Mobilny świat dla Pań ebook

Wstęp

Historię technologii tworzyły kobiety. Pierwsze programy komputerowe pisała Ada Lovelace, Hedy Lamarr opracowała system, dzięki któremu działają współczesne sieci komórkowe. Grace Hopper stworzyła podstawy dla dzisiejszych języków programowania, a pierwszy komputer domowy zbudowała Mary Allen Wilkes.

Dziś wszyscy korzystamy z tych technologii i Ty, dzięki lekturze książki „Mobilny świat dla Pań. Krótki kurs informatyki dla każdej z nas”, także poczujesz się panią swojego komputera, smartfona, tabletu…

Książka jest podzielona na dwie części. W pierwszej poznasz lepiej sprzęt. W Twojej torebce jest smartfon, tablet lub laptop – opowiem, z czego się składa, i podpowiem, jak może Ci jeszcze lepiej służyć. Znajdziesz mnóstwo ciekawostek, którymi będziesz mogła błysnąć w rozmowie, oraz porady, jak dbać o komputer i skąd brać przydatne programy. Dowiesz się, jak wycisnąć więcej funkcji z przeglądarki oraz na ile sposobów możesz korzystać z internetu w smartfonie. Nauczysz się sama diagnozować problemy i radzić sobie z nimi.

W drugiej części pospacerujemy po internecie. Znajdziesz tu podpowiedzi, jak dbać o swój wizerunek w sieci, gdzie przechowywać swoje pliki, żeby zawsze mieć do nich dostęp. Przedstawię serwisy internetowe, z których warto korzystać. Porozmawiamy też o tym, gdzie wypada wyjąć telefon, a gdzie możesz spokojnie go wyłączyć.

Informatyka i wszechobecna sieć mogą być przyjazne. Zapraszam do wspólnego zwiedzania.

Kaja Mikoszewska

Dziękuję mojej redaktorce i wszystkim przyjaciołom, dzięki którym życie w świecie pełnym technologii jest pełne wspaniałych przygód

W książce znajdują się kody QR (ang. Quick Response Code), nazywane też „kurkodami”. Są w nich zakodowane adresy stron internetowych. Oczywiście nic nie stoi na przeszkodzie, abyś przepisała podany adres do przeglądarki, ale możesz też skorzystać z ułatwienia. Weź swój podłączony do internetu smartfon, uruchom na nim appkę do skanowania, na przykład:

Android:

Barcode Scanner

iPhone/iPad:

QR Code Reader and Scanner

Windows

Phone: Microsoft Tag App

Zeskanowanie poniższego kodu spowoduje wyświetlenie na ekranie Twojego telefonu adresu strony serii „Poradniki na obcasach”. Będziesz miała możliwość otwarcia jej w przeglądarce.

Uwaga! Nie skanuj wszystkich kurkodów, które wpadną Ci w oko w mieście. Mogą być w nich zakodowane także adresy niebezpiecznych stron zawierających szkodliwe oprogramowanie. Oficjalne plakaty znanych firm są zwykle niegroźne, ale jeśli kurkod wygląda na naklejony dodatkowo albo adres strony wzbudza Twoje podejrzenia, nie otwieraj jej w przeglądarce.

Zapewniamy, że wszystkie kurkody w tej książce są bezpieczne :-)

Dlaczego smartfon jest sprytny?

Smartfony zostały tak nazwane, ponieważ oferują dużo więcej niż tradycyjne telefony (ang. smart – mądry, bystry, szykowny). Oprócz wykonywania połączeń telefonicznych i wysyłania SMS-ów mogą przechowywać Twoje notatki i przypominać o zbliżających się wydarzeniach z Twoich kalendarzy. Na smartfonie możesz przejrzeć pocztę, przeczytać książkę i obejrzeć film, a także zagrać w grę. Sprawdzisz na nim, jak dojechać komunikacją miejską w nieznane miejsce. Tak naprawdę masz przy sobie malutki, lekki, przenośny komputer.

Smartfony składają się z urządzenia właściwego, pełnego elektroniki, oraz zainstalowanego na nim systemu operacyjnego i oprogramowania. Obsługuje się je, dotykając ekranu. W ten sposób można wpisywać tekst na wirtualnej klawiaturze i przeglądać zdjęcia. Programy prezentują się na ekranie smartfonów jako ikonki, które uruchamiają się po dotknięciu.

Ekran jest interfejsem, czyli częścią urządzenia odpowiedzialną za interakcję między użytkownikiem a sprzętem. Interfejs działa w obie strony – Ty go dotykasz, on Tobie wyświetla.

Posiadacze zwykłych telefonów często nie zmieniają ich na smartfony z obawy przed wirtualną klawiaturą. W ten sposób domyślnie wprowadza się tekst na ekranach dotykowych – litery i znaki dotykasz po kolei palcem na wyświetlonej klawiaturze. Możesz także wprowadzać tekst, po prostu go dyktując – to jedna z wbudowanych w smartfon opcji. System uczy się coraz lepiej rozpoznawać Twój głos i poznaje nowe słowa, a jeśli wpisze coś źle, zawsze możesz to poprawić ręcznie przed wysłaniem SMS-a czy zatwierdzeniem notatki.

Wygodniejszy interfejs

Na ekranie smartfona widzisz ikonki programów, które uruchamiasz dotknięciem. Jeśli dłużej przytrzymasz palec na ikonce, możesz ją usunąć z ekranu lub przesunąć w inne miejsce. Usunięcie z ekranu nie powoduje odinstalowania programu – w każdej chwili możesz przywrócić ikonkę. Wystarczy wejść w listę aplikacji i przytrzymać palec na ikonce programu, który chcesz mieć zawsze pod ręką. Na Windows Phonie możesz także w ten sposób zmieniać wielkość ikonki.

Masz więcej niż jeden ekran – przemieszczasz się między nimi, przesuwając palec wzdłuż lub w poprzek wyświetlacza. Na każdym możesz ustawić dowolny zestaw ikonek (mogą nawet się powtarzać). W ten sam sposób łatwo poukładasz na ekranach widżety.

Przeciągając palcem z samej góry ekranu w dół (lub odwrotnie, zależnie od modelu telefonu), wyświetlasz listę przydatnych ustawień systemowych i powiadomień. Czasami inny zestaw wyświetla się, kiedy przesuniesz w ten sposób jednym palcem, a inny, kiedy użyjesz dwóch. Zachęcam do eksperymentowania, a jeśli chcesz dowiedzieć się więcej, mnóstwo filmów z instrukcjami znajdziesz na youtube.com lub na stronie producenta Twojego telefonu.

Parę słów o sprzęcie

Smartfon jako urządzenie ma znacznie bardziej skomplikowaną konstrukcję niż zwykły telefon. Oprócz ekranu dotykowego, baterii, głośnika i mikrofonu najczęściej ma także wbudowane dodatkowe układy elektroniczne, między innymi:

akcelerometr

pozwalający telefonowi na ustalenie prędkości, z jaką się przemieszczasz;

GPS

– system nawigacji satelitarnej, dzięki któremu telefon zna Twoje położenie geograficzne i np. może Cię poprowadzić do celu;

aparat

fotograficzny (lub dwa, po jednym z każdej strony telefonu);

układy umożliwiające łączność

z

internetem;

Bluetooth

– układ odpowiadający za łączność z innymi urządzeniami, np. słuchawkami bezprzewodowymi, drugim telefonem itp.;

żyroskop, dzięki

czemu

aparat może służyć jako poziomica;

kompas! (czyli

zwykły czujnik magnetyczny);

czujnik

odległości (ang.

proximity sensor

), który

m.in. rozpoznaje, czy

przyłożyłaś telefon do policzka i wygasza ekran w czasie rozmowy;

radio.

Teraz dokładniej omówimy najważniejsze dla nas dwa elementy konstrukcji smartfona.

Ekran

Ekran smartfona wygląda jak zwykła szybka, ale jest w nią wbudowana niewidoczna siatka rozpoznająca, gdzie dokładnie przyłożyłyśmy palec. Korzysta z tego, że nasze ciało przewodzi prąd elektryczny, i wyczuwa zaburzenia pola elektrostatycznego. Dlatego nie zareaguje na dotknięcie ostrym rysikiem – tego nie róbmy, by nie zniszczyć wyświetlacza – ale za to pozwala na wykonywanie operacji więcej niż jednym palcem naraz (np. przybliżanie fragmentu zdjęcia za pomocą rozsunięcia palców).

Wielkość ekranu podaje się jako przekątną w calach (zwykle jest to od 3 do 6 cali). Producenci smartfonów ścigają się pod względem rozdzielczości – im większa, tym lepiej wszystko wygląda, litery i grafika są wyraźniejsze oraz więcej mieści się na ekranie.

Bateria

Pojemność baterii podaje się w miliamperogodzinach (mAh). Im większa pojemność, tym rzadziej trzeba podłączać telefon do ładowarki. Zużycie baterii zależy oczywiście od sposobu używania telefonu, więc, niestety, nie podam Ci przelicznika z mAh na roboczogodziny, ale najlepiej, żeby smartfon miał baterię o pojemności wyższej niż 1400 mAh. Warto pamiętać, że im nowszy model telefonu, tym jego konstrukcja jest bardziej oszczędna – wewnętrzne układy zużywają mniej baterii.

Producenci podają czasem, na ile godzin rozmów telefonicznych wystarcza ich bateria – możesz kierować się tym kryterium przy zakupie.

Obecnie w smartfonach instalowane są baterie litowo-jonowe. Jak każda bateria, ta też ma pewne wymagania – nie należy wystawiać jej na wysokie temperatury, mrozić i najlepiej nie dopuszczać do całkowitego rozładowania – od tego się psuje. Zwykle nie przestaje działać w ogóle, ale potem „trzyma” dużo krócej. W rozdziale 7 dowiesz się, jak przedłużyć życie baterii.

W niektórych modelach smartfonów baterię można wymienić na nową, jeśli stara zaczyna się psuć, czyli na przykład za szybko się rozładowuje. Nie musisz wymieniać baterii na taki sam model – nowa może mieć większą pojemność i być większa (wymaga wtedy wymiany tylnej klapki telefonu).

Nie kupuj baterii w nieautoryzowanych sklepach ani na bazarach. Wybieraj oryginalne baterie – podróbki są najczęściej cięższe i słabsze od oryginałów, ale przede wszystkim krócej żyją. Lepiej rzadziej inwestować w porządną baterię.

Pamiętaj, żeby nie wyrzucać starej baterii do śmieci. Trzeba ją oddać do recyklingu.

System operacyjny – inteligencja smartfona

System operacyjny to silnik naszego telefonu. Odpowiada za jego funkcje, obsługuje działanie układów elektronicznych i pozwala na uruchamianie aplikacji. Każdy system operacyjny ma swoją specyfikę.

system

opinie użytkowników

logo

producent systemu

producenci aparatów

iOS

„Dość drogi, elegancki, wygodny”.

„Działa zawsze tak samo, wiadomo, czego się spodziewać, jest w zasadzie bezawaryjny”.

Apple

Apple (iPhone)

Android

„Najpopularniejszy na świecie system na smartfony”.

„Uniwersalny, można go dostosowywać do swoich potrzeb na mnóstwo sposobów”.

Google

Samsung, Sony, HTC, Motorola, LG i inne

Windows Phone

„Sprawia najmniej problemów początkującym, których poprzednim telefonem była stara Nokia”.

Microsoft

Nokia, LG, HTC, Samsung, Acer, Dell, Huawei

Oprócz trzech głównych graczy na rynku systemów smartfonowych istnieje BlackBerry, producent smartfonów biznesowych. Aparaty najczęściej mają wbudowaną fizyczną klawiaturę, popularne są w zasadzie tylko w Kanadzie oraz w środowisku biznesowym. „Jeżynki” używa też prezydent USA Barack Obama.

System Android (w odróżnieniu od dwóch pozostałych) jest otwarty, co oznacza, że można napisać na niego nie tylko dodatkowe oprogramowanie, ale także własną wersję systemu operacyjnego. Najpopularniejszą alternatywną wersją systemu jest CyanogenMod rozwijany przez społeczność entuzjastów, zawierający wiele dodatkowych funkcji.

Który smartfon dla mnie?

Czy w ogóle go chcę?

Jeśli twardo uważasz, że telefon służy wyłącznie do dzwonienia, to zastanów się, czy na pewno nie przyda Ci się urządzenie, które jest jednocześnie notatnikiem, kalendarzem, aparatem fotograficznym i radiem. A także encyklopedią i poręczną mapą!

Jeśli już się wahasz, czy zmienić dotychczasowy telefon na smartfon, nie obawiaj się. Systemy operacyjne zostały zaprojektowane tak, żeby jak najbardziej ułatwić obsługę – intuicyjnie. Ekrany mają wysoką rozdzielczość, dzięki czemu wszystko wyraźnie na nich widać. Możesz ustawić wielkość liter i jasność wyświetlacza zgodnie z upodobaniami.

Jeśli niepokoi Cię wirtualna klawiatura, możesz nauczyć swój telefon rozpoznawania mowy i po prostu dyktować mu tekst. Trzeba tylko włączyć tę opcję w ustawieniach systemowych klawiatury/języka.

Bateria zwykle wystarcza na cały dzień, a ładując telefon w nocy przy łóżku, można słuchać na nim muzyki lub włączyć program badający jakość naszego snu.

Należy pamiętać, że smartfony, tak jak cała współczesna technologia, szybko się starzeją. Zmieniają się (zwykle na lepsze) systemy operacyjne, programy na nie pisane mają większe wymagania. Nie ma przed tym ucieczki – za kilka lat będzie trzeba zmienić smartfon na nowszy model.

Decyzje, decyzje

System operacyjny możesz wybrać w zależności od tego, jaki masz komputer stacjonarny. Na wszystkie mobilne systemy jest mnóstwo oprogramowania, także specjalistycznego, więc istotną kwestią będzie wygoda przenoszenia danych między urządzeniami (patrz rozdział 12). Jeśli przy biurku najczęściej korzystasz z Maca, najwygodniej będzie Ci z iPhone’em. Jeśli pracujesz na Windowsach, do wyboru masz dowolny telefon z Androidem lub Windows Phone.

Nie od rzeczy jest także podpytać rodzinę i znajomych – jeśli wybierzesz ten sam system, będziecie mogli wymieniać się uwagami i liczyć na wzajemną pomoc w przypadku problemów.

Najlepiej wybrać taki aparat, który wygodnie leży w ręku. W tym celu warto przejść się do większego sklepu i pobawić się eksponatami. Jeśli zamierzasz nosić smartfon w torebce, możesz zdecydować się na cięższy model z większym wyświetlaczem, a jeśli w kieszeni – mniejszy i lżejszy.

Zastanów się także, do czego jeszcze masz ochotę używać telefonu. Jeśli oprócz rozmawiania i wysyłania SMS-ów planujesz robić zdjęcia, dowiedz się, ile megapikseli (Mpx) ma wbudowany aparat fotograficzny oraz – co ważniejsze – jakie są opinie na temat jego optyki. Można szukać aparatu o rozdzielczości od kilkunastu do kilkudziesięciu megapikseli (jak w niektórych telefonach Nokia Lumia), ale na przykład aparat w iPhonie 5S ma tylko 8 Mpx, a fachowcy chwalą jakość zdjęć wspomaganą wbudowanym oprogramowaniem.

Dla zaawansowanych amatorek fotografowania dostępny jest spory wybór obiektywów do smartfonów. Należy zwrócić uwagę na to, czy obiektyw ma własną kartę pamięci i zasilanie, bo inaczej będzie korzystał z baterii i pamięci smartfona. Ponieważ zdjęcia robione za pomocą obiektywu są lepszej jakości, będą one dużo większymi plikami niż zwykłe fotografie i mogą szybko zająć nam cały dysk, a wysokiej jakości urządzenie elektroniczne może bardzo szybko zużyć baterię.

Niektóre obiektywy montuje się na smartfonie, na przykład za pomocą klipsa lub na magnes. Inne są samodzielnymi urządzeniami zewnętrznymi, tzw. aparatami bezkorpusowymi, których wyświetlaczem staje się ekran smartfonu (łączą się bezprzewodowo). Można też kupić przystawkę umożliwiającą przymocowanie do telefonu zwykłych obiektywów fotograficznych.

Może jesteś w ciągłym biegu, a w każdej wolnej chwili sprawdzasz pocztę i zaglądasz do internetu? Albo zamierzasz na smartfonie czytać książki lub słuchać muzyki? Warto zwrócić uwagę na baterię. Problem jest mniejszy, gdy często jeździsz autem – do gniazda na zapalniczkę możesz podłączyć ładowarkę samochodową. Nie będzie ona ładować telefonu równie skutecznie jak ładowarka umieszczona w zwykłym gniazdku, ale wystarczająco przedłuży jego działanie, zanim poziom baterii spadnie do alarmującego poziomu.

Jeśli masz jeszcze trochę miejsca w torebce, możesz sprawić sobie przenośny akumulator (ang. power bank lubpower pack). Są to nieduże pudełka z gniazdami USB, do których przypinasz kablem komórkę lub tablet. Kosztują od kilkudziesięciu do kilkuset złotych. Ładujemy je normalnie z gniazdka, co może trwać kilka godzin (najlepiej zostawić je podłączone na noc). Potem mamy spokój, bo niektóre modele mogą naładować baterię telefonu nawet trzy razy bez potrzeby podłączania do prądu. Im pojemniejszy power bank, tym cięższy. Do smartfona polecam takie o pojemności co najmniej 5000 mAh (miliamperogodzin), do tabletu – ok. 15 000 mAh.

Do tego oczywiście musisz dołożyć kabelek USB. Polecam te z kątową wtyczką, mniej się psują. Dobrze wiedzieć: kable kręcone (jak przy słuchawkach w starych telefonach) nie są bardziej wytrzymałe od prostych, a kable z podświetleniem psują się najszybciej.

Sama zdecyduj, czego Ci trzeba – na pewno jest to do kupienia.

Wielkość ma znaczenie

Tablety wzięły się z kompromisu między smartfonem a netbookiem (por. rozdział 3). Na smartfonie można zrobić mnóstwo rzeczy, ale wykonywanie niektórych czynności na małym ekranie jest po prostu niewygodne. Netbook (a co dopiero laptop) jest wygodniejszy do pracy, ale czasem zwyczajnie za duży i za ciężki. Kiedy klawiatura nie jest niezbędna, ponieważ chcesz jedynie wygodnie czytać e-booki, przeglądać zdjęcia czy sprawdzać pocztę, tablet będzie lekkim, praktycznym rozwiązaniem. Naładowany tablet zwykle pracuje przez kilka godzin, da się na nim w czasie podróży obejrzeć film, można też w coś zagrać.

Najpopularniejsze rodzaje tabletów:

producent systemów

opinie użytkowników

logo

modele

producenci aparatów

Apple (iOS)

„Wyświetlacz Retina kosi konkurencję”.

iPad

Apple

Google (Android)

„Znakomity do życia w internecie i grania”.

Nexus, Galaxy Tab, Galaxy Note, Transformer

Samsung, Asus, Acer, Sony, Motorola, Hyunday, Toshiba i inne

Microsoft (Windows 8, Windows RT)

„Dobry do prezentacji biznesowych”.

Surface, Aspire, Iconia, Transformer, VivoTab, LifeBook, IdeaPad, Vaio

HP, Lenovo, Samsung, Dell, Fujitsu, Nokia, Sony i inne

Amazon i Google (Fire OS Android)

„Elegancki. Stworzony do kupowania rzeczy na Amazonie :) Ale też dużo na nim gram i czytam”.

Kindle Fire

Quanta Computer

Wewnątrz tabletu znajdują się w większości te same elementy, co w smartfonie, urządzenia te różnią się jednak wielkością ekranu i rodzajem baterii. Mają też więcej pamięci wewnętrznej – na tablecie mieści się więcej programów i danych.

Ekran

Wielkość ekranu podaje się w tych samych jednostkach, w których mierzy się rozdzielczość smartfonów i innych urządzeń z wyświetlaczem – jako przekątną w calach. Przyjęło się uznawać, że tam, gdzie kończy się smartfon, zaczyna się tablet, czyli od ok. 7 cali wzwyż.

W 2013 r. rewolucję na rynku tabletów wywołał nowy rodzaj wyświetlacza – Retina. Dzięki niemu ekran może mieć dużo większą rozdzielczość, a obraz jest ostry jak brzytwa.

Retina (po ang. siatkówka oka) to wyświetlacz ciekłokrystaliczny o bardzo dużej gęstości pikseli. W praktyce oznacza to, że z normalnej odległości nie sposób gołym okiem zobaczyć punktów, z których zbudowany jest obraz. Ponadto retinowe wyświetlacze dają bardzo duży kąt widzenia – obraz jest ostry, także gdy patrzy się na niego z boku – oraz znakomity kontrast. Po wejściu tego rozwiązania na rynek producenci sprzętu oszaleli i prześcigają się w produkcji ekranów o wysokiej rozdzielczości – dla tabletów, monitorów i telewizorów.

Bateria

W tabletach najczęściej stosowane są baterie litowo-polimerowe (LiPo lub Li-Poli). Często na opakowaniu tabletu pojemnośc baterii podana jest w miliamperogodzinach z dopiskiem „2 cell”. Oznacza to, że akumulatorek jest dwukrotnie pojemniejszy.