Nie znaleziono wyników
Rosyjski prozaik, dramaturg i filozof. Niekwestionowany klasyk światowej literatury. Jeden z najwybitniejszych twórców XIX w. realizmu europejskiego. Twórca doktryny etyczno-społecznej zwanej tołstoizmem. Jego spuścizna literacka i duchowa odcisnęła trwałe piętno nie tylko na rosyjskiej, ale i światowej kulturze. Jego zapatrywania etyczne, koncepcja nieprzeciwstawiania się złu przemocą i idea samodoskonalenia moralnego jednostki nie pozostały bez wpływu na tradycję myśli europejskiej, szczególnie filozofii moralnej. Znalazły też swoje odbicie w poglądach wielu wybitnych postaci, m.in. Martina Luter Kinga czy Mahatmy Gandhiego. Ze względu na nieprawomyślność religijnych i etycznych, bliskich anarchizmowi chrześcijańskiemu, tez głoszonych przez pisarza został on w 1901r. przez Świątobliwy Synod Rządzący Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego oficjalnie ekskomunikowany. Dzięki filmowanym niezliczoną ilość razy dziełom takim jak Wojna i pokój czy Anna Karenina Lew Tołstoj funkcjonuje również jako ikona kultury popularnej.
Hrabia Lew Tołstoj urodził się w 1828 r. w Jasnej Polanie, rodzinnym majątku rodu Tołstojów, gdzie mieszkał przez większość swojego życia i gdzie powstało większość jego dzieł. Tołstoj należał do starej rosyjskiej arystokracji; był potomkiem dwóch wielce poważanych i zamożnych rodów: Tołstojów i Wołkońskich. Był 4. z pięciorga dzieci hrabiego Mikołaja Ilicza Tołstoja i księżny Marii Wołkońskiej. Dość wcześnie stracił oboje rodziców i razem z rodzeństwem był wychowywany przez krewnych ojca. W tym czasie odbierał typową dla swojej klasy społecznej edukację domową, zapewnianą mu przez uważnie dobieranych guwernerów. W 1844 r. Lew Tołstoj wyjechał na studia do Kazania. Na tamtejszym uniwersytecie rozpoczął studia orientalistyczne i prawnicze. Wtedy też powstał zalążek jego koncepcji filozoficzno-społecznych. Po trzech latach jednak porzucił uczelnię i wrócił do Jasnej Polany, gdzie zaczął wcielać w życie swoją koncepcje samokształcenia i doskonalenia. W rodzinnym majątku studiował prawo, muzykę, uczył się języków. Założył nawet szkołę dla dzieci swoich poddanych. Mimo wszystko, nie zrezygnował całkowicie ze stylu życia przynależnego arystokracji; część czasu spędzał w obu stolicach Imperium, oddając się przyjemnościom życia, w tym także hazardowi. Na początku lat 50-tych XIX w. wstąpił do wojska. Odbył służbę na Kaukazie, walczył również w wojnie krymskiej.
Wtedy też opublikował Lew Tołstoj Dzieciństwo i Lata chłopięce, pierwsze części swojej autobiograficznej trylogii oraz Opowiadania sewastopolskie. Tuż po wojnie ukazała się zamykająca trylogię Młodość, a w 1859 r. pierwsza powieść pisarza, Szczęście rodzinne. Pod koniec lat 50-tych i na początku 60-tych Tołstoj odbył dwie podróże po Europie, podczas których poznał wiele wybitnych umysłów tamtych czasów, m.in. filozofa Bertholda Auerbacha. Po powrocie do Jasnej Polany zapałem zabrał się za pracę oświatową i reformy w swoich dobrach. Dla dopiero co uwolnionych z pańszczyzny chłopów założył 13 szkół, zatrudniał nauczycieli (sam również uczył) oraz wydawał podręczniki i materiały pedagogiczne. W 1862 r. poślubił z Zofię Bers (z którą doczekał się 13 dzieci) i osiadłszy w Złotej Polanie poświecił się literaturze i gospodarstwu.
Najbardziej znane dzieła Tołstoja, Wojna i pokój oraz Anna Karenina, powstały w ciągu pierwszych kilkunastu lat jego małżeństwa. Do pracy nad epicką, monumentalną opowieścią z czasów napoleońskich zatytułowaną Wojna i pokój Lew Tołstoj zasiadł w 1863 r. Ukończenie tej wielkiej narracji, nazywanej często rosyjską epopeją narodową, zajęło mu blisko 6 lat. Mimo upływu czasu, Wojna i pokój Tołstoja wciąż należy do bardzo chętnie czytanych książek, bowiem poza wspaniale nakreśloną panoramą historyczną ma ona do zaoferowania czytelnikom również ciekawą historię miłosną.
Swoje kolejne arcydzieło pt. Anna Karenina, Lew Tołstoj zaczął tworzyć w 1973 r. W historii tragicznej miłości szczerej i namiętnej Anny oraz płochego hrabiego Wrońskiego widoczne są już pierwsze zapowiedzi przełomu światopoglądowo-religijnego, którego pisarz doświadczył na początku lat 80-tych. Jednak bez względu na zamierzenia autora, dla milionów czytelników, od blisko 150 lat Anna Karenina pozostaje przede wszystkim romansem wszechczasów, jedną z najpiękniejszych literackich opowieści o niszczącej sile miłości.
Zgodnie z opinią samego pisarza na początku lat 80-tych doświadczył on przełomu religijnego. Zaowocował on radykalizacją poglądów filozoficznych, polityczno-społecznych oraz religijnych, które wykrystalizowały się w postaci doktryny zwanej tołstoizmem. W pracach powstałych po przełomie pisarz prezentował swoje, uznawane za antypaństwowe i bluźniercze, poglądy, co szybko skończyło się zakazem publikacji. W wydanej w 1899 r. powieści Zmartwychwstanie Lew Tołstoj chyba najpełniej wyłożył swoje idee dotyczące sensu życia, moralnego odkupienia i ustroju społecznego.
Radykalność jego filozofii, którą z biegiem lat Tołstoj z coraz większą bezwzględnością starał się wcielić w życie, doprowadziła do konfliktu pisarza z rodziną. Rozgoryczony pisarz jesienią 1910 r. potajemnie wyjechał z Jasnej Polany, chcąc uciec od bliskich. Zmarł na zapalenie płuc niedługo po rozpoczęciu swojej ostatniej podróży na małej stacji kolejowej Astapowo.