzędzie skarbowym. Poznasz pułapki czyhające na przedsiębiorców, a także Twoje prawa i metody obrony, gdyby fiskus nabrał ochoty zbytnio Cię oskubać.
W rozdziałach „księgowych” poznasz zasady prowadzenia firmy opodatkowanej zarówno ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, wg karty podatkowej oraz na zasadach ogólnych, zarówno wg skali podatkowej jak i podatkiem liniowym. Poznasz zasady zatrudnienia i opodatkowania wynagrodzeń pracowników, ubezpieczenia społeczne Twoje i Twoich pracowników, a także podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług VAT. Znajdziesz tam także zasady rozliczenia rocznego z uwzględnieniem przysługujących Ci ulg podatkowych.
Dodatkowo, jako bonus, dostaniesz też rozdział „Nieruchomości – zasady opodatkowania najmu i sprzedaży nieruchomości prywatnych i firmowych oraz najnowsze przepisy spadkowe – zapis windykacyjny.
Ebooka przeczytasz w aplikacjach Legimi lub dowolnej aplikacji obsługującej format:
Liczba stron: 1094
Wydawca: MARCUS s.c. 90-007 Łódź, PI. Komuny Paryskiej 5a
ISBN 978-83-60952-30-6
@ Copyright by MARCUS s.c.
Wydanie XXV. Łódź, luty 2014
autorzy: Włodzimierz Markowski, Maciej Markowski (rozdział 3 w części A)
Skład - MARCUS s.c.
Żadna część tej książki nie może być bez pisemnej zgody wydawcy powielana i rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie iw jakikolwiek sposób, w tym także elektroniczny, mechaniczny lub inny, włącznie z kopiowaniem, fotokopiowaniem iszeroko rozumianą digitalizacją, również z zamieszczaniem w internecie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie tej książki w całości lub jej fragmentów bez zgody wydawcy stanowi naruszenie prawa i może zostać zgłoszone do organów ścigania oraz może być podstawą postępowania cywilnego.
Wydawnictwo MARCUS s.c. dołożyło wszelkich starań aby zapewnić najwyższą jakość tej książki. Jednakże nikomu nie udziela żadnej rękojmi ani gwarancji i nie odpowiada za jakąkolwiek szkodę lub stratę będącą następstwem korzystania zinformacji zawartych w niniejsze publikacji.
UWAGA! - AKTUALNE WYDANIE ABC SMALL BUSINESS’U UKAZUJE SIĘ KAŻDEGO ROKU W DRUGIEJ POŁOWIE STYCZNIA.
Zamówienia na sprzedaż wysyłkową przyjmujemy:
- pocztą na adres Wydawnictwa:
PI. Komuny Paryskiej 5a, 90-007 Łódź
- telefonicznie 42-632-90-27; 42 630 03 34;
- faksem 42-630-02-44
- e-mail:abc@abcbiznesu.com
Formularz zamówieniowy znajduje się również na internetowej stronie Wydawnictwa MARCUS
- www.biznes-firma-podatki.pl lubwww.abcbiznesu.com
Korespondencję w innych sprawach prosimy kierować Pocztą na adres wydawnictwa lub pocztą internetową na adres e-mail: marcus@abcbiznesu.com
W wyjątkowych sprawach jest do Państwa dyspozycji telefon komórkowy 601-22-36-46.
Sprzedaż detaliczna:
Bezpośrednią sprzedaż detaliczną naszych poradników prowadzą księgarnie prawnicze, techniczne i ekonomiczne oraz większość dużych księgarń, a także punkty sprzedaży druków i książek usytuowane przy urzędach skarbowych, statystycznych isądach w całym kraju.
Zarabiaj z nami!!!
Zapraszamy na stronę www.biznes-firma-podatki.pl
do najkorzystniejszego
PROGRAMU PARTNERSKIEGO
sprzedaży naszych poradników
20% - to jest Twój zysk od każdego zakupu dokonanego przez klienta, który wejdzie na naszą stronę z Twojej strony www lub z Twojego bloga!!!
Skład wersji elektronicznej:
Virtualo Sp. z o.o.
To już XXVI wydanie „ABC small business’u”. Od pierwszego wydania w roku 1992 poradnik urósł od 120 do ponad 500 stron. Średnio przyrastał więc o 22% rocznie. Można zaryzykować twierdzenie, że przez te lata nasz system podatkowy w takim właśnie tempie ulegał skomplikowaniu. I to przy głoszonych jednocześnie deklaracjach polityków, że tym razem będzie już prościej, czytelniej i przyjaźniej dla przedsiębiorców.
Do końca roku 2013 wprowadzonych zostało ponad 140 większych i mniejszych nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych z 1991 roku. Jest to więcej niż sześć zmian każdego roku.
Swoistym chichotem historii przedsiębiorczości można nazwać fakt, że:
— najbardziej liberalną, przełomową ustawę o działalności gospodarczej wprowadził ostatni premier PRL , wraz ze swoim ministrem-przedsiębiorcą,
— podatek liniowy dla przedsiębiorców przeforsował premier z lewicy i to tej związanej z lewicowym betonem,
— obniżkę podatku dochodowego dla osób fizycznych i drobnych przedsiębiorców, spłaszczenie skali podatkowej i dwukrotną podwyżkę pierwszego (i już tylko jednego) progu podatkowego, oraz obniżkę składki rentowej zafundował nam antyliberalny premier z prawicy.
A ci, którzy podobno najlepiej są do tego przygotowani, od czasu objęciu władzy liczą, liczą i dochodzą do wniosku, że w tym momencie nie stać nas na zbyt radykalne zmiany systemu. W tym właśnie duchu obecna koalicja na przełomie lat 2008/2013 nie wprowadziła żadnych zasadniczych reform, zmieniając prawo głównie w kierunku zwiększenia fiskalizmu.
W dodatku kryzys światowy świetnie tłumaczy rząd z braku większych reform i z podnoszenia podatków, czyli z działań całkowicie przeciwstawnych do głoszonego wcześniej programu wyborczego. Rozumiem uwarunkowania zewnętrzne, dlatego moja opinia jest wyważona.
Ale proszę pamiętać Panie Premierze, że największym z grzechów wobec ludzi, którzy na Pana postawili, jest grzech zaniechania. Tego wyborcy mogą Panu nie wybaczyć!!!
Zmiany jakie zaproponowano nam na rok 2014 najlepiej charakteryzują pierwsze słowa nowego art. 29a ustawy vatowskiej
OPODATKOWANIU PODLEGA WSZYSTKO…
Generalnie zmianom wprowadzonym w tym roku towarzyszy podstawowe przesłanie, że fiskus opodatkowuje wszystko co się da, najszybciej jak się da, opóźniając jak się da zaliczenie wydatków w koszty i ewentualne odliczenia i zwroty podatku naliczonego VAT. Wszystko wg zasady ZAPŁAĆ WCZEŚNIEJ – ODLICZ PÓŹNIEJ.
Najbardziej przyczyniło się do tego całkowite oderwanie terminu powstania obowiązku podatkowego VAT od daty wystawienia faktury.
Przy okazji wprowadzania zmian pojawiło się też parę nowych pułapek. Niektóre niezamierzone, spowodowane pewnie nieuwagą legislatorów, ale są i takie wołające o pomstę do nieba. Artykuły 105a – 105c ustawy vatowskiej to wyjątkowo perfidna pułapka dopuszczająca nieograniczoną wprost uznaniowość dla fiskusa w orzekaniu o odpowiedzialności podatnika.
Bo co może zrobić podatnik, jeżeli urzędnik stwierdzi, że nie dochował on należytej staranności w „prześwietlaniu” dostawcy pod kątem jego uczciwości podatkowej. Że ta tańsza o złotówkę dostawa dlatego była tańsza, bo np. kradziona lub szmuglowana i fiskus VAT-u od niej nie dostanie. A rozbiegane oczy dostawcy były wystarczającym dowodem jego nieuczciwości.
Do korzystnej zmiany doszło za sprawą orzeczenia NSA w składzie 7 sędziów i wydanej zaraz po tym interpretacji ogólnej MF. Nareszcie fiskus zrozumiał, że poczęstunek, a nawet wystawny obiad dla kontrahentów, to nie żadna reprezentacja, tylko działalność mająca bezpośrednie przełożenie na obroty firmy.
Bardzo chwiejne są przepisy samochodowe. Od 1 stycznia 2014 roku wróciła możliwość rejestracji aut wg wzoru Lisaka, jak i aut „z kratką”, jednak pod warunkiem, że spełnią one zaostrzone warunki homologacji. Czy więc kupować „kratkę”, czy poczekać do kwietnia. Z tą datą powinny wejść w życie zmienione przepisy vatowskie, które, za sprawą zgody Komisji Europejskiej pozwolą odliczyć cały VAT od pojazdu i paliwa kupionego dla firmy. Jeśli pojazd użytkowany będzie także prywatnie, odliczenie wynosić będzie po 50%.
Ważne są jednak szczegóły, które mogą znacznie utrudnić lub ograniczyć to prawo. Ot, choćby błysk w oku samorządów, które zwietrzyły kasę i chcą opodatkować samochody „z kratką”, bo to przecież ciężarówki.
W dalszym ciągu nawet nie drgnęło w sprawie zmiany przepisów ubezpieczenia chorobowego, wyjątkowo krzywdzących i upokarzających dla przedsiębiorców. Chodzi o odbieranie prawa do zasiłku chorobowego i to na miesiąc wstecz, z powodu jednodniowego spóźnienia z zapłatą składki chorobowej. Jakby tego było mało, przedsiębiorcy tracą także prawo do pomniejszenia składki ubezpieczenia społecznego za okres choroby, mimo że mają w ręku zwolnienie lekarskie. A potem jeszcze ewentualna 90-dniowa kwarantanna przed powrotem do pełnego ubezpieczenia chorobowego.
Panie Premierze, rozumiem, że poszczególne przepisy, np. o dobrowolnym ubezpieczeniu chorobowym przedsiębiorców, czy też o swoistej 90-dniowej kwarantannie w sprawie zasiłku chorobowego są, każdy z osobna, zgodne z konstytucją. Ale skutek zbiegu tych zgodnych z konstytucją przepisów jest dla przedsiębiorców upokarzający, a dla wielu, którzy zachorują w nieodpowiednim momencie, po prostu niszczący.
Od lat polecałem Twojej uwadze formę prowadzenia działalności, która żadną nowością nie była, ale była odkrywana przez coraz większą rzeszę przedsiębiorców. Chodzi o spółkę komandytową, a przede wszystkim spółkę komandytowo-akcyjną. Polecałem chyba zbyt intensywnie. No i wykrakałem.
Spółki komandytowo-akcyjne już od 2014 roku objęte zostały podatkiem CIT, co oznacza, że spółka płaci podatek od dochodu, a niezależnie od tego wspólnik i akcjonariusz płacą podatek od dywidendy. Tylko niektóre z nich odroczyły nieco podwójny podatek z uwagi na przesunięcie swojego roku obrotowego w stosunku do kalendarzowego.
Cóż, żyjemy w kraju, gdzie znak zakazu zatrzymywania zawsze stoi w miejscu, gdzie możliwość zatrzymania byłaby bardzo dogodna dla ludzi, ryb nie wolno łowić w miejscu, gdzie najlepiej biorą, a biznesu nie można robić w sposób rzeczywiście opłacalny.
MARCUS
1. REJESTRACJA DZIAŁALNOŚCI GOSPODARCZEJ – ZERO OKIENKA
Już od ponad dwóch lat w systemie rejestracji działalności gospodarczej obowiązuje zasada „ZERO OKIENKA”, czyli możliwość rejestracji firmy, jej zawieszania, odwieszania oraz likwidacji przez internet, teoretycznie bez potrzeby wychodzenia z domu.
Obecnie osoba fizyczna, chcąc rozpocząć indywidualną działalność gospodarczą lub działalność w formie spółki cywilnej przesyła internetem bezpośrednio do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej1 lub składa w dowolnym, najwygodniej dla siebie położonym urzędzie gminy, miasta, jeden zintegrowany wniosek o wpis do CEIDG. Złożenie wniosku nie podlega żadnym opłatom.
Wniosek ten jest jednocześnie wnioskiem:
● do wskazanego naczelnika urzędu skarbowego (NUS) w sprawie wydania numeru identyfikacji podatkowej NIP (zgłoszenie identyfikacyjne) lub aktualizacji danych zawartych w złożonym kiedyś formularzu NIP-1 (zgłoszenie aktualizacyjne) oraz wyboru formy opodatkowania.
● do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS) lub do Kasy Rolniczych Ubezpieczeń Społecznych (KRUS) w sprawie zgłoszenia płatnika składek (albo zmiany poprzedniego zgłoszenia) z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej,
● do Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego (WUS) o wpis do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej i nadania numeru REGON, o zmianę wpisu lub wykreślenie z rejestru.
Wniosek może zostać przez Ciebie złożony na cztery sposoby:
● jako formularz papierowy podpisany i złożony osobiście przez Ciebie w dowolnym urzędzie gminnym, niekoniecznie właściwym dla Twojego miejsca zamieszkania. Od 1 lipca 2011 gmina nie jest już bowiem organem ewidencyjnym dla nowych przedsiębiorców i pełni jedynie rolę przekaźnika wniosków do CEIDG. Formularz drukujesz pusty ze strony CEIDG i wypełniasz ręcznie lub wypełniasz na stronie przy pomocy kreatora i drukujesz już wypełniony. System dysponuje bazą symboli PKD i bazą urzędów skarbowych, a także podpowiada Ci odpowiedzi, co pozwala na uniknięcie błędów. Rubryki i pola obowiązkowe do wypełnienia oznaczone zostały gwiazdką. Po sprawdzeniu Twojej tożsamości gmina przekształca taki wniosek na wniosek elektroniczny i przekazuje go do CEIDG,
● jako formularz papierowy, przesłany do gminy listem poleconym, z notarialnym potwierdzeniem własnoręczności podpisu wnioskodawcy,
● przesłany do gminy elektronicznie (internetem), z wykorzystaniem formularza dostępnego na stronie internetowej CEIDG – www.firma.gov.pl i niepodpisany elektronicznie. Możesz to zrobić z logowaniem się lub bez logowania do CEIDG. Wystarczy nawet jeżeli po wypełnieniu i zapisaniu wniosku na stronie CEIDG zapamiętasz numer wypełnionego wniosku jaki system wygeneruje po kliknięciu „zapisz”. Urzędnik w gminie łatwo odszuka taki wniosek w systemie. Masz 7 dni na osobiste podpisanie go w gminie.
● po zalogowaniu się do CEIDG, wypełnienie wniosku on-line i złożenie go elektronicznie bezpośrednio do CEIDG. Wniosek ten musi być podpisany bezpiecznym podpisem elektronicznym lub z wykorzystaniem profilu zaufanego ePUAP (o czym dalej). Przy pierwszym logowaniu do CEIDG musisz założyć swoje konto i aktywować je poprzez klikniecie na link, jaki otrzymasz w wiadomości o założeniu konta, przesłanej natychmiast na Twój adres mailowy.
W każdym przypadku wniosek o rejestrację działalności gospodarczej musi być podpisany podpisem osobistym wnioskodawcy lub potwierdzony w inny sposób akceptowany przez system CEIDG, umożliwiający jednoznaczną identyfikację osoby składającej wniosek i czas złożenia wniosku. Nie może być podpisany przez pełnomocnika.
Jeżeli wniosek złożony online będzie źle wypełniony, system poinformuje Cię o tym niezwłocznie na podany adres email. W przypadku błędów na formularzu złożonym w gminie, wezwie Cię ona do skorygowania lub uzupełnienia wniosku w terminie 7 dni roboczych.
Trzy pierwsze sposoby rejestracji realizowane są nadal systemem „JEDNEGO OKIENKA”, który obowiązywał już od marca 2009 roku. ZERO OKIENKA dotyczy więc wyłącznie czwartego sposobu rejestracji firmy. Jest on niewątpliwie najbardziej nowoczesny i efektowny, szczególnie w prezentacjach w mediach i z mównicy sejmowej. Ma jednak kilka cech trudnych do zaakceptowania przez kandydata na przedsiębiorcę.
Wniosek o wpis działalności gospodarczej przesyłany do CEIDG internetem musi być opatrzony podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu lub podpisem potwierdzonym profilem zaufanym ePUAP. W pierwszym przypadku wymaga to wcześniejszego wykupienia tegoż certyfikatu za kilkaset zł w jednej z kilku firm, które oferują w Polsce taką usługę. W drugim przypadku konieczne jest założenie w urzędzie (urząd gminy, urząd skarbowy lub ZUS) swojego zaufanego profilu – konieczna wizyta osobista. Założenie zaufanego profilu oznacza z kolei, że jesteś jak na widelcu dla całej krajowej administracji, co dla administracji jest niezwykle korzystne, ale dla Ciebie może się kojarzyć z nielubianą nadmierną inwigilacją. Oznacza to np. zbyt szybkie (bo mailowe) otrzymywanie niekorzystnych rozstrzygnięć, które wolałbyś otrzymać np. dwa tygodnie później.
Więcej informacji na temat bezpiecznego podpisu elektronicznego i podpisu ePUAP znajdziesz w rozdziale „Do urzędu przez internet. E-deklaracje”.
Centralna Ewidencja i Informacja o Działalności Gospodarczej CEIDG jest spisem przedsiębiorców będących osobami fizycznymi i działających na terenie Polski. Spis prowadzony jest w systemie teleinformatycznym przez ministra gospodarki, na podstawie przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Jeżeli wybierzesz działalność w formie spółki osobowej (jawnej, partnerskiej, komandytowej) lub spółki kapitałowej (z o.o. lub akcyjnej) rejestracji dokonujesz w KRS – Krajowym Rejestrze Sądowym działającym przy sądzie rejonowym właściwym ze względu na siedzibę Twojej spółki.
CEIDG rozpoczęła działalność 1 lipca 2011 roku. Do końca grudnia 2011 dotychczasowe organy ewidencyjne – urzędy gminne przeniosły wpisy wszystkich przedsiębiorców do CEIDG. Z dniem przeniesienia danych przedsiębiorcy do CEIDG wójt, burmistrz lub prezydent miasta przestali być organem ewidencyjnym dla takiego przedsiębiorcy.
Niezależnie od ilości firm jednoosobowych i spółek cywilnych zakładanych w różnych miejscowościach (także tych wymagających wydania koncesji lub zezwolenia) osoba fizyczna dokonuje w CEIDG jednego łącznego zgłoszenia, niezależnie od sposobu złożenia, czy też przesłania wniosku. W zgłoszeniu wymienia wszystkie rodzaje działalności jakie zamierza wykonywać zarówno samodzielnie i jako wspólnik spółek cywilnych, a także wszystkie adresy (nawet w najbardziej odległych województwach), pod którymi te działalności będzie prowadzić. Jeżeli zamierza uruchomić później jakąkolwiek inną działalność, zobowiązana jest dokonać aktualizacji zgłoszenia, poprzez złożenie kolejnego wniosku uwzględniającego planowane zmiany.
Spółka cywilna zgodnie z kodeksem cywilnym nie jest przedsiębiorcą2 i w związku z tym nie podlega jako spółka odrębnemu, własnemu wpisowi do ewidencji działalności gospodarczej. Przedsiębiorcami są jej wspólnicy, którzy, każdy oddzielnie, rejestrują swoją działalność w CEIDG. Po dokonaniu własnej rejestracji wspólnicy dokonują odrębnych zgłoszeń (każdy siebie) do ubezpieczeń społecznych, wspólnego zgłoszenia spółki cywilnej do urzędu statystycznego (REGON), do ZUS (płatnik składek za pracowników) i do urzędu skarbowego na druku NIP-2 (NIP spółki i ew. zgłoszenie spółki VAT-R). Dopiero wtedy każdy ze wspólników zgłasza do CEIDG fakt zawiązania spółki cywilnej, składając własny kolejny CEIDG-1 i wybierając opcję „o zmianę wpisu”.
Skutek jest taki, że po wpisaniu na stronie CEIDG NIP-u spółki cywilnej otrzymuje sie informację, że takiej firmy nie ma. Dezorientuje to całkowicie nowych kontrahentów, którzy chcieliby Cię sprawdzić. Podaj im wtedy NIP-y wspólników, by sobie odszukali wpisy każdego z nich. We wpisie każdego wspólnika będzie zawarta informacja o jego uczestnictwie w spółce cywilnej
Prowadząc własną działalność gospodarczą i jednocześnie działając w jednej lub kilku spółkach cywilnych możesz dla każdej z tych działalności przyjąć inną formę opodatkowania. Wtedy wybór tej formy opodatkowania wskazany w rubryce nr 18 wniosku dotyczy wyłącznie Twojej działalności samodzielnej.
Jeżeli działalność w spółce jest jedyną działalnością wspólnika, wpisuje on we wniosku przyjęte przez siebie zasady opodatkowania dochodu uzyskiwanego w spółce. Oczywiście musi to być zgrane z pozostałymi wspólnikami, np. wszyscy wspólnicy deklarują ryczałt lub kartę podatkową. Jeśli jednak wszyscy przyjmą zasady ogólne, jeden może wybrać opodatkowanie wg skali, inny stawką liniową.
Przesłanie internetem wniosku do CEIDG lub złożenie w urzędzie gminy (miasta, dzielnicy) wniosku o wpis do CEIDG oznacza, że już z chwilą jego złożenia (lub od późniejszego dnia określonego we wniosku) JESTEŚ PRZEDSIĘBIORCĄ i już w dniu złożenia wniosku (lub w dniu określonym we wniosku) możesz rozpocząć działalność gospodarczą. Rejestracja w CEIDG jest wolna od opłat.
Wpis do CEIDG dokonywany jest nie później niż następnego dnia po złożeniu wniosku, pod warunkiem jego poprawności. Potwierdzenie przyjęcia wniosku lub informację o błędach, które musisz poprawić otrzymujesz mailem.
Zaświadczeniem o wpisie jest wydruk ze strony internetowej CEIDG. Wejdź na stronę www.ceidg.gov.pl, przejdź doWyszukiwarki przedsiębiorców, wpisz nazwę, nazwisko, NIP lub REGON firmy, otwórz wpis i wybierz opcję Drukuj/Pobierz PDF.
Na wydruku znajduje się także kod kreskowy. Jeżeli zainstalujesz w komórce aplikację do czytania kodów kreskowych, możesz go w każdej chwili odczytać komórką i obejrzeć na ekranie komórki aktualny wpis. Oznacza to, że mając wcześniejszy wydruk kontrahenta z Pcimia w każdej chwili i w każdym miejscu, przy pomocy komórki, możesz sprawdzić jego aktualny wpis w CEIDG bez potrzeby zasiadania do komputera. Wpis taki jest dostępny dla wszystkich, a więc organa administracji publicznej też mają do niego dostęp i nie mają prawa domagać się od przedsiębiorcy okazywania lub dołączania takiego zaświadczenia w formie papierowej.
W zakresie danych objętych wnioskiem CEIDG korzysta z informacji zawartych w innych rejestrach publicznych dostępnych w formie elektronicznej, szczególnie w celu weryfikacji danych wpisanych do CEIDG. Następuje sprawdzenie, wzajemna wymiana i uzupełnienie informacji zawartych w tych rejestrach.
CEIDG to także informacja. Dane ewidencyjne zawarte we wniosku powinny być jawne i nie podlegać ochronie danych osobowych. Każda zainteresowana osoba po wpisaniu nazwy, NIP-u, nazwiska uzyskuje dane wskazanego przedsiębiorcy. Nie są to niestety tak pełne dane jak uzyskiwane dotychczas z urzędu gminnego. CEIDG utajnia PESEL przedsiębiorcy i jego adres zamieszkania (jeżeli jest inny od adresu firmy). To praktycznie uniemożliwia wszelkie czynności windykacyjne w stosunku do dłużników, którzy zlikwidowali firmę. Rozpływają się oni w sinej mgle.
Wniosek zintegrowany składa się z części głównej CEIDG–1 oraz części CEIDG–MW (dodatkowe miejsca wykonywania działalności), CEIDG–RB (informacja o rachunkach bankowych) i CEIDG–RD (pozostałe rodzaje wykonywanej działalności gospodarczej – w części głównej wniosku mieści się ich 9), CEIDG-SC (udział w spółkach cywilnych), CEIDG-PN (udzielone pełnomocnictwa). W każdym przypadku musi być wypełniona część CEIDG–1. Formularze części MW, RB, RD, SC i PN wypełniać i składać należy tylko w miarę takiej potrzeby).
W zakresie danych ewidencyjnych kandydat na przedsiębiorcę zobowiązany jest podać:
● nazwisko, nazwisko rodowe, imiona, imiona rodziców, miejsce i datę urodzenia,
● numer PESEL, o ile taki posiada,
● numer NIP, o ile taki posiada,
● numer REGON, o ile taki posiada,
● informacja o obywatelstwie polskim i ew. innych obywatelstwach,
● miejsce zamieszkania (miejscowość) i adres zamieszkania i zameldowania przedsiębiorcy, adres do doręczeń korespondencji, a jeżeli stale wykonuje działalność poza miejscem zamieszkania – również wskazanie tego miejsca oraz adresu zakładu głównego, oddziału lub innego miejsca,
● firmę (nazwę) przedsiębiorcy obowiązkowo zawierającą jego imię i nazwisko oraz nazwę skróconą firmy,
● telefon, fax, oraz adres poczty internetowej i strony www, jeżeli takie posiada i zgłosi do CEIDG,
● datę rozpoczęcia wykonywania działalności gospodarczej,
● określenie przedmiotu wykonywanej działalności gospodarczej zgodnie z Polską Klasyfikacjią Działalności (PKD 2007), osobno dla każdego miejsca wykonywania działalności. Nie ma ograniczeń co do ilości wymienionych numerów PKD. Można wymieniać także takie, które będą firmie przydatne w przyszłości.
● dane dla KRUS/ZUS,
● informacja o zawieszeniu, wznowieniu lub zaprzestaniu wykonywania działalności gospodarczej,
● wybór formy opodatkowania – dotyczyć będzie wyłącznie działalności faktycznie wykonywanych i obowiązywać będzie co najmniej do końca roku,
● informacja o istnieniu bądź ustaniu małżeńskiej wspólnoty majątkowej,
● nr identyfikacji podatkowej NIP oraz nr REGON spółek cywilnych, jeżeli przedsiębiorca zawarł umowy takich spółek,
● dane pełnomocnika upoważnionego do prowadzenia spraw przedsiębiorcy, wskazanie zakresu spraw objętych pełnomocnictwem. Ten wpis nie stanowi ustanowienia pełnomocnictwa, jest jedynie informacją o zakresie już udzielonego pełnomocnictwa i będzie aktywny od 1 stycznia 2012 roku.
Kolejne dane wymienione poniżej zostaną przeniesione do CEIDG automatycznie z innych rejestrów elektronicznych:
● informacja o ograniczeniu lub utracie zdolności do czynności prawnych oraz ustanowieniu kurateli lub opieki,
● informacja o ogłoszeniu upadłości z możliwością układu, o ogłoszeniu upadłości obejmującej likwidację majątku dłużnika i zakończeniu tego postępowania,
● informacja o wszczęciu postępowania naprawczego,
● informacja o zakazie prowadzenia działalności gospodarczej,
● informacja o zakazie wykonywania określonego zawodu, jeżeli jego wykonywanie wymaga wpisu do CEIDG,
● informacja o zakazie prowadzenia działalności związanej z wychowaniem, leczeniem, edukacją małoletnich lub z opieka nad nimi,
● informacja o wykreśleniu wpisu do CEIDG.
Wniosek papierowy powinien być wypełniony komputerowo, maszynowo lub długopisem, pismem wyraźnym i bez skreśleń, ponieważ wniosku z poprawkami nie przyjmą ZUS i NUS. W przypadku pomyłki nie trzeba jednak wypełniać wniosku od nowa. Wystarczy dołączenie korekty na druku CEIDG–POPR, gdzie wskażesz numer formularza, numer rubryki i numer pomylonego pola oraz podasz poprawną treść tego pola.
Wniosek w wersji elektronicznej dostępny jest bezpłatnie do wypełnienia na stronie www.firma.gov.pl, www.prod.ceidg.gov.pl, www.mg.gov.pl. Dostepny jest też na stronach wielu firm prywatnych, pośredniczących w załatwianiu rejestracji, ale firmy te robią to odpłatnie.
Wszelkie zmiany zakresu działania, zmiany adresów siedziby lub oddziałów, zmiany nazwy lub innych elementów wymienionych w zgłoszeniu wymagają w każdym takim przypadku aktualizacji wpisu, poprzez złożenie kolejnego wniosku CEIDG-1. Jeżeli w momencie składania wniosku nie masz jeszcze konta bankowego, po założeniu konta ponownie składasz CEIDG-1 jako zgłoszenie zmiany. Na zawiadomienie o zmianach stanu faktycznego i prawnego masz 7 dni od zaistnienia zmiany.
W rubryce 01 (Rodzaj wniosku) możesz jednocześnie wskazać dwa wybrane pola:
● pole 1 i 3 – wpis do CEIDG i jednoczesne zawieszenie działalności;
● pole 2 i 3 – zmiana wpisu i zawieszenie działalności;
● pole 2 i 4 – zmiana wpisu i wznowienie działalności;
● pole 2 i 5 – zmiana wpisu i wykreślenie z CEIDG;
● pole 4 i 5 – wznowienie działalności i wykreślenie z CEIDG.
Organ ewidencyjny odmówi Ci wpisu jeżeli mimo zawiadomienia o błędzie nie usunąłeś braków formalnych w zgłoszeniu lub jeśli Twoje zgłoszenie dotyczy działalności nie objętej przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej (np. chów i hodowla zwierząt).
Twój wpis zostanie wykreślony z ewidencji, jeżeli orzeczony zostanie prawomocny zakaz sądowy wykonywania przez Ciebie działalności określonej w zgłoszeniu, zawiadomisz o zaprzestaniu działalności, lub zostaniesz wpisany (po przekształceniu spółki cywilnej w inną spółkę prawa handlowego) do Krajowego Rejestru Sądowego. Podstawą do wykreślenia jest także naruszenie prawa przez organ ewidencyjny, fałszowanie dowodów które przedstawiłeś, a także gdy wpis do ewidencji jest niezgodny ze stanem faktycznym.
Znacznie trudniejsze jest wyrejestrowanie przedsiębiorcy z powodu jego śmierci. Rodzina lub spadkobierca musi wtedy w możliwie krótkim terminie złożyć w gminie oświadczenie o śmierci przedsiębiorcy z prośbą o jego wykreślenie z rejestru. Wraz z oświadczeniem składa też skrócony akt zgonu. Gmina przekazuje te dokumenty do CEIDG. Decyzję o wykreśleniu z rejestru podejmuje minister gospodarki, a wykreślenie z rejestru CEIDG następuje dopiero po jej uprawomocnieniu się. Spadkobierca zwraca się do ZUS/KRUS o zwrot ewentualnych nadpłat składek.
W przypadku zamiaru kontynuacji działalności firmy spadkobiercy muszą jeszcze przed wyrejestrowaniem firmy przedłożyć w gminie postanowienie sądu o nabyciu spadku lub notarialny akt poświadczenia dziedziczenia.
Gmina (dowolna) jest obecnie w sprawach ewidencyjnych wyłącznie okienkiem podawczym, ale lepiej złożyć te dokumenty w gminie właściwej dla miejsca zamieszkania zmarłego przedsiębiorcy. Pracownicy tej gminy wykażą z pewnością większe zainteresowanie, a często i pomoc.
NIP – numer identyfikacji podatkowej
Osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, także nierejestrowaną, osoby prawne, jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, które są podatnikami podatku dochodowego i VAT lub tylko dochodowego, podlegają obowiązkowi ewidencji podatkowej i otrzymują numer identyfikacji podatkowej.
NIP nadawany jest tylko raz i to dożywotnio. W przypadku osób prawnych i spółek osobowych, także cywilnych, oznacza to – do czasu ich likwidacji. Spółki cywilne występują o jego nadanie do urzędu skarbowego właściwego dla ich siedziby, na druku NIP-3.
NIP otrzymują i posługują się nim nadal wszystkie osoby fizyczne prowadzące rejestrowaną działalność gospodarczą, a także osoby będące podatnikami VAT z innych tytułów, np. sprzedaży działek budowlanych lub dokonujący innej sprzedaży o znamionach częstotliwości. Dotyczy to czynności wyłączonych ze zwolnienia vatowskiego niezależnie od wielkości obrotu, np. obrót działkami i mieszkaniami (to ostatnie od 2013 roku), a także czynności pozostałych, jeżeli obrót nimi przekroczy limit vatowski. NIP otrzymują także płatnicy (często nawet nie wiedzą, że nimi są) zatrudniający oficjalnie nianie, ogrodników, pomoce domowe. Dla działalności podlegających zgłoszeniu podatnik występuje o NIP na druku CEIDG-1. Dla działalności nie wymagających rejestracji CEIDG odpowiednim będzie formularz NIP-7 kierowany do właściwego urzędu skarbowego.
W firmach jednoosobowych Twój NIP osobisty jest tożsamy z NlP-em firmy. Nawet jeśli otworzysz kilka firm w różnych rejonach kraju, NIP zawsze będzie ten sam, także wtedy, gdy był on Ci nadany wiele, wiele lat wcześniej. Jeżeli kończysz działalność gospodarczą, Twój NIP zostanie „uśpiony”. Po ponownej rejestracji działalności jest on przywracany. Taki system spowoduje, że istnieć będzie wiele uśpionych numerów NIP. Jest obawa, że mogą one być wykorzystywane do działalności w szarej strefie lub wręcz przestępczej, np. wyłudzeń VAT.
Osoby fizyczne nie prowadzące działalności nie posługują się już numerem NIP. Posiadane dotychczas ich numery uległy wygaszeniu. Pracodawcy nie mogą już żądać od pracowników podawania numeru NIP. Nie jest on też wymagany na drukach zwolnień lekarskich. Także na wszystkich dokumentach i deklaracjach składanych do ZUS płatnicy podają jedynie PESEL, a jeżeli pracownik go nie ma, to numer dowodu osobistego (krajowcy) lub paszportu (obcokrajowcy).
Peselowcy (czyli wszystkie osoby fizyczne) nie mają już obowiązku zawiadamiania urzędu skarbowego o zmianach danych objętych rejestrem PESEL. Urzędnicy zaktualizują je automatycznie we własnym zakresie. Tylko zmiana adresu zamieszkania (jeśli jest ono inne od adresu zameldowania widocznego w systemie PESEL) i zmiana numeru konta bankowego wymaga powiadomienia urzędu skarbowego.
Zmianę adresu zamieszkania można dokonać poprzez zamieszczenie nowego adresu w najbliższym składanym PIT-cie. Nie można jednak tego zrobić z nowym numerem konta. Zamieszczenie na PIT-cie numeru Twojego konta, kwoty do zwrotu i Twojego podpisu grozi kradzieżą Twoich danych. Można to zrobić na nowym druku ZAP-3. Nie ma już trzydziestodniowego regresu czasowego na to zawiadomienie.
Numer NIP składa się z 10 cyfr, dla ułatwienia zapisywanych najczęściej w układzie 3-3-2-2 (xxx xxx xx xx). Nie jest to żadnym obowiązkiem, a wiele formularzy (bankowe, elektroniczne PIT-y) wymaga wpisania NIP bez żadnych przerw.
Kandydaci na przedsiębiorców indywidualnych i wspólników spółek cywilnych zgłaszają swoją działalność do ewidencji działalności gospodarczej na wniosku CEDG-1. Jest to wniosek zintegrowany, który jest jednocześnie wnioskiem o nadanie NIP-u lub aktualizację danych (np. zmiana adresu). Nadany (zaktualizowany) NIP osobisty będzie używany przez Ciebie jako NIP firmowy w działalności jednoosobowej.
US zobowiązany jest wydać NIP w terminie 3 dni.
Spółki cywilne, po indywidualnej rejestracji wspólników w CEDG oraz po podpisaniu pomiędzy wspólnikami umowy spółki, występują o nadanie NIP-u na druku NIP2 do urzędu skarbowego właściwego ze względu na położenie ich siedziby (jeżeli siedziba jest w odrębnym miejscu) lub miejsca prowadzenia działalności:
● zatrudniające pracowników – najpóźniej wraz z pierwszą deklaracją na zaliczkę na podatek dochodowy wspólników lub pracowników,
● bez pracowników – w terminie miesiąca od dnia dokonania wpisu firmy do ewidencji działalności gospodarczej lub do właściwego rejestru.
Te ustawowe terminy są czystą teorią. Wniosek NIP2 spółka składa niezwłocznie po podpisaniu umowy spółki i rejestracji wspólników w CEIDG, bo bez nadanego NIP-u spółka nie złoży wniosku o rejestrację VAT-R, nie wybierze formy opodatkowania, nie dostanie ani nie wystawi faktury VAT.
Spółka cywilna do zgłoszenia obowiązana jesteś dołączyć uwierzytelnione (przez notariusza) lub urzędowo poświadczone (przez przyjmującego dokumenty urzędnika) kopie dokumentów potwierdzających informacje objęte zgłoszeniem: umowy spółki, dokumentu potwierdzającego prawo do korzystania z lokalu lub nieruchomości w której będzie prowadzić działalność, zaświadczenia o nadaniu REGON, ewentualnie pisma o ustanowieniu prokury (pełnomocnika do prowadzenia spraw urzędowych i sądowych spółki). Nie jest już wymagane dołączanie zaświadczeń wspólników o rejestracji działalności, bo są one dostępne na stronie CEIDG. Spółki handlowe składają wniosek zintegrowany do KRS-u.
Zmiany ewidencyjne objęte zgłoszeniem NIP zgłaszasz do us w ciągu 7 dni.
UWAGAI – Za naruszenie tego terminu w przypadku mniejszej wagi grozi Ci kara grzywny za wykroczenie skarbowe w wysokości od 1/10 do dwudziestokrotności najniższego miesięcznego wynagrodzenia, a jeżeli urząd potraktuje to surowiej – kara grzywny do 120 stawek dziennych3. W roku 2013 są to grzywny w wysokości od 160 zł aż do 32 000 zł Jeśli urząd nie odkrył tego wcześniej, możesz uniknąć kary korzystając z instytucji czynnego żalu4, czyli donosząc na siebie samego i opisując dokładnie dlaczego nie dotrzymałeś terminu. Donos musisz zakończyć formułką, że „wyrażasz czynny żal” z powyższego powodu i jednocześnie składasz aktualizację zgłoszenia rejestracyjnego.
Z chwilą uzyskania numeru NIP musisz posługiwać się nim we wszelkich dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych (np. czynszu lub dzierżawy płaconej gminie). Musisz go także używać na wszelkich oficjalnych drukach firmowych, ofertach, a także umieścić na pieczątce firmowej. Ponadto od 1 stycznia 2007 roku na papierach firmowych spółek komandytowo-akcyjnych i akcyjnych obowiązkowo muszą być zamieszczone NIP i wysokość kapitału zakładowego, wraz z informacją jaka jego część została wpłacona.
Generalna zasada nie przechodzenia NIP na następcę prawnego została wyłączona w stosunku do przekształceń spółek. Przejęcie tego samego NIP następuje w przypadku przekształcenia spółki cywilnej w spółkę jawną, partnerską, komandytową i komandytowo-akcyjną oraz w przypadku przekształcenia każdej spółki handlowej w inną spółkę handlową.
W obrocie gospodarczym z przedsiębiorstwami unijnymi obowiązuje NIP unijny, którym jest ten sam NIP krajowy poprzedzony kodem literowym państwa. W naszym przypadku będzie to PL xxx xxx xx xx. Podatnik może się posługiwać NIP PL wyłącznie w obrocie unijnym, obowiązkowo przy WDT i nieobowiązkowo, ale celowo przy WNT.
UWAGA! Przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej spółki, które nie chcą lub nie mogą korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, składają do US wniosek do celów rejestracji vatowskiej na druku VAT-R. W przypadku osób fizycznych prowadzących działalność, wniosek ten składasz wypełniając stosowną rubrykę na wniosku zintegrowanym CEIDG-1. Urząd powiadamia podatnika o rejestracji do celów podatku VAT (na druku VAT-5) lub rejestracji do czynności wewnątrzwspólnotowych (na druku VAT 5/UE). Podatnik zostaje zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.
Rejestracji VAT-R może dokonać także podatnik (przedsiębiorca lub spółka) zamierzający skorzystać ze zwolnienia z VAT (do 150 000 zł). Zarejestrowany wtedy zostanie jako podatnik VAT zwolniony.
Od dnia 1 stycznia 2007 roku przedsiębiorcy zobowiązani są do posługiwania się w obrocie gospodarczym wyłącznie NIP-em, a w obrocie wewnątrzunijnym NIP PL. Także identyfikacja przedsiębiorców w urzędowych rejestrach odbywać się będzie za pośrednictwem NIP, a numery REGON i KRS egzystować będą tylko w ramach poszczególnych rejestrów. Wyhamowana więc została wreszcie, choć nieco sztucznie, mania naszej administracji do wielokrotnego onumerowywania przedsiębiorców, a także osób fizycznych.
Rejestracja firmy – i co dalej?
Siedząc w domu (ZERO OKIENKA) lub korzystając z jednego okienka (bo CEIDG-1 składałeś na papierze) załatwiłeś więc rejestrację swojej działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej, otrzymałeś NIP lub zaktualizowałeś swoje dane, otrzymałeś REGON, zgłosiłeś się do ZUS jako płatnik składek i okazuje się, że to wcale nie koniec. Poniżej podaję Ci w punktach kolejne sprawy, które musisz załatwić przed lub w pierwszych dniach działalności:
● firmowa pieczątka. Przepisy nie wymagają już jej posiadanie, nie mniej jest ona niezwykle pomocna w działalności. W większości kontaktów gospodarczych i urzędowych to pieczątka zapewnia Ci Twoje pierwsze uwiarygodnienie. Na pieczątce nie musi już być PESELU, REGONU, wystarczy nazwa firmy zgodna ze zgłoszeniem, adres i NIP. Mogą być też dane teleadresowe;
● firmowe konto bankowe – a może wystarczy Ci konto prywatne? Zobacz dwie strony dalej;
● w przypadku spółki cywilnej — zgłoszenie do urzędu skarbowego właściwego dla Twojego miejsca zamieszkania wyboru formy opodatkowania Twojej części dochodu osiąganego w spółce. Jeżeli podatek dochodowy będziesz opłacać jako ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, kartę podatkową lub na zasadach ogólnych, ale wg stawki liniowej 19%, zgłoszenia tego dokonujesz przed wykonaniem w spółce pierwszej czynności opodatkowanej. Zgłoszenie jest niepotrzebne jeżeli wybierzesz zasady ogólne – wg skali podatkowej (czytaj dalej – „Podatek dochodowy-wybór metody opodatkowania”);
● jeżeli Twoja spółka nie może lub nie chce korzystać ze zwolnienia z podatku VAT, rejestrujecie się w urzędzie skarbowym jako podatnik VAT na druku VAT-R. Zgłoszenia dokonujecie przed wykonaniem pierwszej czynności opodatkowanej lub później, przed początkiem miesiąca (lub kwartału), od którego chcecie, by Wasza spółka została podatnikiem czynnym VAT (czytaj dalej – „Podatek od towarów i usług VAT”).
Przedsiębiorcy indywidualni dokonują tej rejestracji wypełniając jedynie rubrykę VAT-R we wniosku CEIDG-1;
● składając CEIDG-1 zgłosiłeś do ZUS lub KRUS tylko siebie jako płatnika składek. Teraz musisz zgłosić do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego zarówno siebie, jak i pracowników. Siebie i osoby współpracujące zgłaszasz w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia działalności. Pracowników zgłaszasz w ciągu 7 dni od ich zatrudnienia. Zgłoszenia te są bezpłatne. Ubezpieczenia społeczne opisane są skrótowo niżej, a szczegółowo w rozdziale VII części B;
● zgłoszenia firmy do Państwowej Inspekcji Pracy – już nie obowiązuje, patrz niżej;
● zgłoszenia firmy do miejscowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej – już nie obowiązuje, patrz niżej;
● koncesje, licencje i zezwolenia omówione są dalej, w rozdziale o ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.
Ubezpieczenia społeczne
W ciągu 7 dni od daty rozpoczęcia działalności masz obowiązek dokonać zgłoszenia siebie i osób współpracujących do ubezpieczenia społecznego i zdrowotnego do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Dokonujesz tego na druku ZUS ZUA.
Jeżeli jesteś już ubezpieczony z tytułu zatrudnienia na etacie i Twoje wynagrodzenie z tego tytułu jest wyższe od krajowego wynagrodzenia minimalnego, nie masz obowiązku ponownego zgłaszania się do ubezpieczeń społecznych. Zgłaszasz się wtedy tylko do ubezpieczenia zdrowotnego. Dotyczy to także osób współpracujących. Jeżeli myślisz o wysokości swojej przyszłej emerytury, możesz się w opisanej sytuacji zgłosić dodatkowo do dobrowolnych ubezpieczeń społecznych.
Ubezpieczenie społeczne składa się z ubezpieczenia emerytalnego (19,52% od podstawy), rentowego (8%), wypadkowego (od 0,9% do 3,6%) i chorobowego (2,45%). Dla przedsiębiorcy i osoby współpracującej trzy pierwsze są obowiązkowe, a ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne. Obowiązkowy jest także Fundusz Pracy (2,45%).
Ubezpieczenie zdrowotne (9%) jest obowiązkowe i wielokrotne. Obowiązuje odrębnie z każdego tytułu do ubezpieczeń. Jeżeli np. prócz działalności jednoosobowej jesteś wspólnikiem dwóch spółek cywilnych i jednej jawnej to płacisz czterokrotność składki zdrowotnej. Do ubezpieczenia zdrowotnego zgłaszasz się na druku ZUS ZZA. Na szczęście prawie cała (7,75/9) składka zdrowotna odliczana jest od podatku dochodowego, o ile oczywiście będziesz miał od czego odliczyć.
Osoby startujące w biznesie mogą przez 24 miesiące opłacać składkę ubezpieczeń społecznych na preferencyjnych warunkach. Liczona jest ona wtedy tylko od 30% płacy minimalnej. Składka ubezpieczenia społecznego wynosi wtedy niecałe 144 zł. Te preferencje nie obejmują składki zdrowotnej, która naliczana jest zawsze w pełnej wysokości.
Jeżeli zatrudniasz pracowników, w ciągu 7 dni od dnia ich zatrudnienia zgłaszasz ich do ZUS na druku ZUS ZUA. Siebie jako płatnika ich składek zgłosiłeś już w CEIDG-1. Jeżeli jednak jesteś spółką, musisz najpierw wraz ze wspólnikami zgłosić spółkę jako płatnika składek za pracowników. Robisz to na druku ZUS ZPA.
W przypadku pracowników dochodzi jeszcze składka na Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (0,10%).
CEIDG umożliwia precyzyjne określanie okresu zawieszenia działalności gospodarczej, także w dniach. Oznacza to że w miesiącu liczącym 31 dni można będzie zawiesić działalność na 30 dni. Ułatwia to zachowanie ciągłości okresów składkowych w ZUS.
Ubezpieczenia omówione są szczegółowo w rozdziale VII, w części B.
Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna i Państwowa Inspekcja Pracy
Od 1 stycznia 2013 roku nie masz już obowiązku zgłaszać firmy do Państwowej Inspekcji Pracy i Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej. Po wykreśleniu z kodeksu pracy art. 209 jednostki te pobierać będą podstawowe wiadomości o Twojej firmie z rejestrów REGON i ZUS. GUS ma natomiast z urzędu, co kwartał, nieodpłatnie dostarczać do PIP i PIS zgromadzonych w rejestrze informacji o podmiotach, które zadeklarowały zatrudnienie pracowników.
W przypadku san-epidu dostarczasz ewentualnie (ale tylko na żądanie) plan architektoniczny lokalu/budynku ze szczegółowym jego opisem (powierzchnia, wysokość pomieszczeń, liczba otwieranych okien, przyłącze wodno-kanalizacyjne), inwentaryzacją urządzeń technologicznych i opisem technologii, ewentualnie informację o środkach i procedurach zastosowanych przez Ciebie celem spełnienia przepisów bhp.
Twoja wiedza w zakresie bhp jest często bardzo skąpa, dlatego mandaty sypały się gęsto. Państwowa Inspekcja Pracy przygotowała program dla małych firm, głównie dla budowlanych, w których jest najwięcej zaniedbań z zakresu bhp. W PIP otrzymać możesz krótką instrukcję omawiającą zasady przygotowania stanowisk pracy.
Wg słów szefa Państwowej Inspekcji Pracy:
– „PIP stopniowo odchodzi od szczegółowych kontroli na rzecz problemowych. Inspektorzy oceniać będą przygotowanie pracodawcy do samokontroli, w ramach systemu zarządzania firmą odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów prawa pracy i bhp na wszystkich etapach procesu pracy.
W dalszym ciągu obowiązuje zasada, że jeśli inspektor nie ujawni rażących naruszeń praw pracowniczych, pierwsza kontrola u danego pracodawcy będzie mieć charakter rozpoznawczo-doradczy.
Od pewnego czasu inspekcja PIP stosuje krótkotrwałe kontrole, skoncentrowane na nieprawidłowościach stwarzających bezpośrednie zagrożenia dla życia lub zdrowia i – zależnie od potrzeb – powtarzane u tego samego pracodawcy w następnych dniach lub tygodniach, aż do likwidacji zagrożeń. Tego typu działania kontrolne podejmie przede wszystkim w budownictwie i transporcie.
Działania kontrolne w zakresie legalności zatrudnienia są ukierunkowane przede wszystkim na sfery, gdzie praktyki nielegalnego zatrudnienia występują najczęściej, zwłaszcza na dziedziny gospodarki, w których okresowo następuje wzrost zatrudnienia (np. budownictwo, usługi hotelarskie i gastronomiczne, rolnictwo, handel) oraz na regiony objęte znacznym bezrobociem. Przy doborze zakładów do kontroli inspektorzy pracy kierują się informacjami o natężeniu występowania pracy „na czarno” na danym terenie, pochodzącymi od organizacji i instytucji samorządowych oraz partnerów społecznych.”
* * *
Chciałbym Ci jeszcze zwrócić uwagę, że zgłoszenie firmy do ewidencji działalności gospodarczej lub jej wpisanie do rejestru sądowego, nie jest równoznaczne z wyrażeniem absolutnej zgody na Twoją działalność. Wszelkie przedsięwzięcia gospodarcze muszą być zgodne z wszystkimi obowiązującymi w Polsce przepisami budowlanymi, przeciwpożarowymi, sanitarnymi, bhp i branżowymi.
Wysokość pomieszczeń, szerokość przejść, sposób dostawy towarów, odpowiednie pomieszczenia technologiczne, socjalne, odpowiednie instalacje, badanie wody, klasa odporności ogniowej ścian, stropów i drzwi, drożność kominów i wentylacja, odległości od zabudowy sąsiadów – wszystko są to wymogi, które mogą Cię obowiązywać w zależności od prowadzonej branży i projektowanej wielkości usług lub produkcji. Jeżeli nie chcesz się narazić na przykrość zamknięcia firmy w środku najbliższego sezonu, zaproś na inspekcję przed jej uruchomieniem inspektora budowlanego, strażaka, kominiarza, ochrony środowiska, czy kogo tam potrzeba dla Twojej branży. Oni i tak Cię kiedyś odwiedzą, ale wtedy będziesz już przygotowany i unikniesz niepotrzebnych stresów.
Kogo zaprosić, podpowie Ci Twoje branżowe stowarzyszenie gospodarcze. Wiele informacji uzyskasz też w jednym ze 130 ośrodków Krajowego Systemu Usług (patrz „Małe i średnie przedsiębiorstwa”), których głównym zadaniem jest wspomaganie początkujących przedsiębiorców.
No i oczywiście musisz oznaczyć firmę (także każdy jej oddział) stosownym szyldem, na którym zwięźle określisz przedmiot działalności, podasz nazwę oraz nazwisko, a w spółce nazwiska współwłaścicieli (w cywilnej wszystkich, w osobowych handlowych co najmniej jednego).
Zawieszanie działalności gospodarczej
Przedsiębiorcy mają prawo do zawieszenia prowadzonej działalności gospodarczej5 na okres od 30 dni do 24 miesięcy. W przypadku zawieszenia działalności tylko na luty, oznacza to zawieszenie na 28 lub 29 dni. Prawo do zawieszenia działalności mają zarówno osoby fizyczne, jak i spółki cywilne, osobowe handlowe, spółdzielnie, fundacje, ale wyłącznie te, które nie zatrudniają pracowników6. W głównej mierze z prawa tego korzystać będą przede wszystkim osoby fizyczne prowadzące firmy jednoosobowe i wspólnicy spółek cywilnych. Ci ostatni oczywiście pod warunkiem, że identyczny wniosek o zawieszenie złożą wszyscy wspólnicy. Wnioski o wpis informacji do CEIDG o zawieszeniu działalności gospodarczej, a także wnioski o wpis informacji o wznowieniu tej działalności składane są na tym samym druku zintegrowanego wniosku CEIDG-1 i nie podlegają opłacie.
Zawieszenie działalności biegnie od dnia złożenia odpowiedniego wniosku (elektronicznie do CEIDG lub na piśmie do dowolnego urzędu gminy), albo od dnia określonego w tym wniosku (jeżeli jest to data późniejsza). We wniosku należy obowiązkowo podać przewidywany termin odwieszenia działalności, choć służy on wyłącznie celom statystycznym. Może on być określony w dniach, miesiącach lub w miesiącach i dniach. We wniosku przedsiębiorca wypełnia oświadczenie o niezatrudnianiu pracowników. CEIDG ma obowiązek zawiadamiać o zawieszeniu także GUS, ZUS i urząd skarbowy. Okres zawieszenia działalności trwa do dnia złożenia kolejnego wniosku CEIDG-1 o wpis informacji o wznowieniu działalności gospodarczej, lub do późniejszego dnia określonego w tym drugim wniosku.
Funkcjonowanie CEIDG umożliwia precyzyjne określanie okresu zawieszenia działalności gospodarczej, także w dniach. Oznacza to że w miesiącu liczącym 31 dni można będzie zawiesić działalność na 30 dni, co ułatwi zachowanie ciągłości okresów składkowych w ZUS.
Przedsiębiorca w każdej chwili może przerwać okres zawieszenia i wznowić działalność składając kolejny CEIDG-1. Może to zrobić także przed upływem 30 dni. W takiej sytuacji nie nastąpią żadne skutki prawne (podatkowe, ubezpieczeniowe) wynikające z faktu zawieszenia. Oznacza to, że przy faktycznej przerwie krótszej od 30 dni, w obowiązujących terminach składasz deklaracje, płacisz składki i zaliczki na podatek, tak jakbyś w ogóle nie składał wniosku o zawieszenie działalności.
Wniosek o zawieszenie działalności może złożyć w imieniu przedsiębiorcy pełnomocnik, ale żeby uniknąć jakichkolwiek zastrzeżeń ze strony urzędu lub KRS, lepiej by uprawnienie do złożenia takiego wniosku wynikało z treści udzielonego wcześniej pełnomocnictwa.
W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca nie może prowadzić bieżącej działalności gospodarczej (także najmu), może jednak prowadzić działania służące do zachowania i zabezpieczenia swojej firmy. Ma także prawo otrzymywać przychody oraz przyjmować i regulować należności, ale wyłącznie wynikające z działalności sprzed zawieszenia, zbywać własne środki trwałe i wyposażenie, uczestniczyć w postępowaniach sądowych, administracyjnych i podatkowych związanych z działalnością prowadzoną przed zawieszeniem oraz wykonywać wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa. W trakcie zawieszenia działalności mogą się ukazywać reklamy firmy i może działać internetowa strona firmowa, ale tylko jako informacja, bez czynnej funkcji zbierania zamówień.
UWAGA! W okresie zawieszenia działalności masz prawo do zatrudnienia się na umowę o pracę lub inną podobną, a także do wykonywania działań wynikających z zawartych wcześniej lub nawet w okresie zawieszenia umów zlecenia i o dzieło. Ale nie mogą to być działania wynikające z zakresu Twojej działalności gospodarczej.
Jeżeli wniosek o wznowienie działalności nie zostanie złożony przez przedsiębiorcę w ciągu 24 miesięcy od zawieszenia, organ rejestrowy w ciągu 30 dni wzywa do podjęcia stosownych działań przed przedsiębiorcę. Po tym okresie następuje wykreślenie przedsiębiorcy z ewidencji. Organ ewidencyjny w ciągu 7 dni zawiadamia o wykreśleniu ZUS, GUS i urząd skarbowy.
UWAGA! W okresie zawieszenia działalności gospodarczej zawieszeniu podlega także amortyzacja tych składników majątkowych, które nie są używane na skutek zawieszenia. Oczywiście nie zawiesza się amortyzacji składników, które muszą nadal działać, np. kotłów centralnego ogrzewania. Już teraz wiadomo, że wiele kontrowersji budzić będzie kontynuowanie amortyzacji pojazdów w okresie zawieszenia działalności, które będą używane np. przy wykonywaniu czynności związanych z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów.
Jeżeli masz pracowników, których musiałbyś zwolnić przed zawieszeniem firmy, wiedz, że nie możesz zwolnić pracownika, który przebywa na urlopie bezpłatnym lub wychowawczym. Prawo do zwolnienia takich pracowników mają tylko pracodawcy zatrudniający co najmniej 20 pracowników. Oznacza to, że mając w ewidencji pracownika na takim urlopie nie możesz zawiesić działalności.
Osoby zatrudnione przez Ciebie na umowę zlecenia i o dzieło nie są pracownikami w rozumieniu przepisów kodeksu pracy. Trwająca umowa zlecenia lub o dzieło nie uniemożliwia zawieszenia Twojej działalności, ale ZUS nie wyrejestruje Cię jako płatnika składek.
Z uwagi na pewne ograniczenia, szczególnie związane z zatrudnionymi pracownikami, czasem warto rozważyć likwidację firmy zamiast zawieszenia działalności, tym bardziej, że wcale nie jest to dużo bardziej kłopotliwe.
Działalność regulowana – W przypadku wykreślenia z rejestru działalności regulowanej (np. z powodu przekroczenia 24 miesięcznego okresu zawieszenia działalności), ponowna rejestracja w tym samym zakresie działalności możliwa jest dopiero po upływie trzech lat od daty wydania decyzji wykreślającej z rejestru. Trzy lata kwarantanny dotyczy także przedsiębiorcy, który prowadził działalność regulowaną bez wpisu do rejestru działalności regulowanej.
Ryczałt i podatek dochodowy w okresie zawieszenia działalności. W okresie tym podatnicy zwolnieni są z obowiązku opłacania zaliczek na podatek dochodowy (lub ryczałtu ewidencjonowanego). W przypadku wspólników spółek handlowych osobowych (w ryczałcie dotyczy to wyłącznie spółek jawnych) warunkiem zwolnienia z obowiązku wpłacania zaliczek jest powiadomienie przez każdego wspólnika własnego urzędu skarbowego o zawieszeniu działalności spółki, w ciągu 7 dni od dnia zawieszenia. Po zakończeniu zawieszenia podatnik wznawia wpłacanie zaliczek na ogólnych zasadach (bez żadnych dodatkowych informacji dla urzędu skarbowego), wpłacając pierwszą zaliczkę do dnia 20 miesiąca następującego po miesiącu (po kwartale), w którym zakończyło się zawieszenie. Przy jej obliczaniu uwzględnia wszystkie dochody (przychody) jakie pojawiły się w firmie w okresie zawieszenia, z tytułu działalności w okresie sprzed zawieszenia.
Ryczałtowcy, w przypadku zawieszenia działalności na przełomie roku, opłacają ryczałt za okres od dnia zawieszenia do końca roku do dnia 31 stycznia roku następnego. Ryczałt za pozostały okres zawieszenia opłacają wg zasady omówionej w poprzednim akapicie. Podobnie należy postąpić, jeżeli w okresie dłuższego zawieszenia wystąpią dwie końcówki roku.
Karta podatkowa w okresie zawieszenia działalności. W takim przypadku ze stawki karty odlicza się po 1/30 stawki miesięcznej za każdy dzień zawieszenia działalności.
Podatek VAT w okresie zawieszenia działalności. W okresie tym podatnik nie składa deklaracji vatowskich. Nie obowiązuje go także przepis o remanencie vatowskim po 10 miesiącach nieprowadzenia działalności. Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji vatowskich nie dotyczy okresów, w których zawieszenie działalności obejmowało tylko części okresu (część miesiąca lub kwartału), podatnik był zobowiązany do rozliczenia podatku z tytułu wykonania czynności opodatkowanej lub zobowiązany był dokonać korekty podatku naliczonego. Zwolnienie z obowiązku składania deklaracji w okresie zawieszenia działalności nie dotyczy także podatników zarejestrowanych jako podatnicy VAT UE, dokonujących wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów oraz dokonujących importu usług lub nabywających towary (w zakresie których są podatnikami). Taksówkarze w okresie zawieszenia działalności składają deklarację uproszczoną.
Ubezpieczenia społeczne w okresie zawieszenia działalności. Obowiązek ubezpieczeń społecznych ustaje w okresie od dnia, w którym rozpoczyna się zawieszenie działalności do dnia poprzedzającego dzień wznowienia działalności. Przedsiębiorca nie musi w okresie zawieszenia opłacać składek ubezpieczenia społecznego. Nie składa także deklaracji zusowskich. Składki emerytalną i rentową może za okres zawieszenia wpłacać dobrowolnie, nie ma natomiast takiej możliwości w stosunku do składki chorobowej i wypadkowej. Oznacza to, że w przypadku choroby lub wypadku w okresie zawieszenia działalności nie ma on prawa do otrzymywania zasiłku chorobowego i odszkodowania wypadkowego. Natomiast rezygnacja z opłacania w tym okresie dobrowolnych składek emerytalnej i rentowej będzie miała negatywny wpływ na wysokość jego przyszłej emerytury lub renty.
Ubezpieczenie zdrowotne. W okresie zawieszenia działalności przedsiębiorca zwolniony jest z obowiązku opłacania składki zdrowotnej. Oczywiście z zachowaniem zasady niepodzielności składki zdrowotnej, czyli obowiązku zapłaty pełnej składki za miesiąc, w trakcie którego zawiesił działalność i miesiąc, w trakcie którego wznowił wykonywanie tej działalności. Ubezpieczenie zdrowotne kończy się po upływie 30 dni od dnia zawieszenia działalności i przedsiębiorca nie może dalej korzystać z dobrodziejstw bezpłatnej służby zdrowia w okresie wszystkich pełnych miesięcy zawieszenia. Ma jednak możliwość dobrowolnego opłacania składki zdrowotnej. Dlatego planując zawiesić działalność na miesiąc zawieś ją na 30 dni lub krócej. Możesz także odwiesić zawieszenie przed upływem 30 dni.
Ubezpieczenia po zawieszeniu i wznowieniu działalności. ZUS, na podstawie wniosku o zawieszeniu przekazanym mu przez CDIDG, sam wyrejestrowuje przedsiębiorcę jako płatnika składek7, a następnie wyrejestrowuje z ubezpieczeń społecznego i zdrowotnego przedsiębiorcę, osoby współpracujące i członków ich rodzin będących na utrzymaniu przedsiębiorcy. Po wznowieniu działalności ZUS, na podstawie informacji z CEIDG rejestruje ponownie przedsiębiorcę jako płatnika składek i rejestruje go ponownie do ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, w konfiguracji takiej samej jak przed zawieszeniem działalności.
Ponowne zgłoszenie do ubezpieczeń osób współpracujących i członków rodzin przedsiębiorca musi przeprowadzić sam.
W przypadku spółek osobowych handlowych spółka składając w KRS wniosek o zawieszenie działalności składa jednocześnie wniosek ZUS ZWPA o wyrejestrowaniu spółki-płatnika składek. Jednocześnie wspólnicy tych spółek sami muszą wyrejestrować się jako płatnicy własnych składek. Wnioski te wspólnicy składają albo w KRS razem z wnioskiem „zawieszającym działalność”, albo bezpośrednio w ZUS.
Przed wznowieniem działalności spółka składa wniosek „odwieszający” do KRS wraz z ZUS ZPA (zgłoszenie spółki-płatnika). Wnioski te KRS przekazuje do ZUS. Jednocześnie wspólnicy zgłaszają siebie jako płatnika własnych składek ubezpieczeń społecznych i zdrowotnego, lub tylko zdrowotnego. Te wnioski wspólnicy mogą przekazać do ZUS osobiście lub za pośrednictwem KRS. Zgłoszenie siebie i rodziny do ponownego ubezpieczenia wspólnicy dokonują już osobiście, bezpośrednio w ZUS-ie.
Szczegółowo omówione jest to w rozdziale VII.5 w części B.
W tym momencie, jeśli posiadasz już numer identyfikacji podatkowej NIP, możesz zamówić pieczęć firmową i założyć
firmowe konto bankowe.
Przedsiębiorcy zobowiązani są do dokonywania większości rozliczeń firmowych i podatkowych w formie bezgotówkowej, co nie oznacza, że każdy musi posiadać firmowe konto bankowe. Czasem wystarczy konto prywatne, a czasem konto w ogóle nie będzie potrzebne.
Firmowe konto bankowe bezdyskusyjnie musisz posiadać wtedy gdy:
● dokonujesz rozliczeń bezgotówkowych z innymi przedsiębiorcami,
● dokonujesz (z kimkolwiek) rozliczenia o wartości powyżej 15 000 euro, niezależnie od wysokości wpłat cząstkowych,
● zatrudniasz pracowników i rozliczasz ich podatki i składki (jesteś płatnikiem),
● jesteś vatowcem, to znaczy że otrzymujesz zwroty i dokonujesz wpłaty podatku VAT.
W pozostałych przypadkach, jeżeli mówimy o rozliczeniach bezgotówkowych, dotyczy to z reguły Twoich osobistych zobowiązań wobec fiskusa i ZUS. Do ich opłacenia wystarczy Ci Twoje konto osobiste. Omówmy to zresztą na przykładach.
Mikroprzedsiębiorcy8, niezależnie od sposobu opodatkowania, mogą opłacać własne podatki gotówką w kasie urzędu lub przekazem pocztowym (art. 61 ust. 1b Ordynacji podatkowej). Rozliczenia z ZUS mogą być przez nich dokonywane przelewem, przekazem bankowym lub pocztowym (art. 47 ust. 4e ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Pozostali przedsiębiorcy9 zobowiązani są do bezgotówkowych wpłat podatków, niezależnie od ich wysokości. Może to być przelew bankowy lub pocztowy na konto urzędu skarbowego.
Obecnie10 możliwe jest także dokonywanie płatności gotówkowych w biurach usług płatniczych, a płatności w formach bezgotówkowych – w instytucjach płatniczych.
Wprawdzie Twój rachunek osobisty nie może być używany do żadnych rozliczeń firmowych i banki surowo tego przestrzegają, ale Twój podatek dochodowy, zarówno ryczałtowy, jak i rozliczany wg zasad ogólnych, jest Twoim osobistym, a nie firmowym zobowiązaniem wobec fiskusa. Jeżeli regulujesz go przelewem, nie tylko możesz, ale powinieneś to robić wyłącznie z rachunku osobistego, a nie firmowego, choć czasem będziesz musiał pokonać opór pracownika banku.
W spółkach cywilnych i osobowych handlowych podatek dochodowy i składki ubezpieczeniowe również są indywidualnym zobowiązaniem wspólników wobec fiskusa lub ZUS i także powinny być płacony przez każdego z nich z własnego konta osobistego.
Wspólnicy spółek cywilnych dokonując rejestracji swojej działalności na druku CEIDG-1 wskazują siebie jako płatników swoich osobistych składek ubezpieczenia społecznego. Każdy z nich powinien regulować te składki ze swojego konta osobistego i odliczać je od przypadającego na niego dochodu lub przychodu. Spółka może zaliczyć do kosztów tylko składki na Fundusz Pracy, jeżeli to spółka będzie je płaciła, oraz składki zatrudnionych w spółce pracowników.
W firmie jednoosobowej, jako płatnika składek zawsze wskazujesz siebie. Składki swoje i osób współpracujących możesz rozliczyć na dwa sposoby. Możesz odjąć je od dochodu (ryczałtowcy od przychodu) przed opodatkowaniem i opłacić przelewem z konta osobistego. Możesz je także zaliczyć do kosztów, razem ze składkami pracowniczymi, ale wtedy przelewu dokonujesz z konta firmowego, bo wtedy jest to koszt firmy. Patrz też rozdz. VII 4 – „Zgłaszanie do ubezpieczenia”.
Inaczej jest ze składką na Fundusz Pracy (i FGŚP). Jest ona zawsze kosztem uzyskania przychodu i nie może być odliczana od dochodu lub przychodu przed opodatkowaniem. To znaczy, że ryczałtowcy nie mają żadnej możliwości jej odliczenia.
Wszystko to oznacza, że najczęściej będziesz zobowiązany do posiadania rachunku w banku lub kasie oszczędnościowo-kredytowej SKOK, choć nie zawsze musi to być konto firmowe.
O założeniu kont bankowych, ale tylko tych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, powiadamiasz US i ZUS za pośrednictwem wniosku CEIDG-1 przesłanym do CEIDG elektronicznie lub papierowo złożonym w wybranej gminie (rejestrując działalność gospodarczą lub jako zmianę wpisu do ewidencji). We wniosku podajesz nazwę banku, numer rachunku i kto jest jego posiadaczem. Konto może być współwłasne ze wspólnikiem lub wspólnikami. Jeżeli masz otwartych kilka rachunków firmowych w jednym lub w kilku bankach, określasz, który z nich jest przeznaczony do zwrotów podatku VAT i podatków od wynagrodzeń. O zmianach powiadamiasz w terminie do 14 dni. Za nie powiadomienie wymienionych instytucji o posiadanych kontach grozi Ci grzywna od 20 zł do 3000 zł.
Na druku CEIDG, w części RB możesz także powiadomić o swoim koncie prywatnym, jeżeli spodziewasz się zwrotów własnego podatku dochodowego, lub podatku osoby współpracującej.
Musisz bezwzględnie przeczytać regulamin Twojego banku (dostajesz go wraz z umową), szczególnie punkt o terminie realizacji Twojego przelewu. Zależy to od ilości tzw. sesji wychodzących z banku do Krajowej Izby Rozliczeniowej (do systemu ELIXIR). W zależności od banku są to dwie, albo trzy sesje dziennie. Ostatnia sesja może się odbywać w niektórych bankach już od godziny 12 do 18. Jeżeli Twój przelew złożysz do banku po ostatniej sesji, jego realizacja nastąpi dopiero następnego dnia. Są też takie, (np. Bank Pocztowy – konto GIRO SKŁADKA), które zawsze realizują złożone polecenie przelewu następnego dnia. Większość przedsiębiorców wpłaca podatek i składki w ostatniej chwili. Jeżeli bank obciąży Twoje konto dopiero następnego dnia, to jest to wpłata po terminie. W przypadku podatku grożą Ci najwyżej odsetki za zwłokę (od zaległości do wysokości 6,60 zł odsetki będą pominięte), ale w przypadku składek ZUS jest to sprawa niezwykle poważna. O tym jak groźne jest choćby jednodniowe opóźnienie w zapłacie składki chorobowej za osobę prowadzącą działalność lub osobę z nią współpracującą przekonasz się po przeczytaniu rozdziału „Pułapki na przedsiębiorców”.
Najbezpieczniej jest składać polecenia przelewu (szczególnie ze składkami ubezpieczenia społecznego) dzień, a najlepiej dwa dni przed terminem ich płatności.
Większość banków wymaga posiadania firmowej pieczęci, dlatego osobom nie posiadającym jeszcze NIP-u i spółkom zalecam poczekać z zakładaniem konta do chwili uzyskania NIP-u. W przeciwnym razie dwukrotnie zamawiać będą pieczęcie, najpierw bez NIP-u, potem z NIP-em.
Zdecydowanie zalecam Ci wybór banku, który prowadzi internetową obsługę konta. Znakomicie oszczędzi to Twój czas i bardzo obniży koszty obsługi rachunku. Przelew internetowy kosztuje najczęściej od 0 do 0,50 zł, a przelew internetowy podatkowy i składkowy w wielu bankach jest bezpłatny. SKOK-i z reguły oferują wyższe oprocentowanie lokat i niższe kredytów. Opłaty za otwarcie rachunku wynoszą od 0 do 30 zł, podobnie wynoszą opłaty miesięczne za jego prowadzenie.
Oferowane w ostatnich latach przez banki „pakiety dla przedsiębiorców” były niewypałami. Uruchomienie takiego pakietu trwało często wiele tygodni, a ilość i kwoty zabezpieczeń jakie żądał banki mógł Cię wyprowadzić z równowagi. Przedsiębiorcy generalnie zlekceważyli takie oferty, dlatego większość banków złagodziło swoje wymagania. Niektóre oferują już na starcie spory debet w rachunku, ubezpieczając go, oczywiście na Twój koszt. Pamiętaj jednak, że pieniądze z karty kredytowej lub konta debetowego, zarówno firmowego jak i prywatnego to najczęściej jest bardzo drogi kredyt i powinieneś z niego korzystać tylko w okresach nieoprocentowanych (najczęściej 50 – 60 dni).
W przypadku firm jednoosobowych nie ma żadnych przeciwwskazań do zasilenia konta firmowego z konta osobistego lub bezpośrednio z kieszeni, ani pobierania przez właściciela z konta firmowego dowolnych kwot. W przypadku spółek cywilnych może być podobnie, ale wszystko zależy od tego, czy sprawa ta jest uregulowana w umowie spółki i umowie z Twoim bankiem.
Rozliczenia bezgotówkowe
stają się powoli standardem w stosunkach gospodarczych, a to powoduje konieczność otwarcia firmowego rachunku bankowego.
Zgodnie z art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wszystkie operacje związane z wykonywaną działalnością gospodarczą, gdy stroną transakcji jest inny przedsiębiorca, także zagraniczny, o wartości wynikającej z jednej umowy powyżej 15 000 euro, niezależnie od liczby i wysokości wynikających z niej płatności, muszą być realizowane bezgotówkowo, to znaczy w formie polecenia przelewu, polecenia zapłaty lub czeku rozrachunkowego.
Dla obliczenia wartości tej kwoty w złotówkach stosujesz kurs średni euro w NBP z ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym dokonałeś tych operacji finansowych. Przeliczenie to jest więc związane nie z datą wystawienia faktury ale z terminem faktycznej zapłaty.
Obowiązek obrotu bezgotówkowego, niezależnie od wartości, nie dotyczy zamiany towaru na towar, towaru na usługę lub usługi na towar, wzajemnych potrąceń zobowiązań i należności oraz innych transakcji o podobnym charakterze. Obowiązek ten nie dotyczy także transakcji konsumenckich, to znaczy jeżeli jedna ze stron transakcji nie jest przedsiębiorcą. Także obrót nieprofesjonalny (np. zapłata za mieszkanie na rynku wtórnym) nie wymaga rozliczeń bezgotówkowych.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej znacznie podwyższyła wysokość transakcji, które mogą być realizowane pomiędzy przedsiębiorcami bez pośrednictwa banku. Limit 15 000 euro odpowiada podobnemu limitowi obowiązującemu w innych krajach Wspólnoty.
Odpowiada on także limitowi, powyżej którego banki, a od 2010 roku także biura rachunkowe i osoby działające w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, zobowiązane są do zgłaszania wszystkich takich transakcji do generalnego inspektora informacji finansowej. W przypadku transakcji podejrzanych obowiązek ich zgłaszania jest niezależny od ich wartości. Czynności te wykonywane są w ramach obowiązku przeciwdziałania w „praniu brudnych pieniędzy” i finansowaniu terroryzmu.
Prawdopodobnie w wyniku przeoczenia ani ustawa o swobodzie działalności gospodarczej, ani żadna inna nie przewidują sankcji za dokonywanie pomiędzy przedsiębiorcami operacji gotówkowych w kwotach wyższych niż 15 000 euro. Jedynie ustawa vatowska w art. 87 ust. 6 pkt 1 uzależnia szybszy zwrot podatku naliczonego od warunku zapłaty faktury z uwzględnieniem obowiązku obrotu bezgotówkowego.
Pełnomocnictwo
Dla ułatwienia sobie działalności lub gdy nie czujesz się zbyt pewnie w kontaktach z urzędem masz prawo do ustanowienia swojego pełnomocnika. Może nim być każda osoba fizyczna mająca pełną zdolność do czynności prawnych, choć do niektórych czynności, np. występowania przed sądem w sprawach podatkowych, musi to być adwokat, radca prawny lub doradca podatkowy. Pełnomocnikiem nie może być osoba prawna, np. kancelaria adwokacka, ale może nim być każdy z jej wspólników lub pracowników.
Możesz ustanowić kilku pełnomocników. Pełnomocnictwo, którym będzie się legitymować każdy z nich, powinno określać dokładnie jego zakres. Pełnomocnictwo ogólne upoważnia do tzw. zwykłego zarządu, czyli bieżącego prowadzenia przedsiębiorstwa, ale np. bez prawa do zaciągania kredytów czy sprzedaży nieruchomości. Pełnomocnictwo rodzajowe może przekraczać czynności zwykłego zarządu i udzielane jest najczęściej do określonego rodzaju czynności prawnych, np. sprzedaży wyrobów, sprzedaży środków trwałych. Pełnomocnictwo szczególne ustanawiasz dla konkretnej i istotnej czynności, np. udziału w przetargach, zbycia przedsiębiorstwa. Pełnomocnictwo procesowe potrzebne Ci będzie do zastępstwa w postępowaniu sądowym oraz przed organami administracji rządowej i samorządowej. Możesz je udzielić do prowadzenia konkretnej sprawy lub do wybranych czynności. W treści pełnomocnictwa możesz ustanowić jego niewygasalność, co oznacza że pełnomocnik będzie reprezentować także Twoich spadkobierców.
Ordynacja podatkowa w art. 80a jednoznacznie stwierdza, że wszystkie deklaracje podatkowe może podpisywać Twój pełnomocnik upoważniony przez Ciebie do tych czynności.
Do doręczeń korespondencji od organów skarbowych możesz wskazać pełnomocnika lub zastrzec to dla siebie. Jeżeli opuszczasz Polskę na więcej niż dwa miesiące ustanowienie pełnomocnika do doręczeń jest obowiązkowe.
Nie jest wymagane notarialne poświadczanie pełnomocnictwa. Powiadomienie o upoważnieniu, a także o jego odwołaniu składałeś dotychczas na piśmie w każdym urzędzie skarbowym, w którym pełnomocnik wykonywał za Ciebie czynności prawne. W przypadku upoważnienia do podpisywania deklaracji składałeś je najpóźniej wraz z pierwszą taką deklaracją.
Od 1 stycznia 2012 roku funkcjonuje Centralny Rejestr Pełnomocników. Od tej daty masz prawo do ujawnienia swoich pełnomocników w rejestrze CEIDG, poprzez wpisanie ich na druku CEIDG-1. Jest to jednak tylko informacja, że taki pełnomocnik jest. On sam musi dysponować na piśmie posiadanym pełnomocnictwem.
Ustalając zastępstwo na czas kontroli w firmie, zawiadamiasz niezwłocznie swój urząd skarbowy (wójta, burmistrza), a jeśli do dnia kontroli tego nie zrobiłeś, powiadamiasz o tym kontrolującego.
Spółki osobowe i spółki prawa handlowego rejestrowane w KRS mogą ustanawiać prokurę, czyli upoważnić osobę fizyczną do prowadzenia spraw sądowych i pozasądowych związanych z działalnością firmy. W pierwszym etapie uchwałą zarządu (w spółkach handlowych) lub uchwałą wszystkich wspólników (w spółkach osobowych) następuje ustanowienie prokury. W drugim etapie co najmniej jeden wspólnik upoważniony w spółce osobowej do prowadzenia spraw spółki lub co najmniej dwóch członków zarządu w spółce handlowej (lub inaczej, jeśli umowa spółki przewiduje inny tryb) udzielają na piśmie prokury wybranej osobie fizycznej. Oczywiście obydwie te czynności mogą być podjęte jednocześnie. Wpis prokury do KRS-u następuje na podstawie dostarczonego przez spółkę dowodu udzielenia prokury.
Rezydencja podatkowa
Nieograniczony obowiązek podatkowy, to znaczy podleganie obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (także za granicą), dotyczy osób fizycznych mających miejsce zamieszkania na terytorium RP. Są to osoby, które posiadają na terytorium RP centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) albo przebywają w kraju dłużej niż 183 dni w roku podatkowym. Ewentualne przychody zagraniczne uwzględniane są wtedy w rozliczeniu rocznym, zgodnie z umową o unikaniu podwójnego opodatkowania z danym krajem.
Oznacza to, że osoby, które mają w kraju dom, mieszkanie, najbliższą rodzinę, firmę lub przebywają tu ponad 183 dni w roku (nawet nie mając tu domu, rodziny), zawsze rozliczają się w kraju od całości swoich dochodów.
Polacy, którzy wyjechali do pracy za granicą, jeżeli fiskus stwierdzi, że ich centrum życiowe nadal jest w Polsce (bo w kraju została żona z dzieckiem), muszą rozliczyć się w kraju z całości swoich dochodów, nawet jeżeli w trakcie roku nie przebywali w Polsce ani jednego dnia. Dla złagodzenia niekorzystnych skutków wynikających z umów o unikaniu podwójnego opodatkowania mają oni prawo do uwzględnienia w rozliczeniu rocznym diet, w wysokości 30% diet w podróżach służbowych obowiązujących dla danego kraju, za cały okres zatrudnienia za granicą.
W terminie do 20 dnia następnego miesiąca po powrocie do kraju podatnik powinien złożyć deklarację PIT-53 o wysokości uzyskanego za granicą dochodu. Jednocześnie wpłaca zaliczkę na podatek w wysokości 18% dochodu, po odliczeniu kosztów uzyskania przychodu i składek ubezpieczenia społecznego (jeśli nie odliczył ich za granicą i ma prawo do ich odliczenia w kraju) oraz z odliczeniem podatku zapłaconego za granicą.
Ostateczne rozliczenie nastąpi w deklaracji rocznej. Uwzględnienie w rozliczeniu podatków i składek zapłaconych za granicą możliwe jest pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna przebywa, pracuje i opłaca podatki i składki ubezpieczenia społecznego.
Ograniczony obowiązek podatkowy, to znaczy podleganie obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium RP dotyczy osób fizycznych, które nie maja na terytorium RP stałego miejsca zamieszkania. Dotyczy to głównie osób zagranicznych zatrudnionych (uzyskujących przychody) na terenie RP. Niestety, osoby te, jeżeli będą przebywać w Polsce ponad 183 dni w roku, będą podlegać w Polsce nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, także od dochodów uzyskiwanych za granicą.
Wielu obywateli polskich, którzy wyjechali do pracy za granicą z całą rodziną twierdzi, że nie mają oni już ośrodka interesów życiowych w Polsce. Przyjeżdżają wprawdzie do kraju, ale przebywają tu łącznie mniej niż 183 dni w roku. Żeby obronić zagraniczne zarobki przed polskim fiskusem, muszą przedstawić organom skarbowym zaświadczenie o rezydencji zagranicznej, wydane przez zagraniczny organ podatkowy z kraju, w którym mają obecnie miejsce zamieszkania. Posiadane przez nich w kraju dom, mieszkanie, by nie utrudniać uzyskania prawa do podlegania ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu, powinny zostać np. wydzierżawione.
Podatek dochodowy – wybór formy opodatkowania
Jeżeli uporałeś się już z rejestracją firmy, czas dokonać wyboru formy opodatkowania Twoich tak wyczekiwanych dochodów.
Dochód uzyskiwany z działalności gospodarczej osób fizycznych i spółek osobowych, zarówno cywilnych jak i osobowych handlowych, jest zawsze dochodem osobistym podatnika (PIT), który rozliczasz osobiście i opodatkowujesz wg jednej z omówionych niżej metod.
Dochód spółek kapitałowych (z o.o. i akcyjnych) jest natomiast dochodem spółki i opodatkowany jest wg jednolitej stawki 19% (CIT). Z osiągniętego dochodu spółka ma prawo wypłacić wspólnikom (lub akcjonariuszom) dywidendę, która opodatkowana będzie u nich także wg stawki 19%. W konsekwencji zysk wypłacony wspólnikom opodatkowany będzie łącznie stawką 34,4%. Oznacza to, że wybór formy organizacyjnej Twojej działalności np. jako spółki jawnej jest znacznie korzystniejszy podatkowo niż jako spółki z o.o.
Wszystkie limity przesądzające o konieczności wyboru formy opodatkowania dochodu lub rodzaju prowadzonej księgowości (o czym dalej), określane są w euro i od kilku lat pozostają niezmienione. Za sprawą umacniającej się złotówki limity te na lata 2005–2009 w przeliczeniu na polską walutę ulegały corocznemu obniżaniu. Na rok 2010 doczekaliśmy się ich spektakularnego wzrostu o ok. 25% (I etap kryzysu i spadek wartości złotego), w roku 2011 spadku o ok. 5%, a w 2012 ponownego wzrostu o prawie 12% w stosunku do roku ubiegłego (II etap kryzysu). Dalej jest już nieco spokojniej.
Pamiętaj! – wielkość limitów określonych w euro, które obowiązywać będą w roku następnym, odwołuje się do obrotów lub przychodów roku bieżącego. Znając stosowny kurs euro możesz sam obliczyć wielkość przyszłorocznych limitów już w październiku bieżącego roku. Prasa (Rzeczpospolita, Dziennik Gazeta Prawna, Gazeta Podatkowa) podaje te limity w pierwszych dniach października.
„Rok podatkowy”, o którym dalej będzie mowa, w małym biznesie pokrywa się zawsze z rokiem kalendarzowym. Tylko firmy prowadzące pełną księgowość na podstawie ustawy o rachunkowości mogą ustanowić dla swoich rozliczeń rok podatkowy nie pokrywający się z kalendarzowym.
Rozpoczynając działalność jednoosobowo lub jako wspólnik spółki cywilnej lub innej osobowej, w zakresie podatku dochodowego opodatkowany będziesz z mocy ustawy11 na tzw. zasadach ogólnych, z opodatkowaniem dochodu wg skali podatkowej progresywnej, która począwszy od roku 2009 ma już tylko dwie stawki – 18% i 32%. Oznacza to, że dla celów księgowych prowadzić będziesz podatkową księgę przychodów i rozchodów, a w większej firmie obowiązkowo lub na własne życzenie także w mniejszej firmie – księgi rachunkowe.
Nie jest to jednak obligatoryjne. W ramach zasad ogólnych, zamiast opodatkowania wg skali podatkowej, możesz wybrać opodatkowanie liniowe, wg stałej stawki 19%. Możesz też wybrać zupełnie inną formę opodatkowania: – znacznie prostsze opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych lub najprostsze opodatkowanie kartą podatkową (niektóre rodzaje działalności, głównie usługowej), pod warunkiem, że Twoja działalność nie jest wyłączona z tych form opodatkowania.
Wypełniając druk wniosku o rejestrację działalności CEIDG-1, wybierasz metodę opodatkowania działalności już w tym wniosku. Wyboru dokonujesz w rubryce 18. Jeżeli z jakiegoś powodu nie wypełniłeś tej rubryki i wniosek został przyjęty, oznacza to że odpowiadają Ci zasady ogólne, ze skalą podatkową i podatkową księgą przychodów i rozchodów.
Jeżeli działalność kontynuujesz (prowadziłeś ją już w roku ubiegłym), wniosek o wyborze innej formy opodatkowania w następnym roku składasz do 20 stycznia tego roku bezpośrednio do swojego urzędu skarbowego. Brak powiadomienia w styczniu kolejnego roku oznacza kontynuację dotychczasowej formy opodatkowania. Zmiana formy opodatkowania możliwa jest (z niewielkimi wyjątkami omówionymi dalej) wyłącznie od początku kolejnego roku.
UWAGA – Gdański urząd skarbowy jest zdania, że jeżeli wybierasz inny rodzaj opodatkowania niż zasady ogólne, np. ryczałt, niezależnie od tego, że wpisałeś to w CEIDG-1 musisz zgłosić to odrębnym pismem (wzór nr 1) do naczelnika swojego us. Sprawa tak zbulwersowała posłów z gospodarczej komisji sejmowej, że komisja wystąpiła do MF o interwencję lub wydanie interpretacji ogólnej.
Powtórzmy to jeszcze raz, bo jest to sprawa niezwykle ważna:
● Prowadząc działalność gospodarczą masz do wyboru trzy formy opodatkowania: zasady ogólne, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych i kartę podatkową.
● W ramach zasad ogólnych masz do wyboru dwie metody opodatkowania: wg progresywnej skali podatkowej 18–32% z kwotą wolną od podatku lub podatek liniowy wg stawki 19%, bez kwoty wolnej od podatku;
● Jeśli rozpoczynasz działalność, dokonujesz wyboru przyjętych zasad opodatkowania poprzez wypełnienie odpowiedniego okienka w rubryce nr 18 CEIDG-1;
● W rubryce 19 CEIDG-1 wybierasz formę wpłaty zaliczki na podatek dochodowy: miesięczną, kwartalną lub systemem uproszczonym (zaliczki po 1/12 ubiegłorocznego podatku);
● Jeśli od kolejnego roku chcesz zmienić formę lub metodę opodatkowania, także wtedy gdy chcesz wrócić do opodatkowania wg skali podatkowej, odpowiednie oświadczenie musisz złożyć do 20 stycznia następnego roku. Składasz je jako aktualizację wpisu do CEIDG, na formularzu CEIDG-1, elektronicznie do gminy lub CEIDG albo papierowo w urzędzie gminy;
● Jeśli na przełomie kolejnych lat nie zmieniasz formy lub metody opodatkowania, nie potrzebujesz składać żadnych oświadczeń.
1. ZASADY OGÓLNE
Podstawową formą opodatkowania dochodu osób fizycznych uzyskanego z działalności gospodarczej są tzw. zasady ogólne, określone w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jeżeli działalność rozpoczynasz w bieżącym roku, lub jeśli ubiegłoroczny przychód netto, bez VAT (u nievatowca – pełny przychód, bo VAT nie występuje) Twojej firmy jednoosobowej lub spółki osobowej, ze sprzedaży towarów, produktów i usług oraz operacji finansowych nie przekroczył równowartości 1 200 000 euro12, albo, jeśli nie wybierzesz innej formy opodatkowania, jesteś zobowiązany prowadzić księgowość w formie podatkowej księgi przychodów i rozchodów.
Podatek dochodowy od dochodów własnych płacisz tam, gdzie mieszkasz. Zazwyczaj będzie to podstawowe miejsce Twojego zamieszkania, choć masz prawo określić inne, dodatkowe miejsce zamieszkania, jeżeli Twoim zamiarem jest stały pobyt w tej miejscowości. Dotyczy to także wspólników spółek osobowych. Do tego samego urzędu odprowadzać będziesz też podatek dochodowy od wynagrodzeń swoich pracowników. W spółce to spółka odprowadza podatek od wynagrodzeń do urzędu właściwego dla swojej siedziby.
Twoim dochodem jest uzyskany przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania. W spółce przychód i koszt jego uzyskania dzielony jest pomiędzy wspólników wg udziałów w zyskach określonych w umowie spółki, a jeśli w umowie nie ma takiego zapisu – w równych częściach. Vatowcy do obliczenia dochodu uwzględniają przychód netto (bez VAT), zwolnieni z VAT-u uwzględniają pełny przychód, bo u nich VAT nie występuje. Jeżeli w danym roku koszty przekroczą uzyskany przychód, poniesiesz stratę, którą będziesz mógł odliczać od dochodu w dowolnie wybranych latach w ciągu pięciu kolejnych lat po wystąpieniu straty, ale w wysokości nie większej niż 50% wysokości straty w każdym z wybranych lat.
Uzyskany dochód opodatkowujesz wg jednej z dwóch poniższych metod:
● Metoda podatku progresywnego– wg skali podatkowej. Jeżeli rozpoczynając działalność gospodarczą wybrałeś w CEIDG-1) zasady ogólne, albo w terminie do 20 stycznia kolejnego roku podatkowego złożysz do us oświadczenia o zmianie dotychczasowej formy opodatkowania na zasady ogólne, oznacza to że wybrałeś opodatkowanie dochodu wg skali podatkowej, stawkami 18 i 32% (art. 27 ust. 1 updof), z kwotą wolną od podatku