Koniec punku w Helsinkach ebook

Ja­ro­slav Ru­diš

Ko­niec pun­ku w Hel­sin­kach

Prze­ło­ży­ła: Ka­ta­rzy­na Du­dzic

Wro­cław 2013

Für Chri­sti­ne

To już musi być bli­sko. Idę po wą­skiej le­śnej dro­dze. Wów­czas nie było na niej as­fal­tu, tyl­ko żwir, bło­to, a na za­ro­śnię­tym po­bo­czu po­roz­rzu­ca­ne ogrom­ne ocio­sa­ne pnie. Na drze­wach żad­nych ozna­czeń szla­ków tu­ry­stycz­nych. Kto by wte­dy tędy cho­dził.

Za­trzy­mu­ję się na roz­dro­żu. Zie­lo­ny i żół­ty szlak skrę­ca­ją w ciem­ny las, każ­dy w inną stro­nę. Czy tu stał ten krzyż? Czy Je­zus miał uła­ma­ną gło­wę? Czer­wo­ny pro­wa­dzi da­lej po as­fal­cie. To musi być w tym kie­run­ku.

Chce mi się pić. Ale jesz­cze bar­dziej chce mi się pa­lić, rzu­ca­nie nie było naj­lep­szym po­my­słem. Mo­głem to zro­bić kie­dy in­dziej, w ja­kimś in­nym mo­men­cie. Idę da­lej. Las jest przy­gnie­cio­ny ci­szą, tyl­ko gdzieś w od­da­li sły­chać piłę spa­li­no­wą i trak­tor.

Na­gle sły­szę okrop­ny dźwięk. Boję się i wska­ku­ję do rowu. Obok mnie prze­my­ka pię­ciu ro­we­rzy­stów. Szyb­ka gru­pa ar­mii os, któ­ra spa­dła z Mar­sa. Umię­śnio­ne nogi mo­no­ton­nie skra­ca­ją od­cin­ki tra­sy. Ostat­ni ko­larz prze­ry­wa wy­ćwi­czo­ny ruch, prze­sta­je na chwi­lę pe­da­ło­wać i splu­wa na krza­ki ja­gód. Lśnią­ce cia­ła zni­ka­ją w od­da­li po­mię­dzy drze­wa­mi.

Wciąż nie je­stem pe­wien, czy do­brze idę, mi­nę­ło prze­cież ze dwa­dzie­ścia lat. Mam mapę w ple­ca­ku, ale nie chce mi się jej wy­cią­gać. Wte­dy też ją mie­li­śmy, a i tak za­błą­dzi­li­śmy. Cho­wa­li­śmy się w le­sie i w ogó­le nie wy­cho­dzi­li­śmy na dro­gę. Za bar­dzo się ba­li­śmy. Ale te­raz to już nie­waż­ne. Wąż prze­śli­zgnął się po as­fal­cie. Za­skro­niec.

Idę da­lej i słu­cham wia­tru ko­ły­szą­ce­go ko­ro­na­mi drzew, nie­mal sa­mych igla­stych, cza­sem brzo­zy albo osi­ki. Idę da­lej i na­gle za­czy­nam się bać. Wte­dy też się ba­łem, to było cał­kiem zro­zu­mia­łe. Ale dla­cze­go też te­raz, kie­dy to już prze­szłość? Kie­dy nie trze­ba się oba­wiać, że za każ­dym drze­wem może stać żoł­nierz z ka­ra­bi­nem, a w krza­kach kun­del z wy­szcze­rzo­ny­mi kła­mi. Szu­mi mi w uszach. Wiatr wie­je, w koń­cu wy­pro­wa­dza mnie na skraj lasu.

Cie­szę się, że je­stem na dwo­rze. Roz­glą­dam się i my­ślę o ota­cza­ją­cej mnie przy­ro­dzie, o tych wszyst­kich stu­let­nich drze­wach. Pró­bu­ję się uspo­ko­ić my­ślą, że były tu na dłu­go przede mną i będą też po mnie, że te drze­wa są tym, co na­zy­wa się nie­skoń­czo­no­ścią. Przede wszyst­kim ko­niecz­nie mu­szę za­pa­lić. Cho­le­ra. Gdzie jest pacz­ka pierw­szej po­mo­cy?

Na­gle słoń­ce razi mnie w oczy. Pa­trzę na ła­god­ne szczy­ty po­gra­nicz­nych gór. To na pew­no Niem­cy. Ta góra to już musi być Ba­wa­ria – mó­wi­li­śmy so­bie wte­dy.

Idę da­lej i roz­glą­dam się. Wiel­ka let­nia łąka fa­lu­ją­ca na wie­trze jak ta­fla mo­rza. Sto­do­ła, w któ­rej kie­dyś no­co­wa­li­śmy. Tu prze­ży­łem swój pierw­szy raz. Ni­ski płot i dom. Su­ro­wo ocio­sa­na gór­ska cha­ta z ja­skra­wo­czer­wo­nym bla­sza­nym da­chem, pod ma­ły­mi okna­mi sta­ran­nie uło­żo­ne po­la­na. Od po­łu­dnia an­te­na sa­te­li­tar­na. Cha­łu­pa lśni w słoń­cu, jest wy­re­mon­to­wa­na, wy­glą­da jak z baj­ki. Z pew­no­ścią ku­pi­li ją lu­dzie z mia­sta jako do­mek let­ni­sko­wy. Ni­g­dzie ży­wej du­szy.

Idę w stro­nę domu i na­gle go za­uwa­żam. Trzy­ma w rę­kach kosę i żnie tra­wę. Przez chwi­lę za­sta­na­wiam się, czy to on. To musi być on! Ze­sta­rzał się, jest bar­dziej zgar­bio­ny, ale wte­dy prze­cież też był. Lewe ra­mię wy­żej niż pra­we. Może być już po osiem­dzie­siąt­ce, ale kosę trzy­ma moc­no i pew­nie, tak jak wte­dy, kie­dy dał nam wody, a jego żona chle­ba, sło­ni­ny i piwa. Tra­wa kła­dzie się pod ude­rze­nia­mi kosy, idzie na śmierć dość spo­koj­nie i z od­da­niem.

Na­gle chu­dy sta­rzec za­sty­ga w po­ło­wie ru­chu. Pro­stu­je się, prze­cią­ga i spo­glą­da na słoń­ce. Spo­co­ne po­marsz­czo­ne czo­ło ocie­ra rę­ka­wem fla­ne­lo­wej ko­szu­li w krat­kę, z kie­sze­ni spodni wy­cią­ga ostrzał­kę, plu­je na nią i za­czy­na ostrzyć.

I za­uwa­ża mnie.

Pa­trzy­my na sie­bie. Dłuż­szą chwi­lę. Wiatr mierz­wi mu reszt­ki si­wych wło­sów, sta­rzec wy­cie­ra usta w rę­kaw, lewą ręką wciąż opie­ra się o kosę. Ma nie­bie­skie, odro­bi­nę wy­bla­kłe oczy i żół­te po­ła­ma­ne zęby. Zrzu­cam ple­cak z ra­mion. Wciąż od­dał­bym dwa lata ży­cia za pa­pie­ro­sa. Nic nie mó­wię, on też mil­czy. Po pro­stu, ot tak, na sie­bie pa­trzy­my. Wy­so­ka tra­wa fa­lu­je, a po dro­dze prze­jeż­dża cię­ża­rów­ka wy­ła­do­wa­na drew­nem.

Wte­dy lato do­bie­ga­ło koń­ca, te­raz do­pie­ro się za­czy­na.

Paczki papierosów

Od­pa­la pa­pie­ro­sa, za­pi­na kurt­kę pod samą szy­ję, po­ły­ka pi­guł­kę prze­ciw śmier­ci i idzie. Uli­ca jest jak pu­sty­nia. Wie­je, a pod ru­ra­mi prze­su­wa­ją się wy­dmy ko­lo­ro­wych li­ści. Ga­łę­zie i pnie drzew pod­pie­ra­ją po­pę­ka­ny su­fit ciem­nych chmur jak na­gie, sza­re żer­dzie.

Ole za­sta­na­wia się przez chwi­lę, czy wy­łą­czył ku­chen­kę, i dzie­sięć razy za­pew­nia sie­bie, że tak. Ani on, ani Pra­żak nie go­to­wa­li na niej od mie­się­cy, ale i tak ma wąt­pli­wo­ści. Idzie da­lej, li­ście chrzęsz­czą mu pod no­ga­mi. Ole pró­bu­je so­bie przy­po­mnieć, kie­dy wła­ści­wie ostat­nio ugo­to­wał coś w domu, ale bez efek­tu.

Po­skrę­ca­ne rury grzmią nad jego gło­wą. Przez uła­mek se­kun­dy wy­da­je mu się, że za mo­ment pęk­ną. Po­tem uświa­da­mia so­bie, że chy­ba pęk­nie mu gło­wa. Że to nie nad nią, tyl­ko w niej ja­koś tak dziw­nie grzmi. Nie był­by pierw­szym, któ­re­mu w tym roz­bi­tym mie­ście od­bi­ła­by szaj­ba. Tu­taj to nor­mal­ne.

Jest na głów­nej uli­cy. Mógł­by pod­je­chać trzy przy­stan­ki tram­wa­jem, ale rano lubi się przejść. Poza tym w tram­wa­ju nie wol­no pa­lić. Sko­ro idzie, to chce pa­lić. Idzie, jed­na ręka w kie­sze­ni, w dru­giej pa­pie­ros i pa­trzy na ostre czub­ki swo­ich scho­dzo­nych skó­rza­nych bu­tów.

Po uli­cy prze­to­czy­ła się cięż­ka wy­wrot­ka za­ła­do­wa­na gli­ną i pia­skiem. Jed­ną au­to­stra­dę zbu­do­wa­li już przed woj­ną, w kształ­cie okrę­gu ota­cza­ją­ce­go mia­sto. Ro­bot­ni­cy się cie­szy­li, że po la­tach ktoś dał im pra­cę. Cho­ciaż w za­mian za nią ten ktoś po­zwo­lił ich po­wy­strze­lać albo zo­sta­wił, żeby po­zdy­cha­li gdzieś w Ro­sji, jak bra­ta dziad­ka i ich ku­zy­na, i pew­nie jesz­cze ko­goś. A te­raz ro­bot­ni­cy bu­du­ją ko­lej­ną au­to­stra­dę, pod mia­stem, żeby z okrę­gu zro­bić pół­okrąg. I też się cie­szą, że mają pra­cę, bo jest bez­na­dziej­nie, od kie­dy Po­la­cy za­ję­li ich miej­sca. In­ży­nie­ro­wie chcą zbu­do­wać jesz­cze je­den tu­nel i prze­kro­ić mia­sto Ole­go jak piz­zę. Nikt już nie pa­mię­ta, od jak daw­na ro­bot­ni­cy są pod zie­mią. Może trzy lata, może dzie­sięć, może dwa­dzie­ścia. I nikt nie wie, jak dłu­go tam jesz­cze będą.

In­ży­nie­ro­wie wy­cią­gnę­li pla­ny, ro­bot­ni­cy za­czę­li ko­pać, ale wszy­scy za­po­mnie­li o mo­rzu wody, na któ­rym mia­sto uno­si się jak ol­brzy­mia wy­spa. No i te­raz mu­szą ją pom­po­wać ru­ra­mi spod zie­mi aż za blo­ko­wi­ska na obrze­żach mia­sta, żeby to wszyst­ko im się nie za­wa­li­ło, a mia­sto nie za­pa­dło. I żeby tam na dole ktoś się znów nie uto­pił. Dla­te­go za­le­wa­ją wszyst­ko be­to­nem i pom­pu­ją wodę do góry za mia­sto, a woda w ru­rach szu­mi la­tem i zimą. Po­noć w tu­ne­lach mają wiel­kie pie­ce, któ­ry­mi ogrze­wa­ją wodę, żeby na ze­wnątrz nie za­mar­z­ła.

Ole idzie da­lej pod li­nia­mi rur. Pali pa­pie­ro­sa i wie, że tu był za­kład ku­śnier­ski, tam fry­zjer, a obok mały brud­ny spo­żyw­czak z eks­pe­dient­ką w nie­bie­skim far­tu­chu. Wi­dzi wszyst­kie te skle­pi­ki, któ­re kie­dyś się tu znaj­do­wa­ły, a te­raz za­miast nich są same bu­ti­ki. Idzie da­lej i mija jed­ną z tych no­wych, spo­koj­nych re­stau­ra­cji dla nie­pa­lą­cych. Idzie da­lej, a mia­sto na­pi­na się i skrzy­pi. Ole wy­obra­ża so­bie, jak by to było spoj­rzeć na wszyst­ko z góry, za­po­mnieć o mie­ście i oglą­dać tyl­ko te li­nie po­ma­rań­czo­wych i nie­bie­skich rur. Wi­dzieć te odra­pa­ne ko­lo­ro­we żyły wy­rwa­ne z cia­ła mia­sta, tak jak się robi w szpi­ta­lach pod­czas ope­ra­cji, kie­dy le­ka­rze chcą wy­cią­gnąć ludz­kie ser­ce, żeby wy­mie­nić je na inne. Po­ka­zy­wa­li to raz w te­le­wi­zji.

Mija ko­lej­ny z no­wych bu­dyn­ków, któ­ry wy­rósł na miej­scu ma­łej, nie­gdyś zna­nej fa­bry­ki ro­we­rów. Fa­bry­ki, któ­ra prze­trwa­ła wszyst­kie sys­te­my po­li­tycz­ne, oprócz tego in­ży­nier­sko-tu­ne­lo­we­go. Moż­na te­raz wje­chać tu au­tem pod same drzwi miesz­ka­nia.

Przy jed­nym z wejść stoi łysy ko­leż­ka w sza­rym pro­chow­cu i coś fo­to­gra­fu­je. Trzy pla­my po czer­wo­nej far­bie, któ­re nie­daw­no po­ja­wi­ły się na no­wej fa­sa­dzie. Z nie­co zmę­czo­ną gębą ko­leż­ki roz­ma­wia ład­na, świe­ża bio­dziew­czy­na koło trzy­dziest­ki, ze świe­żym bio­bo­ba­sem w wóz­ku, ja­kich te­raz peł­no w dziel­ni­cy. Ole nie wie dla­cze­go, ale jej czy­sta mię­si­sta twarz o ostrych ry­sach przy­po­mi­na mu nowy, wil­czy de­sign be­em­ki.

– A co, jak na­stęp­nym ra­zem rzu­cą w okno? – wy­ra­ża tro­skę. Ko­leż­ka kiwa gło­wą i nic nie mówi. Kie­dy na­ci­ska na mi­gaw­kę, krzy­wi lewą stro­nę twa­rzy.

Ole idzie da­lej, za­pa­la jesz­cze jed­ne­go pa­pie­ro­sa i wie, że po­czu­je po nim de­li­kat­ny ucisk w płu­cach, jak­by ktoś na­dep­nął mu na pierś. Cie­szy się, kie­dy coś czu­je. W dro­dze do pra­cy za­wsze wy­pa­la trzy. Cza­sem my­śli, że jego cza­su nie od­mie­rza ze­gar, ale pa­pie­ro­sy. Pacz­ki pa­pie­ro­sów. Kar­to­ny wy­pa­lo­nych szlu­gów jed­nej sta­rej mar­ki, któ­ra ist­nie­je od woj­ny. A kie­dy spo­glą­da za sie­bie, nie wi­dzi głów­nej uli­cy, tyl­ko mnó­stwo zgnie­cio­nych pu­stych pa­czek po pa­pie­ro­sach, nad któ­ry­mi słoń­ce bez­sku­tecz­nie pró­bu­je prze­gryźć się przez chmu­ry.

Skrzy­żo­wa­nie. Musi jesz­cze przejść przez sze­ro­ki bul­war, uwa­żać na tram­wa­je i bę­dzie na miej­scu.

Wojna wybuchła

Naj­pierw włą­cza pięk­ną włosz­kę, któ­rą wziął na raty. Cze­ka, aż ma­szy­na się na­grze­je, a tym­cza­sem wy­pa­la ko­lej­ne­go pa­pie­ro­sa. Kasz­le, po­rząd­nie, bo te­raz już nie ci­śnie go w płu­cach, tyl­ko kłu­je. Pa­trzy na bu­tel­ki za ba­rem i za­sta­na­wia się, co trze­ba do­ku­pić. A co waż­niej­sze – cze­go już nie ku­po­wać. Na przy­kład mo­re­lo­wy bols – ni­g­dy wię­cej. Ba­na­no­wy i po­ma­rań­czo­wy to też żad­ne cuda. Kie­dy raz przy­pad­kiem pró­bo­wa­li to pić, żo­łąd­ki wy­sko­czy­ły im przez okno na uli­cę i ura­to­wa­ła je do­pie­ro wód­ka z so­kiem po­mi­do­ro­wym. Że też już daw­no tego nie wy­wa­lił.

Po­tem otwo­rzy­ły się drzwi, do środ­ka wpadł po­dmuch wia­tru, a Ole od razu wie­dział, kto przy­szedł. W Hel­sin­kach za­trzy­mu­je się kil­ka razy w mie­sią­cu, czę­sto jest pierw­szym go­ściem, jesz­cze przed dwu­na­stą, ofi­cjal­ną go­dzi­ną otwar­cia. Ole sły­szy, że idzie pro­sto do baru. Po­znał­by go, na­wet gdy­by oślepł, po ocię­ża­łych kro­kach.

Do­ty­ka włosz­ki. Ma już od­po­wied­nią tem­pe­ra­tu­rę. Na­peł­nia kol­bę dwie­ma por­cja­mi kawy, przy­krę­ca ją, pod­su­wa dwie fi­li­żan­ki i na­ci­ska gu­zik. Od­wra­ca się i wita Fran­ka.

– Co sły­chać?

– Li­sto­pad.

Ole wie, że gdy­by był sier­pień, Frank po­wie­dział­by „sier­pień”, a gdy­by był kwie­cień – „kwie­cień”. Ale te­raz jest li­sto­pad. Czy­li tro­chę chan­dra.

Przez chwi­lę mil­czą i Ole do­strze­ga, że Frank w cią­gu kil­ku ostat­nich mie­się­cy moc­no się po­sta­rzał. Za­ko­la wy­żar­ły mu po­rząd­ny ka­wa­łek wło­sów, pod ocza­mi po­ja­wi­ły mu się ciem­ne krę­gi, jak­by rano ktoś po­cią­gnął je gru­bym fla­ma­strem. I ta wy­chu­dzo­na twarz. Jak gdy­by ja­kiś od­ku­rzacz w środ­ku jego gło­wy wcią­gał ją co­raz bar­dziej w sie­bie. No i te jego oczy, czy ra­czej tro­chę spuch­nię­te szpa­ry, pod któ­ry­mi praw­do­po­dob­nie znaj­du­ją się oczy. Wiecz­nie zmę­czo­ne, męt­ne oczy, bo Frank nie śpi. Już od kil­ku lat. Wszyst­ko przez te jego eks­pe­ry­men­ty.

– Wy­glą­dasz na cał­kiem znisz­czo­ne­go – roz­bi­ja ci­szę Frank.

– Ja? – pyta za­sko­czo­ny Ole.

– Tak, ty. Masz zu­peł­nie siwe wło­sy, ko­le­go. I gębę masz wy­chu­dzo­ną. Jesz coś w ogó­le?

– No.

– Spójrz cza­sem w lu­stro… Wrak czło­wie­ka. Cie­nie pod ocza­mi, zmarszcz­ki, za­ko­la. Wszyst­ko jest ze sobą po­wią­za­ne. Po­wie­dział­bym, że w nocy nie mo­żesz za­snąć.

– Za­ko­la? Ja? Ni­g­dy nie mia­łem za­ko­li. – Ole prze­jeż­dża dło­nią po wło­sach, spo­glą­da na za­ko­la Fran­ka i jego bla­dą wy­chu­dzo­ną twarz.

– Ni­g­dy nie mów ni­g­dy. Prze­cież młod­si już nie bę­dzie­my.

– Co z two­ją hi­sto­rią po­wszech­ną, cią­gle się to­czy?

– Pra­cu­ję nad tym. – Frank się uśmie­cha, ale Ole wie, że to ża­den po­wód do ra­do­ści, że hi­sto­ria po­wszech­na błą­ka­ją­ca się po gło­wie Fran­ka jest jego alfą i ome­gą. Po­cząt­kiem jego koń­ca.

– Wkrót­ce bę­dzie go­to­wa. Jesz­cze kil­ka dni, naj­wy­żej ty­go­dni.

– Mó­wisz to już od paru lat.

– Hi­sto­ria po­wszech­na to nie dupa Ma­ry­ny!

I na­gle sły­chać wiel­ki przy­tłu­mio­ny wy­buch. Zie­mia trzę­sie się pod Hel­sin­ka­mi, a szklan­ki na pół­kach ca­łu­ją się przez se­kun­dę, brzdę­ka­jąc.

– Kur­na, woj­na wy­bu­chła – mówi Ole.

Od­strzał w tu­ne­lu pod mia­stem. Dzię­ki nie­mu Ole za­wsze wie, że wy­bi­ło po­łu­dnie. Nie tyl­ko pa­pie­ro­sy, ale też pod­ziem­ne eks­plo­zje od­mie­rza­ją mu czas. Włą­cza mu­zy­kę. Kawa jest już daw­no go­to­wa. Bie­rze obie fi­li­żan­ki i sta­wia je na ba­rze, jed­ną so­bie, dru­gą pod­su­wa Fran­ko­wi. Mię­dzy nimi kła­dzie po­piel­nicz­kę, czę­stu­je Fran­ka pa­pie­ro­sem i przy­pa­la.

– To mi się po­do­ba. Dzi­siaj w żad­nej knaj­pie się nie pali, ale tu się jara. Na po­hy­bel wóz­kom z dzieć­mi – mówi Frank, a w tym cza­sie Gabi przy­no­si mu śnia­da­nie.

– Dzie­cię­ca por­cja so­lan­ki, jak zwy­kle – stwier­dza Ole, a Frank coś mru­czy, rwie buł­kę na ka­wał­ki i wrzu­ca do zupy. Je po­wo­li, dmu­cha na każ­dą łyż­kę. Ole za­uwa­ża, jak moc­ne i zgru­bia­łe są jego pal­ce.

– Bę­dzie kino? – pyta Frank po skoń­cze­niu zupy.

– Dam ci znać.

– No to wpad­nę jesz­cze. I za­cznij po­rząd­nie jeść, se­rio, wy­glą­dasz strasz­nie – do­da­je.

– Po­ca­łuj mnie w dupę.

– Daj znać!

– O ile ta two­ja hi­sto­ria po­wszech­na nie prze­to­czy się przez cie­bie – krzy­czy Ole. Frank od­wra­ca się w drzwiach i mówi:

– Jak­by­śmy się mie­li już nie zo­ba­czyć, to dzię­ki, było pięk­nie.

Ole wi­dzi, jak do Hel­si­nek pod­jeż­dża­ją na ro­we­rach Lena i Ulri­ke. Omi­ja­ją zmor­do­wa­ne­go Fran­ka, któ­ry nie­po­rad­nie stoi im na dro­dze i spo­glą­da na wa­lą­ce się na nie­go nie­bo, jak­by się w nim za­czy­tał.

Lena z Ulri­ke wsta­wia­ją ro­we­ry na sto­jak, a Ole wciąż nie wie, czy z Leną już spał, czy nie. Ma to gdzieś, bo tego wszyst­kie­go było już po pro­stu za dużo. Ja­kiś czas temu po­sta­no­wił, że leje na dziew­czy­ny, bo nie ba­wią go już te śle­pe ulicz­ki i wiecz­ne głu­pie gier­ki. Wszyst­ko za­wsze było tak samo źle. Grunt, żeby Lena zno­wu tyle nie ga­da­ła, a pew­nie bę­dzie. Boże, na bank bę­dzie chcia­ła ga­dać. Skąd się to bie­rze w tych wiot­kich dziew­czy­nach? I cze­mu cią­gle chcą się zwie­rzać wła­śnie jemu?

Lena po­ło­ży­ła na sto­le apa­rat, a Ole się za­sta­na­wia, ile tych po­krę­co­nych zdjęć na­ro­bi­ła przez ten ty­dzień, co się nie wi­dzie­li. Obie za­mó­wi­ły kawę i so­lan­kę, zresz­tą nic in­ne­go dzi­siaj nie ma do je­dze­nia. A kie­dy Gabi przy­nio­sła dy­mią­ce ta­le­rze, a Ole po­sta­wił przed nimi dwie kawy, Lena po­wie­dzia­ła:

– Im fa­cet przy­stoj­niej­szy, tym bar­dziej po­krę­co­ny. Tego nie ku­po­wać.

– Do­kład­nie, ta­kie­go mię­sa nie ku­po­wać – przy­ta­ku­je Ulri­ke.

Cho­le­ra, o ja­kim zno­wu mię­sie ga­da­ją? O nim? O Fran­ku? Czy może tyl­ko tak so­bie do­ra­dza­ją, jak się zno­wu nie spa­rzyć, i mó­wią ogól­nie o wszyst­kich fa­ce­tach? Może Lena ma ra­cję. Ale może to do­ty­czy też dziew­czyn. Im ład­niej­sza, tym bar­dziej po­krę­co­na. Tego nie ku­po­wać.

Ole się cie­szy, że dziew­czy­ny już go nie in­te­re­su­ją. Że po la­tach wa­ha­nia, prób i błę­dów doj­rzał do po­waż­nej de­cy­zji, do naj­bar­dziej po­waż­nej z wszyst­kich de­cy­zji, że prze­sta­nie in­te­re­so­wać się dziew­czy­na­mi, bo już nie chce kom­pli­ko­wać so­bie ży­cia, bo po pro­stu naj­le­piej się czu­je, jak jest sam. I je­śli ktoś jest wi­nien wszyst­kich jego pro­ble­mów, i nie jest to tyl­ko on, a na pew­no nie jest, to są to dziew­czy­ny.

Ta de­cy­zja nie była ła­twa, ale cie­szy się, że ją pod­jął. Ole szyb­ko się prze­ko­nał, że bez dziew­czyn moż­na ro­bić tyle świet­nych rze­czy. Na przy­kład nie trze­ba sprzą­tać, bo nie ma moż­li­wo­ści, że ja­kaś do nie­go przyj­dzie. Ani ro­bić ko­muś śnia­da­nia. Nie trze­ba być uważ­nym, wraż­li­wym i wy­ro­zu­mia­łym, kie­dy ona za­tra­ca się w sen­ty­men­tal­no­ści i roz­draż­nie­niu w cza­sie tych ich świę­tych nie­ty­kal­nych dni, któ­re im prze­szka­dza­ją, a z któ­rych z dru­giej stro­ny są tak dum­ne. Nie musi być spo­strze­gaw­czy, kie­dy mu się po pro­stu nie chce. Nie musi być za­baw­ny i wciąż ko­goś ba­wić, bo dziew­czy­ny wy­ma­ga­ją od fa­ce­tów ab­so­lut­ne­go mak­si­mum. Tyl­ko skąd cią­gle brać te żar­ty? Może ca­ły­mi dnia­mi mil­czeć. Może być okrop­nym. Może rzu­cać ga­cie i skar­pe­ty na pod­ło­gę w ła­zien­ce. Może pa­lić w łóż­ku i sie­dzieć w ki­blu, jak dłu­go chce, nie my­śleć o ni­czym i czy­tać kry­mi­na­ły.

Bez dziew­czyn moż­na jesz­cze z pew­no­ścią ro­bić wie­le in­nych wspa­nia­łych rze­czy, któ­rych te­raz na szyb­ko nie może so­bie przy­po­mnieć albo po pro­stu do tej pory nie od­krył, w koń­cu nie tak daw­no pod­jął naj­waż­niej­szą de­cy­zję ostat­nich lat.

Lena i Ulri­ke uśmiech­nę­ły się do nie­go, po czym na­chy­li­ły ku so­bie i znów coś ta­jem­ni­czo oma­wia­ły. W koń­cu za­mó­wi­ły sok po­ma­rań­czo­wy. Naj­chęt­niej by je stąd wy­wa­lił. Hel­sin­ki prze­cież nie są po­cze­kal­nią dla dziew­cząt, w któ­rej się sie­dzi, do­pó­ki coś się w ży­ciu nie wy­da­rzy. A ten typ dziew­czyn wiecz­nie na coś cze­ka i ni­g­dy się nie do­cze­ka. Ale prze­cież obie są jego ko­le­żan­ka­mi i mają też swo­je do­bre mo­men­ty. Za­tem Ole też się uśmiech­nął. Przy­niósł im sok, a do tego po­wie­dział, tro­chę zmie­sza­ny, że ład­ny dziś dzień, choć na dwo­rze wła­śnie za­czę­ło pa­dać.

Dziew­czy­ny pa­trzą na nie­go, jak­by spadł z księ­ży­ca. Ja­sne, nie po­wi­nien był tego mó­wić.

Za oknem Frank wciąż wga­pia się w nie­bo. Chy­ba już na se­rio mu od­bi­ło. Po to­rach prze­my­ka sta­ry cze­cho­sło­wac­ki tram­waj, któ­ry wy­glą­da jak prze­ro­śnię­ty szer­szeń, i tak też bu­czy.

Szkło

Ulri­ke wsia­dła na ro­wer i znik­nę­ła w desz­czu. Pra­cu­je w Mu­zeum Sztu­ki Współ­cze­snej, w tej no­wej be­to­no­wej ko­st­ce w cen­trum, gdzie wcze­śniej sta­ły trzy blo­ki ze słyn­ną cu­kier­nią i gdzie Ole wciąż jesz­cze nie był.

Lena ni­g­dzie nie musi być. Pra­cu­je tyl­ko cza­sa­mi, bo już od ja­kichś pię­ciu lat pi­sze pra­cę o wpły­wie pta­sich mo­ty­wów z mi­to­lo­gii Ma­jów na nie­miec­ki eks­pre­sjo­nizm.

Po­ży­cza kar­tę i wy­cho­dzi na ze­wnątrz do au­to­ma­tu. Wra­ca z pacz­ką li­gh­tów, ale nie idzie do sto­li­ka. Sia­da przy ba­rze. Ole mówi do sie­bie: kur­na, zno­wu się za­cznie, dla­cze­go ja.

I za­nim Lena zdą­ży coś za­mó­wić, na­le­wa jej ró­żo­we­go wina, bo po pro­stu wie.

– Mogę coś po­wie­dzieć?

– O ile nie bę­dzie to za dłu­go trwać.

Naj­chęt­niej by się wy­krę­cił, że boli go gło­wa, ale kła­ma­nie ni­g­dy nie szło mu za do­brze.

– Wal się.

Lena się na­pi­ła, jed­nym ły­kiem po­chło­nę­ła po­ło­wę kie­lisz­ka.

– Lena, cho­dzi mi tyl­ko o to, że to jest bar, a nie po­rad­nia psy­cho­lo­gicz­na…

– Po­wie­dzia­łam, wal się.

– Ja mogę się wa­lić, ale ty i tak mi to po­wiesz, już ja cię znam. Nie po­zo­sta­je mi nic in­ne­go, jak spy­tać, cze­mu cią­gle ja.

– Bo cie­bie to in­te­re­su­je.

– Mnie in­te­re­su­je? Mnie in­te­re­su­ją zu­peł­nie inne rze­czy.

– Na przy­kład?

– No… wszyst­ko mnie in­te­re­su­je. Mnó­stwo in­nych rze­czy.

– Cze­kam, aż so­bie przy­po­mnisz choć jed­ną sen­sow­ną rzecz.

Ole po­le­ru­je szklan­kę i my­śli. Mu­zy­ka? Jego sta­re fil­my, któ­re pusz­cza w swo­im se­kret­nym ki­nie? Byłe dziew­czy­ny? Kry­mi­na­ły? Po­tem na­lał so­bie szny­ta, na­pił się, spoj­rzał na nią i nic nie po­wie­dział.

– Nie po­trze­bu­ję po­ra­dy, chcę ci tyl­ko coś po­wie­dzieć.

– Ale cze­mu za­wsze mnie?

– Bo chwi­lo­wo ni­ko­go in­ne­go tu nie ma.

Nie wie, dla­cze­go ni­g­dy jej nie od­mó­wił. Może ja­kaś de­pry­wa­cja z dzie­ciń­stwa, czy coś ta­kie­go. Albo to po­ła­ma­ne mia­sto, któ­re też ni­g­dy nie od­mó­wi­ło i przez to o mały włos już parę razy nie zo­sta­ło ob­ró­co­ne w proch. Pra­żak też cią­gle chce z nim ga­dać. Cią­gle mówi, ale Ole nie za bar­dzo chce z nim roz­ma­wiać, bo w koń­cu i tak za­wsze scho­dzi na prze­pi­sy ku­li­nar­ne i pro­ble­my Pra­ża­ka z ba­ba­mi.

– Dość czę­sto na­cho­dzi mnie coś, co nie do koń­ca pa­mię­tam. Ob­ja­wia się to w ta­kich nie­ja­snych za­ry­sach i za­wsze mu­szę uwa­żać, żeby nie utra­cić tego wspo­mnie­nia, żeby w ca­ło­ści je so­bie przy­po­mnieć – za­czę­ła Lena, kie­dy po­sta­wił przed nią dru­gi kie­li­szek ró­żo­we­go. A Ole mówi so­bie w du­chu: mój Boże, w ci­chych za­ry­sach… Dla­cze­go ja?

Lena sie­dzi przy ba­rze. Noga na no­dze, pra­we ra­mię roz­cią­gnię­te na krze­śle obok, jak­by ko­goś obej­mo­wa­ła. Ale nikt obok nie sie­dzi. Bie­rze łyk wina.

– Tato miał bia­łe­go wart­bur­ga. Naj­tań­szy mo­del tu­ry­stycz­ny, ide­al­ny na na­sze po­dró­że na pół­noc nad mo­rze i na po­łu­dnie w góry. Dziś już wiem, że ko­chał to auto bar­dziej niż mamę, bar­dziej niż mnie. Kil­ka razy przy­ła­pa­łam go, jak pod­czas po­le­ro­wa­nia je­le­nią ir­chą roz­ma­wiał z au­tem w ga­ra­żu. Se­rio.

Lena wy­py­cha dym z płuc wy­so­ko pod su­fit. Sza­ry stru­mień jest jesz­cze cień­szy niż jej szczu­płe pal­ce i gwał­tow­nie zni­ka w naj­wyż­szym punk­cie. Po­tem gasi pa­pie­ro­sa, do­kład­nie w po­ło­wie, jak zwy­kle, bo nie wie­dzieć cze­mu, jest świę­cie prze­ko­na­na, że w ten spo­sób ma pa­le­nie pod kon­tro­lą, nie jest uza­leż­nio­na i nie umrze tak szyb­ko.

Ole po­le­ru­je szkło, ma swo­je zda­nie na ten te­mat i nie chce się od­zy­wać. Ale nie daje mu to spo­ko­ju, więc w koń­cu mówi, że to nie jest nic wy­jąt­ko­we­go, że jego oj­ciec na­zy­wał swo­je­go wart­bur­ga Ho­nec­ker. I że też ko­chał go naj­bar­dziej na świe­cie, dla­te­go co roku roz­bie­rał auto na czę­ści i skła­dał od nowa. Że ko­chał też wszyst­kie inne sa­mo­cho­dy, któ­re so­bie ku­pił. Że mi­łość do nich jest chy­ba ja­kąś dzi­wacz­ną nie­miec­ką cho­ro­bą, któ­ra sze­rzy się po Eu­ro­pie i po ca­łym świe­cie jak ja­kiś szcze­gól­ny nie­miec­ki wi­rus, nie­bez­piecz­niej­szy od pta­siej i świń­skiej gry­py, ale że ra­czej nie jest to dzie­dzicz­ne, bo na przy­kład jego ta cho­ro­ba nie do­tknę­ła. Mówi jej to wszyst­ko i tro­chę się przy tym śmie­je, ale Lena w ogó­le go nie słu­cha. Zresz­tą jak zwy­kle.

Lena od­wra­ca się na chwi­lę i spo­glą­da przez okno. Po­tem głasz­cze krzy­wy zie­lo­ny wa­zo­nik z kwia­ta­mi, któ­re co­dzien­nie rano Gabi skądś przy­no­si, a zie­mia pod Hel­sin­ka­mi nie­wi­docz­nie się uno­si i znów osia­da, gdzieś na dole grzmi przy­tłu­mio­ny wy­buch, szklan­ki na ba­rze znów ca­łu­ją się przez se­kun­dę, a Ole mówi: kur­wa, zno­wu. Gdzieś pod mia­stem ode­rwa­no ko­lej­ny ka­wał ska­ły, ale Lena na­wet tego nie za­uwa­ży­ła i opo­wia­da da­lej.

– Tato ku­pił małe po­du­szecz­ki do środ­ka, ale nie zro­bił tego dla nas, tyl­ko ze wzglę­du na to auto z Eise­nach. Cią­gle po­wta­rzał: ten dwu­takt ma du­szę. Pro­wa­dził też taki mi­ło­sny dzien­nik, za­pi­sy­wał zu­ży­cie pa­li­wa, prze­je­cha­ne ki­lo­me­try i wszyst­kie mia­sta, zam­ki, pa­ła­ce, któ­re od­wie­dzi­li­śmy, ale też to, co że­śmy tam je­dli, a przede wszyst­kim, co sza­mał nasz war­czy­burg, któ­re­go tato na­zwał Karl, po dziad­ku, na­uczy­cie­lu hi­sto­rii, któ­ry też kop­cił jak dwu­takt i uto­pił się w Ła­bie, kie­dy chciał po­ka­zać uczniom, w któ­rym miej­scu jest bród, przez któ­ry prze­szedł raz Ka­rol IV. By­łeś kie­dyś w Tan­ger­mün­de?

– Co?

– Czy ty mnie w ogó­le słu­chasz?

– No. Pew­nie. Tyl­ko po pro­stu mam też tro­chę ro­bo­ty, ale w po­rząd­ku, kon­ty­nu­uj – mówi Ole, my­jąc ster­tę szkla­nek po pi­wie z wczo­raj­sze­go wie­czo­ru.

– To by­łeś czy nie?

– Nie by­łem.

– Nic nie stra­ci­łeś. Mama zmu­si­ła mnie, że­bym tam po­je­cha­ła i zo­ba­czy­ła, gdzie umarł dzia­dek. By­li­śmy tam może pięć mi­nut, bo strasz­nie wia­ło. Wschod­nio­nie­miec­ka pam­pa. Po pro­stu ko­niec świa­ta.

– Ale też Ka­rol IV.

– Hi­sto­ria nie wy­klu­cza się z koń­cem świa­ta. Co wię­cej, wraz z nad­cho­dzą­cym koń­cem świa­ta na­by­wa ulot­ne­go zna­cze­nia.

Ole czę­sto nie wie, czy ją do­brze ro­zu­mie. Ulot­ne zna­cze­nie, Boże mój, to cała Lena, ulot­nie prze­mą­drza­ła i nie­ulot­nie pięk­na, czy­li tro­chę za­gu­bio­na. I te jej bał­tyc­kie oczy… Kiwa gło­wą, w sen­sie, że się z tym zga­dza.

Wła­ści­wie na­wet nie wie, co Lena stu­diu­je już od tylu lat. Hi­sto­rię, kul­tu­ro­znaw­stwo, hi­sto­rię sztu­ki czy fi­lo­zo­fię. Być może wszyst­ko na­raz plus na pew­no jesz­cze coś do­dat­ko­wo.

– Z two­je­go punk­tu wi­dze­nia na­wet to mia­sto, w któ­rym ży­je­my, jest na koń­cu świa­ta. Zresz­tą to chy­ba praw­da – mówi wresz­cie Ole.

– Ale to nie ma nic wspól­ne­go z hi­sto­rią, któ­rą ci opo­wia­dam.

– Ja tyl­ko spró­bo­wa­łem sfor­mu­ło­wać też ja­kąś myśl o ulot­nym zna­cze­niu.

– W ogó­le cię nie ro­zu­miem.

– Nie szko­dzi. Spy­ta­łaś, czy by­łem kie­dyś nad Łabą w miej­scu, w któ­rym prze­kra­czał ją Ka­rol IV. Nie by­łem. Ale wiem coś o tym, kim był Ka­rol IV, nie je­stem aż tak głu­pi.

– Słu­chaj, in­te­re­su­je cię w ogó­le to, o czym mó­wię?

– No ja­sne, za­wsze.

Ole roz­niósł dwie bar­dzo póź­no śnia­da­nio­we so­lan­ki i prze­tarł sto­ły ze sklej­ki, któ­re przy­wiózł ze sta­rej szkol­nej sto­łów­ki. Lena za­pa­li­ła ko­lej­ne­go pa­pie­ro­sa, a on znów po­my­ślał o tym, że wciąż nie wie, czy z nią spał. Nie żeby chciał z nią spać, ten cze­ka­ją­co-sen­nie-roz­ma­rzo­ny mo­del dziew­czyn ma już za sobą w kil­ku in­nych, wła­ści­wie iden­tycz­nych, wer­sjach i ni­g­dy z tego nic nie wy­ni­ka­ło – py­ta­nie, czy w ogó­le z cze­goś coś wy­nik­nę­ło – po pro­stu to py­ta­nie go ja­koś drę­czy. Mimo że za­ka­zał so­bie je za­da­wać w związ­ku ze swo­ją de­cy­zją, że bę­dzie po­dą­żać przez ży­cie bez to­wa­rzy­stwa dziew­czyn. Tyl­ko dla­cze­go, do cho­le­ry, tego nie pa­mię­ta? Może po pro­stu się boi, że pa­mięć mu szwan­ku­je.

– Otwie­rać okna mo­gli­śmy, tyl­ko ja­dąc w dół, ni­g­dy pod górę, bo to zwięk­sza­ło zu­ży­cie pa­li­wa i nisz­czy­ło sil­nik. La­tem po­ci­li­śmy się jak idio­ci na pa­gór­kach w Le­sie Tu­ryń­skim, ale tato był szczę­śli­wy, że Karl we­so­ło się to­czy. A po­tem to się sta­ło.

Za okna­mi Hel­si­nek hu­czą sta­re, na wpół pu­ste cze­cho­sło­wac­kie tram­wa­je, któ­re tato Ole­go na­zy­wał Ze­mstą Hu­sáka, bo były tak cięż­kie, że znisz­czy­ły wszyst­kie tory. A ze­spół Au­to­mat na­grał kie­dyś pio­sen­kę pod tym sa­mym ty­tu­łem. Ostry ulicz­ny in­du­strial, któ­ry nie­za­wod­nie nisz­czył bę­ben­ki w uszach. Mia­sto mięk­nie w dłu­gim sza­rym desz­czu. Trój­ka pod­sta­rza­łych roc­ker­sów sie­dzą­cych w ką­cie za­mó­wi­ła po­po­łu­dnio­wą wód­kę. Ole pa­trzy przez chwi­lę na drob­ne pier­si Leny, de­li­kat­nie fa­lu­ją­ce, to tu, to tam, pod luź­ną gra­na­to­wą ko­szul­ką. Gła­skał je czy nie? Głu­pia pa­mięć. Są na to ja­kieś pi­guł­ki?

– Słu­chasz mnie?

– No pew­nie, słu­cham.

– Tyl­ko że ga­pisz się na moje pier­si.

– Ej, co to za dur­ne gier­ki? Wszyst­kie pier­si, któ­re chcia­łem zo­ba­czyć, już wi­dzia­łem, ja­sne?

Na ten typ dziew­czyn dzia­ła tyl­ko kontr­atak, to za­pę­dza je w kozi róg. Ale nie było to dla nie­go cał­kiem ja­sne.

– Te­raz to się po­win­nam chy­ba ob­ra­zić, nie?

– Rób, co chcesz, masz już do­wód, nie? Jesz­cze raz to samo?

Lena po­ki­wa­ła gło­wą.

– To było w sierp­niu osiem­dzie­sią­te­go siód­me­go. Wa­ka­cyj­na at­mos­fe­ra, taka chwi­la, wiesz, kie­dy pra­gniesz, żeby się to za­cię­ło, żeby czas sta­nął w miej­scu. Le­cie­li­śmy w dół, na­sze auto sta­ło się lek­kie jak ża­glów­ka. Pa­trzy­łam przez okno. Chmu­ry na nie­bie, las, ska­ły, sta­ry młyn i na­gle huk. Wszyst­ko się za­trzy­ma­ło. Tyl­ko te chmu­ry na gó­rze cią­gle le­cia­ły, mam to jesz­cze przed ocza­mi. Inny bia­ły war­czy­burg nie dał pierw­szeń­stwa Kar­lo­wi, taki sam bia­ły mo­del tu­ry­stycz­ny z iden­tycz­ną ener­dow­ską ro­dzin­ką w środ­ku, jak się do­wie­dzia­łam po­tem w szpi­ta­lu. Moja mama po tym wy­pad­ku ma cią­gle odłam­ki szkła w łok­ciu. Mówi, że to szkło, któ­re­go nie może się po­zbyć i któ­re cza­sa­mi ją ukłu­je, że to jest Nie­miec­ka Re­pu­bli­ka De­mo­kra­tycz­na. Jej ży­cie w niej.

Przez chwi­lę jest ci­cho, mia­sto roz­pły­wa się w desz­czu, a po bul­wa­rze prze­jeż­dża ko­lej­ny tram­waj.

– A co mówi twój tato? – Ole na mo­ment ze­sztyw­niał i po­sta­wił przed nią ko­lej­ne ró­żo­we. Ob­ser­wo­wał, jak kil­ka kro­pel ście­ka po­wo­li po cie­le kie­lisz­ka na stół. Wziął do ręki po­piel­nicz­kę peł­ną wy­pa­lo­nych do po­ło­wy pa­pie­ro­sów i pa­trzył w wiel­kie sza­ro­błę­kit­ne oczy Leny, któ­re błysz­cza­ły jak dwa Mo­rza Bał­tyc­kie – cho­ciaż jego tato Bał­tyk na­zy­wał Mo­rzem Tłu­stym z po­wo­du tych wszyst­kich oty­łych Cze­chów, któ­rzy tam kie­dyś jeź­dzi­li.

Lena nic nie mówi. Za­pa­li­ła ko­lej­ne­go pa­pie­ro­sa. Stru­mień dymu gwał­tow­nie wy­strze­lił pod su­fit, pękł, roz­pły­nął się. A ona prze­cze­sa­ła dło­nią dłu­gie de­li­kat­ne wło­sy. Bar­dzo po­wo­li. To jesz­cze Ole zdą­żył za­uwa­żyć, nim w jed­nej chwi­li Hel­sin­ki wy­peł­ni­li lu­dzie. Przy­szli Ra­mo­ne, Tom i Cin­dy, wszy­scy chcą piwo, kawę, wino i so­lan­kę Gabi.

Leny nie ma już przy ba­rze, jej bia­ło-nie­bie­ski sta­ry ro­wer też znik­nął, a Ole na­gle do­stał na rę­kach gę­siej skór­ki. Ale to może tyl­ko przez otwar­te okno w rogu.

No pew­nie, grunt to się nie wzru­szać, każ­dy nosi w so­bie ja­kiś pro­blem, mówi so­bie. Idzie i za­my­ka okno. Prze­ciąg po­tra­fi być czymś pa­skud­nym, kie­dy czło­wiek zbli­ża się do czter­dziest­ki.

Szkło i jeszcze więcej szkła

Kie­dy Ole usnął dłu­go po pół­no­cy, roz­bo­lał go brzuch. Śni­ły mu się odłam­ki szkła błą­dzą­ce po roz­ga­łę­zio­nych uli­cach mia­sta, błą­dzą­ce po jego tęt­ni­cach i szu­ka­ją­ce jego ser­ca. Może każ­dy ma w so­bie ja­kieś szkło, z pew­no­ścią, to przy­naj­mniej po­wie­dzia­ła mu le­kar­ka we śnie, kie­dy przy­szedł do niej ze swo­im bo­le­snym pro­ble­mem.

Wy­glą­da jak Lena i chy­ba też ma być Leną. Oglą­da jego brzuch, któ­ry kie­dyś był pła­ski i tak za­pad­nię­ty, że jego mama za­sta­na­wia­ła się, czy nie ma ta­siem­ca, i wy­sy­ła­ła go na ba­da­nia. W ostat­nim cza­sie jed­nak w dole co­raz bar­dziej się za­okrą­gla i puch­nie, więc chy­ba przy­dał­by się ja­kiś ta­sie­miec. Ta Lena pod bia­łym roz­pię­tym ki­tlem ma tyl­ko nie­bie­ską prze­świ­tu­ją­cą ko­szul­kę i majt­ki, poza tym jest naga. Ole bro­ni się we śnie, mówi so­bie: Boże, nie chcę śnić o głu­pim sek­sie z le­kar­ką, nie chcę w ogó­le żad­ne­go sek­su, chcę się do­wie­dzieć cze­goś o szkle w moim cie­le. Pró­bu­je wy­tłu­ma­czyć to le­kar­ce, ale ona go nie słu­cha, coś mu opo­wia­da, ale on jej nie ro­zu­mie, głasz­cze go po brzu­chu i do­ty­ka miejsc, w któ­rych odłam­ki wy­ła­żą przez skó­rę. Oglą­da brzuch i klat­kę pier­sio­wą za po­mo­cą gło­wi­cy ul­tra­dź­wię­ko­wej i po­ka­zu­je Ole­mu na ekra­nie tyl­ko je­den wiel­ki odła­mek w jego nie­ustan­nie na­dy­ma­ją­cym się brzu­chu, ale na­gle tych odłam­ków po­ja­wia się wię­cej i wszyst­kie na­raz bolą. W tym mo­men­cie le­kar­ka nie jest już Leną, tyl­ko Con­nie. A po­tem i to się zmie­nia. Ole wi­dzi twa­rze in­nych dziew­czyn. Być może są tu wszyst­kie, z któ­ry­mi spał albo chciał spać. Z któ­ry­mi był, a po­tem znów nie był, któ­re zdra­dzał i któ­re zdra­dza­ły jego. Wszyst­kie te dziew­czy­ny dzi­ko tań­czą wo­kół nie­go, a Ole pra­gnie, by wresz­cie dały mu spo­kój, i krzy­czy, że już nie chce być z żad­ną ko­bie­tą.

W koń­cu sen, któ­ry być może nie jest snem, za­trzy­mu­je się na twa­rzy jed­nej drob­nej dziew­czy­ny, któ­rą znał nie dłu­żej niż trzy dni. Ole się poci. Czu­je, że jej hi­sto­ria jest naj­więk­szym odłam­kiem w jego brzu­chu, boli go i prze­śla­du­je od chwi­li, kie­dy wi­dział jej śmierć. Czu­je, jak prze­ci­na tkan­kę, jak ro­śnie, jak prze­bi­ja się na ze­wnątrz. Pie­cze­nie jest nie do znie­sie­nia.

W koń­cu nie ma przed ocza­mi już na­wet tej dziew­czy­ny, tyl­ko swo­ją cór­kę, któ­rej nie wi­dział od roku, a może od dwóch czy pię­ciu lat. Po pro­stu od ostat­niej wiel­kiej woj­ny emo­cjo­nal­nej, kie­dy przed­sta­wił ją swo­jej ów­cze­snej dziew­czy­nie, chy­ba San­drze albo Kri­stin, a ona ja­koś źle to znio­sła. Po­twor­nie to wszyst­ko pie­cze. W brzu­chu, w gar­dle, w nim.

Bu­dzi się. Pie­cze go zga­ga. To przez to ta­nie wę­gier­skie wino, któ­re po po­wro­cie z Hel­si­nek wy­pił przez po­mył­kę z Pra­ża­kiem, któ­ry mu przy tym na­opo­wia­dał o swo­im ko­lej­nym ży­cio­wym pro­ble­mie. A po­tem Ole za­sta­na­wiał się, czy go nie wy­rzu­cić, żeby zna­lazł so­bie inne miesz­ka­nie, bo on po­trze­bu­je po pra­cy spo­ko­ju.

Pa­trzy na ko­mór­kę. Czwar­ta rano. Uli­cą prze­jeż­dża ra­dio­wóz, a za nim straż po­żar­na. Ko­gu­ty wy­gry­za­ją w nocy nie­bie­skie i po­ma­rań­czo­we dziu­ry, któ­re od razu za­le­wa czerń.

Ocie­ra spo­co­ne czo­ło, chwy­ta te­le­fon i pi­sze ese­mes do swo­jej cór­ki, czy wszyst­ko u niej w po­rząd­ku. Ma sie­dem­na­ście lat czy już osiem­na­ście, a może cią­gle szes­na­ście? Cho­le­ra, dla­cze­go nie wie na­wet tego? Któ­ry mamy te­raz rok? Do­brze. Spo­koj­nie. Te­raz ma sie­dem­na­ście, a wkrót­ce bę­dzie mia­ła osiem­na­ście. Spa­ła już z kimś? A może jest w cią­ży? Co wła­ści­wie robi? Ja­sne, ogól­niak. A poza tym? I kie­dy ją ostat­ni raz wi­dział? Kie­dyś była u nie­go w Hel­sin­kach. Wzię­ła dwie stó­wy, wy­pi­ła kawę i po­szła.

Za­sy­pia. Po pół­go­dzi­nie jego ko­mór­ka wy­da­je krót­ki sy­gnał. Cór­ka pyta, czy to z nim jest wszyst­ko w po­rząd­ku, czy mu nie od­bi­ło i czy nie jest na­wa­lo­ny. I żeby się od­cze­pił, bo nie jest już dziec­kiem. Chciał jej na­pi­sać, że prze­pra­sza, ale na­gle za­czął się o nią bać, jed­nak za­raz to zma­zał, nie bę­dzie ma­łost­ko­wy. W koń­cu na­pi­sał tyl­ko: Chciał­bym się z tobą zo­ba­czyć. Chwi­lę się za­sta­no­wił i po­mię­dzy sło­wa „się”i „z tobą” wsta­wił jesz­cze „kie­dyś”. Nie przy­szła już żad­na od­po­wiedź.

Pod­cho­dzi do okna, za­pa­la pa­pie­ro­sa i przez chwi­lę pa­trzy w ciem­ność. Wy­dmu­chu­je dym, a uli­cą prze­jeż­dża ko­lej­ny ra­dio­wóz, świa­tła ko­gu­ta bi­czu­ją noc jak ostre śmi­gła he­li­kop­te­ra.

Ole się kła­dzie, za­my­ka oczy, ale po chwi­li znów je otwie­ra, po­nie­waż pisz­czy mu w uszach. To wszyst­ko te głu­pie kon­cer­ty. Au­to­mat.

Rano boli go gło­wa. Za­tem pierw­sze, co robi, to po­ły­ka pi­guł­kę prze­ciw śmier­ci.

Dolina pustych głów

sty­czeń

To jest mój taj­ny dzien­nik a ja się ang­stu­ję że je­stem w cią­ży a jak tak to za­bi­ję Hel­mu­ta bo nie uwa­żał cho­ciaż mó­wił że za­wsze uwa­ża no nie wiem już jed­ne­go ba­cho­ra zmaj­stro­wał ale mówi że wte­dy go chciał mieć ale jak sta­ry nie spę­dza ze swo­im dzie­cia­kiem cza­su to chy­ba ra­czej go nie chciał ale to praw­da że po tej jego by­łej żmii już na pierw­szy rzut oka wi­dać że to za­ro­zu­mia­ła fran­ca co ni­ko­mu cześć nie po­wie no to tro­chę go ro­zu­miem że so­bie po­szedł. A jak se­ryj­nie w cią­ży je­stem to już po mnie bo mu­ter mnie raz dwa za­bi­je dla­te­go tro­chę mam cy­ko­ra.

Co się jesz­cze sta­ło: Tro­chę ka­cor i jesz­cze spa­dła kupa śnie­gu. Wczo­raj była śro­da i syl­we­ster roku 1986 się skoń­czył a 1987 się za­czął a ja nie spa­łam w domu tyl­ko u Hel­mu­ta na cha­cie i pi­li­śmy ja­bo­la z alpą któ­rą Hel­mut na­zy­wa wód­ką al­pej­ską a to żad­na wód­ka tyl­ko syf z pla­ne­ty gów­no.

Cho­ciaż już trzy dni mam przez to cy­ko­ra i tak zno­wu z nim spa­łam cho­ciaż cza­sem mu nie wie­rzę że mnie ko­cha jak już raz był chajt­nię­ty.

To był mój dru­gi syl­we­ster u nie­go na cha­cie a po­wie­dzia­łam mu­ter że je­ste­śmy w dom­ku w Hor­ní Li­po­vej z Piłą i in­ny­mi dziew­czy­na­mi ze szko­ły i że tam będą też ro­dzi­ce Piły więc bez ang­stu. Byli też Cha­os Ty­fus Kar­la Świ­nia Mo­gi­ła i Gle­ba i jesz­cze kupa lu­dzi któ­rych do­brze nie zna­łam chy­ba ze Zla­tych i jesz­cze ktoś z Píse­čnej i na­wet ktoś z Pra­gi. Też był tam Czar­ny może nie fi­zycz­nie ale wszy­scy o nim mó­wi­li gdzie jest i co robi cho­ciaż nikt tego nie wie i było mi przez chwi­lę smut­no ale tyl­ko przez chwi­lę. Wszy­scy byli na­wa­le­ni i ktoś przy­niósł też ma­ryś­kę a Cha­os rzy­gał przez okno na świe­ży śnieg a jak to zo­ba­czy­ła Kar­la to też się po­rzy­ga­ła jak­bym ja to zo­ba­czy­ła też bym się pew­nie po­rzy­ga­ła ale po­noć już by­łam nie­przy­tom­na.

Wró­ci­łam do domu na pie­cho­tę aku­rat na obiad i gach mamy go­to­wał gło­wi­znę bo to u nich w domu była tra­dy­cja ale ja nie chcę tego jeść bo się trzę­sie ob­le­śnie no to chleb z ma­słem i musz­tar­dą może być.

W te­le­wi­zor­ni ga­dał Hu­sák a gach mamy mó­wił że to cie­ka­we jak mówi tro­chę po cze­sku tro­chę po sło­wac­ku i że naj­cie­kaw­sze jest to że ni­g­dy nic nie po­wie i po­tem jesz­cze po­wie­dział że Hu­sák na­wet nie mówi tyl­ko tak se hu­sa­ku­je. Hu­sák se hu­sa­ko­wał da­lej a mi się chcia­ło ha­fto­wać to po­szłam się po­ło­żyć i nie po­wie­dzia­łam mu­ter że chy­ba je­stem w cią­ży bo o tym ang­ście jej jesz­cze ni­g­dy nie mó­wi­łam.

* * *

Też mnie cią­gle boli gar­dło od ze­szło­rocz­ne­go Czar­no­by­la co to u nas wię­cej na­szko­dził niż gdzie­kol­wiek in­dziej i pra­wie wszy­scy lu­dzie mają pro­ble­my i żrą leki. Też na syl­we­stra pierw­szy raz wy­pró­bo­wa­łam apa­rat któ­ry zna­la­złam pod gwiazd­ko­wym cho­ja­kiem od ga­cha mo­jej mamy. Ona go bar­dzo ko­cha i wła­ści­wie rów­ny z nie­go gość.

Apa­rat jest ru­ski i na­zy­wa się Ze­nit a Hel­mut mi po­wie­dział że to ko­pia nie­miec­kie­go apa­ra­tu bo Ru­scy ni­g­dy nic nie wy­my­śli­li i wszyst­ko sko­pio­wa­li na­wet ko­mu­nizm Le­nin przy­wiózł po­cią­giem z Nie­miec od­ga­pio­ny od Mark­sa. Jak ro­bi­łam zdję­cia to Cha­os chciał że­bym zro­bi­ła jed­no jak ca­łu­je pier­si Gle­by no to zro­bi­łam ale te­raz nie wiem gdzie mi to wy­wo­ła­ją.

* * *

Aha! Dzień przed syl­we­strem by­li­śmy u omy w Adol­fo­vi­cach. Ma tam cha­łup­kę chy­ba naj­mniej­szą na świe­cie tuż nad po­to­kiem i roz­ma­wia­my po nie­miec­ku cho­ciaż mu­ter nie chce mó­wić po nie­miec­ku bo się wsty­dzi że jest Niem­ką a mój bru­der któ­ry jest moim bliź­nia­kiem też nie bar­dzo. Woli się uczyć ru­skie­go. A gach mo­jej mamy nie umie po nie­miec­ku na­wet gu­ten­tag a na­zy­wa się Mül­ler. Ale ja się nie wsty­dzę bo mam to w du­pie i mó­wię po nie­miec­ku i wiem że wszyst­kich wner­wiam i pro­wo­ku­ję i o to się roz­cho­dzi to jest pank a na­sza psor­ka od nie­miec­kie­go mnie lubi chy­ba jako je­dy­na psor­ka. Oma dała mi stó­wę a te­raz je­stem już zmę­czo­na i idę spać.

* * *

Tak się za­sta­na­wiam że chy­ba każ­dy dzien­nik jest taj­ny i chy­ba nie mu­sia­łam tego pi­sać. Albo po­wi­nien być. Albo nie. No nie wiem. Ale ten jest taj­ny. Tak to bę­dzie a jak mój cwi­lings­bru­der się do nie­go do­rwie to mu urwę jaja. A pi­szę go dla­te­go bo ostat­nio się dzie­ją i ob­ja­wia­ją dziw­ne rze­czy. Chcę go pi­sać bo nikt mi nie wie­rzy a Hel­mut się ze mnie śmie­je.

* * *

W tym roku będę mieć sie­dem­nast­kę ale do­pie­ro 15 wrze­śnia ale już nie mogę się do­cze­kać. I je­stem Nan­cy. To wy­my­ślił Hel­mut że je­stem Nan­cy jak jed­na ostra Nan­cy któ­ra cho­dzi­ła z Si­dem z Sex Pi­stols ka­pe­li któ­rą ko­cham i oni też się ko­cha­li a on ją za­bił gdzieś w ho­te­lu a Hel­mut mó­wił że to mi­łość na całe ży­cie tak jak ta na­sza i że też woli mnie za­bić niż stra­cić. Mó­wi­li o nich w ra­diu u Po­la­ków. Hel­mut też nie jest Hel­mut na­zy­wa się Petr Mi­keš ale jest Hel­mut przez tę jego grzyw­kę i wy­go­lo­ne wło­sy.

Wszy­scy mają ja­kieś po­sta­no­wie­nia tyl­ko nie ja bo dla mnie to po­wa­lo­ne.

A te­raz idę już spać.

* * *

Zno­wu spadł śnieg i jesz­cze jest wol­ne a bru­der po­szedł z ga­chem mamy na nar­ty na Sze­rak no to zaj­rza­łam bru­de­ro­wi do szu­fla­dy i przej­rza­łam jego rze­czy ale nic cie­ka­we­go nie zna­la­złam tyl­ko baby w sta­ni­kach wy­rwa­ne z Qu­el­le wkle­jo­ne do ze­szy­tu i ob­raz­ki z sa­mo­lo­ta­mi.

Po po­łu­dniu spo­tka­łam w skle­pie byłą Hel­mu­ta i tro­chę się spie­tra­łam bo nie wiem czy ona wie że te­raz Hel­mut cho­dzi ze mną. Ale się nie za­trzy­ma­ła i wy­glą­da­ła na wkur­wio­ną jak wszyst­kie te bab­ska w ko­lej­ce po po­ma­rań­cze. Od razu bym po­szła do Hel­mu­ta ale mu­ter mnie pil­nu­je i chce że­bym z nią sprzą­ta­ła po świę­tach.

No to sprzą­ta­łam a po­tem sra­ka w te­le­wi­zji.

* * *

Wczo­raj na chwi­lę się urwa­łam. Po­wie­dzia­łam że idę do Piły ro­bić za­da­nie z mat­my ale po­szłam na cha­tę do Hel­mu­ta. Nie po­wie­dzia­łam mu że się ang­stu­ję że je­stem w cią­ży bo się ang­sto­wa­łam co on na to. Ale jak je­stem to go za­bi­ję sło­wo har­ce­rza czy ra­czej sło­wo pan­cu­ra.

Nie­dzie­la to naj­bar­dziej de­bil­ny dzień w ty­go­dniu a naj­bar­dziej de­bil­na nie­dzie­la to za­wsze ta kie­dy ju­tro trze­ba po wol­nym wró­cić do budy. Dla bru­de­ra luz blu­es czy­ta te swo­je książ­ki o sa­mo­lo­tach ko­smo­nau­tach i woj­nach i cie­szy ryja.

Cią­gle nie mam cio­ty.

* * *

Pre­zent no­wo­rocz­ny – kart­ków­ka z mat­my.

Cią­gle nie mam okre­su i mam nie­złe­go cy­ko­ra Piła mi po­ra­dzi­ła go­rą­cą ką­piel no to wy­la­złam z wan­ny do­pie­ro po go­dzi­nie cała czer­wo­na i para była wszę­dzie ale na­wet po­tem nie do­sta­łam okre­su.

Je­stem w cią­ży. Na mur-be­ton. Piła mi po­ra­dzi­ła grza­ne wino no to zro­bi­łam je w domu po­ta­jem­nie za­nim mu­ter przy­szła z pra­cy i by­łam nie­źle na­bom­bio­na i mu­ter na mnie dar­ła ryło i plu­ła za­ka­za­mi czy­li zła­ma­ła swo­je po­sta­no­wie­nie no­wo­rocz­ne że bę­dzie­my cały rok dla sie­bie miłe ale i tak po­bi­ła w tym roku re­kord. Przede wszyst­kim cią­gle nic.

Hel­mut za­su­wa gdzieś w le­sie i tak pew­nie by mu to było ganc egal jak­by wie­dział że je­stem w cią­ży bo już prze­cież ma jed­ne­go dzie­cia­ka i też mu to jest ganc egal.

* * *

Cią­gle nic. O ja cię krę­cę… Pa­ni­ka. Po­ma­ga­łam mu­ter zdjąć bomb­ki z cho­ja­ka i ona się py­ta­ła co mnie ugry­zło to jej po­wie­dzia­łam że chy­ba będę cho­ra.

* * *

Uf. Mam okres!!! Ale i tak za­bi­ję Hel­mu­ta bo z tych ner­wów moż­na kip­nąć. Też da­łam wy­wo­łać zdję­cia u fo­to­gra­fa cho­ciaż do­bry fo­to­graf wszyst­ko robi sam cza­sem coś jest nie­ostre ale tak to gut. To zdję­cie jak Cha­os ca­łu­je Gle­bę po pier­siach jest ostre to się za­sta­na­wiam czy fo­to­graf so­bie nie wa­lił ko­nia przy wy­wo­ły­wa­niu.

* * *

Piła u nich w domu wy­go­li­ła mi po bo­kach gło­wę bo już mi za­ra­sta­ła i Hel­mut też ma wy­go­lo­ną ale mu­ter jest wner­wio­na bo jej obie­ca­łam że nie będę już no­sić ko­gu­ta.

Zro­bi­ła się sce­na i mu­ter wa­li­ła za­ka­zy że nie będę się szla­jać z pan­cu­ra­mi albo won z domu no to po­szłam się spa­ko­wać że na ra­zie ale wie­dzia­łam że jak będę na ko­ry­ta­rzu to za mną po­bie­gnie a ten jej gach ją bę­dzie uspo­ka­jał a cwi­lings­bru­der mi po­tem po­wie że je­stem głu­pia cipa. No to się tro­chę po­szar­pa­li­śmy w po­ko­ju i on mi jesz­cze po­wie­dział że śmier­dzę no to mu po­wie­dzia­łam że wiem że so­bie wali ko­nia w ła­zien­ce nad zdję­cia­mi ze sta­re­go Qu­el­le je­dy­nej rze­czy któ­rą nam nasi krew­ni z Za­cho­du re­gu­lar­nie przy­sy­ła­ją że­by­śmy wy­wa­la­li gały że u nich jest do­brze a u nas nie. I że po­wiem na­szej mu­ter.

Czy­li kłót­nia i wal­ka.

* * *

W nocy przy­szedł do mnie Czar­ny i było su­per mieć go bli­sko. Tro­chę się po­pie­ści­li­śmy a po­tem mi było smut­no że po­szedł i że to tyl­ko sen i mam na­dzie­ję że bru­der spał i nie ga­pił się na mnie bo go za­bi­ję. A po­tem nie mo­głam za­snąć i po­szłam do okna. Pa­dał śnieg a mię­dzy au­ta­mi szło wiel­kie zwie­rzę ze świe­cą­cą gło­wą i to jest do­kład­nie jed­na z tych rze­czy w któ­re nikt mi nie wie­rzy a co mi się dzie­ją.

* * *

Knaj­pa Be­se­da w któ­rej sie­dzia­ło dwóch Ru­skich i chło­pa­ki nie chcie­li żeby Jo­žin im na­lał ale on jest tchó­rzem to im dał tej wód­ki a w ki­blu Cha­os szturch­nął jed­ne­go Ru­ska i ten ob­szczał so­bie buty i chciał się bić a po­tem wo­le­li­śmy pójść do Hel­mu­ta na cha­tę.

Słu­cha­li­śmy HNF i ma­rzy­li­śmy o pun­ko­wej re­wo­lu­cji w ra­diu będą grać tyl­ko HNF i Pi­stol­sów a nie Got­ta i Da­vi­da i wszy­scy lu­dzie na uli­cy też będą pan­cu­ra­mi tyl­ko nie wiem kim my wte­dy bę­dzie­my.