Wisława Szymborska

Wyniki wyszukiwania, prezentowane na stronie, dopasowane są do kryteriów wyszukiwania podanych przez użytkownika. Staramy się wyróżniać produkty, które mogą szczególnie zainteresować naszych użytkowników, używając w tym celu oznaczenia Bestseller lub Nowość. Pozycje na liście wyników wyszukiwania mogą być również sortowane - parametr sortowania ma pierwszeństwo nad pozostałymi wynikami.

Zmarła w 2012 r. polska poetka, tłumaczka i eseistka. Laureatka Nagrody Nobla w dziedzinie literatury (1996). Uważana za najwybitniejszą polską poetkę po II wojnie światowej. Powszechnie podziwiana za mistrzowskie wyczucie i użycie języka. Poprzez swoje wiersze, Wisława Szymborska przekazywała niejednoznaczność i zagmatwanie świata, zmykając je w maksymalnie prostej, choć wyrafinowanej, formie poetyckiej. Za swoją twórczość i zasługi dla kultury wielokrotnie nagradzana i odznaczana, w jej dorobku znajduje się m.in. Nagrodą Herdera i Goethego oraz Order Orła Białego.

Maria Wisława Anna Szymborska-Włodek urodziła się w 1923 r. na Prowencie (obecnie część Kórnika), części folwarku Zamoyskich, jako młodsza córka Wincentego i Anny Marii Szymborskich. Jej ojciec był zarządcą zakopiańskich dóbr hrabiego Zamoyskiego, politykiem o prawicowych sympatiach, a swojego czasu, wiceprezydentem Rzeczypospolitej Zakopiańskiej. Do Kórnika trafił wraz z rodziną wysłany przez hrabiego z zadaniem uporządkowania spraw finansowych tamtejszego majątku. W 1924 r. Szymborscy przenieśli się do Torunia, a 5 lat później osiedli w Krakowie. Tutaj Wisława rozpoczęła swoją edukację; najpierw w Szkole Powszechnej im. Józefy Joteyko, a następnie w Gimnazjum Sióstr Urszulanek. Ze względu na wybuch wojny, swoją edukację przyszła poetka kontynuować musiał na tajnych kompletach. W 1943 r. znalazła zatrudnienie jako urzędniczka na kolei, zabezpieczając się w ten sposób przed wywózką na roboty przymusowe do Rzeszy. Pierwsze opowiadania i wiersze Wisława Szymborska zaczęła pisać mniej więcej w tym właśnie czasie. Po wojnie zaczęła brać udział w literackim życiu Krakowa, była członkinią grupy literackiej Inaczej. W 1946 r. rozpoczęła studia polonistyczne na UJ, ale wkrótce zmieniła zdanie i przeniosła się na psychologię. Ze względu na trudną sytuację materialną zmuszona była przerwać naukę i nigdy nie uzyskała dyplomu. W 1948 r. została żoną poety Adama Włodka, z którym rozwiodła się, pozostając jednak w przyjacielskich stosunkach. Od 1967 r. aż do jego śmierci w 1990 r. poetka była w związku, choć niesformalizowanym, z Kornelem Filipowiczem.

Pierwsze wiersze Wisławy Szymborskiej

Pierwszym opublikowanym utworem Szymborskiej był zamieszczony w 1945 r. na łamach Walki, dodatku do Dziennika Polskiego, wiersz Świat umieliśmy na wyrywki. W 1952 r. nakładem czytelnika ukazał się z kolei pierwszy tomik jej poezji zatytułowany Dlatego żyjemy. Wtedy też poetka została członkinią Związku Literatów Polskich. Swoje pierwsze, pochodzące z początku lat 50-tych, wiersze Wisława Szymborska pisała najczęściej zarówno w poetyce, jak i tematyce, promowanej przez władze komunistyczne. Strofy wielu jej ówczesnych utworów wychwalały Partię, socjalizm oraz jego bohaterów tj. Lenin czy Stalin. Tą niezbyt chlubną kartą swojego życiorysu poetka się w późniejszym okresie nie chwaliła, ale też nigdy się jej nie wypierała. Aż do 1966 r. należała do PZPR, choć dystansowała się wobec systemu. W 1975 r. podpisała protestacyjny List 59, przeciwko wprowadzeniu do konstytucji zapisu o kierowniczej roli PZPR i wiecznym sojuszu z ZSRR, a trzy lata później jej podpis znalazł się na deklaracji założycielskiej Towarzystwa Kursów Naukowych. Od 19531966 r. poetka kierowała działem poezji tygodnika Życie Literackie. Z kolei w latach późniejszych, 1967–1981, na jego łamach publikowała Wisława Szymborska Lektury nadobowiązkowe, swoje pisane aż do 2002 r. felietony.

Wołanie do Yeti Wisławy Szymborskiej – czas przełomu

W 1957 r. wydała Wisława Szymborska Wołanie do Yeti, swój trzeci tomik który okazał się w dużym stopniu przełomem w jej twórczości. Zrezygnowała w nim z tematyki i poetyki zaangażowanej ideologicznie na rzecz uniwersalnej poezji pełnej refleksyjnego dystansu wyrażonego oszczędnymi, lecz bezbłędnymi środkami. To właśnie od tego tomiku zaczyna się rodzaj twórczości, który przyniósł jej sławę i międzynarodowe uznanie; intelektualna poezja oparta na poincie i grach znaczeń. Jeden z najbardziej znanych wierszy Szymborskiej, Nic dwa razy, pochodzi właśnie z tego tomu.

Późniejsze wiesze Wisławy Szymborskiej

Zwięzłość formy poetyckiej będzie charakterystyczna dla całej twórczości poetki, która nie lubiła pustych ozdobników i jak ognia bała się patosu, widząc w nim prostą drogę do śmieszności. We wszystkich kolejnych tomach jej wierszy, od Soli (1962) do pośmiertnie wydanego Wystarczy, trudno znaleźć, choć jeden utwór ocierający się o patetyczne tony. Prostota była zresztą chyba najbliższa usposobieniu poetki nieznoszącej wszelkiej celebry i zadęcia, a Nagrodę Nobla nazywającą, ze względu na konieczność uczestnictwa w wielu oficjalnych uroczystościach, katastrofą sztokholmską.

Ważną cechą jej poezji był również delikatny, wręcz dyskretny, humor, choć ma w swoim dorobku Szymborska wiersze, które już z racji gatunku, cechują się mocniejszym dowcipem, jak chociażby limeryki. Te żartobliwe utwory noblistki zostały zebrane w 2003 r. w tomie Rymowanki dla dużych dzieci.